10 đặc điểm hội chứng nhiễm khuẩn toàn thân sơ sinh tại khoa sơ sinh Bệnh viện Bạc Liêu từ 09/2006-04/2007

Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 12 * Phụ bản Soá 1 * 2008<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> 10 ĐẶC ĐIỂM HỘI CHỨNG NHIỄM KHUẨN TOÀN THÂN SƠ SINH<br /> TẠI KHOA SƠ SINH BỆNH VIỆN BẠC LIÊU TỪ 09/2006 - 04/2007<br /> Trịnh Thu Dung*, Huỳnh Thị Duy Hương**, Phạm Thu Thuỳ***.<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả đặc điểm dịch tễ (DT), lâm sàng (LS), cận lâm sàng (CLS), việc sử dụng<br /> kháng sinh điều trị và kết quả điều trị HCNKTTSS tại BV Bạc Liêu.<br /> Thiết kế nghiên cứu: tiền cứu mô tả hàng loạt ca.<br /> Đối tượng –phương pháp nghiên cứu: 62 trẻ ≤ 30 ngày tuổi thoả chẩn đoán HCNKTTSS (gồm<br /> HCĐƯVBT và sự nhiễm khuẩn) tại BV Bạc Liêu từ tháng 09/2006-04/2007. Tất cả được mô tả các đặc điểm<br /> DT, LS, CLS, kháng sinh điều trị và kết quả điều trị HCNKTTSS.<br /> Kết quả: Trong số 62 trẻ bị HCNKTTSS có 82,3% là NKTTSS sớm, Nam 58,1%, nhẹ cân 58,1%, sanh<br /> non 53,2%, nông thôn 74,2%, ngạt lúc sanh 32,3%. Lâm sàng thường gặp là lừ đừ 95,2%, bú ít 67,3%,<br /> SpO2< 90% 64,5%, rối loạn thân nhiệt 55%, dịch dư dạ dày 48%, vàng da 45%, các triệu chứng khác<br /> 10 mg/l 85,5% các xét nghiệm khác (+) <br /> 34000/mm3<br /> - CRP > 10 mg/l<br /> + Và có ít nhất 1 trong các điều kiện (ĐK)<br /> sau đây(1,9):<br /> - ĐK 1: có cấy hoặc nhuộm Gram các bệnh<br /> phẩm (+).<br /> - ĐK 2: có ≥ 3 dấu (không trùng với 2 tiêu<br /> chí đã chọn trong HCĐƯVBT): nhịp tim >180<br /> l/p hoặc 60 l/p kèm hoặc thở rên hoặc co lõm<br /> ngực hoặc giảm độ bão hoà oxy (< 90%), thân<br /> nhiệt không ổn định, CRT>3'', BC < 5000/mm3<br /> hoặc >34000/mm3, CRP > 10 mg/l, Glucose/máu<br /> >10 mmol/l, Band neutrophills >10%, I/T > 0,2, TC<br /> < 100.000/mm3.<br /> - ĐK 3: XQ phổi có hình ảnh tổn thương<br /> dạng viêm phổi.<br /> - ĐK 4: bất thường BC trong các dịch cơ<br /> thể: DNT, nước tiểu…….<br /> - ĐK 5: da nhiều mụn mủ, hoặc mụn mủ<br /> nhiễm trùng nặng, hoặc mủ rốn.<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 12 * Phụ bản Soá 1 * 2008<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Trẻ đang điều trị phải chuyển tuyến trên.<br /> <br /> * Thiết kế nghiên cứu<br /> Tiền cứu mô tả hàng loạt ca.