Về tổ chức và quản lý ngành điện

Chia sẻ: Nguyễn Thị Huệ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

201
lượt xem 57
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Về tổ chức và quản lý ngành điện, cơ quan giám sát kiến nghị thành lập một cơ quan đủ thẩm quyền (ví dụ như Bộ Năng lượng) để tính toán vĩ mô về toàn bộ chiến lược an ninh năng lượng Quốc gia để giải quyết vấn đề lập quy hoạch, kế hoạch, cơ chế...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Về tổ chức và quản lý ngành điện

Về tổ chức và quản lý ngành điện, cơ quan giám sát kiến nghị thành lập một cơ quan đủ thẩm quyền (ví dụ như Bộ Năng lượng) để tính toán vĩ mô về toàn bộ chiến lược an ninh năng lượng Quốc gia để giải quyết vấn đề lập quy hoạch, kế hoạch, cơ chế... 1. Bộ Công nghiệp: a) Chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các chủ đầu tư và các đơn vị liên quan thực hiện đúng tiến độ và có hiệu quả Quy hoạch này. b) Thường xuyên theo dõi, đánh giá tình hình cung - cầu về điện, tình hình thực hiện các dự án nguồn và lưới điện để điều chỉnh, kiến nghị bổ sung kịp thời danh mục, chủ đầu tư và tiến độ các dự án cho phù hợp với thực tế phát triển của ngành điện. c) Phê duyệt quy hoạch địa điểm, quy hoạch chi tiết các trung tâm điện than, quy hoạch thủy điện để kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia. Chỉ đạo việc phát triển các nguồn khí thiên nhiên cho phát điện, công nghiệp và dân dụng. d) Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng cơ chế tài chính để khuyến khích đầu tư phát triển các dự án năng lượng mới và tái tạo. đ) Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành thực hiện việc đàm phán ký kết hợp tác, trao đổi điện với các nước láng giềng và tham gia của Việt Nam vào hệ thống điện liên kết giữa các nước trong khu vực tiểu vùng sông Mê Kông. e) Chỉ đạo, đôn đốc các địa phương, các chủ đầu tư thực hiện tốt các dự án năng lượng nông thôn theo kế hoạch và tiến độ quy định. g) Chỉ đạo nghiên cứu, chế tạo thí điểm thiết bị đồng bộ cho các dự án nhà máy điện than và thủy điện. 2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư: xây dựng cơ chế chính sách để thu hút đầu tư và sử dụng hợp lý nguồn vốn ODA nhằm tạo điều kiện cho ngành điện phát triển đồng bộ, cân đối, hợp lý và bền vững. 3. Bộ Tài chính: chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng các cơ chế huy động vốn đầu tư phát triển ngành điện nhằm đáp ứng kịp thời và đầy đủ nhu cầu điện của toàn xã hội theo Quy hoạch điện VI.
4. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan xây dựng các cơ chế chính sách phù hợp nhằm thúc đẩy quá trình thực hiện đầu tư các công trình điện để đảm bảo yêu cầu phát triển ngành điện bền vững. 5. Tập đoàn Điện lực Việt Nam: a) Giữ vai trò chính trong việc đảm bảo cung cấp điện ổn định, an toàn cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Thực hiện đầu tư phát triển các công trình lưới điện đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư; đầu tư các dự án nguồn điện theo nhiệm vụ được giao. b) Tập trung nghiên cứu tính toán Quy hoạch địa điểm, quy hoạch chi tiết các trung tâm điện than để Bộ Công nghiệp xem xét, phê duyệt. c) Chủ trì xây dựng các dự án hạ tầng của các trung tâm điện than mà Tập đoàn Điện lực Việt Nam đầu tư một phần hoặc toàn bộ dự án nguồn. d) Phối hợp với các đơn vị tư vấn của Bộ Giao thông vận tải: - Lập báo cáo đầu tư cải tạo kênh Quan Chánh Bố cho phù hợp với tiến độ vận tải than phục vụ các nhà máy điện than ở khu vực. - Nghiên cứu lập Báo cáo đầu tư phương án lựa chọn địa điểm trung chuyển than nhập khẩu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định. đ) Thực hiện các giải pháp nhằm tiếp tục giảm tổn thất điện năng, thực hiện chương trình tiết kiệm điện trong sản xuất và tiêu dùng để phát triển bền vững. 6. Các địa phương, tổ chức và cá nhân khác: a) Các địa phương chủ trì phối hợp với các chủ đầu tư thực hiện việc giải phóng mặt bằng, bồi thường, di dân, tái định cư cho các dự án nguồn điện, lưới điện theo quy định. b) Các đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực có trách nhiệm, nghĩa vụ thực hiện Quyết định số 79/2006/QĐ-TTg ngày 14 tháng 4 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Chỉ thị số 19/2005/CT-TTg
ngày 02 tháng 6 năm 2005 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện tiết kiệm trong sử dụng điện. Giải pháp cho ngành điện Thứ Bay, 17.5.2008 | 08:43 (GMT + 7) ̉ (LĐ) - Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Hữu Hào: Để giải bài toán thiếu điện về lâu dài thì cần xây dựng một cơ chế giá điện minh bạch, đủ hấp dẫn nhà đầu tư. Muốn thế phải thiết lập được cấu trúc thị trường cạnh tranh để đảm bảo giá không bị chi phối bởi một DN độc quyền có quyền lợi ở khâu bán điện. Với Tổng sơ đồ điện 6 (TSĐ 6), yêu cầu phải đưa vào lượng công suất điện gấp 4-5 lần công suất đặt hiện nay, nếu không có quyết sách đúng từ bây giờ thì không những không thu hút được đầu tư cho điện mà tình trạng thiếu điện vẫn không có lời giải. Lộ trình... Năm 2006, Thủ tướng ban hành 2 quyết định (QĐ) quan trọng có tác dụng định hướng cho hoạt động điện. QĐ 26/QĐ-TTg ngày 26.1.2006 phê duyệt lộ trình, các điều kiện hình thành và phát triển các cấp độ thị trường điện lực tại VN. Mục đích là để từng bước phát triển thị trường điện cạnh tranh một cách ổn định, xóa bỏ bao cấp trong ngành điện, tăng quyền lựa chọn nhà cung cấp điện cho khách hàng sử dụng, thu hút vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế trong và ngoài nước tham gia hoạt động điện lực, giảm áp lực tăng giá điện... Theo hướng này thì từ cuối năm 2005-2008, là thị trường phát điện cạnh tranh thí điểm trong nội bộ EVN. Sau giai đoạn này là thị trường phát điện cạnh tranh hoàn chỉnh (dự kiến từ năm 2009) cho phép các nhà máy điện độc lập (IPP) không thuộc sở hữu của EVN tham gia chào giá cho Cty mua bán điện sẽ phải tách ra độc lập khỏi EVN. Các đơn vị phát điện sẽ bán điện lên thị trường thông qua các hợp đồng mua bán điện dài hạn và chào giá cạnh tranh trên thị trường giao ngay. QĐ thứ 2 là QĐ 276/QĐ-TTg ngày 4.12.2006 quy định về lộ trình điều chỉnh giá điện. Để phù hợp với lộ trình thị trường điện, giá điện sẽ chỉ được Nhà nước khống chế trần đến hết năm 2009. Từ năm 2010 trở đi, giá bán lẻ điện được thực hiện trên cơ sở giá thị trường.
