Bài giảng Sự vận chuyển các chất qua màng tế bào (46tr)

Chia sẻ: Thanh Hoa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:46

Thêm vào BST

Báo xấu

215
lượt xem 45
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Sự vận chuyển các chất qua màng tế bào" cung cấp các kiến thức giúp người đọc có thể nêu được các khái niệm protein kênh, protein vận chuyển thụ động, protein vận chuyển tích cực; giải thích hiện tượng vận chuyển các chất qua màng tế bào;... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sự vận chuyển các chất qua màng tế bào (46tr)

SÖÏ VAÄ VAÄN CHUYEÅ CHUYEÅN CAÙ CAÙC CHAÁ CHAÁT QUA MAØ MAØNG NG TEÁ TEÁ BAØ BAØO • Muï Muïc tieâu hoï hoïc taä taäp 1. Neâu ñöô ñöôïc caù caùc khaù khaùi nieä nieäm: protein keânh, h, protein vaä vaän chuyeå chuyeån thuï thuï ñoäng, ng, protein vaä ng vaän chuyeå chuyeån tích cöïc. 2. Giaû Giaûi thí thích söï vaä vaän chuyeå chuyeån caù caùc chaá chaát qua maø maøng ng baè baèng ng hieä hieän töôïng ng khueá khueách ch taù taùn ñôn thuaà thuaàn, thaå thaåm thaá thaáu, khueá khueáchch taù taùn trung gian, gian, vaä vaän chuyeå chuyeån tích cöïc, thöï thöïc baø baøo, aåm baø baøo, xuaá xuaát baø baøo. 3. Neâu caù caùc cô cheá cheá cuû cuûa söï truyeà truyeàn & tieá tieáp nhaä nhaän thoâng tin qua maø maøngng teá teá baø baøo.
Töông taù taùc giö giöõa Tb vôù vôùi moâi trö tröôøng ng qua maø maøng ng Tb • TB⇔ TB⇔ moâi trö tröôøng ng hoaë hoaëc TB laân caä caän qua maømaøng ng sinh chaá chaát. • trao ñoåi chaá chaát + nhaä nhaän & truyeà truyeàn thoâng tin ♣ haá haáp thu caù caùc chaá chaát dinh döôõng (glucose, acid amin, amin, chaá chaát khoaù khoaùng, ng,…), thaû ng thaûi chaá chaát caë caën baõ, chaá chaát tieá tieát . ♣ duy trì trì noà noàng ng ñoä caù caùc ion (K+, Na+, Cl-, Ca2+,…) ñaûm baû baûo hoaï hoaït ñoäng ng soá soáng ng trong TB & cô theåtheå. ♣ giö giöõ theå theå tích &ø hình daï daïng ng khoâng ñoåi = giö giöõ töông quan thaå thaåm thaá thaáu giö giöõa TB vôù vôùi moâi trö tröôøng. ng. ng
Caù Caùc phaân töû protein vaä vaän chuyeå chuyeån • = Protein xuyeân qua maømaøng ng ♣ Protein keânh: taï taïo oáng ng xuyeân qua maømaøng ng # con keânh, h, chaá chaát hoø hoøa tan coù coù kích thö thöôùc &ø ñieä ieän tích thí thích hôï hôïp ñi qua maø maøngng theo cô cheá cheá khueá khueách ch taù taùn ñôn thuaà thuaàn.
Phaân töû protein vaä vaän chuyeå chuyeån
Caù Caùc phaân töû protein vaä vaän chuyeå chuyeån ♣ Protein vavaään chuye chuyeåån thu thuïï ñoäng ng: coù coù vò trí trí lieân keá keát ñaëc hieä hieäu vôù vôùi phaân töû caà caàn vaä vaän chuyeå chuyeån vaø vaø ñöa ñöa phaân töû ñoù qua maø maøng ng theo qui luaä luaät khueá khueách ch taù taùn
Caù Caùc phaân töû protein vaä vaän chuyeå chuyeån ♣ Protein vaä vaän chuye chuyeåån tích cöïc: coù coù vò trí trí lieân keá keát ñaëc hieä hieäu vôù vôùi phaân töû caà caàn vaä vaän chuyeå chuyeån, hoaï hoaït ñoängng nhö nhö caù caùi bôm ñöa ñöa chaá chaát ñi ngö ngöôïc vôù vôùi gradient noà noàngng ñoä.
Vaään chuyeå Va chuyeån ñôn Vaä Vaän chuye chuyeåån keù keùp • Ñoàng ng vaä vaän chuyeå chuyeån • Ñoái vaä vaän chuyeå chuyeån •
Tính thaá thaám cuû cuûa maø maøng ng sinh chaá chaát • Maø Maøng ng coù coù tính thaá thaám choï choïn loï loïc theå theå hieä hieän baè baèng: ng: ng • ♣ khueá khueách ch taù taùn, thaå thaåm thaá thaáu • ♣ vaä vaän chuyeå chuyeån tích cöïc • Khaû Khaû naêng ñi qua maø maøngng cuû cuûa moä moät chaá chaát phuï phuï thuoä thuoäc: • ♣ kích thö thöôùc • ♣ ñieä ieän tích • ♣ ñoä hoø hoøa tan cuû cuûa caù caùc phaân töû trong chaá chaát beù beùo.
