Bài giảng Bệnh tụ huyết trùng gia cầm (Pasteurellosis avium) sau đây sẽ giới thiệu tới các bạn những nội dung về căn bệnh, truyền nhiễm học, triệu chứng, bệnh tích, cách chẩn đoán và điều trị, phòng bệnh đối với bệnh tụ huyết trùng ở gia cầm.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Bệnh tụ huyết trùng gia cầm (Pasteurellosis avium)
- Bệnh Tụ huyết trùng gia cầm
(Pasteurellosis avium)
- Giới thiệu chung
• Bệnh THT gia cầm là một bệnh truyền nhiễm cấp
tính của loài gia cầm do vi khuẩn Pasteurella
multocida gây ra.
• Bệnh xảy ra trên khắp thế giới, tuy nhiên bệnh ở
vùng nhiệt đới xảy ra trầm trọng hơn so với ở vùng
ôn đới, mỗi năm gây thiệt hại khoảng 200 triệu đô
la Mỹ
• Ở Việt Nam bệnh chủ yếu xảy ra vào vụ hè thu
gây chết nhiều gia cầm nuôi tập trung cũng như
nuôi trong gia đình.
- Căn bệnh
• Xem lại THT trâu bò, chú ý cách xem KL trên
môi trường thạch - huyết thanh - huyết cầu tố
– KL màu xanh dạng S phân lập từ gia cầm bị bệnh
mạn tính
– KL dạng M thường không có hiện tượng tán sắc
• BÖnh THT gia cÇm chñ yÕu do P.multocida
type A vµ D g©y nªn
– Ngoµi ra cßn mét sè loµi P.multocida kh¸c còng cã
thÓ g©y bÖnh THT gia cÇm nh P. gallinarum, P.
anatipestifer thêng g©y cho vÞt.
- Truyền nhiễm học
• Loài vật mắc bệnh
– Tất cả các loài gia cầm đều cảm thụ với bệnh
– Gà, vịt thường bị bệnh nặng và hay xảy ra những vụ dịch
lớn với tỷ lệ chết rất cao
– Gà trưởng thành thường mẫn cảm hơn gà con
– Gà tây, gà sao, ngỗng. ngan cũng có tính cảm thụ tương
tự.
– Bệnh càng nặng ở những đàn nuôi với số lượng lớn
– Các loài chim hoang như sẻ, chim ri, bồ câu, chim cu, quạ
cũng mắc bệnh.
– Bệnh thường giới hạn ở 1 địa phương, 1 khu vực nhất
định
– Bệnh thường xảy ra sau cỏc trận mưa rào
- Truyền nhiễm học
• Chất chứa căn bệnh
– Ở điều kiện bình thường, vi khuÈn Pasteurella ký
sinh trong c¬thÓ gia cÇm khoÎ
• Khi gÆp nh÷ng ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh bÊt lîi, ®iÒu kiÖn
ch¨m sãc nu«i dìng kÐm, søc ®Ò kh¸ng cña c¬ thÓ bÞ gi¶m
sót th×vi khuÈn sÏ trçi dËy vµ g©y bÖnh.
– Ở gia cầm bệnh, mầm bệnh có ở hầu hết các cơ
quan phủ tạng và dịch bài xuất, bài tiết
• Máu trong thời kỳ con vật sốt
• Gan, dịch xoang bao tim, máu tim
– Nền chuồng, sân chơi , nơi chăn thả … chứa các
chất bài xuất, bài tiết của con vật; là nơi tiềm tàng
mầm bệnh
- Truyền nhiễm học
• Đường lây lan
– Chủ yếu lây qua đường tiêu hóa
– Bệnh lây lan nhanh trong đàn hoặc từ đàn này sang
đàn khác ; nhưng giới hạn ở 1 khu vực, 1 địa phương
• Cơ chế sinh bệnh
– C¨n bÖnh thêng ký sinh trong ®êng h« hÊp khi søc
®Ò kh¸ng cña c¬ thÓ gi¶m sót, vi khuÈn sÏ vµo m¸u vµ
g©y bÖnh.
• NÕu tõ ngoµi vµo c¨n bÖnh sÏ x©m nhập theo ®êng tiªu ho¸
hoÆc h« hÊp.
• Tuy nhiªn qóa tr×nh diÔn biÕn cña bÖnh cßn phô thuéc vµo
®éc lùc của mầm bệnh vµ søc ®Ò kh¸ng cña c¬thÓ.
- Truyền nhiễm học
• Nếu căn bệnh có độc lực rất cao, khi xâm nhập vào cơ
thể qua niêm mạc, vi khuẩn sẽ sinh sản tại chỗ rồi vào
máu gây bại huyết và làm con vật chết nhanh (thể quá
cấp tính).
• Nếu căn bệnh có độc lực không cao lắm, sau khi vào cơ
thể sẽ khu trú ở một số cơ quan tổ chức nhất định như
gan và gây nên quá trình viêm và hoại tử tại đây (thể cấp
tính).
• Khi vi khuẩn có độc lực yếu, sau khi vào cơ thể không
gây bại huyết mà chỉ khu trú ở một số tổ chức trong cơ
thể và gây ra viêm hoại tử mạn tính (thể mạn tính).
- Triệu chứng
• Thời gian nung bệnh ngắn thường là 1 – 2 ngày, ở gà lớn có
thể từ 4 – 9 ngày.
