Bài giảng Tài chính học: Chương 6

https://sites.google.com/site/lindatuyetle/

NỘI DUNG CHƢƠNG

6.1

TỔNG QUAN VỀ TCDN

6.2

QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN TRONG DN

CHI PHÍ KINH DOANH CỦA DN

6.3

DOANH THU & LỢI NHUẬN CỦA DN

6.4 6.1.1 Khái niệm tài chính doanh nghiệp:

TCDN là hệ thống các quan hệ kinh tế trong phân phối các nguồn tài chính gắn liền với quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ trong hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp nhằm đạt tới mục tiêu nhất định.

6.1.2 Các hình thức hoạt động của DN

Lĩnh vực hoạt động:  Lĩnh vực phi tài chính  Lĩnh vực kinh doanh tài chính (tiền tệ - chứng khoán). Quy mô hoạt động:  Quy mô vừa và nhỏ  Quy mô lớn Tính chất mục tiêu kinh doanh:  DN hoạt động công ích  DN hoạt động kinh doanh

6.1.2 Các hình thức hoạt động của DN

Phƣơng thức quản lý doanh nghiệp  Doanh nghiệp hoạt động độc lập  Doanh nghiệp hoạt động phụ thuộc

Hình thức sở hữu doanh nghiệp

 Doanh nghiệp nhà nước  Công ty cổ phần  Công ty trách nhiệm hữu hạn  Công ty hợp danh  Công ty liên doanh  Doanh nghiệp tư nhân.

6.1.3 Các mối quan hệ kinh tế

 Quan hệ kinh tế với Nhà nước

 Quan hệ kinh tế với thị trường

 Quan hệ trong nội bộ của doanh nghiệp

6.1.4 Vai trò của TCDN

 Tổ chức huy động về phân phối sử dụng các nguồn lực

tài chính có hiệu quả:

 Về mặt kinh tế

 Về mặt xã hội

 Tạo lập các đòn bẩy tài chính để kích thích điều tiết

các hoạt động kinh tế trong doanh nghiệp

 Kiểm tra đánh giá hiệu quả các hoạt động kinh doanh

của doanh nghiệp

6.2.1 Nguồn vốn của doanh nghiệp:

Trong mọi doanh nghiệp, vốn đều bao gồm hai bộ phận:

 Vốn chủ sở hữu

 Nợ (vốn vay)

Nguồn vốn chủ sở hữu

 Vốn CSH là vốn thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp nên doanh nghiệp không có trách nhiệm phải trả vốn đó cho người khác.

 Vốn CSH bao gồm các bộ phận chủ yếu:

 Vốn góp ban đầu (vốn điều lệ)

 Lợi nhuận không chia (lợi nhuận giữ lại)

 Nguồn vốn bổ sung bằng cách kết nạp thêm các

thành viên mới

Vốn vay (Nợ)

Là nguồn vốn doanh nghiệp chỉ được quyền sử dụng trong một thời gian cụ thể và phải hoàn trả cho người sở hữu, bao gồm:

 Vốn vay ngân hàng

 Tín dụng thương mại: hình thành trong quan hệ

mua bán chịu vật tư hàng hóa giữa các DN

 Huy động bằng phát hành trái phiếu doanh

nghiệp

6.2.2 Quản lý & sử dụng vốn trong KD

Vốn cố định:

Vốn cố định của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền toàn bộ tài sản cố định của doanh nghiệp.

Tài sản cố định là gì?

Tài sản cố định

Các loại TS gọi là TSCĐ khi và chỉ khi có đủ đồng thời 2 ĐK:

 Có thời gian sử dụng dài (thường trên một năm)  Có giá trị lớn.

Đặc điểm TSCĐ:

 Tham gia nhiều chu kỳ kinh doanh, không thay đổi hình

thái vật chất

 Giá trị của TSCĐ bị giảm dần khi chúng bị hao mòn

Vốn cố định

Đặc điểm vốn CĐ:

 Tham gia nhiều chu kỳ SX-KD và luân chuyển dần từng phần vào trong giá trị sản phẩm hàng hóa dịch vụ của mỗi chu kỳ SX-KD.

 Khi nào TSCĐ hết thời gian sử dụng thì vốn cố định

mới chấm dứt 1 vòng tuần hoàn lưu chuyển giá trị

Vốn lƣu động

Vốn lưu động là biểu hiện bằng tiền về toàn bộ tài sản lưu động của DN để phục vụ cho quá trình SX-KD

Đặc điểm vốn lưu động:

 Vốn lưu động chuyển một lần toàn bộ vào giá thành sản

phẩm mới được tạo ra.

 Vốn lưu động được thu hồi một lần toàn bộ sau khi bán hàng đi thu tiền về và khi đó kết thúc vòng tuần hoàn của vốn.

