Xác định đột biến điểm của gen APC ở bệnh nhân mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> <br /> XÁC ĐỊNH ĐỘT BIẾN ĐIỂM CỦA GEN APC Ở BỆNH NHÂN<br /> MẮC BỆNH ĐA POLYP TUYẾN GIA ĐÌNH<br /> Nguyễn Thị Băng Sương*, Bùi Chí Viết*, Nguyễn Trung Tín * , Đoàn Duy Khánh**, Võ Đức Hiếu***,<br /> Phạm Xuân Dũng***, Lê Minh Khôi*, Nguyễn Hoàng Bắc*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Đa polyp tuyến gia đình là bệnh di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường, nguyên nhân gây bệnh<br /> được xác định chủ yếu do đột biến gen APC nằm trên nhiễm sắc thể số 5. Đột biến chủ yếu của gen APC là đột<br /> biến điểm. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, 100% bệnh nhân sẽ tiến triển thành ung thư đại trực<br /> tràng.<br /> Mục tiêu: Ứng dụng kỹ thuật giải trình tự để xác định đột biến điểm của gen APC ở bệnh nhân mắc bệnh đa<br /> polyp tuyến gia đình.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 11 bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình<br /> dựa vào các triệu chứng lâm sàng và nội soi phát hiện có polyp đại trực tràng với số lượng polyp > 20 polyp. Các<br /> bệnh nhân được ly trích DNA và giải trình tự toàn bộ vùng gen mã hóa của APC.<br /> Kết quả: Phát hiện được 04 bệnh nhân bị đột biến điểm trên gen APC, trong đó có 03 bệnh nhân bị đột biến<br /> chuyển nghĩa (missense) và 01 bệnh nhân bị đột biến thêm 1 nucleotid A<br /> Kết luận: Đã ứng dụng thành công quy trình giải trình tự chẩn đoán đột biến gen APC ở các bệnh nhân<br /> mắc bệnh đa polyp tuyến gia đình.<br /> Từ khóa: Ung thư đại trực tràng, gen APC, đa polyp tuyến gia đình, đột biến điểm, giải trình tự…<br /> ABSTRACT<br /> DETERMINATION OF POINT MUTATION<br /> IN APC GENE CAUSING FAMILY ADENOMATOUS POLYPOSIS<br /> Nguyen Thi Bang Suong, Bui Chi Viet, Nguyen Trung Tin, Doan Duy Khanh, Vo Duc Hieu,<br /> Pham Xuan Dung, Le Minh Khoi, Nguyen Hoang Bac<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 5 - 2015: 176 - 182<br /> <br /> Introduction: Familial adenomatous polyposis (FAP) is an autosomal-dominant disease caused by<br /> mutations in the adenomatous polyposis coli (APC) gene locating on chromosome 5. Mutations in the APC gene<br /> is mainly point mutations. Unless detected and treated early, 100% of patients will progress to colorectal cancer.<br /> Objective: Perform sequencing techniques to identify mutations in APC gene from Family adenomatous<br /> polyposis patients.<br /> Patients and Methods: Blood samples were obtained from 11 patients who were diagnosed to have Family<br /> adenomatous polyposis based on clinical symptoms and endoscopic results of more than 20 colorectal polyps.<br /> DNA were extracted and the entire APC gene were sequenced to analyzed mutations.<br /> Results: Among 11 patients analyzed, we identified 04 patients showed APC mutations, including 03<br /> missense mutation, and 1 poly A inserted mutation.<br /> <br /> <br /> * Đại học Y Dược Tp Hồ Chí Minh *** Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM<br /> ** Khoa Sinh học, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TPHCM.<br /> Tác giả liên lạc: PGS. TS. Nguyễn thị Băng Sương ĐT: 0913281386 Email: suongnguyenmd@gmail.com<br /> <br /> 176 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Conclusion: Successfully establish sequence procedure to identify APC gene mutations dcausing family<br /> adenomatous polyposis.