Chính vì giá điện hiện nay còn bộc lộ những yếu tố bất cập nên không thu hút nhà đầu tư. Trong cơ cấu giá điện sinh hoạt, 100 số đầu Nhà nước đang bao cấp cho toàn bộ người sử dụng điện, trong khi đó chủ trương của Nhà nước chỉ bao cấp cho những hộ nghèo. Thêm vào đó, việc bù chéo giữa giá điện sản xuất sang giá điện sinh hoạt vẫn duy trì đang làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hoá. Việc giá điện không phản ánh đúng chi phí cũng không khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm. Hiện nay, so tương quan mức tăng GDP với tốc độ tăng nhu cầu sử dụng điện thì tốc độ sử dụng điện luôn gấp đôi GDP, cho thấy việc sử dụng lãng phí, không hiệu quả còn tran lan. Ông Đỗ Hữu Hào cho biết: "Điều quan trọng là có cầu, ắt có cung theo quy luật thị trường. Song vì sao thời gian qua, nhiều dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài (ĐTNN) ì ạch đàm phán với EVN không thành công. Bỏ qua yếu tố buộc phải đàm phán qua DN này, thì một yếu tố nữa không thể xem nhẹ là giá bán cao, nhưng giá mua không thể cao được vì bị khống chế đầu ra. "Thị trường cần có sự cạnh tranh, nhưng cung phải vượt cầu thì giá mới hạ được, đằng này đầu ra bị khống chế. EVN muốn cung ứng đủ điện, thì hoặc chấp nhận lỗ, hoặc giảm lãi", ông Hào nhận xét. Bài toán quả trứng - con gà Vấn đề không thể khác là phải mở cửa để nhiều nhà đầu tư tham gia thị trường điện để có đủ điện. Có đủ điện thì thị trường mới cạnh tranh một cách minh bạch, vừa đảm bảo lợi nhuận cho nhà đầu tư, mang đến nhiều sự lựa chọn cho khách hàng sử dụng, vừa giảm áp lực tăng giá. Thời gian qua, do phải đàm phán giá điện qua EVN, trong khi DN này dẫu được Nhà nước trao độc quyền trong kiểm soát nguồn cung và phân phối, vẫn không thể thay thế cơ quan nhà nước để quyết định mua điện với giá không đảm bảo kinh doanh. Bởi chỉ cần lỗ 2 năm liên tiếp thì giám đốc DN cũng mất chức. Theo lộ trình thị trường điện thì EVN bắt buộc phải cơ cấu lại. Các nhà máy thuộc EVN buộc phải tách thành các đơn vị phát điện độc lập (không có chung lợi ích kinh tế với đơn vị mua duy nhất là Cty mua bán điện được
thành lập mới, đơn vị truyền tải và đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện). Để chuẩn bị cho quá trình này, bản thân EVN cũng đang cơ cấu lại các nhà máy điện bằng việc bán bớt cổ phần cho các nhà đầu tư bên ngoài và ra công chúng. Thị trường điện ra đời sẽ giảm gánh nặng về giá. Song để cạnh tranh, Thứ trưởng Đỗ Hữu Hào cho rằng bản thân DN này cũng phải tìm mọi biện pháp giảm chi phí, giảm tổn thất điện năng (xuống dưới 10%), cơ cấu lại lao động. Một khi thị trường chưa vận hành hoàn chỉnh, giá điện chưa thể được chấp nhận theo các thông số đầu vào thì việc tuyên truyền để người dân tiết kiệm điện và cắt giảm điện là cách mà EVN đang thực hiện. Sắp chấm dứt độc quyền EVN? Cập nhật lúc :11:02 AM, 28/02/2009 Dù Tập đoàn Điện lực Việt Nam EVN “phản ứng” với đề xuất tái cơ cấu ngành điện của Bộ Công thương, nhưng các chuyên gia cho rằng thiết kế lại mô hình tổ chức của EVN là cần thiết để lành mạnh hóa thị trường. Đề án Thiết kế tổng thể thị trường phát điện cạnh tranh và phương án tái cơ cấu ngành điện đã được Bộ Công thương trình Chính phủ cuối tháng 12/2008 và đang được thường trực Chính phủ xem xét phê duyệt. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải khẳng định, đề án này sẽ được duyệt và triển khai trong năm nay. Kém hiệu quả vì mô hình độc quyền Theo đề án này, thị trường điện sẽ được thiết kế lại theo ba cấp độ (phát điện cạnh tranh, bán buôn cạnh tranh, bán lẻ cạnh tranh); tập trung tái cấu trúc mô hình tổ chức của EVN; tách dần các khâu sản xuất, truyền tải và phân phối khỏi tập đoàn. Mục tiêu đến cuối năm 2010, sẽ chính thức vận hành thị trường phát điện cạnh tranh và hoàn chỉnh thị trường bán lẻ điện cạnh tranh Việt Nam từ sau năm 2024. Tái cơ cấu ngành điện sẽ được triển khai từng bước. Hiện nay, ngành điện vẫn vận hành theo mô hình độc quyền liên kết dọc truyền thống, EVN chiếm tới 71 % tổng công suất đặt của hệ thống. Theo một quan chức của Bộ Công thương, do quy mô EVN nắm giữ và chi phối
hầu hết các khâu trong dây chuyền sản xuất nên cơ quan quản lý không thể minh bạch được chi phí từng khâu. “Tất yếu xảy ra sự điều hòa cân đối lợi nhuận giữa các khâu, dẫn đến từng khâu không có động lực để tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm giá thành. Vì vậy, giá thành luôn có xu hướng tăng và không kiểm soát được”, vị quan chức này nói. Cần cơ chế kiểm soát chi phí và giá Về phía EVN, trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ về đề án tái cơ cấu ngành điện do Chủ tịch Hội đồng quản trị EVN, ông Đào Văn Hưng ký, tập đoàn này đưa ra lý lẽ “Nếu tách các công ty nguồn điện khỏi EVN, các công ty này chưa đủ uy tín để các tổ chức tài chính cho vay số lượng vốn lớn, không có bộ máy mạnh chỉ đạo đầu tư các dự án điện mới kịp thời theo tiến độ đề ra. Nguy cơ thiếu điện quy mô lớn từ năm 2014 trở đi là thấy rõ”. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Công thương, ông Đỗ Hữu Hào khẳng định, mục đích của việc cấu trúc lại ngành điện là đảm bảo đủ điện cho phát triển kinh tế xã hội của đất nước, khắc phục tình trạng cắt điện tràn lan, thiếu điện suốt thời gian qua. “Mặc dù EVN phản ứng lại vì không muốn bị chia nhỏ, giảm độc quyền nhưng lộ trình tái cơ cấu ngành điện đã được Chính phủ chỉ đạo và sẽ được triển khai từng bước”, ông Hào nói. Nếu đề án của Bộ Công thương được phê duyệt, các công ty nguồn điện sẽ lần lượt được tách khỏi EVN để thành lập bốn công ty phát điện mới; tách A0, tổng công ty truyền tải quốc gia khỏi EVN; nhóm các công ty điện lực hiện có thành 5 tổng công ty phân phối điện mới trực thuộc EVN. EVN chỉ còn chịu trách nhiệm trong khâu phân phối điện, quản lý chỉ bằng 1/3 so với quy mô hiện nay. Thứ Hai, 19/07/2010, 21:20 (GMT+7) “EVN không còn độc quyền” * EVN lỗ 5.400 tỷ đồng TTO - Ngày 19-7, trao đổi với báo chí về thị trường điện cạnh tranh, ông Đào Văn Hưng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Điện lực VN (EVN), khẳng định EVN không còn độc quyền, đang tích cực thúc đẩy thị trường điện cạnh tranh như kỳ vọng của dư luận.
