Về một số nét tương đồng và dị biệt trong văn học dân gian Việt Nam và Hàn Quốc (Trường hợp truyện cổ tích)

VÒ mét sè nÐt t−¬ng ®ång vµ dÞ biÖt<br /> trong v¨n häc d©n gian ViÖt Nam vµ Hµn Quèc<br /> (tr−êng hîp truyÖn cæ tÝch)<br /> <br /> §Æng ThiÕu Ng©n (*)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> V iÖt Nam vµ Hµn Quèc lµ hai ®Êt<br /> n−íc cã qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi<br /> hµng ngµn n¨m vµ chÞu ¶nh h−ëng rÊt<br /> theo quan ®iÓm cña nh©n d©n. Cã thÓ<br /> nãi r»ng truyÖn cæ tÝch lµ mét trong<br /> nh÷ng tÊm g−¬ng trung thµnh nhÊt cña<br /> lín cña Nho gi¸o. Víi ®Æc tr−ng c¬ b¶n x· héi n−íc ta thêi tr−íc. Chñ ®Ò cña<br /> lµ kinh tÕ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, víi lùc truyÖn cæ tÝch rÊt phong phó, néi dung<br /> l−îng quÇn chóng s¸ng t¹o ®«ng ®¶o, cña truyÖn cã tÝnh chÊt phøc t¹p” (2,<br /> hai n−íc ®· t¹o nªn kho tµng v¨n häc tr.298). Bëi vËy, truyÖn cæ tÝch cã thÓ<br /> d©n gian phong phó. Víi ®Æc tr−ng chñ ®−îc xem lµ mét trong nh÷ng nguån t−<br /> yÕu lµ “s¸ng t¸c tËp thÓ, truyÒn miÖng liÖu phong phó, gióp m« pháng vÒ x·<br /> cña nh©n d©n lao ®éng” (theo 1, tr.9), héi, ®êi sèng, t− duy... cña con ng−êi. ∗<br /> v¨n häc d©n gian lµ mét bé phËn quan V× vËy, trong bµi viÕt nµy, chóng t«i<br /> träng cña v¨n häc hai n−íc tr−íc vµ sau chØ giíi h¹n kh¶o s¸t vÒ mét sè nÐt<br /> khi cã v¨n häc viÕt. t−¬ng ®ång vµ dÞ biÖt trong truyÖn cæ<br /> Trong dßng v¨n häc d©n gian, nÕu tÝch ViÖt Nam vµ Hµn Quèc (truyÖn cæ<br /> nh− thÇn tho¹i, truyÒn thuyÕt ra ®êi khi tÝch ViÖt – Hµn), qua ®ã phÇn nµo thÊy<br /> x· héi ch−a ph©n chia giai cÊp, miªu t¶ ®−îc nh÷ng ®Æc tr−ng vÒ v¨n hãa,<br /> vÒ qu¸ tr×nh t¹o dùng riªng biÖt cña mçi phong tôc tËp qu¸n, lèi sèng,… cña<br /> quèc gia, cña viÖc t¹o s«ng, dùng nói... nh©n d©n hai n−íc th«ng qua lo¹i h×nh<br /> th× truyÖn c−êi, truyÖn ngô ng«n, vÌ, tôc v¨n häc d©n gian nµy.<br /> ng÷ vµ ®Æc biÖt truyÖn cæ tÝch l¹i ph¸t I. VÒ nh÷ng nÐt t−¬ng ®ång<br /> triÓn m¹nh khi trong x· héi ®· cã sù Sö dông ph−¬ng ph¸p ph©n lo¹i<br /> ph©n chia giai cÊp. Nh×n nhËn vÒ vai trß truyÖn cæ tÝch cña nhµ nghiªn cøu v¨n<br /> cña truyÖn cæ tÝch, nhiÒu nhµ nghiªn hãa d©n gian Lª ChÝ QuÕ (xem thªm: 3,<br /> cøu cho r»ng, “truyÖn cæ tÝch Ýt nhiÒu tr.141), chóng t«i ph©n lo¹i truyÖn cæ<br /> chÞu ¶nh h−ëng cña t− t−ëng phong tÝch ViÖt - Hµn thµnh 3 lo¹i chÝnh ®Ó so<br /> kiÕn vµ cña t«n gi¸o, nh−ng ¶nh h−ëng s¸nh, ®ã lµ:<br /> ®ã kh«ng ph¸ ho¹i ®−îc tÝnh chÊt c¬ b¶n<br /> cña nã lµ tÝnh nh©n d©n. TruyÖn cæ tÝch<br /> ph¶n ¸nh mäi mÆt cña ®êi sèng d©n téc (∗)<br /> ThS., T¹p chÝ ThÕ giíi §iÖn ¶nh.<br /> 34 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 7.2010<br /> <br /> - TruyÖn cæ tÝch ®éng vËt gi¶ d©n gian ®Òu lång vµo trong ®ã néi<br /> - TruyÖn cæ tÝch thÇn kú dung t− t−ëng gi¸o dôc, lßng yªu th−¬ng<br /> - TruyÖn cæ tÝch sinh ho¹t x· héi con ng−êi, yªu thiªn nhiªn ®Êt n−íc, ý<br /> Dùa vµo c¸ch ph©n lo¹i trªn, cïng chÝ tù lùc tù c−êng cña mçi ng−êi vµ cña<br /> víi viÖc kh¶o s¸t nh÷ng truyÖn cæ tÝch c¶ d©n téc còng nh− tinh thÇn ®oµn kÕt,<br /> tiªu biÓu ViÖt – Hµn, b−íc ®Çu cã thÓ ®ång lßng. VÒ mÆt sù tÝch víi chñ ®Ò sè<br /> nªu lªn mét sè nÐt t−¬ng ®ång sau: phËn cña con ng−êi (®Æc biÖt lµ ng−êi<br /> phô n÷), còng nh− ph−¬ng thøc diÔn<br /> VÒ néi dung vµ cèt truyÖn ®¹t, cho chóng ta thÊy vÊn ®Ò t×nh yªu -<br /> Cèt truyÖn cæ tÝch lµ hÖ thèng biÕn h¹nh phóc løa ®«i cña hai truyÖn cæ tÝch<br /> cè hoµn chØnh, quan träng nhÊt lµm ViÖt Nam - Hµn Quèc trïng khíp víi<br /> nßng cèt cho sù diÔn biÕn c¸c mèi quan nhau, cø nh− lµ mét truyÖn vËy (truyÖn<br /> hÖ vµ sù ph¸t triÓn cña tÝnh c¸ch nh©n Choon Hyang - H−¬ng mïa xu©n (Hµn<br /> vËt trong truyÖn cæ tÝch. Cèt truyÖn Quèc) vµ Nµng Xu©n H−¬ng (ViÖt<br /> h×nh thµnh tõ c¸c quan hÖ chång chÐo Nam).