Ảnh hưởng của các khu công nghiệp đến đời sống hộ nông dân ở huyện Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên

ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC KHU CÔNG NGHIỆP ĐẾN ĐỜI SỐNG HỘ NÔNG DÂN Ở<br /> HUYỆN PHỔ YÊN TỈNH THÁI NGUYÊN<br /> Nguyễn Thu Hằng1*, Dương Thế Ngọc2<br /> 1<br /> <br /> Trường Đại học Khoa học - ĐH Thái Nguyên, 2Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Huyện Phổ Yên là điểm sáng của tỉnh Thái Nguyên về thu hút đầu tƣ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế,<br /> tốc độ tăng trƣởng GDP đạt 17,5% năm 2008, thu nhập bình quân đầu ngƣời đạt 13 - 15 triệu<br /> đồng/năm. Tính đầu n ăm 2009 giá trị sản xuất mà các doanh nghiệp tạo ra là 538,7 tỉ đồng, giải<br /> phóng mặt bằng cho phát triển các khu công nghiệp ( KCN ) hơn 2.000 ha, giải quyết việc làm cho<br /> 1.555 lao động. Tạo ra động lực mới cho nhiều ngành nghề dịch vụ phát triển, đời sống của các<br /> tầng lớp nhân dân đƣợc cải thiện rõ rệt, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội đƣợc ổn định và giữ<br /> vững, lòng tin của nhân dân vào công cuộc đổi mới đất nƣớc do Đảng ta khởi xƣớng và lãnh đạo<br /> đƣợc củng cố, hệ thống Nhà nƣớc pháp quyền hoạt động ngày càng hiệu lực, hiệu quả cao hơn.<br /> Từ khóa: khu công nghiệp, đời sống hộ nông dân, cơ cấu kinh tế, tăng trưởng kinh tế, ảnh hưởng<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Quá trình công nghiệp hoá ở mỗi quốc gia là<br /> sự hình thành hệ thống cơ sở vật chất của các<br /> ngành kinh tế quốc dân mà trƣớc hết là các<br /> ngành công nghiệp. Kết quả chính của quá<br /> trình này còn bao gồm hệ thống kết cấu hạ<br /> tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trên phạm vi cả<br /> nƣớc đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và<br /> nâng cao đời sống của nhân dân.<br /> Nƣớc ta đang bƣớc vào giai đoạn đẩy mạnh<br /> công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nƣớc theo<br /> đƣờng lối phát triển kinh tế - xã hội của Đảng<br /> ta, sự hình thành các khu công nghiệp mới và<br /> mở rộng các khu công nghiệp hiện có là một<br /> xu hƣớng tất yếu.<br /> Tỉnh Thái Nguyên cũng không nằm ngoài quy<br /> luật chung đó, chúng ta không thể phủ nhận<br /> đƣợc rằng; trong những năm gần đây, tình<br /> hình phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Thái<br /> nguyên đã và đang có nhiều chuyển biến tích<br /> cực, thu nhập của ngƣời dân đƣợc nâng cao,<br /> nhu cầu về đời sống vật chất cũng nhƣ tinh<br /> thần và các dịch vụ khác cũng ngày ngày<br /> càng cao, quá trình công nghiệp hoá trong<br /> tỉnh đang diễn ra khá mạnh mẽ. Phổ Yên là<br /> một huyện thuộc tỉnh Thái Nguyên với 10<br /> khu công nghiệp và cụm công nghiệp, do đó<br /> quá trình công nghiệp hoá ở huyện Phổ Yên<br /> cũng đang diễn ra khá mạnh mẽ.