Vai trò của sinh thiết tức thì trong phẫu thuật soave xuyên hậu môn tại Bệnh viện Trung Ương Huế

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> VAI TRÒ CỦA SINH THIẾT TỨC THÌ TRONG PHẪU THUẬT SOAVE<br /> XUYÊN HẬU MÔN TẠI BỆNH VIỆN TRUNG ƢƠNG HUẾ<br /> Phạm Nguyên Cường*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Nhằm đánh giá vai trò của phương pháp cắt lạnh trong phẫu thuật Soave xuyên hậu môn<br /> của bệnh Hirschsprung thông qua tính chính xác và nhanh chóng.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Tiền cứu 55 mẫu tươi được lấy từ những vị trí nghi ngờ ở bệnh nhân có<br /> đại tràng to. Đối chiếu với kết quả giải phẫu bệnh của cắt thường để đưa ra chẩn đoán chính xác.<br /> Kết quả: Bệnh nhân nhỏ tuổi nhất là 9 ngày tuổi, lớn tuổi nhất là 7 tuổi. Nam/nữ là 3/1. Độ nhạy của<br /> phương pháp cắt lạnh là 100%, độ đặc hiệu 83,3%.<br /> Kết luận: Cắt lạnh trở thành một phương pháp có giá trị trong việc hỗ trợ phẫu thuật viêntrong chẩn<br /> đoán và điều trị bệnh Hirschsprung.<br /> <br /> .ABSTRACT<br /> THE ROLE OF FROZEN SECTION IN TRANSANAL SOAVE PROCEDURE OPERATION IN HUE<br /> CENTRAL HOSPITAL<br /> Pham Nguyen Cuong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 11 – Supplement of No 3 - 2007: 101 - 105<br /> Purpose: Evaluating the role of the frozen section method in Transanal Soave procedure operation<br /> through its accuracy and rapidity.<br /> Materials and methods: Prospective study on 55 fresh samples taken from the suspective position of<br /> Megacolon patients during operation and after that compare with the post-operation result (H.E staining)<br /> to confirm the accuracy of the diagnosis.<br /> Results: 55 patients were assigned into study, the youngest: 9 day-old, the oldest: 7 y.o. Male/ female:<br /> 3/1. Age under 1 month: 58,2%. Sensitivity of frozen section is 100%, specificity is 83,3%.<br /> Conclusion: The method of frozen section is valuable to the Transanal Soave procedure operation<br /> because of its accuracy and rapidity, therefore, it had played a very important role in diagnosing and<br /> treating the Hirschprung’ Disease..<br /> ở trực tr|ng v| đại tr|ng xích ma nhưng có thể<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> lên đến hết đại tr|ng, một phần ruột non v|<br /> Bệnh Hirschsprung l| một rối loạn bẩm<br /> thậm chí kéo d|i từ trực tr|ng đến t{ tr|ng(7).<br /> sinh thường gặp khoảng 1/5000 trẻ sơ sinh, trẻ<br /> Điều n|y dẫn tới đoạn ruột phía trên dãn to,<br /> em trai nhiều hơn trẻ em g{i với tỷ lệ nam/nữ<br /> thành dày (phình đại tr|ng) trong khi đoạn<br /> = 4/1, 80-90% các trường hợp bệnh nh}n có<br /> phía dưới có kích thước nhỏ hơn bình thường.<br /> biểu hiện ngay ở thời kì sơ sinh(2,5,7). Bệnh<br /> Biến chứng quan trọng nhất l| tắc ruột v|<br /> Hirschsprung l| một dị tật đặc trưng bởi tắc<br /> viêm ruột cấp tính. Chẩn đoán xác định bệnh<br /> ruột ho|n to|n hoặc không ho|n to|n do<br /> Hirschsprung dựa v|o hình ảnh mô bệnh học.