“Có điện” là cách bà Hương - chủ nhà nghỉ 96 Hoàng Hoa Thám (TP Vũng Tàu) - cạnh tranh tìm khách hàng với các nhà nghỉ khác trong mùa cúp điện triền miên này. Để có điện, bà trang bị máy phát tốn khoảng 500.000 đồng/ngày - Ảnh: M.LUẬN Ông Đào Văn Hưng: "EVN không còn độc quyền" Ông Đào Văn Hưng cho biết: "Theo Luật Điện lực và các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thị trường điện cạnh tranh sẽ có 3 cấp độ: hình thành thị trường phát điện cạnh tranh từ 2006-1014, từ 2014 đến 2022 phát triển thị trường bán buôn điện cạnh tranh, sau 2022 thì sẽ có thị trường bán lẻ điện cạnh tranh. Hiện ở giai đoạn hình thành thị trường phát điện cạnh tranh nhưng vẫn chỉ có một Công ty mua bán điện duy nhất thuộc EVN". "Dư luận hỏi tại sao chỉ có duy nhất? Tôi xin nói, về kỹ thuật, khi có nhiều công ty mua bán điện sẽ dẫn đến cạnh tranh mua bán điện của nhà máy giá thấp, sẽ rất phức tạp trong các đường dây, dễ dẫn đén sự cố, quá tải. Nhiều công ty mua thì giá điện phải tính cả chi phí cho các công ty mua điện đó chứ không phải một. Nhiều nước đang ở giai đoạn như chúng ta cũng chỉ có một công ty mua duy nhất", ông Hưng nói. Chặt chẽ cũng chỉ vì người tiêu dùng * Điều dư luận quan tâm là các nhà đầu tư vẫn “kêu” ngại đầu tư vào điện vì đàm phán giá điện với EVN khó. Điều này đã tác động đến việc thiếu điện? - Cứ để một mình EVN mua bán điện dư luận không đồng tình. Chúng tôi biết không thể giải thích làm sao cho hết để dư luận chia sẻ nên ban đầu khi lập mô hình Công ty mua bán điện, EVN đã đề xuất mô hình cổ phần, có 7 bên, có cả đại diện các nhà tiêu thụ lớn như ximăng, thép… để có đấu tranh trong nội bộ, đưa ra giá mua, bán hợp lý nhất. Rồi EVN cũng đề xuất đưa ra mức lợi nhuận trần, lập ban kiểm soát có đại diện cơ quan điều tiết, các cơ quan quản lý giá… Dư luận không đồng tình, chúng tôi mới thành lập Công ty mua bán điện như hiện nay. Giờ vẫn tiếp tục có ý cho rằng mua bán điện kéo dài, gây khó khăn, không công bằng.
* Vậy trước ý kiến chuyên gia đề nghị chuyển Công ty mua bán điện sang cơ quan nhà nước, ông nghĩ thế nào? - Đây là vấn đề kinh tế lớn. Hiện EVN gặp sự phản ứng của nhiều nhà đầu tư vì khi đàm phán giá với EVN họ không đạt lợi nhuận tối đa. 100 nhà đầu tư kêu thì dư luận tin hơn một Công ty mua bán điện giải thích. Trước căng thẳng trong đàm phán mua bán điện, Chính phủ đã cho thành lập tổ chỉ đạo nhưng vẫn khó vì tổ này cũng kiêm nhiệm. Còn nếu tách Công ty mua bán điện ra khỏi EVN sẽ có khách quan, lợi chung, chúng tôi hoàn toàn ủng hộ. Chúng tôi là doanh nghiệp, phải coi trọng ý kiến người tiêu dùng, chứ suốt ngày để người ta phản ứng thì chúng tôi không muốn. Tách nhỏ EVN: cần làm từng bước * Trước Đề án tái cơ cấu ngành điện đề xuất tách nhà máy điện ra khỏi EVN, chính ông đã ký văn bản phản đối vì cho rằng sai đường lối của Đảng. Bộ Công thương lại mới đề xuất lại việc tách khâu phát, truyền, mua điện, ông nghĩ thế nào? - Ngành điện không phải chỉ có 3 khâu mà có mấy khâu: đầu tư, phát điện, truyền tải, phân phối và kinh doanh bán điện. Khâu phân phối không ai muốn quản. 28% sản lượng điện thương phẩm thực hiện trợ giá, không ai đầu tư vào đây. Khâu truyền tải thì Chính phủ đã yêu cầu thành lập Công ty truyền tải điện riêng, hạch toán độc lập. Còn khâu phát điện, chính thức hiện nay EVN chỉ còn chiếm 47% công suất nguồn cung điện mà EVN đầu tư 100% vốn. Sắp tới nếu cổ phần hoá Nhà máy điện Phú Mỹ xong thì tỷ lệ này xuống dưới 40%. Dự kiến, đến 2015, tỷ lệ còn dưới 37%. Nhìn tổng thể, nhà nước đã giảm tỷ lệ chi phối ngùôn điện của EVN từ 2005. Trong tổng sơ đồ điện VI, Chính phủ đã giao các nhà đầu tư khác chiếm 65% tổng công suất, EVN chỉ được giao 35% thôi. Nên thực chất EVN đã không còn độc quyền. * Nhưng thưa ông, kinh nghiệm thế giới doanh nghiệp chiếm 30% vẫn là độc quyền?
