Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ: Chương 1 - ThS.Đặng Thị Quỳnh Anh

Bài giảng LTTCTT<br /> <br /> 9/7/2017<br /> <br /> CHÖÔNG 1<br /> <br /> ĐẠI CƯƠNG VỀ TIỀN TỆ<br /> <br /> NOÄI DUNG<br /> <br /> Caùc loaïi hình khaùc nhau cuûa<br /> tieàn teä baèng haøng hoùa<br /> Goã höông<br /> Luùa, gaïo<br /> Haït tieâu<br /> Traø<br /> Ñoàng<br /> Noâ leä<br /> Vaûi luïa<br /> Röôïu vang<br /> Da<br /> Con boø<br /> <br /> Nôi ñaõ söû duïng<br /> Hawaii<br /> Phillipines<br /> Indonesia<br /> Nhieàu vuøng ôû chaâu AÙ<br /> Ai Caäp, Vieät Nam<br /> Luïc ñòa chaâu Phi,Nigeria<br /> Trung Quoác<br /> <br /> Chức năng của tiền tệ:<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Caù c hình thöù c trao ñoå i haø n g hoù a<br />  Trao ñoå i tröï c tieá p : haø n g – haø n g<br />  Trao ñoå i giaù n tieá p thoâ n g qua vaä t trung gian<br /> H - Vaä t trung gian - H<br /> Giai ñoaï n baù n<br /> Giai ñoaï n mua<br /> <br /> Các hình thái tiền tệ<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Söï ra ñôø i cuû a tieà n teä :<br /> <br /> Bản chất của tiền tệ<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 1.Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa tieàn teä<br /> <br /> Sự ra đời và phát triển của tiền tệ<br /> <br /> 2.<br /> <br /> ThS. Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> Khoa Tài chính – ĐHNH TP.HCM<br /> <br /> 1.<br /> <br /> Vai trò của tiền tệ<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Chế độ tiền tệ<br /> <br /> Söï ra ñôøi cuûa tieàn teä<br />  Ñaë c ñieå m vaä t trung gian<br /> o Laø nhöõ n g haø n g hoaù coù giaù trò söû duï n g<br /> caà n thieá t chung cho nhieà u ngöôø i<br /> o Coù theå baû o toà n laâ u ngaø y vaø phoå bieá n<br /> o Ñaë c tröng cho ñòa phöông<br /> <br /> Söï ra ñôøi cuûa tieàn teä<br /> <br /> Söï phaùt trieån cuûa quan heä trao<br /> ñoåi haøng hoùa laøm thay ñoåi hình<br /> thöùc trao ñoåi haøng hoùa (tröïc tieáp<br /> sang giaùn tieáp) vaø laø ñoäng löïc<br /> thuùc ñaåy söï ra ñôøi cuûa tieàn teä.<br /> <br /> UÙùc<br /> Phaùp vaø YÙ<br /> Aán Ñoä<br /> <br /> Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> 1<br /> <br /> Bài giảng LTTCTT<br /> <br /> 9/7/2017<br /> <br /> Söï phaù t trieå n cuû a tieà n teä<br /> <br /> Tiền<br /> hàng<br /> hóa<br /> <br /> Tiền<br /> kim<br /> loại<br /> <br /> Tiền<br /> giấy khả<br /> hoán<br /> <br /> Tiền<br /> giấy bất<br /> khả hoán<br /> <br /> Tiền<br /> điện<br /> tử<br /> <br /> Tại sao tiền điện tử đem lại những lợi ích<br /> to lớn nhưng không thể thực hiện 100%<br /> các giao dịch không dùng tiền mặt?<br /> <br /> Tác động của tiền điện tử đối với chính<br /> sách tiền tệ như thế nào?