<br /> không có tế b|o hạch thần kinh ở đoạn cuối<br /> Đ}y l| một bệnh lý ngoại khoa chiếm tỷ lệ<br /> của ống tiêu ho{ v| lan rộng lên phía trên ở<br /> hàng đầu.<br /> c{c mức độ kh{c nhau. Đoạn vô hạch thường<br /> * Khoa Giải Phẫu Bệnh - Bệnh Viện Trung ương Huế<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh – Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> 101<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> <br /> Phương ph{p cắt lạnh (frozen section)<br /> được sử dụng thường quy để kiểm tra sự tồn<br /> tại hay không tồn tại tế b|o hạch thần kinh và<br /> xác định mức độ cắt ruột trong phẫu thuật(2,3).<br /> Đ}y l| một phương ph{p rất có gi{ trị trong<br /> chẩn đoán và giúp cho hướng xử trí phẫu<br /> thuật được chính x{c kịp thời. Tuy nhiên, ở<br /> Miền Trung Việt Nam v| Bệnh Viện Trung<br /> ương Huế chưa có một công trình n|o nghiên<br /> cứu đầy đủ về gi{ trị của phương pháp này. Vì<br /> vậy chúng tôi tiến h|nh nghiên cứu n|y với<br /> mục tiêu:<br /> 1. Đ{nh gi{ vai trò của sinh thiết tức thì<br /> trong việc chẩn đo{n bệnh Hirschsprung<br /> trong phẫu thuật Soave xuyên hậu môn thông<br /> qua tính chính xác và tính nhanh nhậy của nó.<br /> 2. Nhận xét một số đặc điểm dịch tễ của<br /> bệnh Hirschsprung.<br /> <br /> - Mẫu mô được cắt c{c l{t có độ dày 3-5<br /> m, d|n trên ít nhất 4 tiêu bản.<br /> - C{c tiêu bản được nhuộm bằng phương<br /> pháp H-E.<br /> - Kết quả được đ{nh gi{ trên kính hiển vi<br /> quang học có c{c độ phóng đại kh{c nhau (từ<br /> 300 – 600 lần). Thời gian từ khi mẩu mô được<br /> lấy ra khỏi cơ thể bệnh nh}n đến khi có kết<br /> quả khoảng 15-20 phút.<br /> - Mẫu mô còn lại được cố định, chuyển đúc<br /> v| cắt nhuộm thường quy để kiểm định độ<br /> chính x{c của chẩn đo{n sinh thiết tức thì. Kết<br /> hợp với một đoạn đại tr|ng tổn thương được mổ<br /> cắt sau mổ, chúng tôi chuyển đúc l|m sinh thiết<br /> nến để đưa ra kết luận cuối cùng.<br /> <br /> Địa điểm nghiên cứu<br /> <br /> ĐỐI TƢỢNG -PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Chúng tôi tiến h|nh nghiên cứu đề t|i tại<br /> khoa GPB bệnh viện Trung Ương Huế.<br /> <br /> Đối tƣợng<br /> <br /> Xử lý số liệu<br /> <br /> Gồm 55 bệnh nhi được mổ cắt đoạn đại<br /> tr|ng do mắc bệnh Hirschsprung tại Bệnh viện<br /> Trung ương Huế theo phương ph{p Soave<br /> đường hậu môn.<br /> <br /> Tất cả c{c số liệu nghiên cứu thu được sẽ<br /> được xử lý theo phương ph{p thống kê v|<br /> phần mềm Epi-Info 6.0. Tính độ nhạy, độ đặc<br /> hiệu của cắt lạnh.<br /> <br /> Phƣơng pháp<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Chúng tôi tiến h|nh phương pháp nghiên<br /> cứu tiến cứu.<br /> <br /> Phân bố tuổi của bệnh Hirschsprung<br /> <br /> Lâm sàng<br /> C{c bệnh nh}n được ghi nhận đầy đủ c{c<br /> thông tin l}m s|ng: tuổi giới, vị trí bị bệnh v|<br /> một số xét nghiệm kh{c.<br /> Chẩn đoán Sinh thiết tức thì<br /> - Bệnh phẩm<br /> C{c vùng nghi ngờ tổn thương được bấm<br /> sinh thiết ngay trong phẫu thuật.