<br /> <br /> <br /> Tel: 0912108538<br /> <br /> THỰC TRẠNG ẢNH HƢỞNG CỦA CÁC<br /> KHU CÔNG NGHIỆP ĐẾN ĐỜI SỐNG<br /> HỘ NÔNG DÂN Ở HUYỆN PHỔ YÊN THÁI NGUYÊN<br /> Đƣợc sự quan tâm, chỉ đạo của Tỉnh Thái<br /> Nguyên với quyết tâm chính trị cao của tập<br /> thể lãnh đạo và sự đồng thuận của nhân dân<br /> các dân tộc trong huyện , với cách làm bài<br /> bản, nhanh chóng , đầu năm 2009 huyện đã<br /> đạt đƣợc kết quả thu hút đầu tƣ đáng khích lệ,<br /> dẫn đầu tỉnh Thái Nguyên với 15 dự án với<br /> qui mô hàng nghìn ha đầu tƣ phát triển công<br /> nghiệp, doanh nghiệp trên địa bàn huyện Phổ<br /> Yên với tổng số vốn đầu tƣ khoảng 10.835,5<br /> tỷ đồng [4]. Một số dự án trọng điểm nhƣ Dự<br /> án xây dựng nhà máy lắp ráp ôtô Vinaxuki<br /> Xuân Kiên có tổng vốn đầu tƣ là 1.600 tỉ<br /> đồng, khu cụm cảng Đa Phúc 9,5ha, khu công<br /> nghệ cao và sinh thái Tây Phổ Yên 300ha,<br /> khu công nghiệp Yên Bình 2000 ha, quy mô<br /> vốn đầu tƣ 3000 tỷ đồng...<br /> Trong 3 năm qua (2007 - 2009) huyện Phổ<br /> Yên đã hoàn thành vƣợt mức các chỉ tiêu kế<br /> hoạch đề ra. Tổng giá trị sản xuất năm 2009<br /> của huyện là 1.610.675 triệu đồng. Năm 2007<br /> - 2009 kinh tế của huyện đã có sự chuyển<br /> biến tích cực. Về giá trị sản xuất, tốc độ tăng<br /> trƣởng bình quân 2007 - 2009 là 17,61%.<br /> Trong đó, ngành nông lâm nghiệp thuỷ sản<br /> chiếm 23,92%, tăng bình quân 2007 - 2009 là<br /> 4,06%; ngành công nghiệp, tiểu thủ công<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> | 140<br /> <br /> Nguyễn Thu Hằng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> nghiệp và xây dựng cơ bản chiếm 55,87%,<br /> tăng bình quân là 18,74%; ngành dịch vụ<br /> chiếm 20,21%, tăng bình quân là 38,87%.[2]<br /> Giá trị sản xuất ngành công nghiệp, tiểu thủ<br /> công nghiệp và xây dựng cơ bản tăng nhanh<br /> chủ yếu là giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu<br /> thủ công nghiệp. Sản xuất công nghiệp, tiểu<br /> thủ công nghiệp tăng nhanh, bình quân 2007 2009 là 22,79%. Xây dựng cơ bản có tốc độ<br /> tăng chậm hơn, bình quân năm 2007 - 2009 là<br /> 11,22%. Tuy ngành dịch vụ có cơ cấu nhỏ<br /> nhƣng lại có tốc độ phát triển nhanh, bình<br /> quân 2006 - 2008 tăng 38,87% (Phòng thống<br /> kê huyện Phổ Yên).<br /> Mƣ́c sống của ngƣời dân huyện Phổ Yên có<br /> xu hƣớng tăng lên. Giá trị sản xuất bình quân<br /> đầu ngƣời tăng đều qua các năm từ năm 2007<br /> - 2009 và cũng khá ổn định, hiện cao hơn<br /> mức trung bình của toàn tỉnh. Lƣơng thực<br /> bình quân đầu ngƣời năm 2009 đạt<br /> 391kg/ngƣời, cao hơn mức bình quân của<br /> toàn tỉnh Thái Nguyên và bằng khoảng 83%<br /> mức trung bình của cả nƣớc. Điều này cho<br /> thấy vấn đề an ninh lƣơng thực ở huyện Phổ<br /> Yên đã đƣợc đảm bảo tƣơng đối chắc chắn.