<br /> gi÷a nh©n vËt vµ hoµn c¶nh, nh©n vËt H¬n n÷a, truyÖn cæ tÝch ViÖt - Hµn<br /> vµ nh©n vËt, võa béc lé tÝnh c¸ch nh©n cã nhiÒu truyÖn gièng nhau vÒ ®Ò tµi,<br /> vËt, võa ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hÖ x· môc ®Ých vµ ý nghÜa. Tuy cã mét sè t×nh<br /> héi,... Nh×n chung, do ®Æc tÝnh −íc lÖ vµ tiÕt, chi tiÕt h¬i kh¸c nh−ng cuèi cïng<br /> t−îng tr−ng, nªn cèt truyÖn cña truyÖn th× c¸ch gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò mµ<br /> cæ tÝch ViÖt Nam vµ truyÖn cæ tÝch Hµn truyÖn cæ tÝch ®Æt ra ®Òu gièng nhau.<br /> Quèc cßn kh¸ ®¬n gi¶n, trong ®ã con VÒ t©m lý, tÝnh c¸ch nh©n vËt<br /> ng−êi xuÊt hiÖn hÕt søc phiÕn diÖn vµ<br /> mang tÝnh chÊt phiÕm chØ. MÆc dï vËy, Nh− chóng ta ®· biÕt, t©m lý nh©n<br /> th«ng qua cèt truyÖn ng−êi ta cã thÓ vËt lµ mét tæng thÓ sù nhËn thøc, t×nh<br /> h×nh dung ®−îc mét c¸ch c¬ b¶n nhÊt c¶m, ý chÝ,... cña mçi nh©n vËt trong<br /> con ng−êi vµ x· héi ®−¬ng thêi. Th«ng truyÖn cæ tÝch, hoÆc lµ ý thøc, nguyÖn<br /> th−êng, trong truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam väng cña mçi nh©n vËt trong mét hoµn<br /> còng nh− truyÖn cæ tÝch Hµn Quèc, yÕu c¶nh nµo ®ã cña truyÖn cæ tÝch; nh©n<br /> tè con ng−êi ®−îc x©y dùng xung quanh vËt cæ tÝch lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt trong<br /> hai m« tÝp ë hiÒn gÆp lµnh, ¸c gi¶ ¸c truyÖn cæ tÝch, tiªu ®iÓm béc lé chñ ®Ò<br /> b¸o. V× thÕ kh«ng ph¶i hoµn toµn ngÉu còng nh− t− t−ëng chñ ®Ò, vµ ®Õn l−ît<br /> nhiªn mµ khi x©y dùng cèt truyÖn, c¸c m×nh, nã l¹i ®−îc nh÷ng yÕu tè cã tÝnh<br /> t¸c gi¶ d©n gian th−êng ®Ó cho kÕt thóc chÊt h×nh thøc cña truyÖn cæ tÝch tËp<br /> c©u chuyÖn cã hËu. trung kh¾c ho¹. Do vËy, nh©n vËt cæ<br /> Néi dung truyÖn phong phó, g¾n tÝch lµ n¬i héi tô nh÷ng gi¸ trÞ t− t−ëng<br /> - nghÖ thuËt cña truyÖn cæ tÝch.<br /> chÆt víi ®êi sèng cña c− d©n n«ng<br /> nghiÖp. NhiÒu truyÖn cïng chung ®Ò tµi TÝnh c¸ch, t©m lý nh©n vËt trong<br /> vµ qua néi dung truyÖn cæ tÝch ViÖt - truyÖn cæ tÝch ViÖt - Hµn cã nhiÒu nÐt<br /> Hµn, t¸c gi¶ d©n gian ®Òu muèn thÓ gièng nhau. Nh©n vËt cæ tÝch chñ yÕu<br /> hiÖn mét néi dung gi¸o huÊn cao ®èi víi ®−îc chia lµm hai tuyÕn: thiÖn - ¸c, tèt -<br /> mçi ng−êi trong x· héi. Dï miªu t¶ xÊu, cao th−îng - thÊp hÌn, thËt thµ -<br /> thiªn nhiªn, sù tÝch vÒ mét loµi vËt, t¸c dèi tr¸..., do ®ã viÖc t¹o dùng t©m lý,<br /> VÒ mét sè nÐt… 35<br /> <br /> tÝnh c¸ch nh©n vËt cæ tÝch ViÖt - Hµn cã lµnh, tèt bông nh−ng kÕt côc, cuéc ®êi<br /> nh÷ng ®iÓm t−¬ng ®ång. T©m lý, tÝnh còng kh«ng hoµn toµn may m¾n vµ cã<br /> c¸ch cña nh©n vËt thèng trÞ, bãc lét (vua hËu. Tuy thÕ ë nh÷ng tr−êng hîp nµy,<br /> quan, ®Þa chñ, ng−êi anh, d× ghÎ,...) sù kÕt thóc cuéc ®êi nh©n vËt l¹i lý gi¶i<br /> th−êng lµ ®éc ¸c, tham lam, keo kiÖt, cho mét hiÖn t−îng nµo ®ã. Chµng trai<br /> ngu dèt vµ lu«n lu«n muèn lµm h¹i ®èn cñi trong truyÖn Chµng ®èn cñi vµ<br /> ng−êi kh¸c; cßn t©m lý, tÝnh c¸ch