An sinh xã hội ở thành phố Hồ Chí Minh trước tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư

AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 58 - 64<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> AN SINH XÃ HỘI Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỚC TÁC ĐỘNG<br /> CỦA CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ<br /> <br /> Nguyễn Minh Trí1, Lê Nho Minh2<br /> 1<br /> Trường Đại học Công nghệ Tp. Hồ Chí Minh<br /> 2<br /> Trường Đại học An ninh Nhân dân<br /> <br /> Thông tin chung: ABSTRACT<br /> Ngày nhận bài: 09/08/2018<br /> Ngày nhận kết quả bình duyệt: After more than 30 years of renovation and integration with high economic<br /> 20/09/2018 growth rate, Ho Chi Minh City has implemented a social security with<br /> Ngày chấp nhận đăng: practical achievements contributing to the improvement of living standards<br /> 08/2019 and spiritual life of the people, bring about positive effects, contributing to<br /> Title: political stability, promoting economic growth, and strengthening people's<br /> Social security in Ho Chi Minh confidence in the leadership of the Party and the Government. Therefore, the<br /> city before the impact of the continuous improvement of social security for all people with the purpose of<br /> fourth industrial revolution building Ho Chi Minh City with good quality of life, civilization, modernity,<br /> Keywords: will continue to be driven meaningful methodological to solve the issue of<br /> Social security, the fourth sustainable development before the impact of the fourth industrial revolution<br /> industrial revolution, Ho Chi in Ho Chi Minh City today.<br /> Minh City<br /> Từ khóa: TÓM TẮT<br /> An sinh xã hội, cách mạng<br /> công nghiệp lần thứ tư, Thành Sau hơn 30 năm đổi mới và hội nhập, cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế<br /> phố Hồ Chí Minh cao, Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện an sinh xã hội (ASXH) với những<br /> thành tựu thiết thực góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho<br /> mọi người dân, mang lại hiệu quả tích cực, góp phần ổn định chính trị, thúc<br /> đẩy tăng trưởng kinh tế, củng cố lòng tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo<br /> của Đảng, Nhà nước. Vì lẽ đó, việc tiếp tục hoàn thiện, phát huy tốt ASXH<br /> trước tác động cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư góp phần tích cực xây<br /> dựngThành phố Hồ Chí Minh có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại,<br /> nghĩa tìnhsẽ là định hướng có ý nghĩa phương pháp luận để giải quyết vấn<br /> đề phát triển bền vững trước tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần<br /> thứ tư ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.<br /> <br /> <br /> 1. MỞ ĐẦU những thành quả tăng trưởng kinh tế theo hướng<br /> Cùng với các vấn đề khác của sự phát triển xã hội công bằng xã hội và hài hòa lợi ích giữa các chủ<br /> như: Kinh tế, chính trị, văn hóa, đạo đức, pháp thể, nhóm xã hội và tạo sự đồng thuận xã hội; từ<br /> luật… thì việc thực hiện ASXH đóng vai trò quan đó là cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống<br /> trọng đối với sự hưng thịnh của mỗi quốc gia dân của nhân dân – chủ thể của quá trình phát triển.