intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng điều tra rừng - Phần 2 - Chương 2

Chia sẻ: Phan Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

Thêm vào BST
Báo xấu
236
lượt xem 58
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cung cấp cho sinh vuên các kiến thức cơ bản trong quy hoạch lâm nghiệp, bao gồm các nôi dung chủ yếu và các phương pháp tiếp cận thích hợp để họ có khả năng chủ động xây dựng các phương án quy hoạch ở các cấp độ khác nhau.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng điều tra rừng - Phần 2 - Chương 2

  1. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng Ch−¬ng 2 Néi dung ph−¬ng ph¸p qui ho¹ch l©m nghiÖp 2.1. Môc ®Ých Cung cÊp cho sinh viªn c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n trong quy ho¹ch l©m nghiÖp, bao gåm c¸c néi dung chñ yÕu vμ c¸c ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn thÝch hîp ®Ó hä cã kh¶ n¨ng chñ ®éng x©y dùng c¸c ph−¬ng ¸n quy ho¹ch ë c¸c cÊp ®é kh¸c nhau. 2.2. Giíi thiÖu L©m nghiÖp lμ mét ngμnh quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi t−îng cña s¶n xuÊt kinh doanh cña l©m nghiÖp lμ tμi nguyªn rõng, bao gåm rõng vμ ®Êt rõng. T¸c dông l©m nghiÖp ®èi víi nÒn kinh tÕ cã nhiÒu mÆt, kh«ng nh÷ng cung cÊp gç tre, ®Æc sÈn rõng vμ c¸c l©m s¶n kh¸c mμ cßn t¸c dông gi÷ ®Êt vμ phong hé. Rõng n−íc ta ph©n bè kh«ng ®Òu, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ x· héi kh¸c nhau vμ nhu cÇu cña c¸c ®Þa ph−¬ng vμ c¸c ngμnh kinh tÕ kh¸c ®èi víi l©m nghiÖp còng kh¸c nhau vμ nhu cÇu cña c¸c ®Þa ph−¬ng vμ c¸c ngμnh kinh tÕ kh¸c ®èi víi l©m nghiÖp còng kh«ng gièng nhau. V× vËy cÇn ph¶i tiÕn hμnh qui ho¹ch l©m nghiÖp nh»m bè trÝ hîp lý vÒ mÆt kh«ng gian tμi nguyªn rõng vμ bè trÝ c©n ®èi c¸c h¹ng môc s¶n xuÊt kinh doanh theo c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ vμ qu¶n lý s¶n xuÊt kh¸c nhau lμm c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch, ®Þnh h−íng cho s¶n xuÊt kinh doanh l©m nghiÖp ®¸p øng nhu cÇu l©m s¶n cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, cho kinh tÕ ®Þa ph−¬ng, cho xuÊt khÈu vμ cho ®êi sèng nh©n d©n, ®ång thêi ph¸t huy nh÷ng tÝnh n¨ng cã lîi kh¸c cña rõng. Qui ho¹ch l©m nghiÖp lμ mét c«ng t¸c phøc t¹p, ph¹m vi qui m« réng lín, thêi h¹n l©u dμi. Do ®ã muèn tiÕn hμnh c«ng t¸c nμy cã hiÖu qu¶, ngoμi viÖc hiÓu biÕt nghiÖp vô, ®iÒu quan träng h¬n lμ cÇn ph¶i n¾m v÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, luËt ph¸p vμ c¸c chØ thÞ cña nhμ n−íc, ph¶i cã sù chØ ®¹o thèng nhÊt vμ cã kÕ ho¹ch. 79 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  2. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng 2.3. . Néi dung c¬ b¶n cña qui ho¹ch l©m nghiÖp ë c¸c ®èi t−îng/cÊp kh¸c nhau 2.3.1. Qui ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ Qui ho¹ch l©m nghiÖp cho c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ víi néi dung lμ xuÊt ph¸t tõ toμn bé, chiÕu cè mäi mÆt ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Ò ra ph−¬ng h−íng nhiÖm vô ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh cã tÝnh chÊt nguyªn t¾c nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ l©m nghiÖp . 2.3.2. Qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp toμn quèc Møc ®é chÝnh cho viÖc quyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch lμ quèc gia, ®iÒu nμy cã nghÜa lμ s¾p ®Æt nh÷ng n¬i −u tiªn bao gåm: §Þnh râ vÞ trÝ tμi nguyªn vμ sù −u tiªn ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng còng nh− møc ®é cÇn thiÕt cho bÊt kú c¬ së hiÕn ph¸p nμo tíi chÝnh s¸ch l©m nghiÖp. Ph¹m vi qui ho¹ch l©m nghiÖp toμn quèc gi¶i quyÕt nh÷ng néi dung chÝnh sau: • Nghiªn cøu chiÕn l−îc æn ®Þnh vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lμm c¬ së x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp toμn quèc. • Qui ho¹ch l©m nghiÖp theo môc ®Ých kinh doanh (3 chøc n¨ng cña rõng): Rõng s¶n xuÊt rõng phßng hé vμ rõng ®Æc dông. • Qui ho¹ch, ph¸t triÓn tμi nguyªn rõng hiÖn cã vμ sö dông cã hiÖu qu¶ rõng giμu vμ rõng trung b×nh • Qui ho¹ch trång rõng vμ n«ng l©m kÕt hîp • Qui ho¹ch lîi dông rõng, chÕ biÕn l©m s¶n g¾n liÒn víi thÞ tr−êng tiªu thô. • Qui ho¹ch ph¸t triÓn nghÒ rõng g¾n liÒn víi l©m nghiÖp x· héi. • Qui hoach x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vμ giao th«ng vËn chuyÓn. Thêi h¹n qui ho¹ch th−êng 10 n¨m vμ néi dung qui ho¹ch th−êng ph©n theo vïng kinh tÕ. Tû lÖ b¶n ®å qui ho¹ch th−êng tõ 1:1000000 ®Õn 1: 250000. 2.3.3. Qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp tØnh Qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp tØnh ®Ò cËp c¸c vÊn ®Ò sau: 80 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  3. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng • Nghiªn cøu ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ cña cÊp tØnh vμ c¨n cø vμo qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp toμn quèc x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp trong ph¹m vi cÊp tØnh. • Qui ho¹ch l©m nghiÖp theo môc ®Ých kinh doanh (3 chøc n¨ng cña rõng): Rõng s¶n xuÊt rõng phßng hé vμ rõng ®Æc dông. • Qui ho¹ch l©m nghiÖp vμ b¶o vÖ rõng hiÖn cã • Qui ho¹ch trång rõng vμ n«ng l©m kÕt hîp • Qui ho¹ch lîi dông rõng, chÕ biÕn l©m s¶n g¾n liÒn víi thÞ tr−êng tiªu thô. • Qui hoach x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vμ giao th«ng vËn chuyÓn. Thêi h¹n qui ho¹ch th−êng 5 n¨m , nÕu qui m« s¶n xuÊt ch−a ph¸t triÓn vμ tr×nh ®é s¶n xuÊt cßn thÊp, néi dung cña qui ho¹ch l©m nghiÖp chñ yÕu ®Ò cËp ®Õn ®èi t−îng lμ rõng s¶n xuÊt 2.3.4. Qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp huyÖn Qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp huyÖn ®Ò cËp c¸c néi dung chÝnh sau: • Nghiªn cøu ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn vμ c¨n cø vμo qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp tØnh x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp trong ph¹m vi huyÖn • Qui ho¹ch l©m nghiÖp theo môc ®Ých kinh doanh (3 chøc n¨ng cña rõng): Rõng s¶n xuÊt rõng phßng hé vμ rõng ®Æc dông. • Qui ho¹ch c¸c biÖn ph¸p kinh doanh: + BiÖn ph¸p trång rõng + BiÖn ph¸p nu«i d−ìng rõng + BiÖn ph¸p khai th¸c + BiÖn ph¸p chÕ biÕn + BiÖn ph¸p b¶o vÖ vμ s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp • Qui ho¹ch tμi nguyªn rõng cho c¸c thμnh phÇn kinh tÕ trong huyÖn tæ chøc l©m nghiÖp x· héi. 81 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  4. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng • Qui ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vμ giao th«ng vËn chuyÓn. Thêi h¹n qui ho¹ch th−êng 5 n¨m. Tû lÖ b¶n ®å qui ho¹ch giao ®éng tõ tû lÖ 1: 100000 ®Õn 1: 20000, thùc tÕ th−êng sö dông ë tû lÖ 1: 50000. 2.3.5. Qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp x· Qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp x· ®Ò cËp c¸c vÊn ®Ò chÝnh sau: • §iÒu tra nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n trong x· cã liªn quan ®Õn ph¸t triÓn l©m nghiÖp nh−: • C¨n cø vμo dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ cña x· vμo qui ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp cÊp huyÖn vμ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cã liªn quan ®Õn ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña x·, x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña x·. • Qui ho¹ch ®Êt ®ai trong x· vμ x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngμnh sö dông ®Êt ®ai. • Tæ chøc c¸c biÖn ph¸p kinh doanh. • Qui ho¹ch x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vμ giao th«ng vËn chuyÓn • ¦íc tÝnh vèn ®Çu t−, nguån vèn, trang thiÕt bÞ, hiÖu qu¶ kinh doanh vμ thêi h¹n thu håi vèn Thêi h¹n qui ho¹ch lμ 5 n¨m, tû lÖ cña b¶n ®å qui ho¹ch vμ ghi c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý ë tû lÖ 1:20000, 1: 10000 hoÆc ë tû lÖ lín h¬n. Qua c¸c néi dung cña qui ho¹ch l©m nghiÖp c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ ®−îc ®Ò cËp lμ t−¬ng tù gièng nhau. Nh−ng møc ®é gi¶i quyÕt theo chiÒu s©u, chiÒu réng lμ kh¸c nhau. Ph¹m vi ®Ò cËp cña c¸c néi dung trong qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp toμn quèc, cÊp tØnh vμ cÊp huyÖn cã tÝnh chÊt ®Þnh h−íng, nguyªn t¾c vμ lu«n g¾n liÒn víi ý ®å ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ. X· ®−îc coi lμ ®¬n vÞ c¬ b¶n qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh l©m nghiÖp cho c¸c thμnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ vμ t− nh©n. V× vËy qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp x· gi¶i quyÕt c¸c néi dung biÖn ph¸p kü thuËt, kinh tÕ x· héi cô thÓ h¬n. Do ®ã cÇn ph¶i −íc 82 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  5. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng tÝnh vèn ®Çu t−, nguån vèn, trang thiÕt bÞ, hiÖu qu¶ kinh doanh vμ thêi h¹n thu håi vèn. Ph−¬ng ¸n qui ho¹ch l©m nghiÖp cÊp qu¶n lý l·nh thæ lμ c¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch, ®Þnh h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ l©m nghiÖp ë c¸c cÊp. 3. Qui ho¹ch cho c¸c cÊp qu¶n lý kinh doanh 2.3.6. Qui ho¹ch liªn hiÖp c¸c l©m tr−êng, c«ng ty l©m nghiÖp Liªn hiÖp, c«ng ty l©m nghiÖp bao gåm c¸c l©m tr−êng vμ mét sè xÝ nghiÖp quèc doanh cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Qui ho¹ch liªn hiÖp c¸c l©m tr−êng, c«ng ty l©m nghiÖp th−êng ®Ò cËp ®Õn c¸c néi dung chÝnh sau: • Trªn c¬ së