Vấn đề Hiếm Muộn

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

72
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thế nào là hiếm muộn Theo kiểu Mỹ, thì cái gì cũng phải tính ra thành con số. Không như các cụ ta ngày xưa, chưa chi đã than là hiếm muộn sợ không có con nối dõi tông đường, để mà đòi bà lớn phải vui vẻ tuyên bố "muốn cưới vợ bé em thời cưới cho". Vậy thì định nghĩa y học của hiếm muộn, là : một cặp đã có chương trình kế hoạch ăn nằm tương đối đúng lịch trình, mà sau 12 tháng vẫn chưa thụ thai được. Theo như thống kê của Ban Điều...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vấn đề Hiếm Muộn

Vấn đề Hiếm Muộn Thế nào là hiếm muộn Theo kiểu Mỹ, thì cái gì cũng phải tính ra thành con số. Không như các cụ ta ngày xưa, chưa chi đã than là hiếm muộn sợ không có con nối dõi tông đường, để mà đòi bà lớn phải vui vẻ tuyên bố "muốn cưới vợ bé em thời cưới cho". Vậy thì định nghĩa y học của hiếm muộn, là : một cặp đã có chương trình kế hoạch ăn nằm tương đối đúng lịch trình, mà sau 12 tháng vẫn chưa thụ thai được. Theo như thống kê của Ban Điều tra về Gia đình Hoa kỳ, thì tỉ số hiếm muộn ở các nước tiền tiến là từ 10 đến 15 phần trăm. Hiếm muộn gọi là loại 1, nếu cặp vợ chồng chưa bao giờ có bầu, và gọi là loại 2, nếu trước đó đã từng có bầu, dù có sanh con hay sẩy thai mà bây giờ mong có con nữa lại bị khó khăn. Tính theo xác suất, thì một cặp vợ chồng khỏe mạnh bình thường, cứ mỗi kỳ kinh nguyệt thì khả năng có bầu là khoảng 25 phần trăm. Cứ thế kéo dài 12 kỳ kinh nguyệt, thì khả năng mang thai phải lên quá 90 phần trăm.
Hiếm muộn là do cả hai phía nam nữ (không phải tại anh cũng không phải tại em!). Chừng 40 phần trăm là do các yếu tố về phiá người vợ, 40 phần trăm phía người chồng, còn lại 20 phần trăm là do cả hai. Khả năng thụ thai của phụ nữ giảm dần sau tuổi ba mươi lăm. Thống kê ở vùng quê Senegal (Phi châu), cho thấy đàn bà trung bình có 8 con, tuổi thụ thai dễ nhất là 25 và từ 35 tuổi thì kém hẳn. Vùng cao bồi phía tây bắc nước Mỹ (thuộc các tiểu bang Montana và Dakota), có một giáo phái không bao giờ sử dụng phương pháp ngừa thai, ở đó người ta cũng thấy tuổi thụ thai nhiều nhất là tuổi 25. Ở Pháp, có một thống kê với cùng một kết qủa: Người ta làm thụ thai nhân tạo cho hơn hai ngàn người (lý do vì chồng không có tinh trùng), thì thấy rằng kết quả tốt nhất là những người ba mươi tuổi trở xuống (74 phần trăm mang thai), nhóm 31 tới 35 tuổi thì được 62 phần trăm, nhóm trên 35 tuổi chỉ có 54 phần trăm. Nguyên nhân hiếm muộn phía nữ giới Các bệnh liên quan đén vấn đề rụng trứng chiếm khoảng một phần ba. Các bệnh này tương đối dễ chẩn đoán và có thể điều trị được. Nguyên do có thể là các tuyến nội tiết hoặc là bệnh buồng trứng. Ngoài ra những người hút thuốc lá, cần sa, LSD... cũng có thể bị bệnh ít trứng rụng hay là không có trứng rụng.
