Các nguồn bệnh của động vật được Cục PTCN phân ra các loại gồm bệnh lây từ động vật sang người, bệnh phát sinh trong nước và bệnh ngoại lai. Khi có dịch xảy ra, trước hết phải giám sát bệnh qua môi trường không khí, nước... và quản lý dịch bệnh qua biểu hiện lâm sàng và phân tích mẫu bệnh phẩm.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng phương pháp thí nghiệm trong chăn nuôi và thú y tập 1 part 2
- 2. Tóm t t và trình bày các d li u
2.1. Các v n ñ s ñ c p t i
• Tóm t t d li u
• Bi u ñ và t ch c ñ
• T ng th và m u
• Các tham s th ng kê mô t
2.2. Gi i thi u
B n thân s li u thô không nói lên ý nghĩa gì. Nó ch th c s có giá tr khi ta có th rút
ra nh ng k t lu n t s li u ñó. ð có th rút ra nh ng thông tin tóm t t h u ích t s
li u thô thì chúng ta c n ph i thay th s li u thô b ng s li u tinh dư i d ng s ho c ñ
th . Tóm t t d li u bao g m các thông tin v phân ph i s lư ng phân ph i t n su t,
các tham s ch v trí (trung bình, trung v , mode) và m c ñ phân tán (phương sai, biên
ñ dao ñ ng, h s bi n ñ ng).
2.3. Phân ph i t n su t
2.3.1. Phân ph i t n su t c a các tính tr ng ch t lư ng
Khi d li u thu ñư c dư i d ng th h ng ho c thu c tính (bi n ñ nh tính), m i m t quan
sát s tr thành các nhóm ho c th h ng. Chúng ta có th dùng bi u ñ d ng c t ho c
d ng bánh ñ bi u di n s ho c ph n trăm c a t ng nhóm.
Ví d : S con ñ ra qua các l a ñư c theo dõi t i tr i M Văn t năm 1996 ñ n năm
2001 (s li u ñư c l y t ñ tài c p Nhà nư c):
S con ñ ra (con)
La T n su t (%) T n su t tích lu (%)
1 337 29.82 29.82
2 275 24.34 54.16
3 213 18.85 73.01
4 137 12.12 85.13
5 86 7.61 92.74
6 49 4.34 97.08
7 22 1.95 99.03
8 8 0.71 99.73
9 2 0.18 99.91
10 1 0.09 100.00
• Bi u ñ d ng c t
Trong bi u ñ d ng c t t ng nhóm trong m t bi n ñư c th hi n dư i d ng c t. Di n
tích c a các c t và các kho ng tr ng tr c hoành ñ u không có ý nghĩa; ñi u quan
tr ng nh t là chi u cao (n u là c t th ng ñ ng) ho c chi u dài (n u là c t n m ngang)
c a các c t. Chi u cao ho c chi u r ng s t l v i ph n trăm c a t ng nhóm.
8
- Ví d : Bi u ñ v s con ñ ra qua các l a t i tr i M Văn t năm 1996 ñ n 2001
Bi u ñ d ng c t ñ ng
Bi u ñ d ng c t n m ngang
• Bi u ñ d ng bánh
Bi u ñ d ng bánh hình tròn dùng ñ
bi u di n d li u thu c các l p ho c các
nhóm khác nhau b ng các mi ng t l
v i t n su t ho c s lư ng tương ng.
Bi u ñ d ng bánh cũng thư ng ñư c
s d ng ñ so sánh, vì t l dư i d ng
mi ng d quan sát hơn b ng m t thư ng
hơn là chi u cao c a t ng c t.
Ví d : Bi u ñ d ng bánh v s con ñ
ra qua các l a
9
- 2.3.2. Phân ph i t n su t c a các tính tr ng s lư ng (d li u 1 chi u)
Ta s d ng t ch c ñ và ñ th ñ bi u di n các d li u ñ nh lư ng.