<br /> Keywords: Colorectal cancer, APC gene, family adenomatous polyposis, point mutations, sequencing…<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ tràng kiểm tra sau 3 đến 5 năm. Có thể kết hợp<br /> các thuốc dự phòng ung thư như aspirin,<br /> Ung thư đại trực tràng là bệnh lý ác tính phổ vitamin D, cycloxygenose,…<br /> biến với khoảng 655.000 người chết trên thế giới<br /> Nguyên nhân gây nên FAP được xác định là<br /> mỗi năm. Ở Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư đại trực<br /> do đột biến gen APC (adenomatous polyposis<br /> tràng là 7,5/100.000 dân. Nghiên cứu của<br /> coli) ở dòng tế bào mầm, có 85% bệnh nhân thể<br /> Nguyễn Thị Diệp Anh cho thấy ở Việt Nam, tỷ lệ<br /> nặng và 30-60% bệnh nhân thể nhẹ mang đột<br /> mắc ung thư đại trực tràng đứng hàng thứ hai<br /> biến gen APC. Gen APC nằm trên nhánh dài của<br /> sau ung thư dạ dày và ung thư gan(6). Theo các<br /> nhiễm sắc thể số 5, cấu trúc gồm 18 exon, tuy<br /> nghiên cứu, bệnh ung thư đại trực tràng liên<br /> nhiên vùng gen mã hóa bắt đầu từ exon 4 đến<br /> quan mật thiết với bệnh đa polyp tuyến gia đình<br /> exon 18 nên thông thường các nghiên cứu chỉ<br /> (Familial adenomatous polyposis-FAP). Các<br /> khảo sát đột biến gen APC từ exon 4 đến exon<br /> nghiên cứu ước tính khoảng 20-30% các ung thư<br /> 18. Các đột biến nhỏ của gen APC chiếm khoảng<br /> đại trực tràng có tiền sử gia đình Khoảng 3-4%<br /> 60-70% bệnh nhân FAP. Đột biến này thường tạo<br /> ung thư đại trực tràng bắt nguồn từ thể không<br /> bộ ba kết thúc (stop codon), làm quá trình dịch<br /> polyp di truyền, trong khi đó 15% ung thư đại<br /> mã kết thúc sớm và tổng hợp nên protein bị cắt<br /> trực tràng là do bệnh đa polyp tuyến gia đình.<br /> cụt, làm mất chức năng ức chế sự tăng sinh tế<br /> Mặc dù chiếm tỷ lệ không lớn nhưng FAP đóng<br /> bào của protein APC, hậu quả gây nên bệnh FAP<br /> vai trò rất quan trọng vì đây là bệnh có khả năng<br /> và sẽ tiến triển đến ung thư nếu không được<br /> di truyền cao(1,3).<br /> chẩn đoán sớm và điều trị tích cực. Mặc dù có<br /> Đa polyp tuyến gia đình là bệnh di truyền<br /> nhiều phương pháp phát hiện đột biến nhỏ của<br /> trội trên nhiễm sắc thể thường. Ở Mỹ, bệnh FAP<br /> gen APC nhưng giải trình tự trực tiếp toàn bộ<br /> có tần suất 1/10.000 – 1/6000, ở Việt Nam hiện<br /> chiều dài gen là phương pháp hiệu quả và chính<br /> chưa có thống kê cụ thể về tỷ lệ mắc bệnh FAP.<br /> xác nhất (2). Ở Việt Nam, việc nghiên cứu đột<br /> Trên lâm sàng, bệnh đặc trưng bởi sự hiện diện<br /> biến gen APC ở bệnh nhân FAP vẫn còn rất hạn<br /> rất nhiều polyp tuyến ở đại tràng, thường trên<br /> chế. Năm 2012 tác giả Nguyễn Phương Anh đã<br /> 100 polyp (khoảng 100-2000 polyp). Chúng có<br /> phân tích gen APC cho một số gia đình bệnh<br /> thể gây chảy máu và xuất hiện máu ở trong<br /> nhân FAP, tuy nhiên tác giả chỉ phân tích exon<br /> phân. Nếu bệnh tiến triển ác tính sẽ gây sụt cân,<br /> 15 của gen(6), trong khi đó đột biến rải rác khắp<br /> di căn vào gan hoặc nơi khác. FAP có thể xuất<br /> chiều dài đoạn gen. Để tránh bỏ sót tổn thương,<br /> hiện với các triệu chứng khác như phì đại lớp<br /> cần xây dựng quy trình phân tích toàn bộ đoạn<br /> biểu mô sắc tố võng mạc, u nang quai hàm, u<br /> gen APC để xác định đột biến. Xuất phát từ thực<br /> nang mỡ hoặc khối u xương lành tính. Theo<br /> tiễn đó, chúng