intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Ngữ văn 12: Luật thơ - GV.Lê Thị Nhung

Chia sẻ: Phat Phat | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:17

92
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Ngữ văn 12: Luật thơ - GV.Lê Thị Nhung trình bày khái quát về luật thơ, một số thể thơ truyền thống, các thể thơ hiện đại và luyện tập thực hành.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn 12: Luật thơ - GV.Lê Thị Nhung

  1. CẤU TRÚC BÀI HỌC   PHẦN 1:     KHÁI  QUÁT VỀ LUẬT THƠ PHẦN 2: MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG PHẦN 3: CÁC THỂ THƠ HIỆN ĐẠI PHẦN 3: LUYỆN TẬP
  2. KHÁI QUÁT VỀ LUẬT THƠ  1­Khái niệm luật thơ Luật thơ: là toàn bộ những quy tắc về số câu, số tiếng, cách hiệp  vần, phép hài thanh, ngắt nhịp…trong các thể thơ được khái quát  theo những kiểu mẫu nhất định.  ­ Các thể thơ Việt Nam chia thành ba nhóm: + Các thể thơ dân tộc: lục bát, song thất lục bát… + Các thể thơ Đường luật: ngũ ngôn, thất ngôn… + Các thể thơ hiện đại: năm tiếng, bảy tiếng, tự do…       2­ Các nhân tố cấu thành luật thơ ­Tiếng: + Cấu tạo ý nghĩa và nhạc điệu dòng thơ, bài thơ. + Gồm ba phần: phụ âm đầu, vần và thanh điệu.
  3. KHÁI QUÁT VỀ LUẬT THƠ  2­ Các nhân tố cấu thành luật thơ       /. Vần thơ: là phần được lặp lại để liên kết dòng trước với dòng sau                     “Trong đầm gì đẹp bằng sen                  Lá xanh bông trắng lại chen nh en ị vàng…”. /.  Vị trí của vần là yếu tố để xác định luật thơ. ­Nhịp: căn cứ vào số tiếng chẵn, lẻ, thanh điệu. ­Hài thanh (phối thanh): là sự kết hợp giữa các thanh điệu tạo nên  đặc thù cho thể thơ.  ­Số dòng thơ: căn cứ để xác định luật thơ.
  4. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG 1­ Thể lục bát                            Trăm năm / trong cõi / người ta                   B             T               B   Chữ tài / chữ mệnh / khéo là / ghét nhau B              T              B             B Trải qua / một cuộc / bể dâu                                   B              T            B Những điều / trông thấy / mà đau / đớn lòng.                         B                   T             B              B
  5. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG 1­ Thể thơ lục bát       ­ Số tiếng: mỗi cặp lục bát gồm hai dòng  (dòng lục 6 tiếng,  dòng bát 8 tiếng)=> nối tiếp nhau.       ­Vần: hiệp vần ở tiếng thứ 6 của hai dòng và tiếng thứ tám của  dòng bát với tiếng thứ 6 của dòng lục.       ­Nhịp: nhịp chẵn dựa vào tiếng thanh không đổi; các tiếng 2,4,6  – nhịp 2/2/2.      ­Hài thanh:  tiếng 2,4,6 ­> B­ T­ B (câu lục)                          tiếng 2,4,6,8 ­>  B­T­B­B (câu bát)                                 “Bầu ơi / thường lấy / bí cùng                                 B                  T          B             Tuy rằng/ khác giống/ nhưng chung /một giàn”                     B                  T                     B               B
  6. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG “Ngòi đầu cầu / nước trong như lọc      (7 tiếng)           2­ Song thất lục bát                                                                                                                                 Đường bên cầu / cỏ mọc còn non       (7 tiếng) Đưa chàng / lòng dặc / dặc buồn     (6 tiếng) Bộố khôn b ­ S  tiếng: c ằng ng ựa, thu ặp song th ỷ khôn ất (7 ti  bằng thuy ếng) và c ặp lềụn”   (8 tiếng)         c bát (6­8) luân phiên  k    ế tiếp nhau. ­Vần: Hiệp vần ở mỗi cặp, cặp song thất có vần trắc, cặp lục                           bát có vần bằng, giữa cặp song thất với lục bát có vần liền (non,  buồn). ­ Nhịp” cặp song thất 3/4 ; cặp lục bát 2/2/2 ­ Hài thanh: cặp song thất tiếng thứ 3 là B hoặc T       cặp lục bát : đối xứng chặt chẽ như trong thơ lục  bát
