VPQ cấp và mãn tính trong điều trị UCS part3

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Do cung cấp thiếu sắt: như trẻ bị thiếu sữa mẹ, trẻ ăn không đúng va đủ chất dinh dưỡng, thiếu thức ăn nguồn động vật, ăn bột quá nhiều kéo dai, thiếu dinh dưỡng, trẻ đẻ non hoặc thiếu cân, người mẹ trong thời gian có thai va cho con bú bị thiếu sắt + Do hấp thu sắt kém như bị mắc các bệnh mạn tính đường tiêu hóa, tiêu chảy kéo dai, bị hội chứng kém hấp thu, bị cắt dạ day, bị bệnh coeliaque.. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: VPQ cấp và mãn tính trong điều trị UCS part3

+ Do cung cÊp thiÕu s¾t: như trÎ bÞ thiÕu s÷a mÑ, trÎ ¨n kh«ng ®óng va ®ñ chÊt dinh dưìng, thiÕu thøc ¨n nguån ®éng vËt, ¨n bét qu¸ nhiÒu kÐo dai, thiÕu dinh dưìng, trÎ ®Î non hoÆc thiÕu c©n, ngưêi mÑ trong thêi gian cã thai va cho con bó bÞ thiÕu s¾t + Do hÊp thu s¾t kÐm như bÞ m¾c c¸c bÖnh m¹n tÝnh ®ưêng tiªu hãa, tiªu ch¶y kÐo dai, bÞ héi chøng kÐm hÊp thu, bÞ c¾t d¹ day, bÞ bÖnh coeliaque.. + Do bÞ mÊt qu¸ nhiÒu s¾t như ch¶y m¸u m¹n tÝnh, ch¶y m¸u tiªu hãa, bÞ bÖnh ký sinh khuÈn ®ưêng ruét như giun mãc, Schistosome. + Do nhu cÇu s¾t cao trong c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn c¬ thÓ nhanh ë trÎ em ma cung cÊp s¾t kh«ng kÞp thêi, ë phô n÷ cã thai nhiÒu lÇn va sinh
liÒn nhau. ư ThiÕu m¸u nhưîc s¾c kh«ng do thiÕu s¾t: trong m¸u thÊy hång cÇu kÝch thưíc b×nh thưêng hoÆc to, Ýt khi gÆp hång cÇu nhá, gi¸ trÞ hång cÇu gi¶m 305 Copyright@Ministry Of Health nhiÒu hoÆc Ýt, nång ®é s¾t huyÕt thanh cao cã khi > 35,8amol/l; thưêng gÆp trong: + Rèi lo¹n chuyÓn hãa huyÕt s¾c tè trong mét sè trưêng hîp nhiÔm ®éc, c¬ thÓ thiÕu ®¹m hoÆc thiÕu vitamin B6. + BÖnh thiÕu m¸u vïng biÓn Thalassemia. + Rèi lo¹n vÒ hormon như thiÓu n¨ng gi¸p tr¹ng. b. Sinh bÖnh häc cña thiÕu m¸u nhưîc s¾c
ư Sinh bÖnh häc cña thiÕu m¸u nhưîc s¾c do thiÕu s¾t: mét trong nh÷ng thanh phÇn quan träng cÇn thiÕt cho sù thanh lËp hång cÇu la l¾t. S¾t kÕt hîp víi protoporphyrin III ®Ó t¹o thanh ph©n tö Hem, 4 ph©n tö Hem kÕt hîp víi 1 ph©n tö globin ®Ó t¹o thanh hemoglobin. NÕu thiÕu s¾t sÏ g©y thiÕu m¸u nhưîc s¾c. + Sù hÊp thu s¾t: s¾t ®ưîc hÊp thu ë phÇn trªn cña bé m¸y tiªu hãa, chñ yÕu ë t¸ trang va hçng trang, khi thiÕu s¾t trÇm träng s¾t ®ưîc hÊp thu c¶ ë ®¹i trang. Sù hÊp thu s¾t t¨ng lªn khi dù tr÷ s¾t gi¶m, khi thiÕu m¸u, khi cã thai, khi hanh kinh va khi cho con bó. Ngưîc l¹i sù hÊp thu s¾t gi¶m khi truyÒn m¸u, tiªm chÊt s¾t..v..v….