cña nµng tiªn (Hµn Quèc) do kh«ng thÓ gÆp<br /> nh©n vËt bÞ trÞ (n«ng d©n, t¸ ®iÒn, ng−êi l¹i ®−îc ng−êi vî trªn trêi, ®· ®au khæ<br /> ®i ë, lµm thuª, ng−êi em,...) - ®¹i diÖn cùc ®é mµ chÕt, sau biÕn thµnh con gµ<br /> cho tÇng líp lao ®éng ®«ng ®¶o th× lóc trèng mçi lÇn g¸y l¹i ph¶i ngöa cæ lªn<br /> nµo còng thÓ hiÖn chan chøa lßng vÞ trêi. Mét dÞ b¶n truyÒn miÖng vÒ §¸<br /> tha, nh©n ¸i, chÞu khã, chÞu khæ vµ ®Çy väng phu ®−îc l−u gi÷ trong trÝ nhí cña<br /> lßng th−¬ng ng−êi nh− H−ng Bu trong nhiÒu ng−êi Hµn Quèc víi mét kÕt côc:<br /> truyÖn Mãn quµ cña n÷ hoµng chim “Hµng ngµy ng−êi vî bÕ con trÌo lªn mét<br /> nh¹n (Hµn Quèc), hoÆc H−ng Bu trong ®Ønh nói trªn bê biÓn ®îi chång. Nh−ng<br /> truyÖn H−ng Bu vµ Nol Bu (Hµn Quèc), ng−êi chång kh«ng trë vÒ. Hai mÑ con<br /> ng−êi n«ng d©n hiÒn lµnh trong truyÖn ®øng ®îi trªn nói cho ®Õn khi hãa ®¸”<br /> Loµi hoa k× l¹ (Hµn Quèc), ng−êi em tèt (4, tr.77)... Tõ viÖc t¹o dùng cèt truyÖn<br /> bông trong truyÖn C©y khÕ (ViÖt Nam), víi kÕt thóc cã hËu, còng nh− ca ngîi<br /> Hµ rÇm hµ r¹c (ViÖt Nam) vµ trong nh÷ng ng−êi l−¬ng thiÖn, tèt bông, vÞ<br /> nhiÒu truyÖn cæ tÝch kh¸c n÷a ®Òu biÓu tha, vµ lªn ¸n, tè c¸o s©u s¾c nh÷ng kÎ<br /> hiÖn nh÷ng ®iÓm chung trong viÖc miªu gi¶ nh©n gi¶ nghÜa, ®éc ¸c, tham lam...,<br /> t¶ t©m lý vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt. Cã thÓ truyÖn cæ tÝch ViÖt – Hµn ®· béc lé kh¸t<br /> nãi r»ng, t©m lý vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt väng v−¬n tíi c¸i thiÖn, c¸i tèt, c¸i cao<br /> trong truyÖn cæ tÝch ViÖt - Hµn Ýt biÕn th−îng cña con ng−êi. Trong truyÖn<br /> ®æi, Ýt cã sù ®¶o lén trong cèt truyÖn. Sù Th¹ch Sanh (ViÖt Nam), chµng Th¹ch<br /> ph©n chia râ rµng gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i Sanh lµ nh©n vËt hiÒn lµnh, tèt bông<br /> ¸c, c¸i ®Ñp vµ c¸i xÊu, c¸i cao th−îng vµ nªn cuèi cïng lÊy ®−îc c«ng chóa, cßn<br /> c¸i thÊp hÌn... lµ nh÷ng nÐt chung nhÊt mÑ con Lý Th«ng v× ®éc ¸c, gian tµ nªn<br /> ë chiÒu s©u t− t−ëng cña ng−êi ViÖt bÞ sÐt ®¸nh chÕt. Trong truyÖn Nh÷ng<br /> Nam còng nh− cña ng−êi Hµn Quèc. con ¸c lµ biÕt ¬n (Hµn Quèc), chµng häc<br /> trß tèt bông, ch¨m chØ v× cøu sèng lò<br /> Nh©n vËt chÝnh diÖn (hiÒn lµnh, tèt chim ¸c lµ con nªn ®−îc vî chång chim<br /> bông, ch©n thËt,...) - ®¹i diÖn cho c¸i ¸c lµ hy sinh th©n m×nh ®Ó tr¶ ¬n, cøu<br /> thiÖn, c¸i tèt, c¸i cao th−îng th−êng cã sèng chµng khái näc ®éc cña r¾n…<br /> cuéc ®êi hËu vËn sung s−íng, h¹nh<br /> VÒ yÕu tè thÇn kú<br /> phóc. Cßn nh©n vËt ph¶n diÖn (®éc ¸c,<br /> tham lam, gi¶ dèi, ngu dèt...) - ®¹i diÖn Khi nghiªn cøu vÒ truyÖn cæ tÝch<br /> cho c¸i ¸c, c¸i xÊu, c¸i thÊp hÌn th−êng ViÖt - Hµn, ®a sè ý kiÕn ®Òu cho r»ng: ë<br /> bÞ trõng ph¹t mét c¸ch ®Ých ®¸ng, hoÆc truyÖn cæ tÝch ViÖt - Hµn, yÕu tè thÇn<br /> ph¶i tr¶ gi¸ b»ng c¸i chÕt. TÊt nhiªn, linh, thÇn kú vÉn cßn nh−ng nã chØ ®ãng<br /> kh«ng ngo¹i trõ tr−êng hîp nh©n vËt vai trß phô trî nh− mét thø xóc t¸c thóc<br /> mÆc dï cã tÝnh c¸ch l−¬ng thiÖn, hiÒn ®Èy cho kÕt cÊu truyÖn ®−îc hoµn chØnh.