<br /> - Bệnh phẩm tươi (không cố định formol<br /> 10%) được cắt mảnh v| l|m lạnh bằng gel<br /> Tissue-tek (của hãng Sakura-Nhật) trên m{y<br /> cắt lạnh (Microtome cryostal HM505E) ở nhiệt<br /> độ -30oC.<br /> <br /> 102<br /> <br /> Bảng 1: Phân bố nhóm tuổi mắc bệnh<br /> Hirschsprung<br /> < 1 tháng<br /> <br /> 1-3<br /> tháng<br /> <br /> 3 – 12<br /> tháng<br /> <br /> > 12<br /> tháng<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> Số trường<br /> hợp<br /> <br /> 32<br /> <br /> 2<br /> <br /> 16<br /> <br /> 5<br /> <br /> 55<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> 58,2%<br /> <br /> 3,6%<br /> <br /> 29%<br /> <br /> 9%<br /> <br /> 100%<br /> <br /> Nhận xét: Độ tuổi sơ sinh chiếm tỉ lệ lớn<br /> nhất (58,2%). Bệnh nh}n thấp tuổi nhất l| 9<br /> ng|y tuổi, lớn tuổi nhất l| 7 tuổi.<br /> <br /> Phân bố theo giới<br /> Bảng 2: Phân bố theo giới<br /> Giới<br /> <br /> Số trường hợp<br /> <br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> Nam<br /> <br /> 43<br /> <br /> 78%<br /> <br /> Nữ<br /> <br /> 12<br /> <br /> 22%<br /> <br /> Tổng<br /> <br /> 55<br /> <br /> 100%<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh – Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> Nhận xét: Phần lớn nam giới mắc bệnh<br /> Hirshprung, chiếm 78%. Tỉ lệ nam/nữ l| 3,6.<br /> <br /> Đối chiếu giữa chẩn đoán STTT và sinh thiết<br /> nến sau phẫu thuật<br /> Bảng 3: Đối chiếu giữa chẩn đoán STTT và sinh<br /> thiết nến sau phẫu thuật<br /> <br /> STTT<br /> ST nến<br /> <br /> Dương tính<br /> N<br /> Chính xác<br /> 55<br /> 100%<br /> 55<br /> <br /> N<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> Âm tính<br /> Chính xác<br /> 83,3%<br /> <br /> Nhận xét: kết quả dương tính chính x{c<br /> 100%, kết quả }m tính chính x{c 83,3%<br /> <br /> Số lần làm sinh thiết tức thì cho mỗi bệnh<br /> nhân<br /> Bảng 4: Số lần làm sinh thiết tức thì cho mỗi bệnh<br /> nhân<br /> Số lần<br /> Số trường hợp<br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> 1<br /> 50<br /> 90,9<br /> <br /> 2<br /> 4<br /> 7,3<br /> <br /> 3<br /> 1<br /> 1,8<br /> <br /> Nhận xét: Có 4 trường hợp chúng tôi phải<br /> lấy mẫu lần 2, 1 lấy mẫu lần 3 v| l|m tiếp sinh<br /> thiết tức thì.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Một số đặc điểm lâm sàng:<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi (bảng 1),<br /> 55 bệnh nhi được phẫu thuật điều trị bệnh<br /> Hirschsprung theo phương pháp Soave có độ<br /> tuổi từ 20 ng|y tuổi đến 7 tuổi. Teeraratkul v|<br /> cs (2003) thấy rằng tuổi mắc bệnh mở rộng từ<br /> 1 th{ng tới 6 tuổi(6). Trong nghiên cứu của<br /> Thepcharoennirund và cs (2004) độ tuổi mắc<br /> bệnh từ 7 th{ng tuổi đến 10 tuổi v| từ 8 ng|y<br /> tới 14 tuổi theo nghiên cứu của Elhalaby v| cs<br /> (2004)(1,8). Như vậy độ tuổi mắc bệnh trong<br /> nghiên cứu của chúng tôi cũng tương tự với<br /> nghiên cứu của c{c t{c giả trên.<br /> Chúng tôi nhận thấy rằng nam giới thường<br /> mắc bệnh cao hơn nữ giới, tỷ lệ nam/nữ trong<br /> nghiên cứu của chúng tôi l|: 3/1. Một số t{c giả<br /> nước ngo|i cũng đồng ý rằng tỷ lệ mắc bệnh<br /> Hirschsprung ở nam giới có thể lên tới 80%(2,5).