c¨n cø vμo ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña c¸c cÊp qu¶n lý l·nh thæ mμ liªn hiÖp hay c¸c c«ng ty trùc thuéc, c¨n cø vμo v¨n b¶n ph¸p lý thμnh lËp liªn hiÖp hay c¸c c«ng ty trùc thuéc vμ c¨n cø vμo c¸c tμi liÖu ®iÒu tra c¬ b¶n tiÕn hμnh x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô cho liªn hiÖp hay c«ng ty vμ môc tiªu cÇn ®¹t ®−îc. • Qui ho¹ch ®Êt ®ai cho c¸c néi dung qu¶n lý, s¶n xuÊt kinh doanh • X¸c ®Þnh c¸c biÖn h¸p kinh doanh rõng chÝnh: +Khai th¸c , lîi dông tμi nguyªn rõng hiÖn cã + X©y dùng vèn rõng + S¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp + X©y dùng ®−êng vËn chuyÓn + X©y dùng l©m nghiÖp x· héi. + Tæng hîp nhu cÇu c¬ b¶n, −íc tÝnh vèn ®Çu t− vμ hiÖu qu¶ sö dông vèn. HÖ thèng tæ chøc qñan lý vμ s¶n xuÊt trong c¸c liªn hiÖp, c«ng ty thùc hiÖn chøc n¨ng ph©n c«ng, ®iÒu phèi s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý theo h−íng chuyªn m«n hãa, kÕt hîp víi hîp t¸c hãa s¶n xuÊt, thùc hiÖn c«ng t¸c ®èi ngo¹i, tæ chøc triÓn khai ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khao häc kü thuËt c«ng nghÖ vμo qui ho¹ch ®μo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kü thuËt 83 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  6. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng 2.3.7. Qui ho¹ch l©m tr−êng L©m tr−êng lμ ®¬n vÞ c¬ së qu¶n lý vμ tæ chøc s¶n xuÊt l©m nghiÖp cho c¸c thμnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, lμ ®¬n vÞ tù chñ, lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vμ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp. Néi dung qui ho¹ch l©m tr−êng bao gåm c¸c vÊn ®Ò chÝnh sau: • C¨n cø vμo nhiÖm vô chøc n¨ng cña l©m tr−êng vμ c¨n cø vμo ®iÒu kiÖn cô thÓ tμi nguyªn rõng, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi x¸c ®Þnh ph−¬ng h−íng vμ môc tiªu qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cho l©m tr−êng. • Ph©n chia ®Êt ®ai theo môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh • Tæ chøc c¸c biÖn ph¸p kinh doanh rõng: + BiÖn ph¸p t¸i sinh rõng + BiÖn ph¸p nu«i d−ìng rõng + BiÖn ph¸p qu¶n lý b¶o vÖ rõng + BiÖn ph¸p khai th¸c, lîi dông tμi nguyªn rõng hiÖn cã + BiÖn ph¸p kinh doanh tæng hîp tμi nguyªn rõng hiÖn cã. • X©y dùng c¬ së h¹ tÇng, giao th«ng vËn t¶i • Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh vμ g¾n liÒn víi x©y dùng l©m nghiÖp x· héi. • ¦íc tÝnh vèn ®Çu t−, trang thiÕt bÞ, nguån vèn vμ hiÖu qu¶ sau thêi kú kinh doanh. 2.3.8. Qui ho¹ch l©m nghiÖp céng ®ång Qui ho¹ch l©m nghiÖp céng ®ång ®ßi hái nhiÒu th«ng tin h¬n qui ho¹ch truyÒn thèng. Qui ho¹ch l©m nghiÖp céng ®ång tËp trung trªn sù thay ®æi vÒ kinh tÕ x· héi ¶nh h−ëng ®Õn nhu cÇu cña ng−êi d©n, sù −u tiªn vμ s½n sμng tham gia cña ng−êi d©n. Tõ n¨m 1982 trong quyÕt ®Þnh 184/H§BT vμ chØ thÞ 29/CT/TW nhμ n−íc ta ®· chÝnh thøc giao quyÒn sö dông kinh doanh rõng vμ ®Êt rõng cho c¸c thμnh phÇn 84 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  7. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng kinh tÕ kh¸c nhau: quèc doanh, tËp thÓ vμ hé gia ®×nh th«ng qua viÖc ®Èy m¹nh giao ®Êt giao rõng. ViÖc ph©n cÊp cho ®Þa ph−¬ng qu¶n lý rõng, thùc hiÖn giao ®Êt giao rõng, tæ chøc th©m canh, sö dông tæng hîp vμ cã hiÖu qu¶ hμng triÖu ha rõng vμ ®Êt trèng ®åi nói träc lμ thùc hiÖn yªu cÇu chiÕn l−îc vÒ sö dông lao ®éng vμ ph©n bè l¹i lao ®éng, g¾n chÆt lao ®éng víi ®Êt ®ai, t¹o chuyÓn biÕn ®æi míi trong s¶n xuÊt l©m nghiÖp, më mang c¸c ngμnh nghÒ, thóc ®Èy nh÷ng biÕn ®æi c¨n b¶n kinh tÕ x· héi miÒn nói, trung du, gãp phÇn tÝch cùc vμo sù nghiÖp x©y dùng kinh tÕ vμ cñng cè quèc phßng. Giao ®Êt giao rõng thùc chÊt lμ tæ tæ chøc l¹i s¶n xuÊt l©m nghiÖp, g¾n chÆt gi÷a l©m nghiÖp víi n«ng nghiÖp vμ c«ng nghiÖp, nhÊt lμ chÕ biÕn, x¸c lËp tr¸ch nhiÖm lμm chñ cô thÓ cña tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt, vμ tõng ng−êi lao ®éng trªn tõng ®¬n vÞ diÖn tÝch. C¸c ®¬n vÞ ®−îc giao ®Êt giao rõng cã quyÒn lμm chñ vμ sö dông phÇn diÖn tÝch ®−îc giao, song viÖc tæ chøc s¶n xuÊt ph¶i tu©n thñ theo qui ho¹ch vμ kÕ ho¹ch chung trªn ph¹m vi l·nh thæ cña mét cÊp qu¶n lý nhÊt ®Þnh: +Cã kÕ ho¹ch g©y trång, ch¨m sãc, b¶o vÖ phï hîp víi qui ho¹ch l©m nghiÖp tõng vïng + Khai th¸c rõng ®ñ tuæi + Sau khai th¸c ph¶i trång l¹i rõng ngay. 3. Ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn trong x©y dùng ph−¬ng ¸n QHLN Thay ®æi môc ®Ých qu¶n lý rõng vμ chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi dÉn ®Õn c¸c néi dung thñ tôc trong qu¸ tr×nh qui ho¹ch còng thay ®æi theo. ë n−íc ta còng nh− c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn qui ho¹ch theo c¸ch ¸p ®Æt tõ trªn xuèng “top down”. Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn míi hiÖn nay ®ang ngμy cμng trë nªn phï hîp. Qu¸ tr×nh qui ho¹ch l©m nghiÖp hiÖn nay la: • §i tõ d−ãi lªn : Bottom - up” vμ tiÕp cËn kh«ng tËp trung • T¨ng c−êng sù tham cña céng ®ång, ®Æc biÖt lμ nh÷ng ng−ßi d©n sèng ë trong vμ gÇn vïng qui ho¹ch • T¨ng c−êng sù tham cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ vμ c¸c tæ chøc quÇn chóng 85 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  8. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng • Qui ho¹ch cÇn cã sù tham gia cña ®Çy ®ñ c¸c ban ngμnh, c¸c nhμ chuyªn m«n v× r»ng nh÷ng vÊn ®Ò vμ c¬ héi trong l©m nghiÖp, kh«ng chØ lμ sù quan t©m cña c¸c nhμ chuyªn m«n l©m nghiÖp mμ cßn cã sù quan t©m cña c¸c nhãm/ ngμnh kh¸c • Sö dông nhiÒu nguån th«ng tin, nªn ¸p dông kiÕn thøc b¶n ®Þa trong viÖc ®−a ra quyÕt ®Þnh Bëi vËy ph−¬ng ph¸p qui ho¹ch ®−îc b¾t ®Çu tõ ®Þa ph−¬ng/ céng ®ång vμ cã sù thamgia cña ng−êi d©n, kinh nghiÖm vμ sù hiÓu biÕt cña hä trong x©y dùng ph−ong ¸n qui ho¹ch sö dông ®Êt vμ c¸n bé kü thuËt ®Þa ph−¬ng ®Ó ph¸t hiÖn ra sù −u tiªn ph¸t triÓn vμ v¹ch kÕ ho¹ch thùc hiÖn ®−îc thÓ hiÖn th«ng qua s¬ ®å sau: 86 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  9. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng Qui ho¹ch ph¸t triÓn quèc gia ChÝnh Qui ho¹ch sö dông ®Êt quèc gia ChÝnh s¸ch vμ s V tiªn cña huyÖn ®Ò vμ c¬ héi h Qui ho¹ch sö dông ®Êt huyÖn HuyÖn Ph¸t hiÖn c¸c nhu cÇu, vÊn ®Ò , vμ sù hiÓu biÕt cña ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng X· Qui ho¹ch sö dông ®Êt ®Þa ph−¬ng H×nh 4.1: C¸c cÊp quy ho¹ch 87 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  10. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng 2.4. §iÒu tra ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña ®èi t−îng qui ho¹ch 2.4.1. §iÒu kiÖn s¶n xuÊt l©m nghiÖp §iÒu kiÖn cña s¶n xuÊt l©m nghiÖp bao gåm ®iÒu kiÖn kinh tÕ, ®iÒu kiÖn lÞch sö tù nhiªn, t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tr−íc kia vμ hiÖn nay. Môc ®Ých cña ®iÒu tra ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt l©m nghiÖp lμ ph©n tÝch s©u s¾c ®èi t−îng cña qui ho¹ch, ph¸t hiÖn ®−îc mèi liªn quan gi÷a c¸c nh©n tè lμm c¬ së cho viÖc x©y dùng ph−¬ng ¸n qui ho¹ch l©m nghiÖp bëi v× ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt l©m nghiÖp lμ nh©n tè kh¸ch quan nã ¶nh h−ëng vμ quyÕt ®Þnh h−íng s¶n xuÊt vμ tr×nh ®é s¶n xuÊt l©m nghiÖp cña mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt cho nªn môc ®Ých cña ®iÒu tra nghiªn cøu lμ ph¶i th«ng qua viÖc t×m hiÓu ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt l©m nghiÖp ®Ó thÊy râ nh©n tè kh¸ch quan Êy, t×m ra mèi quan hÖ bªn trong gi÷a nã víi c¸c nh©n tè kh¸c, vËn dông chóng ®Ó x©y dùng ph−¬ng ¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ kh¸ch quan vμ cã t¸c dông chØ ®¹o th−c tiÔn. Muèn lμm tèt c«ng t¸c qui ho¹ch l©m nghiÖp, mÊu chèt lμ ph¶i ®iÒu tra kü, cã hÖ thèng vμ ph©n tÝch khoa häc vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt l©m nghiÖp. §iÒu kiÖn kinh tÕ l©m nghiÖp, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh rõng tr−íc kia vμ hiÖn nay, nh÷ng ®iÒu kiÖn nμy cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, nh−ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh nhÊt. Cã nghiªn cøu ®iÒu kiÖn kinh tÕ l©m nghiÖp míi cã thÓ biÕt ®−îc h−íng ph¸t triÓn vμ nhiÖm vô kinh tÕ l©m nghiÖp. Nh−ng nhiÖm vô kinh tÕ cña l©m nghiÖp l¹i ®−îc thùc hiÖn ë ®iÒu kiÖn tù nhiªn nμo ®ã, nhÊt lμ s¶n xuÊt l©m nghiÖp phÇn lín chÞu ¶nh h−ëng vμ h¹n chÕ cña c¸c nh©n tè tù nhiªn, cÇn biÕt râ nh©n tè nμo cã lîi ®Ó ph¸t huy vμ cã h¹i cho s¶n xuÊt ®Ó khèng chÕ, gi¶m bít t¸c dông bÊt lîi. Th«ng qua viÖc xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cã thÓ tæng kÕt, thÊy râ ®iÒu kiÖn vËt chÊt,kü thuËt vμ tr×nh ®é qu¶n lý kinh doanh cña mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt l©m nghiÖp tõ ®ã lμm c¬ së cho viÖc ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kinh doanh sau nμy. 88 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  11. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng §iÒu tra ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt l©m nghiÖp lμ kh©u quan träng nhÊt trong suèt c¶ qu¸ tr×nh qui ho¹ch. Lμm tèt hay xÊu cã ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng cña c«ng t¸c qui ho¹ch l©m nghiÖp. 