<br /> <br /> 2.Baûn chaát cuûa tieàn teä<br />  Quan ñiểm của K .Marx:<br /> Tiền tệ laø một haøng hoùa, song laø một haøng hoùa ñaëc<br /> bieät ñöôïc taùch ra khỏi thế giới haøng hoùa, laøm vaät<br /> ngang giaù chung ño lường vaø bieåu thò giaù trò cuûa taát<br /> caû caùc haøng hoùa khaùc.<br /> Quan ñiểm kinh tế hoïc hieän ñaïi<br /> Tiền tệ laø phương tiện trao ñổi, người ta khoâng caàn<br /> quan taâm ñeán giaù trị nội taïi cuả tiền laø ñuû giaù hay<br /> khoâng ñuû giaù maø baát cöù vaät naøo coù theå chuyeån ñoåi ra<br /> haøng hoùa ñaùp öùng cho nhu caàu giao dòch hay thanh<br /> toaùn ñeàu laø tieàn<br /> <br /> Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> Tại sao vàng<br /> được coi là hàng<br /> hóa lý tưởng phù<br /> hợp với vai trò<br /> làm tiền tệ?<br /> <br /> 2.BAÛN CHAÁT CUÛA TIEÀN TEÄ<br />  Caùc tính chaát cuûa tieàn teä<br /> •<br /> <br /> Tính oån ñònh giaù trò<br /> <br /> •<br /> •<br /> •<br /> •<br /> <br /> Tính deã phaân chia<br /> Tính laâu beàn<br /> Tính deã vaän chuyeån<br /> Tính thuaàn nhaát<br /> <br /> 3. Caùc hình thaùi tieàn teä<br /> a. Caên cöù vaøo giaù trò cuûa tieàn teä<br /> Tieàn thöïc<br /> Daáu hieäu giaù trị (tín teä)<br /> <br /> b. Caên cöù vaøo tính vaät chaát cuûa tieàn teä<br /> Tieàn maët<br /> Tieàn ghi soå (buùt teä)<br /> <br /> 2<br /> <br /> Bài giảng LTTCTT<br /> <br /> 9/7/2017<br /> <br /> 3. Caùc hình thaùi tieàn teä<br /> a. Caên cöù vaøo giaù trò cuûa tieàn teä<br /> Tieàn thöïc: laø hình thaùi tieàn teä coù ñaày ñuû giaù trò<br /> noäi taïi, löu thoâng ñöôïc laø nhôø giaù trò cuûa chính<br /> baûn thaân noù (tieàn vaøng, tieàn baïc)<br /> Tieàn daáu hieäu (tín teä) laø hình thaùi tieàn teä, löu<br /> thoâng ñöôïc khoâng phaûi nhôø giaù trò cuûa baûn thaân<br /> maø laø nhôø söï tín nhieäm quy öôùc cuûa xaõ hoäi, cuûa<br /> luaät ñònh ñoái vôùi noù (tieàn ñuùc baèng ñoàng, keõm,<br /> nhoâm.. vaø tieàn giaáy)<br /> <br /> Thaûo luaän<br /> Câu 1: Tieàn thöïc vaø daáu hieäu giaù trò khaùc<br /> nhau nhö theá naøo?<br /> <br /> 3. Caùc hình thaùi tieàn teä<br /> b. Caên cöù vaøo tính vaät chaát cuûa tieàn teä<br /> Tieàn maët: laø tieàn vaät chaát ñöôïc quy ñònh moät<br /> caùch cuï theå veà hình daùng, kích thöôùc, troïng<br /> löôïng, maøu saéc, teân goïi. Coù khaû naêng thanh<br /> khoaûn cao nhaát nhöng khoâng sinh laõi.<br /> Tieàn ghi soå (buùt teä): laø tieàn teä phi vaät chaát, toàn<br /> taïi döôùi hình thöùc nhöõng con soá ghi treân taøi<br /> khoaûn taïi ngaân haøng.<br /> <br /> 4.CHÖÙC NAÊNG CUÛA TIEÀN TEÄ<br />  Thöôùc ño giaù trò<br />  Phương tiện trao ñoåi<br />  Phöông tieän caát tröõ<br /> <br /> Câu 2: Öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa löu thoâng tieàn<br /> thöïc vaø daáu hieäu giaù trò?<br /> <br /> Thöôùc ño giaù trò<br />  Duøng ñeå ño löôøng vaø bieåu hieän giaù trò cuûa caùc haøng hoùa<br /> khaùc. Giaù trò cuûa haøng hoùa sau khi ño löôøng ñöôïc bieåu hieän<br /> baèng nhöõng ñôn vò tieàn teä goïi laø giaù caû haøng hoùa.