Khoảng 10 – 40 phần trăm là do bệnh ống dẫn trứng (giây chằng). Ống đẫn trứng làm việc không được hoàn hảo, hay là bị nghẹt, vì trước đó bị viêm do nhiễm trùng (thí dụ như bị bệnh lậu), có giải phẫu từ trước, cũng có khi do một bệnh gọi là bệnh nội cung (endometriosis, bệnh liên quan tới lớp màng lót bên trong tử cung mọc lạc chỗ). Những nguyên do khác thì có thể kể các chứng về màng bụng, các cuộc giải phẫu cũ làm sẹo dính, bệnh xơ tử cung làm tinh trùng khó di chuyển, chất nhờn cổ tử cung không được tốt. Thảng hoặc cũng có người tạo ra kháng thể chống tinh trùng (mỗi lần giao hợp có cả tỉ con tinh trùng đi vào tử cung), nhưng chuyện này khá hiếm. Người bị bệnh bẩm sinh do rối loạn nhiễm sắc thể, gọi là hội chứng Turner thì không thụ thai được. Loài người ta, nam nữ khác nhau là vì nam giới có hai nhiễm sắc thể phái tính trong tế bào gọi là XY, nữ giới lại có hai nhiễm sắc thể phái tính là XX. Người bị hội chứng Turner thì chỉ có một là X mà thôi (làm như là thiếu chất nữ), tướng người thấp lùn, cái cổ thì chè bè, trong bụng có tử cung nhưng buồng trứng thì không có hay là teo không hoạt động. Nguyên nhân hiếm muộn ở nam giới
Người đàn ông tốt giống, là người có tinh trùng đầy đủ số lượng và chất lượng, ống dẫn tinh tốt, tinh trùng được tích trữ và di chuyển hoàn hảo, và giao hợp đúng lúc. Có một số thuốc nếu dùng lâu có thể làm hại tinh dịch và tinh trùng, thí dụ như thuốc bao tử Tagamet, thuốc trụ sinh Erythromycin, Tetracycline (nhiều khi uống lâu dài để trị trứng cá) mấy trụ sinh khác như Septra, Furadantin, thuốc colchicin trị bệnh gout (khớp sưng đỏ). Thuốc lợi tiểu và một vài thứ thuốc cao máu làm yếu sinh lý. Thuốc kích thích loại anabolic steroids mà ta thấy báo chí đôi khi đăng về một số lực sĩ xài trái phép, có thể làm cho số tinh trùng bị giảm sút hoặc mất hẳn. Chừng 6 phần trăm số đàn ông hiếm muộn là do chứng "ẩn hoàn" (cryptorchidism). Ngọc hoàn của cái thai thoạt kỳ thủy nằm ở trong bụng. Vào khoảng thời gian sắp lọt lòng mẹ, thì mới theo hai cái ống hai bên mà xuống cái bìu. Nếu một hay hai ngọc hoàn còn nằm ở trong bụng, thì kể là bị chứng ẩn hoàn. Cần phải mổ để đưa xuống dưới đúng vị trí từ khi đứa trẻ còn nhỏ, nếu để lâu thì dễ bị ung thư ngọc hoàn. Người đàn ông bị ẩn hoàn dù chỉ là một bên thôi thì sự sản xuất tinh trùng của ngọc hoàn bên kia (nằm ở bìu như thường) cũng bị sút giảm Như đã nói trên, đàn bà lâu lâu có người sinh ra kháng thể chống lại tinh trùng của chồng. Chuyện lạ hơn nữa, là đàn ông có người lại tự sinh ra kháng thể chống lại chính tinh trùng của mình. Thuờng thì tinh trùng nằm cô lập trong ngọc hoàn, không giao tiếp với hệ
tuần hoàn, nên những bạch cầu thuộc hệ thống miễn nhiễm không có dịp nhận biết tinh trùng để mà phản ứng lại. Nhưng nếu ngọc hoàn bị chấn thương mạnh, bị xoắn, hoặc là bị bệnh hoa liễu thì sự ngăn cách với hệ tuần hoàn bị ảnh hưởng, thành ra có thể sinh kháng thể tự hại tinh trùng của mình. Bệnh hoa liễu có thể làm hư ống dẫn tinh, cũng có người ống dẫn tinh bị nghẹt bẩm sinh. Nếu nữ giới có hội chứng Turner như đã nói trên, thì phái nam lại có người bị hội chứng Klinefelter. Đây là một bệnh bẩm sinh, do nhiễm sắc thể phái tính của người nam, đáng lẽ là XY, thì lại là XXY (giống như là ngả về phía nữ, kết cục là yếu về nam tính). Tướng người thường mập to nhưng bộ phận sinh dục bên ngoài lại rất nhỏ. Những người này thường không có tinh trùng. Các yếu tố bên ngoài có thể làm cho đàn ông hiếm muộn, là thuốc lá (làm cho tinh trùng di chuyển chậm), cần sa ( làm giảm lượng testosterone, và giảm số tinh trùng), rượu, ngộ độc chì, các thứ thuốc trừ sâu rầy... Y khoa tân tiến giúp được gì Đơn giản nhất, là những trường hợp bất thường về rụng trứng. Thuốc Clomiphene giúp cho trứng rụng và giải quyết được một số lớn vụ hiếm muộn do trứng rụng. Thường thì nếu quá 3 kỳ kinh nguyệt mà không có kết
qủa thì không có hy vọng gì nhiều. Thuốc này hay làm cho sinh đôi , sinh ba, v.v... Ngoài ra, thì tùy nguyên nhân mà trị. Có khi phải dùng những hormone khác. Có những trường hợp cần giải phẫu. Có những bệnh phải chữa bằng trụ sinh... Vấn đề thụ thai nhân tạo Có nhiều kỹ thuật khác nhau: 1. Kỹ thuật tiêu chuẩn dùng đã lâu, là lấy trứng của người nữ hòa với tinh trùng người nam đã được rửa sạch để 48 giờ cho thành phôi, rồi đặt vào tử cung để tiếp tục mang thai. 2. Một cách nữa, là lấy một hay nhiều trứng cũng hòa với tinh trùng như trên, nhưng thay vì đưa vào tử cung, lại đưa ngay vào ống dẫn trứng để sinh phôi tại đó (sau đó phôi tự động đi về tử cung như khi thụ tinh tự nhiên) 3. Cách thứ ba là hòa trứng với tinh trùng, rồi nuôi trong 24 gii, sau đó mới đặt vào ống dẫn trứng như cách thứ hai. 4. Phương pháp tân tiến nhất, gọi là Tubal Embryo Transfer, viết tắt là TET thì nuôi lâu hơn 24 giờ mới chuyển vô ống dẫn trứng, cũng có khi giữ cái phôi đông lạnh để dành trước khi đưa vào ống dẫn trứng.
Trang Web này chỉ nhằm cung cấp những thông tin cõ bản về sức khỏe và y tế. Nếu cần chữa bệnh, xin liên lạc trực tiếp với bác sĩ của bạn. Bs Vũ Quí Đài, M.D., Ph.D. Copyright, 2008. Muốn phổ biến bài viết này, cần xin phép tác giả và xin ghi rõ nguồn Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com Nguyên Nhân Hiếm Muộn – Cập Nhật - Bs Trần Mạnh Ngô (Phần đầu của bài này đã phổ biến trong YDNN, Thường Thức) Truy tầm hiếm muộn phải trải qua nhiều giai đoạn, nhiều thời gian và nhiều tiền bạc. Khoa học truy tầm hiếm muộn là tìm hiểu cấu trúc và chức năng bộ phận sinh đẻ của cả đàn ông lẫn đàn bà. Ở đây, chúng tôi chỉ xin trình bày tổng quát những thử nghiệm truy tầm nguyên nhân hiếm muộn. Thứ nhất là phân tích tinh trùng: Trung bình mỗi phân khối tinh dịch chứa 20 triệu tinh trùng, 50% số tinh trùng còn chuyển đng được và 20% tinh trùng có hình thái bình thường. Nếu kết quả thử nghiệm tinh trùng bất bình thường thì sẽ phải thử lại cho chính xác.
Thứ hai, chụp hình quang tuyến cơ quan giây chằng và tử cung phụ nữ: Chụp hình quang tuyến sẽ thực hiện khi vừa hết kinh và trước lúc trứng rụng. An toàn nhất là khoảng ngày thứ 10 trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt phụ nữ. Trước hết, phải chích thuốc phản quang thật nhẹ vào tử cung. Thuốc sẽ lan sang 2 bên đường dẫn trứng. Nếu đường dẫn trứng bị nở, cần dùng trụ sinh doxycycline để ngừa bệnh viêm dây chằng. Nếu chụp hình quang tuyến bất bình thường thì cần soi tử cung và soi bụng. Chụp hình quang tuyến giúp xác định hình dáng tử cung hay dây chằng bất thường, nhưng không thể chắc chắn xác định đường dẫn trứng có bị nghẹt hay không? Thứ ba, thử nghiệm sau khi giao hợp: Nghĩa là coi tinh trùng có tác dụng ra sao với màng nhày cổ tử cung. Đây là thử nghiệm tương đối đơn giản, ít tốn kém, nhưng kết quả có vẻ tương phản, không đồng nhất, tùy theo ý kiến kết luận của từng bác sĩ chuyên khoa. Thử nghiệm thực hiện 2 hay 3 ngày sau khi trứng rụng. Vợ chồng giao hợp trong vòng 8 tới 12 tiếng đồng trước khi gặp bác sĩ chuyên khoa. Mục đích chính của thử nghiệm là muốn xem tinh trùng di chuyển qua cổ tử
cung như thế nàọ Đồng thời, qua ống kính hiển vi, tìm hiểu độ nhày của tinh dịch, xem xét tinh trùng, bạch cầu, độ axít, v..v... Nếu thấy quá nhiều bạch cầu tức là có bệnh viêm tử cung. Tìm hiểu tinh trùng còn chuyển động được mạnh mẽ như thế nào? Lượng tinh trùng vừa đủ hay ít? Màng nhày cổ tử cung chứa nhiều kháng thể chống tinh trùng? Bác sĩ chuyên khoa còn thử nghiệm thêm nhiều thứ linh tinh phức tạp khác để tìm hiểu thêm nguyên nhân hiếm muộn. Thứ tư, xác định trứng rụng: Khoảng 20-25% trường hợp trứng rụng lộn xộn là nguyên nhân của hiếm muộn. Có thể tại trứng không rụng được, giai đoạn hoàng thể (luteal) bất thường, hay trứng rụng không đúng cách. Còn nhiều thử nghiệm khác nữa như: đo nhiệt độ cơ thể, tìm hiểu tình trạng cổ tử cung biến đổi ra sao, đo đô kích thích tố LH trong nước tiểu, đo kích thích tố progesterone trong huyết thanh, sinh thiết màng nhày tử cung, và siêu âm. Đo nhiệt độ cơ thể là cách đơn giản và rẻ tiền nhất để tiên đoán lúc trứng rụng. Đo nhiệt độ mỗi buổi sáng trước khi ra khỏi giường. Nếu thấy nhiệt độ thay đổi khoảng 0.4ồ F trong 2 ngày liên tục giúp tiên đoán trứng rụng.