<br /> 36 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 7.2010<br /> <br /> Nh− vËy, so víi hai thÓ lo¹i thÇn tho¹i truyÖn ¤ng giµ vµ côc b−íu (Hµn Quèc),<br /> vµ truyÒn thuyÕt, yÕu tè thÇn th¸nh, lò quû (hay lò Tokkaebi) thuéc d¹ng<br /> thÇn kú song song víi viÖc chuyÓn ®æi tõ nh©n vËt thÇn kú v« t×nh ®· gióp «ng<br /> quan hÖ thÇn th¸nh (trong thÇn tho¹i) giµ tèt bông c¾t c¸i b−íu vµ cho «ng mét<br /> vµ quan hÖ trÇn thÕ - thÇn th¸nh (trong tói vµng, ngäc quý; ®ång thêi trõng trÞ<br /> truyÒn thuyÕt) sang quan hÖ trÇn thÕ «ng giµ cã b−íu tham lam, g¾n thªm c¸i<br /> (ng−êi - ng−êi) mµ ë ®ã ®Ò cao yÕu tè b−íu n÷a cho h¾n. ë ViÖt Nam còng cã<br /> con ng−êi, ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn tÊt truyÖn Hai c« g¸i vµ côc b−íu, c« g¸i<br /> yÕu cña nghÖ thuËt trong mèi quan hÖ thø hai ë lµng bªn muèn c¾t côc b−íu<br /> chÆt chÏ vµ chÞu sù t¸c ®éng cña sù ph¸t ®i, ®· b¾t ch−íc c« g¸i thø nhÊt ®Õn lõa<br /> triÓn x· héi trong lÞch sö. YÕu tè thÇn lò quû, nh−ng cuèi cïng còng bÞ quû ®¾p<br /> th¸nh, thÇn kú, cã nguån gèc tõ tÝn thªm cho mét c¸i b−íu n÷a. Râ rµng ®ã<br /> ng−ìng, phong tôc cæ nh− tÝn ng−ìng t« lµ mét kiÓu truyÖn cæ tÝch trong ®ã quÇn<br /> tem, vËt linh luËn, tôc hiÕn tÕ..., råi vÒ chóng chÕ giÔu bän tham lam, ngu ngèc<br /> sau cã sù tham gia chñ yÕu cña c¸c yÕu vµ còng chÕ giÔu nh÷ng ng−êi c¬ héi,<br /> tè nh− sù xuÊt hiÖn cña Bôt (PhËt gi¸o), gi¸o ®iÒu. Sù vËt trong ®êi cã thÓ lÆp ®i<br /> Tiªn (§¹o gi¸o), nh−ng ®· ®−îc d©n lÆp l¹i, nh−ng t¸c dông vµ kÕt qu¶ cña<br /> gian hãa, d©n téc hãa. C¸c «ng Tiªn, «ng nã sÏ kh«ng gièng nh− lÇn tr−íc, ®ã lµ<br /> Bôt (PhËt) trî gióp vµ m¸ch b¶o con bµi häc cho nh÷ng trß b¾t ch−íc vông<br /> ng−êi trong lóc khã kh¨n nguy hiÓm. d¹i, ngu ngèc. YÕu tè thÇn linh, thÇn kú<br /> ¤ng Tiªn, «ng Bôt (PhËt) trong ãc t−ëng ë nh÷ng truyÖn cæ tÝch nµy cã phÇn mê<br /> t−îng cña ng−êi ViÖt Nam vµ ng−êi Hµn nh¹t (thÓ hiÖn qua nh©n vËt quû d÷ vµ<br /> Quèc cã nh÷ng ®Æc tÝnh Ýt thÊy ë truyÖn chi tiÕt ®¾p thªm b−íu) nh−êng chç cho<br /> cæ tÝch ch©u ¢u. Nh×n chung, c¸c «ng bµi häc kinh nghiÖm trong cuéc sèng<br /> Tiªn, «ng Bôt (PhËt) ®Òu nh©n tõ, tèt nh©n sinh.<br /> bông, gÇn gòi víi ®êi th−êng, kh«ng VÒ kinh nghiÖm xö trÝ trong<br /> ph¶i lµ biÓu t−îng cña søc m¹nh vµ cuéc ®êi<br /> quyÒn lùc nh− c¸c vÞ thÇn ch©u ¢u.<br /> Trong sinh ho¹t ®êi th−êng, ng−êi<br /> Th«ng th−êng, trong c¸c truyÖn cæ d©n th−êng ph¶i ®èi phã víi nhiÒu diÔn<br /> tÝch cña Hµn Quèc vµ ViÖt Nam, yÕu tè biÕn: kÎ bÞ trÞ ®èi phã víi kÎ thèng trÞ,<br /> thÇn th¸nh, thÇn kú, ®−îc vËn dông c¸i ngay th¼ng ®èi phã víi c¸i bÞp bîm,<br /> s¸ng t¹o vµo c¸c nh©n vËt hoÆc thÇn gian tµ. Thùc tÕ nµy th−êng ®−îc ph¶n<br /> linh hoÆc quû d÷, hoÆc vµo c¸c sù vËt, ¸nh trong c¸c truyÖn cæ tÝch.<br /> loµi vËt mang yÕu tè thÇn. ThÇn linh, ë truyÖn cæ tÝch ViÖt - Hµn, ta dÔ<br /> quû d÷ vµ c¸c sù vËt, loµi vËt nµy gÆp nh÷ng tr−êng hîp ®Êu trÝ ®Ó dµnh<br /> th−êng lµ nh÷ng yÕu tè cã ý nghÜa trõng th¾ng lîi. Ng−êi d©n ë thêi ®¹i nµo, ë<br /> trÞ kÎ xÊu, gióp ®ì nh©n vËt hiÒn lµnh, ®Êt n−íc nµo còng vËy, muèn tån t¹i th×<br /> tèt bông, vµ còng cã khi ®Ó nªu lªn bµi ph¶i th«ng minh, ph¶i linh ho¹t trong<br /> häc kinh nghiÖm trong cuéc sèng nh©n c¸ch øng xö vµ ®iÒu nµy còng thÓ hiÖn<br /> sinh. Cã thÓ nãi, nh÷ng yÕu tè nµy ®ãng trong nh÷ng nh©n vËt, nh÷ng sù kiÖn<br /> vai trß thóc ®Èy mäi diÔn biÕn cuéc ®êi cô thÓ mµ ng−êi d©n ViÖt Nam còng<br /> nh©n vËt th−êng lµ con ng−êi. Trong nh− ng−êi d©n Hµn Quèc ®· suy nghÜ vµ<br /> VÒ mét sè nÐt… 37<br /> <br /> hµnh ®éng mét c¸ch t−¬ng ®ång. TruyÖn t−îng thiªn nhiªn còng lµ mét ph−¬ng<br /> ¤ng giµ vµ tªn bîm (Hµn Quèc) cho ta diÖn sinh ho¹t tinh thÇn mang tÝnh phæ<br /> thÊy mét tªn bÞp bîm ®· kh«ng tho¸t cËp vµ t−¬ng ®ång gi÷a nh©n d©n Hµn<br /> khái mÑo mùc cña «ng giµ trong viÖc Quèc vµ ViÖt Nam.