Tính thaá thaám cuû cuûa maø maøng ng sinh chaá chaát Caù Caùc phaân töû caø caøng ng nhoû nhoû & hoaø hoaø tan trong lipid Deã thaá thaám = Caù Caùc phaân töû nhoû nhoû khoâng khueá khueách ch taù taùn mang ñieä ieän tích (H2O, khí khí, CO2, N2, ethanol, ure). ure). Caù Caùc ion tích ñieä ieän &ø Khoâng qua hydrat hoù hoùa cao (H+, ↓ Na+, K+, Cl-, Ca2+) vaä vaän chuyeå chuyeån tích cöïc
Khueá Khueách ch taù taùn Vaä Vaän chuyeå chuyeån tích cöïc
Söï vaä vaän chuyeå chuyeån caù caùc phaân töû nhoû nhoû qua maø maøng ng sinh chaá chaát • cô cheá cheá: khueá khueách ch taù taùn, vaä vaän chuyeå chuyeån tích cöïc Khueá Khueách ch taù taùn Ñònh nghó nghóa: Caù Caùc chaá chaát di chuyeå chuyeån töø noà noàng ng ñoä cao → noà noàng ng ñoä thaá thaáp. Ñaëc ñieå ieåm: • • khoâng caà caàn naêng löôïngng • • xaû xaûy ra moä moät caù caùch ch ngaãu nhieân, töï ñoäng. ng. ng • • chaá chaát di chuyeå chuyeån khoâng bò bieábieán ñoåi hoù hoùa hoï hoïc Phaân loaï loaïi: KT ñôn thuaà thuaàn & KT trung gian
Khueá Khueách ch taù taùn ñôn thuaà thuaàn- Cô cheá cheá khoâng coù coù söï tham gia cuû cuûa protein vaä vaän chuyeå chuyeån: Caù Caùc phaân töû nhoû nhoû tan trong lipid coù coù theå theå khueá khueách ch taù taùn vaø vaøo & ra khoû khoûi Tb coù coù söï tham gia cuû cuûa protein vaä vaän chuyeå chuyeån: protein vaä vaän chuyeå chuyeån taïtaïo nhö nhö moä moät keânh cho caù caùc chaá chaát chuyeân bieä bieät ñi qua theo gradient noà noàng ng ñoä. • → vaä vaän toá toác raá raát cao so • vôù vôùi k taù taùn trung gian. gian.
Khueá Khueách ch taù taùn ñôn thuaà thuaàn- Cô cheá cheá 2 loaï loaïi protein keânh:h: • • Protein keânh môû môû lieân tuï tuïc • • Protein keânh môû môû khoâng lieân tuïtuïc: coù coù cô cheá cheá ñoùng, ng, môû ng môû keânh taï taïm thôø thôøi nhôø nhôø caù caùc tín hieä hieäu laø laø caù caùc chaá chaát gaé gaén seõ keá keát hôï hôïp vôù vôùi protein keânh ôû vò trí trí ñaëc hieä hieäu, → keânh môûmôû ra & phaân töû chaá chaát hoø hoøa tan loï loït vaø vaøo ñöô ñöôïc.
Khueá Khueách ch taù taùn trung gian ♣ Phaân töû di chuyeå chuyeån qua maømaøng ng nhôø nhôø protein vaävaän chuyeå chuyeån. ♣ Protein coù coù vò trí trí gaé gaén ñaëc hieä hieäu vôù vôùi cô chaá chaát ♣ Cô cheá cheá: • Protein vaä vaän chuyeå chuyeån thay ñoåi hình theå theå ñeå tieá tieáp nhaä nhaän cô chaá chaát roà roài ñöa ñöa qua maømaøng. ng. ng • Protein vaä vaän chuyeå chuyeån xoay (180o) trong maø maøngng hay laø laø con thoi ñöa ñöa cô chaá chaát qua maø maøng. ng. ng Khoâng co coùù protein ma maøøng ng→ ng→ ca caùùc cha chaáát khoâng xuyeân maøøng qua ma ng hoa hoaëëc khue khueáách ch ta taùùn ra raáát cha chaääm so vô vôùùi to toáác ñoä maøø no ma noùù ñö ñöô duïïng ôïc söû du ng cho te teáá ba baøøo
Protein vaä vaän chuyeå chuyeån thay ñoåi hình daï daïng ng
• Söï khueá khueách ch taù taùn glucose qua teá teá baø baøo gan ♣ Noà Noàng ng ñoä glucose beân ngoaø ngoaøi TB gan >moâi trö tröôøng ng beân trong (trong TB gan: gan: glucose → glycogen) ⇒ glucose khueá khueách ch taù taùn lieân tuï tuïc töø moâi trö tröôøng ng ngoaø khueáách vaøo TB gan =khue ngoaøi vaø ch ta taùùn co coùù cuûûa protein keânh söï tham gia cu ♣ Khi cô theå theå caà caàn glucose, glycogen →glucose, ⇒ glucose trong TB gan > moâi trö tröôøng ng ngoaø ngoaøi, glucose seõ khueá khueách ch taù taùn ra ngoaø ngoaøi.
Thaå Thaåm thaá thaáu • Thaå Thaåm thaá thaáu: khueá khueách ch taù taùn nöôùc xuyeân qua maø maøng ng sinh chaá chaát • Noà Noàng ng ñoä thaå thaåm thaá thaáu: noà noàng ng ñoä chaá chaát tan trong dung dòch. dòch. • phuï phuï thuoä thuoäc toå toång ng caù caùc phaà phaàn töû hoø hoøa tan trong moä moät ñôn vò theå theå tích. ch. chuyeåån qua ma • Nöôùc seõ di chuye maøøng ng ba baùùn tha thaáám töø choã coùù no co noààng ng ñoä tha thaååm tha thaááu tha thaááp ñeán choã co coùù no noààng ng thaååm tha ñoä tha thaááu cao hôn