2.4.2. §iÒu kiÖn tù nhiªn: Rõng sinh tr−ëng ph¸t dôc tèt hay xÊu phÇn lín ®Òu do ®iÒu kiÖn lÞch sö tù nhiªn nh−: khÝ hËu, ®Þa h×nh, ®Þa thÕ, thæ nh−ìng, thñy v¨n, kÕt cÊu ®Þa chÊt vv. Chóng cã quan hÖ qua l¹i rÊt phøc t¹p. ®iÒu kiÖn tù nhiªn phÇn lín quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng cña s¶n xuÊt l©m nghiÖp, ¶nh h−ëng ®Õn sè l−îng vμ chÊt l−îng rõng, ®ång thêi trong ho¹t ®éng kinh doanh rõng muèn ra søc s¶n xuÊt cña tù nhiªn, muèn kh¾c phôc nh÷ng nh©n tè bÊt lîi cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn, cÇn nghiªn cøu tû mý tõng ®iÒu kiÖn tù nhiªn cô thÓ. Khi nghiªn cøu ®iÒu kiÖn tù nhiªn cÇn chó träng ®iÒu tra nh©n tè chñ ®¹o ¶nh h−ëng tíi sinh tr−ëng vμ ph¸t dôc cña rõng • §Þa h×nh ®Þa thÕ ¶nh h−ëng ®Õn tæ thμnh loμi c©y sinh tr−ëng vμ ph¸t dôc cña rõng. §Þa h×nh, ®Þa thÕ sÏ ¶nh h−ëng ®Õn khÝ hËu, qu¸ tr×nh h×nh thμnh ®Êt, ®é s©u cña ®Êt, ¸nh s¸ng, l−îng n−íc r¬i, bèc h¬i, h−íng giã. MÆt kh¸c l¹i cã thÓ h×nh thμnh nhiÒu tiÓu khÝ hËu, ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh biÕn ®æi sÏ ¶nh h−ëng tíi c¸c nh©n tè sinh th¸i lμm biÕn ®æi sù ¶nh h−ëng qua l¹i gi÷a c¸c nh©n tè ®ã vμ gi÷a chóng víi sinh tr−ëng ph¸t dôc cña rõng. Kh¾c phôc nh÷ng ¶nh h−ëng bÊt lîi do ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh ®Þa thÕ víi c¸c nh©n tè sinh th¸i nh»m ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kinh doanh rõng cho phï hîp víi tõng ®èi t−îng. MÆt kh¸c ®Þa h×nh ®Þa thÕ kh¸c nhau còng ¶nh h−ëng ®Õn qu¸ tr×nh t¸i sinh tù nhiªn, th¶m t−¬i, tæ thμnh thùc b×, thêi kú sinh tr−ëng vv. §ång thêi ®Þa h×nh ®Þa thÕ còng liªn quan ®Õn viÖc lùa chän lo¹i h×nh vËn chuyÓn, ph−¬ng thøc vËn xuÊt vμ xÕp gç, ph−¬ng thøc khai th¸c chÝnh, bÒ réng khu khai th¸c, h×nh d¹ng vμ diÖn tÝch khu khai th¸c. Do ®ã nh©n tè ®Þa h×nh ®Þa thÕ còng lμ nh©n tè ®Þa m¹o ®Ó x¸c ®Þnh lo¹i h×nh ®iÒu kiÖn lËp ®Þa. 89 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  12. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng • CÊu t¹o ®Þa chÊt Nh©n tè nμy ¶nh h−ëng tíi sù h×nh thμnh ®Êt, kÕt cÊu ®Þa chÊt ë tÇng mÆt ®Êt cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn sù ph©n bè cña quÇn l¹c thùc vËt vμ bé rÔ. Tμi liÖu cÊu t¹o ®Þa chÊt cña khu rõng lμ tμi liÖu kü thuËt quan träng cho x©y dùng c¬ b¶n ë vïng rõng, cho viÖc thiÕt kÕ m¹ng l−íi ®−êng vËn chuyÓn, ®iÓm chuyÓn tiÕp cña l©m tr−êng. • §Êt §Êt ¶nh h−ëng ®Õn tæ thμnh loμi c©y vμ søc s¶n xuÊt cña rõng lμ nh©n tè quan träng ®Ó x¸c ®Þnh ra lo¹i h×nh lËp ®Þa, lμ c¬ së ®Ó thiÕt kÕ c¸c biÖn ph¸p kinh doanh rõng nh−: BiÖn ph¸p trång rõng,biÖn ph¸p t¸i sinh vv... • §iÒu kiÖn khÝ hËu: ¸nh s¸ng, «n ®é, Èm ®é, giã... ¶nh h−ëng lín tíi qu¸ tr×nh sinh tr−ëng, ph¸t dôc cña c©y rõng, ¶nh h−ëng ®èi víi gieo −¬m, trång rõng, thiÕt kÕ khu khai th¸c, x¸c ®Þnh h−íng ®−êng ph©n kho¶nh. Qua viÖc t×m hiÓu toμn diÖn, cã thÓ thÊy râ nh©n tè khÝ hËu nμo ¶nh h−ëng nhiÒu nhÊt ®èi víi s¶n xuÊt l©m nghiÖp, lÊy ®ã lμm c¬ së ®Ó qui ho¹ch. • T×nh h×nh thñy v¨n Thñy v¨n ¶nh h−ëng nghiªm träng tíi sinh tr−ëng, ph¸t dôc cña rõng, cÇn ®iÒu tra dßng s«ng, dßng ch¶y.vv... Nh÷ng tμi liÖu nμy lμm c¬ së ®Ó thiÕt kÕ vËn chuyÓn thñy, x©y dùng c¬ b¶n vμ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kinh doanh. 2.4.3. §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi L©m nghiÖp lμ mét bé phËn kinh tÕ, cã quan hÖ chÆt chÏ víi sù ph¸t triÓn cña c¸c ngμnh kinh tÕ kh¸c. Do ®ã sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt l©m nghiÖp tÊt nhiªn sÏ ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n. Ng−îc l¹i sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt l©m nghiÖp còng ph¶i dùa vμo sù ph¸t triÓn cña c¸c ngμnh kinh tÕ kh¸c. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra vμ ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ x· héi cÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña nhμ n−íc. §iÒu tra ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· 90 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  13. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng héi gióp cho viÖc x©y dùng b¶n ph−¬ng ¸n qui ho¹ch l©m nghiÖp ®i ®óng h−íng vμ ph¸t huy tÝnh chñ ®¹o s¶n xuÊt. Néi dung ®iÒu tra nghiªn cøu ë mçi n¬i mçi kh¸c, song chñ yÕu bao gåm c¸c néi dung chÝnh sau: 1) VÞ trÝ, ®Þa lý, ph©n chia hμnh chÝnh vμ tæng diÖn tÝch cña ®èi t−îng qui ho¹ch: §iÒu tra nh÷ng vÊn ®Ò nμy ®Ó thÊy râ vÞ trÝ vμ ý nghÜa cña rõng trong nÒn kinh tÕ nhμ n−íc, møc ®é phong phó tμi nguyªn rõng vμ t×nh h×nh sö dông ®Êt ®ai. Do ®ã biÕt râ vÞ trÝ ®Þa lý ( Kinh tuyÕn, vÜ tuyÕn) cña ph¹m vi ®èi t−îng qui ho¹ch, dùa vμo diÖn tÝch tμi nguyªn rõng vμ tæng diÖn tÝch mμ t×m ra tû lÖ che phñ, ®iÒu nμy nãi lªn møc ®é phong phó tμi nguyªn rõng.vv... MÆt kh¸c c¨n cø vμo sè liÖu thèng kª c¸c lo¹i ®Êt ®ai vμ diÖn tÝch cña chóng mμ qui ho¹ch t×nh h×nh sö dông ®Êt ®ai vμ ý nghÜa kinh tÕ cña rõung, x¸c ®Þnh biÖn ph¸p kinh doanh, tæ chøc s¶n xuÊt cho phï hîp. 2) Dù kiÕn ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c cÊp: CÇn ph¶i ®iÒu tra tû mû vÒ n«ng nghiÖp, giao th«ng vËn chuyÓn vμ c¸c ngμnh kinh tÕ kh¸c, qua ®ã dù kiÕn ph¸t triÓn kinh tÕ l©m nghiÖp cña c¸c cÊp qu¶n lý, ®©y lμ tμi liÖu quan träng ®Ó nghiªn cøu ®iÒu kinh tÕ l©m nghiÖp. 