Tổng chi phí điều trị trung bình của một đợt nhồi máu cơ tim cấp tại Bệnh viện Nguyễn Trãi từ 01/01/2009 đến 31/12/2009

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> TỔNG CHI PHÍ ĐIỀU TRỊ TRUNG BÌNH<br /> CỦA MỘT ĐỢT NHỒI MÁU CƠ TIM CẤP<br /> TẠI BỆNH VIỆN NGUYỄN TRÃI TỪ 01/01/2009 ĐẾN 31/12/2009<br /> Trần Vĩnh Tài*, Tăng Quang Thái**, Nguyễn Thanh Nguyên*, Nguyễn Hoàng Hạnh Đoan Trang***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Nhồi máu cơ tim cấp để lại nhiều biến chứng, tử vong cao và đang tăng rất nhanh tại Việt<br /> Nam từ 1% lên 7,32% (1991 – 2007). Điều trị bệnh không chỉ dừng lại ở đợt cấp mà còn kéo dài suốt đời, gây<br /> nhiều tổn hại về kinh tế cho bản thân, gia đình và xã hội.<br /> Mục tiêu: Xác định chi phí điều trị trung bình bệnh nhồi máu cơ tim cấp tại bệnh viện Nguyễn Trãi – Tp<br /> Hồ Chí Minh từ 01/01/2009 đến 31/12/2009.<br /> Phương pháp: Phân tích chi phí hồi cứu trên 101 ca bệnh nhồi máu cơ tim cấp.<br /> Kết quả: Chi phí điều trị trung bình của nhồi máu cơ tim cấp là 15.589.361 đồng trong đó không có sự khác<br /> biệt giữa chi phí điều trị trung bình giữa nhóm có ST chênh lên và nhóm không có ST chênh lên (16.806.522<br /> đồng và 13.733.191 đồng) nhưng về xử trí thì nhóm can thiệp mạch vành gấp 6 lần nhóm điều trị nội khoa đơn<br /> thuần (46.915.938 đồng so với 7.854.404 đồng). Chi phí điều trị trung bình của nhóm nhồi máu cơ tim đơn<br /> thuần là 23.252.847 đồng, nhóm có bệnh đi kèm là 15.284.969 đồng và nhóm có biến chứng là 13.484.308 đồng.<br /> Bảo hiểm y tế chi trả 79,47% chi phí điều trị nhóm nội khoa đơn thuần và chi trả 81,88% chi phí điều trị của<br /> nhóm can thiệp mạch vành. Chi phí cho điều trị nhồi máu cơ tim cấp có khả năng gây tổn hại đến kinh tế bệnh<br /> nhân và gia đình là 249%.<br /> Kết luận: Nhồi máu cơ tim cấp là gánh nặng kinh tế của bệnh nhân, gia đình và toàn xã hội. Cần có sự<br /> phân bổ nguồn lực, phòng ngừa hợp lý hơn cho vấn đề này. Nhiều phân tích chi phí cần được thực hiện hơn để<br /> đánh giá tổng chi phí của nhồi máu cơ tim cấp.<br /> Từ khóa: nhồi máu cơ tim, can thiệp mạch vành, catastrophic health expenditure.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> TOTAL AVERAGE COST OF TREATMENT ABOUT A GAS ACUTE MYOCARDIAL INFARCTION AT<br /> NGUYEN TRAI HOSPITAL FROM 01/01/2009 TO 31/12/2009<br /> Tran Vinh Tai, Tang Quang Thai, Nguyen Thanh Nguyen, Nguyen Hoang Hanh Doan Trang<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 142 - 150<br /> Background: Acute myocardial infarction that cause many complications, mortality, is increasing rapidly in<br /> Vietnam from 1% to 7.32% (1991-2007). The treatment not only in acute but also last a lifetime cause more<br /> economical harm to self, family and society.<br /> Objectives: Determine the average cost of acute myocardial infarction at the Nguyen Trai hospital in Ho<br /> Chi Minh city from 01/01/2009 to 31/12/2009.<br /> Methods: Analyse retrospective the cost of 101 cases of acute myocardial infarction.