<br /> <br />  Ñeå ño löôøng giaù trò haøng hoùa phaûi laø tieàn coù giaù trò nhöng<br /> khoâng caàn phaûi coù tieàn thöïc söï<br /> <br />  Taêng cöôøng tính hieäu quaû cuûa xaõ hoäi<br /> <br /> Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> Số mặt<br /> hàng<br /> (n)<br /> 3<br /> 10<br /> 100<br /> 1.000<br /> 10.000<br /> <br /> Số lượng giá<br /> Số lượng giá<br /> trong nền kinh<br /> trong nền<br /> tế đổi chác<br /> kinh tế tiền tệ<br /> n*(n-1)/2<br /> (n)<br /> 3<br /> 3<br /> 10<br /> 45<br /> 100<br /> 4.950<br /> 1.000<br /> 499.500<br /> 10.000<br /> 49.995.000<br /> <br /> 3<br /> <br /> Bài giảng LTTCTT<br /> <br /> Phöông tieän trao ñoåi<br />  Tieàn thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän trao ñoåi khi tieàn laøm<br /> trung gian cho quaù trình trao ñoåi vaø thanh toaùn caùc khoaûn<br /> nôï<br />  Phöông tieän löu thoâng: tieàn teä laøm moâi giôùi cho quaù trình<br /> trao ñoåi haøng hoùa, söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä gaén lieàn vôùi söï<br /> vaän ñoäng cuûa haøng hoùa.<br /> <br /> 9/7/2017<br /> <br /> Phöông tieän caát tröõ<br />  Tieàn taïm thôøi ruùt khoûi löu thoâng, trôû veà traïng traùi naèm<br /> im ñeå döï tröõ giaù trò, thöïc hieän caùc chöùc naêng trao ñoåi<br /> trong töông lai.<br />  Phaûi laø tieàn thöïc söï, coù giaù trò, oån ñònh vaø beàn vöõng<br /> <br />  Phöông tieän thanh toaùn: söï vaän ñoäng cuûa tieàn teä taùch rôøi<br /> hoaëc ñoäc laäp töông ñoái so vôùi söï vaän ñoäng cuûa haøng hoùa.<br />  Phaûi laø tieàn thöïc söï<br /> <br /> 5.Vai troø cuûa tieàn teä trong neàn kinh teá<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Goùp phaàn thuùc ñaåy tính hieäu quaû cuûa neàn kinh teá<br /> Coâng cuï tích luõy vaø taäp trung voán cho xaõ hoäi<br /> Goùp phaàn phaùt trieån caùc quan heä kinh teá quoác teá<br /> Coâng cuï quaûn lyù kinh teá vó moâ<br /> <br /> Khaù i nieä m cheá ñoä tieà n teä<br /> Cheá ñoä tieàn teä laø toaøn boä nhöõng quy<br /> ñònh mang tính phaùp luaät veà hình<br /> thöùc toå chöùc löu thoâng tieàn teä cuûa<br /> moät nöôùc trong ñoù caùc yeáu toá khaùc<br /> nhau cuûa löu thoâng tieàn teä ñöôïc keát<br /> hôïp moät caùch thoáng nhaát.<br /> <br /> 6.Cheá ñoä tieàn teä<br />  Khaù i nieä m chế ñoä tieà n teä<br />  Noä i dung cheá ñoä tieà n teä<br />  Caù c cheá ñoä tieà n teä theá giôù i<br />  Cheá ñoä tieà n teä Vieä t Nam<br /> <br /> Noäi dung cuûa cheá ñoä tieàn teä<br /> Phương tiện tiền<br /> tệ<br /> Đơn vị tiền tệ<br /> <br /> Cơ chế đúc tiền<br /> Cơ chế phát hành<br /> tiền giấy<br /> <br /> Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> -Tiền đúc bằng kim loại<br /> - Tiền giấy, bút tệ<br /> -Tên gọi, ký hiệu<br /> - Hàm kim lượng<br /> - Kết cấu của đơn vị tiền tệ<br /> -Tự do<br /> - Hạn chế<br /> -Chủ thể phát