<br /> Theo nghiên cứu của Thepcharoennirund v| cs<br /> (2004) nam giới mắc bệnh nhiều hơn nữ giới, tỷ<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> lệ nam/nữ l| 2,2 v| 3,5 trong nghiên cứu của<br /> Elhalaby và cs (2004)(1,8). Kết quả nghiên cứu của<br /> chúng tôi phù hợp với kết quả nghiên cứu của<br /> c{c t{c giả trong v| ngo|i nước l| nam giới mắc<br /> bệnh Hirschsprung chiếm ưu thế.<br /> <br /> Chẩn đoán Sinh thiết tức thì<br /> Bệnh Hirschsprung l| một dị tật bẩm sinh<br /> thường gặp, đặc trưng bởi tắc ruột ho|n to|n<br /> hoặc không ho|n to|n do không có tế b|o<br /> hạch thần kinh ở đoạn cuối của ống tiêu ho{<br /> v| lan rộng lên phía trên ở c{c mức độ kh{c<br /> nhau. Đoạn vô hạch thường ở trực tr|ng v|<br /> đại tr|ng xích ma nhưng có thể lên đến hết đại<br /> tr|ng, một phần ruột non v| thậm chí kéo d|i<br /> từ trực tr|ng cho đến t{ tr|ng(7). Điều n|y dẫn<br /> tới đoạn ruột phía trên dãn to, th|nh d|y<br /> (phình đại tr|ng) rồi nhỏ dần hoặc chuyển tiếp<br /> đột ngột đến đoạn phía dưới có kích thước<br /> nhỏ hơn bình thường. Vùng chuyển tiếp có<br /> hình dáng đặc biệt giống chiếc phễu. Th|nh<br /> ruột phía trên đoạn vô hạch d|y do cơ phì đại,<br /> phù nề. Ph}n có thể tích tụ th|nh khối rắn<br /> chắc trong lòng đại tr|ng bị dãn dẫn tới biến<br /> chứng quan trọng nhất của bệnh l| tắc ruột v|<br /> viêm ruột cấp(2,5).<br /> Hình ảnh vi thể đặc trưng của bệnh l|<br /> không có tế b|o hạch (aganglionosis) ở cả 2<br /> đ{m rối của đoạn đại tr|ng. Điều n|y được kết<br /> hợp với c{c sợi thần kinh của cả giao cảm v|<br /> phó giao cảm bị mất myelin, rối loạn tổ chức<br /> v| bị qu{ dưỡng ở đoạn không có tế b|o hạch,<br /> qu{ sản sợi thần kinh th|nh ruột(2,5).<br /> Tuỳ thuộc v|o phạm vi v| vị trí của đoạn<br /> không có tế b|o hạch, bệnh được chia l|m<br /> nhiều thể:<br /> - Thể kinh điển: đoạn không có tế b|o hạch<br /> bắt đầu ở đoạn đại trực tr|ng xa v| lan rộng<br /> một khoảng đ{ng kể tới đoạn ruột gần bị dãn<br /> gần kề.<br /> - Thể đoạn ngắn: đoạn không có tế b|o hạch<br /> liên quan tới trực tr|ng v| trực đại tr|ng xích ma<br /> một khoảng chỉ v|i cm, khoảng 3cm đoạn đại<br /> tr|ng xa bị ảnh hưởng (thể phổ biến nhất).<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh – Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> 103<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> <br /> - Thể đoạn cực ngắn: trong biến thể n|y, đoạn<br /> không có tế b|o hạch hẹp đến nỗi chẩn đoán có<br /> thể bị nhầm nếu sinh thiết được lấy qu{ cao.<br /> - Thể đoạn d|i: bất thường rộng hơn, liên<br /> quan tới hầu hết hoặc tất cả đại tr|ng v| đôi<br /> khi lan tới cả ruột non. C{c bệnh nh}n n|y<br /> biểu hiện c{c triệu chứng tắc ruột không có<br /> megacolon.<br /> Không có tế b|o hạch đại tr|ng vùng: Chỉ<br /> một đoạn đại tr|ng ngắn bị ảnh hưởng. Ngược<br /> lại với c{c thể trên, ở biến thể n|y c{c tế b|o<br /> hạch có không chỉ ở trên m| còn cả ở dưới<br /> đoạn không có hạch.