tôi tiến hành đề tài này với mục<br /> Sheng và các tác giả, 100% bệnh nhân FAP<br /> tiêu: “Ứng dụng kỹ thuật giải trình tự để xác định<br /> không được điều trị sẽ dẫn đến ung thư đại<br /> đột biến điểm của gen APC ở bệnh nhân mắc bệnh đa<br /> tràng ở tuổi 35-40(10). Cần phát hiện sớm các<br /> polyp tuyến gia đình”<br /> polyp tiền ung thư và cắt bỏ chúng trước khi trở<br /> thành ác tính. Bệnh nhân đã bị polyp tuyến ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> thường có nguy cơ tái phát cao, khả năng tái Đối tượng nghiên cứu<br /> phát là 25-30% trong 3 năm đầu sau khi cắt<br /> Chọn lựa 11 bệnh nhân được chẩn đoán mắc<br /> polyp. Do đó sau khi cắt polyp nên nội soi đại<br /> bệnh đa polyp tuyến gia đình dựa vào các triệu<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 177<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> chứng lâm sàng và nội soi phát hiện có polyp đại cặp mồi và chu trình luân nhiệt đã được chuẩn<br /> trực tràng với số lượng polyp đại trực tràng > 20 hóa. Sau khi thực hiện phản ứng PCR, tiến<br /> polyp. hành điện di sản phẩm khuếch đại trên gel<br /> Phương pháp nghiên cứu agarose 1,5%, chỉ những đoạn khuếch đại có<br /> vạch đồng nhất, bờ đều, sắc gọn mới được sử<br /> Ly trích DNA từ máu ngoại vi<br /> dụng để giải trình tự gen.<br /> Các bệnh nhân được lấy 2ml máu tĩnh mạch,<br /> Thực hiện phản ứng giải trình tự<br /> chống đông bằng EDTA và được ly trích DNA<br /> bằng kit Qiagen. Sau ly trích, tiến hành đo quang Tiến hành tinh sạch sản phẩm PCR, thực<br /> để kiểm tra nồng độ và độ tinh sạch của DNA, hiện phản ứng cycle sequence và tinh sạch sản<br /> chỉ những mẫu DNA đạt chất lượng mới tiến phẩm khuếch đại. Sau đó điện di trên máy ABI<br /> hành các bước phân tích tiếp theo. 3500. Sử dụng phần mềm chuyên dụng để phân<br /> tích kết quả giải trình tự và xác định đột biến gen<br /> Thực hiện phản ứng PCR<br /> APC. Trình tự chuẩn của gen APC mang mã số<br /> Sử dụng các cặp mồi đặc hiệu để khuếch NG_008481.<br /> đại toàn bộ chiều dài gen APC. Trình tự các<br /> KẾT QUẢ NGHIÊNCỨU<br /> Kết quả của bệnh nhân FAP 01<br /> Kết quả giải trình tự exon 14<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. Kết quả giải trình tự exon 14 của gen APC ở bệnh nhân FAP 01<br /> Nhận xét: nucleotid C. Kiểm tra bằng phần mềm SNP<br /> Tại vị trí c.1458 trình tự nucleotid của Check cho thấy đây là một SNP (single<br /> Genbank là T, trong khi đó vị trí này ở bệnh nucleotide polymorphism) chứ không phải là<br /> nhân xuất hiện hai đỉnh ứng với hai allele, một đột biến.<br /> allele có trình tự T và 1 allele có trình tự<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 178 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> Kết quả giải trình tự exon 18<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2. Kết quả giải trình tự exon 18 của gen APC ở bệnh nhân FAP 01<br /> Nhận xét nucleotid T. Sự thay đổi A thành T làm thay đổi<br /> Tại vị trí c.6691 trình tự nucleotid của acid amin tại codon 2231 từ Isoleucin thành<br /> genbank là A, trong khi đó vị trí này ở bệnh Phenylalanin, như vậy làm thay đổi cấu trúc của<br /> nhân xuất hiện hai đỉnh ứng với hai allele, một protein do gen APC tổng hợp nên.