Tỷ lệ tử vong sơ sinh tại tỉnh Thái Nguyên năm 2010

Nguyễn Văn Sơn và đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 89(01)/1: 179 - 182<br /> <br /> TỶ LỆ TỬ VONG SƠ SINH TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN NĂM 2010<br /> Nguyễn Văn Sơn1,*, Bùi Thị Lan Thanh2<br /> 1<br /> <br /> Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên,<br /> Trung tâm CS SKSS tỉnh Thái Nguyên<br /> <br /> 2<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu nghiên cứu: xác đị nh tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh tại tỉnh Thái Nguyên năm 2010.<br /> Phƣơng pháp điều tra: mô tả cắt ngang trên 4394 trẻ sơ sinh sống.<br /> Kết quả: Tỷ lệ tử vong sơ sinh chung là 10,01‰, tỷ lệ tử vong sơ sinh ở khu vực miền núi là<br /> 16,56‰, trung du là 6,93‰, thành thị là 3,25‰. Tỷ lệ tử vong sơ sinh sớm là 8,4‰ và tử vong sơ<br /> sinh muộn là 1,6‰. Tử vong sơ sinh ở trẻ trai (11,86 ‰) cao hơn trẻ gái (7,87‰). Tỷ lệ tử vong sơ<br /> sinh tử vong tại nhà là cao nhất 186,0‰.<br /> Từ khóa: Tỷ lệ tử vong sơ sinh.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Theo công ƣớc về quyền trẻ em mọi trẻ em<br /> đều có quyền đƣợc sống, sinh tồn và phát<br /> triển. Mỗi năm trên thế giới có 130 triệu trẻ<br /> em ra đời, trong đó có 3,1 triệu trẻ sơ sinh tử<br /> vong. Tử vong trẻ sơ sinh (tử vong trong 28<br /> ngày đầu sau sinh) chiếm tới 40% số ca tử<br /> vong trẻ em dƣới 5 tuổi. Tỷ lệ tử vong sơ sinh<br /> tại 187 nƣớc năm 2010 là 23‰. Tỷ lệ tử vong<br /> sơ sinh có sự chênh lệch rất lớn giữa các<br /> nƣớc. Năm 2007, tỷ lệ tử vong sơ sinh chung<br /> trên toàn thế giới là 47‰, trong khi đó tỷ lệ<br /> này ở các nƣớc công nghiệp là 3‰, các nƣớc<br /> đang phát triển là 51‰ và các nƣớc kém phát<br /> triển là 84‰.<br /> Việt Nam là nƣớc đầu tiên ở Châu Á và là<br /> nƣớc thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công<br /> ƣớc Quyền trẻ em và cam kết thực hiện các<br /> mục tiêu thiên niên kỷ, trong đó có mục tiêu<br /> giảm 2/3 tỉ lệ tử vong của trẻ dƣới năm tuổi<br /> trong thời kỳ 1990-2015 (mục tiêu 4). Tỉ lệ tử<br /> vong sơ sinh giảm dần qua từng thập kỷ<br /> nhƣng vẫn còn cao chƣa tƣơng xứng với<br /> mong muốn đạt đƣợc. Năm 2005, tỷ lệ tử<br /> vong trẻ em ở Nghệ An là 26,67‰, tại Thanh<br /> Hóa là 14‰. Tỷ lệ tử vong sơ sinh tại Vĩnh<br /> Phúc là 8,7‰..<br /> Thái Nguyên là một tỉnh miền núi còn nhiều<br /> khó khăn. Tỷ lệ tử vong sơ sinh ở đây ra sao?<br /> Để trả lời câu hỏi này, chúng tôi tiến hành đề<br /> tài với mục tiêu xác đị nh tỷ lệ tử vong trẻ sơ<br /> sinh tại tỉnh Thái Nguyên năm 2010.<br /> *<br /> <br /> ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu:<br /> - Tất cả trẻ sơ sinh tử vong trong khoảng thời<br /> gian từ ngày 01/01/2010 đến ngày 31/12/2010<br /> trong địa bàn nghiên cứu.