Xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc thiểu số vùng Tây Nguyên theo tư tưởng Hồ Chí Minh

XÂY DỰNG KHỐI ĐẠI ĐOÀN KẾT CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ VÙNG <br /> TÂY NGUYÊN THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH<br /> ThS Vũ Thái Dũng1<br /> <br /> <br /> Tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  đại đoàn kết các dân tộc là ngọn cờ  tập hợp <br /> các lực lượng cách mạng, hướng tới mục tiêu độc lập dân tộc và chủ  nghĩa xã <br /> hội. Tư tưởng đó đã góp phần vào sự  nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, <br /> xây dựng và bảo vệ  Tổ  quốc Việt Nam xã hội chủ  nghĩa. Đây là nền tảng tư <br /> tưởng, kim chỉ  nam cho đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta về <br /> công tác vận động đồng bào các dân tộc miền núi trong quá trình đấu tranh vì <br /> độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.<br /> Trong công cuộc đổi mới đất nước, hướng tới mục tiêu dân giàu, nước  <br /> mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, một nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đặt ra <br /> là đoàn các dân tộc thiểu số trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, phát huy sức  <br /> mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng và bảo  <br /> vệ  Tổ  quốc, chống mọi âm mưu chia rẽ dân tộc của các thế  lực thù địch, phản <br /> động chống phá sự nghiệp cách mạng nước ta.<br /> Tây Nguyên là vùng đất có đặc điểm khác biệt về địa lý, kinh tế, văn hoá <br /> xã hội, với số lượng lớn đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống. Nơi đây được <br /> coi là vùng trọng điểm về  vấn đề  dân tộc ­ an ninh quốc phòng nên luôn được <br /> Đảng và Nhà nước quan tâm, nhất là công tác vận động đồng bào các dân tộc  <br /> thiểu số trên địa bàn. Việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về  vấn đề  dân tộc  <br /> và đoàn kết các dân tộc, cũng như  việc quán triệt tư  tưởng này vào việc xây <br /> dựng khối đại đoàn kết các dân tộc thiểu số  vùng Tây Nguyên trong khối đoàn <br /> kết toàn dân có giá trị lý luận và thực tiễn mang tính cấp bách và lâu dài.<br /> 1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về  vấn đề  dân tộc và đại đoàn kết các dân  <br /> 1<br />  Viện Lịch sử Đảng ­ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh<br /> 1<br /> tộc<br /> Điểm đặc sắc khi nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về  dân tộc chính là: <br /> Các dân tộc tuy khác nhau nhưng họ  là anh em của nhau, đồng bào của nhau.  <br /> Nghĩa là các dân tộc với các phong tục, tập quán, văn hoá… khác nhau, rất đa  <br /> dạng nhưng các dân tộc không tách biệt nhau, đều có chung một gốc, một dòng <br /> máu, chung một tổ tiên ­ Đồng bào. Do đó, tình cảm giữa các dân tộc là tình cảm  <br /> anh em  ruột   thịt,  tình cảm   gia  đình,  không phân  biệt người  Kinh  hay người  <br /> Thượng, từ miền núi đến miền xuôi đều là anh em một nhà. Tư tưởng đặc sắc <br /> về  dân tộc của Hồ  Chí Minh thể  hiện rất rõ trong các bài nói, bài phân tích và  <br /> trong hành động của Người. Người thường đặt chữ đồng bào trước tên riêng của <br /> mỗi dân tộc, mỗi nhóm dân tộc, mỗi cộng đồng có nhiều dân tộc cùng sinh sống.