<br /> allele có trình tự A và 1 allele có trình tự<br /> Kết quả bệnh nhân FAP 06<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đột biến thêm thêm A<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3. Kết quả phân tích gen của bệnh nhân FAP 06<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 179<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> <br /> Nhận xét: Có sự chèn thêm 1 nucleotid A hiện từ vị trí c.4660. Đột biến này làm xuất hiện<br /> trong vùng c.4661-c.4666, do vậy kết quả giải mã kết thúc (TGA) tại codon 1558. Đột biến đã<br /> trình tự ở mồi xuôi xuất hiện sóng đôi từ vị trí được Gismondi công bố trên tạp chí Human<br /> c.4667 (hình FAP06_18G-F). Trong khi đó ở đoạn Mutation vào năm 1997.<br /> gen khuếch đại bằng mồi ngược, sóng đôi xuất<br /> Kết quả của bệnh nhân FAP 09<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 4. Kết quả phân tích gen APC của bệnh nhân FAP 09<br /> Nhận xét: Tại vị trí c.1165, trình tự nucleotid đổi acid amin tại codon 389 từ Asparagin thành<br /> của genbank là A, trong khi đó vị trí này ở bệnh Tyrosin, như vậy làm thay đổi cấu trúc của<br /> nhân FAP 09 xuất hiện hai đỉnh ứng với hai protein do gen APC tổng hợp nên. Đột biến đã<br /> allele, một allele có trình tự A và 1 allele có trình được Chen SP công bố trên tạp chí Am J Clin<br /> tự nucleotid T. Sự thay đổi A thành T làm thay Oncol vào năm 2009.<br /> Kết quả của bệnh nhân FAP 11<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 5. Kết quả phân tích gen APC của bệnh nhân FAP 11<br /> <br /> <br /> 180 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> Nhận xét: Tại vị trí c.4367, trình tự nucleotid sau ung thư dạ dày và ung thư gan(9). Năm 2006,<br /> của genbank là A, trong khi đó vị trí này ở bệnh Nguyễn Văn Hiếu tiến hành nghiên cứu đặc<br /> nhân FAP 11 xuất hiện hai đỉnh ứng với hai điểm lâm sàng và giải phẫu bệnh của ung thư<br /> allele, một allele có trình tự A và 1 allele có trình đại trực tràng tại bệnh viện K và đưa ra kết luận:<br /> tự nucleotid C. Sự thay đổi A thành T làm thay việc phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn<br /> đổi acid amin tại codon 1456 từ Lysin thành sớm (giai đoạn Dukes A) góp phần nâng cao<br /> Threonin, như vậy làm thay đổi cấu trúc của hiệu quả điều trị(8).<br /> protein do gen APC tổng hợp nên. Các nghiên cứu khẳng đình đa polyp tuyến<br /> BÀN LUẬN gia đình nếu không được phát hiện sớm và điều<br /> trị kịp thời thì 100% bệnh nhân sẽ tiến triển<br /> Đột biến gen từ lâu đã được xác định là một thành ung thư đại trực tràng(4). Việc chẩn đoán<br /> trong những nguyên nhân gây bệnh quan trọng, đột biến gen APC ở các bệnh nhân mắc bệnh đa<br /> đặc biệt là các bệnh lý di truyền. Đây là những polyp tuyến gia đình là cơ sở cho việc chẩn đoán<br /> tổn thương xảy ra sớm nhất trong bộ gen người người lành mang gen bệnh cũng như giúp phát<br /> và dưới tác dụng của cơ chế điều hòa gen cùng hiện sớm đột biến ở các thành viên khác trong<br /> với sự tương tác của các phân tử nội bào hay sự gia đình, có thể các thành viên này đã xuất hiện<br /> tương tác tế bào mà biểu hiện thành các thể bệnh triệu chứng lâm sàng hoặc chưa. Như vậy sẽ đưa<br /> nặng, nhẹ khác nhau. Đột biến gen có thể đã tồn ra được phương thức điều trị thích hợp, giảm<br /> tại trong cơ thể người bệnh nhưng cũng có thể là biến chứng ung thư đại trực tràng ở các đối<br /> mới phát sinh trong cuộc sống hàng ngày dưới tượng mắc bệnh. Có hai dạng đột biến gen APC<br /> tác động của nạn ô nhiễm môi trường, tình trạng phổ biến ở bệnh nhân FAP là đột biến điểm<br /> sử dụng các thực phẩm được bảo quản bằng các (chiếm 60-70%) và đột biến mất đoạn (chiếm 10-<br /> hóa chất độc hại,… Trong những năm gần đây ở 15%). Để phát hiện đột biến điểm, chúng tôi đã<br /> Việt Nam, đã có nhiều công trình nghiên cứu xác xây dựng quy trình giải trình tự các đoạn exon<br /> định đột biến gen trong các bệnh lý di truyền và và vùng nối exon-intron của gen APC.