- Chúng tôi vẫn đang tiếp tục cho cổ phần hoá. EVN không có lý do gì đến 2015 cứ phải giữ 35% tổng công suất vì nếu bán được cổ phần thì chúng tôi có tiền đầu tư nhà máy mới. Nhiều ý kiến cho rằng EVN muốn giữ các nhà máy điện lại là chỉ nghĩ đến lợi ích EVN. Nhà máy của EVN đa số là thuỷ điện, hay nhiệt điện đã gần hết khấu hao nên giá thấp. Nếu cứ như cách của EVN thì các nhà đầu tư khác không thể cạnh tranh nổi? Giữ các nhà máy điện trong EVN không phải để tập đoàn chúng tôi mạnh mà là để đủ điện trong thời gian tới. Từ 2012 nguy cơ thiếu điện có thể quay trở lại. 3 năm vừa rồi chúng tôi không khởi công được dự án nào vì không vay được vốn. Mới đây họ mới cho vay, về vẫn không có tiền để đối ứng, Chính phủ phải giao các Bộ cho EVN vay tiền ngân sách làm vốn đối ứng nhằm khởi công được các nhà máy điện mới. Nói thế để thấy nếu tách các nhà máy ra, liệu chúng ta còn đủ năng lực để đầu tư? Với trách nhiệm người làm điện chúng tôi trình bày như thế, quyết thế nào là ở cấp trên. Xé lẻ ra lấy đâu đầu tư? * Vậy EVN đề xuất tái cơ cấu ngành điện thế nào? - Khâu phát điện đề án nói nên tách, chúng tôi có trình bày thực chất Chính phủ đã tách rồi, đến mức này thì cần xem xét, có bước đi thận trọng. Như chúng tôi là tập đoàn, có vốn đầu tư tương đối lớn nhưng cũng không có đủ vốn để đầu tư. Xé lẻ ra lấy đâu để đầu tư? “Chính phủ lần lượt cho cơ chế, đến giờ đúng là người trong cuộc như chúng tôi thấy không cần gì phải xin nữa” Vừa rồi chúng tôi có ký với nhà đầu tư nước ngoài xong hợp đồng mua bán điện rồi, nhưng họ vẫn bảo một năm nữa mới quay lại, khi có vốn. EVN đang vấp thực tế là thành lập Tổng công ty truyền tải xong, rồi tổng công ty này đi vay rất khó, vì chưa có tổng kết tài sản, ngân hàng họ không cho vay. Trong khi đó, để thực hiện tổng sơ đồ VI cần 78 tỷ USD vốn đầu tư, riêng EVN cần trên 33 tỷ USD. Chúng tôi chỉ phân tích ưu, nhược để lãnh đạo cấp trên xem xét quyết định.
Chúng tôi đã đề xuất phương án tái cơ cấu, theo hướng hình thành một Công ty phát điện thí điểm tách khỏi EVN và giao đơn vị này làm một số nhà máy điện mới, trong quá trình này EVN đứng cạnh hỗ trợ tối đa. Sau 1-2 năm tổng kết, nếu công ty phát điện là mô hình tốt thì tách tất các đơn vị phát điện còn lại trong EVN. Đề xuất của chúng tôi chỉ khác là có bước đi an toàn hơn. Còn giá các nhà máy của EVN rẻ thì khi đã ra thị trường phát điện cạnh tranh, các doanh nghiệp của EVN cũng sẽ phải chào giá như mọi doanh nghiệp khác, Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia sẽ xắp xếpvà tất nhiên vì lợi ích người tiêu dùng, phải ưu tiên huy động điện giá thấp trước. * Theo đề xuất mới đây của Bộ Công thương, sắp tới giá điều sẽ chỉnh theo quý. EVN đã chuẩn bị thế nào? - Chính phủ có chỉ đạo năm 2010 không tăng giá điện nữa. Chỉ đạo đó đến giờ chưa thay đổi. Nhưng giá điện như hiện nay thấp quá, giờ cầm 500 đồng ra chợ không mua được gì, trừ điện! Ở Campuchia, Tập đoàn Than khoáng sản họ đã bán điện được với giá 4000đ/kwh. Giá bán điện tính theo chi phí đầu vào là quy luật, chúng ta phải theo quy luật. * Từ nay đến cuối năm liệu còn thiếu điện không, thưa ông? - Đến nay EVN đã chủ động được cung cầu điện. Dự kiến tổng nhu cầu năm nay khoảng 97 tỷ kwh, tăng rất cao so với năm trước. Với nguồn đang có hiện nay, chúng tôi có thể đáp ứng đủ. Nhưng cũng phải nói câu dự phòng là trong điều kiện mọi việc thuận lợi. Nếu gặp thiên tai, trục trặc thiết bị thì có thể vẫn có khó khăn. CẦM VĂN KÌNH ghi EVN công bố lỗ lớn Tính đến 12-7, EVN lỗ 5400 tỷ đồng do thời gian qua, khi thiếu điện EVN phải chạy nguồn có giá thành 4.000-5.000đ/kwh, để bán cho dân có loại giá chỉ 280-420đ/kwh. Những năm trước thường 6 tháng đầu năm EVN cũng lỗ, nhưng từ 20-6 trở đi chúng tôi hoà vốn. Năm nay đến ngày 12-7 vẫn lỗ. Nên từ nay đến cuối năm EVN phải bằng mọi biện pháp để gỡ lại dù rất khó khăn.
Thiếu điện không phải do EVN độc quyền? Chủ Nhât, 11.7.2010 | 08:25 (GMT + 7) ̣ Hai tuần qua nắng nóng đã lên đến trên 40 độ C trên diện rộng, đã hành hạ người dân, cha mẹ và các cháu học sinh thi đại học, cao đẳng. Nhu cầu về điện tăng cao, mất điện xảy ra liên tục khiến người dân và các doanh nghiệp vô cùng bức xúc. Để giải thích cho công luận về lý do thiếu điện, đại diện Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) cho rằng, “thiếu điện không phải do EVN độc quyền”. Đấy là lời khẳng định của ông Đào Văn Hưng - Chủ tịch HĐQT EVN - trong một phỏng vấn với báo chí gần đây khi ông cho rằng “đã đến lúc phải xem lại giá điện” (báo Dân Trí 7-7-2010). Theo người đứng đầu EVN do giá điện trung bình quá thấp khoảng 1.059 VNĐ/kwh (cỡ 5,3 cent/kwh, mà lẽ ra nên là 8 cent/kwh, tức là ông nghĩ nên tăng 35,6%) nên không thu hút được các nhà đầu tư xây dựng thêm nhà máy điện nên cung không đủ cầu và đó là lý do chính của việc thiếu điện và theo ông tăng giá điện là giải pháp. Ông Hưng đúng một phần. Về vấn đề giá điện ông Hưng có lý, giá điện thấp không những không thu hút được các nhà đầu tư tham gia thị trường phát điện mà còn khiến những người sử dụng điện sử dụng một cách lãng phí. Hô hào tiết kiệm điện mãi cũng chẳng hiệu quả bằng việc người dân và doanh nghiệp phải xót đồng tiền của chính mình khi trả hoá đơn tiền điện. Giá thấp tạo ra khuyến khích ngược và nhiều hệ quả xấu. Nếu bao cấp tiền điện thì còn tồi tệ nữa, nó khuyến khích những người sử dụng nhiều vì càng sử dụng nhiều càng được bao cấp lớn và chắc chắn sẽ dẫn đến thiếu điện. Các doanh nghiệp sẽ không đổi mới công nghệ để tiết kiệm điện, như thế gián tiếp làm giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Giá điện thấp cũng gây tổn hại đến môi trường. Nó cũng không khuyến khích việc phát triển các nguồn năng lượng sạch như năng lượng gió hay năng lượng mặt trời (để khuyến khích những công nghệ thân thiện với môi trường này có lẽ nên đánh một khoản thuế riêng, thí dụ 5 đồng/kwh, để lấy kinh phí hỗ trợ đầu tư cũng như nghiên cứu). Như vậy việc có lộ trình điều chỉnh từ từ giá điện tăng ở mức 35-36% như ông Hưng kiến nghị là hợp lý.
