Bài giảng Hệ điều hành Unix /Linux: Bài 3 - Đặng Ngọc Cường

Chia sẻ: Bfvhgfff Bfvhgfff | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:50

Thêm vào BST

Báo xấu

79
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung trình bày trong bài 3 Quản trị hệ thống và người dùng thuộc bài giảng Hệ điều hành Unix /Linux trình bày về hướng dẫn cách đăng nhập vào hệ thống, tài khoản người dùng, tải khoản root, tạo tài khoản mới, sử dụng công cụ đồ họa, quản lý tiến trình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hệ điều hành Unix /Linux: Bài 3 - Đặng Ngọc Cường

Bài 3 Qu n tr h th ng và ngư i dùng 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 1
ăng nh p h th ng V i Linux có hai l a ch n tương tác v i h th ng: Tương tác b ng dòng l nh (command-line) Tương tác b ng giao di n h a M i l n ăng nh p vào s d ng h th ng, Linux g i là phiên làm vi c (session). Phiên làm vi c s k t thúc khi gõ l nh exit ho c logout h th ng. 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 2
Tài kho n ngư i dùng M i ngư i s d ng (user) trên h th ng ư c mô t qua các thông tin sau: 1. username: tên ngư i s d ng 2. password: m t kh u 3. uid: s nh n d ng ngư i dùng (user identify number) 4. gid: s c a nhóm (group identify number ) 5. Comment (Full name): chú thích 6. Thư m c ch c a tài kho n (user home directory ) 7. Shell ăng nh p (chương trình ch y lúc b t u phiên làm vi c) 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 3
Tài kho n root Trong quá trình cài t Linux, trình cài t s t o ra m t tài kho n c bi t v i tên là root cho h th ng. Tài kho n root còn ư c g i là tài kho n qu n tr (admin) hay superuser có quy n không gi i h n. V i user root s có toàn quy n x lý h th ng như: t o tài kho n m i, gi i h n ho c c p quy n cho t ng tài kho n, shutdown h th ng,… L i khuyên là không nên s d ng tài kho n root ăng nh p và làm vi c v i h th ng và ch nên dùng trong nh ng trư ng h p th t c n thi t. 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 4
Tài kho n root Tài kho n này ư c nh nghĩa là tài kho n có UserID là 0. Chú ý: N u ăng nh p v i user thư ng thì d u nh c t i shell là $ N u ăng nh p v i super user (root) thì d u nh c t i shell là # 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 5
T p tin /etc/passwd Các thông tin c a ngư i dùng trong h th ng ư c ch a trong t p tin /etc/passwd T p tin /etc/passwd ư c lưu dư i d ng text. M i ngư i u có th c ư c t p tin này nhưng ch có root m i có quy n thay i nó. Ví d : root:x:0:0:root:/root:/bin/bash bin:x:1:1:bin:/bin: ... mars:x:500:500:Sao hoa :/home/mars:/bin/bash 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 6
T p tin /etc/passwd M i user ư c lưu trong m t dòng g m 7 c t. C t 1 : tên ngư i s d ng C t 2 : mã liên quan n passwd. Linux lưu mã này trong t p tin /etc/shadow ch có root m i có quy n c. C t 3:4 : user ID:group ID C t 5: Tên y c a ngư i s d ng. C t 6: thư m c cá nhân C t 7: chương trình s ch y u tiên sau khi user login (thư ng là shell). 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 7
T p tin /etc/passwd mars : x : 500 : 500 :Sao hoa :/home/mars:/bin/bash GroupID Home username userID directory Fullname shell Password code 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 8
T o m t tài kho n m i M c a s Terminal và th c hi n các l nh: useradd [username] passwd [username] Ví d : [root@srv foo]# useradd jerry [root@srv foo]# passwd jerry Change password for user jerry. New password: Retype new password: passwd: all authentication tokens update successfully 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 9
Xóa m t tài kho n M c a s Terminal và th c hi n các l nh: userdel [username] Ví d : [root@srv foo]# userdel jerry Ta cũng có th xóa m t user b ng cách: Xoá i m nh p tương ng v i ngư i dùng trong /etc/passwd và trong /etc/group. Xoá các file mail và mail alias c a ngư i dùng Xoá m i cron và at Xoá thư m c cá nhân c a user ó. 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 10
Tài kho n nhóm ngư i dùng Nhóm ch a hai ho c nhi u user có liên quan. M t nhóm ngư i (group) s d ng ư c mô t b ng các thông tin sau: groupname : tên c a nhóm gid : s c a nhóm (gid: group identify number) users: Danh sách các tài kho n user thu c nhóm Các thông tin trên ư c ch a trong t p tin /etc/group Ví d : daemon:x:2:root,bin,daemon 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 11
T p tin /etc/group Xem n i dung c a /etc/group [root@srv foo]# cat /etc/group root: x : 0 : root bin : x : 1 : root, bin, daemon tty : x : 5 kmem : x : 9 wheel : x : 10 : root draft: x : 500 : foo, tom, jerry 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 12
T p tin /etc/group Các dòng có nh d ng như sau: group name : password code : group ID : users Ví d : draft : x : 500 : foo, tom, jerry Group name GroupID List users Password code 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 13
T o & xoá nhóm T o nhóm m i, s d ng l nh: groupadd [groupname] Ví d : T o nhóm m i: [root@srv foo]# groupadd star T o user m i thu c nhóm star: [root@srv foo]# useradd –g star mars [root@srv foo]# passwd mars Xóa nhóm ã t n t i, s d ng l nh groupdel [groupname] 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 14
Vi d : t o nhóm và user trên terminal [root@dnc ~]# groupadd K15TCD12 [root@dnc ~]# useradd longtb -g K15TCD12 [root@dnc ~]# passwd longtb Changing password for user longtb. New UNIX password: lBAD PASSWORD: it is based on a dictionary word Retype new UNIX password: passwd: all authentication tokens updated successfully. [root@dnc ~]# 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 15
S d ng công c h a Vào System menu -> Administration -> Users and Groups, ch n tab ‘Users’ t o user m i. 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 16
Qu n lý ti n trình 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 17
Khái ni m v ti n trình Ti n trình (process) là m t th hi n c a m t chương trình ang th c hi n. Các ti n trình ư c t ch c theo d ng cây: Ti n trình cha (parent) ti n trình con (child) M i ti n trình có ưu tiên k t h p v i nó. M t user bình thư ng ch có th gi m ưu tiên c a m t ti n trình s d ng l nh nice ho c renice nhưng ch có root m i có quy n tăng ưu tiên c a ti n trình 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 18
Các lo i ti n trình Có 5 ki u ti n trình trên h th ng Linux: Daemon Parent Child Orphan ( ơn c) Zombie ho c defunct Có th chia ti n trình thành 2 h ng m c: Ti n trình ti n c nh (foreground) Ti n trình h u c nh (background) 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 19
Ti n trình deamon a s các chương trình server cho các d ch v m ng u ch y theo phương th c deamon, như các d ch v : Mail, Web, DNS … ây là các chương trình sau khi ư c n p lên b nh , l ng nghe các yêu c u t các ti n trình khách (client) trên m t s c ng (port) xác nh nào ó. Tên các chương trình daemon thư ng k t thúc b ng ký t “d” như named, xinetd … 19/01/2011 H i u hành Unix/Linux 20