Bài giảng Logic học
lượt xem 17
download
Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên cao đẳng, đại học chuyên ngành kỹ thuật - Giáo trình, bài giảng do các thầy cô trường đại học Tôn Đức Thắng biên soạn, giúp sinh viên củng cố và nâng cao kiến thức chuyên ngành của mình.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Bài giảng Logic học
- TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC TOÂN ÑÖÙC THAÉNG PHOØNG TRUNG CAÁP CHUYEÂN NGHIEÄP & DAÏY NGHEÀ ----- ----- MOÂN HOÏC LOGIC HOÏC GIAÛNG VIEÂN: ThS. LEÂ ANH VAÂN
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) LOGIC H C (LU N LÝ H C HÌNH TH C) H ng d n: Lê Anh Vân (Th.S) Email: anhvanlogic@yahoo.com Ch ng 1: NH P MÔN Khái quát v Ph ng pháp lu n 1. Ph ng pháp lu n và Lu n lý h c lý 2. Vì sao c n h c môn Lu n lý 3. L c s Lu n lý h c 4. nh ngh a Lu n lý h c 5. trang 1 1
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) 1. Khái quát v Ph ng pháp lu n y Ph ng pháp lu n là h c thuy t v ph ng pháp; hay m t l nh v c khoa h c nghiên c u v ph ng pháp. y Ph ng pháp lu n là m t h th ng các nguyên lý ho c các lý thuy t ÿóng vai trò ch ÿ o các ho t ÿ ng nh n th c và c i t o th c ti n; có khi ÿ c dùng ÿ ch s v n d ng các nguyên lý th gi i quan vào quá trình nh n th và th ti th c và th c ti n. y Ph ng pháp lu n là b n thân ph ng pháp duy v t bi n ch ng hay t p h p t t c các ph ng pháp trong các ngành khoa h c t ng ng. 1. 1. Khái quát v Ph ng pháp lu n y Ph ng pháp lu n là t p h p các ph ng pháp ÿ c dù dùng trong m t ngành khoa h c. kh y Ph ng pháp lu n là lý lu n v các ph ng pháp c a m t khoa h c, bao g m xác ÿ nh ph ng pháp, n i dung c a m i ph ng pháp, cách áp d ng, ph m vi áp d ng… y Ph ng pháp lu n là vi c nghiên c u h u nghi m nh ng ph ng pháp khoa h c. trang 2 2
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) 2. Lu n lý h c & Ph ng pháp lu n Truy n th ng Lu n lý hình th c Lu n lý toán h c Lu n lý h c Ph ng pháp lu n há Lu n lý ng d ng Khoa h c lu n 3. Vì sao c n h c môn Lu n lý? y Nói v công d ng c a lu n lý h c. y V trí c a lu n lý h c trong các n n giáo d c. y M t ví d v s l a ch n c a sinh viên ÿ i v i môn lu n lý h c. y M t m u chuy n vui v ích l i c a lu n lý h c. trang 3 3
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) Nói v công d ng c a Lu n lý h c y ThS. Lê Duy Ninh: logic h c r t ÿ c d ng trong m i l nh v c mà ÿó ho t ÿ ng t duy x y ra. y PGS.TS. Ph m ình Nghi m: nghiên c u logic là b là Ph hi Vì sao c n h c môn Lu n lý? ra m t kho ng th i gian t ng ÿ i nh mà có th nâng cao ÿ c trình ÿ t duy. y c Dân: n u có ÿ u óc lôgích, chúng GS.TS. Nguy n ta s bi t ng phó k p th i, ÿúng ÿ n và sáng t o nhi u tình hu ng nan gi i. Nh ÿó thành công trong công vi c. y GS. Ph m M nh C ng: nh n th c ÿúng thì hành ÿú hà Ph ÿ ng h p lý, phù h p v i ÿ o ÿ c. Mu n tránh ÿ c t i ác thì c ng c n ph i tránh ÿ c sai l m, mâu thu n trong t t ng. Cho nên nh ng quy t c lu n lý h c r t cu c c ng c n thi t, và chúng b túc cho các quy t c ÿ o ÿ c ÿ ÿ a con ng i ÿ n Chân, Thi n, M . Nói v công d ng c a Lu n lý h c y H c gi Phan Khôi (1887–1959): trong các khoa h c n u ch ng h t th y l y lu n lý h c làm g c, thì h t th y ÿ u là c u th mà thôi, ch ng có giá tr gì h t… Vì sao c n h c môn Lu n lý? …s bi n lu n là ÿ mà tìm cho ra ch n lý. Mu n bi n lu n mà cho ÿ t t i cái m c ÿích y thì ph i thông hi u lu n lý h c. Ng i nghe c ng v y, nghe l i bi n lu n mà n u ch ng bi t dùng lu n lý h c ÿ phán ÿoán thì nhi u khi b h ph nh mình, h làm cho mình c ng ngu ÿi nh h. y John Stuart Mill (1806–1873): logic h c là ng i truy ÿu i v ÿ i ÿ i v i t duy nh m l n và ÿen t i; nó làm tan s ng mù bao ph s kém hi u bi t c a chúng ta. trang 4 4
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) Nói v công d ng c a Lu n lý h c Vì sao c n h c môn Lu n lý? Nói v công d ng c a Lu n lý h c Vì sao c n h c môn Lu n lý? trang 5 5
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) V trí c a Lu n lý h c trong n n giáo d c Âu châu x a nay y Tây Âu: t th i trung c , lu n lý h c ÿã là m t môn s ÿ ng (trong 7 môn) mà m i sinh viên thu c m i ngành Vì sao c n h c môn Lu n lý? ÿ u ph i h c qua. B ba (trivium) g m: lu n lý h c, v n h c, và hùng bi n. B b n (quadrivium) g m: s h c, hình h c, thiên thiên v n h c, và âm nh c. và âm nh y ông Âu: ÿ n th p niên 40 – 50 c a th k tr c, lu n lý h c hình th c ÿã ÿ c ÿ a tr l i gi ng d y trong các nhà tr ng Liên Xô, trong s tranh cãi ÿ c bi t gay g t. V trí c a Lu n lý h c trong n n giáo d c Vi t Nam x a nay y Giai ÿo n 1954–1975: Vì sao c n h c môn Lu n lý? Mi n B c: do nh h ng c a n n giáo d c kh i XHCN, môn h c này không ÿ c gi ng d y trong nhà tr ng. y Giai ÿo n sau 1975: lu n lý h c không ÿ c gi ng d y b c trung h c, nh ng ÿ c chính th c gi ng d y b c ÿ i h c cho m t s ngành t n m 1995 theo ch ng 1995 th trình giáo d c ÿ i c ng c a B GD& T. trang 6 6
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) M t ví d v s l a ch n c a sinh viên ÿ i v i môn Lu n lý Vì sao c n h c môn Lu n lý? 4. L c s Lu n lý h c y Pythagoras (580– 500), y Kh ng T (551–479), y Héraclite (544–484), y M c T (480–420) y Socrate (470–399), y Démocrite (460–370), y Platon (427–347), y Tuân T (298–238), Aristotle (544–484) trang 7 7
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) L c s Lu n lý h c - ARISTOTLE y Aristotle ÿ c coi là cha ÿ c a lu n lý h c không ph i vì ông là ng i ÿ u tiên ÿã h th ng hóa ÿ c các thao tác suy lu n (v n tr c ÿó ch t n t i riêng r , ch a rõ ràng), mà chính là vì ông là ng i ÿ u tiên làm cho các thao tác này tr thành ÿ i t ng nghiên c u. y Các thành t u quan tr ng c a ông trong lu n lý h c: Ba nguyên lý c b n: ÿ ng nh t, phi mâu thu n, và tri t tam. Suy lu n di n d ch (hình th c): tam ÿo n lu n. Aristotle (544–484) L c s Lu n lý h c - ARISTOTLE y Minh h a nguyên lý ÿ ng nh t: Bà già ÿi ch C u ông Bói xem m t qu l y ch ng l i ch ng Th y bói gieo qu nói r ng L i thì có l i, nh ng r ng ch ng còn y Minh h a nguyên lý phi mâu thu n: Bà ngo i ru cháu: u dí d u c u ván ÿóng ÿinh… cháu ngoan cháu ngoan c a bà ÿã ng ch a? N u ng ngoan bà ÿã ng ch ng ngoan r i thì mai bà s cho ÿi ch i thú nhún nhé! – a cháu nhanh nh u ÿáp: d , cháu ng r i. y Minh h a nguyên lý tri t tam: Ai bi t quy lu t tri t tam là gì thì gi tay? trang 8 8