<br /> * Bộ môn Quản lý Kinh tế Y tế, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> ** Khoa Hiếm muộn, Bệnh viện Hùng Vương<br /> *** Bộ môn Dịch tễ học lâm sàng, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Tác giả liên lạc: BS. Trần Vĩnh Tài<br /> ĐT: 0976224237 Email: drtranvinhtai.umpnt@gmail.com<br /> <br /> 142<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Results: The average cost of treatment of acute myocardial infarction is 15.589.361 VND. There is no<br /> difference between the average cost of ST – segment elevation myocardial infarction and non – ST – segment<br /> elevation myocardial infarction (16.806.522 VND and 13.733.191 VND) but for the treatment the group of<br /> coronary intervention is 6 times more than single drug therapy (46.915.938 compared to 7.854.404 VND). The<br /> average cost of treatment of merely acute myocardial infarction is 23.252.847 VND, of the acute myocardial<br /> infarction that associated diseases is 15.284.969 VND and of the acute myocardial infarction with complications is<br /> 13.484.308 VND. Health insurance pays 79,47% the cost of treatment with single drug therapy and 81,88% the<br /> cost of treatment with coronary intervention. Catastrophic health expenditures of acute myocardial infarction is<br /> 249%.<br /> Conclusions: The acute myocardial infarction is really a great economic burden for Vietnamese patients,<br /> their families and society. It is necessary to redistribute resources and to prevent this problem properly. Several<br /> studies of cost analysis must be conducted to assess the total cost of myocardial infarction.<br /> Keywords: myocardial infarction, coronary intervention, catastrophic health expenditure.<br /> bổ ích về “gánh nặng tài chính” của bệnh nhân<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> và gia đình bệnh nhân.<br /> Nhồi máu cơ tim không những có nhiều<br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> biến chứng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao và<br /> Mục tiêu tổng quát<br /> ngày càng tăng lên trên toàn thế giới mà còn gây<br /> nhiều tổn thất về mặt kinh tế - xã hội. Tại Mỹ,<br /> Xác định tổng chi phí trực tiếp trung bình và<br /> năm 2006 có 8,5 triệu người bị nhồi máu cơ tim,<br /> mức tổn hại kinh tế của một đợt điều trị nhồi<br /> mỗi năm có khoảng 610.000 trường hợp mắc<br /> máu cơ tim cấp tại Bệnh viện Nguyễn Trãi – Tp.<br /> mới và 141.500 ca tử vong, chiếm tỷ lệ 23,20% (1)<br /> Hồ Chí Minh từ 01/01/2009 – 31/12/2009.<br /> và đã tiêu tốn của nước này 111,8 tỷ USD, trong<br /> Mục tiêu chuyên biệt<br /> đó chi phí trực tiếp là 58,2 tỷ USD (52,1%)(6). Tại<br /> Xác định tổng chi phí trực tiếp trung bình<br /> Mexico năm 2006, chi phí điều trị chỉ dùng<br /> của một đợt điều trị nhồi máu cơ tim cấp phân<br /> thuốc hàng năm là 6.420 USD cho nhóm không<br /> bố:<br /> ST chênh lên và 9.216 USD cho nhóm có ST<br /> Theo phương pháp xử trí.<br /> chênh lên (8). Tại châu Á, theo số liệu của Tổ<br /> Theo tính chất đoạn ST trên ECG.<br /> chức Y tế Thế giới năm 2007, Singapore có số<br /> 5.992 bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp, trong đó<br /> Theo bệnh đi kèm và biến chứng.