<br /> tộc; bởi lẽ ASXH là nhằm bảo đảm phân phối Sau hơn 30 năm đổi mới và hội nhập, Việt Nam<br /> nói chung, Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được<br /> <br /> <br /> <br /> 58<br /> AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 58 - 64<br /> <br /> nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực kinh hưởng của nó. Cuộc CMCN 4.0 được hình thành<br /> tế, chính trị, văn hóa - xã hội góp phần đảm bảo dựa trên nền tảng kỹ thuật số với sử dụng phổ<br /> ASXH cho mọi người dân, yếu tố quan trọng góp biến internet. Nội dung của cuộc cách mạng này<br /> phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu dân giàu, là sự phát triển hệ thống liên kết thế giới thực và<br /> nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh của ảo trên cơ sở internet kết nối vạn vật (Internet of<br /> Đảng chính là vấn đề hoạch định và thực hiện thing – IoT) và các hệ thống kết nối internet<br /> ASXH. Tuy nhiên, dưới tác động của cuộc cách (Internet of Systems – IoS). Cuộc cách mạng này<br /> mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đã và đã làm thay đổi mô hình tập trung sang phân cấp.<br /> đang diễn ra với tốc độ nhanh, nhiều diễn biến Sản xuất công nghiệp không dừng lại ở con người<br /> khó lường, tác động đến sự phát triển kinh tế - xã tác động vào máy móc thiết bị để tạo ra sản phẩm<br /> hội của người lao động và nhân dân Thành phố mà là sản phẩm tiếp xúc với máy móc thiết bị và<br /> nói chung, đảm bảo ASXH cho mọi người dân giúp máy móc thiết bị biết là cần làm gì để hoàn<br /> Thành phố nói riêng. Chính vì lẽ đó, cần phải xây thành sản phẩm. Cuộc cách mạng này có thể chia<br /> dựng hệ thống ASXH đa tầng nhằm bảo vệ mọi thành ba nhóm thuộc về vật lý (với xe hơi tự lái,<br /> người dân trước tác động của cuộc cách mạng trở công nghệ in 3D, robot cao cấp và các vật liệu<br /> thành vấn đề cấp thiết hơn bao giờ hết, từ đó có mới), kỹ thuật số (internet kết nối vạn vật, cảm<br /> thể mang lại cuộc sống an lành, tận dụng được cơ biến, chuỗi khối, big data…) và sinh học (công<br /> hội cũng như vượt qua những thách thức mà cuộc nghệ gen, công nghệ tế bào….).<br /> cách mạng này mang lại. Với sự phát triển của CMCN 4.0 tất yếu sẽ dẫn<br /> 2. NỘI DUNG đến sự biến đổi của đời sống con người nói chung<br /> và ASXH của nhân dân nói riêng; bởi lẽ cuộc<br /> C.Mác đã tiên đoán rằng: “Sự phát triển của tư<br /> cách mạng này cộng hưởng với những cuộc cách<br /> bản cố định là chỉ số cho thấy tri thức xã hội phổ<br /> mạng công nghiệp trước đó tác động vào hầu<br /> biến đã chuyển hoá đến mức độ nào đó thành lực<br /> khắp các mặt của đời sống xã hội như kinh tế,<br /> lượng sản xuất trực tiếp” (C.Mác và Ph.Ăngghen,<br /> chính trị, ASXH, môi trường. Nó thúc đẩy sự xuất<br /> 1995, tr.372). Ngày nay, với sự phát triển như vũ<br /> hiện của một số ngành nghề mới và một số ngành<br /> bão của công nghệ thông tin và những hệ quả của<br /> nghề cũ phải thay đổi hoặc bị mất đi. Tác động<br /> nó, lời tiên đoán của C.Mác đã trở thành hiện<br /> này ở các địa phương, ở các quốc gia không đồng<br /> thực. Cuộc cách mạng công nghiệp được xem là<br /> đều; song về cơ bản có thể thấy rõ mức độ ảnh<br /> một biểu hiện của lực lượng sản xuất trong<br /> hưởng sâu, rộng của cuộc cách mạng này là đưa<br /> phương thức sản xuất. Lịch sử phát triển của lực<br /> khoa học – công nghệ trở thành lực lượng sản<br /> lượng sản xuất cho thấy mỗi cuộc cách mạng<br /> xuất trực tiếp dẫn đến những biến đổi trong cơ cấu<br /> công nghiệp đã tạo ra những bước nhảy vọt của<br /> lao động.