<br /> v¹ch râ c¸i ch¨n, c¸i « bÞ giµnh giËt lµ II. VÒ mét sè nÐt dÞ biÖt<br /> cña ai. ë ViÖt Nam còng cã truyÖn cæ DÞ biÖt dÔ nhËn biÕt nhÊt lµ vÒ<br /> tÝch mµ néi dung diÔn biÕn gièng nh− nguån gèc h×nh hµi cña c¸c sù vËt,<br /> vËy, chØ cã chi tiÕt diÔn ra th× kh¸c nh©n vËt trong truyÖn cæ tÝch cña hai<br /> (truyÖn M−u cao). ë truyÖn cæ tÝch Hµn n−íc. NÕu nguån gèc con muçi lµ ng−êi<br /> Quèc, tªn trém gië trß ®Õm tr−íc c¸i « cã vî b¹c t×nh, nguån gèc con chim tu hó lµ<br /> bao nhiªu nan ®Ó lµm cho chñ nh©n nhµ s− BÊt NhÉn, nguån gèc chim cuèc<br /> kh«ng tr¶ lêi ®−îc, th× ë truyÖn ViÖt lµ ng−êi b¹n ©n t×nh, nguån gèc con<br /> Nam, ng−êi bÞ mÊt ngùa l¹i ®Ó tªn trém nh¸i lµ vÞ hoµ th−îng bÊt nh©n, nguån<br /> hái xem con ngùa bÞ chét m¾t nµo. Tªn gèc con sam lµ mét cÆp vî chång hÕt<br /> trém lóng tóng vµ bÞ lé mÆt lµ kÎ gian. mùc th−¬ng yªu nhau, nguån gèc c©y<br /> TruyÖn Gi¶ mï còng bÞ ph¸t hiÖn mét huyÕt dô lµ con dao cña b¸c ®å tÓ, nguån<br /> c¸ch khÐo lÐo bÊt ngê nh− vËy. ë truyÖn gèc chim hÝt c« lµ ng−êi ch¸u g¸i trong<br /> cæ tÝch Hµn Quèc, «ng cô ra ph©n xö vê truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam, th× nguån gèc<br /> nÐm ch¨n xuèng ®Êt vµ gi¶ cho ®ã lµ con qu¹ lµ mô d× ghÎ ®éc ¸c, nguån gèc<br /> mét tÊm giÎ r¸ch lµm cho tªn trém bÞ con vÞt trêi lµ cÆp vî chång bÞ chÕt oan<br /> bÊt ngê véi vµng c−íp lÊy ph©n bua lµ tr¸i, vµ nguån gèc chim cu g¸y lµ ng−êi<br /> tÊm v¶i nµy ®Ñp bëi cã nhiÒu mµu s¾c vµ con riªng cña ng−êi chång hoÆc lµ ng−êi<br /> gi¸ trÞ cao. ë truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam con d©u cña mét ng−êi ®µn bµ cay<br /> còng cã truyÖn tªn bîm gi¶ mï nhê mÊy nghiÖt... trong truyÖn cæ tÝch Hµn Quèc.<br /> ®ång tiÒn ng©m trong chËu n−íc... Râ<br /> VÒ c¸ch khai th¸c ®Ò tµi, chñ ®Ò<br /> rµng ë ®©y truyÖn cæ tÝch ViÖt - Hµn ®·<br /> thiªn nhiªn ®Êt n−íc, phong tôc tËp<br /> ®−a ra nh÷ng truyÖn øng xö trong sinh<br /> qu¸n<br /> ho¹t ®êi th−êng cã diÔn biÕn sù viÖc vµ<br /> c¸ch thøc gi¶i quyÕt t−¬ng ®ång. Chóng ta biÕt nhiÒu truyÖn cæ tÝch<br /> cã liªn quan ®Õn chñ ®Ò thiªn nhiªn ®Êt<br /> Trong khuynh h−íng gi¶i thÝch<br /> n−íc, phong tôc tËp qu¸n l©u ®êi cña<br /> c¸c hiÖn t−îng tù nhiªn<br /> nh©n d©n hai n−íc ViÖt - Hµn. ë ViÖt<br /> HiÖn t−îng tù nhiªn thÓ hiÖn nhiÒu Nam, g¾n liÒn víi phong tôc lµm b¸nh<br /> nhÊt trong c¸c kiÓu truyÖn sù tÝch. ViÖt ch−ng b¸nh dµy vµo ngµy TÕt Nguyªn<br /> Nam vµ Hµn Quèc lµ ®Êt n−íc cã lÞch sö §¸n vµ lÔ héi mïa xu©n th× cã truyÖn cæ<br /> ph¸t triÓn l©u dµi. HÇu nh− n¬i nµo tÝch B¸nh ch−ng b¸nh dµy, g¾n víi<br /> còng cã c¸c truyÖn kÓ vÒ sù tÝch c¸c hiÖn phong tôc ¨n trÇu th× cã truyÖn cæ tÝch<br /> t−îng tù nhiªn, tån t¹i tõ xa x−a, g¾n bã TrÇu cau... C¸c phong tôc Êy ®· cã tõ xa<br /> víi cuéc sèng lao ®éng, sinh ho¹t v¨n x−a vµ nh©n d©n ViÖt Nam l¹i kÓ r»ng<br /> hãa cña nh©n d©n lao ®éng. §ã lµ sù c¸c phong tôc tËp qu¸n Êy cã tõ thêi kú<br /> tÝch mét hßn ®¸, mét ngän nói hay mét Hïng V−¬ng. Nh÷ng sù tÝch vÒ ¤ng<br /> con s«ng. Nªn viÖc chiÕm lÜnh tù nhiªn B×nh v«i, ¤ng §Çu rau, C©y nªu ngµy<br /> nh»m hiÓu biÕt nguån gèc c¸c hiÖn TÕt... còng ®· g¾n liÒn víi phong tôc tËp<br /> 38 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 7.2010<br /> <br /> qu¸n cña nh©n d©n ViÖt Nam tõ thuë cèt truyÖn cña h×nh t−îng nh©n vËt, mµ<br /> x−a. Nh÷ng truyÖn cæ tÝch nµy h×nh nh− chñ yÕu lµ h×nh t−îng nh©n vËt chÝnh.