TÊN Đ TÀI:
V N D NG D Y H C TÍCH H P TRONG CH Đ “HÔ H P”
NH M NÂNG CAO CH T L NG GI NG D Y B MÔN ƯỢ
SINH H C 8
I. Ph n m đu
1. Lí do ch n đ tài
Đã t lâu ngành giáo d c chúng ta d y h c theo nh ng ph ng pháp truy n th ng, ươ
m i môn h c có ph ng pháp riêng, và d y h c các môn g n nh đc l p nhau. Vì ươ ư
th vi c liên h ki n th c th c t gi a môn h c này v i các môn h c khác đi v iế ế ế
h c sinh r t khó khăn và ch a có s g n k t ki n th c trong quá trình h c t p. Bên ư ế ế
c nh đó vi c x ây d ng k ho ch d y h c theo ch đ tích h p là m t trong nh ng ế
n i dung tr ng tâm c a B Giáo d c và Đào t o, cùng v i đó trong nh ng năm qua
phòng GD& ĐT huy n C Mgar cũng t ch c nhi u cu c thi vi t bài theo ch đ ư ế
tích h p và liên môn dành cho giáo viên và h c sinh và cũng t đó vi c d y h c
theo ch đ tích h p tr thành xu th trong vi c xác đnh n i dung d y h c ế
tr ng trung h c.ườ
Nh v y, đi v i ng i làm công tác giáo d c ph i thay đi quan đi m, cách th c,ư ườ
ph ng pháp giáo d c theo h ng tích h p trong giáo d c và d y h c đ phù h pươ ướ
v i xu th phát tri n t t y u trên, nh m giúp phát tri n năng l c gi i quy t nh ng ế ế ế
v n đ ph c t p và làm cho vi c h c t p tr nên ý nghĩa h n đi v i h c sinh, so ơ
v i vi c h c các môn, các m t giáo d c đc th c hi n riêng r . Tích h p trong ượ
ph ng pháp d y h c tích c c giúp nâng cao năng l c ng i h c, giúp đào t oươ ườ
nh ng con ng i có đy đ ph m ch t và năng l c đ gi i quy t các v n đ c a ườ ế
cu c s ng hi n đi.
Là m t giáo viên gi ng d y b môn Sinh h c, tr c yêu c u c a th c t gi ng d y ư ế
ngày càng hi n đi đòi h i ph i đào t o con ng i phát tri n toàn di n, b n thân ườ
tôi băn khoăn trăn tr , làm th nào đ ph ng pháp d y h c b môn Sinh h c đc ế ươ ượ
1Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2018-1019ế GV: Thân Th Hi n
th c s là d y h c theo ch đ tích h p, góp ph n đào t o các em HS tr thành
nh ng con ng i có kh năng thích ng v i th i đi m i? Đi u đó đã thôi thúc tôi ườ
nghiên c u đ tài:
V n d ng d y h c tích h p trong ch đ: Hô h p nh m nâng cao ch t
l ng gi ng d y b môn Sinh h c 8.ượ
2.M c tiêu nhi m v c a đ tài
Tích h p nh m ph i h p m t cách t i u các quá trình h c t p riêng r các ư
môn h c, phân môn khác nhau theo nh ng hình th c, mô hình, c p đ khác nhau
nh m đáp ng m c tiêu, m c đích và yêu c u khác nhau. Gi a các b môn khoa
h c t nhiên có quan h v i nhau: Gi a Toán- Lý- Hóa, gi a Lý-Hóa-Sinh, ki n ế
th c c a các môn có th b sung, h tr cho nhau, ho c gi a b môn khoa h c t
nhiên và khoa h c xã h i nh Hóa- Sinh- Đa- Văn h c, Giáo d c công dân...Vì v y ư
v n d ng d y h c tích h p không ch giúp cho h c sinh n m đc n i dung ki n ượ ế
th c t ng th mà còn bi t cách ph i h p nh p nhàng gi a chúng đ nhìn nh n và ế
gi i quy t các v n đ x y ra trong th c ti n m t cách t t nh t. ế
Vi c th c hi n tích h p trong giáo d c và d y h c s giúp phát tri n nh ng năng
l c gi i quy t nh ng v n đ ph c t p và làm cho vi c h c t p tr nên ý nghĩa h n ế ơ
đi v i h c sinh so v i vi c các môn h c, các m t giáo d c đc th c hi n riêng ượ
r . Tích h p là m t trong nh ng quan đi m giáo d c nh m nâng cao năng l c c a