<br /> Trong thư gửi Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam tại Pleiku ngày 19­<br /> 4­1946, Người viết: “Đồng bào Kinh hay Thổ, Mường hay Mán, Gia Rai hay Ê <br /> Đê, Xê Đăng hay Ba Na và các dân tộc thiểu số khác đều là con cháu Việt Nam, <br /> đều là anh em ruột thịt”2. Hay trong thư gửi các cháu học sinh miền núi nhân dịp <br /> khai giảng ngày 19­3­1955, Người cùng căn dặn: “Các cháu thuộc nhiều dân <br /> tộc ở nhiều địa phương, nhưng các cháu đều là con em của đại gia đình chung:  <br /> Là gia đình Việt Nam”3.<br /> Quan điểm đặc sắc về  dân tộc là anh em ruột thịt, Hồ  Chí Minh nêu lên <br /> nguyên tắc rất đặc sắc về vấn đề dân tộc ở Việt Nam: Sự bình đẳng, đoàn kết <br /> thương yêu, giúp đỡ  lẫn nhau như  người trong một gia đình. Đây là quan điểm  <br /> nhân văn, nhân ái của Người, luôn xuất phát từ  tình cảm chân thành và sâu sắc  <br /> với đồng bào mình.<br /> Tư tưởng đại đoàn kết các dân tộc của Hồ Chí Minh bắt nguồn từ truyền <br /> thống tốt đẹp trong mối quan hệ giữa các dân tộc trong trường kỳ lịch sử, được <br /> <br /> 2<br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.217.<br /> 3<br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 7, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.496.<br /> 2<br /> phản ánh trong các truyền thuyết, nó cũng xuất phát từ  quan điểm lấy dân làm  <br /> gốc “Dễ  trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu vẫn xong”, Người <br /> luôn coi các mạng là sự  nghiệp của quần chúng nhân dân. Trong tư  tưởng Hồ <br /> Chí Minh, sự  bình đẳng giữa các dân tộc là sự  bình đẳng toàn diện về  kinh tế,  <br /> văn hoá chính trị xã hội trên tinh thần các dân tộc là chủ nhân của đất nước, bình <br /> đẳng về quyền lợi và trách nhiệm. Tinh thần đó được thể hiện ngay từ buổi đầu  <br /> mới giành được độc lập và xuyên suốt trong tư tưởng của Người cũng như trong  <br /> chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta. <br /> Chủ  tịch Hồ  Chí Minh luôn quan tâm đến đồng bào các dân tộc thiểu số <br /> nước nhà. Trước khi diễn ra Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam, tại Hà Nội  <br /> cũng đã diễn ra Hội nghị  đại biểu các dân tộc thiểu số  toàn quốc ngày 03­12­<br /> 1945. Tại hội nghị  này trong diễn văn khai mạc, Người nêu rõ: “Nhờ  sức đoàn <br /> kết tranh đấu chung của tất cả các dân tộc, nước Việt Nam ngày nay được độc <br /> lập, các dân tộc thiểu số được bình đẳng cùng dân tộc Việt Nam, tất cả đều như <br /> anh chị em trong một nhà, không còn có sự phân biệt nòi giống, tiếng nói gì nữa.  <br /> Trước kia các dân tộc để  giành độc lập phải đoàn kết, bây giờ  để  giữ  lấy độc <br /> lập càng cần phải đoàn kết hơn nữa”4. <br /> Người còn nhấn mạnh: “Anh em thiểu số chúng ta sẽ được: <br /> 1. Dân tộc bình đẳng. Chính phủ  sẽ  bãi bỏ  hết những điều hủ  tệ  cũ, bao <br /> nhiêu bất bình (đẳng) trước sẽ sửa chữa đi. <br /> 2. Chính phủ sẽ gắng sức giúp cho các dân tộc thiểu số về mọi mặt: <br /> a) Về kinh tế, sẽ mở mang nông nghiệp cho các dân tộc được hưởng; <br /> b) Về văn hóa, Chính phủ sẽ chú ý trình độ học thức cho dân tộc. Các dân  <br /> tộc được tự  do bày tỏ  nguyện vọng và phải cố  gắng để  cùng giành cho bằng  <br /> được độc lập hoàn toàn, tự do và thái bình”5... <br /> <br /> 4<br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.110.<br /> 5<br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.110.<br /> 3<br />  Có thể  nói, trong suy nghĩ và tình cảm của mình, Người luôn coi các dân <br /> tộc sinh sống trên đất nước Việt Nam đều là anh em một nhà, là thành viên <br /> không thể chia cắt của đại gia đình các dân tộc Việt Nam.