Tự tình Hồ Xuân Hương

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

473
lượt xem 31
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cảm nhận được tâm trạng vừa buồn tủi vừa phẫn uất trước tình cảnh éo le và khát vọng sống,khát vọng hạnh phúc của Hồ xuân Hương - Thấy được tài năng nghệ thuật thơ Nôm của Hồ Xuân Hương: Việt hoá thơ Đường luật; cách dùng từ ngữ hình ảnh giản dị giàu sức biểu cảm; táo bạo mà tinh tế B- Chuẩn bị phương tiện * Thầy : SGK,SGV, tài liệu đọc tham khảo ( Hồ Xuân Hương-từ cội nguồn vào thế tục - Đào Thái Tôn); thiết kế bài giảng ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tự tình Hồ Xuân Hương

Tự tình Hồ Xuân Hương A- Mục tiêu bài dạy : Giúp Hs - Cảm nhận được tâm trạng vừa buồn tủi vừa phẫn uất trước tình cảnh éo le và khát vọng sống,khát vọng hạnh phúc của Hồ xuân Hương - Thấy được tài năng nghệ thuật thơ Nôm của Hồ Xuân Hương: Việt hoá thơ Đường luật; cách dùng từ ngữ hình ảnh giản dị giàu sức biểu cảm; táo bạo mà tinh tế B- Chuẩn bị phương tiện * Thầy : SGK,SGV, tài liệu đọc tham khảo ( Hồ Xuân Hương-từ cội nguồn vào thế tục - Đào Thái Tôn); thiết kế bài giảng * Trò : Đọc sgk, sách bài tập và trả lời các câu hỏi gợi ý của sgk C – Phương pháp sử dụng : * Kết hợp đọc hiểu văn bản với phương pháp gợi mở nêu vấn đề, thuyết trình * Tích hợp với bài “ Lời nói-sản phẩm của cá nhân” D- Nội dung và tiến trình
Hoạt động của GV và HS Nội dung và yêu cầu cần đạt Hoạt động 1 (ổn định tổ chức – kiểm tra bài cũ) Hoạt động 2 (Tìm hiểu tiểu dẫn ) I) Tiểu dẫn - Hs đọc Sgk - Hồ Xuân Hương sinh ra và lớn lên trong (?) Qua phần giới thiệu em một giai đoạn lịch sử đầy sóng gió (nửa cuối nhận thấy điểm gì nổi bật TK XVIII nửa đầu TK XIX) trong cuộc đời và tính cách - Con người thông minh có cá tính mạnh của Hồ Xuân Hương ? mẽ,giao lưu với nhiều văn sĩ nổi tiếng - Hs trả lời - Cuộc đời và tình duyên éo le ngang trái - Gv nhận xét,khái quát - HXH sáng tác cả thơ Nôm và thơ Hán ( theo giới nghiên cứu bà để llại khoảng 40 bài thơ Nôm truyền tụng và tập “ Lưu Hương kí” gồm 24 bài thơ chữ Hán và 26 bài chữ Nôm) - HXH là nhà thơ của phụ nữ, nhà thơ trào phúng mà trữ tình, đậm đà chất văn học dân
gian - Tự tình II nằm trong chùm 3 bài cùng tên Hoạt động 3 của HXH ( Đọc hiểu văn bản ) - Gv yêu cầu Hs đọc văn bản ( II) Đọc hiểu văn bản Đọc chậm rãi,hơi trầm thể hiện nỗi buồn kín đáo xót xa ) - Hs đọc/ Gv yêu cầu Hs nêu 1) Bốn câu thơ đầu cảm nhận chung nhất về bài thơ ( Buồn,thấm thía cô đơn,quạnh vắng ) a) Hai câu đầu (?) Hai câu đầu cho thấy tác giả đang ở trong hoàn cảnh và tâm trạng như thế nào ? - Không gian, thời gian : rộng lớn, vắng - Hs trao đổi,suy nghĩ , đại lặng,đêm khuya, một con người cô độc ngồi diện trả lời đối diện với lòng mình --> Bẽ bàng - Gv định hướng gợi mở + Trống canh dồn : Thời khắc,bước đi của (?) Mở đầu bài thơ là khung cảnh gì ? Thời gian có gì đặc thời gian --> nhắc nhở con người rằng tình biệt ? Tiếng trống văng vẳng yêu,tuổi trẻ cũng đang tàn lụi --> Tăng
gợi cho em cảm giác gì ? cái yên tĩnh,vắng lặng (?) Giữa khung cảnh đó HXH + “Trơ cái hồng nhan”: Sự bẽ bàng của hiện lên như thế nào ? Trong duyên phận --> Từ “trơ” đầu câu nhấn câu thơ thứ 2 ,anh chị ấn tựợng với từ nào nhất ? tại mạnh cái tủi hổ bẽ bàng --> Từ “cái” đi liền với sao? “hồng nhan” gợi sự rẻ rúng mỉa mai (?) Nhịp điệu câu thơ thứ 2 có tác dụng như thế nào trong việc diễn tả tâm trạng của nhân vật trữ tình ? - Cá nhân suy nghĩ,trả lời + Nhịp điệu 1/3/3 --> câu thơ như bị ngắt làm 3, một tiếng nấc nghẹn ngào hay lời trì triết chính mình “ đưa cái hồng nhan của mình ra mà mạt sát” (?) Hai câu thực giúp anh chị hiểu thêm gì về nhân vật trữ tình ? - hs suy nghĩ - Gv gợi ý
