Áp dụng cho doanh nghiệp Việt Nam - Kế toán doanh nghiệp xây lắp 2008: Phần 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:169

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiếp nội phần 1, cuốn sách "Kế toán doanh nghiệp xây lắp 2008 - Áp dụng cho doanh nghiệp Việt Nam" Phần 2 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: kế toán nguồn vốn chủ sở hữu; kế toán xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp xây lắp; kế toán đầu tư xây dựng cơ bản trong doanh nghiệp xây lắp. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Áp dụng cho doanh nghiệp Việt Nam - Kế toán doanh nghiệp xây lắp 2008: Phần 2

Chiicfng 4 KE TOAN NGUON VON CHU Sd H 0U I. MOT SO VAN DE CHUNG VE NGUON VON CHU s d HtTU 1.1. Nguon von chu sd hffu la gi? De hieu ve nguon vdn chu sd hufu can tim hieu cdc khdi niem ve von nhif sau: • Von phdp dinh: ld so" von toi thieu can thiet de thdnh lap doanh nghiep. • Von dieu le cua doanh nghidp: ld so von ghi trong dieu le doanh nghiep. Nha vay doi vdi doanh nghiep van de trifdc tien ld phai co von de thdnh lap vd hoat dong. Ngifcri bd von vdo de doanh nghiep ducfc thdnh lap vd hoat ddng ld ngifdi chu sd hufu von. Mot doanh nghiep cd the cd mot hodc nhieu chu sd hQU von. - B6l vdi doanh nghidp nhd nifdc, von hoat dong do nhd nifdc cdp hodc dau tif nen chu sd huT von Id nhd nifdc. u i - Doi vdi cdc cong ty c8 phan, von do cdc co ddng ddng gdp thdng qua viec mua cd phieu cdng ty, do vdy cd ddng ld ngifdi chu sd hufu von. - Ddi vdi cdc doanh nghi$p lien doanh, von hinh thdnh do cdc bdn tham gia lien doanh ddng gdp, nhif vay chu sd hufu vdn ld cdc thdnh vien tham gia gdp vdn hodc cdc td chufc, cd nhan tham gia him vdn. - Doi vdi cdng ty trdch nhiem hulti han, vdn do cdc sdng Idp vidn trong cdng ty ddng gdp theo sd phin hun, do vay chu sd hufu cua cdng ty ld cdc thdnh vien. - Ddi vdi cdc doanh nghiep tif nhdn chu sd hQu von ld cdc cd nhan hodc h§ gia dinh. Nha vay nguon vdn chu sd hufu 1a sd von cua cdc chd sd htfu ddng gdp vdo doanh nghiep md doanh nghiep khdng phdi cam ket thanh todn. N$i dung cua nguon vdn chu sd hufu : + Trong giai doan ban dlu, nguon von chu sd hufu thadng the hien dudi dang vdn kinh doanh, ld vdn ddng gdp cua cdc nhd dau tu de thdnh lap hodc 131
md rong doanh nghiep. Chu sd hufu cua doanh nghiep co the la nha nude, ca nhan hoac to chUc tham gia lien doanh, cac co dong mua va ndm giU co phieu. + Trong qua trinh hoat dong von dUofc bo sung tU : • Loi nhuan hoat dong san xuat kinh doanh cua doanh nghiep theo quyet dinh cua cac chu sd hufu von, hoi dong quan tri. • Cac quy hinh thanh trong san xuat kinh doanh. • Cdc chu sd hQu bo sung them von de md rong hoat dong, tdng quy mo cho doanh nghiep. 1.2. Dac diem cua nguon von chu sd htfu: Nguon von chu sd hQu do cac chu sd hQu dau tu, nen doanh nghiep khong phai cam ket thanh toan, do vay nguon von chu sd hQu khong phai la mot khoan no. Cac doanh nghiep cd quyen chu dong sU dung linh hoat cac nguon von, quy theo che do. Doi vdi doanh nghiep nha nude, cdc doanh nghiep co nhiem vu nhan, quan li va suf dung cd hieu qua von va cac nguon lUc nha nUdc giao, khdng ngUng nang cao hieu qua kinh doanh, bao toan va phdt trien won. Doanh nghiep chiu trdch nhiem hQu han ve dan sU doi vdi cac hoat dong kinh doanh trudc phap luat trong pham vi von cua doanh nghiep, trong dd cd phan von nha nUdc giao. Theo phuong trinh can bdng cua ke todn: Tong tdi sdn = No phdi trd + Von chu sd hQu. Nhu vay: Von chu sd hQu = Tong tai san - No phai tra. Do dd trong trUdng hop doanh nghiep bi giai the hay phd sdn, cdc chu sd hQu von (hoac cac to chQc, ca nhan gdp von) chi nhan duoc nhOng phan con lai sau khi da thanh toan cdc khoan no phai tra. NhU da trinh bay, trong doanh nghiep cd the cd nhieu chu sd hQu vdi mQc do dau tu khac nhau va trong qua trinh hoat dong san xuat kinh doanh, nguon von chu sd hQu trong doanh nghiep cd the se bien dong theo hudng tdng len hoac giam xuong (do bo sung tQ loi nhuan, do lo,...). Vi vay yeu cau quan li ddt ra doi vdi ke todn la phai theo doi chi tiet vd phan dnh kip thdi tinh hinh tdng giam nguon von do cdc nguyen nhdn. 132
