Bài giảng Quy hoạch đô thị và điểm dân cư: Bài 2 - ThS. KTS Nguyễn Ngọc Uyên, ThS. KTS. Nguyễn Quang Vinh

Chia sẻ: Gió Biển | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

Thêm vào BST

Báo xấu

171
lượt xem 39
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Quy hoạch đô thị và điểm dân cư - Bài 2: Quá trình hình thành và phát triển đô thị - Đô thị hóa" cung cấp cho người đọc các kiến thức: Lược khảo về quá trình phát triển đô thị thế giới, khái quát quá trình phát triển đô thị Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quy hoạch đô thị và điểm dân cư: Bài 2 - ThS. KTS Nguyễn Ngọc Uyên, ThS. KTS. Nguyễn Quang Vinh

KHOA XÂY DỰNG VÀ ĐiỆN Ths KTS. NGUYỄN NGỌC UYÊN
NỘI DUNG  I. Lược khảo về quá trình phát triển đô thị thế giới II. Khái quát quá trình phát triển đô thị Việt Nam
1. Thời kỳ cổ đại 2. Đô thị thời trung đại 3. Đô thị thời cận đại
1. Thời kỳ cổ đại •30.000 đến 1000 năm trứơc Công nguyên đến năm 500 sau Công nguyên • Phát triển mạnh - từ 9000 năm trước Công nguyên • Đô thị xuất hiện ở vùng Lưỡng Hà (Ai Cập), vùng Tiểu Á, Trung Á, Ấn Độ và Trung Quốc. • Nhiều hình thức và quan niệm xây dựng đô thị đã hình thành.
Bản đồ các quốc gia cổ đại Phương Tây
Quan điểm về định cư Các điểm dân cư được xây dựng dọc ven sông, nguồn nước được coi là yếu tố cơ bản của sự tồn tại. Về kinh tế: Các cơ sở sản xuất nông nghiệp và thương mại được coi là động lực chính của sự phát triển. Về xã hội: Nền tảng của dân tộc và tôn giáo được lấy làm tôn chỉ cho các họat động trung tâm về chính trị. Về an ninh quốc phòng: Người cổ xưa luôn coi trọng, họ xây dựng các điểm dân cư tập trung ở những nơi dễ dàng quan sát kẻ địch tấn công.
Cấu trúc đô thị. Đô thị cổ Ai Cập • Người Ai Cập cổ đại sống tập trung dọc theo bờ sông Nin. • Xây dựng các khu lăng mộ: Kim tự tháp là điển hình cho một tư tưởng về uy quyền của nhà nước và vua chúa. • Đô thị cổ đại Ai Cập ở hạ lưu sông Nin thường là hình chữ nhật, xây dựng vào khoảng 3500 năm trước CN. Phân khu chức năng rỏ ràng: cung điện Pharaon, chủ nô, nô lệ. • Chịu sự ảnh hưởng về mặt tôn giáo.Thành phố được quy hoạch theo dạng đa tâm và thờ thần mặt Mặt bằng Tp.Kahun trời.
Cấu trúc đô thị.
Phân chia giữa kiến trúc tôn giáo và dân dụng. Vật liệu khác nhau. Tượng nhân sư và kim tự tháp Gizeh
• Nền văn minh ảnh hưởng mạnh mẽ đến thế giới: văn hóa, triết học, nghệ thuật, kiến trúc,… • Các thành bang rời rạc, mang tính nhỏ lẻ. Hi Lạp cổ đại • Thành phố bàn cờ của Hyppodamus là điểm đặc trưng của quy hoạch Hi Lạp cổ đại. • Bố cục mặt bằng của thành phố được chia thành các lô phố theo hệ thống đường ô cờ với hai hướng chính Nam Bắc và Đông Tây; • Khoảng cách giữa các đường khoảng từ 30 m đến 50 m. Mặt bằng thành phố Priene Hi Lạp.
• Các thành phố đều có các trung tâm và Hi Lạp cổ đại quảng trường chính, được gọi là Acropolis và Agora. • Acropolis là khu vực trung tâm của thành phố, nơi tập trung các đền thờ mang tính tâm linh và nhà ở của các quan tòa cao cấp. • Agora thực chất là một quảng trường ở trung tâm, nơi tập trung các sinh hoạt về thương mại và hành chính của thành phố. • Luật lệ nghiêm ngặt nhưng ít khắc nghiệt, đề cao tính dân chủ, đề cao tính giáo dục và môi trường sống đô thị • Thành phố lý tưởng có quy mô 10.000 dân và chia thành 3 phân khu theo 3 cấp hệ thống Mặt bằng thành phố Miletus luật lệ.