<br /> nền sản xuất vật chất cả về lượng lẫn chất. Nó tác<br /> Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm kinh tế văn<br /> động rộng khắp đến tất cả mọi lĩnh vực, trong đó<br /> hóa, khoa học – công nghệ lớn, đầu mối giao lưu<br /> có ASXH, trên cả phạm vi rộng lẫn hẹp theo<br /> quốc tế của cả nước cũng không nằm ngoài xu thế<br /> những tầng mức khác nhau.<br /> tác động của cuộc CMCN 4.0. Dự báo sự tác động<br /> Thuật ngữ CMCN 4.0 được đề cập đầu tiên tại<br /> của khoa học – công nghệ, Đại hội Đảng bộ<br /> Hội chợ triễn lãm công nghệ tại Hannoverm, Đức<br /> Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ X chỉ rõ: “Phát<br /> và sau đó thuật ngữ CMCN 4.0 chính thức được<br /> triển mạnh mẽ khoa học – công nghệ và đổi mới<br /> đưa vào Kế hoạch hành động chiến lược công<br /> sáng tạo trở thành động lực chủ yếu phát triển<br /> nghệ cao được Đức thông qua năm 2012. Sau khi<br /> kinh tế - xã hội gắn với phát triển kinh tế tri thức”<br /> xuất hiện thuật ngữ này, rất nhiều quốc gia trên<br /> (Ðảng bộ TP.HCM, 2015, tr.195). Do đó, nắm bắt<br /> thế giới cũng đưa ra những nhận định về sự hiện<br /> xu hướng biến đổi của ASXH ở Thành phố Hồ<br /> diện của cách mạng này cũng như những ảnh<br /> <br /> 59<br /> AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 58 - 64<br /> <br /> Chí Minh trước tác động của cuộc CMCN 4.0 trở giới. Đồng thời, Thành phố Hồ Chí Minh đang<br /> thành yêu cầu cấp thiết để kịp thời đưa ra những hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới với lực<br /> chính sách phù hợp với điều kiện mới. Dưới tác lượng lao động có trình độ thì việc tiếp cận thành<br /> động của cuộc cách mạng này khiến cho yêu cầu tựu cách mạng này sẽ tạo ra công cụ đắc lực giúp<br /> về công việc thay đổi kéo theo hệ lụy sẽ là có một Thành phố tạo nhiều sản phẩm công nghệ, tham<br /> lực lượng lao động mất việc do không bắt kịp với gia hiệu quả chuỗi giá trị toàn cầu và đẩy nhanh<br /> những đòi hỏi mới của thị trường. quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát<br /> Thực chất của cuộc CMCN 4.0 là tạo ra các hệ triển lành mạnh môi trường sinh thái. Với những<br /> thống ảo được thiết lập trên nền tảng internet, cải cách công nghệ mang tính đột phá có thể dẫn<br /> giúp con người kết nối và tương tác với người, đến những điều kỳ diệu trong sản xuất và quản trị<br /> giữa người với máy móc, thúc đẩy chuyển dịch cơ xã hội sẽ góp phần tích cực trong việc thực hiện<br /> cấu lao động ở nhiều quốc gia, nhiều công việc gắn kết tăng trưởng kinh tế với chính sách ASXH<br /> vốn của con người nay có thể do máy móc đảm bền vững, từ đó tạo cơ hội để Thành phố bứt phá<br /> nhiệm. Con người có xu hướng chuyển sang trở thành trung tâm kinh tế, xã hội của cả nước và<br /> những công việc mang tính sáng tạo và định thế giới. Thách thức đến từ việc thu hẹp quy mô<br /> hướng dịch vụ nhiều hơn. Những tác động của các lĩnh vực sản xuất giản đơn, phải đào thải<br /> việc ứng dụng công nghệ mới khiến cho yêu cầu người lao động có chất lượng kém. Cụ thể, mô<br /> về công việc thay đổi kéo theo hệ lụy sẽ là có một hình kinh tế Thành phố chủ yếu dựa vào khai thác<br /> lực lượng lao động mất việc do không thay đổi tài nguyên, lao động giá rẻ thì tác động của cuộc<br /> kịp với yêu cầu mới của công việc. Điều này đặc CMCN 4.0 với sự phát triển trí tuệ nhân tạo, lao<br /> biệt đáng chú ý đến những quốc gia vốn coi lao động tự động hóa tăng thay thế lao