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) L c s Lu n lý h c - ARISTOTLE y Minh h a tam ÿo n lu n: M i ng i ÿ u ph i ch t, Mà Socrate là ng i. ------------------------------ Ba quy ly Stocrate ph y:cÿ ng nh t, V u Socrate pdu i ch t c at h h phi mâu thu n, và tri t tam. Suy lu n di n d ch (hình th c): tam ÿo n lu n. Aristotle (544–484) L c s Lu n lý h c – F. BACON y Bacon là ng i ÿ u tiên xây d ng ph ng pháp suy lu n quy n p, có ý ngh a r t l n ÿ i v i các ngành khoa h c th c nghi m. ¾ Lu n lý di n d ch (lu n lý h c c a Aristotle) là hoàn toàn vô ích, vì nó ch ÿ n gi n là l y ra “tri th c riêng” t cái “tri th c chung” ÿã bi t, có thêm ÿ c gì m i m ÿâu! ¾ Lu n lý quy n p m i h u ích cho khoa h c. Francis Bacon (1561–1626) trang 9 9
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) L c s Lu n lý h c – F. BACON y Minh h a suy lu n quy n p o Qu banh bóng r có hình c u; banh bóng có hình o Qu banh bóng ÿá có hình c u; o Qu banh bóng chuy n có hình c u; o Qu banh bóng chày có hình c u; o Qu banh qu n v t có hình c u; o Qu banh ping–pong có hình c u… Î V y qu banh th thao nào c ng có hình c u (???) L c s Lu n lý h c – F. BACON • Quan sát lý gi i các hi n t ng • Thí nghi m S ki n ki Gi thuy t thuy D li u li t ng khái khoa h c khoa h c khoa h c hp quát • Quan sát Các ÿ nh Các h qu nu ki m • Thí nghi m lu t t ty u ÿúng tra h th ng nu hóa sai • Các nguyên lý l p l i gi • Lý thuy t KH thuy t th c nghi m trang 10 10
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) L c s Lu n lý h c – R. DESCARTES y Descartes ÿã chú tr ng áp d ng ph ng pháp suy lu n di n d ch c a Aristotle (di n d ch hình th c) vào trong toán h c (di n d ch toán h c). Aristotle Descartes Di n d ch hình th c Di n d ch toán h c Ch ÿ gi i thích nh ng ÿi u ÿã bi t V a ch c ch n, v a h n là mang l i phong phú nh ng chân lý m i René Descartes (1596–1650) L c s Lu n lý h c – R. DESCARTES y Minh h a tính ch c ch n và tính phong phú trong di n d ch toán h c c a Descartes: N u (d1) (d3) và (d2) (d3), thì (d1) // (d2). T ng s góc trong m t tam giác là 180O; m t ÿa giác có n c nh thì ch a (n–2) tam giác không giao nhau. V y t ng s góc c a m t ÿa giác là (n–2)*180O. René Descartes (1596–1650) trang 11 11
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) L c s Lu n lý h c – G. W. LEIBNIZ y Leibniz là ng i tiên phong trong vi c ÿ a toán h c vào lu n lý h c, theo cách th c nh sau: ¾ Phân tích t t ng thành nh ng ý t ng ÿ n gi n; ¾ Ký hi u các ý t ng này d i d ng ÿ i s ; ¾ K t h p các ký hi u ÿó l i thành nh ng m nh ÿ ; ¾ Liên k t các m nh ÿ này thành suy lu n b ng các thao tác lu n lý ch t ch nh các quy t c ÿ i s . y Ti p t c phát tri n xu h ng này có: G. Boole, Schrõder, A. N. Whitehead, B. Russell. Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 – 1716) L c s Lu n lý h c – G. W. LEIBNIZ y Bài toán: ch ng minh 6 là m t s ch n. y Ch ng minh: minh S ch n là s t nhiên chia h t cho 2; S t nhiên 6 chia h t cho 2; --------------------------------------------------- V y 6 là m t s ch n. y D ng ký hi u: ký hi p) /\ q Ö p (p q) /\ (q Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 – 1716) trang 12 12