<br /> - Ngƣời mẹ hoặc ngƣời chăm sóc trẻ sơ sinh<br /> tử vong.<br /> Địa điểm nghiên cứu: huyện Võ Nhai, Đại<br /> Từ, Phổ Yên và thành phố Thái Nguyên<br /> Cách chọn mẫu nghiên cứu theo phƣơng pháp<br /> chọn mẫu ngẫu nhiên nhiều giai đoạn. Giai<br /> đoạn 1 chọn ngẫu nhiên 3 huyện, thị đại diện<br /> cho 3 vùng thành phố, miền núi và trung du.<br /> Giai đoạn 2 chọn ngẫu nhiên các phƣờng, xã<br /> theo tỷ lệ trẻ sơ sinh đẻ sống trong năm,<br /> Giai đoạn 3 là toàn bộ trẻ sơ sinh tử vong<br /> trong địa bàn nghiên cứu.<br /> Thời gian nghiên cứu: Từ ngày 01/01/2010<br /> đến hết ngày 31/12/2010.<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Điều tra mô tả cắt ngang để xác định tỷ lệ tử<br /> vong sơ sinh. Các thông tin đƣợc lấy bằng<br /> phƣơng pháp điều tra trực tiếp tại nhà dựa<br /> theo bộ câu hỏi của Tổ chức Y tế Thế giới,<br /> kết hợp với việc thu thập thông tin từ số liệu<br /> báo cáo thống kê hồ sơ bệnh án của Bệnh<br /> viện Đa khoa trung ƣơng TN, 3 bệnh tuyến<br /> tỉnh của Thái Nguyên và trung tâm y tế 4<br /> huyện, thành cùng các trạm y tế của các xã<br /> thuộc 4 huyện, thành đƣợc chọn.<br /> Số liệu thu thập đƣợc nhập và xử lý bằng<br /> phần mềm SPSS 16.0.<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> 179<br /> <br /> Nguyễn Văn Sơn và đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> Trên đƣờng đi<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Bảng 1. Tỷ lệ tử vong sơ sinh theo địa bàn<br /> huyện/thị<br /> Số<br /> đẻ sống<br /> 838<br /> 1034<br /> 1292<br /> 1230<br /> 4394<br /> <br /> Võ Nhai<br /> Đại Từ<br /> Phổ Yên<br /> TPTN<br /> Chung<br /> <br /> Số<br /> tử vong<br /> 14<br /> 17<br /> 9<br /> 4<br /> 44<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (‰)<br /> 16,70<br /> 16,44<br /> 6,97<br /> 3,25<br /> 10,01<br /> <br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh chung là 10,01‰. Võ<br /> Nhai và Đại Từ là hai huyện có tỷ lệ tử vong<br /> sơ sinh cao.<br /> Bảng 2. Tử vong sơ sinh theo vùng, miền<br /> Nơi cư trú<br /> của trẻ<br /> Thành phố<br /> Miền núi<br /> Trung du<br /> Chung<br /> <br /> Số<br /> đẻ sống<br /> 1230<br /> 1872<br /> 1292<br /> 4394<br /> <br /> Số<br /> tử vong<br /> 4<br /> 31<br /> 9<br /> 44<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (‰)<br /> 3,25<br /> 16,56<br /> 6,97<br /> 10,01<br /> <br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh ở miền núi cao nhất<br /> (16,5‰). Tỷ lệ tử vong sơ sinh ở thành phố<br /> thấp nhất (3,25‰).<br /> Bảng 3.Tử vong sơ sinh theo giới<br /> Giới<br /> Nam<br /> Nữ<br /> <br /> Số<br /> đẻ sống<br /> 2361<br /> 2033<br /> <br /> Số<br /> tử vong<br /> 28<br /> 16<br /> <br /> Tỷ lệ (‰)<br /> 11,86<br /> 7,87<br /> <br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh ở trẻ nam cao hơn trẻ nữ.