Ông Hưng cho rằng “thiếu điện không phải do EVN độc quyền”, tức là ông công nhận EVN vẫn đang độc quyền. Đấy là nửa cũng rất đúng của ông Hưng. Nửa kia “thiếu điện không phải do” thì chắc chắn cần bàn thêm. Chính do EVN vẫn còn độc quyền nên EVN có thể chèn ép các doanh nghiệp khác. Đấy cũng là lẽ thường đối với bất cứ doanh nghiệp độc quyền nào. Cũng vì lý do đó và các lý do tế nhị khác mà hàng loạt dự án nhiệt điện mới lẽ ra đã phải hoàn thành từ lâu thì nay vẫn chưa đâu vào đâu và các nhà thầu Trung Quốc và chủ đầu tư còn đang đổ lỗi cho nhau. EVN còn chiếm luôn cả khâu mua điện, bán lẻ điện cũng như khâu truyền tải. Và đấy chính là lý do chính của sự thiếu điện, chứ không chỉ là vấn đề giá. Như thế không phải hoàn toàn như ông Hưng nói. Nhưng rất may, ông Hưng cũng nhận ra điều đó. Theo ông, thị trường phát điện sẽ dần dần trở thành thị trường cạnh tranh và EVN sẽ chỉ chiếm cỡ 37,5% sau 5 năm nữa. Nếu được vậy thì chỉ cần có 2 doanh nghiệp phát điện nữa với thị phần cỡ 30% mỗi công ty và các nhà sản xuất khác chiếm phần còn lại, thì thị trường phát điện sẽ có thể thực sự là thị trường cạnh tranh vào năm 2015. Nếu làm được như thế thì rất tốt. Thậm chí có thể tách ngay bây giờ bằng cách chuyển một số nhà máy điện từ EVN sang hai tổng công ty khác sao cho năng lực, thị phần của cả ba công ty sàn sàn nhau và khỏi phải đợi thêm 5 năm nữa. Rất mừng là ông Hưng cũng kiến nghị nên lập một công ty mua điện tách khỏi EVN. Nếu bản thân EVN cũng có suy nghĩ như vậy thì khá thuận tiện cho việc tái cơ cấu ngành điện. Như thế có thể tách khâu truyền tải và mua sỉ thành một công ty công ích. Cũng nên tách các công ty bán lẻ điện ra khỏi EVN và để chúng trở thành các công ty độc lập. Như thế EVN sẽ chỉ còn là công ty phát điện. Nếu được như vậy thì cái nguyên nhân sâu xa của việc mất điện sẽ không còn. Nói tóm lại nguyên nhân chính của sự thiếu điện là sự độc quyền của EVN và giá điện thấp. Phải giải quyết cả hai vấn đề này thì mới khắc phục tận gốc rễ vấn đề thiếu điện. Theo ý kiến của ông Hưng, EVN đã thống nhất nên để thị trường phát điện là thị trường cạnh tranh; nên tách khâu mua điện (của các nhà máy điện) ra khỏi EVN. Cần tách khâu truyền tải ra khỏi EVN và tách các công ty bán lẻ (như Điện lực Hà Nội, Điện lực Hồ Chí Minh) ra khỏi EVN và tổ chức lại chúng theo vùng lãnh thổ (chứ không theo đơn vị hành chính). Làm như vậy và có lộ
trình được công bố rõ ràng về việc tăng giá điện cỡ 35-36% trong vòng 3-4 năm, thì chúng ta có thể hy vọng sự thiếu điện sẽ được giải quyết tận gốc rễ. Để giải quyết tận gốc chuyện thiếu điện Thứ Năm, 1/7/2010, 10:44 (GMT+7) Để giải quyết tận gốc chuyện thiếu điện (TBKTSG) - Việc cúp điện liên miên, cúp điện không báo trước của ngành điện đã gây bức xúc toàn xã hội. Không chỉ người dân, doanh nghiệp mà chính quyền các địa phương (UBND TPHCM, Hà Nội, Khánh Hòa, Phú Yên, Bà Rịa-Vũng Tàu...) đã gửi kiến nghị đến Thủ tướng yêu cầu tăng phân bổ sản lượng điện, xác định trách nhiệm của ngành điện trong việc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ... ở địa phương. Trong bối cảnh đó, Nghị định 68/2010 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực có hiệu lực từ ngày 1-8-2010 lại thiên về việc xử phạt nặng những vi phạm trong việc sử dụng điện, chưa ràng buộc trách nhiệm đầy đủ của ngành điện khi cắt điện vô tội vạ. Điều này làm tăng “lợi thế” cho tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khi EVN chiếm với 70% sản lượng điện, 100% hệ thống truyền tải điện và 90% mạng lưới phân phối điện trong cả nước. Với thế độc quyền bao trùm lên tất cả, EVN nhiều lần “lình xình” không chịu mua điện của các nhà máy khác không thuộc quyền quản lý của mình vì cho rằng giá cao, không tự xác định trách nhiệm của mình trong việc chậm trễ đưa các nhà máy điện vào hoạt động vì không có ai giám sát (như hai nhà máy nhiệt điện lớn ở Hải Phòng và Quảng Ninh chậm đưa vào sử dụng hàng chục tháng). Cách đây hơn 10 năm ngành viễn thông cũng nắm độc quyền không khác gì ngành điện bây giờ. Khi ấy Chính phủ quyết định phá thế độc quyền của