Vốn đầu tƣ tài chính

Đầu tư tài chính là hoạt động đầu tư ra bên ngoài của một doanh nghiệp

Mục đích: phân tán bớt rủi ro, đảm bảo an toàn đồng vốn đầu tư

Bao gồm:

 Hoạt động đàu tư mua bán các loại chứng khoán  Hoạt động góp vốn liên doanh  Hoạt động cho thuê tài chính

3.1 Chi phí sản xuất kinh doanh

3.2 Chi phí hoạt động tài chính và chi phí bất thường

3.1 Chi phí sản xuất kinh doanh Chi phí sản xuất của một doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của tất cả các hao phí về vật chất và về lao động mà doanh nghiệp phải bỏ ra để sản xuất sản phẩm trong một thời kỳ nhất định.

3.1 Chi phí sản xuất kinh doanh

Xét theo nội dung kinh tế

CP khác

CP tiếp thị

CP nhân công

Thuế và các khoản nộp

CP khấu hao TSC Đ

CP dịch vụ mua ngoài

CP dụng cụ sản xuất KD

CP nguyên vật liệu

3.1 Chi phí sản xuất kinh doanh

Xét theo địa điểm phát sinh

Chi phí sản xuất Chi phí bán hàng Chi phí quản lý doanh nghiệp

CP sản xuất chung CP nhân viên CP sản xuất trực tiếp bao bì, dụng cụ Thuế , phí, lệ phí CP bằng tiền khác CP nhân viên quản lý khấu hao tài sản cố định CP vật liệu, đồ dùng VP

3.2 Chi phí hoạt động tài chính và chi phí khác

3.2.1 Chi phí hoạt động tài chính:

Là CP phát sinh liên quan đến các hoạt động đầu tư tài chính, như:

 Lãi tiền vay;  Chiết khấu thanh toán, lãi bán hàng trả chậm;  Lỗ do thanh lý các khoản đầu tư tài chính;  Lỗ chênh lệch tỷ giá;  Dự phòng giảm giá KDCK và tổn thất đầu tư;  Chi phí tài chính khác.  Các khoản ghi giảm chi phí tài chính

3.2 Chi phí hoạt động tài chính và chi phí khác

3.1.2 Chi phí khác:

Là chi phí do các sự kiện hay các nghiệp vụ riêng biệt với hoạt động thông thường của doanh nghiệp mang lại, như:

 Chi phí thanh lý, nhượng bán tài sản cố định.

 Lỗ do đánh giá lại tài sản

 Các khoản bị phạt

 Các khoản khác...

4.1 Doanh thu của doanh nghiệp:

Là toàn bộ số tiền thu được từ hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động đầu tư tài chính trong 1 thời gian nhất định, gồm:

 Doanh thu từ bán hàng và cung ứng dịch vụ

 Doanh thu từ HĐ tài chính: thu nhập từ đầu tư chứng khoán,

liên doanh, thu lãi tiền gửi, cho thuê TSCĐ,...

 Thu nhập khác: là những khoản thu nhập bất thường như: thu về tiền phạt, tiền bồi thường, thanh lý nhượng bán TSCĐ, ....

4.2 Lợi nhuận của doanh nghiệp

Lợi nhuận hay lợi tức hay lãi là phần chênh lệch dương giữa thu nhập và chi phí tạo ra thu nhập đó trong 1 thời kỳ (thường là quý, nửa năm, năm).

Cách xác định (xem hướng dẫn BT)

Báo cáo tài chính

Có ba loại báo cáo tài chính cơ bản sau:

 Bảng cân đối kế toán (The balance sheet): cung cấp một bức tranh về tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.

 Bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (The income statement): phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian

 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (the statement of cash flows):

cho biết những thay đổi về tiền tệ của doanh nghiệp

Bảng cân đối kế toán

ĐVT: triệu đồng

TÀI SẢN

Năm...

NGUỒN VỐN

Năm...

A. Tài sản ngắn hạn

19,034 A. Nợ phải trả

18,233

1. Tiền 14,546 1. Nợ ngắn hạn 1,377

2. Các khoản ĐTTC ngắn hạn Phải trả người bán 404

3. Các khoản phải thu 2,912 Người mua trả trước tiền hàng 270

4. Hàng tồn kho 983 Thuế và các khoản phải nộp -117

5. Tài sản lưu động khác 591 Phải trả CNV 407

1. Tài sản cố định

24,784 2. Nợ dài hạn

16,856

B. Tài sản dài hạn 32,731 Các khoản phải trả khác 411

TSCĐ hữu hình 23,452 Vay dài hạn 16,856

Tài sản cố định vô hình 1,331 B. Vốn chủ sở hữu 33,532

2. Các khoản đầu tư dài hạn 7,200 1. Nguồn vốn quỹ 31,881

3. Chi phí XD cơ bản dở dang 746 2. Nguồn kinh phí 1,651

Tổng cộng tài sản 51,766 Tổng cộng nguồn vốn 51,766

Bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh ĐVT: triệu đồng

Chỉ tiêu

Năm...

