Bài giảng quản trị học

Chia sẻ: Quanghai Quanghai | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

1.904
lượt xem 432
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Là một hệ thống bao gồm các cấp quản trị (theo chiều dọc) và các khâu quản trị (theo chiều ngang) được trao những quyền hạn, trách nhiệm nhất định các công việc và các chức năng quản trị khác nhau, nhằm đạt các mục tiêu của hệ thống. Nếu 1 tổ chức thiếu một cơ cấu quản trị hợp lý sẽ gây ra nhiều khó khăn, phức tạp cho công tác quản trị. Cơ cấu tổ chức càng hoàn hảo thì công tác quản trị càng tác động có hiệu quả đến quá trình sản xuất kinh doanh và sự......

Chủ đề:

Bình luận(1) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng quản trị học

Haõy neâu caùc loaïi cô caáu toå chöùc quaûn tri : I - Ñònh nghóa : Laø moät heä thoáng bao goàm caùc caáp quaûn trò (theo chieàu doïc) vaø caùc khaâu quaûn trò (theo chieàu ngang) ñöôïc trao nhöõng quyeàn haïn, traùch nhieäm nhaát ñònh caùc coâng vieäc vaø caùc chöùc naêng quaûn trò khaùc nhau, nhaèm ñaït caùc muïc tieâu cuûa heä thoáng. Neáu 1 toå chöùc thieáu moät cô caáu quaûn trò hôïp lyù seõ gaây ra nhieàu khoù khaên, phöùc taïp cho coâng taùc quaûn trò. Cô caáu toå chöùc caøng hoaøn haûo thì coâng taùc quaûn trò caøng taùc ñoäng coù hieäu quaû ñeán quaù trình saûn xuaát kinh doanh vaø söï hoaït ñoäng cuûa heä thoáng quaûn trò caøng tieän lôïi. II - Phaân loaïi : Coù nhieàu cô caáu quaûn trò khaùc nhau. 1/- Cô caáu toå chöùc quaûn trò tröïc tuyeán : Cô caáu naøy goàm coù moät caáp treân vaø caùc caáp döôùi döôùi. Toaøn boä coâng vieäc quaûn trò ñöôïc giaûi quyeát theo moät keânh lieân heä ñöôøng thaúng (tröïc tuyeán). (xem hình). Öu ñieåm : - Ngöôøi laõnh ñaïo ñôn vò chòu traùch nhieäm hoaøn toaøn veà nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc trong ñôn vò kình. Do ñoù taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc thöïc hieän cheá ñoä thuû tröôûng vaø raát coù hieäu quaû khi phaïm vi nhöõng vaán ñeà giaûi quyeát khoâng lôùn, baûn thaân caùc vaán ñeà ñôn giaûn vaø coù theå giaûi quyeát ôû caáp laõnh ñaïo gaàn nhaât. - Ngöôøi thöøa haønh chæ nhaän vaø thi haønh meänh leänh cuûa ngöôøi laõnh ñaïo caáp treân tröïc tieáp. Nhöôïc ñieåm : - Ngöôøi laõnh ñaïo phaûi coù kieán thöùc toaøn dieän thuoäc nhieàu lónh vöïc khaùc nhau. 2/- Cô caáu quaûn trò theo chöùc naêng : Cô caáu naøy ñöôïc söû duïng khi khoái löôïng coâng vieäc trôû neân raát lôùn, caùc nhieämvuï quaûn trò ñöôïc phaân chia cho caùc boä phaän chöùc naêng rieâng bieät. (xem