– Cũng có trường hợp xuất hiện triệu chứng muộn đến vài tuần sau
khi chịu ảnh hưởng của các tác nhân gây bệnh.
• Bệnh có 3 thể chính:
– Thể quá cấp
– Thể cấp tính
– Thể mạn tính
• Thể quá cấp tính: Bệnh diễn biến nhanh đến nỗi không
quan sát kịp triệu chứng
– Nếu chú ý chỉ thấy con vật ủ rũ cao độ và sau 1 – 2 giờ lăn ra chết.
– Nhiều trường hợp chiều tối gà còn đi ăn, sáng ra đã chết
– Gà mái nhảy lên ổ đẻ rồi nằm chết luôn tại chỗ.
- Triệu chứng
• Thể cấp tính: là thể bệnh khá phổ biến
– Gia cầm bị bệnh sốt cao 42 – 43°C
– Gà ủ rũ, bỏ ăn, xù lông, đi lại chậm chạp.
– Từ mũi miệng chảy ra một chất nước nhớt có
bọt lẫn máu màu đỏ sẫm, giữa thời kỳ bệnh gia
cầm có thể đi ỉa phân lỏng như màu sôcola.
– Con vật ngày càng khó thở, mào yếm tím bầm do
tụ máu, cuối cùng con vật chết do ngạt thở.
- Triệu chứng
• Thể mạn tính : thường thấy ở cuối ổ dịch
– Thể này thường nhấn mạnh là thể mạn tính ở mào và yếm.
– Gà bệnh đầu tiên yếm sưng thuỷ thũng và đau, nơi hoại tử dần dần
bị cứng lại, về sau chỗ viêm hoại tử có thể lan rộng và hình thành
cục cứng tồn tại suốt đời.
– Con vật thường gày còm, da bọc xương do mầm bệnh tác động vào
nhiều cơ quan phủ tạng trong cơ thể.
– Con vật cú hiện tượng viêm khớp mạn tính (khớp đùi, đầu gối, cổ
chân) và viêm phúc mạc mạn tính.
– Gà bệnh thường xuyên thải ra chất lỏng có bột màu vàng giống lòng
đỏ trứng
– Hiện tượng hoại tử mạn tính ở màng não có thể dẫn đến triệu
chứng thần kinh.
- • Mào, yếm sưng to ở gà trống
- • Mào, yếm sưng to ở gà trống, có nhiều mủ bên trong
- • Viêm bao hoạt dịch có mủ khớp gà
- Bệnh tích
• Do con vật chết ở thể quá cấp và cấp tính nên xác chết vẫn béo
• Do bại huyết, tụ huyết nên cơ bắp tím bầm, thịt nhão
• Tổ chức liên kết dưới da thấm dịch nhớt keo nhày, dễ đông
• Tim sng, xoang bao tim tr¬ng to chøa dÞch thÈm xuÊt mµu vµng do
viªm ngo¹i t©m m¹c, líp mì vµnh tim xuÊt huyÕt.
• Phæi tô m¸u, viªm phổi thùy, mµu n©u thÉm, cã thÓ chøa dÞch viªm
mµu ®á nh¹t
– Trong lòng khí, phế quản chứa nhiều dịch nhớt và bọt màu hồng
• Gan h¬i sng, thoái hóa mỡ, trên bề mặt gan có c¸c nèt ho¹i tö mµu
trắng xám hoặc vµng nh¹t, to b»ng ®Çu ®inh gim, ®Çu mòi kim, cã
khi nhiÒu nèt ho¹i tö dµy ®Æc liªn kÕt l¹i víi nhau thµnh ®¸m.
• L¸ch bÞ tô m¸u, h¬i sng (nhng kh«ng to qu¸ gÊp ®«i b×nh thêng)
• Niªm m¹c ruét tô m¸u, ch¶y m¸u vµ viªm ; cã c¸c ®¸m fibrin mµu ®á
thÉm che phñ bªn trªn.
- Bệnh tích
• Thể mạn tính : bệnh tích thể hiện chủ yếu là
viêm hoại tử đường hô hấp và gan
– Cú trường hợp viêm phúc mạc có các lớp fibrin
khô, dày đặc bao bọc các phủ tạng và túi hơi.
– Viêm lan từ phúc mạc đễn buồng trứng và ống
dẫn trứng, làm ống dẫn trứng sưng màu vàng
nhạt, chứa đầy dịch thẩm xuất và fibrin.
– Nhiều trường hợp thấy hiện tượng viêm khớp,
các khớp xương sưng to chứa nhiều dịch thẩm
xuất màu xám đục, đầu khớp xự xỡ
– Bệnh tớch ở mào và yếm như đó mụ tả
- • Xuất huyết cơ tim ở gà bệnh
- • Xuất huyết cơ tim và lớp mỡ vành tim ở gà bệnh
- • Xuất huyết cơ tim và lớp mỡ vành tim gan
có nhiều điểm hoại tử ở gà bệnh
- • Gan sưng, trên bề mặt có những điểm
hoại tử nhỏ màu trắng xám
- GAN SƯNG, TRÊN BỀ MẶT CÓ NHỮNG ĐIỂM
HOẠI TỬ NHỎ MÀU TRẮNG XÁM