Xác định đột biến gen APC ở mức độ mrna trên bệnh nhân mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> <br /> XÁC ĐỊNH ĐỘT BIẾN GEN APC Ở MỨC ĐỘ mRNA TRÊN BỆNH NHÂN<br /> MẮC BỆNH ĐA POLYP TUYẾN GIA ĐÌNH<br /> Đoàn Nam Khánh*, Lê Minh Khôi**, Nguyễn Thị Băng Sương**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Đa polyp tuyến gia đình là bệnh di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường, nguyên nhân gây bệnh<br /> được xác định chủ yếu do đột biến gen APC nằm trên nhiễm sắc thể số 5. Gen gồm 15 exon mã hóa ra mRNA dài<br /> 8972 bp. Đột biến chủ yếu của gen APC là đột biến điểm. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, 100% bệnh<br /> nhân sẽ tiến triển thành ung thư đại trực tràng.<br /> Mục tiêu: Ứng dụng kỹ thuật giải trình tự để xác định đột biến điểm của gen APC trên mRNA ở bệnh nhân<br /> mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 33 bệnh nhân bị đa polyp đại trực tràng đồng ý tham gia nghiên<br /> cứu. Những bệnh nhân này được chẩn đoán mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình dựa vào các triệu chứng lâm sàng<br /> và nội soi phát hiện có polyp đại trực tràng với số lượng polyp trên 20 polyp. Các bệnh nhân được ly trích DNA<br /> và giải trình tự toàn bộ vùng gen mã hóa của APC.<br /> Kết quả: Phát hiện được 15 bệnh nhân bị đột biến điểm trên gen APC, trong đó có 8 đột biến sai nghĩa<br /> (chiếm 53,3%), những đột biến này chỉ sai khác một nucleotide. Ngoài ra có 7 đột biến làm xuất hiện mã kết thúc<br /> (chiếm 46,7%); bao gồm 01 đột biến thêm 1 nucleotide (chiếm 6,7%), 2 đột biến đổi 1 nucleotide (13,3%) và 4 đột<br /> biến mất từ 1 đến 5 nucleotide (26,7%).<br /> Kết luận: Chúng tôi đã ứng dụng thành công quy trình giải trình tự phát hiện đột biến trên mRNA của gen<br /> APC ở các bệnh nhân mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình.<br /> Từ khóa: Ung thư đại trực tràng, gen APC, mRNA, đa polyp tuyến gia đình, đột biến điểm, giải trình tự…<br /> ABSTRACT<br /> IDENTIFYING MUTATIONS IN APC mRNA IN PATIENTS WITH HEREDITARY FAMILIAL<br /> ADENOMATOUS POLYPOSIS<br /> Đoan Nam Khanh, Le Minh Khoi, Nguyen Thi Bang Suong<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 5 - 2015: 200 - 205<br /> <br /> Background: Hereditary familial adenomatous polyposis (FAP) is a dominant somatic inherited disorder<br /> caused most frequently by mutations in APC gene on chromosome 5. The gene consists of 15 exons encoding for<br /> mRNA of 8972 bp. Majority of mutations on APC gene are point mutations. Without early detection and prompt<br /> management, 100% patients will progress to colorectal cancer.<br /> Objectives: Applying the genetic sequencing technique to detect point mutations in APC gene in patients<br /> who had been diagnosed to have FAP and in mutation carriers.<br /> Patients and method: We successfully recruited 33 patients. Diagnosis of AFP was based on clinical<br /> manifestations and polyps detected on colorectal endoscopy and at least 20 polyps must be present. Samples were<br /> collected and DNA was extracted and sequencing of the whole APC gene was carried out.<br /> Results: We detected point mutations in APC gene in 15 patients including 8 missense mutations (53.3%)<br /> <br /> * Khoa Sinh học, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.