intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Nữ quyền và quan hệ giữa vợ chồng - nhìn từ khía cạnh pháp lý của giâý chứng nhận quyền sở dụng đất trong luật đất đai năm 2003 "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

82
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nữ quyền và quan hệ giữa vợ chồng - nhìn từ khía cạnh pháp lý của giâý chứng nhận quyền sở dụng đất trong luật đất đai năm 2003

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Nữ quyền và quan hệ giữa vợ chồng - nhìn từ khía cạnh pháp lý của giâý chứng nhận quyền sở dụng đất trong luật đất đai năm 2003 "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. Do n Hång Nhung * nh ng h n ch c a lu t pháp ã c n tr ph 1. Tìm hi u ôi nét v n quy n trong n tham gia r ng rãi vào i s ng c ng l ch s Nghiên c u l ch s nư c nhà, v n vai ng. Vô hình trung nó ã lo i h ra kh i trò c a ph n ư c ghi d u m nét trong nh ng cơ h i, thách th c và ương nhiên nó l ch s u tranh ch ng ngo i xâm v i s là rào c n vô hình cho nh ng thành t u nh ng t m gương tiêu bi u như bà Trưng, c a h trong th gi i mà h ang s ng. M t bà Tri u, Bùi Th Xuân, Dương Vân Nga, th c t ã và ang di n ra hi n nay là n u Út T ch... Nh ng tư tư ng ti n b b o v ph n có ư c n n t ng giáo d c t t, có quy n l i c a ngư i ph n trong B lu t quy n công dân bình ng như nam gi i thì H ng c ch ng t l ch s ã ghi nh n vai r t nhi u ngư i ph n s t ư c nh ng trò c a ph n . Nhưng th c t cho th y thành t u sáng t o trong khoa h c, ngh quy n c a n gi i trư c ây chưa ư c thu t v.v. không kém gì nam gi i. Quy n quan tâm thích áng,(1) .Ph n không có bình ng c a ph n t trong m i quan h quy n t do b ng nam gi i, v n này có v i nam gi i ch có y ý nghĩa khi nguyên nhân sâu xa mang tính l ch s b t quy n s h u chung và s h p tác thay th ngu n t s coi thư ng ngư i ph n . Ph tài s n cá nhân và s c nh tranh. Ph n n ph thu c nhi u vào nam gi i nh t là khi c l p v kinh t và quy n theo u i ngh h ã có ch ng. Bên c nh ó s b t bình nghi p c a h ch có th t ư c trong xã (3) ng gi i có ngu n g c t quá trình xã h i h i có tính h p tác, trong ó giá tr c a s hoá theo cách b t bu c m i ngư i phát tri n c ng hi n c a ph n ư c ánh giá cao và v i nh ng tư tư ng b bóp méo v v n không có ng cơ nam gi i th c hi n s ph n và nam gi i, nh ng tư tư ng h n b t công. Trong gia ình, vai trò c a ngư i ch s t do c a con ngư i i v i s l a ch ng và v trí c a ngư i v ph thu c vào ch n v cách s ng.(2) Khi nhìn nh n v n tính cách c a m i ngư i, trình hi u bi t, m t cách nghiêm túc chúng ta s nh n th y văn hoá c a t ng vùng, t ng a phương. s h n ch c a n quy n trong th i gian qua Ph n trong m t th i gian dài ã nh n th y có ngu n g c t t p quán, t phong t c, t ư c r ng n u ư c c l p v kinh t thì h tư tư ng tr ng nam, khinh n và thông h s ư c nâng cao v trí trong gia ình và qua ó nó ư c ph n ánh vào trong lu t pháp. Chính t phong t c, t p quán và * Khoa Lu t - i h c Qu c gia Hà N i 58 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