ng i h c, giúp đào t o nh ng ng i có đy đ ph m ch t và năng l c đ gi iườ ườ
quy t các v n đ c a cu c s ng hi n đi. ế
3.Đi t ng nghiên c u ượ
H c sinh l p 8 tr ng THCS Phan Đình Phùng ườ
4.Gi i h n c a đ tài
V i đ tài này tôi ch áp d ng đi v i ch ng hô h p trong ch ng trình Sinh h c ươ ươ
8
2Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2018-1019ế GV: Thân Th Hi n
5.Ph ng pháp nghiên c uươ
Các ph ng pháp Giáo d c đc áp d ng trong quá trình nghiên c u: ươ ượ
Vi c t ch c d y h c có th s d ng nhi u ph ng pháp d y h c khác ươ
nhau. Nh ng nó cũng có nh ng ph ng pháp có tính đc thù. Vì v y, ngoài cácư ươ
ph ng pháp chung nh : Th o lu n , v n đáp, tr c quan- tìm tòi, trình bày m tươ ư
phút, còn v n d ng nhi u ph ng pháp khác nh : ươ ư
-Ph ng pháp sáng t o trong trình bày.ươ
-Ph ng pháp đng nãoươ
-Ph ng pháp gi i quy t v n đ c ng đng.ươ ế
-Ph ng pháp khai thác kinh nghi m th c t đ giáo d c.ươ ế
-Ph ng pháp hoàn t t m t nhi m v . ươ
-Ph ng pháp t duy logicươ ư
II. Ph n n i dung
1. C s lý lu nơ
Xây d ng k ho ch d y h c theo ch đ tích h p là m t trong nh ng n i ế
dung tr ng tâm c a B Giáo d c và Đào t o và đã tr thành xu th trong vi c xác ế
đnh n i dung d y h c tr ng trung h c. V i vi c v n d ng d y tích h p, ng i ườ ườ
th y không ch đn thu n là truy n th ki n th c mà gi vai trò đi u hành các ho t ơ ế
đng c a các l p h c, t c là có nhi m v t ch c, h ng d n h c sinh h c t p, ướ
giúp các em t tìm ki m thông tin theo ch đ có tính ch t khái quát và chuyên sâu; ế
tích c c, ch đng thu nh n ki n th c đ có th v n d ng vào th c ti n. ế
Theo h ng tích h p, nhi u n c trên th gi i nói chung cũng nh Vi tướ ướ ế ư
Nam nói riêng s đa vào tr ng trung h c các môn h c nh : Khoa h c t nhiên ư ư ư
(tích h p Lý, Hóa, Sinh), khoa h c xã h i (tích h p: Văn, S , Đa), Ho t đng giáo
d c (Âm nh c, M thu t, Th d c)…Đi u này cho th y vi c d y h c tích h p các
môn s giúp cho h c sinh d v n d ng ki n th c vào th c ti n vì nh ng v n đ ế
3Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2018-1019ế GV: Thân Th Hi n
n y sinh trong đi s ng, s n xu t không ch liên quan v i m t lĩnh v c tri th c nào
đó mà th ng đòi h i v n d ng t ng h p các tri th c thu c các môn h c khác nhauườ
đ gi i quy t. ế
Quan đi m tích h p đc xây d ng trên c s nh ng quan ni m tích c c v ượ ơ
quá trình h c t p và quá trình d y h c.
T t ng tích h p b t ngu n t c s khoa h c và đi s ng. Tr c h t ph iư ưở ơ ướ ế
th y r ng cu c s ng là m t b đi bách khoa toàn th , là m t t p đi thành c a tri ư
th c, kinh nghi m và ph ng pháp. M i tình hu ng x y ra trong cu c s ng bao gi ươ
cũng là nh ng tình hu ng tích h p. Không th gi i quy t m t v n đ và nhi m v ế
nào c a lí lu n và th c ti n mà l i không s d ng t ng h p và ph i h p kinh
nghi m kĩ năng đa ngành c a nhi u lĩnh v c khác nhau. Tích h p trong nhà tr ng ườ
s giúp h c sinh h c t p thông minh và v n d ng sáng t o ki n th c, kĩ năng và ế
ph ng pháp c a kh i l ng tri th c toàn di n, hài hòa và h p lí trong gi i quy tươ ượ ế
các tình hu ng khác nhau và m i m trong cu c s ng hi n đi.