hình) Öu ñieåm : - Moãi coâng vieäc coù theå giao cho nhöõng nhaø quaûn trò vieân gioûi coù khaû naêng laøm toát coâng vieäc ñoù. - Moãi quaûn trò vieân coù quyeàn tröïc tieáp ra meänh leänh cho caùc ñôn vò saûn xuaát khaùc nhau. Nhöôïc ñieåm : - Khoâng phaân ñònh roõ ai laø ngöôøi chòu traùch nhieäm. - Nhöõng ngöôøi thöøa haønh nhaän ñöôïc meänh leänh töø nhieàu nguoàn tin khaùc nhau, do ñoù coù theå phaùt sinh maâu thuaån gaây nhieàu khoù khaên trôû ngaïi vaø laøm thieät haïi cho saûn xuaát. - Thoâng tin phaûn hoài giaûi quyeát chaän do qua nhieàu caáp, khaâu gaây trôû ngaïi cho saûn xuaát. 3/- Cô caáu tröïc tieáp – chöùc naêng : Theo cô caáu naøy, caùc cô quan chöùc naêng khoâng coù quyeàn ra leänh tröïc tieáp cho nhöõng ñôn vò saûn xuaát maø chò tham möu tön vaán 1
giuùp thuû tröôûng chuaån bò quyeát ñòn. Caùc quyeát ñònh naøy ñöôïc ñöa xuoáng caùc ñôn vò saûn xuaát thoâng qua ngöôøi laõnh ñaïo. Coù nghóa laø quyeát ñònh nhöõng vaán ñeà veà ngöôøi thuû tröôûng vaø caùc ñôn vò saûn xuaát chæ nhaän meänh leänh töø moät ngöôøi. Öu ñieåm : - Caùc cô quan chöùc naêng chæ tham möu coá vaán cho thuû tröôûng ñôn vò khi ra quyeát ñònh , tìm ra nhöûng giaûi phaùp toát öu cho nhöõng vaán ñeà phöùc taïp, giuùp thuû tröôûng giaûi quyeát ñöôïc nhieàu vaán ñeà phöùc taïp. - Caùc cô quan chöùc naêng theo doõi vaø giaùm saùt caáp döôùi. - Chæ coù moät caáp laõnh ñaïo tröïc tieáp môùi ñöôïc quyeàn ra quyeát ñònh thuoäc nhieàu lónh vöïc khaùc nhau. Nhöôïc ñieåm : - Moâ hình naøy chöa xaùc ñònh roõ quan nieäm roõ vò trí, nhieäm vuï cuûa caùc cô quan chöùc naêng. - Caàn phaûi laøm roõ moãi boä phaän caù nhaân thuoäc vaøo ai vaø nhöõng ai thuoäc vaøo hoï, trong coâng vieäc caàn lieân heä vôùi boä phaän naøo vaø lieân heä theo kieåu naøo. 4/- Cô caáu toå chöùc kieåu ma traân : Caáu truùc naøy thöôøng coù hai heä thoáng chæ huy caëp ñoâi : QT vieân laõnh ñaïo boä phaän chöùc naêng vaø QT laõnh ñaõo döï aùn. Moãi saûn phaåm, döï aùn hay chöông trình ñöôïc phuï traùch bôûi moät nhaø QT. Nhaø QT naøy seõ tuyeån vaøo döï aùn nhöõng nhaân vieân laáy töø ngaønh chöùc naêng. Söï ñan xen theo chöùc naêng vaø theo saûn phaåm chính laø ñaëc tröng cuûa cô caáu toå chöùc kieåu ma traân. (xem hình) Öu ñieåm : - Söï phaân ngaønh theo chöùc naêng ñaûm baûo söï chuyeân saâu vaø tieát kieäm. - Hình thöùc toå chöùc linh ñoäng, ít toán keùm, ñaùp öùng ñöôïc vôùi tình hình saûn xuaát kinh doanh hieän ñaïi vôùi caùc saûn phaåm thöôøng xuyeân thay ñoåi. Nhöôïc ñieåm : - Ñieàu naøy traùi vôùi nguyeân taéc coå