<br /> ẢNH HƢỞNG CỦA CÁC KHU CÔNG<br /> NGHIỆP ĐẾN ĐỜI SỐNG HỘ NÔNG DÂN<br /> Ở HUYỆN PHỔ YÊN<br /> Ảnh hưởng tích cực<br /> Một là, việc xây dựng các KCN góp phần làm<br /> tăng giá trị sản xuất nông nghiệp trên một đơn<br /> vị diện tích canh tác.<br /> Các KCN phát triển mạnh mẽ làm diện tích<br /> nông nghiệp bị thu hẹp dần. Do đó, các hộ<br /> nông dân đã hƣớng tới việc sử dụng đất có<br /> hiệu quả hơn bằng cách chuyển đổi cơ cấu<br /> cây trồng từ lúa sang các loại cây ăn quả đặc<br /> sản, cây rau có giá trị kinh tế cao. Vùng<br /> chuyên canh cây ăn quả đƣợc mở rộng.<br /> Cũng do quá trình xây dựng các KCN mà dân<br /> cƣ đô thị đƣợc mở rộng, đời sống ngƣời dân<br /> cũng đƣợc tăng lên nên nhu cầu tiêu dùng<br /> hàng nông sản có chất lƣợng cao đƣợc tăng<br /> lên đáng kể. Giá bán các loại quả đặc sản từ<br /> đó cũng đƣợc nâng cao làm tăng giá trị thu<br /> đƣợc từ vƣờn quả, tăng thu nhập cho ngƣời<br /> nông dân.<br /> <br /> 73(11): 140 - 144<br /> <br /> Hai là, các KCN đi vào hoạt động sẽ góp<br /> phần tạo ra nhiều việc làm cho ngƣời dân,<br /> góp phần nâng cao đời sống cả về vật chất và<br /> tinh thần, thúc đẩy công nghiệp nông thôn<br /> ngày càng phát triển. Đây là một cơ hội tốt<br /> mà chính quyền và ngƣời dân địa phƣơng cần<br /> phải tận dụng.<br /> Ba là, việc xây dựng và phát triển các KCN<br /> sẽ là yếu tố cơ bản cho phát triển kinh tế và<br /> chuyển dịch cơ cấu kinh tế; Cơ cấu kinh tế<br /> của huyện đã và đang có sự chuyển dịch theo<br /> xu thế chung của các quốc gia phát triển. Đó<br /> là tăng tỷ trọng ngành công nghiệp, TTCN và<br /> dịch vụ, từng bƣớc giảm dần tỷ trọng của<br /> ngành nông nghiệp.<br /> Bốn là, mở rộng qui mô, chất lƣợng của hệ<br /> thống cơ sở hạ tầng nông thôn; nâng cao trình<br /> độ văn hoá cho ngƣời dân.<br /> Việc phát triển các KCN ở những vùng nông<br /> thôn làm tăng khả năng nhận thức, tiếp thu<br /> của ngƣời nông dân. Trình độ dân trí của<br /> ngƣời nông dân mỗi ngày đƣợc nâng cao do<br /> họ thƣờng xuyên đƣợc tiếp xúc với các<br /> phƣơng tiện thông tin đại chúng, với khoa học<br /> kĩ thuật hiện đại. Do đó ngƣời nông dân ngày<br /> càng thể hiện đƣợc tính năng động, chủ động,<br /> sáng tạo của mình. Họ mạnh dạn trong việc<br /> chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sử dụng những<br /> giống mới có năng suất và giá trị kinh tế cao.<br /> Họ ham học hỏi, tìm tòi những qui trình kĩ<br /> thuật chăm sóc tiên tiến; sử dụng thuốc trừ<br /> sâu, phân bón ngày càng hợp lí và có hiệu<br /> quả. Năng suất sản xuất nông nghiệp cũng<br /> nhờ vậy mà ngày càng phát triển.<br /> Nhƣ vậy, ảnh hƣởng tích cực của các KCN<br /> đến đời sống kinh tế xã hội hộ nông dân là rất<br /> lớn, nó góp phần nâng cao nhận thức, hiệu<br /> quả kinh tế từ sản xuất nông nghiệp của hộ<br /> nông dân. Do đó, các hộ nông dân cũng nhƣ<br /> các ban ngành đoàn thể cần phải phối hợp hài<br /> hoà, hợp lí, đồng bộ trong hầu hết công việc<br /> để phát huy những ảnh hƣởng tích cực đó đến<br /> đời sống kinh tế hộ.