1. Tổng doanh thu bán hàng & CCDV 2. Các khoản giảm trừ 3. Doanh thu thuần về bán hàng & CCDV 4. Giá vốn hàng bán 5. Lợi nhuận gộp về bán hàng & CCDV 6. Doanh thu hoạt động tài chính 7. Chi phí tài chính 8. Chi phí bán hàng 9. Chi phí quản lý doanh nghiệp 10.Lợi nhuận thuần từ hoạt động KD 11.Thu nhập khác 12.Chi phí khác 13.Lợi nhuận khác 14.Tổng lợi nhuận trước thuế 15.Chi phí thuế TNDN hiện hành 16.Chi phí thuế TNDN hoãn lại 17.Lợi nhuận sau thuế thu nhập DN

29 317 0 29 317 11 629 17 687 522 0 7 988 2 218 7 481 51 0 51 8 055 1 611 0 6 444

Chỉ tiêu

Năm

I. Lƣu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh 1. Tiền thu từ bán hàng, cung cấp dịch vụ và doanh thu khác 2.Tiền chi trả cho người cung cấp hàng hóa và dịch vụ ... II. Lƣu chuyển tiền từ hoạt động đầu tƣ 1.Tiền chi để mua sắm, xây dựng TSCĐ và các TS dài hạn khác 2.Tiền thu từ thanh lý, nhượng bán TSCĐ và các TS dài hạn khác ... III. Lƣu chuyển tiền từ hoạt động tài chính 1.Tiền thu từ phát hành cố phiếu, nhận vốn góp của chủ sở hữu 2.Tiền chi trả vốn góp cho CSH, mua lại cổ phiếu của DN. ... Lƣu chuyển tiền thuần trong kỳ Tiền và tƣơng đƣơng tiền đầu kỳ Ảnh hưởng của thay đổi tỷ giá hối đoái quy đổi ngoại tệ Tiền và tƣơng đƣơng tiền cuối kỳ

Các quỹ của doanh nghiệp

 Quỹ đầu tư phát triển

 Quỹ dự phòng tài chính

 Quỹ dự phòng về trợ cấp mất việc làm

 Quỹ phúc lợi

 Quỹ khen thưởng

Phụ lục

BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH (Theo thông tư 200/2014)

Năm……… Đơn vị tính:............

CHỈ TIÊU

Mã số

Năm ....

1. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ 2. Các khoản giảm trừ doanh thu 3. Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ (10= 01-02) 4. Giá vốn hàng bán 5. Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ (20=10 - 11) 6. Doanh thu hoạt động tài chính 7. Chi phí tài chính - Trong đó: Chi phí lãi vay 8. Chi phí bán hàng 9. Chi phí quản lý doanh nghiệp 10 Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh {30 = 20 + (21 - 22) - (24 + 25)}

01 02 10 11 20 21 22 23 24 25 30

11. Thu nhập khác 12. Chi phí khác 13. Lợi nhuận khác (40 = 31 - 32) 14. Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế (50 = 30 + 40) 15. Chi phí thuế TNDN hiện hành 16. Chi phí thuế TNDN hoãn lại 17. Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp (60=50 – 51 - 52)

31 32 40 50 51 52 60

Phụ lục

Trong đó:

- Lỗ chênh lệch tỷ giá;

2.Các khoản giảm trừ doanh thu

Trong đó:

- Dự phòng giảm giá KDCK và tổn thất đầu tư;

- Chiết khấu thương mại;

- Chi phí tài chính khác.

- Giảm giá hàng bán;

- Các khoản ghi giảm chi phí tài chính

- Hàng bán bị trả lại;

6. Thu nhập khác

4. Doanh thu hoạt động tài chính

- Thanh lý, nhượng bán TSCĐ;

- Lãi tiền gửi, tiền cho vay

- Lãi do đánh giá lại tài sản;

- Lãi bán các khoản đầu tư;

- Tiền phạt thu được;

- Cổ tức, lợi nhuận được chia;

- Thuế được giảm;

- Lãi chênh lệch tỷ giá;

- Các khoản khác.

- Lãi bán hàng trả chậm, chiết khấu thanh toán;

7. Chi phí khác :

- Doanh thu hoạt động tài chính khác.

5. Chi phí tài chính

- Giá trị còn lại TSCĐ và CP thanh lý, nhượng bán TSCĐ;

- Lãi tiền vay;

- Lỗ do đánh giá lại tài sản;

- Chiết khấu thanh toán, lãi bán hàng trả chậm;

- Các khoản bị phạt;

- Lỗ do thanh lý các khoản đầu tư tài chính;

- Các khoản khác.

BÀI TẬP

Bài 1: Một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong năm có: (ĐVT: 1000 đồng)

- Tổng doanh thu: 3 800 000 - Giá vốn hàng bán: 2 460 000 - Chi phí quản lý doanh nghiệp: 684 000 - Chi phí lãi vay ngân hàng là 30 780

- Tổng doanh thu bán hàng : 6 200 - Các khoản giảm trừ do hàng bán bị trả lại: 200 - Giá vốn hàng bán : 5 000 - Chi phí cho bộ phận bán hàng : 300 - Chi phí quản lý doanh nghiệp: 340. - Doanh thu từ hoạt động tài chính (KD chứng khoán): 100 - Chi phí môi giới CK : 40.

Lập bảng BC.KQKD biết DN chịu thuế suất thuế TNDN là 20% Bài 2: Một DN có số liệu kết quả kinh doanh như sau (ĐVT: triệu đồng):

Thuế suất thuế TNDN là 20%. Lập bảng BC KQKD.