Bài giảng Chương trình y tế quốc gia: Chương 8 - PGS TS. Lê Xuân Hùng

Chia sẻ: Dsfcf Dsfcf | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:48

Thêm vào BST

Báo xấu

188
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu chính của chương 8 Sốt rét và phòng chống sốt rét thuộc bài giảng chương trình y tế quốc gia nhằm trình bày về tình hình sốt rét ở các nước ĐÔNG - NAM Á, bệnh sốt rét lưu hành ở một số nước ASIA & Thái Bình Dương, chiến lược phòng chống sốt rét toàn cầu, bảy thách thức của “Đẩy lùi sốt rét” các nước tiểu vùng Mê Kông.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chương trình y tế quốc gia: Chương 8 - PGS TS. Lê Xuân Hùng

SỐT RÉT VÀ PHÒNG CHỐNG SỐT RÉT PGS TS Le Xuan Hung
TIÊU DIỆT SỐT RÉT (MALARIA ERADICATION) PHÒNG CHỐNG SỐT RÉT (MALARIA CONTROL) ĐẨY LÙI SỐT RÉT (ROLL BACK MALARIA) LOẠI TRỪ SỐT RÉT (ELIMINATION MALARIA)
SỐT RÉT Ở CÁC NƯỚC ĐÔNG - NAM Á 11 nước, dân số 1,7 tỷ, Dân số nguy cơ: 1,5 tỷ DPR Korea Nepal Bhutan # Myanmar (Burma) Bangladesh India Bangladesh Thailand Sri Lanka Maldives Indonesia Sốt rét mỗi năm giết chết 2 triệu # N East Timor người, chủ yếu ở Châu Phi Timor Leste W E S
Chết SR hàng năm (triệu người) 3.0 Phi Châu Á CHÂU AÙ Trung quốc 2.0 Trung và Nam Thế Mỹ giới Bắc Mỹ và Âu Châu 1.0 0.1 1900 1930 1950 1970 1990 2006
Bệnh sốt rét lưu hành ở một số nước ASIA & Thái Bình Dương Republic of Korea 1 917635 Papua New Guinea 4 400 000 Solomon Islands 417 000 Vanuatu 176 927 Việt Nam 34 700 000 Lào PDR 3 659 873 Căm pu chia 2 500 000 Trung quốc 38 735 000 Philippines 11 336 945 Malaysia 2 143 923 Tổng dân số nguy cơ: 94 902 619
Trước thời kỳ “Tiêu diệt sốt rét” 1930 - 1955 Phß ng c hè ng s è t rÐt  §iÒu trÞ bÖnh.  Dù phßng, chñ yÕu b»ng c¸c biÖn ph¸p m«i trêng lµm gi¶m sinh s¶n cña muçi vµ diÖt bä gËy.
Nước ý - Quốc gia dẫn đầu  Làm cạn các đầm lầy, gây tác dụng to lớn trên sự lan truyền sốt rét và cải thiện nông nghiệp.  Quinin được trợ giá và được bán ở các quầy thuốc với hướng dẫn đơn giản về cách dùng- là một ví dụ sớm về tiếp thị xã hội.
DDT - phép mầu  Giảm nhanh chóng lan truyền sốt rét ở Nam Phi và miền nam Châu Âu.  Rất có hiệu quả ở nhiều nơi.  ít tốn kém hơn các phương pháp khác.  Có vẻ như không cần thiết phải nghiên cứu sinh học của véc tơ.
“Tiªu diƯt sèt rÐt” (Malaria control)  Năm 1956, TCYTTG (WHO) phát động chiến dịch tiêu diệt sốt rét trên quy mô toàn cầu.  Dù chưa biết việc tiêu diệt có thể thực hiện được hay không tại Phi Châu?
Thất bại  Năm 1969, TCYTTG buộc phải nhìn nhận là không thể thanh toán sốt rét trên quy mô toàn cầu.  Các vũ khí cho việc thanh toán khi đó chưa có sẵn (cũng như hiện nay).  Tuy nhiên, chiến dịch đã đem lại lợi ích rất to lớn cho hàng triệu người, đặc biệt tại á Châu và Nam Mỹ.
“Phòng chống sốt rét” (Malaria Control)  Trong các năm 1970-90, các nước tập trung nỗ lực để xây dựng các dịch vụ y tế dựa trên các nguyên tắc của Chăm sóc sức khỏe ban đầu (Tuyên bố Ama Ata).  Đầu tư cho sốt rét bị giảm.
Châu Phi - Tình hình đã xấu lại càng xấu hơn  Khoảng năm 1990, các nước Phi Châu than phiền với TCYTTG về gánh nặng sốt rét gia tăng do Chloroquine đang bị kháng trầm trọng.
Chiến lược PCSR toàn cầu (Hội nghị Amsterdam 1992)  Phát hiện bệnh sớm và điều trị hiệu quả.  Dự phòng, bao gồm phòng chống véc tơ.  Kiểm soát dịch bệnh.  Đánh giá và tái đánh giá thường xuyên, giám sát và nghiên cứu thực địa.
Tiến bộ ở một số nơi  Một số chương trình PCSR được hồi sinh.  Tại Phi Châu, nghiên cứu cho thấy trong những tình hình dịch tễ khác nhau, màn tẩm hóa chất diệt có thể làm giảm tỉ lệ chết do sốt rét ở trẻ em.  Tuy nhiên ở phần lớn các nước Phi Châu, tỷ lệ chết do sốt rét vẫn gia tăng. Chưa giải quyết được vấn đề sốt rét kháng thuốc.
“Đẩy lùi sốt rét” (Rollback Malaria - RBM)
Sáng kiến “Đẩy lùi sốt rét”  “Đẩy lùi sốt rét” được Tổng giám đốc TCYT TG (WHO) - TS Grro Harlem Brundtland phát động năm 1998 - một đáp ứng trước cảnh ngộ Châu Phi, nơi SR vẫn là vấn đề sức khoẻ trầm trọng gây nên cái chết của > 1 triệu người/năm.  RBM không phải là một chiến lược kỹ thuật mới, mà là một sự chung sức nhằm:
Mục tiêu của “Đẩy lùi sốt rét”: 1. Giảm chết SR ít nhất 50% đến năm 2010 so với năm 1998. 2. Ưu tiên giảm gánh nặng bệnh tật do SR (mắc mới) ở nơi có SR trầm trọng ít nhất 50% đến 2010 so với 1998. 3. Làm chậm tốc độ đa kháng thuốc SR.
Các nguyên tắc chính của “Đẩy lùi sốt rét”  Nhất trí về các chiến lược kỹ thuật đã được chứng minh.  Các nước nỗ lực làm giảm gánh nặng do sốt rét đi đôi với cải cách hệ thống y tế:  Gia tăng phân bố các nguồn tài nguyên cho khu vực Nhà nước,  Phi tập trung hóa,  Hợp tác khu vực Nhà nước và tư nhân
các “Đẩy nước lùi tiểu sốt vùng rét” Mê Kông
Bẩy thách thức của “Đẩy lùi sốt rét” các nước tiểu vùng Mê Kông (TP HCM 1999) 1. SR chủ yếu vùng rừng núi (SR rừng) 2. SR liên quan đến KT, CT, XH & môi trường 3. P.falci đa kháng thuốc gây tỷ lệ chết cao và tốn kém trong điều trị. 4. Nhiều dân tộc có ngôn ngữ, tập quán khác nhau 5. Khó kiểm soát SR ở dân di cư không miễn dịch 6. Lạm dụng thuốc SR, nạn thuốc giả. 7. Thiếu đào tạo cán bộ.