<br /> Bảng 4. Tử vong sơ sinh sớm và muộn theo địa<br /> bàn huyện/thị<br /> TVSS sớm<br /> (< 7 ngày)<br /> Số đẻ<br /> Huyện<br /> sống Số tử Tỷ lệ<br /> vong<br /> (‰)<br /> Võ Nhai 838<br /> 13<br /> 15,5<br /> Đại Từ 1034<br /> 11<br /> 10,6<br /> TPTN<br /> 1292<br /> 4<br /> 3,1<br /> Phổ Yên 1230<br /> 9<br /> 7,3<br /> 37<br /> 8,4<br /> Chung 4394<br /> <br /> TVSS muộn<br /> (7 – 28 ngày)<br /> Số tử Tỷ lệ<br /> vong (‰)<br /> 1<br /> 1,2<br /> 6<br /> 5,8<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 7<br /> 1,6<br /> <br /> Tử vong sơ sinh sớm (8,4‰) chiếm tỷ lệ cao<br /> hơn tử vong sơ sinh muộn (1,6‰).<br /> Bảng 5. Tử vong sơ sinh theo nơi tử vong<br /> Nơi tử vong<br /> Tại nhà<br /> Trạm y tế xã<br /> BV huyện<br /> BV tỉnh/TW<br /> <br /> Số<br /> đẻ sống<br /> 86<br /> 468<br /> 2336<br /> 1504<br /> <br /> Số<br /> tử vong<br /> 16<br /> 1<br /> 7<br /> 19<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (‰)<br /> 186,0<br /> 2,1<br /> 3,0<br /> 12,6<br /> <br /> 89(01)/1: 179 - 182<br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh tại nhà cao nhất<br /> (186‰).<br /> BÀN LUẬN<br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh tính trên 1000 trẻ sinh<br /> sống ở tỉnh Thái nguyên năm 2010 là<br /> 10,01‰, cao nhất là tại hai huyện miền núi<br /> Võ Nhai 16,70‰ và Đại Từ 16,44‰.<br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh chung của tỉnh Thái<br /> nguyên cao hơn nghiên cứu của Bùi Công<br /> Thắng tại Vĩnh Phúc năm 2005 (8,7‰), tƣơng<br /> đƣơng với tỷ lệ tử vong sơ sinh tại Trung<br /> Quốc năm 2008 (10,2‰). Tuy nhiên, tỷ lệ<br /> này thấp hơn rất nhiều so với nghiên cứu năm<br /> 2005 của Imtiaz Jehan và cs tại Pakistan<br /> (47,3‰), của Julie Knoll Rajaratnam và cs tại<br /> 187 nƣớc năm 2010 (23‰) và thấp hơn so với<br /> tỷ lệ tử vong sơ sinh chung của cả nƣớc<br /> (16‰) theo báo cáo công tác công tác năm<br /> 2009 của Bộ Y tế.<br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh theo khu vực có sự khác<br /> biệt rõ rệt, ở miền núi (16,56‰) cao gấp 2 lần<br /> so với miền trung du (6,97‰), cao gấp 5 lần<br /> khu vực thành phố, thị xã (3,25‰). Các<br /> huyện miền núi, nhất là huyện Võ Nhai do có<br /> nhiều khó khăn về kinh tê, giao thông và điều<br /> kiện chăm sóc y tế nên tỷ lệ TVSS cao hơn<br /> các huyện ở trung du, thành thị. Trẻ em sống<br /> ở khu vực thành phố thƣờng đƣợc chăm sóc<br /> tốt hơn về các dịch vụ y tế nên tỷ lệ tử vong<br /> thƣờng thấp hơn. Kết quả này cũng phù hợp<br /> với các nghiên cứu của Md.Jamal Uddin và<br /> Md.Zakir Hossain ở các nƣớc đang phát triển<br /> năm 2008, theo đó tỷ lệ tử vong ở thành thị<br /> chiếm 22,6‰ trong khi ở khu vực nông thôn<br /> chiếm 77,4‰. Nghiên cứu của Igor Rudan và<br /> cs năm 2008 tại Trung Quốc cho thấy trẻ em<br /> ở vùng nông thôn có nguy cơ tử vong cao gấp<br /> 3-6 lần trẻ em ở thành thị. Nghiên cứu của<br /> Bùi Công Thắng tại Vĩnh Phúc thấy rằng tỷ lệ<br /> TVSS ở miền núi gấp đôi ở thành thị (16,3‰<br /> và 6,8‰).