<br /> ** Đại học Y Dược Tp Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: PGS. TS. Nguyễn Thị Băng Sương ĐT: 0913281386 Email: suongnguyenmd@gmail.com<br /> 200 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> and 7 nonsense mutations (46.7%): including 1 mutation of adding 1 nucleotide (6.7%), 2 replacement of one<br /> nucleotide (13.3%) and 4 patients with deletion from 1 to 5 nucleotides (26.7%).<br /> Conclusions: We have successfully established the procedure for sequencing to detect mutations on APC-<br /> encoded mRNA in patients with FAP.<br /> Keywords: Colorectal cancer, APC gene, mRNA, hereditary familial adenomatous polyposis, point<br /> mutation, sequencing.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ tuy nhiên tác giả chỉ phân tích exon 15 của gen<br /> dựa trên phân tử DNA, trong khi đó đột biến rải<br /> Bệnh đa polyp tuyến gia đình (hereditary rác khắp chiều dài đoạn gen(6,11). Để tránh bỏ sót<br /> familial adenomatous polyposis: FAP) là một tổn thương, cần xây dựng quy trình phân tích<br /> bệnh rối loạn di truyền trội(5). Đa polyp tuyến gia<br /> toàn bộ đoạn gen APC để xác định đột biến. Xuất<br /> đình được đặc trưng bởi sự phát sinh hàng trăm<br /> phát từ thực tiễn đó, chúng tôi tiến hành đề tài<br /> đến hàng ngàn polyp trong đại trực tràng, hầu<br /> này với mục tiêu: “Xác đình đột biến điểm trên<br /> hết là ở tuổi vị thành niên(1,5). Triệu chứng đầu<br /> mRNA của gen APC ở bệnh nhân mắc bệnh đa<br /> tiên của FAP là tiêu chảy và có máu trong<br /> polyp tuyến gia đình”.<br /> phân(1). Bệnh xảy ra với tần suất là 1/8300 trẻ sinh<br /> ra và sống(6) và có nguy cơ cao dẫn đến ung thư ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> đại trực tràng, gần 100% bệnh nhân bị K hóa Đối tượng nghiên cứu<br /> trước 40 tuổi nếu không được điều trị sớm(7).<br /> Chọn lựa 33 bệnh nhân được chẩn đoán<br /> Bệnh có liên quan mật thiết đến những đột mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình dựa vào các<br /> biến dòng mầm của gen ức chế khối u APC triệu chứng lâm sàng và nội soi phát hiện có<br /> (tumor - supressor adenomatous polyposis polyp đại trực tràng với số lượng polyp đại<br /> coligen: APC) nằm tại vị trí 5q21-q22(5,10). Gen trực tràng >20 polyp.<br /> APC là một gen ức chế khối u cổ điển dài 14000<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> nucleotid, có cấu trúc gồm 15 exon, gen mã hóa<br /> ra phân tử mRNA dài 8972 bp, sản phẩm dịch Tách chiết RNA tổng số từ mẫu máu<br /> mã dài 2843 acid amin. Các nghiên cứu trên thế Máu ngoại vi khi thu nhận được giữ trong<br /> giới đã tìm thấy khoảng 300 đột biến khác nhau ống chống đông bằng EDTA và được ly trích<br /> trên gen APC gây bệnh FAP . Có khoảng 60-<br /> (6) trong vòng 24 giờ. Sử dụng quy trình tách chiết<br /> 70% đột biến điểm được tìm thấy trong các gia RNA tổng số bằng chloroform, isopropanol có<br /> đình bệnh FAP, trong khi đó đột biến mất đoạn bổ sung isogen nhằm tách chiết được mRNA có<br /> lớn chiếm từ 10-15% . Đa số các đột biến nằm<br /> (1) chất lượng tốt. Tiến hành kiểm tra sản phẩm thu<br /> rải rác trên toàn bộ chiều dài gen APC(1,5,8). Do đó, được bằng phương pháp điện di trên gel agarose<br /> một trở ngại lớn khi muốn xác định đột biến trên 0,8%, đo nồng độ và độ tinh sạch bằng máy<br /> gen APC ở mức độ DNA, chúng ta cần thiết kế NanoDrop 2000.