<br /> ®−îc s¸ng t¸c ra ®Ó gi¶i thÝch c¸c phong Cèt truyÖn vµ h×nh t−îng nh©n vËt tuy<br /> tôc tËp qu¸n mµ nhiÒu ng−êi d©n kh«ng kh¸c nhau song rÊt g¾n bã víi nhau, tuy<br /> hiÓu nguyªn do t¹i sao l¹i cã vµ b¾t ®Çu hai mµ nh− mét, tuy mét nh−ng l¹i lµ<br /> cã nh− thÕ nµo. H¬n n÷a, nhiÒu truyÖn cæ hai. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ kh«ng thÓ t¸ch<br /> tÝch ViÖt Nam kh¸c l¹i ®−îc nh©n d©n rêi, biÖt lËp, song còng kh«ng thÓ hoµ<br /> s¸ng t¸c ra nh»m môc ®Ých gi¶i thÝch c¸c ®ång, hîp nhÊt.<br /> phong tôc, hiÖn t−îng trong thiªn nhiªn<br /> ë ®©y chóng ta xem xÐt c¸ch x©y<br /> ®Êt n−íc ViÖt Nam, nhÊt lµ nh÷ng phong<br /> dùng h×nh t−îng nh©n vËt trong truyÖn<br /> tôc rÊt quen thuéc ®èi víi ng−êi d©n ViÖt<br /> cæ tÝch ViÖt - Hµn ®Ó t×m ra nh÷ng nÐt<br /> Nam trong ®êi sèng th−êng ngµy. ChÝnh<br /> dÞ biÖt.<br /> v× vËy mµ chóng ta cã ®−îc c¸c truyÖn cæ<br /> tÝch ViÖt Nam g¾n víi chñ ®Ò thiªn nhiªn H×nh t−îng con hæ<br /> ®Êt n−íc, phong tôc tËp qu¸n nh− Sù tÝch<br /> Hæ lµ h×nh t−îng con vËt th−êng<br /> d−a hÊu; Sù tÝch trÇu, cau; Sù tÝch tr¸i<br /> hiÖn diÖn trong truyÖn cæ tÝch ViÖt –<br /> sÇu riªng,…<br /> Hµn. Con vËt nµy lµ biÓu t−îng cña uy<br /> Cßn trong truyÖn cæ tÝch Hµn Quèc, quyÒn (chóa s¬n l©m), cña søc m¹nh<br /> ta thÊy phong tôc tËp qu¸n vµ c¸c hiÖn nªn nã ®−îc nh©n d©n ViÖt Nam vµ Hµn<br /> t−îng thiªn nhiªn ®−îc gi¶i thÝch t−¬ng Quèc dïng lµm h×nh t−îng ®Ó thÓ hiÖn<br /> ®èi kh¸c biÖt, nh−: Sù vËt vµ phong tôc nh÷ng tr¹ng th¸i t©m t− vµ th¸i ®é øng<br /> ®Êt n−íc thÓ hiÖn qua truyÖn cæ tÝch vÒ cñ xö cña riªng tõng d©n téc. Sù dÞ biÖt vÒ<br /> nh©n s©m trong truyÖn Mãn quµ cña quan niÖm gi÷a hai d©n téc ®· béc lé rÊt<br /> thÇn nói. Ngoµi ra, rÊt nhiÒu truyÖn cæ râ trong hÖ thèng truyÖn cæ tÝch vÒ hæ.<br /> tÝch kh¸c ®−îc nh©n d©n Hµn Quèc s¸ng NÕu h×nh t−îng con hæ trong truyÖn cæ<br /> t¸c ra ®Ó gi¶i thÝch c¸c phong tôc, hiÖn tÝch ViÖt Nam lµ biÓu t−îng cho thÕ lùc<br /> t−îng nh− C¸ chÐp mïa ®«ng, Lóa cña ®¹i gian, ®¹i ¸c kh«ng ®éi trêi chung víi<br /> trêi, Ch¸o giun ®Êt, V× sao l−ng kiÕn l¹i con ng−êi, th× h×nh t−îng con hæ trong<br /> rÊt to, BÝ mËt vÎ ngoµi cña cãc, T¹i sao truyÖn cæ tÝch Hµn Quèc l¹i cã ®Æc tÝnh<br /> lîn cã mòi ng¾n, B¶y anh em chßm sao uyÓn chuyÓn h¬n, Ýt d÷ déi h¬n vµ ®−îc<br /> B¾c §Èu, T¹i sao n−íc biÓn l¹i mÆn, Èn s©u vµo ®ã mét sù chÕ giÔu hµi h−íc.<br /> TiÕng kªu cña chim cu g¸y, Nguån gèc vÞt TruyÖn Kotgam (Hµn Quèc) kÓ vÒ sù<br /> trêi vµ tiÕng kªu cña nã, Nguån gèc chim ngèc nghÕch cña mét con hæ lín x¸c nh−<br /> cu g¸y vµ con qu¹,… truyÖn TrÝ kh«n cña ta ®©y hay truyÖn<br /> VÒ c¸ch x©y dùng h×nh t−îng Con tr©u, con hæ vµ ng−êi n«ng d©n<br /> nh©n vËt (ViÖt Nam), song t×nh tiÕt, chi tiÕt trong<br /> truyÖn kh¸c h¼n vµ kh«ng gi¶i thÝch ®Æc<br /> H×nh t−îng nh©n vËt lµ bøc tranh<br /> ®iÓm h×nh d¹ng con vËt.<br /> cuéc sèng võa cô thÓ, c¶m tÝnh võa kh¸i<br /> qu¸t vµ cã ý nghÜa thÈm mü. H×nh Nh−ng còng cã lóc h×nh t−îng con<br /> t−îng nh©n vËt trong truyÖn cæ tÝch hæ trong truyÖn cæ tÝch Hµn Quèc l¹i<br /> kh«ng thÓ tho¸t ly n»m ngoµi cèt truyÖn biÓu tr−ng cho nh÷ng t×nh c¶m cao<br /> vµ ng−îc l¹i, cèt truyÖn bao giê còng lµ th−îng trong t×nh b¹n, t×nh yªu mµ chØ<br /> VÒ mét sè nÐt… 39<br /> <br /> ë con ng−êi míi cã. TruyÖn Con hæ cao hoÆc gi¸n tiÕp ®Òu cã môc ®Ých, néi<br /> th−îng kÓ vÒ mét con hæ c¸i v× t×nh yªu dung gi¸o dôc ®¹o ®øc, ®¹o lý.