• T ch c ñ
Phân b t n su t ho c s lư ng c a bi n liên t c có th bi u di n dư i d ng t ch c ñ .
Trong t ch c ñ di n tích c a t ng hình ch nh t t l v i t n su t ho c s lư ng trong
t ng kho ng.
Ví d : Kh i lư ng (g) c a 174 qu tr ng gà cân ñư c t i tr i Quang Trung, Trư ng ðH
Nông nghi p I Hà N i (s li u ñư c l y t ñ tài nhóm sinh viên nghiên c u khoa h c
năm h c 2002 - 2003)
54,9 54,0 55,8 50,4 55,3 50,3 53,1 50,9 50,9 53,8
54,5 52,2 54,3 55,5 51,8 53,6 52,5 48,5 52,8 55,0
52,3 52,0 52,0 53,1 55,8 53,4 51,2 49,5 52,6 54,7
56,4 56,1 55,4 53,5 44,7 64,4 55,4 54,8 55,5 58,7
65,6 59,9 65,5 48,0 65,5 55,0 55,0 55,0 62,2 61,6
46,1 50,0 53,5 53,0 61,5 62,0 61,1 58,6 59,7 52,6
50,6 54,2 63,1 53,6 61,0 58,2 53,9 50,6 55,5 57,5
65,2 61,0 61,6 63,0 58,0 58,6 58,4 58,7 65,2 61,8
60,7 63,7 62,2 63,4 64,1 63,7 73,4 62,7 61,5 59,9
58,2 54,2 53,8 49,4 60,3 64,6 61,5 59,0 70,4 61,8
64,2 59,8 56,2 62,9 56,5 37,9 43,3 39,4 41,3 41,3
41,6 43,8 39,4 42,3 40,8 40,0 41,3 37,9 45,8 41,4
40,6 40,4 45,4 38,4 37,5 42,0 38,6 37,8 40,3 41,3
38,5 43,3 42,6 38,2 43,7 41,6 38,8 39,0 39,4 51,7
49,7 51,7 50,7 47,6 54,8 52,9 52,9 54,0 41,6 50,3
52,1 47,9 49,1 47,0 49,8 51,9 48,6 48,6 60,0 52,9
Ta bi u di n t n su t c a 174 qu tr ng này b ng t ch c ñ sau
10
- • ð t h ñi m
m c ñ gi i h n, thì t t nh t ta bi u di n t ng quan sát dư i d ng
N u s li u quan sát
ñ th ñi m.
• ð th h p
M t s chương trình máy tính cho ta m t d ng ñ th m i ki u như m t cái h p, vì v y
chúng ta g i là ñ th d ng h p. Ki u ñ th này ñư c s d ng ñ mô t d li u c a bi n
liên t c
2.3.3. Tóm t t và bi u di n d li u các tính tr ng s lư ng (d li u 2 chi u)
ð th phân tán ñư c s d ng m t cách r t h u hi u khi ta quan tâm ñ n m i liên h
gi a 2 bi n liên t c. ð th ñư c xây d ng khi ta v n các ñi m trên h to ñ , các ñi m
này có to ñ là xiyi. ð th sau ñây bi u di n m i liên h gi a kh i lư ng qu tr ng gà
v i kh i lư ng lòng tr ng tr ng c a 174 qu (ñ tài nghiên c u c a sinh viên l p
CN45A năm h c 2002 - 2003).
11
- 2.4. Các s ño v v trí và m c ñ phân tán
2.4.1. M u và t ng th
2.4.1.3. T ng th
T ng th là t p h p t t c các thành viên có cùng m t ñ c tính nh t ñ nh. T ng th có
th là có th c và chính vì v y có th li t kê ra, ví d s lư ng l n nái các tr i l n
gi ng các t nh phía B c Vi t Nam. Chúng cũng có th ch gi thi t và không th li t
kê ñư c, ví d s l n nái hi n có Vi t Nam.