<br /> 1.574 ca tử vong (26,27%)(12) và Việt Nam có<br /> Theo mức độ chi trả của bảo hiểm y tế.<br /> 8.986 ca mắc và 658 ca tử vong (7,32%) (11) và<br /> Tại Bệnh viện Nguyễn Trãi – Tp. Hồ Chí<br /> theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Tuyết Nhường<br /> Minh từ 01/01/2009 – 31/12/2009.<br /> và cộng sự năm 2006, chi phí trung bình của một<br /> Xác định mực độ tổn hại kinh tế của một đợt<br /> đợt điều trị nhồi máu cơ tim cấp là 15.500.000 ±<br /> điều<br /> trị nhồi máu cơ tim cấp tại Bệnh viện<br /> (7)<br /> 2.717.010 đồng . Tình hình kinh tế Việt Nam từ<br /> Nguyễn Trãi – Tp. Hồ Chí Minh từ 01/01/2009 –<br /> năm 2006 đến 2009 đã có nhiều biến động, đặc<br /> 31/12/2009.<br /> biệt là tình trạng lạm phát tại trong 8 tháng đầu<br /> (10)<br /> năm 2009 là khoảng 10% , giá cả các dịch vụ<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> theo đó cũng có phần ảnh hưởng, làm ảnh<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> hưởng chi phí điều trị. Tuy nhiên, trong những<br /> Nghiên cứu phân tích chi phí (hồi cứu).<br /> năm qua chưa có nghiên cứu nào khác được<br /> thực hiện trên vấn đề này. Do đó, chúng tôi thực<br /> hiện nghiên cứu này nhằm đánh giá chi phí điều<br /> trị của NMCT cấp với hy vọng đem lại thông tin<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> 143<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Đối tượng chọn mẫu<br /> <br /> Chi phí thuốc = tổng số thuốc/loại x đơn giá.<br /> <br /> Dân số đích: Tất cả bệnh nhân nhồi máu cơ<br /> tim cấp tại Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> <br /> Chi phí can thiệp mạch vành.<br /> <br /> Dân số nghiên cứu: Tất cả bệnh nhân nhập<br /> viện bệnh viện Nguyễn Trãi – Tp. Hồ Chí Minh<br /> từ 01/01/2009 – 31/12/2009.<br /> Dân số chọn mẫu: Tất cả bệnh nhân nhập<br /> viện và được chẩn đoán xác định nhồi máu cơ<br /> tim cấp tại bệnh viện Nguyễn Trãi – Tp. Hồ Chí<br /> Minh từ 01/01/2009 – 31/12/2009.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> Nhồi máu cơ tim cấp được chẩn đoán xác<br /> định theo tiêu chuẩn của ESC, ACC, AHA 2007<br /> khi xuất viện.<br /> Hồ sơ bệnh án được quản lý tại kho hồ sơ<br /> bệnh viện Nguyễn Trãi – Tp. Hồ Chí Minh và có<br /> đầy đủ thông tin cần thu thập theo phiếu thu<br /> thập dữ liệu.<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Tử vong trong quá trình đang điều trị hoặc<br /> ra viện hay chuyển viện khi chưa kết thúc liệu<br /> trình điều trị.<br /> Hồ sơ bệnh án không có đủ thông tin cần<br /> thu thập.<br /> <br /> Phương pháp thu thập số liệu<br /> Lập danh sách bệnh nhân, tra cứu hồ sơ<br /> bệnh án, đối chiếu tiêu chuẩn chọn mẫu và tiến<br /> hành thu thập thông tin theo bảng thu thập. Bên<br /> cạnh đó, chúng tôi cũng thu thập đơn giá các xét<br /> nghiệm, thuốc, các kỹ thuật can thiệp, các y cụ,<br /> chi phí dịch vụ, …Số liệu sau khi thu thập được<br /> xử lý bằng công cụ SPSS 17.0 for Windows.