<br /> Cũng trong lời phát biểu tại Hội nghị  đại biểu các dân tộc thiểu số  Việt  <br /> Nam ngày 3­12­1945, Người đã chỉ rõ:<br /> “Anh em thiểu số chúng ta sẽ được:<br /> Các dân tộc sẽ  được tự do bày tỏ  nguyện vọng và phải cố  gắng để  cùng <br /> giành cho bằng được độc lập hoàn toàn, tự do và thái bình”6. <br /> Trong tư tưởng của Hồ Chí Minh luôn toát lên tình thương yêu vô bờ bến <br /> đối với đồng bào các dân tộc trên đất nước ta. Người nhắc nhở, căn dặn cán bộ, <br /> quân, dân phải luôn thương yêu các dân tộc, luôn chăm lo đến lợi ích của đồng <br /> bào. Người nhắc nhở các dân tộc đa số và thiểu số “phải thương yêu nhau, phải <br /> kính trọng nhau, phải giúp đỡ nhau để mưu cầu hành phúc chung của chúng ta và <br /> con cháu chung ta”, “là anh em ruột thịt, chúng ta sống chế  có nhau, sướng khổ <br /> cùng nhau, no đói giúp nhau”7.<br /> 2. Những nguyên tắc và phương pháp xây dựng và củng cố  khối đại  <br /> đoàn kết các dân tộc thiểu số vùng Tây Nguyên theo tư tưởng Hồ Chí Minh<br /> Tây Nguyên là khu vực địa lý ­ dân tộc rộng lớn, đóng vai trò trong yếu  <br /> trong tiến trình phát triển của đất nước ta. Từ  lâu Tây Nguyên là địa bàn sinh  <br /> tụ  của những dân tộc thiểu số  thuộc hai ngữ hệ: Nam Á (Nhóm Môn Khơme  <br /> bao gồm các dân tộc như: Ba Na, Xê Đăng, Cơ Ho, Mơ Nông, Gié Triêng, Mạ,  <br /> H Rê, BRâu, Rơ  Măm) và Nam Đảo (Nhóm Malayo­Polynesia bao g ồm: Gia  <br /> Rai, Ê Đê, Chu Ru, Ra Glai).<br /> Việc xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc thiểu số vùng Tây Nguyên  <br /> là một trong những công tác quan trọng của Đảng và Nhà nước ta. Vận động <br /> <br /> 6<br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.110.<br /> 7<br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.217­218.<br /> 4<br /> đồng   bào   các   dân   tộc   vùng   Tây   Nguyên   phải   gắn   với   những   nguyên   tắc,  <br /> phương pháp đại đoàn kết Hồ Chí Minh.<br /> 2.1. Những nguyên tắc đoàn kết các dân tộc vùng Tây Nguyên theo tư  <br /> tưở ng Hồ Chí Minh<br /> Nguyên tắc thứ  nhất:  Xây dựng khối đoàn kết các dân tộc là bảo đảm <br /> tốt hơn những lợi  ích của Tổ  quốc, tạo  điều kiện phát triển và thực hiện <br /> quyền bình đẳng các dân tộc cho đồng bào các dân tộc vùng Tây Nguyên. Theo  <br /> tư tưởng đại đoàn kết Hồ Chí Minh thì đại đoàn kết phải xây dựng trên cơ sở <br /> bảo đảm những lợi ích tối cao của dân tộc và những quyền lợi của đồng bào  <br /> các dân tộc. Khối đại đoàn kết sẽ làm tăng sức mạnh cho tấm lá chắn bảo vệ <br /> biên giới phía Tây của Tổ quốc, tạo đà phát triển kinh tế xã hội, tạo điều kiện <br /> để  các dân tộc Tây Nguyên được đóng gió sức lực và trí tuệ  của mình vào sự <br /> nghiệp phát triển đất nước.<br /> Nguyên tắc thứ hai: Tin vào dân, dựa vào dân, vì dân, là một nguyên tắc <br /> cơ  bản trong chiến lược  đại đoàn kết Hồ  Chí Minh, cũng nguyên tác quan <br /> trọng trong việc xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc thiểu số  vùng Tây <br /> Nguyên. Theo tư  tưởng Hồ  Chí Minh “Nước lấy dân làm gốc”; “Chở  thuyền <br /> là dân, lật thuyền cũng là dân”. Nguyên tắc này được Người khái quát ngắn  <br /> gọn nhưng vô cùng sâu sắc: “Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân”8 và <br /> “Gốc có vững cây mới bền, xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân” 9. Có thể nói <br /> mọi tư  tưởng, mọi sáng tạo của Người đều xuất phát từ  lòng thương yêu, <br /> kinh trọng, tin t ưởng  ở nhân dân.