động giản đơn<br /> động giá rẻ là lợi thế cạnh tranh. Một số lượng lớn của con người, các kỹ năng và phẩm chất của<br /> lao động sẽ mất việc là thách thức đối với ASXH, người lao động truyền thống đã từng chiếm vai trò<br /> đòi hỏi các quốc gia cần đánh giá lại khả năng ảnh không thể thay thế, thì giờ đây dần bị người máy<br /> hưởng của cuộc cách mạng này và có giải pháp để thay thế. Điều này sẽ tác động trực tiếp đến việc<br /> đói phó với nó. Bên cạnh sự tác động của cuộc thực hiện mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế<br /> cách mạng này lên sự chuyển dịch cơ cấu lao với chính sách ASXH.<br /> động và yêu cầu về năng lực lao động trong bối Trước những ảnh hưởng của cuộc CMCN 4.0, vấn<br /> cảnh mới. Cuộc cách mạng này còn tác động lên đề đặt ra Thành phố cần có những cơ chế, chính<br /> đời sống xã hội của con người thông qua việc thay sách phù hợp nhằm quản lý tốt những rủi ro do<br /> đổi hành vi sống của họ. Có thể thấy, cuộc CMCN cuộc cách mạng này mang lại. Vấn đề này, Văn<br /> 4.0 không chỉ tác động đến kinh tế mà còn tác kiện Đại hội đại biểu lần thứ X của Đảng bộ<br /> động mạnh mẽ đến ASXH của người lao động. Thành phố đã chỉ rõ:<br /> Thành phố Hồ Chí Minh đang trong quá trình Quan tâm giải quyết tốt các vấn đề xã<br /> công nghiệp hóa, hiện đại hóa, trình trạng lực hội, tạo điều kiện để mọi người có việc<br /> lượng lao động không tìm được việc làm hoặc làm làm và thu nhập ổn định, đủ điều kiện<br /> việc không phù hợp với chuyên ngành đào tạo sống và tái sản xuất sức lao động; chú<br /> chiếm tỷ lệ cao, nguồn nhân lực chưa đáp ứng trọng xây dựng quan hệ lao động hài hòa,<br /> mục tiêu phát triển nhanh và bền vững của Thành ổn định, tiến bộ trong doanh nghiệp. Chú<br /> phố. Vì vậy, cuộc CMCN 4.0 đang đặt ra cho trọng nâng cao vai trò, năng lực của<br /> Thành phố những cơ hội và cả những thách thức. doanh nghiệp và các tổ chức công đoàn<br /> Cơ hội đến từ việc mở rộng thị trường, rút ngắn trên thị trường lao động, hỗ trợ lao động<br /> thời gian, thu hẹp không gian, đẩy nhanh quá trình khu vực không chính thức. Bảo đảm tốt<br /> hợp tác và liên kết giữa các địa phương trên thế ASXH, trợ lực giúp nghèo, người nghèo<br /> <br /> <br /> 60<br /> AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 58 - 64<br /> <br /> giảm nghèo bền vững (Ðảng bộ TP.HCM, sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình; có vai trò<br /> 2015, tr.140). động lực trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện<br /> Đồng thời, Đảng bộ Thành phố tiếp tục chủ đại hóa đất nước” (Ðảng bộ TP.HCM, 2015, tr.33).<br /> trương đẩy mạnh quá trình cơ cấu lại nền kinh tế Chính đều này đã góp phần đảm bảo ASXH bền<br /> kinh tế theo hướng “Phát triển nhanh, bền vững, vững ở Thành phố Hồ Chí Minh. Cụ thế:<br /> đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng phát Đối với giải quyết việc làm: Thành phố đã chủ<br /> triển kinh tế tri thức và tăng trưởng xanh, nâng trương đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu ngành kinh<br /> cao chất lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tế theo hướng hiện đại (dịch vụ - công nghiệp -<br /> tranh” (Ðảng bộ TP.HCM, 2015, tr.118) và “gắn nông nghiệp) tăng tỷ trọng các sản phẩm, dịch vụ<br /> tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, xây có giá trị gia tăng và trình độ công nghệ cao góp<br /> dựng con người, thực hiện tiến bộ, công bằng xã phần giải