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) L c s Lu n lý h c – G. W. LEIBNIZ y Leibniz c ng ÿã b sung nguyên lý túc lý (quy lu t lý do ÿ y ÿ ) vào trong các nguyên lý c b n c a lu n lý h c. Nguyên lý ÿ ng nh t Nguyên lý phi mâu thu n Aristotle Nguyên lý tri t tam Nguyên lý túc lý Gottfried Wilhelm Leibniz (1646 – 1716) L c s Lu n lý h c – G. W. LEIBNIZ y Minh h a nguyên lý túc lý (lý do ÿ y ÿ ): Nam sinh viên khoe: sáng nay t ÿã ti t ki m ÿ c ba ngàn ÿ ng ÿ y. áng ra ph i ÿi xe buýt thì t ÿã ch y theo nó. N sinh viên ÿáp l i: hay, c u này ngu th ! Sao y, không ch y theo xe taxi có ph i ti t ki m h n không? trang 13 13
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) L c s Lu n lý h c – PHÂN LO I Truy n th ng Lu n lý hình th c Lu n lý toán h c Lu n lý h c BiPh chng n ng pháp tâmn duy tlâ há u Lu n lý bi ng ch ng n d ng Bi n chh ng Khoa c duy v t lu n L c s Lu n lý h c – BI N CH NG y Lu n lý bi n ch ng là khoa h c v nh ng hình th c và quy lu t v n ÿ ng, phát tri n c a t duy nh n th c chân lý. Lu n lý bi n ch ng nghiên c u các hình th c c b n c a t duy, s v n ÿ ng, m i liên h và s chuy n hóa c a chúng nh là nh ng hình th c ph n ánh s v t, hi n t ng, hi n th c trong quá trình bi n ÿ i phát tri n. Lu n lý bi n ch ng duy tâm: F. Hegel (1770–1831) Lu n lý bi n ch ng duy v t: K. Marx (1818–1883), lý bi ch Marx (1818 duy Ph. Angel (1820–1895) Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770 – 1831) Karl Marx (1818 – 1883) trang 14 14
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) 5. Lu n lý h c – nh ngh a y Ch “lu n lý” ÿ c dùng n c ta t th i Pháp thu c, trong giai ÿo mà nghiên trong giai ÿo n mà s nghiên c u môn này ch u nh môn này ch nh h ng nhi u t Pháp, Trung Hoa, Nh t B n… y Có tài ti u nói r ng ngu n g c c a ch “lu n lý” là ÿ c phiên âm t m t t t ng ng trong ti ng Nh t. y Ngày nay, h u nh ch có ch “logic” và các bi n th c a nó ÿ c dùng t i. Vì v y, vi c s d ng l i m y ch “lu n lý h c” trong bài gi ng này không gì h n là mu n c gi l i m t t ti ng Vi t r t có th s b ch t h n. 5. Lu n lý h c – nh ngh a y Ch “lu n lý” có g c t ti ng Hy L p, là ch LOGOS, có ngh a là lý l . R ng h n, LOGOS còn có ngh a là m ch l c, là th t : th t trong t t ng, c ng nh th t trong hành ÿ ng. y nh ngh a c a André Lalande: lu n lý h c là m t khoa h c có m c ÿích xác ÿ nh trong nh ng ÿ ng tác c a trí tu tu h ng ÿ n nh n th c chân lý, ÿ ng tác nào là ÿúng nh th chân lý tác nào là ÿúng ÿ n, ÿ ng tác nào là sai l m. y nh ngh a ph bi n: lu n lý h c là m t khoa h c nghiên c u v các nguyên lý và hình th c c a t duy chính xác. trang 15 15