<br /> Ảnh hưởng tiêu cực<br /> Ngoài những ảnh hƣởng tích cực nhƣ phân<br /> tích ở trên thì sự phát triển các KCN còn có<br /> những tác động xấu đến đời sống kinh tế - xã<br /> hội của hộ nông dân.<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> | 141<br /> <br /> Nguyễn Thu Hằng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Một là, quỹ đất nông nghiệp bị thu hẹp dần<br /> làm qui mô sản xuất nhỏ lại. Quá trình CNH<br /> diễn ra, các khu đô thị, khu công nghiệp, các<br /> tuyến đƣờng liên tỉnh... liên tiếp đƣợc xây<br /> dựng trên địa bàn huyện Phổ Yên, hầu hết lấy<br /> từ diện tích đất nông nghiệp. Tới đây, diện<br /> tích đất nông nghiệp ở huyện Phổ Yên sẽ lại<br /> tiếp tục bị thu hẹp, dự án gần nhất trong<br /> tƣơng lai sẽ là xây dựng khu đô thị, đƣờng<br /> quốc lộ 3 mới... Do đó, qui mô sản xuất nông<br /> nghiệp của hộ sẽ bị giảm đi.<br /> Đất nông nghiệp bị giảm, làm cho chăn nuôi<br /> gia súc, gia cầm bị giảm đi. Đất nông nghiệp<br /> bị thu hồi, nhiều lao động sẽ không có kế sinh<br /> nhai. Lao động nông nghiệp là lao động phổ<br /> thông, hầu hết chƣa qua đào tạo tay nghề. Nếu<br /> bị thu hồi hết đất thì nhiều lao động, đặc biệt là<br /> những ngƣời đã có tuổi, chỉ quen với công việc<br /> đồng áng sẽ lâm vào tình cảnh thất nghiệp<br /> hoặc làm những việc không có tính ổn định lâu<br /> dài. Đây là một vấn đề nan giải mà chính<br /> quyền địa phƣơng cần chú tâm giải quyết.<br /> Hai là, tác động đến môi trƣờng sinh thái, ảnh<br /> hƣởng đến đời sống và sức khoẻ của ngƣời<br /> dân địa phƣơng.<br /> Phổ Yên là huyện công - nông nghiệp, vấn đề<br /> môi trƣờng ở đây cũng đã và đang xuất hiện<br /> những dấu hiệu bất cập đƣợc xem xét cả trên<br /> 3 góc độ là ô nhiễm không khí, tiếng ồn và ô<br /> nhiễm nguồn nƣớc, rác thải. Các công ty, xí<br /> nghiệp mọc lên, dân cƣ đông đúc nên nƣớc<br /> thải ra nhiều, làm cho môi trƣờng đất thay<br /> đổi, đồng thời cũng gây ô nhiễm môi trƣờng,<br /> kìm hãm sự sinh trƣởng và phát triển của cây<br /> trồng, vật nuôi. Năng suất lúa cũng nhƣ nuôi<br /> trồng thủy sản vì vậy bị giảm đi nhiều. Các cơ<br /> sở sản xuất TTCN cũng đã và đang đƣa vào<br /> môi trƣờng một lƣợng chất thải khá lớn, ảnh<br /> hƣởng đến chất lƣợng nông sản cũng nhƣ sức<br /> khoẻ con ngƣời.<br /> Ba là, một phần lớn lao động nông nghiệp<br /> chuyển sang làm phi nông nghiệp do quá trình<br /> xây dựng các KCN.