NhiÒu yÕu tè lam thuËn lîi cho sù hÊp thu s¾t như: thÞt, gan, c¸ lam t¨ng hÊp thu s¾t nguån gèc thùc vËt; tư¬ng tù acid ascorbic, acid clohydric khö Fe+++ thanh Fe ++, ion hãa s¾t kh«ng Hem, lam t¨ng hÊp thu s¾t. Ngưîc l¹i, nhiÒu yÕu tè lam gi¶m sù hÊp thu s¾t như: s÷a, lßng ®á trøng, phomat lam gi¶m hÊp thu s¾t nguån gèc thùc vËt. Tra t¹o thanh tanin lam cho s¾t kh«ng tan; còng như phosphat, carbonat, oxalat t¹o thanh c¸c phøc hîp s¾t lín khã tan nªn khã hÊp thu. HÇu hÕt s¾t trong c¬ thÓ ë dưíi d¹ng kÕt hîp: s¾t Hem va s¾t kh«ng Hem. S¾t Hem gåm s¾t chøa trong huyÕt s¾c tè (hemoglobin), myoglobin va trong mét sè enzym. S¾t kh«ng Hem gåm s¾t vËn chuyÓn va dù tr÷:
S¾t vËn chuyÓn g¾n víi mét protein gäi la transferin hay siderophylin s¶n xuÊt tõ gan. Transferin cã vai trß vËn chuyÓn s¾t tíi c¬ quan sö dông, nhÊt la c¬ quan t¹o hång cÇu va thu håi s¾t gi¶i phãng ra tõ hång cÇu bÞ ph¸ hñy. Transferin tham gia ®iÒu hßa hÊp thu s¾t, s¾t hÊp thu dÔ h¬n khi b·o hßa transferin thÊp va ngưîc l¹i. Sù tæng hîp transferin gi¶m trong trưêng hîp thiÕu protein nÆng. Ngoai transferin cßn cã c¸c protein g¾n s¾t kh¸c như lactoferin, feritin, nhưng kh«ng cã vai trß vËn chuyÓn s¾t. S¾t dù tr÷ chiÕm 30% s¾t toan bé c¬ thÓ, kho¶ng 600 - 1200mg ë ngưêi lín, 35 - 50mg ë trÎ s¬ sinh ®ưîc dù tr÷ ë gan, l¸ch, tñy xư¬ng. 306 Copyright@Ministry Of Health Hai d¹ng s¾t dù tr÷ chñ yÕu la hemosiderin va feritin. Hemosiderin kh«ng hßa tan, hÇu như cè ®Þnh ngay c¶ khi cã nhu cÇu, cßn feritin
hßa tan trong nưíc dÔ huy ®éng. Lưîng feritin huyÕt tư¬ng rÊt Ýt, song ph¶n ¶nh chÝnh x¸c sù dù tr÷ s¾t ë tæ chøc c¬ thÓ. + Sù th¶i s¾t: lưîng s¾t th¶i ra ngoai c¬ thÓ h»ng ngay kho¶ng 14ag/kg thÓ träng; mét phÇn theo ph©n, mËt va c¸c tÕ bao ruét bong ra; phÇn kh¸c mÊt qua nưíc tiÓu, må h«i va c¸c tÕ bao bong ra tõ da, niªm m¹c, mãng, tãc; ®èi víi phô n÷, s¾t cßn mÊt qua chu kú kinh 0,8 - 1mg/ngay va nÕu kinh nguyÖt nhiÒu cã thÓ mÊt tíi 1,4 mg/ngay. Như vËy lưîng s¾t mÊt ®i h»ng ngay la: 0,4 - 0,5mg ®èi víi trÎ dưíi 1 tuæi. 0,8 - 1mg ®èi víi ngưêi lín nam giíi. 1,6 - 2mg (cã thÓ nhiÒu h¬n) ®èi víi phô n÷. + BiÓu hiÖn l©m sang cña thiÕu m¸u thiÕu s¾t thiÕu m¸u nhưîc s¾c la