<br /> <br /> Xử lý dữ liệu<br /> Xử lý bằng phần mềm thống kê SPSS 10.0, xác<br /> định tỷ lệ, trung bình theo mục tiêu cụ thể, dùng<br /> phép kiểm χ2 so sánh 2 tỷ lệ, phép kiểm T so sánh<br /> 2 trung bình, mức ý nghĩa p 7 ngày có ý nghĩa thống kê (χ2,<br /> p Khmer > Hoa<br /> > Thiểu số lần lượt là 69,4%, 22,5%, 6,5%, 1,6%.<br /> Khác biệt này là do sự phân bố dân số một<br /> cách ngẫu nhiên.<br /> <br /> CNLS trung bình 2288 ± 710 gr (1000- 3900<br /> gr), trẻ có CNLS < 2500gr 36 (58,1%) Ðiều này<br /> phù hợp với ghi nhận của Nagata(4) và Morven(5)<br /> thì tỷ lệ mắc HCNKTTSS tăng tỷ lệ thuận với sự<br /> sanh non và CNLS thấp. Tuy nhiên tỷ lệ trẻ có<br /> CNLS thấp của chúng tôi thấp hơn so với các tác<br /> giả Đinh Anh Tuấn 63,4%(3), Lê Thị Thanh<br /> Hương 62%(14) và Zeeshan 71%(26). Khác biệt này<br /> là ngẫu nhiên và/hoặc do cách chọn mẫu khác<br /> nhau giữa các NC.<br /> <br /> Bảng 1: Tỷ lệ triệu chứng lâm sàng so với các tác<br /> giả khác(3,20,21,25,(26).<br /> <br /> * Thời điểm mắc HCNKTTSS - Ngạt lúc sanh<br /> - Nơi gởi bệnh đến<br /> <br /> Đặc điểm lâm sàng.<br /> <br /> Triệu<br /> Chúng tôi Đ.A.T P.N.T.N P.T.X.TV.Đ.Tr Zeeshan<br /> chứng<br /> Tỷ lệ % N=62 N=82 N=115 N=88 N=35 N=100<br /> 59<br /> Lừ đừ<br /> 97,1<br /> (95,2%)<br /> 24<br /> Sốt<br /> 35,3 31,3<br /> 27,3 34,3<br /> 75<br /> (38,7%)<br /> Hạ thân<br /> 10<br /> 17,1 1,7<br /> 56,8 14,3<br /> 15<br /> nhiệt (16,1%)<br /> Mạch<br /> 18<br /> 57,3 74,4<br /> 51,4<br /> nhanh (28,9%)<br /> 14<br /> CRT>3''<br /> 35,4<br /> (22,5%)<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 12 * Phụ bản Soá 1 * 2008<br /> Triệu<br /> Chúng tôi Đ.A.T P.N.T.N P.T.X.TV.Đ.Tr Zeeshan<br /> chứng<br /> Da nổi<br /> 13<br /> 34,8<br /> 35<br /> bông (20,9%)<br /> Mạch<br /> 5 (8,1%) 39<br /> nhẹ<br /> 14<br /> Thở rên<br /> 48,8<br /> (22,5%)<br /> Thở co<br /> 18<br /> 80,5<br /> 8,6<br /> lõm<br /> (28,9%)<br /> Cơn<br /> 15<br /> 22<br /> 17,1<br /> ngưng<br /> (24,2%)<br /> thở<br /> Xanh<br /> 18<br /> 89<br /> 23,9<br /> 28<br /> tím môi (28,9%)<br /> 42<br /> Bỏ bú<br /> 97,6 78,4<br /> 78,4 28,6<br /> 75<br /> (67,8%)<br /> 12<br /> Ói<br /> 20,4 14,2<br /> 50<br /> (19,3%)<br /> 15<br /> Chướng<br /> 78<br /> 56,5<br /> 56,8 42,9<br /> bụng (24,2%)<br /> Tiêu<br /> 2 (3,2%)<br /> 11,3<br /> 0<br /> chảy<br /> Dịch dư<br /> 30 (48%) 56,1<br /> dạ dày<br /> 12<br /> Li bì<br /> 65,9 97,1<br /> 88<br /> (19,3%)<br /> Kích<br /> 2 (3,2%)<br /> thích<br /> Hôn mê 1 (1,6%) 8,5<br /> Co giật 8 (12,8%) 3,7<br /> 11,3<br /> 5,7<br /> Tăng<br /> 12<br /> 6,1<br /> TLC<br /> (19,3%)<br /> Giảm<br /> 15<br /> 78<br /> TLC<br /> (24,2%)<br /> Thóp<br /> 4 (6,5%)<br /> 10,2<br /> phồng<br /> Phù<br /> 2 (3,2%) 35,8 28,3<br /> 55,7<br /> cứng bì<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Triệu<br /> Chúng tôi Đ.A.T P.N.T.N P.T.X.TV.