Bài giảng Động cơ đốt trong 1 - ĐH Phạm Văn Đồng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG<br /> KHOA KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ<br /> ----------***----------<br /> <br /> BÀI GIẢNG<br /> ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG 1<br /> (Bậc CĐ ngành Công nghệ kỹ thuật cơ khí)<br /> (Đào tạo tín chỉ: 02 tín chỉ)<br /> <br /> Biên soạn: Nguyễn Ngọc Thiện<br /> Nguyễn Văn Trúc<br /> <br /> Quảng Ngãi, 2015<br /> <br /> Động cơ đốt trong 1<br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> Động cơ đốt trong là môn học nêu lên nguyên lý hoạt động của động cơ đốt<br /> trong kiểu piston, đồng thời trình bày cấu tạo, công dụng, nguyên lý hoạt động của<br /> các cơ cấu và hệ thống trong động cơ đốt trong. Là cơ sở để cho các sinh viên<br /> không chuyên ngành có cơ hội học tập và nghiên cứu về lĩnh vực động cơ khi cần<br /> thiết.<br /> Phần lý thuyết được viết dựa vào quá trình giảng dạy môn động cơ trong nhiều<br /> năm và dựa trên nền tảng của các bậc thầy đi trước như Trần Văn Tế, Nguyễn Tất<br /> Tiến. Từ đó nhóm biên soạn cũng cố và hoàn thiện bài giảng theo thực tế tại trường<br /> mình đang dạy cho nhóm ngành cơ khí không chuyên.<br /> Bài giảng trình bày các phần chủ yếu sau:<br /> Sơ lược về lịch sử phát triển động cơ đốt trong, các thông số kỹ thuật cơ bản<br /> mà sinh viên phải hiểu được.<br /> Trình bày nguyên lý làm việc của động cơ 2 kỳ, 4 kỳ dùng nhiên liệu lỏng. So<br /> sánh ưu nhược điểm để sinh viên đánh giá được tính ưu việt của mỗi loại động cơ,<br /> từ đó mà ứng dụng vào thực tế sản xuất cho hiệu quả.<br /> Trình bày cấu tạo, nguyên lý làm việc của các cơ cấu, hệ thống trong động cơ,<br /> giúp cho sinh viên nghiên cứu trong quá trình chế tạo được tối ưu hóa.<br /> Tài liệu tham khảo cho môn học này:<br /> [1] Nguyễn Tất Tiến, Nguyên lý động cơ đốt trong, NXB Giáo dục, 2009.<br /> [2] Lê Viết Lượng, Lý thuyết động cơ Diesel, NXB Giáo dục, 2000.<br /> [3] Nguyễn Tất Tiến, Trần Văn Tế, Kết cấu và tính toán động cơ đốt trong,<br /> NXB Giáo dục, 1996.<br /> Quá trình biên soạn không tránh những thiếu sót, mong nhận được sự góp ý<br /> của bạn đọc.<br /> Mọi góp ý xin gởi về:<br /> Nguyễn Ngọc Thiện - Khoa kỹ thuật công nghệ - Trường ĐH Phạm Văn Đồng<br /> - TP Quảng Ngãi.<br /> E-mail:nnthienpdu@gmail.com.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Động cơ đốt trong 1<br /> MỤC LỤC<br /> LỜI NÓI ĐẦU...........................................................................................................................2<br /> MỤC LỤC .................................................................................................................................3<br /> CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG .................................................5<br /> 1.1. Lịch sử phát triển động cơ ................................................................................................5<br /> 1.2. Phân loại động cơ đốt trong..............................................................................................5<br /> 1.3. Các thuật ngữ và định nghĩa cơ bản................................................................................6<br /> Câu hỏi ôn tập chương 1 .........................................................................................................9<br /> CHƯƠNG 2: NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG ........................10<br /> 2.1. Nguyên lý làm việc của động cơ xăng 4 kỳ......................................................................10<br /> 2.2. Nguyên lý làm việc của động cơ diesel 4 kỳ ....................................................................13<br /> 2.3. So sánh động cơ diesel và động cơ xăng ..........................................................................15<br /> 2.4. Nguyên lý làm việc của động cơ xăng 2 kỳ......................................................................15<br /> 2.5. Nguyên lý làm việc của động cơ diesel 2 kỳ ....................................................................16<br /> 2.6. So sánh động cơ 2 kỳ và động cơ 4 kỳ .............................................................................18<br /> 2.7. Thứ tự làm việc của động cơ nhiều xy lanh ....................................................................18<br /> 2.8. Nhiên liệu lỏng dùng trong động cơ đốt trong ................................................................19<br /> Câu hỏi ôn tập chương 2 ..........................................................................................................21<br /> CHƯƠNG 3: CƠ CẤU TRỤC KHUỶU THANH TRUYỀN ...............................................22<br /> 3.1. Các chi tiết phần động.......................................................................................................22<br /> 