<br /> Nhiều nông dân nhất là tầng lớp thanh niên đã<br /> di chuyển sang khu vực khác làm giảm lao<br /> động nông nghiệp. Nhƣ vậy, nếu xét riêng ở<br /> lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, sự giảm bớt lao<br /> động nông nghiệp sẽ gây khó khăn cho sản<br /> <br /> 73(11): 140 - 144<br /> <br /> xuất, đặc biệt là vào thời gian chính vụ. Nhiều<br /> hộ nông dân huyện Phổ Yên hiện nay vào thời<br /> điểm cấy, gặt đã phải thuê lao động từ các địa<br /> phƣơng khác với chi phí cao: Năm 2009 thuê<br /> cấy là 70.000 đồng/công, thuê gặt là 90.000<br /> đồng/công. Nhƣng xem xét trên tổng thể nền<br /> kinh tế thì đây là một hiện tƣợng tích cực, nó<br /> thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế<br /> theo hƣớng CNH, HĐH.<br /> Bốn là, những nét đẹp truyền thống bị tổn hại,<br /> tệ nạn xã hội không ngừng gia tăng.<br /> Việc phát triển các KCN sẽ tạo điều kiện cho<br /> các tệ nạn ma tuý, mại dâm, cờ bạc gia tăng<br /> gây nhiều bức xúc trong dƣ luận xã hội và<br /> nhân dân; về mặt trị an xét trên phạm vi toàn<br /> xã hội thì nó không gây nhiều biến động lớn<br /> nhƣng đối với ngƣời dân thì nó gây ra không<br /> ít các ảnh hƣởng không tốt.<br /> Tóm lại, xây dựng và phát triển các KCN là<br /> một xu hƣớng tất yếu cho sự phát triển của<br /> mỗi địa phƣơng, nhƣng những mặt tích của<br /> nó chỉ thực sự phát huy một cách hiệu quả khi<br /> chúng ta đồng bộ thực hiện ở các giai đoạn<br /> của quá trình dựa trên sự bố trí và qui hoạch<br /> tổng thể phù hợp, hạn chế đƣợc những tác<br /> động tiêu cực từ việc xây dựng các KCN.<br /> MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM<br /> GÓP PHẦN ỔN ĐỊNH VÀ NÂNG CAO<br /> ĐỜI SỐNG HỘ NÔNG DÂN VÙNG<br /> ẢNH HƢỞNG<br /> Giải pháp lao động - việc làm<br /> Một nguyên nhân khiến cho ngƣời dân sau<br /> thu hồi đất khó tìm đƣợc công việc mới thích<br /> hợp cũng nhƣ khó thích nghi với công việc<br /> mới là do trình độ văn hoá cũng nhƣ trình độ<br /> chuyên môn của họ còn nhiều hạn chế, để<br /> khắc phục đƣợc tình trạng này cần thực hiện<br /> giải pháp sau:<br /> - Cần xây dựng chiến lƣợc mang tính kịp thời<br /> cũng nhƣ lâu dài về đào tạo việc làm cho<br /> ngƣời lao động sau thu hồi đất gắn với chiến<br /> lƣợc của thời kỳ CNH - HĐH.<br /> - Hỗ trợ học phí cho con em trong diện bị thu<br /> hồi đất, đồng thời khuyến khích các lao động<br /> tham gia vào các lớp đào tạo nghề ngắn hạn,<br /> nhằm nâng cao tay nghề để họ có thể chuyển<br /> đổi ngành nghề.<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> | 142<br /> <br /> Nguyễn Thu Hằng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Mở rộng quy mô cũng nhƣ chất lƣợng các<br /> cơ sở đào tạo nghề để giúp họ nâng cao trình<br /> độ chuyên môn nhằm tìm kiếm đƣợc những<br /> công việc phù hợp, mang tính ổn định.<br /> - Cần có sự phối kết hợp giữa các cơ sở đào<br /> tạo với các doanh nghiệp để thực hiện công<br /> tác đào tạo theo yêu cầu của doanh nghiệp và<br /> sau khoá đào tạo những lao động này sẽ đƣợc<br /> nhận vào các doanh nghiệp để làm việc.