Hi Lạp cổ đại Mục đích dân dụng đưa lên hàng đầu. Hy lạp xem con người là trung tâm vũ trụ, công trình thường theo tỷ lệ con người Xem thần linh như con người. Mặt bằng thành phố Miletus
La Mã cổ đại • Đế quốc La Mã được hình thành từ thế kỉ thứ III trước CN và hưng thịnh nhất vào khoảng thế kỉ thứ II và thế kỉ thứ I cho đến tận năm 30 trước CN • Quy hoạch và kiến trúc La Mã cổ đại bị ảnh hưởng sâu sắc của nền văn minh Hi lạp. • Nhiều quảng trường và nhóm quảng trường cùng với hệ thống các công trình công cộng lớn như nhà hát, đấu trường, nhà tắm, mậu dịch, chợ, cung điện, nhà thờ, miếu tự và các đài kỉ niệm • Đô thị cổ La Mã là tính chất phòng thủ. Mặt bằng thành phố có dạng như các trại lính • Trung tâm thành phố đặtồn tại điểm giao nhau giữa hai trục đường. Thành phố phát triển thêm các khu vực dân cư ở phía ngoài theo các đường nhập thành
La Mã cổ đại • Đô thị thường có tường thành bao quanh kiên cố. • Phân khu vực trung tâm: thể hiện rõ rệt từng khu chức năng • Các trục định hướng của đô thị không bị chi phối bởi các quan niệm tôn giáo, không bị ràng buộc theo địa hình. • Dân cư phát triển theo từng ô vuông theo hình bàn cờ • Mỗi ô phố có kích thước từ 70X70m đến 150 X150m. Mật độ dân cư 250 – 500 người/ha, dân số từ 20.000 đến 100.000 người. Mặt bằng thành TimGat • Hạ tang kỹ thuật phát triển mạnh mẽ.
La Mã cổ đại Con người không những là trung tâm vũ trụ, còn là thực thể duy nhất. Mục đích đô thị và công trình phục vụ con người. Hàng loạt công trình xã hội và hạ tầng được xây dựng. Mặt bằng thành TimGat
Nền văn minh Lưỡng Hà (Mezopotama) (có từ 4300 năm trước CN ) • Babylon là thành phố lớn nhất -vua Netmucazera II xây dựng - khoảng 602-562 trước CN. • Bao bọc bởi hệ thống kênh đào thông với sông Euphrat - hệ thống thành cao có nhiều lớp gạch. • Trung tâm của thành phố là cung điện và nhà thờ(Ziggurat) • Bên cạnh thành phố là vườn treo Babylon nổi tiếng, một trong bảy kì quan của thế giới. • Các thành phố được xây trên những bệ cao nhân tạo để tránh lũ lụt. • Hệ thống đường khá hoàn thiện, nhiều khi được lát đá và hệ thống thiết bị kỹ thuật cấp, thoát nước tương đối được chú trọng • Thời văn minh Lưỡng Hà đã tạo điều kiện cho sự phát triển của nhiều thành phố. Vật liệu thành phố chính xây dựng lúc bấy giờ là gạch phơi khô từ phù sa của sông Euphrat.
Vườn treo Babylon Thành Babylon Tháp Zigourat (tháp Babel)
Nền văn minh Trung Hoa • Ở Trung quốc vào thế kỉ thứ 3 trước CN, đã đề xuất hệ thống quy hoạch sử dụng đất theo bố cục 9 ô vuông. mỗi cạnh dài khoảng 1000 bước. • Cách bố trí theo kiểu phân lô này cũng được ứng dụng cho Bắc Kinh từ 2400 năm trước CN và trở thành thủ đô Trung Quốc năm 878 sau CN. • Đô thị dựa theo Aâm dương, ngũ hành, phong thủy,…
Nền văn minh Trung Hoa • Hình dạng đô thị: • Mặt bằng tổ chức theo hình vuông trục chính theo hướng Nam- Bắc và đô thị thường được xây dựng trên các vùng đất có địa hình bằng phẳng. • Nguyên tắc bố trí các khu vực trong đô thị theo triết lý Nho giáo thể hiện mối tương quan trong xã hội phong kiến. Trong đó, yếu tố chủ thể được đặt ở vị trí quan trọng nhất nhằm thể hiện quyền lực của thiên tử. • Quy mô đô thị lớn, dân cư được tổ chức thành từng đơn vị có quản lý bởi hệ thống hành chánh rõ rệt. • Cây xanh được quan tâm tổ chức thành quần thể đẹp phục vụ cho tầng lớp thống trị