quyết việc làm bền vững, rút ngắn<br /> hội” (Ðảng bộ TP.HCM, 2015, tr.119). khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, góp<br /> Nhấn mạnh việc đổi mới mô hình tăng trưởng phần vào thành công của kinh tế Việt Nam trong<br /> theo hướng phát triển kinh tế tri thức gắn với công quá trình đổi mới. Ngành dịch vụ tập trung vào 9<br /> bằng, tiến bộ xã hội, đảm bảo ASXH cho mọi nhóm ngành thế mạnh (tài chính - tín dụng - ngân<br /> người dân Thành phố cho thấy hướng đi hợp lý hàng - bảo hiểm; thương mại; du lịch; vận tải, kho<br /> của Thành phố trước tác động của cuộc CMCN bãi, dich vụ cảng; bưu chính - viễn thông và công<br /> 4.0. Là địa phương đang hội nhập sâu rộng vào nghệ thông tin - truyền thông; kinh doanh tài sản -<br /> nền kinh tế thế giới, Thành phố Hồ Chí Minh với bất động sản; dịch vụ thông tin tư vấn, khoa học -<br /> lực lượng lao động có trình độ thì việc tiếp cận công nghệ; du lịch; y tế và giáo dục - đào tạo) và<br /> thành tựu cách mạng này sẽ tạo ra công cụ đắc lực giá trị tăng thêm chiếm tỷ trọng lớn trong GDP<br /> giúp Thành phố tạo nhiều sản phẩm công nghệ, (năm 2017 đạt 58,3%). Ngành công nghiệp - xây<br /> tham gia hiệu quả chuỗi giá trị toàn cầu và đẩy dựng tập trung vào 4 ngành công nghiệp mũi nhọn<br /> nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và (cơ khí chế tạo, điện tử, hóa chất - cao su - nhựa<br /> phát triển lành mạnh môi trường sinh thái, song và chế biến lương thực thực phẩm) với giá trị tăng<br /> còn nhiều khó khăn gây cản trở và tạo ra những thêm chiếm tỷ trọng trong GDP (năm 2017 đạt<br /> bất cập trong việc thích ứng và sử dụng hiệu quả 24,8%). Ngành nông nghiệp luôn duy trì tỷ trọng<br /> cơ hội của cuộc cách mạng. Mỗi bước điều chỉnh gần 1,0% (từ năm 2011 đến nay) và phát triển<br /> mô hình kinh tế đều có tác động nhất định đến theo hướng nông nghiệp đô thị hiện đại, hiệu quả,<br /> ASXHcủa mọi người dân. Về cơ bản, đến nay có bền vững. Như vậy, về cơ bản “cơ cấu kinh tế ở<br /> thể thấy, những chủ trương và chính sách của Thành phố chuyển dịch tích cực, đúng định<br /> Thành phố đang từng bước phát huy hiệu quả hướng” (Ðảng bộ TP.HCM, 2015, tr.12), đang hình<br /> trong việc điều chỉnh mô hình tăng trưởng kinh tế thành một hình thái với chất lượng cao, trong đó<br /> gắn với khoa học – công nghệ, từng bước đảm tỷ lệ dịch vụ - công nghiệp trong cơ cấu kinh tế<br /> bảo ASXHcho mọi người dân nhằm hướng đến ngày càng cao, tỷ lệ nông nghiệp giảm dần, thể<br /> “xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh có chất lượng hiện qua biểu đồ 1.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 61<br /> AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 58 - 64<br /> <br /> 70%<br /> 60%<br /> 50%<br /> 40%<br /> 30%<br /> 20%<br /> 10%<br /> 0%<br /> 2000 2005 2010 2011 2012 2014 2015 2016 2017<br /> Dịch vụ 52.60% 50.60% 56.00% 57.80% 58.60% 58.30% 59.40% 58.20% 58.30%<br /> Công nghiệp-xây dựng 45.40% 48.20% 36.90% 41.20% 40.30% 39.40% 39.60% 24.90% 24.80%<br /> Nông, lâm, thủy sản 2.00% 1.20% 1.10% 1.00% 1.10% 1.00% 1.00% 0.80% 0.80%<br /> <br /> <br /> Biểu đồ 1. Xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Thành phố Hồ Chí Minh<br /> thể hiện trong GDP giai đoạn 2001 - 2017<br /> (Nguồn:Cục Thống kê Thành phố Hồ Chí Minh năm 2005 và 2017)<br /> Quá trình chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở Thành phố đã có 18 KCX - KCN tập trung đã thu<br /> Thành