<br /> <br /> Biến số nghiên cứu<br /> Biến số chính<br /> Chi phí điều trị là tất cả các chi phí trong<br /> nghiên cứu. Chúng tôi xét đến chi phí trực tiếp<br /> liên quan đến y tế bao gồm: chi phí xét nghiệm,<br /> chi phí điều trị nội khoa, chi phí can thiệp mạch<br /> vành, chi phí nằm viện, chi phí y dụng cụ và<br /> không tính chiết khấu.<br /> <br /> Chi phí nằm viện: Tổng số ngày nằm<br /> viện/loại giường x đơn giá.<br /> Chi phí dụng cụ = tổng số y dụng cụ/loại x<br /> đơn giá.<br /> Tổng chi phí = chi phí xét nghiệm + chi phí<br /> thuốc + chi phí can thiệp mạch vành + chi phí<br /> nằm viện + chi phí dụng cụ.<br /> Các chi phí này được phân tích theo tính<br /> chất ST, phương pháp xử trí, bệnh đi kèm, biến<br /> chứng và tính chất bảo hiểm y tế.<br /> Tổn hại kinh tế của chi phí điều trị bệnh<br /> nhồi máu cơ tim cấp:<br /> Chúng tôi xét khả năng chi tiêu không tính<br /> đến nhu cầu cơ bản bình quân cho 1 hộ gia đình<br /> tại thành phố Hồ Chí Minh như sau bằng tiền<br /> không dùng cho nhu cầu cơ bản x Nhân khẩu<br /> (1.490.682 đồng x 4,2 = 6.260.864 đồng/hộ/tháng).<br /> Sau đó, lập tỷ lệ % giữa chi phí điều trị trung<br /> bình với khả năng chi tiêu không tính đến nhu<br /> cầu cơ bản bình quân (tỷ lệ a) và tỷ lệ % giữa chi<br /> phí điều trị trung bình của nhóm có và không có<br /> bảo hiểm y tế với khả năng chi tiêu không tính<br /> đến nhu cầu cơ bản bình quân (tỷ lệ b) và so<br /> sánh 2 tỷ lệ này với 40% vì theo WHO, chi phí<br /> gây tổn hại lớn là khi nó lớn hơn 40% tiền<br /> không dùng cho nhu cầu cơ bản (được ước tính<br /> bằng thu nhập bình quân của mỗi người sau khi<br /> trừ đi những chi tiêu cho nhu cầu cơ bản) (Error!<br /> Reference source not found.).<br /> <br /> Các biến số độc lập<br /> Phân loại xử trí: Điều trị nội khoa đơn<br /> thuần, can thiệp MV.<br /> Tính chất ST.<br /> Bệnh đi kèm.<br /> Biến chứng.<br /> Bảo hiểm y tế.<br /> <br /> Chi phí xét nghiệm = tổng số xét<br /> nghiệm/loại x đơn giá.<br /> <br /> 144<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> KẾT QUẢ - BÀN LUẬN<br /> Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu<br /> Mẫu nghiên cứu của chúng tôi có số bệnh<br /> nhân nam (57 bệnh nhân, chiếm 56%) nhiều hơn<br /> số bệnh nhân nữ (44 bệnh nhân, chiếm 44%), có<br /> 87,13 % bệnh nhân có độ tuổi từ 50 tuổi trở lên<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> (trong đó 32% bệnh nhân có độ tuổi từ 70 – 79<br /> tuổi). Nghiên cứu có 46 bệnh nhân nhồi máu cơ<br /> tim cấp có bảo hiểm y tế, chiếm tỷ lệ 52% và 37<br /> bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp không có bảo<br /> hiểm y tế, chiếm tỷ lệ 48%. Thời gian nằm viện<br /> trung bình là 15 ± 7 ngày<br /> <br /> Biểu đồ 1: Phân phối nhồi máu cơ tim cấp theo các tính chất can thiệp mạch vành, tính chất ST, tính chất biến<br /> chứng, bệnh đi kèm, bảo hiểm.<br /> <br /> Nhận xét: Qua biểu đồ này, chúng tôi có<br /> nhận xét tỉ lệ bệnh nhân bị can thiệp mạch vành,<br /> tỉ lệ bệnh nhân có ST chênh lên, có biến chứng<br /> và có bệnh đi kèm trong nghiên cứu của chúng<br /> tôi khá phù hợp với nghiên cứu của Tuyết<br /> Nhường trong khi đó tỉ lệ bệnh nhân tham gia<br /> BHYT trong nghiên cứu của chúng tôi cao hơn 2<br /> lần nguyên nhân là bệnh viện Nguyễn Trãi có<br /> lượng bệnh nhân tham gia bảo hiểm y tế nhiều.