ð c trưng c a t ng th là r t l n - th m chí là không h n ch ! T ng th có th ñư c
miêu t b ng nh ng tham s c a t ng th (ký hi u b ng các ch cái Hy L p)
Trung bình qu n th = µ
Phương sai qu n th = σ2
Trong su t khoá h c này, ta luôn gi s r ng phân ph i t n su t c a qu n th nghiên c u
luôn có phân b chu n v i trung bình qu n th = µ, và phương sai qu n th = σ2.
σ σ
TÇn suÊt
µ
-4 -2 0 2 4
GÝa trÞ quan s¸t (y)
12
- D ng rút g n: y ~ N(µ,σ2). ð c là: Bi n y có phân b chu n v i trung bình µ và
phương sai σ2
ð i v i phân b chu n ta luôn có:
68% s quan sát n m trong kho ng µ ± 1σ
95% s quan sát n m trong kho ng µ ± 2σ
99,7% s quan sát n m trong kho ng µ ± 3σ
T m t qu n th l n, chúng ta thư ng khó xác ñ nh các giá tr này m t cách chính xác.
N u ta ti n hành nghiên c u toàn b các cá th c a m t qu n th . Công vi c này ñòi h i
r t nhi u th i gian và kinh phí; n u ñ ng trên phương di n kinh t thì không hi u qu .
Ti n hành nghiên c u m t t ng th ñôi khi cho ta k t qu không chính xác; do có nhi u
ngư i tham gia và cũng có r t nhi u phương ti n ño ñ c khác nhau nh ng th i ñi m
khác nhau d n ñ n sai s r t l n. Xu t phát t th c t trên, trong nghiên c u ch t p
trung nghiên c u trên các m u ñ i di n.
2.4.1.4. Mu
Chúng ta có th ch n m t m u (dung lư ng m u n) t qu n th m t cách "ng u nhiên".
Ví d : n = 20 m u (s) ñư c ch n m t cách ng y nhiên t m t qu n th N = 1,000 ( )
M u ñư c ch n m t cách ñ i di n cho qu n th - nhưng cách ch n này không có gì ñ m
b o là ñã ch n ñư c m t m u ñ i di n. Vì v y ñ k t qu có tin c y cao c n ph i có s
l p l i trong vi c rút m u nghiên c u.
Nghiên c u trên các m u ñ i di n s d dàng hơn, nhanh hơn và r hơn so v i vi c
nghiên c u c qu n th (n
- T các s ño c a m u ta có th s d ng các giá tr ñó ñ ư c tính cho qu n th :
Trung bình m u ( y ) → Trung bình qu n th (µ)
Phương sai m u (s2) → phương sai qu n th (σ2)
• Lưu ý
N u 1 bi n x có phân b v i trung bình µ và σ2 , thì bi n x là giá tr trung bình c a m u
v i n quan sát c a bi n x s có phân b v i trung bình µ và phương sai σ2/n
2.4.2. Các các s ño v v trí và m c ñ phân tán
2.4.2.5. Các v n ñ s ñ c p t i
• Các s ño v v trí
Trung bình
Trung v
Mode
• Các s ño v m c ñ phân tán
Phương sai
ð l ch chu n
Mi n t v
Ví d : Mead và c ng s (1993) trang34
Ba tr i s d ng các phương pháp chăn nuôi l n khác nhau. S d ng các gi ng l n tương
t nhau. Th i gian t lúc cai s a ñ n xu t bán ñư c ghi l i như sau (ngày):
Tr i 1 Tr i 2 Tr i 3
105 107 100
112 108 107
99 104 100
97 112 113
104 101 103
117 103 115
105 98
108 110
105
2.4.2.6. Các tham s ch v trí
Trung bình c ng
• Công th c tính:
1n
y = ∑ y i = ( y1 + y 2 + ... + y n )
1
n i =1 n
14
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