ñieån veà heä thoáng chæ huy daån ñeán nhieàu thieáu xoùt xaûy ra. Chính söï laãn loän vaø thieáy soùt naøy laø nguyeân nhaân gaây ra tranh chaáp quyeàn löïc giöõa caùc nhaân vieân. - Quyeàn haønh khoâng phaân ñònh roõ raøng. - Thoâng tin khoâng bieát baùo caùo cho ai. Trænh baøy caùc quan nieäm veà baûn chaát, thaùi doä haønh vi cuûa con ngöôøi QT : Tröôùc heát ta caàn phaûi nhaän thöùc raèng con ngöôøi laø moät theå phöùc taïp, ña daïng vaø cuï theå. Hoï coù nhöõng nhu caàu tham voïng, quan ñieåm, trình ñoä hieåu bieát, kyõ naêng, tieàm naêng khaùc nhau. Nhieäm vuï cuûa nhaø QT laø khuyeán khích moïi ngöôøi ñoùng goùp moät caùch coù hieäu quaû vaøo vieäc hoaøn thaønh caùc muïc tieâu cuûa doanh nghieäp, ñoàng thôøi ñaùp öùng moïi nguyeän voïng vaø nhu caàu roeâng cuûa hoï trong quaù trình ñoù. Nghieân cöùu veà baûn chaát con ngöôøi chính laø tìm hieåu ñoäng cô thuùc ñaåy hoï laøm vieäc, nhaän roõ muïc ñích gì maø ngöôøi ta laøm vieäc, Do vaäy nhaø QT caàn phaûi coù söï hieåu bieát veà con ngöôøi vaø baûn chaát cuûa hoï. 2
Caùc quan nieäm veà baûn chaát cuûa con ngöôøi : 1/- Quan nieäm veà con ngöôøi cuûa Edrag H Schein : OÂng ñaõ ñöa ra 4 moâ hình quan nieäm veà con ngöôøi. - Moâ hình vì lôïi ích kinh teá : OÂng cho raèng con ngöôøi tröôùc heát bò thuùc ñaåy bôûi ñoäng cô kinh teá. Nhöõng ñoäng cô naøy laïi bò chæ ñaïo, giaùm saùt bôûi xí nghieäp neân con ngöôøi thöïc chaát laø thuï ñoäng, bò söû duïng, bò thuùc ñaåy theo höôùng xí nghieäp mong muoán. - Moâ hình vì nhu caàu XH : Moâ hình naøy gaén lieàn vôùi nhöõng giaû thuyeát veà maët XH, noù döïa treân quan ñieåm cho raèng veà cô baûn con ngöôøi bò thuùc ñaåy bôûi nhöõng nhu caàu XH. - Moâ hình töï thaân vaän ñoäng : ÔÛ ñaây caùc ñoäng cô ñöôïc chia thaønh 5 nhoùm trong moät heä thoáng caáp baäc töø nhöõng nhu caàu ñôn giaûn ñeå toàn taïi cho tôùi nhöõng nhu caàu cao nhaát veà töï thaân vaän ñoäng. Theo quan ñieåm naøy thì con ngöôøi töï thuùc ñaåy mình, hoï muoán ñöôïc vaø coù theå ñöôïc töï hoaøn thieän. - Moâ hình phöùc taïp : Moâ hình naøy gaén lieàn vôùi nhöõng giaû thuyeát con ngöôøi laø moät thöïc theå phöùc hoïp vaø coù khaû naêng thay ñoåi ñöa ñeán nhieàu ñoäng cô khaùc nhau keát hôïp thaønh moät maãu vaän ñoäng thích hôïp. 2/- Quan nieäm veà con ngöôøi Mc Gregor : Mc Gregor ñaõ ñöa ra 2 heä thoáng giaû thuyeát veà baûn chaát con ngöôøi vaø ñöôïc goïi laø thuyeát X vaø thuyeát Y. Thuyeát X : OÂng co raèng con ngöôøi noùi chung voán dó khoâng thích laøm vieäc vaø seõ traùnh vieäc neáu hoï coù theå traùnh ñöôïc. Vì