Bài giảng Pháp luật đại cương - Chương 2: Pháp luật công cụ điều chỉnh các quan hệ xã hội

Chia sẻ: Tran Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:51

Thêm vào BST

Báo xấu

232
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng với các nội dung: bản chất và những đặc điểm chung của pháp luật, quy phạm pháp luật, quan hệ pháp luật, ý thức pháp luật, vi phạm luật và trách nhiệm pháp lý, pháp chế xã hội chủ nghĩa. Để nắm chi tiết nội dung các kiến thức mời các bạn cùng tham khảo bài giảng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Pháp luật đại cương - Chương 2: Pháp luật công cụ điều chỉnh các quan hệ xã hội

Please purchase a personal license. PHÁP LU T- CÔNG C I U CH NH CÁC QUAN H XÃ H I ThS. Nguy n Thu Ba Khoa Lu t i h c KTQD email: bgtb@hn.vnn.vn 1
N i dung chương 2 I. B n ch t và nh ng c i m chung c a pháp lu t II. Quy ph m pháp lu t III. Quan h pháp lu t IV. Ý th c pháp lu t V. Vi ph m pháp lu t và trách nhi m pháp lý VI. Pháp ch XHCN. 2
I. B n ch t và nh ng c i m chung c a pháp lu t Ngu n g c c a pháp lu t Khái ni m và nh ng c i m chung c a pháp lu t 3
Khái ni m pháp lu t Pháp lu t là h th ng các quy t c x s có tính b t bu c chung do Nhà nư c t ra và b o m th c hi n, th hi n ý chí c a giai c p th ng tr và nhu c u t n t i c a xã h i nh m i u ch nh các quan h xã h i, t o l p tr t t , n nh cho s phát tri n xã h i. 4
Các lo i quan h xã h i và quy ph m xã h i Quan h o c---Quy ph m o c Quan h oàn th ,tôn giáo---Quy ph m oàn th ,tôn giáo Quan h pháp lu t---Quy ph m pháp lu t 5
Nh ng c i m chung c a pháp lu t Tính giai c p c a pháp lu t Tính xã h i c a pháp lu t Tính quy ph m c a pháp lu t Tính nhà nư c c a pháp lu t. 6
M i quan h gi a pháp lu t v i các lo i quy ph m xã h i khác u là các quy ph m xã h i: Pháp lu t o c T p quán Tín i u tôn giáo i ul 7
Khác bi t gi a pháp lu t v i o c Tiêu chí Pháp lu t o c Hình thành Nhà nư c ban hành T nhân dân, các c ng ng Cơ ch b o m Cư ng ch + Thuy t T nguy n + Dư ph c, dùng quy n lu n xã h i l c nhà nư c Tính ch t ch v Ch t ch hơn Ít ch t ch hơn hình th c Ph m vi tác ng H u h t các quan h Quan h tình c m Quan h xã h i xã h i trong gia ình, cơ quan… 8
II. QUY PH M PHÁP LU T Khái ni m c i m Cơ c u Quy ph m pháp lu t c bi t. 9
Khái ni m Quy ph m pháp lu t là nh ng quy t c x s có tính b t bu c chung do Nhà nư c t ra và b o m th c hi n, th hi n ý chí c a giai c p th ng tr và nhu c u t n t i c a xã h i, nh m i u ch nh các quan h xã h i, t o l p tr t t n nh cho s phát tri n xã h i. 10
c i m c a quy ph m pháp lu t c i m chung, như c a các quy ph m xã h i c i m riêng, như c a pháp lu t. 11
Cơ c u c a quy ph m pháp lu t • Gi nh • Quy nh • Ch tài. 12
Gi nh Là b ph n c a quy ph m pháp lu t trong ó nêu rõ v i nh ng i u ki n, hoàn c nh ho c nh ng i tư ng nào thì thu c ph m vi i u ch nh c a quy ph m pháp lu t ó. Ý nghĩa c a b ph n gi nh. 13
Quy nh Là ph n ch ra trong hoàn c nh, i u ki n ã gi nh ngư i ta ư c làm gì, ph i làm gì và không ư c làm gì. Quy nh bao g m: Quy nh m nh l nh nêu lên m t cách d t khoát, rõ ràng i u không ư c làm (C m oán) ho c i u b t bu c ph i làm. Quy nh tuỳ nghi không nêu d t khoát, rõ ràng cách x s nh t nh mà cho các bên ư c t tho thu n, nh o t trong m t ph m vi nh t nh. Quy nh giao quy n là tr c ti p xác nh quy n h n c a m t ch c v , m t cơ quan nào ó trong b máy Nhà nư c ho c xác nh n các quy n nào ó c a công dân, c a m t t ch c. 14
Ch tài Là ph n ch rõ n u làm hay không làm như ph n quy nh thì s ph i ch u h u qu b t l i như th nào. Các lo i ch tài: Ch tài hành chính Ch tài dân s Ch tài k lu t Ch tài hình s 15
Ví d i u 15 Kho n 1 Lu t phá s n 2004: ’’Khi nh n th y doanh nghi p, h p tác xã lâm vào tình tr ng phá s n thì ch doanh nghi p ho c i di n h p pháp c a doanh nghi p, h p tác xã có nghĩa v n p ơn yêu c u m th t c phá s n i v i doanh nghi p, h p tác xã ó’’. i u 157 Kho n 1 B lu t hình s 1999: ’’Ngư i nào s n xu t, buôn bán hàng gi là lương th c, th c ph m, thu c ch a b nh, thu c phòng b nh, thì b ph t tù t hai năm n b y năm’’. 16
Ví d i u 179 Kho n 1 B LHS: T i vi ph m quy nh v cho vay trong ho t ng c a các t ch c tín d ng Ngư i nào trong ho t ng tín d ng mà có m t trong các hành vi sau ây gây h u qu nghiêm tr ng, thì b ph t ti n t mư i tri u ng n năm mươi tri u ng ho c ph t tù t m t năm n b y năm: a) Cho vay không có b o m trái quy nh c a pháp lu t; b) Cho vay quá gi i h n quy nh; c) Hành vi khác vi ph m quy nh c a pháp lu t v cho vay trong ho t ng tín d ng. 17
Quy ph m pháp lu t c bi t Quy ph m nguyên t c là ư c dùng làm cơ s xu t phát và tư tư ng ch o cho vi c xây d ng và thi hành các quy ph m pháp lu t khác. Quy ph m nh nghĩa xác nh nh ng c i m, nh ng thu c tính cơ b n c a s v t hay hi n tư ng, ho c c a nh ng khái ni m, nh ng ph m trù ư c s d ng trong văn b n ó. 18
Ví d i u 6 Hi n pháp 1992: “Qu c h i, H i ng nhân dân và các cơ quan khác c a Nhà nư c u t ch c và ho t ng theo nguyên t c t p trung dân ch ’’. i u 4 Kho n 1 Lu t doanh nghi p 2005: “Doanh nghi p là t ch c kinh t có tên riêng, có tài s n, có tr s giao d ch n nh, ư c ăng ký kinh doanh theo quy nh c a pháp lu t nh m m c ích th c hi n các ho t ng kinh doanh’’. 19
III. QUAN H PHÁP LU T Khái ni m, c i m quan h pháp lu t Ch th c a quan h pháp lu t N i dung c a quan h pháp lu t Khách th c a quan h pháp lu t S ki n pháp lý. 20