phố Hồ Chí Minh tất yếu làm tăng tỷ trọng hút 536 giấy phép đầu tư nước ngoài với tổng vốn<br /> lao động trong các ngành dịch vụ, công nghiệp - đầu tư 64,86 triệu USD; dẫn đầu thu hút các nhà<br /> xây dựng, giảm dần tỷ trọng lao động ở khu vực đầu tư trong nước với 833 dự án, tổng số vốn tổng<br /> nông thôn. Giai đoạn 2000 - 2009, tỷ trọng lực vốn đầu tư 4.096,052 tỷ USD và tạo ra kim ngạch<br /> lượng lao động ngành dịch vụ từ 52,1% tăng lên xuất khẩu hàng năm khoảng 4,4 triệu USD (năm<br /> 53,7%; ngành công nghiệp - xây dựng từ 41,5% 2016) (Cục Thống kê TPHCM, 2017, tr.96). Việc<br /> tăng lên 43,5%; nông, lâm, thủy sản từ 6,4% giảm thu hút vốn đầu tư vào KCX - KCN không chỉ<br /> còn 2,8% (UBND TP.HCM, 2012, tr.31) và đến tăng nguồn ngoại tệ đầu tư trên địa bàn mà còn<br /> năm 2017 tỷ trọng lao động ngành dịch vụ chiếm đóng góp vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giải<br /> 64,63%; công nghiệp - xây dựng chiếm 33,01% quyết việc làm cho người lao động, bảo đảm<br /> và nông, lâm, thủy sản chiếm 2,36% (Trung tâm ASXH cho người dân Thành phố. Đặc biệt, từ<br /> Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường môi trường này “đã tạo ra 5.000 kỹ thuật viên và<br /> lao động TP.HCM, 2017), góp phần tạo ra việc nhân viên quản lý có trình độ đại học, cao đẳng,<br /> làm có năng suất, hiệu quả và tạo nguồn lực vật đủ khả năng thay thế các chuyên gia nước ngoài;<br /> chất cho người dân tham gia chính sách ASXH cùng với 15.000 công nhân trung cấp sử dụng<br /> theo nguyên tắc đóng - hưởng và Nhà nước có thành thạo thiết bị hiện đại và 30.000 công nhân<br /> nguồn thu ngân sách để thực hiện chính sách lành nghề có trình độ ngang bằng tầm cỡ quốc tế”<br /> ASXH theo nguyên tắc trợ giúp bảo đảm công (Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ<br /> bằng, tiến bộ xã hội. quốc Việt Nam TP.HCM, 2015, tr.231); từ đó đã<br /> Việc xây dựng và phát triển các khu chế xuất, khu nâng cao trình độ cho đội ngũ lao động và trình độ<br /> công nghiệp (KCX – KCN) không chỉ đã góp quản lý tiên tiến ở Thành phố từng bước hội nhập<br /> phần tích cực trong việc giải quyết việc làm mà quốc tế và đi vào nền kinh tế tri thức. Bên cạnh<br /> còn đảm bao ASXH cho người lao động Thành đó, Thành phố luôn quan tâm, huy động các<br /> phố. KCX - KCN ở Thành phố là một trong nguồn lực thực hiện chính sách ASXH cho công<br /> những công cụ thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nhân lao động tại KCX - KCN như khuyến khích<br /> nước, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư, xây dựng mới nhiều nhà trẻ,<br /> chuyển dịch cơ cấu kinh tế với giải quyết việc làm trường mẫu giáo, nhà lưu trú công nhân; khu lưu<br /> cho một lượng khá lớn người lao động. Hiện nay,<br /> <br /> 62<br /> AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 58 - 64<br /> <br /> trú văn hóa; khuyến khích, vận động chủ nhà trọ của Nhà nước về bảo hiểm xã hội Thành phố đã<br /> thực hiện giá cho thuê hợp lý. ban hành nhiều văn bản triển khai, chỉ đạo các<br /> Đối với xóa đói giảm nghèo: Là một điểm sáng và quyết liệt, số lượng tham gia bảo hiểm xã hội<br /> có sức lan tỏa cao góp phần đảm bảo ASXH cho ngày càng tăng lên nhanh, góp phần bảo đảm an<br /> người dân của Thành phố. Hiện Thành phố Hồ sinh cho người lao động khi gặp những rủi ro<br /> Chí Minh đang nỗ lực thực hiện giai đoạn 2015 - trong cuộc sống. Theo Báo cáo Bảo hiểm xã hội<br /> 2020 theo