<br /> 37 cặp mồi khuếch đại từng exon(11), điều này Kỹ thuật tổng hợp cDNA từ RNA tổng số<br /> gây tốn kém cả về tài chính lẫn thời gian. Trong Sản phẩm RNA toàn phần sau khi tách chiết<br /> khi đó, nếu chẩn đoán ở mức độ mRNA thì chỉ được tiến hành phản ứng RT-PCR tạo cDNA<br /> cần 10 cặp mồi đã có thể khuếch đại được toàn bằng phương pháp MMLV-RT. Sản phẩm cDNA<br /> bộ chiều dài đoạn gen APC. sau đó được kiểm tra bằng cách thực hiện phản<br /> Ở Việt Nam, việc nghiên cứu đột biến gen ứng PCR với cặp mồi của gen GADPH.<br /> APC ở bệnh nhân FAP vẫn còn rất hạn chế. Năm Phản ứng PCR khuếch đại các amplicon<br /> 2012 tác giả Nguyễn Phương Anh đã phân tích<br /> Các thành phần phản ứng bao gồm: mồi xuôi<br /> gen APC cho một số gia đình bệnh nhân FAP,<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 201<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> 10pmol, mồi ngược 10pmol (xem bảng 1), đệm Chu trình nhiệt: Biến tính ở 94oC trong 5<br /> PCR 10X, dNTP 2,5 mM, TakaraTaq 0,5U, cDNA phút, sau đó là 35 - 40 chu kỳ gồm 94oC trong 10<br /> genome bản mẫu 5μl trong tổng thể tích 20 μl. giây; 61oC trong 30 giây; 72oC trong 1 phút, và<br /> giai đoạn kết thúc gồm 72oC trong 5 phút.<br /> Bảng 1. Trình tự mồi thực hiện khuếch đại amplicon<br /> o<br /> STT Mồi Trình tự mồi Mồi dài Tm C % GC Chiều dài (bp)<br /> R CTGGAGACAGAATGGAGGTG 20 60,7 55,0<br /> Amp 1 992 bp<br /> F CCTTGGTTCCCAGATGACTT 20 60,8 50,0<br /> R AGCCAGTGTTTTGAGTTCTAGT 22 60,9 40,9<br /> Amp 2 973 bp<br /> F TGCACCATCTACAGCACATATA 22 60,0 40,9<br /> R AAAGCGTATTGAGTGCCTTATG 22 60,7 40,9<br /> Amp 3 958 bp<br /> F CTTCTGTCTTCCTGAGAGGTATG 23 60,4 47,8<br /> R AGGTTTGCAGATCTCCACCA 20 61,0 50,0<br /> Amp 4 989 bp<br /> F TGCTTTGTCCAGATGAACTCT 21 60,1 42,9<br /> R CCTTCATCACAGAAACAGTCA 21 60,5 42,9<br /> Amp 5 961 bp<br /> F CACTCAGGCTGGATGAACAA 20 60,1 50,0<br /> R ACATTTTGCCACGGAAAGTAC 21 61,2 42,9<br /> Amp 6 974 bp<br /> F GTTTCTTTGAATCTTTGTTGTCTGAG 26 60,4 34,6<br /> R CCACAAAATACTGAATATAGGACACG 26 60,7 38,5<br /> Amp 7 985 bp<br /> F CACCTTCCTGAATAGCTTTCCA 22 60,6 45,5<br /> R AGATTCAGAACATGGTCTATCCC 22 60,9 40,9<br /> Amp 8 962 bp<br /> F TCTGATTTAGTCCTTTGGAGGCA 23 60,2 43,5<br /> R TCTCCAGGTAGACAGATGAGC 21 60,3 52,4<br /> Amp 9 974 bp<br /> F GGATTTGCCTTTTCTGAAACAC 22 60,2 40,9<br /> R CTCAGGTGCTACAAATGGTG 20 60,1 50,0<br /> Amp 10 958 bp<br /> F CTGTAGTGTTCATTATTTTAAGACAAGC 28 60,8 32,1<br /> <br /> Kỹ thuật giải trình tự gen và phân tích kết quả tích kết quả giải trình tự và so sánh với trình tự<br /> cDNA được phiên mã ngược từ mRNA chuẩn có<br /> Tiến hành tinh sạch sản phẩm PCR, thực<br /> hiện phản ứng cycle sequence và tinh sạch sản mã trình tự tham chiếu trên NCBI là<br /> phẩm khuếch đại. Sau đó điện di trên máy ABI NM_000038.5 để xác định đột biến.<br /> 3500. Sử dụng phần mềm chuyên dụng để phân<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Kết quả giải trình tự nhóm bệnh nhân nghiên cứu<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. Đột biến p.Lys1456Thr tại c.4367 (FAP11) và p.Gln1517ArgfsX6 tại c.4550 (FAP 18).