  2. nghiªn cøu - trao ®æi trong xã h i. S c l p v kinh t s làm tr ng góp ph n y nhanh và m b o s thay i s t n t i c a c u trúc gia ình có lành m nh hoá c a quá trình này. tính áp b c và ngư c l i. S th ng tr c a 2. Quan h gi a v ch ng trong gia àn ông n dư i nh ng hình th c khác nhau ình Vi t Nam nhìn t khía c nh pháp lí và tr i qua nhi u giai o n.(4) Chính vì v y, trong gi y ch ng nh n quy n s d ng t n n t ng c a s l thu c c a ph n n m Vai trò c a ph n , trong vi c quy t gia ình. Gia ình phương Tây có truy n nh các v n v t ai là m t y u t th ng: M i c a c i ư c th a k cho nam m b o thành công vi c hoàn thi n chính gi i, ph n không có quy n th a k tài s n. sách, pháp lu t t ai. Nhà nư c ta ã tăng Vi t Nam là qu c gia có l c lư ng n gi i cư ng bình ng v gi i, l ng ghép các v n ng xã h i.(5) chi m 52% l c lư ng lao gi i vào các chính sách, chương trình và L ch s Vi t Nam tr i qua nhi u cu c chi n d án phát tri n. Trong quá trình th c hi n tranh, vai trò c a ph n luôn ư c th hi n các quy n c a ngư i s d ng t, có quan trong nh ng th i kh c l ch s quan tr ng. i m cho r ng Lu t t ai là “trung tính” Bác H ã t ng nói: “Cách m ng dân t c v gi i. Theo ó h cho r ng nam, n bình g n li n v i cách m ng gi i phóng ph n ”. ng trư c pháp lu t v t ai. Nhưng v n Cơ s pháp lí b o m quy n bình ng c a t ra ây là tư tư ng này c n ư c ph n v i nam gi i trong m i lĩnh v c c a quy nh trong Lu t t ai, trong các văn i s ng xã h i ã ư c quy nh trong Hi n b n quy ph m pháp lu t. Tuy nhiên, do b pháp năm 1946: “ àn bà ngang quy n v i nh hư ng c a phong t c, t p quán xã h i àn ông v m i phương di n”(6) và Hi n t ngàn i, nh t là truy n th ng sinh ho t pháp năm 1959: “Ph n nư c Vi t Nam dân gia ình nêu trên th c t àn ông v n có vai trò ch y u chi ph i v n t ai. i u ch c ng hoà có quy n bình ng v i nam 105, 106 và 108 Lu t t ai năm 2003 quy gi i v m t sinh ho t chính tr , kinh t văn hoá xã h i và gia ình”.(7) Khi t nư c hoàn nh h gia ình, cá nhân, t ch c s d ng toàn th ng nh t, Hi n pháp năm 1980 ã quy t có các quy n chung c a ngư i s d ng nh: “Ph n và nam gi i có quy n ngang t. Pháp lu t t ai không có s phân bi t v quy n s d ng t gi a nam và n . i u nhau v m i m t chính tr , kinh t , văn hoá, xã h i và gia ình”.(8) Trong th i kì xây 108 B lu t dân s năm 2005 quy nh: d ng t nư c và b o v T qu c hi n nay, “Tài s n chung c a h gia ình g m quy n chúng ta nh n th y r t rõ vai trò c a ph n . s d ng t, quy n s d ng r ng, r ng Chính vì v y, m t l n n a Hi n pháp năm tr ng c a h gia ình, tài s n do các thành 1992 quy nh: “Công dân n và nam có viên óng góp, cùng nhau t o l p nên ho c ư c t ng cho chung, ư c th a k chung quy n ngang nhau v m i m t chính tr , kinh t , văn hoá và gia ình”.(9) Vi c hoàn thi n và các tài s n khác mà các thành viên tho chính sách, pháp lu t t ai có ý nghĩa quan thu n là tài s n chung c a h ”. Nhưng trên T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 59