<br /> Nguyên tắc thứ  ba: Đại đoàn kết một cách tự  giác, có tổ  chức, có lãnh <br /> đạo;   đại   đoàn   kết   lâu   dài,   bền   vững   giữa   các   dân   tộc   thiểu   số   vùng   Tây  <br /> Nguyên trong sự  nghiệp xây dựng và bảo vệ  Tổ  quốc Việt Nam xã hội chủ <br /> <br /> 8<br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 6, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.544.<br /> 9<br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.79.<br /> 5<br /> nghĩa. Chiến lược đại đoàn kết toàn dân của Chủ  tịch Hồ  Chí Minh có phạm <br /> vi rộng lớn, nhưng không phải tập hợp lỏng lẻo, hỗn độn mà là một tập hợp <br /> có tổ  chức. Lực lượng đại đoàn kết bao gồm tất cả  các giai tầng xã hội, các <br /> ngành, các giới, các lứa tuổi, các dân tộc, các tôn giáo… hợp thành mặt trận <br /> dân tộc thống nhất r ộng rãi.<br /> Nguyên tắc thứ  tư:  Đoàn kết chân thành, thân ái, thẳng thắn giữa các <br /> dân tộc vùng Tây Nguyên với nhau. Trong bu ổi nói chuyện với đoàn đại biểu  <br /> các dân tộc ít người dự  lễ kỷ  niệm ngày 1­5­1959, Chủ  tịch Hồ Chí Minh căn <br /> dặn “Phải hoà thuận, đoàn kết giúp đỡ  nhau tận tình, phải nghĩ đến lợi ích <br /> chung mà đừng nghĩ đến lợi ích riêng”10. Người luôn coi các dân tộc dù là đa <br /> số  hay thiểu số, dù là người Mán hay người Mường cũng đều là anh em một <br /> nhà, anh em ruột thịt. S ự khác biệt giữa các dân tộc chủ  yếu là phân biệt bởi  <br /> yếu tố  tinh thân như  phong tục, tập quán, tâm lý, lòng tự  tôn dân tộc, ngôn <br /> ngữ…<br /> 2.2.   Những   phương   pháp   đoàn   kết   các   dân   tộc   thiểu   số   vùng   Tây  <br /> Nguyên theo tư tưởng Hồ Chí Minh<br /> Phương   pháp   tuyên   truyền,   giáo   dục,   vận   động   quần   chúng:  Tuyên <br /> truyền giáo dục là để quần chúng thấm nhuần lý luận cách mạng, khi đã thấm <br /> nhuần lý luận cách mạng, phải tiến hành vận động, lôi kéo quần chúng, hiệu <br /> triệu   họ   đứng   lên   làm   cách   mạng,   có   như   vậy   mới   chuyển   hoá   đượ c   sức  <br /> mạnh tiềm tàng của quần chúng thành lực lượng của cách mạng. Chủ tịch Hồ <br /> Chí Minh đã nêu một tấm gương mẫu mực trong vi ệc v ận động đoàn kết giữa  <br /> đồng bào các dân tộc. Để  tuyên truyền, vận động quần chúng có hiệu quả, <br /> Người yêu cầu phải tuyên truyền cụ  thể, thiết thực. Các vấn đề  phải rành <br /> mạch, ý tứ rõ ràng, không dây cà ra dây muống, đặc biệt là viết cho đồng bào  <br /> dân tộc thiểu số. Trong bài nói tại Hội nghị Tuyên giáo miền núi, Người chỉ ra <br /> <br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 9, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.431.<br /> 10<br /> <br /> <br /> 6<br /> một phương pháp tuyên truyền giáo dục rất đặc sắc, phù hợp với trình độ <br /> nhận thức của mọi tầng lớp nhân dân, Người viết: “Mỗi lớp huấn luyện như <br /> thế, học một việc cụ thể, thi ết th ực. M ột là gì, hai là gì, rồi ba bốn năm là gì.  <br /> Làm  như  thế  nào.  Học  mười   ngày  rồi  về   đi  làm.  Họ   làm  rất  tốt.  Họ  làm <br /> khoảng 6 tháng, hết tủ, họ lại về học l ần n ữa” 11.