<br /> <br /> <br /> 202 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> Nhận xét: Đột biến c.4367A>C làm đổi acid kết thúc (TAA) tại codon 1522 (FAP 18). Đột biến<br /> amine Lysine thành acid amine Threonine (FAP mới chưa được công bố.<br /> 11). Đột biến c.4550 delA làm xuất hiện codon<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2. Đột biến p.Leu639TyrfsX7 tại c.1916 (FAP 25) và p.Gln1922His tại c.5766 (FAP33).<br /> Nhận xét: đột biến c.1916delT làm xuất hiện Nhận xét: trong số 33 bệnh nhân mắc bệnh<br /> codon kết thúc (TGA) tại codon 645 (FAP25). Đột đa polyp đại trực tràng được phân tích, chúng<br /> biến c.5766G>C làm đổi acid amine Glutamine tôi phát hiện được 15 bệnh nhân bị đột biến<br /> thành acid amine Histidine (FAP33). Đột biến gen APC, chiếm 45,5%. Có 18 bệnh nhân<br /> mới chưa được công bố. không có đột biến gen APC ở vùng phân tích,<br /> Kết quả về tỷ lệ đột biến trên gen APC chiếm 54,5%.<br /> <br /> Bảng 2. Tỷ lệ bệnh nhân bị đốt biến trên gen APC<br /> Kết quả Số lượng BN Tỷ lệ (%)<br /> Có đột biến trên gen 15 45,5<br /> Không tìm thấy đột biến 18 54,5<br /> Tổng số 33 100<br /> <br /> Phân loại đột biến trên gen APC<br /> Bảng 3. Bảng phân loại đột biến trên gen APC<br /> Tác giả<br /> STT BN Exon Nucleotide thay đổi Acid amine thay đổi Kết luận về đột biến<br /> và năm công bố<br /> 1 FAP 1 15 (Amp8) c.6691 A>T p.Ile2231Phe Dị hợp tử. Đột biến sai nghĩa Đột biến mới<br /> 2 FAP 6 15 (Amp6) c.4661-4666insA p.Ser1556PhefsX2 Dị hợp tử. Đột biếnvô nghĩa Gismodi, 1997<br /> 3 FAP 9 9 (Amp2) c.1165A>T p.Asn1165Tyr Dị hợp tử. Đột biến sai nghĩa Chen, 2009<br /> 4 FAP 11 15 (Amp5) c.4367A>C p.Lys1456Thr Dị hợp tử. Đột biến sai nghĩa Đột biến mới<br /> 5 FAP 13 15 (Amp3) c.2097G>A p.Tyr699Term Dị hợp tử. Đột biếnvô nghĩa Christie, 2012<br /> 6 FAP 18 15 (Amp6) c.4550delA p.Gln1517ArgfsX6 Dị hợp tử. Đột biếnvô nghĩa Đột biến mới<br /> 7 FAP 20 15 (Amp4) c.3146G>A p.Trp1049Term Dị hợp tử. Đột biếnvô nghĩa Christie, 2012<br /> 8 FAP 25 14 (Amp3) c.1916delT p.Leu639TyrfsX7 Dị hợp tử. Đột biếnvô nghĩa Đột biến mới<br /> 9 FAP 27 15 (Amp7) c.5908A>C p.Ser1970Arp Dị hợp tử. Đột biến sai nghĩa Đột biến mới<br /> 10 FAP 28 3 (Amp1) c.317G>A p.Arg106His Dị hợp tử. Đột biến sai nghĩa Azzopardi, 2008<br /> 11 FAP 29 15 (Amp5) c.3921_3925 delAAAAG p.Glu1309AspfsX4 Dị hợp tử. Đột biếnvô nghĩa Miyaki, 1994<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 203<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> Tác giả<br /> STT BN Exon Nucleotide thay đổi Acid amine thay đổi Kết luận về đột biến<br /> và năm công bố<br /> 12 FAP 30 15 (Amp5) c.4345A>T p.Cys1449Term Dị hợp tử. Đột biến sai nghĩa Wallis, 1990<br /> 13 FAP 31 15 (Amp4) c.3202-3205delTCAA p.Ser1068GlyfsX57 Dị hợp tử. Đột biếnvô nghĩa Miyhoshi, 1992<br /> 14 FAP 32 15 (Amp3) c.2055G>A p.Trp685Term Dị hợp tử. Đột biến sai nghĩa Miyaki, 1994<br /> 15 FAP 33 15 (Amp7) c.5766G>C p.Gln1922His Dị hợp tử. Đột biến sai nghĩa Đột biến mới<br /> Nhận xét: kết quả nghiên cứu ở nhóm bệnh tác giả Nguyễn Phương Anh đã phát hiện 19<br /> nhân cho thấy, tổng cộng có 8 đột biến sai nghĩa bệnh nhân có đột biến trên 22 bệnh nhân (chiếm<br /> (53,3%), những đột biến này chỉ sai khác một tỷ lệ 86%). Tỷ lệ đột biến của nghiên cứu này<br /> nucleotide và 7 đột biến làm xuất hiện mã kết thấp hơn so với nghiên cứu trước