Đ.Tr Zeeshan<br /> chứng<br /> 28<br /> 58,5<br /> Vàng da<br /> 53<br /> 64,8 28,3<br /> (44,8%)<br /> Mủ da 6 (9,6%)<br /> 14,3<br /> Mủ rốn 3 (4,8%)<br /> 2,3<br /> 11,4<br /> 11<br /> 17,1 21,7<br /> Gan to<br /> 19,3<br /> 8,6<br /> (17,7%)<br /> XHDD 2 (3,2%) 54,9<br /> XHTH 2 (3,2%) 27<br /> <br /> Trẻ có thể có 1 hoặc nhiều triệu chứng và<br /> tỷ lệ các triệu chứng luôn khác nhau giữa các<br /> NC (Bảng 1). Điều này chứng tỏ lâm sàng đa<br /> dạng và không đặc hiệu, phù hợp với nhận xét<br /> của đa số các tác giả (7,12,26).<br /> <br /> Đặc điểm cận lâm sàng<br /> Phết máu ngoại biên (PMNB):<br /> PMNB bất thường 30 ca(48%). Trong đó<br /> Band>10% 23(37%) tương tự tác giả Huỳnh Thị<br /> Duy Hương(11) thấp hơn Võ Đức Trí 59%(25) nhưng<br /> cao hơn Đinh Anh Tuấn 34%(3), tỷ lệ I/M > 0,3 là<br /> 15 (24,2%), tỷ lệ I/T > 0,2 là 20 (32%) thấp hơn<br /> nhiều so với tác giả Lâm Thị Mỹ 61,4%(13) nhưng<br /> cao hơn Zheeshan 21-25%(26). Theo Rober S.<br /> Baltimore tăng tế bào đầu dòng của tuỷ xương là<br /> giai đoạn sớm của NKTT(1), Hạt độc (+) 3 (4,8%)<br /> thấp hơn Lâm Thị Mỹ 9,09%. Kết quả khác biệt<br /> giữa các tác giả cho thấy thay đổi PMNB rất rộng<br /> vì vậy PMNB bất thường gợi ý chẩn đoán nhưng<br /> nếu bình thường không loại trừ chẩn đoán<br /> HCNKTTSS(26).<br /> <br /> * Huyết học – Hoá sinh – Vi sinh<br /> Bảng 2: So sánh kết quả xét nghiệm huyết học – sinh hoá và vi sinh với các tác giả khác.<br /> Kết quả xét nghiệm<br /> <br /> Chúng tôi<br /> <br /> ĐAT<br /> <br /> PNTN<br /> <br /> NNR<br /> <br /> PTXT<br /> <br /> Zeeshan<br /> <br /> BC: < 5000/mm<br /> 3<br /> > 20000/mm<br /> 3<br /> > 34000/mm<br /> 3<br /> BCĐNTT: 15000/mm<br /> 3<br /> TC: 180 mg%<br /> Creatinin >1.5 mg%<br /> Cấy máu (+)<br /> Stap. aureus<br /> Stap.cpa.negative<br /> <br /> Chúng tôi<br /> 4 (6,5%)<br /> 12 (19,3%)<br /> 13 (21%)<br /> 6 (9,7%)<br /> 6 (9,7%)<br /> 3 (4,8%)<br /> 3 (4,8%)<br /> <br /> ĐAT<br /> <br /> PNTN<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> NNR<br /> <br /> PTXT<br /> <br /> Zeeshan<br /> <br /> 17%<br /> 7,3%<br /> <br /> 9,6%<br /> 28%<br /> 1,1%<br /> <br />