phương pháp tiếp cận nghèo đa chiều Thành phố Hồ Chí Minh, tính đến năm 2015 tổng<br /> (thu nhập từ trên 21 triệu đồng/người/năm đến số người tham gia bảo hiểm xã hội là 1.966.383<br /> 28 triệu đồng/người/năm, gồm 05 chiều nghèo người (tỷ lệ bao phủ 46,25%), tham gia bảo hiểm<br /> (chiều thiếu hụt xã hội): Giáo dục và đào tạo; y y tế là 5.695.398 người (tỷ lệ bao phủ 76%%)<br /> tế; việc làm và bảo hiểm xã hội; điều kiện sống; (BHXH TP.HCM, 2016, tr.3). Thành phố tiếp tục<br /> tiếp cận thông tin), nhằm cải thiện chất lượng đầu tư xây mới và nâng cấp mở rộng nhiều bệnh<br /> sống của hộ nghèo, với Nghị quyết số viện, khuyến khích phát triển y tế ngoài công lập.<br /> 15/2015/NQ-HĐND ngày 09/12/2015 của Các loại hình bảo hiểm cho người dân ngày càng<br /> HĐND Thành phố về Chương trình giảm nghèo mở rộng với sản phẩm đa dạng. Khi tăng trưởng<br /> bền vững của Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn kinh tế cao, số người tham gia hoạt động kinh tế<br /> 2016 - 2020 và Quyết định số 58/2015/QĐ- cao dần lên và số người tham gia Bảo hiểm xã hội<br /> UBND ngày 31/12/2015 của UBND Thành phố cũng tăng lên. Bảo hiểm xã hội góp phần đảm bảo<br /> về việc ban hành chuẩn hộ nghèo, hộ cận nghèo ASXH, chính trị - xã hội ổn định, tạo sự đồng<br /> Thành phố áp dụng giai đoạn 2016 - 2020. Để thuận xã hội cao là động lực quan trọng thúc đẩy<br /> đưa chương trình giảm nghèo bền vững vào cuộc kinh tế - xã hội phát triển bền vững, đời sống<br /> sống, UBND Thành phố ban hành Quyết định số người dân thịnh vượng.<br /> 3582/KH-UBND về phê duyệt Chương trình Thời gian qua, việc thực hiện ASXH bền vững<br /> Giảm nghèo bền vững của Thành phố giai đoạn cho mọi người dân Thành phố đã góp phần tích<br /> 2016 - 2020 ngày 12/7/2016. Với 8 lần nâng mức cực giúp người dân quản lý những rủi ro trước tác<br /> chuẩn hộ nghèo được xem là khâu đột phá của động tiêu cực của cuộc CMCN 4.0. Theo Báo cáo<br /> Thành phố trong thực hiện chính sách giảm quốc gia về phát triển con người năm 2015 của<br /> nghèo và thu nhập hộ nghèo ở Thành phố hiện UNDP, HDI của Việt Nam năm 2012 là 0,752 -<br /> nay cao hơn chuẩn nghèo quốc gia (giai đoạn tăng 13,56% so với năm 1999, trong đó, TP.HCM<br /> 2016 - 2020 là 1,94 lần) và tiếp cận chuẩn nghèo đứng thứ hai (sau Bà Rịa - Vũng Tàu) với giá trị<br /> quốc tế (2 USD/người/ngày). Theo báo cáo của 0,820. Theo bảng chỉ số HDI ở Thành phố có<br /> UBND Thành phố, tính đến cuối năm 2016, công nhận thấy giai đoạn 2008 – 2012, tăng bình quân<br /> tác giảm nghèo bền vững dựa trên các tiêu chí mỗi năm 1,57% gấp 1,7 lần so với mức tăng HDI<br /> Thành phố có 64.958 hộ (chiếm tỷ lệ 3,325 trên cả nước. Điều này, minh chứng rõ nét sự kết hợp<br /> tổng số hộ dân); hộ cận nghèo có thu nhập từ 21 giữa tăng trưởng kinh tế với chính sách giảm<br /> đến 28 triệu/đồng/người/năm và có điểm thâm nghèo đã có bước lan tỏa đến sự phát triển con<br /> hụt các chiều dưới 40 điểm là 46.859 hộ (chiếm người, đảm bảo ASXH.<br /> 2,4%) (UBND TP.HCM, 2016, tr.12). Đến cuối 3. KẾT LUẬN<br /> năm 2017, số hộ nghèo trên địa bàn còn là<br /> Thành phố Hồ Chí Minh là một đô thị đặc biệt,<br /> 25.461 hộ (chiếm tỷ lệ 1,28%), số hộ cận nghèo<br /> một trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục -<br /> còn lại là 38.116 hộ (chiếm 1,91%) (UBND<br /> đào tạo, khoa học - công nghệ, đầu mối giao lưu<br /> TP.HCM, 2017, tr.14).