<br /> Phương pháp tổ  chức:   Với tư  cách là hạt nhân lãnh đạo, là linh hồn  <br /> khối   đại   đoàn  kết,  Đảng  Cộng sản  phải  đượ c   xây dựng  trong sạch,  vững  <br /> mạnh. Trong di sản tư  tưởng H ồ  Chí Minh, có một bộ  phận hết sức quan  <br /> trọng, đó là xây dựng Đảng. Trong tư tưởng về xây dựng Đảng của Người có <br /> rất nhiều nội dung phong phú, nhìn từ góc độ  chiến lược đại đoàn kết, có thể <br /> khái quát những luận điểm của Người về  xây dựng một Đảng Cộng sản trí  <br /> tuệ, cách mạng, thống nhất. Ch ỉ có một Đảng như thế mới đủ  sức tập hợp và  <br /> lãnh đạo dân tộc, mới có thể  có được một khối đại đoàn kết toàn dân vững <br /> chắc. Bên cạnh tổ  chức  Đảng lãnh đạo, Chủ  tịch Hồ  Chí Minh cũng nhấn <br /> mạnh đến việc tập hợp đoàn kết dân tộc trong các đoàn thể  quần chúng, đây <br /> là cơ sở để hình thành Mặt trận dân tộc thống nhất, là tổ  chức quan trọng của  <br /> khối đại đoàn kết toàn dân. <br /> Phương pháp kết hợp hiệu quả  các giải pháp  ứng xử  nhằm xây dựng  <br /> thành công khối đại đoàn kết toàn dân tộc vùng Tây Nguyên:  Tây Nguyên là <br /> vùng đất có vị trí chiến lược quan tr ọng trong hành lang biên giới phía Tây của  <br /> Tổ  quốc, đây cũng là nơi tập trung đông đảo nhiều dân tộc, đặc biệt là đồng  <br /> bào dân tộc thiểu số. Chính vì vậy, kẻ  địch luôn lợi dụng triệt để  đồng bào <br /> nơi   đây   nhằm   nô   dịch,   bóc   lột   nặng   nề   và   tuyên   truyền   sai   lệch   về   chủ <br /> trương, đường lối của Đảng ta, với những thế  lực này, cần chủ  động, kiên  <br /> quyết tiến công tiêu diệt trên cơ sở phân hoá chúng. Đối với đồng bào các dân <br /> tộc vùng Tây Nguyên, trong quá trình xây dựng khối  đoàn kết các dân tộc, <br /> <br />  Hồ Chí Minh: Toàn tập, Tập 11, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, H.2000, Tr.129.<br /> 11<br /> <br /> <br /> 7<br /> phần lớn các dân tộc Tây Nguyên đã gắn bó với Đảng, với cách mạng. Tuy <br /> nhiên, không thể tránh khỏi sự lôi kéo, phá hoại khối đại đoàn kết của các thế <br /> lực thù địch với nhiều chiêu bài khác nhau, gây kích động các phần tử  quá  <br /> khích hoặc mê muội đồng bào do hiểu biết còn hạn chế. Chúng ta cần mềm <br /> mỏng, tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục đồng bào yên  ổn làm ăn, tạo điều <br /> kiện hơn nữa giúp đồng bào  ổn định đời sống vật chất và tinh thần, hướng  <br /> theo Đảng và Bác Hồ.<br /> <br /> <br /> Nước ta là một quốc gia đa dân tộc, gọi chung là dân tộc Việt Nam,  <br /> gồm 54 dân tộc anh em, trong đó dân tộc Kinh là dân tộc đa số, còn lại là các  <br /> dân tộc thiểu số. Phần l ớn các dân tộc thiểu số  sinh sống  ở  vùng miền núi,  <br /> vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo ­ đây là những địa bàn có vị  trí chiến  <br /> lược về an ninh, kinh t ế, quốc phòng. Chính vì vậy, việc đoàn kết các dân tộc <br /> thiểu số  trong cộng đồng thống nhất các dân tộc Việt Nam là vấn đề  có ý <br /> nghĩa chiến lược của cách mạng, nhằm phát huy truyền thống yêu nước và  <br /> sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, <br /> công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.<br /> Thấm   nhuần   tinh   thần,   t ư   t ưởng   và   tình   cảm   của   Chủ   tịch   Hồ   Chí <br /> Minh, suốt chiều dài lịch sử đất nước, các đồng bào các dân tộc thiểu số miền  <br /> Nam, trong đó có các dân tộc thiểu số  Tây Nguyên cùng với đồng bào các dân <br /> tộc cả  nước nguyện một lòng son sắt đi theo con đườ ng mà Đảng và Bác Hồ <br /> đã lựa chọn; quyết tâm thực hiện lời dạy của Người: "Đoàn kết, đoàn kết, <br /> đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công"; không ngừng nâng cao <br /> cảnh giác, kiên quyết đập tan mọi âm mưu phá hoại, chia rẽ  khối đại đoàn <br /> kết các dân tộc; chung sức, chung lòng xây dựng quê hương, đất nước phát  <br /> triển toàn diện, bền vững trong xu th ế h ội nh ập và phát triển./.<br /> <br /> <br /> 8<br />