<br /> đã đưa ra các quy trình chẩn đoán ở bệnh nhân<br /> Ở bệnh nhân FAP 01, khi giải trình tự exon<br /> cũng như việc phát hiện người lành mang gen<br /> 14 chúng tôi phát hiện tại vị trí c.1458 trình tự<br /> bệnh. Điều này có ý nghĩa thực tiễn cao, giúp<br /> nucleotid của genbank là T, trong khi đó vị trí<br /> làm giảm tỷ lệ bệnh di truyền cũng như sự lan<br /> này ở bệnh nhân xuất hiện hai đỉnh ứng với hai<br /> truyền gen bệnh trong cộng đồng. Đối với bệnh<br /> allele, một allele có trình tự T và 1 allele có trình<br /> đa polyp tuyến gia đình, tác giả Nguyễn Phương<br /> tự nucleotid C. Kiểm tra bằng các phần mềm<br /> Anh đã tiến hành nghiên cứu xác định đột biến<br /> kiểm tra SNP, chúng tôi phát hiện đây là một<br /> trên exon 15 của gen APC ở bệnh nhân ung thư<br /> SNP chứ không phải là đột biến. Điều này có<br /> đại trực tràng thể đa polyp tuyến gia đình cũng<br /> nghĩa khi phân tích vị trí này trong cộng đồng,<br /> như phát hiện đột biến gen ở người nhà của<br /> một số người bình thường xuất hiện nucleotid T<br /> bệnh nhân(5). Một trong những biến chứng của<br /> tại vị trí này, trong khi đó một số cá thể bình<br /> bệnh đa polyp tuyến gia đình là khả năng tiến<br /> thường khác lại xuất hiện nucleotid C (tần suất ><br /> triển thành ung thư đại trực tràng (UTĐTT)- đây<br /> 1%). Như vậy một trong những vấn đề quan<br /> là bệnh di truyền thường gặp trong ung thư<br /> trọng của giải trình tự là vấn đề phân tích các<br /> đường tiêu hoá. Ngày nay tỷ lệ bệnh nhân mắc<br /> khác thường tại 1 hoặc nhiều nucleotid, cần xác<br /> bệnh UTĐTT trên toàn thế giới tăng lên. Ở Việt<br /> định xem đây là SNP hay là đột biến điểm gây<br /> Nam, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng là<br /> bệnh. Trong nghiên cứu này chúng tôi đã sử<br /> 7,5/100.000 dân. Nghiên cứu của Nguyễn Thị<br /> dụng phối hợp 03 phần mềm phân tích SNP là<br /> Diệp Anh cho thấy UTĐTT đứng hàng thứ hai<br /> SNP check, fast SNP và polyphene 2 để phân<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 181<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015<br /> <br /> tích các bất thường quan sát được ở các bệnh TÀI LIỆU THAM KHẢO:<br /> nhân FAP. 1. Cao X, Hong Y, Eu KW, Loi C, Cheah PY (2006). Singapore<br /> familial adenomatous polyposis (FAP) patients with<br /> Khi khảo sát exon 18 của bệnh nhân FAP 1, classical adenomatous polyposis but undetectable APC<br /> Tại vị trí c.6691 trình tự nucleotid của genbank là mutations have accelerated cancer progression. Am J<br /> A, trong khi đó vị trí này ở bệnh nhân xuất hiện Gastroenterol. 101(12):2810-7<br /> 2. Chiang JM, Chen HW, Tang RP, Chen JS, Changchien CR,<br /> hai đỉnh ứng với hai allele, một allele có trình tự Hsieh PS, Wang JY (2010). Mutation analysis of the APC<br /> A và 1 allele có trình tự nucleotid T. Sử dụng các gene in Taiwanese FAP families: low incidence of APC<br /> germline mutation in a distinct subgroup of FAP families.<br /> phần mềm kiểm tra SNP, chúng tôi nhận thấy<br /> Familial Cancer. 9(2): 117-124.