I.3. Nhi^m vu cua ke' toan: - Phai to chtic ghi chep, phan anh chinh xac, kip thdi, day du ve tinh hinh hien co va bien dong cua cac loai von, quy. - Phan tich tinh hinh bien dong, tinh hinh sti dung cac nguon von, quy, ng3n ngtia tinh trang chi tieu nhap nhang, suf dung khong dung muc dich cua cac loai von, quy. II. KE TOAN NGUON VON KINH DOANH 2.1. Npi dung va nguyen tdc: Nguon von kinh doanh la bo phan chu yeu trong nguon von chu sd hufu difoc doanh nghiep sti dung de tao ra cac loai tai san dang duoc suf dung trong cac hoat dong khac nhau cua doanh nghiep. Trong qua trinh hoat dong, phan von nay duoc bo sung tang them hang nam, thanh phln cau thanh nen von kinh doanh o cac loai hinh doanh r nghiep khac nhau tuong doi giong nhau. - Doi vdi doanh nghiep nhd nildc: nguon von kinh doanh bao gom cdc khodn sau: + Von ngan sach cap lan dau khi doanh nghiep mtii thanh lap, trong qud trinh kinh doanh, khi can thiet nha nUdc co the xem xet dau tu bo sung de thUc hien nhiem vu nhd nU giao bo sung. drc + Von do lien doanh (trong trUcrng hop don vi dting ra to chufc lien doanh): Thu nhan von gop tti cac ben tham gia lien doanh. + Von do cdc to chufc, ca nhan trong va ngodi nUtic tang, bieu, vien tro, khong hoan trd lai. + Do danh gid lai tdi san. + Do bo sung trUc tiep tti loi nhuan hoac cdc quy chuyen dung. Trong cdc khodn tren, viec bo sung tti chenh lech ddnh gia lai tai sdn va tti loi nhuan phai cdn cti vdo quyet dinh cua hoi dong quan tri (doi vdri cac doanh nghiep co hoi dong quan tri) hodc cua gidm doc (doi vdri cdc doanh nghiep doc lap khong cd hoi dong quan tri). - Doi vdi doanh nghiep lien doanh: nguon von kinh doanh co the bao gom cdc khoan sau: + Von do cdc ben tham gia lien doanh dong gop theo hup dong lien doanh. + Do ddnh gid lai tdi san. + Do bo sung trtic tiep tti loi nhuan hodc tti cac quy chuyen dung. 133
- Doi vdi cdc cong ty cd phdn, cong ty TNHH, doanh nghiep tu nhdn, thanh phan nguon von kinh doanh co ban cung bao gom cdc khoan nhu tren. NhUng doi vdi khoan thuf nhat thay vi la von do ngan sdeh cap thi doi vdi cong ty co phan do la von do cac co dong dong gop thong qua viec dau tu mua co phieu cua doanh nghiep. Doi vdi cong ty TNHH, doanh nghiep tu nhan d6 la phan von do cdc thanh vien trong cong ty hodc chu tu nhdn bo von vdo. * Khi hach toan ngu6n von kinh doanh can phai ton trpng mot so nguyen tdc sau: - Phai to chufc hach toan chi tiet nguon von kinh doanh theo tifng nguon hinh thdnh von trong d6 can theo doi chi tiet cho tifng to chufc, cd nhdn tham gia g6p von. - Chi ghi giam nguon vo'n kinh doanh khi trd von cho ngdn sach nhd nUdc, cho cdc doi tuong g6p von hodc khi giai the, thanh li doanh nghiep. 2.2. Tai khoan suf dung: De theo doi vd phdn dnh so hien c6 vd tinh hinh tdng, giam nguon von kinh doanh cua doanh nghiep, ke todn suf dung tdi khodn 411 “Nguon von kinh doanh”. Tdi khodn ndy c6 ket cau nhu sau: - B&n Ng: nguon von kinh doanh giam do trd von cho ngdn hdng nhd nUdc, trd von cho cdc ben tham gia lien doanh vd cdc co dong. - B&n Cd: nguon von kinh doanh tdng do ngan sdeh cap, do cdc ben tham gia lien doanh vd cdc cd dong gop von, do bd sung tif ket qud sdn xuat kinh doanh hodc do nhdn qud tdng, bieu, vien tro, ... - So du b&n Cd: nguon vdn kinh doanh hien co cua don vi. 2.3. Phtfdng phap phan anh: (1) TrUdng hop don vi co nhu cau bd sung vdn, khi nhan vdn kinh doanh do ngan sdeh cap hodc cap tren cap bdng tien mdt, hien vat, cdn cuf vdo vdn ban cap, bien bdn bdn giao hodc cdc chufng tif khdc, ke todn ghi: No TK 111 “Tien mdt”. No TK 112 “Tien gdi ngan hdng”. No TK 211 “Tdi san cd dinh hufu hinh”. No TK 213 “Tdi san cd dinh vo hinh”. No TK 152 “Nguyen vat lieu”. v.v... C6 TK 411 “Nguon von kinh doanh”. 134
(2) TrUdng hup doanh nghiep ld cong ty cd phan, khi nhan tien mua co phieu cua cdc cd dong, cdn cuf vdo phieu thu tien bdn cd phieu hodc chufng tif thanh todn khdc, ke todn ghi: Ncr TK 111 “Tien mdt”. No TK 112 “Tien gdi ngan hdng”. C6 TK 411 “Nguon vdn kinh doanh”. (3) TrUdng hup doanh nghiep ld dun vi kinh doanh dong kiem soat thi khi doanh nghiep nhan von gop lien doanh cua cdc ben tham gia lien doanh bdng tien, tdi san co dinh, vat tu, hdng hoa ... cdn cti vao vdn ban ddnh gid cua hoi dong lien doanh, ke todn ghi: No TK 156 “Hdng hoa”. Nu TK 211 “Tdi san co dinh”. Nu TK 111 “Tien mdt”. Nu TK 112 “Tien gdi Ngan hdng”. v.v... Co TK 411 “Nguon vdn kinh doanh”. (4) Trong qud trinh hoat dong, doanh nghi§p hoat dong c6 lai, cdn cti vdo quyet dinh cua hoi dong quan tri hodc gidm ddc cho ph6p bd sung nguon vdn kinh doanh tti ket qua sdn xuat kinh doanh, ke todn ghi: Nu TK 421 “Lui nhuan chua phdn phoi”. C6 TK 411 “Nguon vdn kinh doanh”. (5) TrUdng hup bo sung vdn kinh doanh tti quy du ph6ng tdi chinh, quy dlu tti phdt trien, cdn cti vdo quyet dinh cua hoi dong quan tri hodc gidm ddc, ke todn ghi: Nu TK 414 “Quy dau tti phdt trien”. Nu TK 415 “Quy dti ph6ng tdi chinh”. Co TK 411 “Nguon vdn kinh doanh”. (6) Cuoi ndm cdn cti vdo quyet dinh cua Gidm ddc, Hoi dong quan tri cac cap c6 tham quyen, ke todn ghi bd sung vdn kinh doanh tti chenh lech do ddnh gid lai tdi san: Nu TK 412 “Chenh lech ddnh gid lai tdi san”. C6 TK 411 “Nguon vdn kinh doanh”. (7) Khi tra von cho Nhd ntidc, cho cdc thdnh vien tham gia gop vdn, cdn cti vdo vdn ban, quyet dinh, bien bdn bdn giao, ke toan ghi: 135
N TK 411 “Nguon von kinh doanh”. or Co TK 111 “Tien mat”. Co TK 112 “Tien gdi Ngan hang”. Co TK 152 “Nguyen vat lieu”. Co TK 211 “Tai san co dinh hufu hinh”. v.v... (8) Khi kiem ke phat hien thieu tai san, can cuf vao bien ban xuf ly cua Giam doc hoac cua hoi dong quan tri cho phep ghi giam von phan thieu hut, ke toan ghi: N TK 411 “Nguon von kinh doanh”. or Co TK 1381 “Tai san thieu chd xuf ly”. (9) Khi cap phat von cho cac don vi trifc thuoc. * Ke todn don vi chinh ghi: No TK 1361 “Von kinh doanh d cac don vi trifc thuoc”. Co TK 111 “Tien mat”. Co TK 112 “Tien gdi Ngan hang”. Co TK 152 “Nguyen vat lieu”. Co TK 211 “Tdi san co" dinh hufu hinh”. v.v... Trifdng hop cap phdt von cho don vi trifc thuoc bdng tdi san co" dinh dd suf dung. No TK 1361 “Von kinh doanh d cdc don vi trifc thuoc”: gia tri con lai. No TK 214 “Hao mon tai san co dinh”: gid tri hao mon. Co TK 211 “Tdi sdn co dinh hifu hinh”: nguyen gid * Ke" toan don vi trifc thuoc ghi: Nor TK 111 “Tien mdt”. No TK 112 “Tien gdi Ngan hang”. No TK 152 “Nguyen vat lieu”. No TK 211 “Tai san co dinh hifu hinh”. v.v... C6 TK 411 “Nguon von kinh doanh”. 136
Trifdng hcfp dcfn vi trifc thuoc nhan bang tdi san co dinh da suf dung: No TK 211 “Tai san co" dinh hufu hinh”: nguyen gia. Co TK 214 “Hao mon tai san co" dinh”: gia tri hao mon. Co TK 411 “Nguon von kinh doanh” : gia tri con lai. (10) Khi thu hoi von tif cac dcfn vi trifc thuoc. * Ke toan don vi chinh ghi: Ncf TK 111 “Tien mat”. No TK 112 “Tien gdi Ngan hang”. No TK 152 “Nguyen vat lieu”. No TK 211 “Tai san co" dinh hO hinh”. fu v.v... Co TK 1361 “Von kinh doanh d cac don vi trifc thuoc”. Trifdng hop thu hoi tai san co" dinh da suf dung: No TK 211 “Tai san co" dinh hufu hinh”: nguyen gia. Co TK 214 “Hao mon tai san co dinh”: gia tri hao mon. Co TK 1361 “Von kinh doanh d cac don vi trifc thuoc”. * Ke" toan dem vi trifc thuoc ghi: No TK 411 “ Nguon von kinh doanh”. Co TK 111 “Tien mat”. Co TK 112 “Tien gdi Ngan hang”. Co TK 152 “Nguyen vat lieu”. Co TK 211 “Tai san co dinh hufu hinh”. v.v... Trifdng hop giao tai san co" dinh da qua suf dung: No TK 411 “Nguon von kinh doanh”: gia tri con lai. No TK 214 “Hao mon tdi san co dinh”: gia tri hao mon. C6 TK 211 “ Tdi san co dinh hCfu hinh”: nguyen gia. (11) Khi dieu chuyen tai san tif don vi trifc thuoc nay sang don vi trifc thupc khdc:
* Ke todn dcfn vi chinh: chi ghi chi tiet so von phdi thu chuyen tti dcfn vi giao tdi sdn sang don vi nhan tai san. No TK 1361 “Von kinh doanh d cac don vi true thuoc”: don vi nhan tai san Co TK 1361 “Von kinh doanh o cdc don vi trifc thuoc”: don vi giao tdi r san * Ke todn don vi trifc thuoc nhan tai san ghi: No TK 111 “Tien mdt”. No TK 112 “Tien gdi Ngan hang”. No TK 152 “Nguyen vat lieu”. No TK 211 “Tdi san co dinh htiu hinh”. v.v... Co TK 411 “Von kinh doanh”. Tradng hop don vi trifc thuoc nhan bdng tdi sdn co dinh dd sti dung: No TK 211 “Tdi sdn co dinh htiu hinh”: nguyen gid. C6 TK 214 “Hao m6n tdi sdn co dinh”: gid tri hao m6n. C6 TK 411 “Von kinh doanh”: gid tri c6n lai. * Ke todn don vi trac thuoc giao tdi san ghi: No TK 411 “Nguon von kinh doanh”. Co TK 111 “Tien mdt”. C6 TK 112 “Tien gdi Ngan hdng”. Co TK 152 “Nguyen vat lieu”. Co TK 211 “Tdi san co dinh htiu hinh”. v.v... Tradng hop giao tdi san co dinh dd qua sti dung: No TK 411 “Nguon vti'n kinh doanh”: gid tri con lai. No TK 214 “Hao mon tdi san co dinh”: gid tri hao mdn. C6 TK 211 “Tdi sdn co dinh htiu hinh”: nguyen gid. 138
So d6 tai khoan (mpt so quan h? doi ling chu y6u) 111. 1- 2 , 152. ________ 1 1 1 . 1 1 2 . 1 5 2 . 1 5 6 ,. (6 ) 111 2 1 1 . 213 421 1Z1 1£1 21 41 131 138 ( 1 3 81 ) 4 1 4 . 415 181 111 441 151 (1) Nguon von kinh doanh tdng do ngan sach cap, nhan von gop li§n doanh, co dong d6ng gop. (2) Nguon von kinh doanh tdng do bd sung tti lcfi nhuan. (3) Nguon von kinh doanh tdng do chenh lech ddnh gid lai tdi sdn. (4) Nguon von kinh doanh tdng do bo sung tti quy dau ta phdt trien, quy dti phbng tdi chinh, quy phuc lcfi. (5) Nguon vdn kinh doanh tdng do bo sung tti nguon von dau ta XDCB. (6) Nguon von kinh doanh giam do hodn trd tdi sdn ngdn han cho ngan sdeh, tra cho cdc ben lien doanh, cho cd dong. (7) Nguon von kinh doanh giam do hodn tra tdi sdn co dinh cho ngan sdeh, tra cho cdc ben lien doanh, cho cd dong. (8) Nguon vdn kinh doanh giam do kiem ke phdt hien thieu tdi san. h i . k e t o An c h e n h l £ c h d An h g iA l a i t Ai sAN: 3.1. Npi dung va nguyen tdc ke toan: Ddnh gid lai tdi san ld vi?c xdc dinh lai gid tri cua tdi san de dam bao gid tri thac te cua cdc loai tdi san trong doanh nghiep phu hop vdi mdt bdng gid mdi hodc phu hop vdi gid thi tradng. Chenh lech ddnh gid lai tdi sdn ld khodn chenh lech gitia gid tri dang hach todn tren sd sdeh vdi gid tri dtioc xdc dinh lai. 139
Cac doanh nghiep thifc hien danh gia lai tai san trong cac trUdng hop sau: + Danh gia lai tai san khi co quyet dinh cua Nha nUdc: xay ra trong trifdng hop lam phat, gia ca cua cac loai tai san tren thi trUdng bien dong. De dam bao phan anh dung gia tri cua tai san va de bao toan von, Nha nUdc ban hanh quyet dinh danh gia lai tai san (trifcmg hop nay xay ra ddi vdi cdc doanh nghiep thuoc sd hufu Nha -nUdc). Trifdc khi tien hanh danh gia lai, doanh nghiep se tien hanh kiem ke de xac dinh chinh xac so ltfong, hien trang cua cdc loai tai san hien co. + Dung tdi san de gop von lien doanh, gop von co phan: khi dem tai san di va khi nhan tai san ve, gia tri tai san do phai dtfdc hoi dong lien doanh hoac hoi dong quan tri thong nhat danh gia. Can cd de xac dinh gia tri tai san la difa vdo gia thi trUdng, cung cau hang hoa ket hop vdi hien trang tai san. + Thifc hien co phan hoa, da dang hoa sd hifu: trifdc khi tien hanh viec cd phan hoa, doanh nghiep to chdc kiem ke va danh gia lai tai san, lam can cuf de xdc dinh gia tri cd phan. 3.2. Tai khoan suf dung: (Xem kit cau cua TK 412 d ChiCcmg Ke todn TSCD). 3.3. Phtfdng phap phan anh: Phdn anh vdo TK 412 khoan chenh lech phdt sinh do ddnh gid tai san ma doanh nghiep dang ndm gid khi co quyet dinh ddnh gid lai cua Nha nifdc va khi thifc hien cd phan hoa doanh nghiep. Rieng khoan chenh lech do ddnh gid lai tdi san khi g6p vdn lien doanh, gdp vdn co phan khong difoc phan dnh vdo TK 412 md phai phan anh vao TK 711 hoac TK 811. + Neu chenh lech ddnh gid tdng ghi: No TK 152, 153, 155, 156, 211... C6 TK 412 “Chenh lech ddnh gid lai tdi san”. + Neu chenh lech ddnh gid giam ghi: No TK 412 : “Chenh lech ddnh gid lai tai san”. C6 TK 152, 153, 155, 156, 211... + Cudi nien do ke todn neu chenh lech ddnh gid lai dtfoc phep bd sung vdn kinh doanh, ke todn ghi: No TK 412 “Chenh lech ddnh gia lai tdi san”. C6 TK 411 “Nguon vdn kinh doanh”. 140
IV. KE TOAN CHENH L®CH TI GLA HOI DOAI 4.1. Mpt so van de chung 4.1.1. Chenh l$ch ty gid hoi dodi TrUdng hop doanh nghiep phdt sinh cac don vi tiin te khac vdi don vi tien te chinh thtfc suf dung trong ke todn va lap bdo cdo tdi chinh, thi khi quy doi tti don vi tien te khdc sang don vi tien te sti dung trong ke todn se phdt sinh chenh lech ty gid hoi dodi. Chenh lech ty gid hoi dodi ld chenh lech tti viec trao ddi thifc te hodc quy doi cung mot so' litong tien te khdc sang don vi tien te ke toan theo ty gid hoi dodi khdc nhau. Chenh lech ty gid hoi dodi chu yeu phdt sinh trong cdc trating hop: a) Thifc te mua bdn, trao ddi, thanh todn cdc nghiep vu bdng ngoai te trong ky (chenh lech ty gid hoi dodi da thifc hien): La khoan chenh lech tti viec trao doi thifc te hodc quy doi cung mot so' laong don vi tien te khdc sang don vi tien te ke todn theo ty gid hoi dodi khdc nhau. Chenh lech ty gid hoi dodi ndy thadng phdt sinh trong cdc giao dich mua, bdn hang hoa, dich vu; hodc thanh todn no phai tra, hay ting trifdc de mua hang; hodc vay, hay cho vay,... bdng don vi tien te khdc vdi don vi tien te ke todn. Trong cdc trifdng hop neu tren, ty gid hoi dodi gitia don vi tien te khdc vdi don vi tien te ke todn se dtioc ghi theo ty gid hoi dodi ngay giao dich (ty gid hoi dodi giao dich thtic te, ty gid giao dich binh quan tren thi tradng ngoai te lien ngan hang do Ngan hdng Nha nifdc Viet Nam cong bd tai thdi diem phdt sinh giao dich). Chenh lech ty gid hoi dodi thifc t§' phdt sinh trong ky (chenh lech ty gid hoi dodi da thifc hien) ti doanh nghigp bao gom: Chenh lech ty gid hoi dodi thac te phdt sinh trong ky cua hoat dong dau ta xdy difng de hinh thanh tai san cd dinh (giai doan trade hoat dong); Chenh lech ty gid hoi dodi thifc te phdt sinh trong ky cua hoat dong kinh doanh, ke ca cua hoat dong dau ta XDCB cua doanh nghiep vtia kinh doanh vtia co hoat dong dau ta xay difng. b) Ddnh gid lai cdc khoan muc tien te cd goc ngoai te tai ngay lap bang CDKT d thdi diem cuoi ndm tdi chinh: C thdi diem ket thue ndm tai chinh ve nguyen tdc cac khoan muc tien te f (So da cua cdc Tai khoan tien mdt, Tien gufi Ngan hang, ncr phai thu, no phai tra daoc phdn dnh dong thdi theo don vi tien te ke todn va theo don vi tien te khdc vdi dem vi tien te ke todn) phai daoc bdo cao bdng ty gia cudi nam tai 141
chinh. Vi vay, o thcfi diem nay doanh nghiep phai ddnh gia lai cdc khoan r muc tien te co goc ngoai te theo ty gia hoi dodi giao dich binh quan tren thi trtfdng ngoai te lien ngan hang do Ngan hang Nha nifdc Viet Nam cong bo tai thdi diem cuoi nam tai chinh. Chenh lech ty gia hoi doai do danh gia lai cac khoan muc tien te co goc ngoai te tai ngay lap bang CDKT d thdi diem cuoi nam tai chinh, gom: Chenh lech ty gia hoi doai tai ngay lap Bang CDKT d thdi diem cuoi nam tai chinh do danh gia lai cac khoan muc tien te cd goc ngoai te lien quan den giai doan dau ttf xay dtfng (giai doan trtfdc hoat dong); Chenh lech ty gia hoi doai tai ngay lap Bdng CDKT d thdi diem cuoi nam tai chinh do danh gia lai cac khodn muc tien te cd goc ngoai te lien quan den hoat dong sdn xuat, kinh doanh. c) Doi vdi cac doanh nghiep suf dung cong cu tai chinh de dtf phdng rui ro hoi doai thi cdc khodn vay, no phdi trd cd goc ngoai te dtfpc hach todn theo ty gid hoi dodi thtfc te phdt sinh. Doanh nghiep khong dtfpc ddnh gid lai cdc khodn vay, no phdi trd cd goc ngoai te da suf dung cong cu tdi chinh de dtf phdng rui ro hoi dodi. 4.1.2. Nguyen tdc ghi nhan cdc nghiep vu kinh te phdt sinh bdng ngoai te vd ddnh gid lai cdc khoan muc tien te cd goc ngoai te tai ngdy lap Bdng CDKT d thdi diem cuoi nam tai chinh. 4.1.2.1. Cdc doanh nghiep sdn xuat, kinh doanh cd cdc nghiep vu kinh t i phdt sinh bdng ngoai te phdi thtfc hien ghi so ke todn vd lap bdo cdo tdi chinh theo mQt don vj tien te thong nhat ld Dong Vi$t Nam, hodc dem vi tiin t$ chinh thufc suf dung trong ke todn (neu dtfpc chap thuan). Viec quy ddi ding ngoai te ra Dong Viet Nam, hodc ra don vi tien te chinh thufc suf dung trong ke todn ve nguyen tdc doanh nghiep phdi cdn cuf vdo ty gid giao dich thtfc t i cua nghiep vu kinh te phdt sinh hodc ty gid giao dich binh qudn tren thi trtfdng ngoai te lien ngan hang do Ngan hdng Nhd ntfdc Viet Nam cdng bo tai thdi diem phdt sinh nghiep vu kinh te (sau day goi tdt ld ty gid giao dich) de ghi so ke todn. Doanh nghiep dong thdi phai theo ddi nguyen te tren sd ke todn chi tiet cdc Tdi khodn: Tien mdt, Tien gufi Ngan hdng, Tien dang chuyen, cdc khoan phdi thu, cdc khodn phai tra va Tai khodn 007 “Ngoai te cdc loai” (Tdi khodn ngodi Bdng Can doi ke todn). 4.1.2.2. Doi vdi Tdi khodn thuoc loai doanh thu, hdng ton kho, TSCD, chi phi sdn xuat, kinh doanh, chi phi khdc, ben Np cdc Tdi khodn von bdng tiin,... khi phdt sinh cdc nghiep vu kinh te bdng ngoai t$ phdi dtfpc ghi s6 ke 142
todn b&ng Dong Viet Nam, hodc bdng don vi tien te chinh thtfc sa dung trong ke todn theo ty gid giao dich thifc te hodc ty gid giao dich binh quan lien ngan hdng tai thdi diem nghiep vu kinh te phdt sinh. 4.1.2.3. Doi vdi ben C6 cua cdc Tdi khoan vdn bdng tien, khi phdt sinh cdc nghiep vu kinh te bdng ngoai te phdi duoc ghi sd ke todn bdng Ddng Viet Nam, hodc bdng don vi tien te chinh thute suf dung trong ke todn theo ty gid ghi tren so ke todn (ty gid binh quan gia quyen; ty gid nhap trifdc, xuat trifdc...). 4.1.2.4. Ddi vdi ben C6 cua cdc Tai khodn no phdi trd, hodc ben No cua cdc Tdi khoan no phai thu, khi phdt sinh cdc nghiep vu kinh te bdng ngoai te phdi dirge ghi so ke todn bdng Ddng Viet Nam, hodc bdng don vi tien te chinh thufc suf dung trong ke todn theo ty gid giao dich; Cudi ndm tdi chinh cdc sd dif Ng phdi trd hodc dif Ng phdi thu c6 goc ngoai te difgc ddnh gid lai theo ty gid giao dich binh quan tren thi trifdng ngoai te lien ngan hdng do Ngan hdng Nhd nifdc Viet Nam cong bd tai thdi diem cudi ndm tdi chinh. 4.1.2.5. Ddi vdi ben Ng cua cdc Tdi khoan ng phdi tra, hodc ben Cd cua cdc Tdi khodn ng phai thu, khi phdt sinh cdc nghiep vu kinh te bdng ngoai t$ phdi difgc ghi sd ke todn bdng Ddng Viet Nam, hodc bdng don vi tien te chinh thufc suf dung trong ke todn theo ty gid ghi tren sd ke todn. 4.1.2.6. Cuoi ndm tdi chinh, doanh nghiep phai ddnh gid lai cdc khodn muc tien te cd goc ngoai te theo ty gid giao dich binh quan tren thi trifdng ngoai t£ lien ngdn hdng do Ngan hdng Nha node Vi$t Nam cong bd tai thdi diem Idp Bdng CDKT cudi ndm tdi chinh. 4.1.2.7. Trifdng hgp mua, bdn ngoai te bdng Ddng Viet Nam thi hach todn theo ty gid thifc t£ mua, bdn. 4.1.3. N guyen tdc xti ly chenh l$ch ty gid hoi dodi 4.1.3.1. Xuf ly chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh trong ky vd ch§nh lech ddnh gid lai cudi ky lien quan den hoat dong san xuat, kinh doanh: - Todn bo chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh trong ky vd chenh lech ty gid hoi dodi ddnh gid lai cdc khodn muc tien te co goc ngoai te cudi ndm tdi chinh hodc ngdy ket thue ndm tdi chinh khdc vdi ndm dtfong lich (da difgc cha'p thuan) cua cdc khoan muc tien te c6 goc ngoai te difgc ghi nhan ngay vdo chi phi tdi chinh, hodc doanh thu hoat dong tdi chinh tren Bdo cdo ket qud hoat dgng kinh doanh cua ndm tdi chinh. - Ddi vdi doanh nghiep vifa cd hoat ddng kinh doanh, vifa cd hoat dong d£u ta XDCB, neu phdt sinh chenh lech ty gid hoi dodi trong ky va chenh 143
lech danh gia lai cudi ky lien quan den hoat dong dau ttf XDCB thi cung xtf ly cac chenh lech ty gia hoi doai nay vao chi phi tai chinh, hodc doanh thu hoat dong tai chinh tren Bao cao ket qua hoat dong kinh doanh cua nam tai chinh. - Doanh nghiep khong dtfcrc chia lofi nhuan hoac tra cd tufc tren lai chenh lech ty gia hoi doai danh gia lai cudi nam tai chinh cua cac khoan muc tien te co goc ngoai te. 4.1.3.2. Xuf ly chenh lech ty gia hoi doai phat sinh trong ky va chenh lech do danh gia lai cudi ky lien quan den hoat dong dau ttf xay dtfng (giai doan trtfdc hoat dong) nhtf sau: - Trong giai doan dau ttf xay dtfng, khoan chenh lech ty gid hoi dodi da thtfc hien va chenh lech ty gia danh gia lai cudi ndm tdi chinh cua cdc khoan muc tien te co goc ngoai te phan dnh luy ke tren Bang can doi ke todn (Chi tieu Chenh lech ty gid hoi dodi). - Khi ket thue qud trinh dau ttf xay dtfng, chenh lech ty gid hoi dodi thtfc te phdt sinh trong giai doan dau ttf xay dtfng (lo hodc lai ty gid hoi dodi) khong tinh vao tri gid TSCD ma ket chuyen toan bo vao chi phi tai chinh, hodc doanh thu hoat dong tai chinh cua nam tdi chinh c6 TSCD vd cdc tdi san dau ttf hoan thanh dtfa vao hoat dong hodc phan bd tdi da ld 5 ndm (ke ttf khi cong trinh dtfa vao hoat dong). - Chenh lech ty gid hoi dodi ddnh gid lai cua cdc khoan muc tien te cd goc ngoai te cudi nam tai chinh va o thcfi diem quyet todn, bdn giao dtfa r TSCD vao suf dung (lo hodc lai ty gid hoi dodi) khong tinh vdo tri gid TSCD hoan thanh dau ttf ma phan bd vao chi phi tai chinh, hodc doanh thu hoat dong tai chinh cua cdc ky kinh doanh tiep theo vdi thcri gian tdi da ld 5 ndm (ke ttf khi cong trinh dtfa vdo hoat dong). 4.2. Ke toan chenh l£ch ty gia hoi doai 4.2.1. TK svl dung: Tdi khodn 413 ’Chenh lech ty gid hoi d od in Tai khoan nay dung de phan dnh sd chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh trong hoat dong dau ttf XDCB (giai doan trtfdc hoat dong); chenh lech ty gid hoi dodi do ddnh gid lai cdc khoan muc tien te co goc ngoai te cudi ndm tai chinh va tinh hinh xuf ly sd chenh lech ty gid hoi dodi do. Hach todn Tdi khodn 413 — Chenh l$ch ty gid hoi dodi can ton trong mgt so quy dinh sau: (1) Doanh nghiep chi phan dnh cdc khoan chenh lech ty gid hoi doai vao TK 413 - Chenh lech ty gid hoi dodi, trong cdc trtfcfng hop: 144
- Chenh lech ty gid hoi dodi da thifc hien va chenh lech ty gia hoi doai do ddnh gid lai cua cdc khoan muc tien te co goc ngoai te cuoi ndm tdi chinh cua hoat dong dau ttf XDCB trong giai doan trtfofc hoat dong cua doanh nghiep moi thanh lap (Khi chtfa hoan thanh dau ttf); - Khoan chenh lech ty gid hoi dodi do ddnh gid lai cua cdc khoan muc tien te co goc ngoai te cuoi ndm tai chinh cua hoat dong kinh doanh, ke ca hoat dong dau ttf XDCB (doanh nghiep kinh doanh vtfa co hoat dong dau ttf XDCB); (2) Cuoi ndm tai chinh, ke todn ddnh gid lai so dtf cdc Tdi khoan “Tien mdt”, “Tien gufi Ngan hang”, “Tien dang chuyen”, cdc khoan ttfcfng dtfofng tien, cdc khoan phai thu, cdc khoan phai tra co goc ngoai te theo ty gid giao dich binh quan tren thi trtfofng ngoai te lien ngan hang do Ngan hang Nha ntfdc Viet Nam cong bo' tai thofi diem lap bang CDKT cuoi ndm tai chinh. Khoan chenh lech ty gid do ddnh gid lai so dtf ngoai te cua cdc khoan muc tien te co goc ngoai te dtfofc hach todn vao Tai khoan 413 “Chenh lech ty gid hoi dodi”; sau khi bu trtf giufa chenh lech ty gid hoi dodi tdng, hodc gidm do ddnh gid lai phai ket chuyen ngay vao chi phi tai chinh hoac doanh thu hoat dong tai chinh. (3) Khoan chenh lech ty gid hoi dodi da thtfc hien va chenh lech ty gid hoi dodi ddnh gid lai cuoi ndm tai chinh doi vdi cdc khoan muc tien te co goc ngoai te cua hoat dong dau ttf XDCB (giai doan trtfofc hoat dong) dtfcrc phan dnh luy ke tren Bang can doi ke todn {khoan muc Chenh lech ty gid (TK 413)}. Khi ket thue qud trinh dlu ttf xay dtfng, khoan chenh lech hoi dodi nay dtftfc tinh ngay, hodc phan bo toi da la 5 ndm vao doanh thu hoat dong tai chinh, hodc chi phi tdi chinh ke ttf khi cong trinh hodn thdnh dtfa vao hoat dong. (4) Doi vdi doanh nghiep khong chuyen kinh doanh mua, bdn ngoai te, thi cdc nghiep vu kinh te mua, bdn ngoai te phdt sinh dtftfc quy doi ra Dong Viet Nam theo ty gid mua, bdn thtfc te phdt sinh. Chenh lech giufa ty gid thtfc te mua vao va ty gid thtfc te bdn ra cua ngoai te dtfofc hach todn vao Tai khoan 515 “Doanh thu hoat dong tai chinh”, hodc vao Tai khoan 635 “Chi phi tai chinh”. (5) Doi voi cdc Tong cong ty, khoan chenh lech ty gid hoi dodi phan dnh tren Bang CDKT hofp nhat chi phan dnh khoan chenh lech ty gid khi chuyen doi bdo cdo tdi chinh cua cof sof ntfdc ngoai de hofp nhat bdo cdo tai chinh va khoan chenh lech ty gid cua hoat dong dau ttf XDCB chtfa hodn thdnh (giai doan trtfdc hoat dong) cua cdc dofn vi thanh vien. 145
Ket cau vd n$i dung phdn dnh cua Tdi khodn 413 - Chenh l?ch ty gid hoi dodi Ben No: - Chenh lech ty gid hoi doai do danh gid lai cdc khoan muc tien te co goc ngoai te (lo ty gid) cuoi ndm tai chinh cua hoat dong kinh doanh, ke ca hoat dong dau tif XDCB (doanh nghiep san xuat, kinh doanh co ca hoat dong dau tu XDCB); - Chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh vd ddnh gid lai cdc khoan muc tien te c6 goc ngoai te (lo ty gid) cua hoat dong dau ttf XDCB (giai doan trtfdc hoat dong); - Ket chuyen chenh lech ty gid hoi dodi do ddnh gid lai khodn muc tiin te c6 goc ngoai te cuoi ndm tdi chinh (lai ty gid) cua hoat dong kinh doanh vdo doanh thu hoat dong tdi chinh; - Ket chuyen chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh vd ddnh gid lai cdc khodn muc tiin te c6 goc ngoai te (lai ty gid) cua hoat dong dau ttf XDCB (khi ket thue giai doan dau ttf XDCB) vdo doanh thu hoat dong tdi chinh, hodc phan bo dan; Ben Co: - Chenh l$ch ty gid hoi dodi do ddnh gid lai cdc khoan muc tiin te c6 goc ngoai te (lai ty gid) cuoi ndm tai chinh cua hoat dong kinh doanh, ke ca hoat dpng dau ttf XDCB (doanh nghiep sdn xuat, kinh doanh c6 cd hoat d$ng dlu ttf XDCB); - Chinh 16ch ty gid hoi dodi phdt sinh, hodc ddnh gid lai cdc khodn muc tiin te c6 goc ngoai te (lai ty gid) cua hoat dong dau ttf XDCB (giai doan trtfdc hoat dong); . - Kit chuyen chenh lech ty gid hoi dodi do ddnh gid lai cdc khodn muc tiin te c6 goc ngoai te (16 ty gid) cuoi ndm tai chinh cua hoat dong kinh doanh vdo chi phi tdi chinh; - Ket chuyen chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh, hodc ddnh gid lai cdc khoan muc tiin te c6 goc ngoai te (lo ty gid) cua hoat dong dau ttf XDCB (khi hodn thanh dau ttf giai doan trtfdc hoat dong) vdo chi phi hoat dong tdi chinh hodc phan bo dan; Tai khoan 413 “Chenh lech ty gid hoi dodi” co the cd so dtf ben Ng hodc so dtf ben Cd. 146
So du ben Ng: - So chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh, hodc ddnh gid lai cdc khoan muc tien te co goc ngoai te (lo ty gid) cua hoat dong dau tif XDCB (giai doan trudc hoat dong, chua hodn thdnh dau tif) d thdi diem lap Bang CDKT cuoi ndm tdi chinh; So du b&n Co: - So" chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh vd ddnh gid lai cdc khoan muc tien te co goc ngoai te (lai ty gid) cua hoat dong dau tif XDCB (giai doan trifdc hoat dong, chifa hodn thanh dau tif) d thdi diem lap Bang CDKT cuoi ndm tai chinh; Tdi khodn 413 - Chenh l$ch ty gid hoi dodi, co 2 Tdi khodn cdp hai: Tdi khodn 4131 - Chenh l$ch ty gid hoi dodi ddnh gid lai cuoi ndm tdi chinh: Phan dnh khoan chenh lech ty gid hoi dodi do ddnh gid lai cdc khodn muc tien te co goc ngoai te (lai, lo ty gid) cuoi ndm tai chinh cua hoat dong kinh doanh, ke ca hoat dong dau tif XDCB (doanh nghiep kinh doanh co hoat dong dau tif XDCB). Tdi khoan 4132 - Chenh l§ch ty gid hoi dodi trong giai doan dau tif XDCB: Phan dnh khoan chenh lech ty gid hoi dodi phdt sinh, vd chenh lech ty gid do ddnh gid lai cdc khodn muc tien t§ c6 goc ngoai te (lai, lo ty gid) cua hoat d$ng dau tif XDCB (giai doan trifdc hoat dQng, chifa hodn thdnh dau tif). 4.2.2. Phitcfng phdp ke todn mqt so nghiep v{t kinh t& chu y&u 4.2.2.1- Ke todn chenh l$ch ty gid hoi dodi phdt sinh trong ky 1- Ke todn chenh lech ty gid hd'i dodi phdt sinh trong ky cua hoat d6ng kinh doanh, ke cd hoat d6ng dau tif XDCB cua doanh nghiep dang sdn xud't, kinh doanh a) Khi mua hdng h6a, dich vu thanh todn bdng ngoai te: - Neu phdt sinh lo ty gid hoi dodi trong giao dich mua ngoai vat ta, hdng hda, TSCD, dich vu, ghi: No cdc TK 151, 152, 153, 156, 157, 211, 213, 241, 623, 627, 641, 642,133,... (Theo ty gid hoi dodi ngdy giao dich) No TK 635 - Chi phi tai chinh (Lo ty gid hoi dodi) C6 cdc TK 111 (1112), 112 (1122) (Theo ty gid hoi dodi ghi s8 ke' toan). 147
- Neu phat sinh lai ty gia hoi doai trong giao dich mua ngoai hang hoa. dich vu, ghi: No cac TK 151, 152, 153, 156, 157, 211, 213, 241, 623, 627, 641, 642, 133,... (Theo ty gia hoi doai ngay giao dich) Co cac TK 111(1112), 112(1122) (Theo ty gia ghi so ke toaa) Co TK 515-Doanh thu hoat dong tai chin (Lai ty gia hoi doai) b) Khi nhan hang hoa, dich vu cua nha cung cap, hoac khi vay ngan han, vay dai han, no dai han, hoac nhan no noi bo,... bang ngoai te, cSn cuf ty gia hoi dodi thifc te ngay giao dich, ghi: No cdc TK co lien- quan (Theo ty gia hoi dodi ngay giao dich) Co cdc TK 331, 311, 341, 342, 336,.. (Theo ty gia hoi doai ngay giao dich) c) Khi thanh toan no phai tra (no phai tra ngiicfi bdn, no vay ngan han, vay dai han, no dai han, no noi bo,...): - Neu phat sinh lo ty gia hoi doai trong giao dich thanh toan no phai trd, ghi: No cac TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,...(Ty gia hoi doai ghi so ke toan) No TK 635 - Chi phi tai chinh (L6 ty gia hoi doai) Co cac TK 111 (1112), 112 (1122) (Ty gia hoi doai ghi so ke toan). - Neu phat sinh lai ty gia hoi doai trong giao dich thanh toan no phdi tra, ghi: No cac TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,...(Ty gia hoi doai ghi so ke toan) Co TK 515 - Doanh thu hoat dong tai chinh (Lai ty gia hoi doai) C6 cac TK 111 (1112), 112 (1122) (Ty gia hoi doai ghi so ke' toan) d) Khi phat sinh doanh thu, thu nhap khac bang cac don vi tien te khac vdi don vi tien te suf dung de ghi sd ke toan, ghi: No cac TK 111(1112), 112(1122), 131,...(Ty gia hoi doai binh quan lien NH) Co cac TK 511, 711 (Ty gia hoi doai giao dich thtfc te hoac binh quan lien NH) e) Khi phat sinh cac khoan no phai thu bang ngoai te, ghi: No cac TK 136, 138 (ty gia hoi doai ngay giao dich) No TK 635 - Chi phi tai chinh (Neu lo ty gia hoi doai) Co cac TK 111(1112), 112(1122) (Theo ty gia ghi so ke toan) Co TK 515-Doanh thu hoat dong tai chinh (Neu lai ty gia ho'i dodi) 148