3.2. Các chi tiết phần tĩnh ........................................................................................................32<br /> Câu hỏi ôn tập chương 3 .........................................................................................................38<br /> CHƯƠNG 4: CƠ CẤU PHÂN PHỐI KHÍ ............................................................................40<br /> 4.1. Công dụng, phân loại, yêu cầu .........................................................................................40<br /> 4.2. Sơ đồ cấu tạo và nguyên lý làm việc ................................................................................41<br /> 4.3. Các chi tiết của cơ cấu phân phối khí ..............................................................................44<br /> 4.4. Pha phân phối khí..............................................................................................................50<br /> Câu hỏi ôn tập chương 4 ..........................................................................................................51<br /> CHƯƠNG 5: HỆ THỐNG LÀM MÁT ..................................................................................53<br /> 5.1. Nhiệm vụ, phân loại, yêu cầu............................................................................................53<br /> 5.2. Kết cấu hệ thống làm mát băng gió .................................................................................54<br /> 3<br /> <br /> Động cơ đốt trong 1<br /> 5.3. Kết cấu hệ thống làm mát băng nước ..............................................................................55<br /> Câu hỏi ôn tập chương 5 ..........................................................................................................62<br /> CHƯƠNG 6: HỆ THỐNG BÔI TRƠN..................................................................................63<br /> 6.1. Nhiệm vụ, phân loại, yêu cầu............................................................................................63<br /> 6.2. Các loại hệ thống bôi trơn.................................................................................................64<br /> 6.3. Kết cấu một số bộ phận chính ..........................................................................................68<br /> Câu hỏi ôn tập chương 6 ..........................................................................................................75<br /> CHƯƠNG 7: HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU..............................................................................76<br /> 7.1. Hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ xăng....................................................................76<br /> 7.2. Hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ diesel ..................................................................90<br /> Câu hỏi ôn tập chương 7 ..........................................................................................................105<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................107<br /> <br /> 4<br /> <br /> Động cơ đốt trong 1<br /> CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG<br /> Mục tiêu:<br /> Giúp sinh viên có một cái nhìn cơ bản về lịch sử phát triển động cơ đốt trong.<br /> Phân loại được động cơ đốt trong theo các tiêu chí khác nhau.<br /> Nắm được các thuật ngữ và định nghĩa cơ bản.<br /> 1.1. Lịch sử phát triển động cơ<br /> 1.1.1. Lịch sử phát triển động cơ đốt trong trên thế giới<br /> Năm 1860 động cơ đốt trong lần đầu tiên ra đời do Lenoir phát minh.<br /> Năm 1877 phát minh của Ôttô và Lăngghen về động cơ đốt trong 4 kỳ chạy<br /> bằng khí thiên nhiên.<br /> Năm 1885 Gottlieb Daimler phát minh ra động cơ xăng với xy lanh thẳng<br /> đứng. và sử dụng bộ chế hòa khí, đã khai sinh và thúc đẩy ngành công nghiệp chế<br /> tạo ô tô.<br /> Năm 1892 nhà bác học người Đức Rudolph Diesel đã nghiên cứu và chế tạo<br /> thành công động cơ phun dầu và được đặt tên là động cơ Diesel.<br /> Năm 1903 Máy bay do anh em Wright (Mỹ) chế tạo trang bị động cơ phun<br /> xăng.<br /> 1.1.2. Lịch sử phát triển động cơ đốt trong ở Việt Nam<br /> Đối với Việt Nam chúng ta chỉ tiếp cận công nghệ và sử dụng. Đặc biệt chỉ<br /> xây dựng các cơ sở bảo dưỡng- sửa chữa.<br /> Sau cách mạng tháng tám số động cơ và xe máy sử dụng ở nước ta tăng nhanh.<br /> Lần đầu tiên ở nước ta vào năm 1960 nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo Hà Nội<br /> bắt đầu sản xuất động cơ Diesel.<br /> Năm 1988 nước ta có nhà máy lắp ráp ô tô Mê Kông.<br /> Hiện nay chúng ta có nhiều nhà máy lắp ráp ô tô như: Ô tô Trường Hải, Vĩnh<br /> Phúc…<br /> 1.2. Phân loại động cơ đốt trong<br /> Động cơ đốt trong có thể phân loại dựa vào:<br /> Số lượng xy lanh:<br /> Động cơ 1 xy lanh.<br /> Động cơ nhiều xy lanh.<br /> 5<br /> <br />