Bài giảng bệnh chuyên khoa nông nghiệp : BỆNH HẠI CÂY THUỐC LÁ

Chia sẻ: Ahfjh Kasjfhka | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

184
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đây là bệnh rất phổ biến trên cây thuốc lá, gây hại nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng của lá thuốc, nhất là đối với thuốc lá sợi vàng. Bệnh còn có tên là bệnh "Hoa lá vàng". Bệnh có thể tấn công cây con, cây trưởng thành và cả cây đời tái sinh. Bệnh nặng và phân bố rộng ở nhiều nơi và vào bất kỳ mùa vụ nào trong năm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng bệnh chuyên khoa nông nghiệp : BỆNH HẠI CÂY THUỐC LÁ

® ¹i ®¹i häc cÇn th¬ - khoa n«ng nghiÖp gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y trùc tuyÕn §−êng 3/2, Tp. CÇn Th¬. Tel: 84 71 831005, Fax: 84 71 830814 Website: http://www.ctu.edu.vn/knn email: dminh@ctu.edu.vn, vtanh@ctu.edu.vn BÖNH BÖNH CHUYªN KHOA CH−¬NG 26: BÖNH H¹I C©Y THUOÁC L¸
!BCHÖÔNG XXVI!b: !B!WBEÄNH HAÏI CAÂY THUOÁC LAÙ!w!b - - - *** - - - !BBEÄNH KHAÛM (TMV = Tobacco Mosaic Virus)!b I. T NH H NH vaø SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA BEÄNH. Ñaây laø beänh raát phoå bieán treân caây thuoác laù, gaây haïi nghieâm troïng ñeán naêng suaát vaø chaát löôïng cuûa laù thuoác, nhaát laø ñoái vôùi thuoác laù sôïi vaøng. Beänh coøn coù teân laø beänh "Hoa laù vaøng". Beänh coù theå taán coâng caây con, caây tröôûng thaønh vaø caû caây ñôøi taùi sinh. Beänh naëng vaø phaân boá roäng ôû nhieàu nôi vaø vaøo baát kyø muøa vuï naøo trong naêm. Beänh xuaát hieän caøng sôùm th caøng aûnh höôûng ñeán naêng suaát. Tuy nhieân, phaåm chaát cuûa laù thuoác thöôøng b taùc haïi nghieâm troïng hôn so vôùi taùc haïi veà naêng suaát: laù thuoác b beänh, sau khi saáy, laù se b naâu ñen, doøn, de b naùt vuïn ra, khoâng coù muøi v thôm ngon vaø huùt naëng. II. TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH. Treân maët laù, loang loå maøu xanh ñaäm vaø nhaït khoâng ñeàu, gioáng nhö da eách, coù nôi goïi ñaây laø beänh da eách. Moâ laù noåi phoàng loám ñoám, laù bieán daïng ít hay nhieàu tuøy theo maàm beänh yeáu hay maïnh. Laù phaùt trieån keùm, phieán heïp, ngoïn chuøn laïi. Caây luøn, caèn coåi. Ngoaøi ñoàng, ñoâi khi caây beänh ôû daïng tieàm aån ( khoâng bieåu loä trieäu chöùng ra ngoaøi ) ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau: - aån beänh toaøn phaàn: caây hoaøn toaøn khoâng bieåu loä trieäu chöùng; - aån beänh cuïc boä: chæ coù vaøi trieäu chöùng ôû laù ngoïn nhöng khoâng tieâu bieåu laém; - aån beänh taïm thôøi: chæ bieåu loä trieäu chöùng ôû giai ñoaïn sau cuûa beänh; - aån beänh vónh vie n: khoâng bieåu loä trieäu chöùng trong suoát giai ñoaïn caây phaùt trieån. Chæ coù theå phaùt hieän ñöôïc caây aån beänh baèng phöông phaùp phaûn öùng huyeát thanh. Maëc duø caây aån beänh nhöng naêng suaát vaø phaåm chaát thuoác va n b taùc haïi traàm troïng. Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng aån beänh coù theå do caây b nhieåm beänh treå neân cöïc vi khuaån TMV khoâng k p gaây ra trieäu chöùng (do TMV caàn keùo daøi thôøi gian tieàm duïc), ngoaøi ra, trong ñieàu kieän noùng (>30 ñoä C), caây cu ng de b maát trieäu chöùng.
III. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH. Beänh do cöïc-vi-kuaån TMV coù teân laø !INicotiana Virus 1!i Smith ÔÛ VN, coù theå coù hai doøng TMV chuû yeáu: doøng maïnh vaø doøng yeáu. Doøng maïnh se laøm caây bieán daïng nhieàu, thöôøng laù coù daïng sôïi chæ. Coøn doøng yeáu laøm caây bieán daïng ít hôn, thöôøng chæ gaây khaûm laù. TMV coù ñoä beàn vö ng cao ñoái vôùi nhieät ñoä. Ña soá TMV b maát hoaït tính ôû 90-100 ñoä C trong 10 phuùt, nhöng va n coøn moät soá raát ít TMV toàn taïi vaø chuùng coøn khaû naêng gaây beänh. Chính do ñaëc tính beàn vö ng naày, maø ôû thuoác laù mang beänh, sau khi ñöôïc saáy ôû nhieät ñoä cao, hoaëc xaùc khoâ caây beänh löu toàn trong nhieàu naêm, TMV va n coøn khaû naêng laây lan beänh raát lôùn. TMV coøn taán coâng caây caø chua. TMV ñöôïc laây lan baèng con ñöôøng duy nhaát laø qua caùc veát thöông cô hoïc ( do vieäc canh taùc, chaêm soùc hoaëc do coân-truøng mieäng nhai ). Ngoaøi ñoàng, beänh thöôøng xuaát hieän thaønh töøng luoáng daøi, do beänh ñöôïc laây lan qua thao taùc baám ngoïn thuoác laù theo haøng. Moät soá nôi coù taäp quaùn ñeå vuï thuoác laù taùi sinh, beänh trôû neân naëng hôn vuï tröôùc, do beänh laây lan theâm trong quaù tr nh chaët caây meï cuûa vuï tröôùc. IV. CAÙCH PHOØNG TR BEÄNH. - Luaân canh: neân luaân canh vôùi luùa nöôùc (Thuoác laù-luaù nöôùc-luùa nöôùc-thuoác laù) v trong ñieàu kieän ngaäp nöôùc, phaàn lôùn TMV se b tieâu dieät. Traùnh ñoäc canh hoaëc luaân canh vôùi caây troàng caïn. - Veä sinh ñoàng ruoäng: laøm saïch coû daïi, thieâu huûy xaùc caây beänh tröôùc vaø sau khi thu hoaïch, phaùt hieän beänh sôùm vaø thieâu huûy caây beänh. Khoâng neân ñeå vuï thuoác taùi sinh ôû nhö ng ruoäng b nhieåm beänh. - Phoøng tr beänh cho caây con ôû vöôøn öông: ñaây laø bieän phaùp coù hieäu quaû kinh teá cao. Choïn ñaát saïch maàm beänh ñeå laøm vöôøn öông, caùch xa ruoäng saûn xuaát ñaïi traø. Choïn caây con khoâng beänh ñem ñi troàng. - Traùnh gaây veát thöông trong caùc khaâu canh taùc, chaêm soùc, vaø phoøng tröø coân-truøng lan truyeàn beänh. !BBEÄNH HEÙO TÖÔI!b Beänh khaù phoå bieán vaø gaây thieät haïi naëng. Beänh thöôøng xuaát hieän khi troàng ñöôïc moät thaùng, vaø beänh caøng naëng khi caây caøng lôùn Beänh phaùt trieån maïnh trong ñieàu kieän noùng aåm vaø treân ñaát caùt, ñaát th t nheï hoaëc treân ñaát luaân canh vôùi caây hoï caø.
I. TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH. Caây b heùo ñoät ngoät, laù ruû xuoáng nhöng va n coøn giö maøu xanh töôi. Trieäu chöùng heùo naày se bieán maát vaøo buoåi chieàu maùt vaø veà ñeâm. Chæ vaøi ngaøy sau ñoù, laù maát maøu xanh, caây heùo khoâ vaø cheát nhanh. Trong thaân coù maøu naâu vaøng hoaëc naâu, coù chaát d ch vi khuaån maøu traéng ñuïc. Treân thaân xuaát hieän caùc soïc naâu ñen keùo daøi. Reå cu ng b thoái naâu. II. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH. Beänh do vi khuaån !IPseudomonas solanacearum!i Smith. Vi khuaån toàn taïi raát laâu trong ñaát vaø trong xaùc caây beänh, xaâm nhaäp vaøo caây qua caùc veát thöông, phaùt trieån vaø löu da n nhanh choùng trong caùc maïch da n truyeàn cuûa thaân, laù, laøm nghe n söï vaän chuyeån nöôùc vaø chaát dinh döô ng trong caây. Ngoaøi ra, vi khuaån coøn sinh ra ñoäc toá laøm haïi caây. Beänh laây lan do thao taùc baám ngoïn, caét laù,... III. CAÙCH PHOØNG TR BEÄNH. - Veä sinh vöôøn öông vaø ñaát troàng: thieâu huûy xaùc caây beänh vaø coû daïi, phôi ñaát ky . Phaùt hieän sôùm vaø nhoå boû caû caây b beänh. - Traùnh luaân canh vôùi caây hoï caø, neân luaân canh vôùi caây troàng nöôùc - Boùn phaân ñaïm vöøa phaûi, taêng cöôøng boùn voâi. !BBEÄNH ÑOÁM LAÙ (ÑOÁM MAÉT EÁCH)!b Beänh phoå bieán ôû vuøng coù khí haäu noùng aåm, möa nhieàu. Beänh taán coâng töø khi caây coøn nhoû vaø caøng naëng khi caây lôùn daàn, gaây thieät haïi ñeán naêng suaát vaø phaåm chaát laù thuoác. I.TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH. Ñoám beänh treân laù coù daïng troøn, maøu naâu, coù kích thöôùc thay ñoåi: 2-15 mm tuøy theo giai ñoaïn phaùt trieån cuûa beänh. Veà sau, ñoám beänh coù taâm traéng xaùm, vieàn naâu vôùi quaàng vaøng xung quanh, ñoám trôû neân baát daïng. Gaëp trôøi aåm öôùt, treân ñoám beänh coù lôùp naám phaùt trieån. Ñoám beänh de b raùch vaøo giai ñoaïn cuoái cuûa beänh. Hoa vaø traùi cu ng coù ñoám beänh, nhöng ñoám thöôøng nhoû hôn ôû laù. II. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH. Beänh do naám !ICercospora nicotianae!i Ell et Ev. Ñính baøo ñaøi
goàm 2-5 teá baøo, coù maøu naâu nhaït. Ñính baøo töû goàm 6-11 teá baøo, khoâng maøu, daïng daøi, ñaàu giaùp vôùi ñính baøo ñaøi th ph nh to ra, kích thöôùc: 35-115 x 2,5-5 micron. Maàm beänh coù theå phaùt trieån ôû 7-34 ñoä C, nhieät ñoä toái haûo laø 27 ñoä C. Maàm beänh lan truyeàn nhôø möa, gioù; löu toàn ôû haït gioáng vaø xaùc caây beänh baèng sôïi naám vaø ñính baøo töû. III. CAÙCH PHOØNG TR BEÄNH. - Troàng vôùi maät ñoä vöøa phaûi, thoaùt nöôùc toát. Veä sinh ñoàng ruoäng trieät ñeå cho vöôøn öông vaø ruoäng troàng. Neân luaân canh 1-2 naêm nhaèm haïn cheá nguoàn beänh. Töôùi nöôùc ñaày ñuû nhöng khoâng ñeå b uùng nöôùc. Duøng nilon che chaén baûo veä caây con ôû vöôøn öông khi coù möa to gioù lôùn. - Khi caây b beänh, caàn phun thuoác nhö Zineb 0,2%, Copper B, Benomyl 50WP hoaëc Bordeaux 0,8-1%. Tæa bôùt laù goác, laù beänh vaø thu hoaïch sôùm. Q! w Q! ÿÿ VNI- Times