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) N I DUNG H NG D N Tên môn h c: PH NG PHÁP LU N Th il ng: 2 tín ch - 48 ti t C u trúc môn h c g m 2 môn nh : Lu n lý h c hình th c (logic h c) Æ 24 ti t. Ph ng pháp h c t p và NCKH Æ 24 ti t. ti NCKH N I DUNG môn LU N LÝ H C (LOGIC) môn Ch ng 1: Nh p môn (3 ti t) Ch ng 2: Khái ni m (2 ti t) Ch ng 3: Phán ÿoán (4 ti t) Ch ng 4: Các quy lu t c b n c a t duy (2 ti t) Ch ng 5: Suy lu n (4 ti t) Ch ng 6: Gi thuy t – Ch ng minh – Bác b (3 ti t) Ch ng 7: Thu t ng y bi n (3 ti t) Ch ng 8: Các ch ÿ tranh lu n trong ÿ o ÿ c h c, pháp lu t và ÿ i s ng trong m i t ng quan v i lu n lý h c (3 ti t) trang 16 16
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) N I DUNG môn PP H C T P VÀ NCKH PH N 1: K N NG H C T P Ch ng 1: V n ÿ thích nghi trong môi tr ng m i (2 ti t) Ch ng 2: Các nguyên t c h c t p và thi t l p m c tiêu (2t) Ch ng 3: K n ng nghe gi ng, ghi chép và làm bài t p (2t) Ch ng 4: K n ng ÿ c sách (1 ti t) Ch ng 5: Qu n lý th i gian và chu n b cho các k thi (2t) PH N 2: K N NG NGHIÊN C U KHOA H C Ch ng 6: Các hình th c nghiên c u khoa h c (3 ti t) Cá hì kh (3 Ch ng 7: Hình thành ý t ng và ch n pp nghiên c u (3 ti t) Ch ng 8: Thu th p và x lý d li u nghiên c u (3 ti t) Ch ng 9: Trình bày k t qu nghiên c u (3 ti t) Ch ng 10: K n ng thuy t trình báo cáo khoa h c (3 ti t) trang 17 17
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) LOGIC H C (LU N LÝ H C HÌNH TH C) H ng d n: Lê Anh Vân (Th.S) Email: anhvanlogic@yahoo.com Ch ng 2: KHÁI NI M Khái quát v khái ni m 1. nh ngh a C u trúc Phân lo i Quan h gi a các khái ni m Các thao tác lu n lý trên khái ni m thao tác lu lý trên khái ni 2. nh ngh a khái ni m Phân chia khái ni m M r ng và thu h p khái ni m trang 18 1
- 5/4/2010 LÊ ANH VÂN - LUẬN LÝ HỌC (Logic Hình Thức) 1.1. KHÁI NI M LÀ GÌ? Khái ni m là m t hình th c t duy, ph n ánh ÿ i t ng thông qua các thông qua các d u hi u ÿ c tr ng c a ÿ i t ng ÿó. hi tr ÿó. Khái ni m có th thay ÿ i cho phù h p v i s hi u bi t c a con ng i. Khái ni m ÿ c g i tên (ÿ c ký hi u) b ng t ho c c m t (g i chung là t ). M t t có th bi u th nhi u khái ni m, c ng nh có th có nhi u t cùng bi u th m t khái ni m. Khái ni m ph n ánh hi n th c khách quan, trong khi ÿó t ch là ký hi u giao c ch quan c a con ng i. 1.2. C U TRÚC C A KHÁI NI M 2, 4, 6, 8…, 98…, 1002… s t nhiên chiaN it hàho 2 h cm S ch n Khái ni m Ngo i diên trang 19 2
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Bài giảng Nhập môn Logic học - Phạm Thành Hưng
170 p | 1154 | 453
-
Bài giảng : Logic part 1
13 p | 198 | 54
-
Bài giảng Logic tóm tắt
78 p | 509 | 44
-
Bài giảng : Logic part 10
7 p | 200 | 37
-
Bài giảng : Logic part 9
13 p | 127 | 31
-
Bài giảng : Logic part 2
13 p | 134 | 29
-
Bài giảng : Logic part 6
13 p | 135 | 28
-
Bài giảng môn học Toán rời rạc - GV. Huỳnh Thị Thu Thủy
46 p | 221 | 25
-
Bài giảng : Logic part 8
13 p | 100 | 22
-
Bài giảng : Logic part 7
13 p | 120 | 22
-
Bài giảng : Logic part 4
13 p | 124 | 22
-
Bài giảng : Logic part 3
13 p | 140 | 21
-
Bài giảng : Logic part 5
13 p | 124 | 20
-
Bài giảng môn học Toán học rời rạc
93 p | 114 | 18
-
Bài giảng Logic học - Nguyễn Đình Tùng
62 p | 95 | 11
-
Bài giảng môn học Toán rời rạc: Chương 1 - Nguyễn Anh Thi
64 p | 88 | 7
-
Bài giảng Bài 5: Mô hình mạch Logic tổ hợp
15 p | 112 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn