BÀI GIẢNG: NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN VÀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Chia sẻ: Nguyen Van Quyet | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:93

Thêm vào BST

Báo xấu

1.248
lượt xem 329
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhà nước pháp quyền đề cao pháp luật và các giá trị pháp luật. Khẳng định đề cao pháp luật là công cụ hữu hiệu để tổ chức quản lí nhà nước, quản lí xã hội. Pháp luật trong nhà nước pháp quyền là ý chí chung của nhân dân.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÀI GIẢNG: NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN VÀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN VÀ XÂY DỰNG NNPQ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ------------------ Người biên soạn: NCS Đinh Ngọc Thắng
MỘT SỐ NHẬN THỨC CƠ BẢN VỀ I. NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN VÀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA KHÁI QUÁT VỀ THỰC TRẠNG XÂY II. DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM III. QUAN ĐIỂM CƠ BẢN VÀ NỘI DUNG XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XHCN VIỆT NAM CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN.
• Chuyện người, chuyện mình Gần 8 triệu ngoại kiều trên tổng số hơn 80 triệu dân Đức muốn nhập quốc tịch phải vượt qua kỳ thi trắc nghiệm kiến thức xã hội nước Đức, trong đó có một câu hỏi, nhà nước pháp trị là gì? với 4 câu trả lời sẵn sơ đẳng: 1- Nhà nước có quyền, 2- Đảng có quyền, 3- Công dân quyết định luật pháp và 4- Nhà nước phải tuân thủ pháp luật. (Nguồn tạp chí tia sáng/chungta.com)
CÁC THUẬT NGỮ Nhà nước Pháp quyền Nhà nước Pháp trị http://tratu.vn/ NNPQ Tư bản NNPQ xã hội chủ nghĩa Tư tưởng NNPQ Quan niệm NNPQ Khái niệm NNPQ
Nguồn gốc các thuật ngữ ở phương Tây • Rechtsstaat của Đức • Etat de droit của Pháp. • Rule of law của Anh.
1. MỘT SỐ NHẬN THỨC CƠ BẢN VỀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN VÀ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. 1.1. Khái niệm nhà nước pháp quyền và những đặc trưng cơ bản của nhà nước pháp quyền. 1.1.1. Khái niệm nhà nước pháp quyền.
Các câu hỏi cần được trả lời 1.Nhà nước pháp quyền là học thuyết, tư tưởng hay khái niệm? 2.nội hàm của nó gồm những yếu tố nào? 3.nhà nước pháp quyền có phải là kiểu nhà nước hiện đại, là mô hình khả dụng cho các nước đương đại hay chỉ là hình thức, phương pháp, nguyên tắc hay biện pháp tổ chức quyền lực nhà nước? 4. nhà nước pháp quyền XHCN có những đặc trưng gì khác với nhà nước pháp quyền nói chung? 5. để xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở nước ta trong giai đoạn hiện nay cần phải có những điều kiện gì?...
Tư tưởng (học thuyết) và Khái niệm NNPQ C:\Documents and Settings\Khoa Luat \My Documents\chuyen de K48luat\phụ lục 1.doc TƯ TƯỞNG (HỌC THUYẾT)
- Xôlông (638-559 TCN) Với chủ trương cải cách nhà nước "Chỉ có pháp luật mới thiết lập được trật tự và tạo nên sự thống nhất"; nhà nước và pháp luật là hai công cụ để thực hiện dân chủ, tự do và công bằng, vì vậy, "hãy kết hợp sức mạnh (quyền lực nhà nước) với pháp luật".
• Hêraclít (520-460 TCN) đã có sự bổ sung quan trọng, coi pháp quyền là phương tiện quan trọng để chống lại cực quyền, vì vậy ông kêu gọi: “Nhân dân phải đấu tranh để bảo vệ pháp luật như bảo vệ chốn nương thân của mình”. • Xôcrát (469-399 TCN) quan niệm về công lí trong sự tuân thủ pháp luật. Theo ông, xã hội không thể vững mạnh và phồn vinh nếu các pháp luật hiện hành không được tuân thủ, giá trị của công lí (pháp luật) chỉ có được trong sự tôn trọng pháp luật.
• Platon (427-374 TCN) Phát triển ý tưởng về sự tôn trọng pháp luật ở một góc độ khác - từ phía nhà nước.
• Aristote (384-322 TCN) Bổ sung khía cạnh mới về mối quan hệ giữa chính trị và pháp luật (chính trị được hiểu theo nghĩa là nhà nước - TG). Theo ông, cần thiết phải có sự phù hợp giữa chính trị và pháp luật, vì vậy, việc đề cao pháp luật phải gắn với cơ chế, hệ thống các cơ quan thực thi quyền lực nhà nước. : “Nhà nước nào cũng phải có cơ quan làm ra luật, cơ quan thực thi pháp luật và toà án”.
• Xixêrôn (106-43 TCN) Tiếp tục phát triển ý tưởng của Aristote đến trình độ cao hơn, ông đã đưa ra quan niệm mới về nhà nước, coi nhà nước là "một cộng đồng pháp lí", "một cộng đồng được liên kết với nhau bằng sự nhất trí về pháp luật và quyền lợi chung" và ông đã đề xuất nguyên tắc: "Sự phục tùng pháp luật là bắt buộc đối với tất cả mọi người".
• Kết luận thời cổ đại • Thời Trung đại?
•.
• J. Locke (1632-1704), nguyên tắc về tính tối cao của pháp luật đã được phát triển tới trình độ mới. có được tính tối cao thì các đạo luật phải khách quan, phải thừa nhận các quyền và tự do cá nhân, phải bảo đảm tính công khai và phải thừa nhận sự phân chia quyền lực nhà nước để tránh sự lạm quyền và tuỳ tiện. Pháp luật "phải có (những) quy tắc xử sự chung cho cuộc sống, quy tắc đó là giống nhau với mọi người và từng người, quy tắc đó được đặt ra bởi các cơ quan lập pháp. Tự do của tôi, có nghĩa là tôi được hành động theo ý nguyện của mình, nếu hành động đó không bị pháp luật cấm. Tôi không phụ thuộc vào ý chí - một ý chí không định trước, không rõ ràng của người khác".
• Như vậy, J. Locke đC đặt nền móng cho việc hình thành hai nguyên tắc mới: Cá nhân công dân "được làm tất cả những gì mà pháp luật không cấm" và các cơ quan nhà nước, công chức nhà nước "chỉ được làm những điều mà pháp luật cho phép".
• Montesquieu (1698 - 1755) trong tác phẩm "Tinh thần pháp luật" đã đề ra lí thuyết phân chia quyền lực, một trong những nội dung chủ yếu của nhà nước pháp quyền tư sản. Montesquieu cho rằng trong mỗi quốc gia đều có ba thứ quyền lực là: Quyền lập pháp, quyền hành pháp và quyền tư pháp. • Cùng với lí thuyết về phân chia quyền lực, Montesquieu cũng bổ sung thêm những quan điểm lí luận quan trọng về quyền tự do chính trị, về giải quyết vấn đề công bằng và bảo đảm tính tối cao của pháp luật.
• J. Rousseau (1712-1778) trong tác phẩm "Bàn về khế ước xã hội", bên cạnh việc phân tích những vấn đề mang tính nguyên tắc chung của việc cai trị theo pháp luật, đã bàn một cách khá cặn kẽ về các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp theo lí thuyết của Montesquieu. Nhưng J. Rousseau lại có tư tưởng và cách tiếp cận mới hết sức độc đáo đó là khẳng định tính tất yếu khách quan của khế ước xã hội và coi khế ước xã hội là cơ sở để giải quyết các vấn đề về nhà nước, pháp luật và công dân.
• I. Kant (1724-1804) là người có đóng góp quan trọng trong việc phát triển tư tưởng nhà nước pháp quyền, đã đưa ra những lập luận có tính triết lí về nhà nước pháp quyền. I. Kant cho rằng, con người là chủ thể có ý thức về phẩm giá; con người trong hành vi của mình phải tuân thủ những đạo luật đạo đức; thực chất của tự do là cái bên trong của nhân cách con người; con người có khả năng ứng xử theo mục đích với những cách thức phù hợp. Tuy nhiên, không phải ai cũng sử dụng được tự do cá nhân một cách đúng mức, do đó dễ dẫn đến chuyên quyền. Pháp luật có hiệu lực bắt buộc các cá nhân phải phục tùng ý chí chung.