<br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh trong vòng 7 ngày đầu ở<br /> nghiên cứu của chúng tôi chiếm 8,4‰ trong<br /> tổng số tử vong sơ sinh, tử vong sơ sinh muộn<br /> chiếm tỷ lệ rất thấp (1,6‰). Tỷ lệ trên cho<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> 180<br /> <br /> Nguyễn Văn Sơn và đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> thấy sơ sinh tử vong tập trung trong tuần lễ<br /> đầu tiên. Kết quả này phù hợp với tỷ lệ 73%<br /> trẻ sơ sinh tử vong sớm và 10,06% là tử vong<br /> sơ sinh muộn đƣợc nghiên cứu bởi Imtiaz<br /> Jehan và cs năm 2005 tại Pakistan. Nghiên<br /> cứu của Lƣơng Ngọc Trƣơng tại Thanh Hóa<br /> năm 2005 tử vong trong vòng 7 ngày đầu là<br /> 76,8% trong tổng số trẻ sơ sinh tử vong.<br /> Tử vong sơ sinh ở trẻ nam cao hơn trẻ nữ<br /> (11,86‰ và 7,87‰). Kết quả này phù hợp với<br /> báo cáo phân tích tình hình trẻ em Việt Nam<br /> 2010 của Unicef, trong đó tỷ lệ tử vong ở trẻ<br /> nam cao hơn tỷ lệ tử vong ở trẻ nữ. Nghiên<br /> cứu của Nguyễn Thị Thái Hà năm 2008 tại<br /> bệnh viện Nhi trung ƣơng tỷ lệ tử vong cho<br /> nam và nữ là 68,54% và 31,46%.<br /> Tử vong của trẻ sơ sinh chủ yếu xảy ra tại nhà<br /> (186‰) do trẻ bệnh nặng hoặc bị dị tật không<br /> còn khả năng cứu chữa nên gia đình xin về.<br /> Tử vong sơ sinh tại bệnh viện rất ít, bệnh viện<br /> tuyến tỉnh/TW chiếm 12,6‰, bệnh viện<br /> huyện và trạm y tế xã là 3,0 ‰ và 2,10‰.<br /> KẾT LUẬN<br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh chung là 10,01‰, cao<br /> nhất là tại huyện Võ Nhai 16,70‰ và Đại Từ<br /> 16,44‰. Tiếp theo là Phổ Yên (6,97‰), thấp<br /> nhất là tại Thành phố Thái Nguyên 3,25‰.<br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh ở khu vực miền núi là<br /> 16,56‰, trung du là 6,97‰, thành thị là<br /> 3,25‰.<br /> <br /> 89(01)/1: 179 - 182<br /> <br /> [2]. Nguyễn Thị Thái Hà (2008), “Nghiên cứu<br /> tình hình và nguyên nhân tử vong ở trẻ em tại<br /> bệnh viện Nhi trung ương từ tháng 9/20068/2008”, Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ y học, Đại<br /> học y Hà Nội.<br /> [3]. Nguyễn Văn Minh (2007), “ Kết quả điều tra<br /> về tình hình tử vong trẻ tại tỉnh Nghệ An”, Tạp chí<br /> Y học Việt Nam, tập 331, tr 75-79.<br /> [4]. Bùi Công Thắng (2005), “Nghiên cứu tỷ lệ và<br /> một số yếu tố nguy cơ tử vong sơ sinh tại tỉnh Vĩnh<br /> Phúc năm 2003-2004”, Luận văn tốt nghiệp bác<br /> sỹ chuyên khoa cấp II, Đại học y Hà Nội.