ngành viễn thông và đã tạo ra một thị trường cạnh tranh năng động, đa dạng, mang lại lợi ích ngày càng tăng cho người tiêu dùng. Không lý gì cứ để EVN giữ thế độc quyền trong sản xuất, truyền tải, bán buôn, bán lẻ đến tận hộ dân, doanh nghiệp trong khi doanh nghiệp này lại không chịu trách nhiệm về sự yếu kém trong quản lý, cung ứng điện. Cần tách các nhà máy sản xuất điện, bộ phận truyền tải điện quốc gia và mạng lưới bán lẻ điện thành những bộ phận độc lập. Đặc biệt cần xây dựng hệ thống truyền tải điện quốc gia độc lập với bộ phận sản xuất, được đầu tư và phát triển từ nguồn thu phí, nhờ đó có khả năng duy tu, nâng cấp, hạn chế thất thoát, đồng thời giám sát và thúc đẩy việc sản xuất điện. Các công ty bán lẻ điện sẽ được tổ chức theo địa bàn phù hợp chứ không tập trung về một vài đầu mối, dễ dẫn đến độc quyền. Phương án này từng được nhiều chuyên gia kinh tế đề xuất nhưng không hiểu sao cho đến giờ vẫn chưa được thực hiện dù Bộ Công Thương đã có đề án khá cụ thể. Ông Mai Đình Trung, Phó giám đốc Quản lý dự án điện nông thôn và năng lượng tái tạo, khẳng định: “Mặc dù hiện là nước xuất khẩu năng lượng, đến năm 2015, Việt Nam sẽ phải nhập khẩu năng lượng”. Tình hình này đòi hỏi phải cấp thiết cải tổ ngành điện, phá thế độc quyền của EVN mới mong tạo ra một diện mạo năng động của ngành điện, đáp ứng nhu cầu bức xúc trước mắt cũng như yêu cầu phát triển năng lượng trong tương lai. Ngành điện cần tiếp tục cải cách theo hướng cơ cấu lại tổ chức quản lý, xây dựng thị trường điện lực cạnh tranh tiến tới việc giảm dần vai trò độc quyền của EVN trong các khâu phân phối điện và kinh doanh điện. >'Chưa tăng giá điện, EVN cũng không lỗ' \ EVN xin lỗi vì cắt điện trên diện rộng \ Yêu cầu EVN ngừng đầu tư ra ngoài ngành điện Đây là ý kiến kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại cuộc họp về vốn các dự án điện trong Quy hoạch phát triển điện lực giai đoạn 2006- 2010 có tính đến 2020. Thời gian qua, một số dự án do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư không đáp ứng tiến độ. Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu EVN phải nghiêm túc rút kinh nghiệm, đồng thời cần xác định trách nhiệm là đơn vị nòng cốt trong việc đảm bảo điện cho phát triển kinh tế - xã hội. EVN cần tập trung đủ vốn cho các dự án đang dở dang để hoàn thành dứt điểm, đúng tiến độ; xử lý vốn và hoàn thành các thủ tục cần thiết để đảm bảo khởi công sớm các dự án có trong kế hoạch.
Về cơ chế hoạt động của ngành điện Thủ tướng yêu cầu cần được tiếp tục nghiên cứu, cải cách theo hướng cơ cấu lại tổ chức quản lý, xây dựng thị trường điện lực cạnh tranh đồng thời với việc giảm dần vai trò độc quyền của EVN trong các khâu phát điện, phân phối điện, kinh doanh điện. Huy động nguồn vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế trong đó nguồn vốn Nhà nước giữ tỷ lệ chi phối. Đối với giá điện, Thủ tướng yêu cầu phải tính đúng tính đủ theo cơ chế thị trường, không bao cấp, giảm bù chéo, đảm bảo cạnh tranh. Nhà nước quyết định giá mua, bán điện theo hướng giá mua điện bảo đảm có lãi cho nhà sản xuất, Nhà nước hỗ trợ cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Theo lộ trình hình thành thị trường điện lực cạnh tranh, trước mắt chưa tiến hành cổ phần hóa thêm các công ty điện lực. - Ở Phú Thọ, điện cắt ngày chẵn. Ở Đồng Nai, điện cắt ngày lẻ. Có tỉnh thì cắt điện ban ngày. Tỉnh khác thì cắt ban đêm. Có lẽ vì là “tỉnh lẻ chân đất” nên ít có nhu cầu? Hay vì là “dân quê cổ ngắn” nên ngành điện bịt mắt cắt bừa? Mùa khô năm nay điện sẽ thiếu 2 tỷ, hay 3 tỷ kwh? Có lẽ cả EVN lẫn Bộ Công thương đều chưa thể đưa ra con số chính xác. Chỉ biết là chưa đến mùa khô thì điện đóm ở hầu hết các tỉnh đã rơi vào tình cảnh cắc bụp cắc xoè. Cứ nhìn vào động thái của EVN thì chả cần phải là Bộ trưởng Bộ Công thương cũng biết mùa khô năm nay điện sẽ thiếu trầm trọng như thế nào. Cách đây hai hôm, chủ động một cách bất thường, thông tin Trung Quốc đòi tăng 15% giá bán điện cho Việt Nam được tung ra hầu hết các báo. Mà Trung Quốc là gì? Là hơn 4,6 tỷ KWh, là điện cho ngót chục tỉnh miền Bắc. EVN cho biết là họ chưa đồng ý với giá mới, nhưng có lẽ sẽ phải đồng ý, bởi lẽ từ khi tiến hành mua điện của “bạn”, EVN ngày càng chứng tỏ sự tầm gửi của mình. Năm 2005, khi bắt đầu mua điện từ Trung Quốc, sản lượng chỉ 180 kWh, cũng chỉ để cung cấp cho hai tỉnh miền núi là Hà Giang và Yên Bái. Tới 2007, EVN mua 2,67 tỉ kWh và phân phối cho 8 tỉnh miền Bắc. Năm 2008, lượng điện nhập khẩu lên đến 3,5 tỉ kWh. Và năm 2011, lượng mua dự kiến lên tới 4,671 tỉ kWh. EVN nói “chưa chấp nhận”, nhưng rõ ràng quyền mặc cả thuộc về người mua, còn chuyện có chấp nhận hay không, lại là quyền của người bán. Còn nhớ năm ngoái, giá điện “bạn” bán cho ta cũng đã tăng thêm 12%. Vả lại trong thực tế, “bạn” cũng đã từng chứng tỏ cái quyền của người bán: Vào tháng 3-2010, đúng lúc các nhà máy thuỷ điện miền Bắc “rớt xuống mực