hành<br /> - Nguyên tắc phát hành<br /> <br /> 4<br /> <br /> Bài giảng LTTCTT<br /> <br /> 9/7/2017<br /> <br /> Caùc yeáu toá cuûa löu thoâng tieàn teä<br /> <br /> Ví dụ<br />  Đơn vị tieà n teä cuû a Anh laø Sterling, kyù hieä u<br /> <br /> quoá c gia laø £, maõ ISO GBP, haø m kim löôï n g 1<br /> GBP = 7,32 gram vaø n g<br /> <br />  Ñôn vò tieà n teä cuû a Myõ laø ñoà n g ñoâ l a, kyù hieä u<br /> <br /> $, maõ ISO USD, haø m kim löôï n g 1 USD =<br /> 1,504 gram vaø n g<br /> <br />  Ñôn vò tieà n teä cuû a Phaù p laø ñoà n g france, kyù<br /> hieä u F, maõ ISO FRF, haø m kim löôï n g 1 FRF =<br /> 0,065 gram vaø n g<br /> <br />  Cô cheá ñuù c tieà n<br />  Cô cheá ñuù c tieà n töï do ñöôï c nhaø nöôù c aù p duï n g phoå<br /> bieá n ñoá i vôù i tieà n kim loaï i quyù .<br />  Cô cheá ñuù c tieà n baé t buoä c ñöôï c nhaø nöôù c giöõ ñoä c<br /> quyeà n ñeå phaù t haø n h caù c loaï i tieà n khoâ n g ñuû giaù<br />  Cô cheá phaù t haø n h tieà n giaá y<br /> NHTW thoá n g nhaá t quaû n lyù löu thoâ n g tieà n teä vaø ñieà u<br /> tieá t quaù trình cung öù n g tieà n teä bao goà m caû tieà n maë t<br /> vaø quaù trình taï o ra buù t teä cuû a caù c NHTM nhaè m oå n<br /> ñònh tieà n teä cho neà n kinh teá .<br /> <br /> Cheá ñoä song baûn vò<br /> Caùc cheá ñoä tieàn teä treân theá giôùi<br /> <br /> Cheá ñoä song baû n vò<br /> Cheá ñoä ñôn baû n vò<br /> Cheá ñoä ngoaï i teä baû n vò<br /> <br /> Khaù i nieä m<br /> Laø cheá ñoä tieà n teä trong ñoù cuø n g moä t luù c coù hai thöù<br /> kim loaï i ñoù n g vai troø laø m vaä t ngang giaù chung vaø<br /> laø cô sôû cuû a toaø n boä cheá ñoä löu thoâ n g tieà n teä cuû a<br /> moä t nöôù c .<br /> Ñaë c ñieå m<br />  Ñoà n g tieà n cuû a moä t nöôù c ñöôï c xaù c ñònh baè n g<br /> moä t troï n g löôï n g coá ñònh cuû a hai kim loaï i laø baï c<br /> vaø vaø n g.<br />  Ngöôø i daâ n ñöôï c töï do ñuù c tieà n vaø töï do löu<br /> thoâ n g tieà n<br />  Tieà n ñuù c coù khaû naê n g thanh toaù n giöõ a caù c quoá c<br /> gia<br /> <br /> Cheá ñoä song baûn vò<br /> Cheá ñoä ñôn baûn vò<br /> Baûn vò song song<br /> <br /> tieàn ñuùc baèng vaøng vaø tieàn ñuùc baèng<br /> baïc ñöôïc löu thoâng töï do theo giaù trò<br /> thöïc teá treân thò tröôøng<br /> <br /> Baûn vò keùp<br /> <br /> tieàn ñuùc baèng vaøng vaø tieàn ñuùc baèng<br /> baïc ñöôïc löu thoâng theo tyû giaù baét<br /> buoäc do nhaø nöôùc quy ñònh<br /> <br /> Th.S Đặng Thị Quỳnh Anh<br /> <br /> Laø cheá ñoä tieà n teä trong ñoù laá y moä t thöù kim<br /> loaï i quyù naø o ñoù ñoù n g vai troø laø m vaä t ngang<br /> giaù chung vaø laø cô sôû cuû a toaø n boä cheá ñoä löu<br /> thoâ n g tieà n teä cuû a nöôù c ñoù .<br /> <br />  Cheá ñoä baû n vò baï c<br />  Cheá ñoä baû n vò vaø n g coå ñieå n<br />  Cheá ñoä baû n vò vaø n g môù i<br /> <br /> 5<br /> <br />