2. Th c tr ng
Đã t lâu vi c d y và h c các môn h c riêng r nh m t l i mòn trong suy nghĩ và ho t đng ư
c a giáo viên cũng nh h c sinh tr ng THCS. Chính vì th ki n th c gi a các môn h c g n ư ườ ế ế
nh r i r c nhau, không có s g n k t v i nhau nên khi v n d ng chúng vào th c ti n các em r tư ế
lúng túng, ho t đng khó khăn và không hi u qu . Tr c nh ng yêu c u c a cu c s ng hi n đi ướ
đòi h i m i chúng ta ph i bi t v n d ng ki n th c m t cách linh ho t và nhu n nhuy n, mà yêu ế ế
c u đó hi n nay h u nh các em ch a đáp ng đc. Vì th tôi đã m nh d ng nghiên c u và v n ư ư ượ ế
d ng đ tài V n d ng d y h c tích h p trong ch đ: Hô h p nh m nâng
cao ch t l ng gi ng d y b môn Sinh h c 8 ượ tr ng THCS Phan Đình ườ
phùng.
Th i gian đu v n d ng ph ng pháp d y h c theo ch đ tích h p, b n thân tôi ươ
cũng g p m t s khó khăn nh t đnh nh ng tôi đã t ng b c kh c ph c d n và ư ướ
cũng đã g t hái đc nh ng k t qu nh t đnh: H c sinh r t thích thú, đam mê h c ượ ế
4Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2018-1019ế GV: Thân Th Hi n
t p, nh t là nh ng ch đ liên quan đn nh ng v n đ v đi s ng, th ế c ti n nh ư
quá trình hô h p ng i, quá trình quang h p c a cây xanh, cháy r ng ườ , ô nhi m
môi tr ngườ , các nguyên nhân và h u qu c a vi c ô nhi m b u không khí,…
Không nh ng th mà h c sinh còn xâu chu i, liên k t đc các ki n th c thành ế ế ượ ế
m t h th ng nh t t đó hình thành và phát huy nh ng k năng gi i quy t v n đ ế
cho h c sinh, giáo d c cho h c sinh nh ng k năng s ng b ích.
3. N i dung và hình th c c a gi i pháp:
a. M c tiêu c a gi i pháp
D y ch đ Hô h p trong th i gian là 2 ti t. Trong quá trình d y, giáo viênế
đã v n d ng tích h p ki n th c: ế
- Môn Toán h c, Hóa h c , Công ngh nh m làm rõ h n cho ki n th c ơ ế c a b môn
Sinh h c v hô h p và giáo d c cho h c sinh k năng s ng nh : ư Khi n u n ng ướ
b ng c i, chúng ta không nên dùng c i t, vì khi đt c i t thi u ô xi nên t o ra ướ ướ ế
r t nhi u khí cacbon ôxit và đc bi t không dùng mi ng đ th i l a vì khi đó vô
tình ta đã hít khí cacbon ôxit vào trong ph i làm cho ta b ng t và khi đng lên s b
chóng m t và xay x m. Ho c là khi ăn u ng không đc c i đùa vì nh th th c ượ ườ ư ế
ăn s l t vào đng hô h p và gây nguy hi m... ườ .
- Tích h p các ki n th c c a môn Ng văn, ế Đa lí, Giáo d c công dân, Th d c
giáo d c cho h c sinh nh ng k năng s ng : Giáo d c cho h c sinh ph i bi t t rèn ế
luy n b ng cách ch n cho mình m t ho t đng và ph ng pháp luy n t p th d c ươ
th thao phù h p đ có đc m t h hô h p kh e m nh, t đó h c t p t t, lao ượ
đng t t. Đng th i p hê phán nh ng hành vi gây h i đng hô h p cho chính b n ườ
thân và nh ng ng i xung quanh. ườ
- Ngoài ra còn giáo d c cho h c sinh nh ng kĩ năng c b n đ b o v và rèn luy n ơ
c th nói chung và ơ b o v h hô h p nói riêng. T đó, giúp h c sinh hình thói
quen s ng khoa h c đ b o v s c kh e là v n quý nh t c a con ng i ườ .
5Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2018-1019ế GV: Thân Th Hi n