ñaëc tính naøy cuûa con ngöôøi neân ñeå hoï laøm vieäc toát nhaø QT phaûi thöôøng xuyeân kieåm tra, giao nhieäm vuï vaø ñe doïa raèng hình phaït ñeå buoäc hoï phaûi coù nhöõng coá gaéng thích hôïp ñeå thöïc hieän nhöõng muïc tieâu cuûa xí nghieäp. Thuyeát Y : Con ngöôøi cuõng thích vaø caàn laøm vieäc nhö nghó ngôi, giaûi trí. Do ñoù vieäc kieåm tra töø beân ngoaøi vaø ñe doïa baèng hình phaït khoâng phaûi laø bieän phaùp duy nhaát ñeå taïo ra nhöõng noå löc hoaøn thaønh nhöõng muïc tieâu cuûa toå chöùc. Trong nhöõng ñieàu kieän ñuùng ñaén, con ngöôøi bieát raèng hoï khoâng chæ neân chaáp nhaän maø coøn thaáy traùch nhieäm cuûa mình. Do ñoù hoï coù theå chuû ñoäng vaø töï giaùc trong vieäc thöïc hieän caùc muïc tieâu maø hoï mong muoán. 3- Lyù thuyeát Z cuûa Nhaät baûn : William Ouchi : Caùc nhaø QT Nhaät cho raèng trong thöïc teá khoâng coù ngöôøi lao ñoäng naøo hoaøn toaøn coù baûn chaát nhö thuyeát X vaø thuyeát Y. Ñoù chæ laø thaùi ñoä lao ñoäng cuûa con ngöôøi vaø thaùi ñoä lao ñoäng ñoù tuøy thuoäc vaøo thaùi ñoä vaø caùch thöùc hoï ñöôïc ñoái xöû nhö theá naøo trong thöïc teá . Moïi ngöôøi lao ñoäng ñeàu coù theå lao ñoäng moät caùch haêng haùi, nhieät tình neáu hoï ñöôïc tham gia vaøo caùc quyeát ñònh QT vaø coâng ty qun taâm ñeán nhöõng nhu caàu cuûa hoï. Trình baøy caùc lyù thuyeát ñoäng vieän (ñoäng cô thuùc ñaåy) Ñoäng cô thuùc ñaåy laø nhöõng xu höôùng vaø söï coá gaéng ñeå thoûa maõn nhöõng mong muoán hoaëc moät muïc tieâu nhaát ñònh. Caùc lyù thuyeát veà ñoäng cô thuùc ñaåy. 1/- Lyù thuyeát phaân caáp caùc nhu caàu cuûa Abraham Maslow ; 3
OÂng ñaõ nhìn nhaän caùc nhu caàu cuûa con ngöôøi theo hình thaùi phaân caáp, saép xeáp theo moät thöù töï taêng daàn töø nhu caàu thaáp nhaát ñeán nhu caàu cao nhaát vaø oâng keát luaän moät khi nhoùm nhu caàu ñöôïc thoûa maõn thì loaïi nhu caàu naøy khoâng coøn laø ñoäng cô thuùc ñaåy nöõa. OÂng cho raèng ôû con ngöôøi coù 5 nhu caàu sau : - Nhu caàu sinh lyù : Laø nhöõng nhu caàu cô baûn ñeå duy trì cuoäc soáng nhö : aên, uoáng, nghó ngôi … - Nhu caàu veà an ninh hoaëc an toaøn : Laø nhöõng nhu caàu veà tình baïn, tình ñoàng chí, nhu caàu muoán ñöôïc keát naïp vaøo caùc hoäi ñoaøn. Do con ngöôøi laø caùc thaønh vieân XH neân hoï caàn naèm trong XH ñoù vaø ñöôïc nhöõng ngöôøi khaùc chaáp nhaän. - Nhu caàu veà söï toân troïng : Con ngöôøi muoán ñöôïc ngöôøi khaùc toân troïng. Nhu caàu naøy daãn tôùi nhöõng söï thoûa maõn nhö quyeàn löïc, uy tín, ñòa vò vaø loøng töï tin. - Nhu caàu töï thaân vaän ñoäng (töï hoaøn