bởi vỉ tác giả<br /> thúc (46,7%), bao gồm 1 đột biến thêm 1 Phương Anh chỉ lựa chọn đối tượng nghiên cứu<br /> nucleotide (6,7%), 2 đột biến thay đổi 1 là các bệnh nhân đa polyp thể điển hình đã tiến<br /> nucleotide (13,3%) và 4 đột biến mất từ 1 đến 5 triển thành ung thư, trong khi nghiên cứu<br /> nucleotide (26,7%). Trong số 15 đột biến được chúng tôi còn lựa chọn thêm các đối tượng bệnh<br /> tìm thấy có 6 đột biến là mới hoàn toàn và chưa nhân thể nhẹ, số lượng polyp ít. Mặt khác tác<br /> được công bố trên thế giới, chiếm tỷ lệ 40%. giả Nguyễn Phương Anh chỉ phân tích exon 15,<br /> là exon lớn nhất của gen APC, chiếm 75% trình<br /> BÀN LUẬN<br /> tự có chức năng mã hóa protein, trong khi<br /> APC là một gen ức chế khối u, gồm 15 exon, nghiên cứu của chúng tôi phân tích toàn bộ<br /> sản phẩm dịch mã dài 2843 acid amin(1,6,7). Đột chiều dài gen APC. Theo nghiên cứu của<br /> biến dòng mầm trong gen sẽ làm mất chức năng Andrzej Plawski (2009) tại Ba Lan, đã phát hiện<br /> protein APC, dẫn đến các bệnh liên quan trong 80 bệnh nhân có đột biến điểm trên 164 gia đình<br /> cơ thể, phổ biến là các bệnh ung thư đường tiêu bệnh nhân (chiếm tỷ lệ 48,7%)(5). Theo nghiên<br /> hóa(1,4,7). Các nghiên cứu về đột biến gen APC đã cứu của Giovana Tardin Torrezan (2013) tại<br /> tìm ra trên 1000 đột biến được công bố trên cơ Brazil, đã phát hiện 14 bệnh nhân có đột biến<br /> sở dữ liệu Leiden Open Variations Database điểm trên 23 bệnh nhân (chiếm tỷ lệ 60%)(8).<br /> (http://www.LOVD.nl). Hầu hết các đột biến Theo nghiên cứu của Jin P (2010) tại Trung quốc,<br /> này là đột biến điểm nên giải trình tự là phương đã phát hiện 9 bệnh nhân có đột biến điểm trên<br /> pháp hiệu quả nhất để phát hiệu đột biến trên 14 bệnh nhân (chiếm tỷ lệ 64%)(2). Khi so sánh<br /> gen APC(5). với các nghiên cứu này, tỷ lệ đột biến trong<br /> Khi tiến hành giải trình tự để xác định đột nghiên cứu chúng tôi thấp hơn các nước Ba Lan,<br /> biến gen APC, chúng tôi đã phát hiện được 15 Brazil, Trung Quốc. Theo chúng tôi, sự khác biệt<br /> bệnh nhân có đột biến điểm trên tổng số 33 này có thể là do cỡ mẫu chúng tôi còn hạn chế,<br /> bệnh nhân (chiếm tỷ lệ 45,5%). Kết quả nghiên ngoài ra có thể do lối sống(13) hoặc chế độ dinh<br /> cứu ở nhóm bệnh nhân cho thấy, tổng cộng có 8 dưỡng khác nhau(12) đã ảnh hưởng đến tỉ lệ đột<br /> đột biến sai nghĩa (53,3%), những đột biến này biến. Trong số 15 đột biến được phát hiện, có 6<br /> chỉ sai khác một nucleotide và 7 đột biến làm đột biến chưa được công bố trên thế giới(Error!<br /> Reference source not found.), tuy nhiên khi phân tích khă<br /> xuất hiện mã kết thúc (46,7%); bao gồm 1 đột<br /> biến thêm 1 nucleotide (6,7%), 2 đột biến đổi 1 năng gây bệnh của các đột biến bằng phần mềm<br /> nucleotide (13,3%) và 4 đột biến mất từ 1 đến 5 Polyphene 2 chúng tôi thấy đây là những đột<br /> nucleotide (26,7%). Trong số 15 đột biến được biến có nguy cơ gây bệnh nghiêm trọng. Có lẽ<br /> tìm thấy có 6 đột biến là mới hoàn toàn và chưa do yếu tố chủng tộc, sơ đồ đột biến gen APC ở<br /> được công bố trên thế giới, chiếm tỷ lệ 40%. người Việt Nam khác biệt so với các nước khác.