nước chết” thì “bạn” tạm ngưng cấp điện với lý do lãng xẹt là…bảo trì đường dây. Không ai có thể chắc rằng tình cảnh đó không lặp lại vào mùa khô năm nay. Nhưng sự tầm gửi - hay lệ thuộc, chỉ là một nguyên nhân khiến EVN không thể chủ động nguồn điện. Nguyên nhân thứ hai: Tính chất con buôn trong những cái đầu EVN đã làm lãng phí một nguồn điện quan trọng: Các thuỷ điện nhỏ. Tuần rồi, các thuỷ điện nhỏ ở hai tỉnh Kon Tum và Gia Lai đồng loạt la làng vì câu chuyện có điện rồi nhưng không thể bán lên lưới của EVN. Báo chí dẫn lời chủ đầu tư thủy điện Đăk Ne cho biết nhà máy, có công suất hơn 8MW, liên tục bị phía điều độ cho tạm dừng phát điện vì quá tải đường dây, dù trong hợp đồng với EVN có điều khoản cam kết Tập đoàn độc quyền truyền dẫn này cam kết thu mua hết sản lượng điện của doanh nghiệp. Nguyên nhân được nhìn thấy ngay sau đó, thoạt nghe rất ngớ ngẩn: Đường truyền tải của EVN không đủ để truyền tải điện. Và thế là các thuỷ điện phải hoạt động cầm chừng, sản xuất cầm chừng, và đứng trước nguy cơ đình chỉ, phá sản vì không bán được điện, nhấn mạnh là trong bối cảnh điện đang thiếu và cắt cúp bất tử trên toàn quốc. Đăk Ne chỉ là một trong số ngót chục thuỷ điện tư nhân là nạn nhân của sự thiếu đồng bộ trong hạ tầng lưới điện của EVN. Và trường hợp Đăk Ne năm nay chỉ là cái gạch nối cho sự liên tục những bất cập, bất cập một cách vớ vẩn, và ngớ ngẩn kéo nhiều năm nay. Trước Đăk Ne, hàng chục thuỷ điện nhỏ cũng “kêu cứu” vì làm ra điện nhưng không có dây để bán. Chẳng hạn như Lào Cai- vương quốc của thuỷ điện. Hơn 100 nhà máy thuỷ điện đã ngóng… dây, đã trông vào lời hứa của EVN suốt từ năm 2004. Bởi vì đường dây 220 KV và các trạm biến áp là lĩnh vực độc quyền của EVN. Mà không độc quyền các DN thuỷ điện cũng chịu không thấu khi xuất đầu tư đường truyền vào khoảng 2,5 tỷ vnd/km. Chuyện lãng phí thuỷ điện nhỏ rõ như ban ngày. Nhưng vì sao, từ năm 2004, sự bất cập đã được phát hiện, mà chuyện “thuỷ điện không dây” vẫn tồn tại? Đơn giản là vì EVN còn phải tính toán. Đơn giản là vì họ độc quyền, muốn mua thì có dây, không mua thì xin mời các vị bán cho… Trung Quốc. Người ta hẳn sẽ lại nói đến câu chuyện tái cơ cấu, đến thuật ngữ “thị trường phát điện cạnh tranh” và tất nhiên là cả chuyện tăng giá điện- trước sức ép của “bạn” chẳng hạn, trong mùa khô năm nay. Nhưng cái cần tái cơ
cấu đầu tiên có lẽ phải là trách nhiệm của ngành độc quyền này khi họ luôn sẵn sàng chấp nhận sự tầm gửi lệ thuộc, trong khi hống hách và quá thiếu trách nhiệm với những gì họ cho là chưa cần thiết. Điện đã tăng 15,28% từ 1-3. Nhưng nếu có tăng tới 60%, như tính toán của các quan chức, thì với cách quản lý “kiểu độc quyền EVN” như hiện nay, mùa khô chắc chắn sẽ vẫn và mãi là cơn ác mộng đối với dân chúng. Bị buộc giảm độc quyền Thứ Ba, 9.9.2008 | 08:10 (GMT + 7) (LĐ) - Kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại cuộc họp về vốn cho các dự án điện mới đây có một vấn đề được dư luận rất quan tâm: Thủ tướng yêu cầu Tập đoàn Điện lực VN (EVN) phải giảm dần vai trò độc quyền trong các khâu phát, phân phối và kinh doanh điện. Kết luận này đã phản ánh một nhận thức quản lý doanh nghiệp nhà nước (DNNN) hướng tới cơ chế thị trường cạnh tranh sòng phẳng nhiều hơn nhằm phát huy sức mạnh của các thành phần kinh tế hiện nay. Vai trò độc quyền của EVN đã tồn tại hàng chục năm nay. Vấn đề này, nói một cách sòng phẳng, có gắn với hoàn cảnh lịch sử và cơ chế của nền kinh tế. Tuy nhiên, để có được một kết luận như trên của người đứng đầu Chính phủ, cho thấy một ý nghĩa quan trọng hơn rất nhiều dư luận và các cuộc bàn luận về hoạt động của EVN. Như vậy là Chính phủ đã hiểu rõ những ưu khuyết, mạnh yếu để chỉ ra rằng EVN phải thay đổi. EVN phải thay đổi để mạnh lên, hiệu quả hơn cho chính mình. Hơn thế nữa, EVN càng phải thay đổi để tạo cơ hội cho các thành phần DN khác cùng làm và cạnh tranh, tạo thêm các lợi ích mới cho người tiêu dùng và xã hội. Tinh thần trên của Thủ tướng phản ánh ý chí của Chính phủ. Nhưng chúng ta cũng hiểu rằng, để chỉ đạo của Thủ tướng được triển khai đúng và kịp thời trong cuộc sống còn cần rất nhiều yếu tố. Trước hết là từ phía DN được chỉ đạo-EVN. Thật không dễ gì buộc được EVN tự bớt vai trò độc quyền của mình mà không xảy ra những khúc mắc, hay thậm chí sự trì níu.