<br /> Mặt khác, bệnh nhân thấy được lợi ích của bảo<br /> hiểm y tế nên sử dụng bảo hiểm y tế nhiều hơn.<br /> <br /> Chi phí điều trị trung bình cúa 1 đợt nhồi<br /> máu cơ tim cấp<br /> Bảng 1: Chi phí điều trị trung bình một đợt nhồi<br /> máu cơ tim cấp.<br /> Chi phí trung bình (đồng)<br /> Các loại chi<br /> *<br /> **<br /> phí<br /> Trung vị<br /> Q1<br /> Q3<br /> Trung bình<br /> Chi phí xét<br /> 1.645.000 1.303.400 2.284.750 1.879.956<br /> nghiệm<br /> Chi phí can<br /> 37.816.043 32.859.790 38.369.600 37.656.796<br /> thiệp<br /> Chi phí nằm<br /> 1.358.500 1.100.000 1.870.000 1.629.024<br /> viện<br /> Chi phí y<br /> 501.355 350.004 569.587 469.188<br /> dụng cụ<br /> Chi phí điều<br /> 3.754.336 3.276.987 4.951.461 4.154.402<br /> trị nội khoa<br /> Tổng chi phí<br /> 7.890.256 6.603.101 11.479.511 15.589.361<br /> điều trị<br /> <br /> * Q1: Quartile 1 - điểm cắt tứ phân vị 25 %<br /> ** Q3: Quartile 3 - điểm cắt tứ phân vị 75%<br /> <br /> Tổng chi phí điều trị trung bình của 1 đợt<br /> NMCT cấp trong nghiên cứu của chúng tôi là<br /> 15.589.631 đồng. Chi phí này trong nghiên cứu<br /> của Tuyết Nhường là 15.500.000 đồng.<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> 145<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Chi phí điều trị theo phân loại xử trí<br /> Biểu đồ 2: Phân phối chi phí điều trị trung bình theo phương pháp xử trí.<br /> <br /> Qua nghiên cứu, tổng chi phí điều trị trung<br /> bình của nhóm can thiệp mạch vành cao hơn rất<br /> nhiều so với nhóm điều trị nội khoa bảo tồn đơn<br /> thuần. Kết quả này giống với nhận xét của<br /> Nguyễn Thị Tuyết Nhường(7). Tuy nhiên trong<br /> nghiên cứu của Tuyết Nhường, chi phí can thiệp<br /> mạch vành cao gấp 10 lần chi phí điều trị nội<br /> khoa, còn trong nghiên cứu của chúng tôi tỷ lệ<br /> này khoảng 6 lần. Chúng tôi nhận thấy không<br /> có sự chênh lệch rõ ràng về chi phí xét nghiệm,<br /> chi phí nằm viện trung bình và chi phí y dụng<br /> cụ trung bình ở nhóm điều trị nội khoa và can<br /> thiệp mạch vành, tương tự với kết quả nghiên<br /> cứu của Nguyễn Thị Tuyết Nhường (7). Chi phí<br /> <br /> thuốc điều trị ở nhóm bệnh nhân can thiệp<br /> mạch vành cao hơn (5.270.9209 đồng so với<br /> 3.878.718 đồng) nhóm điều trị nội khoa đơn<br /> thuần. Điều này có thể do bệnh nhân nhóm can<br /> thiệp mạch vành cần nằm viện lâu hơn, lượng<br /> thuốc sử dụng nhiều hơn, cần sử dụng một số<br /> loại thuốc bổ trợ trước và sau can thiệp mạch<br /> vành làm chi phí thuốc tăng lên. Vậy nhìn<br /> chung, có thể nói sự khác biệt về chi phí điều trị<br /> trung bình của 2 nhóm chủ yếu là do chi phí can<br /> thiệp mạch vành, đặc biệt là chi phí của loại<br /> stent và số lượng stent sử dụng. Điều này cũng<br /> được rút ra từ nghiên cứu của Gandjour cũng<br /> như nghiên cứu của Tuyết Nhường.<br /> <br /> Biểu đồ 3: Phân phối các thành phần chi phí điều trị theo phân loại xử trí.<br /> <br /> 146<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br />