thieän) : Ñaây laø nhu caàu cao nhaát trong caùch phaân loaïi cuûa Maslow. Ñoù laø söï mong muoán ñeå ñaït ñeán choå maø con ngöôøi coù theå ñaït ñeán. (xem hình) 2/- Lyù thuyeát veà ñoäng cô thuùc ñaåy theo 2 loaïi yeáu toá cuûa Hezberg : OÂng chia bieän phaùp Qt thaønh hai loaïi caên cöù treân 2 yeáu toá : - Yeáu toá duy trì : Laø nhöõng bieän phaùp cuûa nhaø QT maø khi aùp duïng khoâng ñem laïi söï haêng haùi hôn trong khi laøm vieäc nhöng neáu khoâng coù, thì ngöôøi lao ñoäng seõ baát maõn vaø laøm vieäc keùm haêng haùi. Caùc yeáu toá ñoù laø : chính saùch cuûa xí nghieäp, ñieàu kieän laøm vieäc, löông boång - Yeáu toá ñoäng vieân : Laø nhöõng bieän phaùp QT coù taùc duïng thuùc ñaåy ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc haêng haùi hôn, nhöng neáu khoâng coù, thì hoï vaån laøm vieäc bình thöôøng caùc yeáu toá ñoù laø : giao phoù traùch nhieäm cho hoï, taïo ñieàu kieän cho hoï phaùt trieån. Töø ñoù, oâng löu yù vôùi caùc nhaø QT 2 möùc ñoä khaùc nhau cuûa thaùi ñoä lao ñoäng maø nhaân vieân coù theå coù. Nhaø QT phaûi bieát nhaân vieân laøm vieäc theo caùch naøo ñeå töø ñoù ñöa ra nhöõng bieän phaùp thích hôïp thuùc ñaåy nhaân vieân laøm vieäc. 3/- Lyù thuyeát ñoäng cô thuùc ñaåy theo hy voïng cuûa Vroom : Lyù thuyeát cuûa Vroom khaúng ñònh raèng ñoäng cô thuùc ñaåy con ngöôøi laøm vieäc seõ ñöôïc xaùc ñònh bôûi giaù trò maø hoï ñaët vaøo keát quaû coá gaéng cuûa hoï, ñöôïc nhaân theâm bôûi nieàm tin maø hoï coù. Thuyeát cuûa Vroom coù theå ñöôïc phaùt bieåu nhö sau : Ñoäng cô thuùc ñaåy = möùc ham meâ * nieàm hy voïng 4/- Moâ hình Porter vaø Lawler : Porter vaø Lawler ñaõ ñi tôùi moät moâ hình ñoäng cô thuùc ñaåy hoaøn haûo hôn, maø phaàn lôùn ñöôïc xaây döïng treân lyù thuyeát veà nieàm hy voïng. (xem hình) Nhö moâ hình ñaõ cho thaáy, toaøn boä söï coá gaéng hay söùc maïnh cuûa ñoäng cô thuùc ñaåy tuøy thuoäc vaøo giaù trò cuûa phaàn thöôûng vaø khaû naêng nhaän ñöôïc phaàn thöôûng ñoù. Tieáp ñoù, keát quaû thöïc hieän nhieäm vuï ñöôïc xaùc ñònh bôûi ñoäng cô thuùc ñaåy, khaû naêng laøm vieäc cuûa con ngöôøi vaø söï nhaän thöùc veà nhieäm vuï caàn thieát. Söï thöïc hieän 4
toát nhieäm vuï taát yeáu seõ daån ñeán phaàn thöôûng noäi taïi vaø phaàn thöôûng beân ngoaøi. Nhöõng phaàn thöôûng naøy cuøng vôùi phaàn thöôûng hôïp lyù theo nhaän thöùc seõ daãn ñeán söï thoûa maõn vaø chính söï thoûa maõn goùp phaàn laøm cho giaù trò cuûa phaàn thöôûng ñöôïc naâng cao coøn keát quaû thöïc hieän nhieäm vuï caøng cao thì khaû naêng nhaän ñöôïc phaàn thöôûng caøng lôùn. 5