<br /> và hội nhập quốc tế đã có nhiều điều kiện thuận<br /> Đối với bảo hiểm xã hội, trên cơ sở những chủ<br /> lợi để đón nhận cuộc CMCN 4.0 để phát triển<br /> trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật<br /> kinh tế - xã hội, nhằm đạt mục tiêu đến năm 2020,<br /> <br /> 63<br /> AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 58 - 64<br /> <br /> xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành tế - xã hội và hội nhập quốc tế của Việt Nam.<br /> “Thành phố văn minh, hiện đại, nghĩa tình”. Vì Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự<br /> thế, việc thực hiện ASXH góp phần tích cực đảm Thật.<br /> bảo người lao động có cuộc sống an lành khi xảy C.Mác & Ph.Ăngghen. (1995). Toàn tập, t.46,<br /> ra biến cố bất lợi về kinh tế, xã hội, môi trường, ph.II. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc<br /> sức khỏe, an sinh tuổi già và thất nghiệp trong gia.<br /> thời đại khoa học và công nghệ. Nói cách khác, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ<br /> thực hiện ASXH trong thời đại CMCN 4.0 là cơ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh. (2015).<br /> sở vững chắc là công cụ để Đảng bộ Thành phố Thành phố Hồ Chí Minh - 40 năm xây dựng,<br /> nói riêng, Đảng Cộng sản Việt Nam nói chung phát triển và hội nhập. Thành phố Hồ Chí Minh:<br /> tăng cường khối đại đoàn kết, ổn định chính trị xã Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí<br /> hội nhằm thực hiện mục tiêu: “Nâng cao chất Minh.<br /> lượng tăng trưởng và năng lực cạnh tranh của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin<br /> kinh tế Thành phố, gắn tăng trưởng kinh tế với thị trường lao động Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> phát triển văn hóa, xây dựng con người, thực hiện (2017). Thị trường lao động năm 2017 dự báo<br /> tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; nhu cầu nhân lực năm 2018 tại Thành phố Hồ<br /> nâng cao phúc lợi xã hội và chất lượng cuộc sống Chí Minh. Thành phố Hồ Chí Minh: Bản tin<br /> của Nhân dân. Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh thị trường lao động TP HCM.<br /> có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> tình” (Ðảng bộ TP HCM, 2015, tr.119). (2012). Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2011 –<br /> Bảo hiểm xã hội Thành phố Hồ Chí Minh. (2016). 2020. Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> Báo cáo tổng kết công tác năm 2015 và Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> phương hướng nhiệm vụ công tác năm 2016. (2016). Kiểm điểm công tác chỉ đạo, điều hành<br /> Thành phố Hồ Chí Minh năm 2016 và phương hướng, nhiệm vụ trọng<br /> Cục Thống kê Thành phố Hồ Chí Minh. (2017). tâm năm 2017. Thành phố Hồ Chí Minh:<br /> Niên giám Thống kê Thành phố Hồ Chí Minh Thành phố Hồ Chí Minh: Văn phòng UBND<br /> 2016. Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản TPHCM.<br /> Thanh niên. Uỷ ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.<br /> Ðảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh. (2015). Văn kiện (2017). Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội<br /> Đại hội đại biểulần thứ X. Thành phố Hồ Chí Thành phố năm 2017 và nhiệm vụ, giải pháp<br /> Minh: Đảng bộ TP.HCM. năm 2018. Thành phố Hồ Chí Minh: Văn<br /> Trần Thị Vân Hoa. (2017). Cách mạng công phòng UBND TPHCM.<br /> nghiệp 4.0 - Vấn đề đặt ra cho phát triển kinh<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 64<br />