  7. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG 3­ Các thể ngũ ngôn Đường luật  Mặt trăng Vằng vặc / bóng thuyền quyên                                                T                        B  Mây quang / gió bốn bên                                                      B                     T Nề cho / trời đất trắng                                                    B                    T  Quét sạch / núi sông đen                                                   T                       B Có khuyết / nhưng tròn mãi Tuy già / vẫn trẻ lên Mảnh gương / chung thế giới Soi rõ:/ mặt hay, hèn                
  8. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG 3­ Các thể ngũ ngôn Đường luật ­ Số tiếng: 5 tiếng; số dòng: 8 dòng (thơ tứ tuyệt có 4 dòng) ­Vần: 1 vần (độc vận), gieo vần cách (bên, đen, lên, hèn) ­Nhịp lẻ: 2/3 ­Hài thanh: có sự luân phiên B­T hoặc niêm B­ B, T­T ở tiếng  thứ                  hai và tiếng thứ tư.
  9. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG 4­ Các thể thất ngôn Đường luật  a. Thất ngôn tứ tuyệt  Ông phỗng đá Ông đứng làm chi / đó hỡi ông?                                     T              B          T Trơ trơ như đá, / vững như đồng                                   B           T              B Đêm ngày gìn giữ / cho ai đó?                                         B          T             B Non nước đầy vơi / có biết không?                              T           B         T                        
  10. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG 4­ Các thể thất ngôn Đường luật a­ Thất ngôn tứ tuyệt  ­Số tiếng: 7 tiếng­ 4 dòng   ­Vần: vần chân, độc vận, gieo vần cách. ­Nhịp: 4/3  ­Hài thanh: mô hình SGK  ­ Theo nguyên tắc: nhị tứ lục (2­4­6); Tiếng 2­4­6 phải  sắp  xếp theo B­ T­ B hoặc T­ B­ T.  ­Niêm: khi tiếng cuối của hai câu cùng vần B hoặc cùng vần  T           Câu 1 niêm với câu 4  (T)           Câu 2 niêm với câu 3  (B)  ­Đối: dòng 1­> dòng 2;    dòng 3 ­> dòng 4 (đối thanh, đối ý,        đối từ)
  11. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG 4­ Các thể thất ngôn Đường luật b­ Thất ngôn bát cú  ­Số tiếng: 7 tiếng­ 8 dòng (chia thành 4 phần: đề­ thực­ luận­  kết)   ­Vần: vần chân, độc vận. ­Nhịp: 4/3  ­Hài thanh: Đối xứng các tiếng 2­4­6  (T hoặc B) ­Niêm (dính): các dòng: 1­8;  2­3;  4­5;  6­7 (cùng B hoặc T)  ­ Bố cục: chia 4 cặp : đề (1­2);  thực (3­4); luận (5­6); kết  (7­8)   ­> Luật thơ Đường rất chặt chẽ, gò bó, khó diễn đạt những  cảm xúc phóng khoáng.
  12. MỘT SỐ THỂ THƠ TRUYỀN THỐNG 4­ Các thể thất ngôn Đường luật              Qua đèo Ngang b­ Thất ngôn bát cú  Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà, Cỏ cây chen lá, đá chen hoa.        T T B B T T B Lom khom dưới núi, tiều vài chú, T B B T T B B Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.   B B T T B B T Nhớ nước đau lòng, con quốc  T T B B T T B quốc, T T B B B T T Thương nhà mỏi miệng, cái gia  B B T T T B B gia. B B T T B B T Dừng chân đứng lại, trời, non,  T T B B B T B nước,
  13. CÁC THỂ THƠ HIỆN ĐẠI ­Xuất hiện từ phong trào Thơ mới (1932­1945)  ­Gồm các thể thơ: năm tiếng, bảy tiếng, tám tiếng, hỗn hợp, tự  do,  thơừ­ văn xuôi… ­ V a tiếp nối luật thơ truyền thống, vừa có sự cách tân.
  14. ­Thơ VN hiện đại xuất hiện từ khi nào? Gồm có những thể thơ nào? ­Xuất hiện từ phong trào Thơ mới(1932­1945). ­Gồm các thể thơ:năm tiếng, bảy tiếng,hỗn hợp, tự do,thơ­ văn  xuôi, … ­Vừa tiếp nối luật thơ truyền thống vừa có sự  đổi mới. Vd:Em bảo anh đi đi    Sao anh không đứng lại ?
  15. CỦNG CỐ Phân biệt cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh  trong phần Luyện tập trang 107. (HS thào luận theo nhóm, trình bày trên bảng)  DẶN DÒ : ­Nắm vững Luật Thơ của 3  nhóm thơ, tìm 1 số bài thơ ví dụ ch từng thể Thơ và kết hợp phân tích thực hành về  Luật thơ để khắc sâu kiến thức và cảm nhận sâu sắc hơn về Thơ. ­Chuẩn bị ý kiến cho bài mới : Phát biểu theo chủ đề.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2