  3. nghiªn cøu - trao ®æi th c t , ph n ch u s chi ph i, ph thu c quan nhà nư c c p l i gi y t ăng kí quy n nhi u vào ch ng. Hư ng t i s bình ng s h u tài s n ó ghi tên c v và ch ng. cho ph n , các nhà làm lu t c n ưa nh n N u v , ch ng không yêu c u c p l i gi y th c bình ng gi i vào các quy ph m pháp ăng kí tài s n thì tài s n ó v n thu c s lu t c th t ó nó tr thành chu n m c h u chung c a v ch ng. Trong trư ng h p x s trong i s ng. Lu t hôn nhân và gia v , ch ng li hôn ho c chia tài s n chung ình năm 2000 ã quy nh: “1) Quy n s trong th i kì hôn nhân thì bên ư c chia ph n tài s n b ng hi n v t ã ăng kí quy n d ng t mà v ch ng có ư c sau khi k t s h u ho c quy n s d ng mà có ghi tên hôn là tài s n chung c a v ch ng. Quy n v và ch ng có quy n yêu c u cơ quan ăng t mà v ho c ch ng có ư c s d ng kí tài s n c p l i gi y t ăng kí quy n s trư c khi k t hôn ư c th a k riêng ch là h u ho c quy n s d ng tài s n. Y u t tài s n chung khi v ch ng có tho thu n. l ng ghép gi i trong Lu t t ai v c p Tài s n chung c a v ch ng thu c s h u gi y ch ng nh n quy n s d ng t s chi chung h p nh t. ph i các giao d ch liên quan n quy n s 2) Trong trư ng h p tài s n thu c s d ng t - tài s n chung c a v , ch ng. M i h u chung c a v ch ng mà pháp lu t quy giao d ch v b t ng s n trong th i kì hôn nh ph i ăng kí quy n s h u ph i ghi tên c v và ch ng”.(10) nhân s là y u t tác ng n pháp lu t c a th trư ng b t ng s n(11)... Quy n s d ng Lu t t ai năm 2003 ã ti p t c kh ng nh s bình ng c a ph n trong lĩnh v c t trong giai o n hi n nay là lo i tài s n t ai, kho n 3 i u 48 quy nh: “Trư ng c bi t có giá tr , chính vì v y, quy n s d ng t mà v ch ng có ư c sau khi k t h p quy n s d ng t là tài s n chung c a hôn là tài s n chung c a v ch ng. Quy n v và ch ng thì gi y ch ng nh n quy n s s d ng t mà v ch ng có ư c trư c khi d ng t ph i ghi c h tên v và h tên ch ng”. i u này tương thích v i quy nh k t hôn, ư c th a k riêng là tài s n riêng t i i u 5 Ngh nh s 70/2001/N -CP c a v , ch ng và ch là tài s n chung khi v ngày 3/10/2001 hư ng d n thi hành Lu t ch ng có tho thu n. hôn nhân và gia ình: “T t c nh ng gi y Theo quy nh v th a k c a B lu t dân s năm 2005 thì con dâu không thu c t , ăng kí tài s n gia ình bao g m c hàng th a k theo pháp lu t.(12) Trên th c quy n s d ng t và quy n s h u nhà ph i ư c ghi c tên v và ch ng”. Hơn t , con dâu là ngư i c n k , tr c ti p nâng n a, i u 5 c a Ngh nh s 70/2001/N - gi c cho cha m ch ng. Di s n c a cha m CP còn quy nh trong trư ng h p tài s n ch ng mu n cho con dâu m t ph n thì ph i thu c s h u chung c a v , ch ng ã ăng vi t ích danh tên con dâu trong di chúc. kí quy n s h u mà ch ghi tên m t bên v N u không thì m i v n v tài s n s ho c ch ng thì v , ch ng có th yêu c u cơ ư c phân chia theo pháp lu t ho c cho con 60 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