<br /> [5]. Tăng Chí Thƣợng, Võ Đức Trí, Cam Ngọc<br /> Phƣợng và cộng sự (2006), “Nguyên nhân và các<br /> yếu tố ảnh hƣởng tử vong sơ sinh tại 6 tỉnh phía<br /> nam Việt Nam”, Tạp chí Y học TP. HồChí Minh,<br /> tập 10, số 4-2006.<br /> [6]. Lƣơng Ngọc Trƣơng (2005), “Nghiên cứu tỷ<br /> lệ tử vong sơ sinh và một số yếu tố liên quan tại<br /> Thanh Hóa”, Tạp chí Y học dự phòng, tập XVII,<br /> số 7 (92) 2007, tr 46-55.<br /> [7]. Unicef (2010), “Báo cáo phân tích tình hình<br /> trẻ em tại Việt Nam 2010”.<br /> [8]. Julie Knoll Rajaratnam, Jake R Marcus,<br /> Abraham D Flaxman, (2010), “Neonatal,<br /> postneonatal, childhood, and under-5 mortality for<br /> 187 countries, 1970–2010: a systematic analysis<br /> of progress towards Millennium Development<br /> Goal 4”, The lancet, Vol 375, June 5, 2010, pp<br /> 1998-2000.<br /> [9]. Imtiaz Jehan et al., (2009) “Neonatal<br /> mortality, risk factors and causes: a prospective<br /> population-based cohort study in urban Pakistan”,<br /> Bull World Health Organ 2009;87:130–138<br /> [10]. Igor Rudan (2010) “Causes of deaths in<br /> children younger than 5 years in China in 2008”,<br /> Lancet Vol 375<br /> <br /> Tỷ lệ tử vong sơ sinh sớm là 8,4‰ , tử vong<br /> sơ sinh muộn là 1,6‰.<br /> Tử vong sơ sinh ở trẻ nam cao hơn trẻ nữ<br /> (11,86‰ và 7,87‰).<br /> Tử vong sơ sinh chủ yếu xảy ra tại gia đình<br /> (186‰).<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Bộ Y Tế (2009), “Báo cáo công tác y tế 2009<br /> và nhiệm vụ 2010”, Tạp chí Y học thực hành (704)<br /> - số 2/2010<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> 181<br /> <br /> Nguyễn Văn Sơn và đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 89(01)/1: 179 - 182<br /> <br /> ABSTRACT<br /> NEONATAL MORTALITY RATE IN THAI NGUYEN PROVINCE IN 2010<br /> Nguyen Van Son1,*, Bui Thi Lan Thanh2<br /> 1<br /> <br /> Thai Nguyen University of Medicine & Pharmacy<br /> Center for Reproductive Health Care of Thai Nguyen Province<br /> <br /> 2<br /> <br /> Objectives: Identifying neonatal mortality rate of Thainguyen Province in 2010<br /> Method: Cross-sectional description of 4394 livebirths<br /> Results: Neonatal mortality rate in general was 10,01‰, in mountainous areas was 16,56‰, in<br /> midland area was 6,93‰, in urban areas was 3,25‰. Early neonatal mortality rate 8,4‰ and late<br /> neonatal mortality rate 1,6‰. The all-cause neonatal mortality rate in male newborn (11,86 ‰)<br /> was higher in female newborn (7,87‰). Neonatal mortality rate of children born at home was<br /> highest, 186,0‰.<br /> KeywordS: Neonatal mortality rate<br /> <br /> *<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> 182<br /> <br />