Thử nghiệm màng nhày cổ tử cung thay đổi cũng giúp chẩn đoán trứng rụng. Giữa chu kỳ kinh nguyêt, cổ tử cung mềm ra, lỗ tử cung nở rộng và chứa nhiều nước nhờn trong. Vài ngày sau khi trứng rụng, cổ tử cung đột nhiên cứng lại, lỗ tử cung khép kín, bao phủ chất nhờn. Ngoài việc thử nghiệm kích thích tố LH trong nước tiểu hay kích thích tố progesterone trong huyết thanh, sinh thiết (biopsy) màng nhày tử cung sẽ giúp thêm tìm hiểu trứng rụng. Siêu âm cũng bổ túc thêm nữa truy tầm rụng trứng nhưng không được chính xác lắm. Sau hết, thứ năm là thử nghiệm đặc biệt như soi tử cung và soi bụng Mục đích chính tìm hiểu bệnh lạc màng trong tử cung (endometriosis) hay bệnh dính những bộ phận (adhesions) bên trong xương chậu. Soi tử cung cũng giúp coi bên trong tử cung có hình thái bình thường hay không? Hoặc bị mọc bướu hay có chứng bệnh tử cung bẩm sinh? Nói tóm lại, truy tầm bệnh hiếm muộn rất phức tạp, cần nhiều kiên nhẫn, sự hợp tác lâu dài của cả 2 vợ chồng và bác sĩ chuyên khoa. Để kết luận, xin nói thêm là trong thời gian truy tầm nguyên nhân hiếm muộn, cả 2 vợ chồng đều không được hút thuốc lá, không nên uống
rượu, và không dùng ma túy. (Bài này đã được phổ biến trong Y Học Thường Thức, Y Dược Ngày Nay): Sau đây là vài Cập Nhật điều trị Hiếm Muộn: Điều trị hiếm muộn tùy theo nguyên nhân: đã bị hiếm muộn bao lâu rồi, hoặc tuổi tác vợ chồng, v…v… Có nhiều cách: làm cho thụ thai trở lại cho cả đàn ông và đàn bà. Tăng giao hợp thường xuyên. Tuy nhiên cần lưu ý: đàn ông giao hợp nhiều hơn sẽ giảm lượng tinh trùng. Tinh trùng chỉ sống trong tử cung lâu khoảng 24 giờ và khi trứng rụng thì phải thụ thai trong vòng 24 giờ. Đối với phái nam thì phải lưu ý: vấn đề yếu sinh lý hay xuất tinh sớm quá. Đối với đàn ông thì cần điều trị bằng giải phẫu, kích thích tố, hay dùng máy để hút thêm tinh trùng. Có trường hợp phải giải bỏ cắt bỏ tĩnh mạch sưng lớn (varicocele) ngăn cản tinh trùng không ra được đầy đủ Đối với phụ nữ thì kích thích cho trứng rụng. Thí dụ dùng thuốc uống Clomiphene nitrate, kích thích tố human menopausal gonadotropin (hMG), dùng kích thích tố Follicle-stimulating (FSH) kích thích buồng trứng làm trứng trưởng thành, dùng kích thích tố human chorionic gonadotropin (HCG), tổng hợp clomephene, hMG và FSH, để kích thích biến nang (follicle) thành trứng rụng, dùng Gonadodotropin-releasing hormone analogs
để điều chỉnh trứng rớt điều hoà hay nếu trứng bị rụng sớm quá, thuốc Letrozole làm cho trứng rụng. thuốc chữa tiểu đường Metformin cũng có cơ may làm trứng rụng, thuốc Bromocriptine điều trị chu kỳ rụng trứng không đều, có thể do kích thích tố prolactin tăng cao (Bromocriptine có nhiệm vụ kìm hãm sản xuất prolactin). Trần Mạnh Ngô