<br /> Khi so sánh với nghiên cứu trước ở Việt Do vậy cần nghiên cứu trên cỡ mẫu lớn hơn để<br /> Nam của tác giả Nguyễn Phương Anh (2011)(11),<br /> <br /> <br /> 204 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> có thể xây dựng bản đồ đột biến gen APC ở 5. Jin P et al (2010), "Detection of APC gene germline<br /> mutation in Chinese familial adenomatous polyposis by<br /> bệnh nhân FAP Việt Nam. direct sequencing in combination with multiplex<br /> Đây là nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam giải ligation-dependent probe amplification", Zhonghua yi<br /> xue za zhi. 90(8), tr. 535-539.<br /> trình tự toàn bộ 15 exon và sử dụng mRNA làm 6. Leppert M et al. (1987), "The gene for familial polyposis<br /> khuôn mẫu để giải trình tự phát hiện đột biến, coli maps to the long arm of chromosome 5", Science.<br /> 238(4832), tr. 1411-3.<br /> điều này có ý nghĩa quan trọng vì sẽ không bỏ<br /> 7. Nguyễn Phương Anh, Nguyễn Nghiêm Luật và Trần<br /> sót các đột biến nằm ngoài exon 15 – vùng hot- Văn Khánh (2010), Nghiên cứu đột biến gene APC ở<br /> spot chứa nhiều đột biến của gen APC. bệnh ung thư đại trực tràng thể đa polyp tuyến gia đình,<br /> Luận án tiến sỹ y học, Trường đại học Y Hà Nội, Hà Nội.<br /> KẾT LUẬN<br /> 8. Plawski A và Slomski R (2009), "APC gene mutations<br /> Nghiên cứu đã ứng dụng thành công quy causing familial adenomatous polyposis in Polish<br /> trình giải trình tự để xác định đột biến điểm patients", J Appl Genet. 49(4), tr. 407–414.<br /> 9. Poovorawan K et al. (2012), "Colon Cancer Prevention by<br /> trên mRNA của gen APC trên bệnh nhân mắc Detection of APC Gene Mutation in a Family with<br /> bệnh đa polyp tuyến gia đình. Nghiên cứu là Attenuated Familial Adenomatous Polyposis", Asian<br /> Pacific J Cancer Prev. 13(10), tr. 5101-5104.<br /> tiền đề giúp lĩnh vực ung thư nói chung và<br /> 10. Potter JD (1996), "Nutrition and colorectal cancer",<br /> ung thư đại trực tràng do đa polyp nói riêng Cancer Causes & Control. 7(1), tr. 127-146.<br /> ngày càng phát triển, giúp các bác sĩ lâm sàng 11. Powell S M et al. (1992), "APC mutations occur early<br /> during colorectal tumorigenesis", Nature. 359, tr. 235-237.<br /> chẩn đoán chính xác, nhanh hơn và tiết kiệm 12. Sheng JQ et al. (2010), "APC gene mutations in Chinese<br /> chi phí cho bệnh nhân. familial adenomatous polyposis patients", World J<br /> Gastroenterol. 16(12), tr. 1522–1526.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO 13. Torrezan GT et al. (2013), "Mutational spectrum of the<br /> 1. Benchabane H1 và Ahmed Y (2009), "The adenomatous APC and MUTYH genes and genotype-phenotype<br /> polyposis coli tumor suppressor and Wnt signaling in the correlations in Brazilian FAP, AFAP, and MAP patients",<br /> regulation of apoptosis", Adv Exp Med Biol. 656, tr. 75- Orphanet Journal of Rare Diseases. 8, tr. 54.<br /> 84.<br /> 2. Haggar FA and Boushey RP (2009), "Colorectal cancer<br /> epidemiology: incidence, mortality, survival, and risk Ngày nhận bài báo: 19/9/2015<br /> factors", Clinics in colon and rectal surgery. 22(4), tr. 191.<br /> 3. Half E, Bercovich D và Rozen P (2009), "Familial Ngày phản biện nhận xét bài báo: 19/9/2015<br /> adenomatous polyposis", Orphanet J Rare Dis. 4(22). Ngày bài báo được đăng: 20/10/2015<br /> 4. http://www.hgmd.cf.ac.uk<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 205<br />