<br /> nång ch¸y víi chµng trai Kim Hyon vµ<br /> Cã nh÷ng truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam<br /> v× nghÜa vô víi gia ®×nh (qu¶ b¸o nh·n<br /> h−íng h¼n vµo ®Ò tµi ®¹o ®øc, ®¹o lý,<br /> tiÒn ®èi víi nhµ hæ) mµ tù nguyÖn hy<br /> nh»m biÓu d−¬ng, ngîi ca c¸c hµnh vi<br /> sinh ®Ó g¸nh n¹n cho gia ®×nh (nhµ hæ)<br /> ®¹o ®øc, ®¹o lý cao ®Ñp hoÆc lªn ¸n, phª<br /> vµ mang l¹i h¹nh phóc cho ng−êi yªu.<br /> ph¸n c¸c hµnh vi ph¶n ®¹o ®øc, ph¶n<br /> Ph¶i ch¨ng, nh©n d©n Hµn Quèc muèn<br /> ®¹o lý, chØ tªn v¹ch mÆt nh÷ng kÎ lõa<br /> béc lé mét Èn ý r»ng ngay c¶ loµi ¸c thó<br /> thµy ph¶n b¹n, tham vµng bá ng·i,<br /> nh− hæ còng cßn cã mét ®øc tÝnh cao<br /> nh÷ng ng−êi vî, ng−êi chång b¹c nghÜa,<br /> th−îng, tèt ®Ñp. PhÈm chÊt nµy trong<br /> b¹c t×nh, nh÷ng ®øa con bÊt hiÕu,<br /> hÖ thèng truyÖn cæ tÝch vÒ hæ cña ViÖt<br /> nh÷ng kÎ bu«n gian b¸n lËn (Sù tÝch<br /> Nam cã lÏ Ýt gÆp h¬n. Nh×n chung, h×nh<br /> chim ®a ®a, Sù tÝch con muçi, Sù tÝch<br /> t−îng con hæ to x¸c trong truyÖn cæ tÝch<br /> con nh¸i, Sù tÝch chim cuèc, C¸i c©n<br /> ViÖt Nam th−êng lµ biÓu t−îng cho c¸i<br /> thuû ng©n,...). Sù th−ëng c«ng ph¹t téi ë<br /> ¸c mµ con ng−êi nhá bÐ lu«n lu«n chiÕn<br /> trong truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam ®Òu ®−îc<br /> th¾ng. Cßn h×nh t−îng con hæ trong<br /> nh×n nhËn vµ gi¶i quyÕt theo yªu cÇu<br /> truyÖn cæ tÝch Hµn Quèc l¹i cã xu h−íng<br /> ®¹o ®øc, ®¹o lý. Tiªu chÝ ®Ó ph©n biÖt,<br /> ph¶n ¸nh mét quan niÖm khoan dung,<br /> ®¸nh gi¸ nh©n vËt thiÖn - ¸c, chÝnh diÖn<br /> ®a chiÒu h¬n vÒ cuéc sèng.<br /> - ph¶n diÖn trong truyÖn cæ tÝch ViÖt<br /> VÒ môc ®Ých gi¸o dôc Nam chñ yÕu còng lµ tiªu chÝ ®¹o ®øc,<br /> ®¹o lý. §¹o ®øc, ®¹o lý trong truyÖn cæ<br /> Môc ®Ých gi¸o dôc ë ®©y lµ c¸i ®Ých tÝch ViÖt Nam võa lµ ®¹o ®øc, ®¹o lý<br /> ®Æt ra nh»m t¸c ®éng mét c¸ch hÖ thèng thùc tiÔn võa lµ ®¹o lý, ®¹o ®øc lý t−ëng<br /> ®Õn sù ph¸t triÓn tinh thÇn, thÓ chÊt cña nh©n d©n ViÖt Nam. NiÒm tin “ë<br /> cña con ng−êi, ®Ó hä dÇn dÇn cã ®−îc hiÒn gÆp lµnh, ë ¸c gÆp d÷”, võa lµ triÕt<br /> c¸c phÈm chÊt vµ n¨ng lùc nh− yªu cÇu lý sèng l¹c quan, tÝch cùc, võa lµ −íc m¬<br /> ®Ò ra. c«ng lý vµ ®¹o lý cña nh©n d©n ViÖt<br /> Nam. Tuy h×nh thøc cña nã gièng víi<br /> Trong truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam cã<br /> thuyÕt qu¶ b¸o cña ®¹o PhËt, nh−ng néi<br /> kh«ng Ýt truyÖn lu«n lu«n nh»m môc<br /> dung cña nã l¹i mang tÝnh nh©n d©n,<br /> ®Ých gi¸o dôc ®¹o ®øc, ®¹o lý th«ng<br /> d©n téc s©u s¾c. Dï nhÊt thêi ng−êi “ë<br /> th−êng nh− Chum vµng b¾t ®−îc, Mµi<br /> hiÒn” ch−a “gÆp lµnh” vµ kÎ ¸c ch−a bÞ<br /> dao d¹y vî, GiÕt chã khuyªn chång,<br /> trõng trÞ, nh−ng vÒ l©u dµi, nh©n d©n<br /> NghÜa cò t×nh nay,..., hoÆc gi¸o dôc c¸ch<br /> ViÖt Nam vÉn gi÷ v÷ng niÒm tin s¾t ®¸<br /> xö thÕ cho hîp lý, hîp t×nh nh− Anh thî<br /> vµo ch©n lý ®ã. Vµ ®ã ®óng lµ ch©n lý<br /> rÌn bõa, Ng−êi ¨n mÝa vµ ng−êi chñ<br /> lín vµ l©u dµi cña môc ®Ých gi¸o dôc<br /> v−ên, Th»ng bîm cã con ngùa, B÷a r−îu<br /> trong truyÖn cæ tÝch.