Chúng ta cần đặt ra câu hỏi: EVN sẽ tự hạn chế vai trò độc quyền của mình bằng cách nào nếu Nhà nước không có các chính sách, quy định để chế tài? Và nếu chỉ riêng EVN hạn chế vai trò độc quyền của mình mà Nhà nước không tạo ra được một môi trường cạnh tranh lành mạnh cho các thành phần DN khác tham gia bằng các chính sách, thì việc làm của EVN cũng không thực sự có nhiều ý nghĩa. Các DN không khó để đầu tư một nhà máy điện. Nhưng nếu họ muốn kinh doanh, phân phối điện đến người tiêu dùng, thì phải làm một công việc cùng với giá trị đầu tư lớn gấp nhiều lần việc xây nhà máy, đó là phải xây dựng mạng lưới. Đây là cái khó mà hầu hết các DN xây nhà máy, trước mắt và trong một thời gian ngắn vì muốn bán điện phải nhờ đến mạng lưới của EVN. Chỉ chừng ấy cũng đủ luỵ... Vì thế cần hiểu rằng, kết luận của Thủ tướng mang giá trị chỉ đạo. Phần việc còn lại, cần có cơ chế, chính sách xoá dần vai trò độc quyền của EVN, phải bằng các quy định rõ ràng. Việc cụ thể hoá vấn đề này là do các bộ ngành, cơ quan tham mưu cho Chính phủ. Còn thiếu điện thì đừng “mơ” công nghiệp hóa (Dân trí) - Thiếu điện trầm trọng thế này thì làm sao tiến lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa? Chính phủ có "nuông chiều" ngành điện không, chúng ta thiếu tiền hay thiếu quyết tâm?... hàng loạt câu hỏi được đặt ra với Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng trong viên chất vấn sáng 12/6. Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng (ảnh: Việt Hưng). Có nuông chiều ngành điện? Vấn đề “dân sinh” nhất hiện nay là tình trạng thiếu điện, dẫn đến cắt điện tràn lan, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống người dân khiến cả 3 đại biểu đầu tiên chất vấn Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đều đặt câu hỏi về điện. Đại biểu Lê Văn Cuông (Thanh Hóa), Ngô Văn Minh (Quảng Nam), Vũ Quang Hải (Hưng Yên) hỏi : Đâu là nguyên nhân cơ bản của thiếu điện? Chúng ta thiếu tiền hay thiếu quyết tâm? Thiếu điện, cắt điện triền miên thế này làm sao công nghiệp hóa, hiện đại hóa được? Đại biểu Lê Văn Cuông: ngành điện có được nuông chiều? (ảnh: Việt Hưng)
Rất bình tĩnh, Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng cho biết, chúng ta có nỗ lực cao trong việc phát triển ngành điện, tăng trưởng ngành điện mỗi năm đều ở mức 13 - 14%. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng thừa nhận, có nguyên nhân chủ quan như cơ chế, quan hệ giữa nhà đầu tư và bên mua điện (tập đoàn điện lực - PV) chưa được giải quyết tốt; mức tiêu hao của ngành điện còn cao… Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng cho rằng, việc chậm đổi mới thiết bị sử dụng điện trong tiêu dùng, sản xuất khiến chúng ta bị “ngốn” khá nhiều điện. Việc tiết kiệm điện trong sinh hoạt và sản xuất còn yếu. “Các nước phát triển, tăng trưởng kinh tế 1% chỉ cần tăng trưởng về điện bằng 1 thậm chí 0,8% là đủ nhưng ở ta tăng trưởng điện tới 13 - 14% vẫn chưa đủ”, Phó Thủ tướng lý giải. Chưa hài lòng, đại biểu Ngô Văn Minh một lần nữa chỉ ra nguyên nhân cơ bản của tình trạng thiếu điện hiện nay: “Nguyên nhân dự báo cung - cầu chưa chính xác là cơ bản nhất. Ngoài ra, việc Tập đoàn điện lực Việt Nam không chịu mua điện giá cao của các đơn vị ngoài ngành cũng dẫn tình trạng thiếu điện thêm trầm trọng”. Theo ông Minh, nếu chúng ta không khẩn trương xây dựng công trình điện, 20 năm nữa vẫn thiếu điện thì làm sao nói công nghiệp hóa, hiện đại hóa được. Đại biểu Phạm Thị Loan (Hà Nội) đặt câu hỏi, tại sao nhà đầu tư nước ngoài không đầu tư vào ngành điện? Tại sao ngành điện không hoạt động theo cơ chế thị trường? Phó Thủ tướng thừa nhận, sự phối hợp giữa nhà sản xuất và ngành điện chưa tốt. Từ nay đến cuối năm, khắc phục việc thiếu điện là nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ, của ngành điện. Việc sản xuất và phân phối điện cũng đang chuyển dần sang cơ chế thị trường. Trả lời câu hỏi của đại biểu Lê Văn Cuông về việc liệu Chính phủ có quá nuông chiều ngành điện? Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng cho biết, trong những cuộc họp vừa qua, Thủ tướng đã rất quyết liệt, việc chậm phát triển ngành điện cũng được Thủ tướng đề cập và kiểm điểm. Theo kết quả khảo sát của Công ty tư vấn đa quốc gia KPMG, ngành điện Việt Nam là một trong những ngành hấp dẫn đầu tư nhất khu vực do tốc độ tăng trưởng kinh tế và nhu cầu điện năng của Việt Nam đang tăng cao.
Các nhà đầu tư chiến lược có xu hướng thích đầu tư vào các dự án phát triển dưới hình thức doanh nghiệp điện độc lập và liên doanh, còn các nhà đầu tư tổ chức lại có xu hướng tìm kiếm cổ tức và lãi do chênh lệch giá từ việc đầu tư vào trái phiếu và cổ phiếu của các doanh nghiệp cổ phần hoá ngành điện. Đối với các nhà đầu tư trong nước, ngành điện đứng thứ 4 về mức độ hấp dẫn đầu tư sau viễn thông, ngân hàng và dầu khí. Đưa ra kết quả này trong hội thảo tư vấn cho quá trình cổ phần hoá ngành điện được tổ chức hôm nay tại Hà Nội, đại diện KPMG cũng cho biết, nhu cầu điện năng tăng cao, tỷ suất hoàn vốn và mức độ đa dạng hoá đầu tư cao là những yếu tố hấp dẫn đối với cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, tính thiếu ổn định trong các quy định pháp lý chi tiết về ngành điện là một trong những lo ngại chính của các nhà đầu tư. Trong khuôn khổ dự án tư vấn và xây dựng chương trình thực hiện cổ phần hoá ngành điện Việt Nam, tại hội thảo này, các nhà tư vấn cũng đưa ra một số giải pháp về tổ chức bộ máy, quản trị công ty cổ phần, phân tích mô hình tài chính, của các doanh nghiệp ngành điện, các hình thức huy động vốn cho phát triển ngành này. Theo ý kiến của các nhà tư vấn, để thực hiện tốt quá trình cổ phần hóa ngành điện Việt Nam, mục tiêu đầu tiên là tăng cường đầu tư tư nhân, cải cách các chính sách về thuế quan, hỗ trợ cho nông thôn, đặc biệt là các vấn đề về cơ chế, chính sách đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Hiện nay, Tổng Công ty Điện lực Việt Nam đang đối mặt với việc thiếu vốn lớn, khoảng 6 tỷ USD cho giai đoạn 5 năm tới. Các giải pháp chính đáp ứng nguồn vốn này thời gian tới là phát hành trái phiếu, cổ phiếu trong nước và trái phiếu quốc tế. Ngành điện Việt Nam như con nhà nghèo” (Dân trí) - Thứ trưởng Bộ Công nghiệp Bùi Xuân Khu đã nói ví von về ngành điện Việt Nam như vậy bởi có chút vốn nào thì dốc ra hết mà không có dự trữ. Ông Khu đã vui vẻ dành cho Dân trí một cuộc trò chuyện liên quan tới các vấn đề của ngành điện hiện nay.