<br /> đây không phải là SNP và bất thường này có khả 3. Gómez-Fernández N, Castellví-Bel S, Fernández-Rozadilla C,<br /> năng gây bệnh rất cao. Sự thay đổi A thành T Balaguer F, Muñoz J, Madrigal I, Milà M, Graña B, Vega A,<br /> Castells A, Carracedo A, Ruiz-Ponte C (2009). Molecular<br /> làm thay đổi acid amin tại codon 2231 từ analysis of the APC and MUTYH genes in Galician and<br /> Isoleucin thành Phenylalanin, như vậy làm thay Catalonian FAP families: a different spectrum of<br /> đổi cấu trúc của protein do gen APC tổng hợp mutations. BMC Med Genet. 10:57.<br /> 4. Hosogi H, Nagayama S, Kanamoto N, Yoshizawa A, Suzuki<br /> nên. Như vậy chúng tôi kết luận bệnh FAP 01 bị T, Nakao K, Sakai Y (2009). Biallelic APC inactivation was<br /> đột biến điểm tại vị trí c.6691A>T. responsible for functional adrenocortical adenoma in<br /> familial adenomatous polyposis with novel germline<br /> Tương tự phân tích gen APC của các bệnh mutation of the APC gene: report of a case. Jpn J Clin Oncol.<br /> nhân khác chúng tôi phát hiện có 04 bệnh nhân 39(12):837-46<br /> 5. Marra G, Jiricny J (2003). Multiple colorectal adenomas--is<br /> mang đột biến điểm trong tổng số 11 bệnh nhân<br /> their number up? N Engl J Med. 348(9):845-7.<br /> được phân tích. Nghiên cứu chỉ là bước đầu 6. Nguyễn Phương Anh (2011). Nghiên cứu đột biến gen<br /> chẩn đoán trên một số bệnh nhân, chúng tôi sẽ APC ở bệnh ung thư đại trực tràng thể đa polyp tuyến gia<br /> đình. Luận án tiến sĩ Y học, Đại học Y Hà Nội.<br /> tiếp tục nghiên cứu trên cỡ mẫu lớn hơn để đưa 7. Nguyễn Thị Lụa, Lê Thị Tài, Lê Trần Ngoan (2007).<br /> ra các vị trí đột biến thường gặp ở bệnh nhân Nghiên cứu thực trạng ung thư dạ dày và giải pháp<br /> FAP Việt Nam. Bên cạnh đó chúng tôi sẽ tiến phòng bệnh ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam. Nghiên cứu<br /> y học, tập 50 (4), tr.130-7.<br /> hành phân tích kiểu gen của các thành viên khác 8. Nielsen M, Bik E, Hes FJ, Breuning MH, Vasen HF, Bakker E,<br /> trong gia đình của các bệnh nhân phát hiện có Tops CM, Weiss MM (2007). Genotype-phenotype<br /> correlations in 19 Dutch cases with APC gene deletions<br /> đột biến để xác định nguy cơ mắc bệnh của các<br /> and a literature review. Eur J Hum Genet. 15(10):1034-42<br /> thành viên khác, đồng thời đưa ra lời khuyên di 9. Powell SM, Zilz N, Beazer B, Bryan Y, Hamilton TM et al<br /> truyền và có hướng điều trị thích hợp nhằm (1992). APC mutations occur early during colorectal<br /> tumorigenesis. Nature. 359: 235-237.<br /> giảm nguy cơ ung thư cho các thành viên khác. 10. Sheng JQ, Cui WJ, Fu L, Jin P, Han Y, Li SJ, Fan RY, Li AQ,<br /> Zhang MZ, Li SR (2010). APC gene mutations in Chinese<br /> KẾT LUẬN<br /> familial adenomatous polyposis patients. World J Gastroenterol.<br /> Nghiên cứu đã ứng dụng thành công quy 16(12):1522-6.<br /> <br /> trình giải trình tự để xác định đột biến điểm của<br /> gen APC trên bệnh nhân mắc bệnh đa polyp Ngày nhận bài báo: 29/8/2015<br /> tuyến gia đình, nghiên cứu là tiền đề giúp lĩnh Ngày phản biện nhận xét bài báo: 16/9/2015<br /> vực ung thư nói chung là ung thư đại trực tràng<br /> Ngày bài báo được đăng: 20/10/2015 20/10/2015<br /> do đa polyp nói riêng ngày càng phát triển, giúp<br /> các bác sĩ lâm sàng chẩn đoán chính xác và điều<br /> trị bệnh.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 182 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br />