<br /> - Cần có chính sách tạo điều kiện thuận lợi<br /> cho các cơ sở sản xuất nhƣ ƣu đãi trong vay<br /> vốn, miễn giảm thuế, hỗ trợ tìm kiếm thị<br /> trƣờng tiêu thụ sản phẩm…<br /> - Đối với những lao động đã quá tuổi đào tạo<br /> nghề mà bị mất đất thì cần khuyến khích họ<br /> chuyển sang các ngành dịch vụ, TTCN với<br /> các hình thức tín dụng thích hợp.<br /> <br /> Giải pháp phát triển ngành nghề phi<br /> nông nghiệp<br /> Đây là một trong những giải pháp có tính hiệu<br /> quả hiện nay trong việc giải quyết vấn đề lao<br /> động nông thôn sau thu hồi đất, đồng thời tạo<br /> điều kiện cho các hộ nâng cao thu nhập và ổn<br /> định cuộc sống. Tuy nhiên, để phát triển đƣợc<br /> các ngành nghề phi nông nghiệp cần phải:<br /> - Hỗ trợ các hộ dân phát triển các ngành nghề<br /> truyền thống thông qua việc khôi phục phát<br /> triển các ngành nghề truyền thống ở địa<br /> phƣơng, đồng thời mở thêm các ngành nghề<br /> mới nhằm tạo thêm nhiều việc làm.<br /> - Cấp đất ở những nơi thuận tiện trong việc<br /> kinh doanh, buôn bán cho những hộ dân bị<br /> thu hồi đất để họ chuyển đổi ngành nghề<br /> nhằm tạo việc làm và nâng cao thu nhập.<br /> Giải pháp chuyển dịch cơ cấu cây trồng<br /> Để có thể nâng cao đƣợc kết quả và hiệu quả<br /> kinh tế trong việc chuyển dịch cơ cấu cây<br /> trồng, các hộ cần lựa chọn cây trồng phù hợp<br /> với chất đất của mình nhất, tìm đƣợc giống<br /> cây có năng suất cao và chất lƣợng sản phẩm<br /> tốt. Nếu các hộ bố trí cơ cấu cây trồng phù<br /> hợp sẽ góp phần nâng cao hiệu quả đầu tƣ và<br /> hiệu quả sử dụng đất rõ rệt.<br /> Để phục vụ cho việc chuyển đổi cơ cấu cây<br /> trồng, ở tầm vĩ mô, Nhà nƣớc cần điều tra<br /> khảo sát mẫu đất từ đó, quy hoạch cụ thể vƣờn<br /> cây, các khu chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng<br /> rau an toàn; hỗ trợ các cây giống có năng suất<br /> và chất lƣợng cao. Tổ chức các lớp học tập<br /> <br /> 73(11): 140 - 144<br /> <br /> huấn về qui trình chăm sóc rau an toàn, giới<br /> thiệu kịp thời loại thuốc phòng trừ sâu bệnh<br /> cho ngƣời nông dân.<br /> Ở tầm vi mô , các hộ nông dân cần chủ động<br /> và mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở<br /> những nơi thích hợp. Tăng cƣờng đầu tƣ vốn,<br /> quản lí và chăm sóc vƣờn cây, đặc biệt là thời<br /> kì kiến thiết cơ bản. Tuân thủ đúng với quy<br /> trình kỹ thuật đã đƣợc hƣớng dẫn về tỉ lệ cây<br /> trồng, phần bón, phun thuốc. Tìm hiểu và xác<br /> định đúng loại sâu bệnh trên cây, từ đó có<br /> biện pháp xử lí chính xác.<br /> Ở nhữn g mảnh ruộng không thuận cho việc<br /> trồng lúa do không đủ nƣớc tƣới, ngƣời dân<br /> có thể trồng các loại rau cung cấp cho thị<br /> trƣờng: rau muống, rau ngót, rau mồng tơi ...