f) Khi thu ducfc tien no phdi thu bang ngoai te (Phai thu khach hang, phai thu noi bo,...): * Neu phdt sinh lo chenh lech ty gia trong giao dich thanh toan no phai thu, ghi: No cac TK 111 (1112), 112 (1122) (Ty gia hoi doai ngay giao dich) No TK 635 - Chi phi tai chinh (L6 ty gia hoi doai) Co cac TK 131, 136, 138 (Ty gia hoi doai ghi so ke toan). - Neu phat sinh lai chenh lech ty gia hoi doai khi thanh toan no phai thu bang ngoai te, ghi: No cac TK 111 (1112), 112 (1122) (Ty gia hoi doai ngay giao dich) Co TK 515-Doanh thu hoat dong tai chinh (Lai ty gia hoi doai) Co cac TK 131, 136, 138... (Ty gia hoi dodi ghi sd ke toan) 2- Ke toan chenh lech ty gia phat sinh trong ky cua hoat dong dau ta XDCB (giai doan trade hoat dong) a) Khi mua ngoai hang hoa, dich vu, TSCD, thiet bi, khdi laong xay dang, lap dat do ngaofi ban hoac ben nhan thau ban giao: - Neu phdt sinh 16 chenh lech ty gia trong giao dich bang ngoai te thanh toan mua hang hoa, dich vu, TSCD, thiet bi, khdi laong xay dang, lap dat do ben nhan thau ban giao, ghi: No cac TK 151,152,211,213,241,...(Ty gia hoi doai ngay giao dich) No TK 413 - Chenh lech ty gia hoi doai(4131) (Lo ty gia hoi doai) Co cac TK 111 (1112), 112 (1122) (Ty gia hoi doai ghi sd ke toan) - Neu phat sinh lai chenh lech ty gia hoi doai trong giao dich bang ngoai te thanh toan mua hang h6a, dich vu, TSCD, thiet bi, khoi laong xay dang, lap dat do ben nhan thau ban giao, ghi: No cac TK 151, 152, 211, 213, 241,...(Ty gia hoi doai ngay giao dich) Co cac TK 111 (1112), 112 (1122) (Ty gia hoi doai ghi so ke toan) C6 TK 413- Chenh lech ty gia hoi doai(4131) (Lai ty gia) b) Khi thanh toan no phai tra bkng ngoai te (no phai tra ngacfi ban, no vay dai han, ngan han, no noi bo (neu co),...): - Neu phat sinh lo chenh lech ty gid hoi doai trong giao dich thanh toan no phai tra, ghi: No cac TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,...(Ty gia hoi doai ghi sd ke toan) No TK 413 - Chenh lech ty gia hoi doai (4131) (Lo ty gia) C6 cac TK 111 (1112), 112 (1122) (Ty gia hoi dodi ghi so ke toan). 149
- Neu phat sinh lai chenh lech ty gia hoi dodi trong giao dich thanh toan no phai tra, ghi: No cdc TK 311, 315, 331, 336, 341, 342,...(Ty gid hoi dodi ghi so ke todn) Co cdc TK 111 (1112), 112 (1122) (Ty gid hoi dodi ghi so ke todn) Co TK 413 - Chenh lech ty gid hoi dodi (4131) (Lai ty gid hoi dodi). c) Hdng ndm, chenh lech ty gid da thifc hien phdt sinh trong giai doan dau tu xay difng (giai doan trifdc hoat dong) difac phan dnh luy ke tren TK 413 - Chenh lech ty gid hoi dodi (4132) cho den khi hodn thanh dau to XDCB. d) Ket thue giai doan dau tif xay difng (giai doan trifdc hoat dong), ket chuyen chenh lech ty gid hoi dodi da thifc hien (theo sd thuan sau khi bu trif sd dif ben No va ben Cd Tai khoan 4132) cua hoat dong dau tif (giai doan trudc hoat dong) tren TK 413 - Chenh lech ty gid hoi dodi (TK 4132) tinh ngay vdo chi phi tdi chinh, hodc doanh thu hoat d0ng tdi chinh, hodc ket chuyen sang TK 242 - Chi phi tra trifdc ddi han (neu lo ty gid); hodc TK 3387 - Doanh thu chifa thifc hien (neu lai ty gid) de phan bd trong thdi gian toi da la 5 ndm, ghi: No TK 413 - Chenh lech ty gid hoi dodi (4132) Co TK 3387-Doanh thu chifa thifc hien(Lai ty gid hoi dodi). Hodc No TK 242 - Chi phi tra trifdc dai han (Lo ty gid hoi dodi) Co TK 413 - Chenh lech ty gid hoi dodi (4132). d) Xuf ly chenh lech ty gid hoi dodi (Lo hodc lai) da thifc hien trong giai doan dau tif dufO luy ke trong giai doan dau tif den thdi diem quyet toan bdn c giao difa cong trinh vdo hoat dong se ket chuyen ngay todn bo, hodc phan bd trong thdi gian ddi da la 5 ndm (phan dnh tren TK 242, hodc TK 3387) vdo chi phi tdi chinh, hodc doanh thu hoat dong tdi chinh. - Phan bd chenh lech lo ty gid hoi doai da thifc hien phdt sinh trong giai doan dlu tif xdy difng vdo chi phi tdi chinh cua ndm tdi chinh khi ket thue giai doan dau tif, xay difng difa TSCD vdo suf dung, ghi: No TK 635 - Chi phi tdi chinh (Lo ty gid hoi dodi) Co TK 242 - Chi phi tra trifdc ddi han. - Phan bd chenh lech lai ty gid ngoai te da thifc hien phdt sinh trong giai doan dau ta xay difng vao doanh thu hoat dong tai chinh cua ndm tdi chinh khi ket thue giai doan dau tif, xay difng difa TSCD vdo suf dung, ghi: No TK 3387 - Doanh thu chifa thifc hien Co TK 515-Doanh thu hoat dong tdi chin (Lai ty gid hoi dodi) 150