3) T×nh h×nh s¶n xuÊt l©m nghiÖp: Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt nong nghiÖp chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt l©m nghiÖp. N«ng nghiÖp cung cÊp l−¬ng thùc vμ nh©n lùc cho l©m nghiÖp. CÇn t×m hiÓu nhu cÇu vÒ gç, cñi cña n«ng nghiÖp, tr×nh ®é c¬ giíi hãa vμ tËp qu¸n canh t¸c qua ®ã mμ ®Ò xuÊt biÖn ph¸p kinh doanh nhiÒu mÆt. Ngoμi ra còng ph¶i ®iÒu tra vÒ ch¨n nu«i, ch¼ng h¹n ®iÒu tra lo¹i gia sóc, sè ®μn, sè con, diÖn tÝch b·i ch¨n th¶, ¶nh h−ëng cña ch¨n nu«i ®Õn rõng non.vv... 4) T×nh h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: CÇn ®iÒu tra vμ thu thËp sù ph©n bè c«ng nghiÖp, tμi liÖu vÒ s¶n xuÊt hiÖn nay vμ h−íng ph¸t triÓn, ®ång thêi cÇn t×m hiÓu nhu cÇu cung cÊp gç cña c¸c ngμnh 91 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  14. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng c«ng nghiÖp trong giai ®o¹n hiÖn t¹i vμ t−¬ng lai, vμ xem xÐt t×nh h×nh c©n ®èi gi÷a cung vμ cÇu, qua ®ã x¸c ®Þnh l−îng khai th¸c gç cho phï hîp. 5) §iÒu kiÖn giao th«ng vËn chuyÓn: §©y lμ cÇu nèi gi÷a n¬i s¶n xuÊt vμ n¬i tiªu thô gç vμ c¸c l©m s¶n kh¸c, hμng lo¹t c¸c biÖn ph¸p kinh doanh cã ®−îc réng kh¾p hay kh«ng phÇn lín do ®iÒu kiÖn giao th«ng vËn chuyÓn quyÕt ®Þnh, ®ã chÝnh lμ mét trong nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn c−êng ®é kinh doanh rõng, sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m nghiÖp. Khi ®iÒu tra cÇn n½m ®−îc lo¹i ®−îng hiÖn cã vμ t−¬ng lai, t×nh h×nh ph©n bè, chiÒu dμi vμ n¨ng lùc vËn chuyÓn, cÇn ph©n biÖt ®−êng bé, ®−êng thñy, ®−êng chÝnh vμ ®−êng nh¸nh. 6) MËt ®é nh©n khÈu, t×nh h×nh ph©n bè nh©n lùc: MËt ®é nh©n khÈu biÓu thÞ b»ng sè ng−êi trªn mçi c©y sè vu«ng, qua ®iÒu tra mËt ®é nh©n khÈu vμ t×nh h×nh nh©n lùc sÏ n¾m ®−îc nhu cÇu vÒ gç vμ c¸c l©m s¶n kh¸c cña nh©n d©n ®Þa ph−¬ng, t×m ra ®−îc mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a vÞ trÝ d©n c− vμ vÊn ®Ò chèng löa rõng. CÇn ®iÒu tra t×nh h×nh ph©n phè d©n c−, mËt ®é nh©n khÈu, tæng sè nh©n khÈu.vv... c¨n cø vμo t×nh h×nh cung cÊp vμ bæ xung nh©n lùc mμ x¸c ®Þnh c−êng ®é kinh doanh rõng cho phï hîp. 7) T×m thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm: ThÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm lμ mét trong nh÷ng yÕu tè kÝch thÝch s¶n xuÊt l©m nghiÖp ph¸t triÓn, tõ ®ã gióp c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt x¸c ®Þnh loμi c©y kinh doanh, s¶n l−îng rõng cung cÊp cho thÞ tr−êng trong giai ®o¹n hiÖn t¹i vμ t−¬ng lai. 2.4.4. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh tr−íc kia vμ hiÖn nay Môc ®Ých cña ®iÒu tra, ph©n tÝch t×nh h×nh kinh doanh ®· qua, n¾m ®−îc ®iÒu kiÖn kü thuËt vËt chÊt vμ tr×nh ®é qu¶n lý kinh doanh hiÖn cã cña ®èi t−îng lÊy ®ã lμm tμi liÖu ®Ó x©y dùng ph−¬ng ¸n qui ho¹ch. Trªn c¬ së ®iÒu tra, ph©n tÝch nh÷ng biÖn ph¸p kinh doanh quan träng tr−íc ®©y ®· thùc hiÖn ®Ó rót kinh 92 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  15. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng nghiÖm, ®Ò xuÊt, bæ xung cho viÖc tæ chøc kinh doanh sau nμy ®¹t hiÖu qu¶ h¬n. Néi dung ®iÒu tra bao gåm c¸c phÇn sau: 1) T×m hiÓu c¸c chñ ch−¬ng chÝnh s¸ch cña nhμ n−íc, cña c¸c cÊp ®Þa ph−¬ng vμ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vμ l©m nghiÖp nãi riªng 2) T×m hiÓu ph−¬ng thøc kinh doanh lîi dông: Ph−¬ng thøc kinh doanh lîi dông rõng lμ hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh x¸c ®Þnh trong tõng ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh, nh»m ®¹t ®−îc môc ®Ých kinh doanh ®· ®Þnh. Qua ®iÒu tra n¾m ®−îc c¬ së s½n cã cña ®¬n vÞ s¶n xuÊt vμ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña ®Þa ph−¬ng, ®ång thêi còng thÊy râ ®−îc hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p kinh doanh tr−íc ®©y ®· ¸p dông trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ lμm c¬ së ®Ó chän ph−¬ng thøc kinh doanh lîi dông rõng míi hîp lý h¬n. 3) §iÒu tra c«ng t¸c qui ho¹ch ®· tiÕn hμnh: NÕu tr−íc ®©y ®· tiÕn hμnh c«ng t¸c nμy th× ®é chÝnh x¸c vμ møc ®é hoμn chØnh cña c¸c tμi liÖu vÉn cßn gi¸ trÞ tham kh¶o, cã thÓ dùa vμo ®ã ®Ó ®iÒu tra thiÕt kÕ míi. Nh− vËy sÏ bít ®i mét sè qu¸ tr×nh ®iÒu tra vμ ®ì ®i ®−êng vßng. CÇn t×m hiÓu vμ thu thËp c¸c tμi liÖu ®iÒu tra thiÕt kÕ, trong ®ã chó ý thêi gian ®iÒu tra, møc ®é tû mû, møc ®é hoμn chØnh.vv... cÇn thÈm tra c¸c tμi liÖu ®iÒu tra, v¨n b¶n thiÕt kÕ ®Ó x¸c ®Þnh ®é tin cËy vμ gi¸ trÞ sö dông. NÕu nh− ®· tiÕn hμnh c«ng t¸c qui ho¹ch nªn dùa vμ t×nh h×nh thay ®æi tμi nguyªn rõng vμ kÕt qu¶ thùc tiÔn s¶n xuÊt mμ ph©n tÝch h−¬ng h−íng kinh doanh lîi dông rõng vμ biÖn ph¸p kinh doanh ®· qua xem cã hîp lý hay kh«ng, lÊy ®ã lμm m« h×nh mÉu cho t−¬ng lai. 4) T×m hiÓu t×nh h×nh thùc hiÖn biÖn ph¸p trång rõng, t¸i sinh, nu«i d−ìng, lμm giμu rõng vμ qu¶n lý b¶o vÖ rõng: • BiÖn ph¸p trång rõng vμ t¸i sinh rõng: BiÖn ph¸p trång rõng vμ t¸i sinh rõng chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong c¸c biÖn ph¸p kinh doanh. Néi dung ®iÒu tra vÒ trång rõng bao gåm: 93 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  16. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng - Loμi c©y trång - Lo¹i h×nh trång - DiÖn tÝch trång rõng vμ tû lÖ sèng sãt trong nh÷ng n¨m qua Ngoμi ra cßn chó ý mét sè nh©n c«ng trång rõng, tr×nh ®é kü thuËt, trang thiÕt bÞ, vÊn ®Ò h¹t gièng, v−ên −¬m. CÇn ®iÒu tra kü t×nh h×nh t¸i sinh tù nhiªn vμ xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn ®Ó x¸c ®Þnh cho ®óng ph−¬ng thøc t¸i sinh tù nhiªn vμ biÖn ph¸p t¸i sinh. Khi ph©n tÝch t×nh h×nh t¸i sinh tù nhiªn cÇn kÕt hîp víi ®iÒu kiÖn lËp ®Þa, cÇn chó ý ¶nh h−ëng cña con ng−êi, nhÊt lμ khai th¸c, löa rõng, ch¨n nu«i.vv... §ång thêi cÇn thèng kª vÒ diÖn tÝch, ph−¬ng ph¸p hiÖu qu¶ cña xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn ®Ó gióp cho trång rõng vμ t¸i sinh rõng. • BiÖn ph¸p nu«i d−ìng rõng: BiÖn ph¸p nu«i d−ìng rõng lμ biÖn ph¸p quan träng nªn ®−îc chó ý xem t¸c dông cña chÆt nu«i d−ìng rõng ®èi víi sinh tr−ëng, ph¸t dôc cña c©y rõng tèt nhÊt lμ nªn phï hîp víi ®iÒu kiÖn lËp ®Þa vμ tõng ®èi t−îng • BiÖn ph¸p lμm gμu rõng: BiÖn ph¸p lμm gμu rõng lμ c«ng viÖc nÆng nhäc phøc t¹p cã tÝnh chÊt tæng hîp quan träng. ë n−íc ta rõng thø sinh chiÕm mét tû lÖ kh¸ lín, th× vÊn ®Ò nμy l¹i cμng quan träng h¬n. Khi ®iÒu tra ngoμi viÖc x¸c ®Þnh ®èi t−îng, cßn ph¶i t×m hiÓu diÖn tÝch lμm giμu rõng, loμi c©y ®−a vμo lμm giμu vμ sè nh©n lùc tr−íc ®©y ®· sö dông. • BiÖn ph¸p qu¶n lý b¶o vÖ rõng: Khi ®iÕu tra biÖn ph¸p qu¶n lý b¶o vÖ rõng cÇn dùa vμo nguyªn nh©n ph¸t sinh, ph¹m vi vμ t¸c h¹i, møc ®é nghiªm träng mμ xem xÐt hiÖu qu¶ vμ tÝnh chÊt hîp lý cña c«ng t¸c qu¶n lý b¶o vÖ rõng. 5) T×m hiÓu t×nh h×nh khai th¸c rõng: Khi ®iÒu tra t×nh h×nh khai th¸c rõng cÇn xuÊt ph¸t tõ hai mÆt kinh doanh vμ lîi dông mμ xem xÐt sè l−îng khai th¸c, tuæi khai th¸c chÝnh, ph−¬ng thøc khai th¸c chÝnh, møc ®é c¬ giíi hãa cña khai th¸c chÝnh, xÕp gç, vËn xuÊt gç vμ ¶nh h−ëng cña khai th¸c ®èi víi t¸i sinh .vv...Ngoμi ra còng cßn chó ý ®Õn viÖc 94 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  17. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng thùc hiÖn ph−¬ng thøc kinh doanh lîi dông rõng trong khai th¸c, møc ®é sö dông tμi nguyªn rõng ë khu khai th¸c, chÆt h¹, c¾t khóc, vËn xuÊt vμ ¶nh h−ëng tíi khu kinh doanh. §èi víi nh÷ng néi dung ®iÒu tra trªn cÇn chó träng ®iÒu kiÖn ph©n tÝch thùc hiÖn vμ kh¶ n¨ng c¶i tiÕn sau nμy. 6) T×m hiÓu c«ng t¸c x©y dùng kiÕn thiÕt c¬ b¶n: §©y lμ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m nghiÖp, nhÊt lμ ®èi víi nh÷ng vïng míi khai ph¸, cÇn xem kiÕn thiÕt c¬ b¶n vμ trang thiÕt bÞ cña c«ng nghiÖp rõng cã thÝch øng víi yªu cÇu cña khai th¸c vËn chuyÓn vμ lîi dông tæng hîp tμi nguyªn rõng kh«ng? CÇn ph©n tÝch xem cã thÝch hîp víi yªu cÇu cña qu¶n lý kinh doanh thèng nhÊt ba mÆt: Khai th¸c, b¶o vÖ vμ trång rõng. 7) T×nh h×nh kinh doanh nhiÒu mÆt, lîi dông tæng hîp tμi nguyªn rõng: 8) T×nh h×nh qu¶n lý: Tæ chøc s¶n xuÊt tr−íc ®©y, ®¸nh gi¸ chØ tiªu ®Þnh møc vμ vÊn ®Ò h¹ch to¸n kinh tÕ tõ ®ã lμm chç dùa cho chóng ta ®Ò xuÊt tæ chøc s¶n xuÊt víi chØ tiªu ®Þnh møc míi cho phï hîp. 9) HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña thêi kú ®· qua: §Ó ®iÒu tra ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt l©m nghiÖp, th−êng ¸p dông ph−¬ng ph¸p tæng hîp kÕt hîp víi thu thËp tμi liÖu trªn v¨n b¶n, sö dông ph−¬ng ph¸p RRA vμ PRA 2.4.5. Tμi nguyªn rõng 2.4.5.1. ý nghÜa Môc ®Ých cña c«ng t¸c thèng kª tμi nguyªn rõng nh»m cung cÊp sè liÖu vÒ sè l−îng vμ chÊt l−îng tõng lo¹i rõng, gióp cho ®èi t−îng s¶n xuÊt kinh doanh l©m nghiÖp chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®¶m b¶o ®−îc l©u dμi, liªn tôc. NhiÖm vô thÓ lμ: - X¸c ®Þnh ®−îc diÖn tÝch tμi nguyªn rõng( diÖn tÝch c¸c lo¹i ®Êt l©m nghiÖp, diÖn tÝch c¸c kiÓu tr¹ng th¸i rõng) vμ ®Æc ®iÓm ph©n phè cña nã. 95 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  18. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng - X¸c ®Þnh ®−îc vÞ trÝ vμ ®Æc ®iÓm t×nh h×nh ph©n bè cña c¸c bé phËn tμi nguyªn rõng. - Thèng kª ®−îc sè l−îng vμ chÊt l−îng tμi nguyªn rõng. 2.4.5.2. Thèng kª diÖn tÝch vμ ph©n bè ®Êt l©m nghiÖp Môc ®Ých cña thèng kª diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp lμ ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é phong phó cña c¸c bé phËn tμi nguyªn rõng, lμm c¬ së cho viÖc qui ho¹ch, sö dông hîp lý c¸c lo¹i ®Êt l©m nghiÖp. DiÖn tÝch c¸c kiÓu tr¹ng th¸i rõng, c¸c lo¹i ®Êt ®ai ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å giÊy thμnh qu¶ gèc b»ng l−íi « vu«ng, vμ b»ng m¸y ®o cÇu tÝch ®iÖn cùc hoÆc ®−îc x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å sè th«ng qua c¸c phÇn mÒn GIS nh− ( Map info, Arc view/info...). 2.4.5.3. Thèng kª tr÷ l−îng c¸c lo¹i rõng gç Môc ®Ých cña thèng kª tr÷ l−îng rõng gç nh»m ®¸nh gi¸ møc ®é giμu nghÌo tμi nguyªn rõng cña ®èi t−îng qui ho¹ch l©m nghiÖp 2.4.5.4. Thèng kª tr÷ l−îng c¸c lo¹i rõng tre nøa Môc ®Ých cña thèng kª tr÷ l−îng rõng tre nøa nh»m ®¸nh gi¸ møc ®é phong phó cña rõng tre nøa lμm c¬ së lËp kÕ ho¹ch, kinh doanh lîi dông. 2.4.5.5. Thèng kª tr÷ l−îng c¸c lo¹i rõng ®Æc s¶n Môc ®Ých cña thèng kª tr÷ l−îng rõng ®Æc s¶n nh»m ®¸nh gi¸ møc ®é phong phó vμ gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i rõng ®Æc s¶n lμm c¬ së cho lËp kÕ ho¹ch, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p kinh doanh cho phï hîp. Thèng kª tr÷ l−îng rõng gç, tre nøa vμ rõng ®Æc s¶n tïy theo møc ®é chÝnh x¸c cã thÓ ¸p dông ph−¬ng ph¸p thèng kª toμn diÖn hoÆc thèng kª trªn « mÉu. Thèng kª tr÷ l−îng rõng trªn « mÉu cã thÓ ®−îc chia ra 3 ph−¬ng ph¸p: Ph−¬ng ph¸p thèng kª trªn « mÉu ®iÓn h×nh, ph−¬ng ph¸p thèng kª trªn « mÉu ngÉu nhiªn vμ ph−¬ng ph¸p thèng kª trªn « mÉu hÖ thèng. Tõ ph−¬ng ph¸p thèng kª trªn « mÉu hÖ thèng cã thÓ chia ra 3 ph−¬ng ph¸p: thèng kª trªn d¶i c¸ch ®Òu, thèng kª trªn tuyÕn hÖ thèng, thèng kª « trªn l−íi c¸ch ®iÒu. NÕu ¸p dông 96 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  19. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng ph−¬ng ph¸p thèng kª tr÷ l−îng trªn « mÉu, tr−íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh tæng diÖn tÝch cÇn ®o ®Õm trùc tiÕp, diÖn tÝch « mÉu, sè l−îng « mÉu mμ kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn ®é chÝnh x¸c vμ chi phÝ thêi gian ®iÒu tra. Trong thùc tiÔn s¶n xuÊt tæng diÖn tÝch ®iÒu tra lμ 5 % ( VD: khu ®iÒu tra cã diÖn tÝch 100 ha th× diÖn tÝch ®iÒu tra lμ 5 ha). H×nh d¹ng « mÉu cã thÓ lμ h×nh ch÷ nhËt, h×nh vu«ng hoÆc lμ h×nh trßn, diÖn tÝch « mÉu thay ®æi tïy theo ®èi t−îng ®iÒu tra, thèng kª, th«ng th−êng ®èi víi rõng hçn giao kh¸c loμi 500 m2, 1000 m2 vμ 2000 m2, rõng trång, rõng ngËp mÆn, rõng tre nøa lμ 100 m 2 • Rõng gç: §o ®−êng kÝnh tÊt c¶ c©y rõng ë chiÒu cao 1.3 mÐt (®−êng kÝnh b¾t ®Çu ®o ®Õm ®èi víi rõng gç lín tõ 10 cm trë lªn, rõng gç nhá tõ 6 cm trë lªn). X¸c ®Þnh tªn c©y, phÈm chÊt tõng c©y theo 3 cÊp: CÊp a ( th©n th¼ng, t¸n ®Òu, chØa cμnh cao), cÊp b ( th©n cong, t¸n lÖch, chØa cμnh thÊp), cÊp c ( th©n cong, t¸n lÖch, chØa cμnh thÊp, bÞ s©u bÖnh) • Rõng tre nøa: §Õm sè c©y ph©n theo 3 tæ tuæi(g×a, võa vμ non), chän ë mçi tæ tuæi 1 c©y gÇn t©m nhÊt ®Ó ®o ®−êng kÝnh, chÆt 3 c©y gÇn t©m nhÊt ®Ó ®o chiÒu cao ( ®o ®Õn ®o¹n ngän cã ®−êng kÝnh 1 cm), ®Ó lÊy chiÒu cao b×nh qu©n. • TÝnh thÓ tÝch cña c©y ®øng: 1. §èi víi rõng tre nøa dïng biÓu träng l−îng 2. §èi víi rõng gç tù nhiªn : Dïng biÓu thÓ tÝch ®Þa ph−¬ng hoÆc biÓu thÓ tÝch chung ®Ó tÝnh, n¬i ch−a cã th× dïng c«ng thøc: M/ha = G.H.F Trong ®ã G lμ tæng tiÕt diÖn ngang b×nh qu©n trªn mét ha, H lμ chiÒu cao b×nh qu©n, F lμ h×nh sè. 3 §èi víi rõng trång dïng biÓu thÓ tÝch cña tõng loμi, trong tr−êng hîp ch−a cã biÓu th× dïng ph−¬ng ph¸p c©y tiªu chuÈn hoÆc c«ng thøc trªn 97 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
  20. B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng ThS: Vò V¨n Th«ng 2.4.5.6. M« t¶ tμi nguyªn rõng: §Ó n¾m ch¾c ®−îc sè l−îng vμ chÊt l−îng tμi nguyªn rõng, sau khi ®iÒu tra n¾m tr¾c ®−îc diÖn tÝch vμ tr÷ l−îng rõng chóng ta cÇn m« t¶ tμi nguyªn rõng. C¸c nh©n tè cÇn ®−îc m« t¶ nh− sau: 1) Tr¹ng th¸i rõng 10) §é ®Çy 2) TÇng rõng 11) T×nh h×nh t¸i sinh 3) Tuæi rõng 12) T×nh h×nh th¶m t−¬i 4) §−êng kÝnh b×nh qu©n 13) §é cao 5) ChiÒu cao b×nh qu©n 6) Tæng tiÕt diÖn ngang 14) §é dèc 7) MËt ®é ( N/ha) 15) T×nh h×nh thæ nh−ìng 8) Tr÷ l−îng trung b×nh ( M/ha) 16) T×nh h×nh s©u bÖnh 9) §é tμn che 17) T×nh h×nh giao th«ng vËn chuyÓn 18) §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng. Ph−¬ng ph¸p m« t¶ tμi nguyªn rõng th−êng kÕt hîp qu¸ tr×nh thèng kª ®o ®Õm tμi nguyªn rõng vμ tiÕn hμnh m« t¶ cho tõng l« ®Ó lμm c¬ së cho viÖc thiÕt kÕ c¸c biÖn ph¸p kinh doanh. 98 Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2