t×nh tr¹ng thiÕu m¸u m¹n tÝnh, xuÊt hiÖn tõ vai th¸ng cho ®Õn vai n¨m, do thiÕu s¾t. Lưîng huyÕt cÇu tè gi¶m nªn kh¶ n¨ng vËn chuyÓn oxy tíi tæ chøc thiÕu, ¶nh hưëng lªn nhiÒu c¬ quan bé phËn. TuÇn hoan tim m¹ch: mÖt, håi hép, ®¸nh trèng ngùc, râ nhÊt lóc ho¹t ®éng. Nghe tim cã ©m thæi t©m thu c¬ n¨ng däc bê tr¸i xư¬ng øc, nÕu thiÕu m¸u m¹n nÆng kÐo dai cã nguy c¬ suy tim, ë ngưêi gia dÔ béc lé c¬n ®au th¾t ngùc khi cã x¬ mì ®éng m¹ch kÌm theo. ThÇn kinh: nhøc ®Çu, chãng mÆt, ï tai, ngñ ga. H« hÊp: thë nhanh n«ng. Tiªu hãa: ¨n chËm tiªu, rèi lo¹n tiªu hãa kÐo dai như khã nuèt, ë d¹ day cã biÓu hiÖn như viªm d¹ day, teo niªm m¹c d¹ day va gi¶m ®é toan dÞch vÞ. Da, niªm m¹c, l«ng tãc, mãng: da xanh, niªm m¹c nhît nh¹t, thiÕu
m¸u nÆng niªm m¹c cã thÓ tr¾ng bît, lưìi mÊt gai, lưìi bÞ viªm khã lanh, mãng ch©n tay nhît nh¹t, bÑt hoÆc lâm, cã khÝa dÔ g·y, mãng mÊt ®é bãng, da kh« ngøa, tãc dÔ rông. C¬ xư¬ng khíp: ®au c¬, ®au xư¬ng - khíp xư¬ng. Sinh dôc: nam: bÊt lùc; n÷: kinh Ýt, v« kinh. Ngoai ra thiÕu m¸u thiÕu s¾t cã thÓ la biÓu hiÖn ®Çu tiªn cña mét ung thư d¹ day - ruét. + CËn l©m sang cña thiÕu m¸u thiÕu s¾t: ®Æc ®iÓm cña thiÕu m¸u thiÕu s¾t la thiÕu m¸u nhưîc s¾c va hång cÇu nhá. Hång cÇu nhá khi thÓ tÝch trung b×nh cña hång cÇu dưíi 80fl, va nhưîc s¾c khi nång ®é trung b×nh huyÕt cÇu tè cña mçi hång cÇu gi¶m dưíi 30%. 307 Copyright@Ministry Of Health
Tû lÖ huyÕt cÇu tè gi¶m nhiÒu, nhưng hång cÇu Ýt khi gi¶m xuèng dưíi 2,5 triÖu mçi mm3. Do sù tæng hîp huyÕt cÇu tè gi¶m nªn protoporphyrin tù do hång cÇu t¨ng trªn 700ag/l. Protoporphyrin t¨ng rÊt sím tõ khi thiÕu s¾t cßn rÊt nhÑ. Tû lÖ s¾t huyÕt thanh gi¶m dưíi 500ag/l kh¶ n¨ng g¾n s¾t toan phÇn t¨ng nªn chØ sè b·o hoa transferin dưíi 16%. Feritin huyÕt thanh gi¶m: ®Þnh lưîng feritin cã gi¸ trÞ ph¶n ¶nh ®óng t×nh tr¹ng dù tr÷ s¾t cña c¬ thÓ, cã sù song song gi÷a lưîng s¾t huyÕt thanh víi møc ®é dù tr÷ s¾t trong c¬ thÓ, khi thiÕu s¾t lưîng feritin huyÕt thanh gi¶m dưíi 12ag/l. Trong m¸u ngo¹i vi, hång cÇu lưíi va tiÓu cÇu cã sè lưîng b×nh thưêng, b¹ch cÇu b×nh thưêng, søc bÒn hång cÇu b×nh thưêng. Tñy ®å: t¨ng c¸c hång cÇu cã nh©n, chiÕm ưu thÕ la c¸c tiÒn nguyªn bao hång cÇu ưa base; ngoai ra sù biÕn mÊt hemosiderin trong tñy