<br /> Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng cần đặc biệt<br /> chú ý đến hệ thống các công trình chung phục<br /> vụ sản xuất nhƣ các công trình thuỷ lợi, điện,<br /> đƣờng giao thông ... đảm bảo việc cung cấp<br /> nƣớc đầy đủ, nguồn nƣớc sạch, đảm bảo vệ<br /> sinh môi trƣờng. Khi chuyển đổi cần tuyệt đối<br /> tránh việc làm ảnh hƣởng đến sản xuất của<br /> các hộ xung quanh do không tính toán trƣớc<br /> khi chuyển đổi.<br /> Giải pháp về vốn<br /> Để tạo điều kiện cho những lao động sau thu<br /> hồi đất chuyển đổi ngành nghề và tạo thu<br /> nhập ổn định thì cần phải có chính sách hỗ trợ<br /> về vốn. Nhiều hộ đã mạnh dạn vay vốn để<br /> đầu tƣ sản xuất kinh doanh, chuyển đổi cây<br /> trồng. Nhƣ vậy, để phát triển sản xuất nông<br /> nghiệp nói riêng cũng nhƣ kinh tế nói chung<br /> cần tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các hộ<br /> vay vốn để khuyến khích các hộ tăng cƣờng<br /> đầu tƣ vào sản xuất kinh doanh để có thể nâng<br /> cao thu nhập cho hộ.<br /> Trong thời gian gần đây, việc vay vốn để phát<br /> triển sản xuất đối với ngƣời dân đã tƣơng đối<br /> thuận lợi. Ngân hàng và quĩ tín dụng đã cải<br /> tiến một số thủ tục giúp cho nông dân vay vốn<br /> đƣợc dễ dàng hơn. Tuy nhiên, Nhà nƣớc cần<br /> tăng cƣờng vốn tín dụng dài hạn với lãi suất<br /> ƣu đãi đối với những hộ chuyển đổi cây ăn<br /> quả vì đây là loại cây sau vài năm mới cho<br /> thu hoạch, tiền đầu tƣ ban đầu lại khá lớn.<br /> Giải pháp đối với ô nhiễm môi trường<br /> Năng suất và chất lƣợng của các mặt hàng<br /> nông sản liên quan nhiều đến môi trƣờng, đặc<br /> biệt là môi trƣờng nƣớc. Quá trình sản xuất,<br /> sinh hoạt của ngƣời dân có liên quan trực tiếp<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> | 143<br /> <br /> Nguyễn Thu Hằng và cs<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> tới môi trƣờng, đặc biệt là môi trƣờng nƣớc,<br /> không khí. Vì vậy, để giải quyết về vấn đề ô<br /> nhiễm môi trƣờng nƣớc, điều cần thiết là phải<br /> có kế hoạch tập trung các khu công nghiệp,<br /> khu dân cƣ, xây dựng hệ thống thoát nƣớc<br /> một cách khoa học để tạo điều kiện dễ dàng<br /> hoạt động xử lí nƣớc thải.<br /> Đối với doanh nghiệp không thực hiện các<br /> qui định về xử lí nƣớc thải do địa phƣơng đề<br /> ra thì doanh nghiệp đó phải chịu phạt nhất<br /> định về kinh tế hoặc về các thủ tục hành chính<br /> (chẳng hạn nhƣ sau khi đƣợc phổ biến mà sau<br /> 3 tháng vẫn không chấp hành các tiêu chuẩn<br /> về xử lí nƣớc thải sẽ bị yêu cầu tạm ngừng<br /> hoạt động sản xuất kinh doanh).<br /> Để có thể giải quyết đƣợc vấn đề ô nhiễm<br /> nguồn nƣớc cần nâng cao nhận thức của<br /> ngƣời dân bằng cách tuyên truyền tầm quan<br /> trọng của việc bảo vệ môi trƣờng nƣớc.<br /> Ngƣời dân không nên đƣa nƣớc thải trực tiếp<br /> ra hệ thống mƣơng của huyện.<br /> KẾT LUẬN<br /> Phổ Yên là huyện trung du và là cửa ngõ phía<br /> Nam của tỉnh Thái Nguyên, là nơi có môi<br /> trƣờng đầu tƣ thuận lợi với nhiều tiềm năng,<br /> cơ hội cho các nhà đầu tƣ trong và ngoài<br /> nƣớc. Qua nghiên cứu về ảnh hƣởng của các<br /> khu công nghiệp đến đời sống của hộ nông dân<br /> huyện Phổ Yên chúng tôi rút ra một số kết luận<br /> nhƣ sau:<br /> <br /> 73(11): 140 - 144<br /> <br /> - Quá trình xây dựng và phát triển các KCN<br /> có tác động rất lớn đến tăng trƣởng kinh tế và<br /> chuyển dịch cơ cấu kinh tế của toàn huyện ,<br /> diện tí ch dất nông nghiệp giảm , số hộ thuần<br /> nông giảm.<br /> - Mức sống của hộ nông dân đƣợc tăng lên<br /> trong thời gian qua do nhiều hộ nhận đƣợc<br /> một khoản lớn tiền đền bù và tiền bán đất. Họ<br /> sử dụng chúng vào việc xây dựng nhà cửa,<br /> mua sắm vật dụng gia đình hay gửi tiết kiệm.<br /> Một số khác họ đầu tƣ vào lĩnh vực phi nông<br /> nghiệp để chuyển cơ cấu ngành nghề.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Hoàng Văn Định, Vũ Đình Thắng<br /> (2002), Giáo trình Kinh tế phát triển nông<br /> thôn, Nxb Thống kê, Hà Nội.<br /> [2]. Phòng Thống kế huyện Phổ Yên - Niên<br /> giám thống kê: , 2007, 2008, 2009<br /> [3]. Vũ Thị Ngọc Phùng (2005), Giáo trình<br /> Kinh tế phát triển, Nxb Lao động – Xã hội,<br /> Hà Nội.<br /> [4]. UBND tỉnh Thái Nguyên (2009), Báo<br /> cáo sơ kết 3 năm thực hiện chương trình<br /> “Phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp<br /> tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2006 - 2010”.<br /> <br /> SUMMARY<br /> THE INFLUENCE OF INDUSTRIAL AREAS ON THE LIVES OF THEIR FARMERS IN<br /> PHO YEN DISTRICT OF THAI NGUYEN CITY<br /> Nguyen Thu Hang1, Duong The Ngoc 2<br /> 1<br /> <br /> College of Sciences - TNU, 2Thai Nguyen University<br /> <br /> Pho Yen district is the highlight of Thai Nguyen province in attracting investment, economic restructuring, the<br /> growth rate of GDP reached 17.5% in 2008, per capita income to reach 13-15 million Vietamese dong per year<br /> .First calculated in 2009 the production value that businesses/ interprises created a 538.7 billion Vietnamese<br /> dong, clearance for industrial areas development more than 2000ha, jobs for 1.555 workers.<br /> Creating new dynamics/ motivation for developing of various industries and services, life of the strata is<br /> markedly improved; political security, social safety and order are stable and maintained; the trust of people on<br /> the renovation of the country and initiated by our party leadership is strengthened, the rule of State law system<br /> operates more and more effectively and efficiently.<br /> Keyword: industrial areas, the life of rural households, economic structure, economic growth, affect<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> | 144<br /> <br />