  4. nghiªn cøu - trao ®æi trai mà không bao gi nh c n con dâu. k theo pháp lu t, n u di s n ư c chia theo ây chính là m t h n ch trong th c ti n pháp lu t, trong trư ng h p h không ư c i s ng cũng như pháp lu t dân s c a ngư i l p di chúc cho hư ng di s n ho c ch chúng ta. i u 631 B lu t dân s năm cho hư ng ph n di s n ít hơn hai ph n ba 2005 quy nh: “Cá nhân có quy n l p di su t ó, tr khi h là nh ng ngư i t ch i nh n di s n theo quy nh t i i u 642 ho c chúc nh o t tài s n c a mình; li h là nh ng ngư i không có quy n hư ng tài s n c a mình cho ngư i th a k theo di s n theo quy nh t i kho n 1 i u 643 pháp lu t; hư ng di s n theo di chúc ho c theo pháp lu t”. Khi ch t không phân bi t c a B lu t này. i v i gia ình Vi t Nam, nam hay n u có quy n th a k quy n dù âu thì nhà, t luôn chi m v trí r t s d ng t. Pháp lu t cũng không phân quan tr ng trong kh i tài s n ư c coi là b t bi t ngư i nh n th a k quy n s d ng t ng s n c a m i h gia ình. Trư c ây là nam hay n . Nhưng bên c nh ó cũng có theo truy n th ng, ngư i ng tên ch s quan i m cho r ng ngư i con dâu m i v h u các tài s n thu c v ch h , chi m ph n nhà ch ng ch ng bao lâu l i có th ng tên l n là àn ông. S li u i u tra cơ b n v trong gi y ch ng nh n quy n s h u nhà gia ình Vi t Nam cho bi t có 79,7% h gia và quy n s d ng t mà cha m ch ng ình ng b ng và 82,1% h gia ình ph i v t v bao lâu m i t o l p cho con trai trung du - mi n núi do nam gi i là ch h mình là không h p lí, h p tình. N u con trai ang ng tên ch s h u nhà và t . h x u s qua i trư c thì vi c s h u tài Còn t i thành ph , do t l ph n ưc s n c a nàng dâu mà chưa sinh cho h m t phân nhà dư i th i bao c p cao nên t l ph a cháu nào l i tr nên khó khăn hơn bao n ng tên ch s h u nhà cao hơn nông (13) gi h t. M c dù trư ng h p ch ng ch t thì thôn. Gi y ch ng nh n quy n s d ng t ngư i v có quy n hư ng th a k tài s n ghi tên c v và ch ng là y u t pháp lu t c a ch ng theo hàng th a k th nh t. i u mang tính ti n b . Nó giúp cho nh ng 663 B lu t dân s năm 2005 quy nh: “V ngư i ph n nông thôn có th d dàng vay v n ngân hàng khi ch ng i công tác, ch ng có th l p di chúc chung nh o t tài s n chung”. i u 31 c a Lu t hôn nhân làm ăn xa thông qua vi c th ch p gi y và gia ình năm 2000 cũng quy nh: “V , ch ng nh n quy n s d ng t góp ph n tích c c vào công cu c xóa ói, gi m nghèo ch ng có quy n l i th a k tài s n cho nhau”. Song bên c nh ó, i u 669 B lu t cho các h gia ình nông dân. khu v c ô dân s năm 2005 l i quy nh con chưa th , vi c ngư i ph n có tên trong gi y thành niên, cha, m , v , ch ng ư c hư ng ch ng nh n quy n s h u nhà và quy n th a k không ph thu c vào n i dung c a s d ng t thì quy n l i v tài s n c a h di chúc, nghĩa là ư c hư ng ph n di s n ư c pháp lu t b o v v ng ch c hơn. M i b ng hai ph n ba su t c a m t ngư i th a giao d ch liên quan n b t ng s n, tài s n T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 61
  5. nghiªn cøu - trao ®æi chung c a v ch ng b t bu c ph i có ý ki n quy n s d ng t. c a c hai ngư i. Nhân t m i này là m t 3. M t s ki n ngh minh ch ng cho s bình ng gi i gi a v T nh ng phân tích trên, ta th y pháp và ch ng. Trách nhi m pháp lí c a v và lu t ngày càng có nhi u quy nh b o v ch ng trong vi c quy t nh s d ng, qu n quy n l i cho ph n , t ng bư c kh ng nh lí kh i tài s n l n là t ai, nhà s tác ch ng c a h trong gia ình và ngoài xã ng n kh năng khai thác hi u qu hơn h i. Trên th c t nh ng quy n v tài s n, ngu n tư li u s n xu t c bi t này trong trong ó có quy n s d ng t c a ngư i n n kinh t th trư ng. ph n còn nhi u b t c p như v làm ru ng, Hư ng t i vi c b o m quy n bình ch ng làm cán b công tác xa nhà. Trong ng cho ph n là quan i m ti n b th i gian chung s ng, h ã xây d ng trên trong xu th phát tri n gia ình Vi t Nam t c a cha, m ch ng cho (ch nói mi ng, hi n nay. Quy nh m i trong Lu t t ai không làm văn b n) khi li hôn ngư i v năm 2003, Lu t hôn nhân và gia ì nh năm không ư c chia nhà, t, vì nhà ó xây 2000 ã ch m d t tình tr ng ngư i v b d ng trên t c a nhà ch ng. Có trư ng h p, ch ng u i ra kh i nhà như trư c ây b t cha, m ch ng giúp các con, cho các con k ó là do l i c a m t bên ho c c hai m t ph n ti n làm nhà riêng nhưng khi bên. Song hành v i nh ng thành t u c a các con li hôn thì l i coi là nhà xây d ng nên công cu c i m i kinh t , văn hoá, xã h i, là ti n c a mình òi l i con trai và con quan h gi i trong gia ình ngày càng phát dâu, bu c con dâu ph i i nơi khác.... tri n t heo xu th dân ch và bình ng. Vai b o v quy n l i c a ph n , các quy trò c a ngư i ph n ngày càng ư c ph m pháp lu t v c p gi y ch ng nh n cao trong gia ình và xã h i tương thích quy n s d ng t c n ư c s a i, b sung v i s nâng cao trình vă n hoá, trình theo hư ng: Khi kê khai ưc cp nh n th c xã h i. Lu t t ai, Lu t hôn GCNQSD ph i có ph n kê khai tình tr ng nhân và gia ình ã t h ng nh t và làm rõ hôn nhân c a ch s d ng. ây chính là căn quy nh gi y ch ng nh n quy n s d ng c quan tr ng gi i quy t các tranh ch p t ã ghi tên c v và ch ng. Ngư i v có phát sinh trong quá trình xin c p gi y và sau ư c quy n ng s h u tài s n, quy n khi ã ư c c p gi y. ư c sinh s ng và hư ng h nh phúc trong Hoàn thi n các quy nh c a pháp lu t v chính ngôi nhà h ã t o l p cùng ch ng s bình ng gi i, Lu t t ai năm 2003 ã làm n nh v m t v t ch t, tâm lí, tình mang l i cho ph n s bình ng trong c m cho ngư i ph n . ây chính là ý quan h gia ình v quy n s h u nhà và nghĩa to l n c v m t pháp lí c v m t quy n s d ng t nói riêng và quy n s nhân văn mà Lu t t ai năm 2003 th d ng t nói chung. Các quy ph m pháp lu t hi n trong ch nh v gi y ch ng nh n v c p GCNQSD ã nâng cao v trí, vai trò 62 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
  6. nghiªn cøu - trao ®æi c a ngư i ph n trong gia ình Vi t Nam. nghĩa quan tr ng trong vi c y nhanh và Tuy nhiên, b o m quy n bình ng gi i m b o s lành m nh c a quá trình này. trong s d ng t ư c th c hi n tri t trên Các quy n c a ngư i ph n trong quá trình th c t , ngư i vi t xin ki n ngh m t s v n th c hi n quy n s d ng t c n ư c quy cơ b n sau: nh sao cho phù h p v i pháp lu t nhưng M t là, pháp lu t c n ph i quan tâm hơn v n b o v ư c quy n l i c a ngư i ph n n quy n l i c a n gi i, quy n c a ngư i là v n chúng ta c n lưu tâm./. v , ngư i m có m t ch sau khi li hôn (1). Lorraine Code, 2000, tr.195; Rosemarie Tong, có th d n n nh cu c s ng, t o i u ki n 1989:1-9. chăm sóc các con c a h và nh ng a tr s (2).Xem: TS. Tr n Hàn Giang, “V m t s lí thuy t n b t n thương, thi t thòi trong giai o n quy n”, T p chí khoa h c v ph n , s 1/2004, tr. 12. ang h c t p và trư ng thành. (3). William Thompson (1775-1844), France Wright, Anna Wheeler, Frances Morrison. Hai là, c n nghiên c u t ng bư c (4)Xem: Ph.Ăngghen, “Các ngu n g c c a gia ình, trong ch nh pháp lu t t ai, pháp lu t c a tư h u và nhà nư c”, 1884. dân s quy nh c th con dâu ư c hư ng (5).Xem: i u tra dân s Vi t Nam 1999. di s n th a k c a gia ình nhà ch ng. Ph n (6).Xem: i u 9 Hi n pháp năm 1946 c a nư c Vi t tài s n h ư c hư ng bù p m t ph n công Nam dân ch c ng hoà ( ư c Qu c h i nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà thông qua ngày 9/11/1946). s c óng góp, duy trì, b o v kh i tài s n (7).Xem: i u 24 Hi n pháp năm 1959 c a nư c Vi t trong gia ình nhà ch ng trong th i kì hôn Nam dân ch C ng hoà ( ư c Qu c h i nư c Vi t nhân h p pháp. ây là yêu c u chính áng Nam dân ch c ng hoà, khoá th nh t, kì h p th 11 c a ph n khi h ã có ít nhi u công s c thông qua ngày 31/12/1959 và Ch t ch nư c Vi t óng góp, duy trì, b o v , tôn t o tài s n Nam dân ch C ng hoà công b ngày 01/01/1960). (8).Xem: i u 63 Hi n pháp nư c C ng hoà xã h i chung c a v ch ng, c a gia ình nhà ch ng, ch nghĩa Vi t Nam năm 1980. chăm sóc thương yêu ch ng con và các (9).Xem: i u 63 Hi n pháp nư c C ng hoà xã h i thành viên gia ình nhà ch ng... ch nghĩa Vi t Nam năm 1992. Ba là, các quy t nh liên quan n vi c (10).Xem: Kho n 1 và kho n 2 i u 27 Lu t Hôn xác l p, thay i, ch m d t quy n s h u nhân và gia ình. Nxb. CTQG, H 2000. (11).Xem: i u 61 - i u 63 Lu t t ai năm 2003. nhà và quy n s d ng t , quy n s (12). CVC. Nguy n Th Mai - V pháp lu t dân s - d ng t, b t ng s n do v ch ng cùng Kinh t , B tư pháp. “S bình ng v cơ h i kinh t t o l p, ư c t ng cho chung trong th i kì i v i ph n trong pháp lu t và th c ti n thi hành hôn nhân ph i ư c trao i, bàn b c, tho pháp lu t Vi t Nam”. Ch nhi m công trình nghiên c u TS. Ngô Bá Thành, cu n 1, tr. 251. thu n th ng nh t ý ki n b ng văn b n c a (13).Xem: Lê Ng c Vă n, Nguy n Linh Khi u, c v và ch ng. Th Bình, S li u i u tra cơ b n v gia ình Vi t Vi t Nam ang ti n bư c trên con ư ng Nam và ngư i ph n trong gia ình th i kì công công nghi p hoá, hi n i hoá t nư c. Vi c nghi p hoá hi n i hoá (khu v c phía b c) H., hoàn thi n chính sách, pháp lu t t ai có ý (2002), Nxb. KHXH. T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 63
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2