<br /> Để chẩn đo{n bệnh Hirshprung cần sinh<br /> thiết th|nh cơ d|y của trực tr|ng v| kiểm tra<br /> sự có mặt của tế b|o hạch trong đ{m rối<br /> myenteric. Vì tế b|o hạch bình thường nằm rải<br /> r{c gần cơ thắt hậu môn trong. Theo chuẩn<br /> mực, sinh thiết nên lấy ở điểm c{ch van hậu<br /> môn 2 cm ở trẻ nhỏ v| 3 cm ở trẻ lớn, thậm chí<br /> một v|i t{c giả tin rằng sinh thiết c{ch van hậu<br /> môn 1-1,5 cm cũng đủ chẩn đo{n. Nếu trên<br /> sinh thiết có biểu mô vảy hoặc biểu mô<br /> chuyển tiếp thì sinh thiết l| qu{ thấp(2,6,9,10).<br /> Cắt lạnh (frozen section) được sử dụng<br /> thường quy để kiểm tra sự không có tế b|o<br /> hạch v| x{c định mức độ cắt ruột trong phẫu<br /> thuật. Sinh thiết mảnh to|n bộ bề d|y th|nh<br /> ruột v| cần được bấm vuông góc để tổ chức có<br /> thể được định vị thích hợp. Để đ{nh giá độ tin<br /> cậy của cắt lạnh, mảnh sinh thiết được kiểm<br /> tra nên d|i ít nhất 4mm v| nên cắt h|ng loạt<br /> nhiều mảnh(2).<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi c{c bệnh<br /> nhi đều được bấm mảnh sinh thiết để chẩn<br /> đo{n sinh thiết tức thì. Đ}y l| một quy trình có<br /> lợi ích rất lớn, nó giúp cho qu{ trình chẩn<br /> đoán được chính x{c v| giúp phẫu thuật viên<br /> đưa ra hướng xử trí thích hợp. Kết quả nghiên<br /> cứu của chúng tôi (bảng 3 v| 4) cho thấy rằng<br /> trong 55 bệnh nhi kết quả sinh thiết tức thì<br /> dương tính phù hợp với kết quả sinh thiết<br /> nến, chiếm tỷ lệ 100%. Tuy nhiên với 6 trường<br /> <br /> 104<br /> <br /> hợp kết quả }m tính, có 1 trường hợp sinh<br /> thiết nến cho kết quả dương tính, tỷ lệ chính<br /> x{c l| 83,3%. Sự kh{c biệt giữa tỷ lệ chẩn đoán<br /> dương tính giữa sinh thiết tức thì v| sinh thiết<br /> nến trong nghiên cứu của chúng tôi không có<br /> ý nghĩa thống kê, với p>0,05. Trong nghiên<br /> cứu của Hồ Hữu Thiện v| cs (2006) cũng có 3<br /> bệnh nhi, chiếm tỷ lệ 10% sinh thiết tức thì lần<br /> 1 }m tính, cần phải sinh thiết lại lần 2(4). Chúng<br /> tôi nhận thấy rằng với tỷ lệ chẩn đoán dương<br /> tính của sinh thiết tức thì trong bệnh<br /> Hirshprung có vai trò rất quan trọng trong xử<br /> lý phẫu thuật cắt đoạn ruột cho bệnh nh}n.<br /> Chính nhờ sự xử lý kịp thời v| đúng mực n|y<br /> đã đem lại cho bệnh nh}n một kết quả phẫu<br /> thuật tốt hơn.<br /> Tỉ lệ }m tính giả trong nghiên cứu của<br /> chúng tôi có thể do c{c yếu tố như:<br /> - Kỹ thuật đặt bệnh phẩm trong gel chưa<br /> đúng chiều, phụ thuộc v|o số mảnh được cắt<br /> l|m tiêu bản.<br /> - Kỹ thuật chất lượng v| đặc điểm thuốc<br /> nhuộm, kỹ thuật nhuộm, v| nhiệt độ, gel chuyển.<br /> - Điều quan trọng nhất để tr{nh được hiện<br /> tượng }m tính giả trong chẩn đo{n sinh thiết<br /> tức thì bệnh Hirshprung l| khi bấm sinh thiết<br /> c{c nh| l}m s|ng cần phải x{c định được đúng<br /> vùng nghi ngờ tổn thương không có hạch giao<br /> cảm v| kỹ thuật sinh thiết cần phải chuẩn mực<br /> và đúng kỹ thuật. Phẫu thuật viên nên sinh<br /> thiết một mảnh to|n bộ th|nh cơ và được bấm<br /> vuông góc để tổ chức có thể được định vị<br /> thích hợp. Để đ{nh giá độ tin cậy của cắt lạnh,<br /> mảnh sinh thiết được kiểm tra nên d|i ít nhất<br /> 4mm v| nên cắt h|ng loạt nhiều mảnh.