(?) Cụm từ “ say lại tỉnh” gợi lên điều gì ? Hình ảnh vầng trăng ccó lien quan gì đến thân phận nữ sĩ họ Hồ ? b) Hai câu thực - Hs trình bày - Gv nhận xét, tổng hợp --> Nói rõ hơn thực cảnh và thực tình của HXH + “ Say lại tỉnh”: Gợi vòng quẩn quanh : càng say, càng tỉnh,càng cảm nhận nỗi đau thân phận + “ Vầng trăng....chưa tròn” : Gợi sự đồng nhất giữa người và cảnh , vầng trăng ...gợi sự dở dang, muộn mằn. Cảnh tình của HXH * Gv hướng dẫn Hs tổng kết 4 được gợi qua hình ảnh chứa đựng sự éo le “ Trăng sáp tàn mà chưa tròn- tuổi xuân đã câu thơ đầu, nhấn mạnh những ý cơ bản “ Nỗi buồn trôi qua mà nhân duyên không trọn vẹn . tủi,xót xa,sự bẽ của nhân vật Hương rượu thoảng qua để lại vị đắng trữ tình được biểu hiện qua chát,hương tình qua để chỉ còn phận hẩm nghệ thuật độc đáo” duyên ôi”
(?) Anh chị cảm nhận được tâm trạng gì của nhân vật trữ tình trong 2 câu thơ 5-6 ? hãy phân tích tâm trạng đó ? - Hs suy nghĩ,trao đổi thảo luận 2) Bốn câu thơ cuối - Gv gợi ý : (?) Hai câu thơ là 2 hình ảnh a) hai câu 5-6 thiên nhiên,những hình ảnh - Nỗi niềm phãn uất gửi gắm qua hình thiên nhiên đó nói lên điều gì tượng thiên nhiên + Rêu và đá : sự vật vô tri và mềm yếu ? (?) Anh chị có nhận xét gì về nhưng có một sức sống mãnh liệt. Chúng trật tự các từ ngữ trong 2 câu không bị hoàn cảnh trói buộc cứ xiên ngang thơ? Trật tự đó có tác dụng mà vươn lên trên mặt đất,cứ xé toạc chân như thế nào trong việc diễn tả mây mà biểu hiện khí phách cảnh và tình ? + Nghệ thuật đảo ngữ : Làm nổi bật sự phẫn uất cuả cỏ cây + Những động từ mạnh” xiên,đâm” + những bổ ngữ “ ngang, toạc”..thể hiện sự bướng bỉnh ngang ngạnh
* Gv nhấn mạnh: Hai câu luận là bản lĩnh khí phách của nữ sĩ => Đó chính là tâm trạng phẫn uất, sự cựa họ Hồ, đồng thời cũng minh quậy,phá phách của HXH. Rêu xiên ngang chứng cho tài năng ngôn ngữ mặt đất, đá đâm toạc chân mây như muốn xuất chúng của bà( TN trong vạch trrời bới đất mà hờn oán. Con người thơ bà luôn sống động đầy sức cũng quẫy đạp,chống chọi,phản kháng lại số sống) phận hoàn cảnh (?) Hai câu kết diễn tả tâm trạng gì của nhân vật trữ tình? Tâm trạng đó được diễn tả qua những từ ngữ nào ? Gợi ý : (?) Từ ngán diễn tả tâm trạng gì ? cụm từ “ xuân đi, xuân lại lại” gợi cho anh chị suy nghĩ gì ? - Hs trao đổi thảo luận, đại b) Hai câu kết diện trình bày - Tâm trạng chán chường,buồn tủi
- gv nhận xét,tổng hợp + Ngán : chán ngán,ngán ngẩm--> XHương chán ngán nỗi đời éo le, bạc bẽo: xuân đi, xuân lại lại nhưng con người thì tuổi xuân qua không bao giờ trở lại .Đó là tiếng thở dài ngao ngán, một nỗi chua chát khôn nguôi Hoạt động 4 + Nghệ thuật tăng tiến “ mảnh tình- san sẻ- ( củng cố,hướng dẫn ) tí con con --> diễn tả sự xót xa đến tội (?) Qua việc tìm hiểu bài nghiệp. Đó là tâm trạng của kẻ suốt đời thơ,hãy đánh giá khái quát mang thân đi làm lẽ phải chịu cảnh “ Kẻ đắp những giá trị nội dung và chăn bông, kẻ lạnh lùng”, nó là nỗi lòng của nghệ thuật của bài thơ? người phụ nữ xưa, khi hạnh phúc đối với họ (?) Theo anh chị đâu là giá trị là chiếc chăn quá hẹp nhân văn của bài thơ ? - Hs suy nghĩ, một vài em trình bày - Gv tổng hợp - Hs đọc ghi nhớ Sgk - Gv hướng dẫn học sinh giải
quyết bài 1- phần luyện tập - Gv dặn dò Hs : III) Tổng kết chung + Học thuộc bài thơ, chuẩn bị 1) Nội dung Qua lời tự tình,bài thơ nói lên bi kịch và bài “Câu cá mùa thu” - Gv rút kinh nghiệm bài dạy: khát vọng sống,khát vọng hạnh phúc của HXH . ý nghĩa nhân văn của bài thơ là ở chỗ : trong buồn tủi người phụ nữ vẫn gắng vượt lên trên số phận nhưng cuối cùng vẫn rơi vào bi kịch 2) Nghệ thuật Sử dụng từ ngữ, hình ảnh giản dị, đặc sắc, hình ảnh giàu sức gợi để diễn tả những biểu hiện phong phú của tâm trạng