ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br />
KHOA LUẬT<br />
<br />
LÊ TRUNG PHƢỚC<br />
<br />
THỪA KẾ QUYỀN SỬ DỤNG<br />
ĐẤT Ở VÀ NHÀ Ở GẮN LIỀN VỚI ĐẤT<br />
(QUA THỰC TIỄN TẠI THÀNH PHỐ HUẾ)<br />
CHUYÊN NGÀNH: LUẬT DÂN SỰ<br />
MÃ SỐ: 60 38 30<br />
<br />
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br />
<br />
HÀ NỘI - 2012<br />
<br />
Công trình đƣợc hoàn thành tại<br />
Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội<br />
<br />
Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS. TS Bùi Đăng Hiếu<br />
<br />
Phản biện 1:............................................<br />
Phản biện 2:............................................<br />
<br />
Luận văn đƣợc bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại<br />
Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.<br />
Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 20….<br />
<br />
Có thể tìm hiểu luận văn tại:<br />
Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội<br />
Trung tâm thông tin – Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
Trang<br />
Trang phụ bìa<br />
Lời cam đoan<br />
Mục lục<br />
Danh mục các bảng<br />
MỞ ĐẦU.............................................................................................. 1<br />
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ................................................. 1<br />
2. Tình hình nghiên cứu đề tài .............................................................. 2<br />
3. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................... 3<br />
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................... 4<br />
5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................. 5<br />
6. Tính mới và những đóng góp của đề tài ........................................... 5<br />
7. Kết cấu của luận văn......................................................................... 6<br />
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỪA KẾ,<br />
THỪA KẾ QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT Ở VÀ NHÀ Ở<br />
GẮN LIỀN VỚI ĐẤT ........................................................... 7<br />
1.1.<br />
Khái niệm về thừa kế và quyền thừa kế .................................. 7<br />
1.1.1. Khái niệm thừa kế ................................................................... 7<br />
1.1.2. Khái niệm quyền thừa kế ....................................................... 10<br />
1.1.3. Người thừa kế ........................................................................ 11<br />
1.2.<br />
Khái niệm và đặc điểm thừa kế quyền sử dụng đất ở và<br />
nhà ở gắn liền với đất ............................................................ 13<br />
1.2.1. Khái niệm thừa kế quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền<br />
với đất..................................................................................... 13<br />
1.2.2. Đặc điểm thừa kế quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn<br />
liền với đất ............................................................................ 18<br />
1.3.<br />
Quá trình phát triển pháp luật thừa kế của Việt Nam ............ 20<br />
1.3.1. Pháp luật thừa kế của chế độ phong kiến .............................. 20<br />
1.3.2. Giai đoạn từ năm 1945 đến 1958........................................... 24<br />
1.3.3. Giai đoạn từ 1959 đến 1979 .................................................. 26<br />
1.3.4. Giai đoạn từ 1980 đến 2004 .................................................. 27<br />
1.3.5. Giai đoạn từ 2005 đến nay..................................................... 31<br />
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN<br />
ÁP DỤNG PHÁP LUẬT THỪA KẾ QUYỀN SỬ<br />
DỤNG ĐẤT Ở VÀ NHÀ Ở GẮN LIỀN VỚI ĐẤT<br />
TẠI THÀNH PHỐ HUẾ ..................................................... 32<br />
1<br />
<br />
Các quy định pháp luật về thừa kế theo di chúc quyền<br />
sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất ................................. 32<br />
2.1.1. Di chúc và thừa kế theo di chúc về quyền sử dụng đất ở<br />
và nhà ở gắn liền với đấ......................................................... 32<br />
2.1.2. Những người thừa kế quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn<br />
liền với đất không phụ thuộc vào nội dung của di chúc ........ 35<br />
2.2.<br />
Các quy định pháp luật về thừa kế theo pháp luật quyền<br />
sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất ................................. 37<br />
2.3.<br />
Những yếu tố ảnh hưởng đến tranh chấp thừa kế quyền<br />
sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất qua thực trạng<br />
tại thành phố Huế................................................................... 42<br />
2.3.1. Vị trí địa lý và tình hình kinh tế - xã hội của thành phố Huế ....... 42<br />
2.3.2. Dân số, đơn vị hành chính và diện tích đất của thành phố Huế ..... 44<br />
2.3.3. Đặc điểm thừa kế quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền<br />
với đất qua thực tiễn tại thành phố Huế ................................. 46<br />
2.4.<br />
Thực tiễn giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng<br />
đất ở và nhà ở gắn liền với đất tại thành phố Huế ................. 48<br />
2.4.1. Nội dung vụ án thứ nhất ........................................................ 54<br />
2.4.2. Nội dung vụ án thứ hai .......................................................... 61<br />
2.4.3. Nội dung vụ án thứ ba ........................................................... 64<br />
Chƣơng 3: KIẾN NGHỊ PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP<br />
NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỪA KẾ QUYỀN SỬ<br />
DỤNG ĐẤT Ở VÀ NHÀ Ở GẮN LIỀN VỚI ĐẤT ......... 72<br />
3.1.<br />
Kiến nghị phương hướng, giải pháp hoàn thiện những quy<br />
định của pháp luật về thừa kế quyền sử dụng đất ở và nhà<br />
ở gắn liền với đất .................................................................... 72<br />
3.1.1. Cần sửa đổi quy định về thời điểm được thực hiện các<br />
quyền của người sử dụng đất ở .............................................. 72<br />
3.1.2. Về di chúc chung của vợ chồng định đoạt quyền sử<br />
dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất theo di chúc ................. 75<br />
3.1.3. Về di sản thừa kế dùng vào việc thờ cúng là quyền sử<br />
dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất...................................... 78<br />
3.1.4. Một số kiến nghị với các cơ quan liên quan của tỉnh Thừa<br />
Thiên Huế .............................................................................. 80<br />
3.2.<br />
Nâng cao trình độ nhận thức của cán bộ và nhân dân về<br />
thừa kế quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất ......... 84<br />
KẾT LUẬN ....................................................................................... 87<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................ 91<br />
2.1.<br />
<br />
2<br />
<br />
MỞ ĐẦU<br />
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu<br />
Sự phát triển nhanh của đời sống kinh tế, xã hội, nên pháp luật<br />
về thừa kế nói chung và thừa kế quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn<br />
liền với đất nói riêng, hiện nay vẫn chưa thể dự liệu hết những trường<br />
hợp, tình huống xảy ra trên thực tế. Một số quy định pháp luật về<br />
thừa kế còn chung chung, mang tính chất khung, chưa chi tiết, chưa<br />
rõ ràng, nhưng chưa có văn bản hướng dẫn thi hành cho từng vấn đề<br />
cụ thể. Do đó, còn nhiều quan điểm trái ngược nhau, nên khi áp dụng<br />
vào thực tế sẽ xảy ra tình trạng không nhất quán trong cách hiểu cũng<br />
như cách giải quyết. Điều đó đã xâm phạm quyền thừa kế của công<br />
dân, đôi khi còn gây bất ổn trong đời sống sinh hoạt của mỗi gia<br />
đình, cộng đồng và xã hội.<br />
Với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và xây<br />
dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam thì vấn đề thừa kế quyền sử<br />
dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất ngày càng phong phú, nảy sinh<br />
nhiều dạng tranh chấp phức tạp.<br />
Thành phố Huế với những nét văn hóa truyền thống rất Việt<br />
Nam là mô hình nhà - vườn, vừa bảo vệ được môi trường sinh thái,<br />
vừa thể hiện bản sắc văn hóa, trình độ kiến trúc của Huế có những nét<br />
tương đồng và khác biệt so với các vùng miền khác ở Việt Nam về mô<br />
hình nhà ở, do đó quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất tại<br />
thành phố Huế có những nét đặc thù riêng. Việc nghiên cứu về thừa kế<br />
quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất trên địa bàn thành phố<br />
Huế là một việc làm mang tính cấp thiết, đáp ứng đầy đủ yêu cầu về<br />
mặt lý luận và thực tiễn. Với những lý do đó, học viên đã chọn đề tài<br />
“Thừa kế quyền sử dụng đất ở và nhà ở gắn liền với đất (qua thực tiễn<br />
tại thành phố Huế)” để nghiên cứu, thực hiện luận văn thạc sĩ.<br />
2. Tình hình nghiên cứu đề tài<br />
Nghiên cứu về thừa kế theo di chúc và theo pháp luật tính đến<br />
thời điểm hiện nay đã có nhiều công trình dưới mức độ luận án tiến sĩ,<br />
3<br />
<br />