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Qua nghiên cứu 55 trường hợp<br /> Hirschsprung được chẩn đo{n bằng sinh thiết<br /> tức thì chúng tôi rút ra một số kết luận sau:<br /> 1. Bệnh nh}n nam chiếm ưu thế trong<br /> bệnh Hirschprung, tỉ lệ nam/nữ mắc bệnh l|<br /> 3/1. Độ tuổi mắc bệnh từ 9 ng|y tuổi đến 7<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh – Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 11 * Phụ bản Số 3 * 2007<br /> tuổi, nhóm tuổi thường gặp l| nhóm tuổi sơ<br /> sinh chiếm 58,2%.<br /> 2. Sinh thiết tức thì trở th|nh một phương<br /> ph{p chẩn đo{n có gi{ trị giúp c{c Phẫu thuật<br /> viên căn cứ v|o đó để tìm kiếm hạch thần kinh<br /> nhanh, trong mổ, chủ động cắt đúng và đủ c{c<br /> đoạn đại tr|ng vô hạch thần kinh ở những<br /> bệnh nh}n Hischprung trong phẫu thuật<br /> Soave xuyên hậu môn, nhằm đem lại kết quả<br /> phẫu thuật tốt nhất cho bệnh nh}n.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Crocker NL et al (1991): Adult Hirschsprung's disease. Clin<br /> Radiol;44(4):257-9.<br /> Elhalaby et al (2004): Transanal one-stage endorectal pullthrough for Hirschsprung's disease: a multicenter study. J<br /> Pediatr Surg;39(3):345-51.<br /> Juan Rosai et al (2004): Rosai and Ackerman's Surgical<br /> Pathology. Mosby; Vol 1: 777-9.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> 8.<br /> <br /> 9.<br /> <br /> 10.<br /> 11.<br /> <br /> Chuyên Đề Giải Phẫu Bệnh – Tế Bào Bệnh Học<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Hồ Hữu Thiện v| cs (2006): Điều trị bệnh Hirschsprung ở trẻ<br /> sơ sinh bằng phẫu thuật Soave đường hậu môn một thì: kinh<br /> nghiệm trên 30 trường hợp phẫu thuật liên tiếp. Y học thực<br /> h|nh số 552;382-7.<br /> Kaymakcioglu N et al (2005): Role of anorectal myectomy in<br /> the treatment of short segment Hirschsprung's disease in young<br /> adults. Int Surg; 90(2):109-12<br /> Micheal M et al (2002): Gastrointestinal system in<br /> Differential Diagnosis In Surgical Pathology. W.B.<br /> Saunders Company: 162.<br /> Nguyễn S|o Trung (2000): bệnh Hischprung, bênh học các<br /> tạng và hệ thống- Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, 226<br /> Teeraratkul et al (2003): Transanal one-stage endorectal pullthrough for Hirschsprung's disease in infants and children;<br /> 38(2):184-7.<br /> Thepcharoennirun S et al (2004): Rehbein's procedure in 73<br /> cases of Hirschsprung's disease. J Med Assoc<br /> Thai;87(10):1188-92.<br /> Trần Mai Hạnh (1997): Megacolon,Từ điển giải nghĩa bệnh<br /> học,Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, 377<br /> Wheatley MJ et al (1990): Hirschsprung's disease in<br /> adolescents and adults. 1990 Jul; 33(7):622-9.<br /> <br /> 105<br /> <br />