<br /> ch¸y nhµ,… Tinh thÇn c¬ b¶n to¸t ra lµ<br /> yªu chuéng c«ng b»ng, lÏ ph¶i, ®Ò cao TruyÖn cæ tÝch Hµn Quèc, ngoµi mét<br /> l−¬ng tri, ca ngîi c¸i ®Ñp, c¸i l−¬ng sè môc ®Ých gi¸o dôc nh− trªn, cßn ®Æt<br /> thiÖn,... Vµ hÇu nh− truyÖn cæ tÝch ViÖt ra nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ h¬n, hoÆc ®i tíi<br /> Nam nµo còng Ýt hoÆc nhiÒu, trùc tiÕp yªu cÇu thÈm mü kh¸c h¬n nh− con<br /> 40 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 7.2010<br /> <br /> ng−êi ph¶i biÕt hy sinh, kiªn tr× vµ Tµi liÖu tham kh¶o<br /> nhÉn n¹i,... (TruyÖn Sù hy sinh cña nhµ<br /> vua lµ c©u chuyÖn c¶m ®éng vÒ mét «ng 1. §inh Gia Kh¸nh, Chu Xu©n Diªn.<br /> vua v× hèi hËn bëi téi lçi cña m×nh ®· V¨n häc d©n gian, tËp 1. H.: §¹i häc<br /> giµnh quyÒn tù thiªu ®Ó cøu thÇn d©n vµ Trung häc chuyªn nghiÖp, 1972.<br /> khái n¹n h¹n h¸n. Hµnh ®éng ®ã thÊu<br /> 2. §inh Gia Kh¸nh (chñ biªn). V¨n häc<br /> ®Õn tËn trêi, khi ngän löa bïng ch¸y th×<br /> d©n gian ViÖt Nam (t¸i b¶n lÇn thø<br /> còng lµ lóc trêi ®æ c¬n m−a. Hay truyÖn<br /> t−). H.: Gi¸o dôc, 2000.<br /> Shim Ch’on, ng−êi con g¸i hiÕu th¶o ca<br /> ngîi lßng hiÕu th¶o cña ng−êi con g¸i 3. Lª ChÝ QuÕ (chñ biªn). V¨n häc d©n<br /> ®èi víi ng−êi cha mï loµ. §Ó ch÷a m¾t gian ViÖt Nam. H.: §¹i häc vµ trung<br /> cho cha, c« tù nguyÖn d©ng m×nh lµm häc chuyªn nghiÖp, 1990.<br /> vËt hiÕn tÕ cho thÇn biÓn. Sù hy sinh 4. §inh ThÞ Khang. H×nh t−îng Hßn<br /> cña c« c¶m hãa c¶ trêi phËt. C« ®−îc t¸i väng phu trong truyÖn cæ ViÖt Nam<br /> sinh, lÊy hoµng tö vµ sèng sung s−íng vµ Hµn Quèc. T¹p chÝ V¨n ho¸ d©n<br /> cïng ng−êi cha m¾t ®· s¸ng trë l¹i. gian, 2002, sè 2.<br /> TruyÖn T×nh anh em quý h¬n ch©u b¸u<br /> 5. §Æng V¨n Lung chñ biªn vµ nhãm<br /> kÓ vÒ hai anh em rÊt yªu th−¬ng, hßa<br /> dÞch. TruyÖn cæ Hµn Quèc. H.: V¨n<br /> thuËn víi nhau. Mét h«m, hai anh em<br /> ho¸ d©n téc, 1998.<br /> nhÆt ®−îc hai côc vµng rÊt lín. Hai anh<br /> em vui mõng chia cho mçi ng−êi mét 6. §Æng V¨n Lung (chñ biªn) vµ nhãm<br /> côc vµng, «m nhau h¹nh phóc v× tõ ®©y dÞch. TiÕp cËn v¨n ho¸ Hµn Quèc.<br /> sÏ kh«ng cßn ®ãi khæ. Tuy nhiªn, hä l¹i H.: V¨n ho¸ th«ng tin, 2002.<br /> n¶y sinh lßng ghen tÞ xem côc vµng cña 7. Park Yeon Kwan. TruyÖn cæ tÝch vµ<br /> ai to h¬n. Cuèi cïng hä quyÕt ®Þnh vøt lÞch sö nghiªn cøu truyÖn cæ tÝch ë<br /> côc vµng xuèng s«ng ®Ó trë l¹i yªu Hµn Quèc. T¹p chÝ V¨n hãa nghÖ<br /> th−¬ng vµ g¾n bã víi nhau suèt ®êi). thuËt, 2001, sè 2.<br /> Nh− vËy, chóng ta nhËn thÊy 8. Park Yeon Kwan. Nghiªn cøu so<br /> truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam khai th¸c chñ s¸nh m«tÝp vÒ con hæ cña truyÖn cæ<br /> yÕu víi tÝnh chÊt ch©m biÕm vµ cã phÇn tÝch Hµn Quèc vµ ViÖt Nam. T¹p chÝ<br /> t¸ch b¹ch, cô thÓ, cßn truyÖn cæ tÝch V¨n hãa nghÖ thuËt, 2002, sè 2.<br /> Hµn Quèc cã tÝnh r¨n ®e, gi¸o dôc vµ cã<br /> 9. Cho Dong Il. ThÕ giíi v¨n häc truyÒn<br /> phÇn hoµ ®ång, du nhËp nhiÒu ®Æc tÝnh<br /> miÖng. Seoul: Semun, 1993 (tiÕng<br /> cña c¸c thÓ lo¹i.<br /> Hµn).<br /> Qua viÖc t×m hiÓu thªm nh÷ng nÐt<br /> 10. Choi In Hak. Nghiªn cøu truyÖn kÓ<br /> t−¬ng ®ång vµ dÞ biÖt trong kho tµng<br /> d©n gian Hµn Quèc. Seoul: Semun,<br /> truyÖn cæ tÝch hai d©n téc ViÖt vµ Hµn,<br /> 1994 (tiÕng Hµn).<br /> chóng t«i hy väng phÇn nµo hiÓu râ h¬n<br /> vÒ ®Æc ®iÓm trong v¨n häc d©n gian 11. Choi Un Sil. Nghiªn cøu truyÖn kÓ<br /> còng nh− trong v¨n hãa cña hai n−íc d©n gian Hµn Quèc. Seoul: Jipmun<br /> ViÖt Nam vµ Hµn Quèc. dang, 1994 (tiÕng Hµn).<br />