bài học thành công của singapore: phần 1

Lời tựa<br /> Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com<br /> Đảo quốc thiên đường<br /> Ngày 5 tháng 1 năm 2004. Dường như chỉ vài phút sau khi đáp xuống phi trường Changi,<br /> tôi đã nhận được hành lý của mình và nó nhanh chóng được một người lái taxi ân cần đón<br /> lấy. Xe chúng tôi hòa vào làn đường tràn đầy những chiếc xe mới bóng lộn trang bị tiện<br /> nghi điều hòa không khí đang lưu thông tấp nập, những luống hoa trồng dọc hai bên<br /> đường cũng đang nở bung sắc thắm của những bụi hoa móng tay, như thể hiện lời chào<br /> đón bất tận của một đất nước thuộc vùng nhiệt đới, giữa biết bao cây lá xanh tươi và<br /> những tia nắng lấp lánh phản chiếu từ biển cả. Phía xa là bến cảng vận chuyển hàng hóa<br /> nhộn nhịp nhất thế giới. Gần hơn nữa, tòa nhà chọc trời đầy vẻ tráng lệ của thủ đô<br /> Singapore với khung thép lộng kiếng – đại bản doanh của hơn 6000 tập đoàn đa quốc gia<br /> – đang mở rộng cửa, vừa khi các chuyên gia trẻ của nơi chốn làm việc vô cùng sang trọng<br /> và bao gồm nhiều thành phần đa sắc tộc này bắt đầu bước vào giờ nghỉ ăn trưa của mình.<br /> Đó là cảm nhận trong ngày đầu tiên khởi đầu nhiệm kỳ hai năm cuối của tôi trong ban<br /> điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Sau 25 năm làm việc ở rất nhiều quốc gia khác nhau và<br /> đại đa số đều có mức thu nhập thuộc loại thấp, thì nơi chốn này trông giống như một Miền<br /> Đất Hứa.<br /> Hứa hẹn bởi ai? Không lẽ bởi các giám sát viên cùng làm việc với tôi trong ban điều hành<br /> Quỹ Tiền tệ Quốc tế, những người đã từng đón nhận rất nhiều sự ân thưởng dành cho bao<br /> nỗi khó nhọc của họ khi thực hiện công trình chiết xuất khí oxy La Paz, công trình quét<br /> lọc cát Nouakchott, hay công trình làm lạnh gia tốc Kyiv? Không hề. Vì mỗi một nhiệm<br /> vụ ở thời kỳ đầu này đều mang lại cho chúng tôi một sự tưởng thưởng riêng, đặc biệt là sự<br /> hài lòng mãn nguyện trong tác nghiệp khi được bắt tay làm việc cùng các viên chức chính<br /> phủ luôn tỏ ra vô cùng tâm huyết trong việc cố gắng thúc đẩy nền kinh tế đầy cam go của<br /> đất nước họ.<br /> Không, đây là một đích đến do các đồng nghiệp của tôi trong cộng đồng phát triển quốc tế<br /> và tôi vạch ra trong suốt 25 năm qua. Ẩn chứa đằng sau những đề xuất về các sách lược<br /> kinh tế mà chúng tôi đưa ra chính là một tiền đề hết sức căn bản: hãy thi hành các chính<br /> sách kinh tế đúng đắn – một cách kiên định – rồi đất nước các anh sẽ gặt hái một thành<br /> quả kinh tế rất cao, theo sau đó là việc chấm dứt hoàn toàn mọi sự nghèo đói. Lời khuyên<br /> sách lược của chúng tôi, dù có làm tổn thương nhức nhối, nhưng luôn phác thảo một đích<br /> đến cuối cùng cho tiềm năng kinh tế mỗi đất nước: nhà ở khang trang và dễ sở hữu dành<br /> cho tất cả mọi người cùng với một cảnh quan môi trường trong lành, hiệu quả chất lượng<br /> trong nền tảng giáo dục và trong công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng, việc làm đầy đủ<br /> và mọi cơ hội tiến bước vào đời dành cho trẻ em – như Singapore kiểu mẫu đã từng thực<br /> hiện. Quốc gia độc lập này, như tuyên bố của vị Thủ tướng đầu tiên Lý Quang Diệu “đã từ<br /> một đất nước thuộc Thế giới thứ ba phát triển thành một quốc gia thuộc Thế giới thứ nhất<br /> chỉ trong vòng thời gian của một thế hệ” (Lee, 2000)<br /> Giúp mang lại những nhận thức đúng đắn về những đặc thù của một chính sách kinh tế tốt<br /> đẹp là mục đích lưu lại của tôi ở Singapore. Trong suốt hai năm làm việc trên cương vị<br /> <br /> Giám đốc Trung tâm huấn luyện khu vực thuộc Quỹ Tiền tệ Quốc tế – Singapore, một tổ<br /> chức hợp tác điều hành giữa chính phủ Singapore và Quỹ Tiền tệ Quốc tế, đã có gần 2000<br /> viên chức chính phủ và viên chức đại diện các ngân hàng quốc gia thuộc khu vực châu Á<br /> – Thái Bình dương đến Singapore trong các khóa học ngắn hạn từ hai đến ba tuần. Thành<br /> viên tham dự khoảng chừng 40 quốc gia, từ Afghanistan cho đến Tonga, đến trung tâm<br /> này nhằm nghiên cứu xem làm thế nào mà các chính sách kinh tế vĩ mô và các nguyên tắc<br /> tài chính đúng đắn có thể góp phần tạo nên một nền kinh tế tăng trưởng bền vững cho<br /> chính đất nước mình. Đối với nhiều người trong số họ, đây là chuyến xuất ngoại đầu tiên<br /> ra khỏi quê nhà. Ngồi trên xe và lưu thông qua mọi nơi chốn của thành phố vô cùng sạch<br /> đẹp và hiện đại này, nhiều người có lẽ đang băn khoăn tìm kiếm một chiếc chìa khóa<br /> dường như bí ẩn có khả năng mở toang mọi cánh cửa tiềm năng kinh tế của chính đất<br /> nước họ.<br /> Việc phát hiện chiếc chìa khóa đó chính là sự tìm tòi ẩn chứa đằng sau nội dung sách: điều<br /> gì giải thích cho những thành tựu kinh tế vô cùng rực rỡ này của Singapore? Không hề có<br /> một nền kinh tế nào khác có thể tăng trưởng nhanh hơn trong giai đoạn 40 năm liên tục,<br /> kết thúc vào thời điểm năm 2000. Những bài học kinh nghiệm nào của Singapore mà các<br /> quốc gia khác có thể vận dụng, hay là cứ tiến hành thực hiện các bước phát triển và tăng<br /> trưởng giống như Singapore vậy? Du khách đến đây thường tỏ ra kinh ngạc trước mạng<br /> lưới giao thông phát triển hoàn hảo và vẻ đẹp lộng lẫy thăng hoa của quốc gia độc lập nhỏ<br /> bé này. Nhưng rất nhiều trong số họ, kể cả những người đến từ các quốc gia phát triển, khi<br /> tìm hiểu về các chính sách kinh tế và cơ cấu quản lý điều hành của Singapore, đều không<br /> ít ngạc nhiên về mô hình thượng tầng kiến trúc của đất nước này.<br /> Lời cảm tạ<br /> Tôi mặc nhiên bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc khi liên hệ sử dụng các phần chú thích được<br /> trích dẫn từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau và các bộ sách tham khảo. Tôi xin chân thành<br /> cảm ơn khi sử dụng các biểu đồ được sao chụp lại từ cuốn sách tham khảo hết sức giá trị<br /> của ông David Weil. Những lời biết ơn chân thành của tôi xin được gởi tới các vị Luc De<br /> Wulf, Anita Doraisami, Joshua Green, Khor Hoe Ee, Jerome La Pittus, Lim Chong Yah,<br /> David Orsmond, Euston Quah, Leo Van Houtven và Peter Wilson, về việc đã đọc bản<br /> thảo, gợi ý chỉnh sửa, và đưa ra nhiều lời phê bình nhạy bén nhằm làm cho bản gốc được<br /> hoàn thiện hơn. Sự thẳng thắn góp ý cùng sự động viên khích lệ đã làm cho các ý kiến phê<br /> bình của họ thêm sâu sắc hơn. Xin được gởi lời cảm ơn tới ông Ernesto Zedillo, nguyên<br /> Tổng thống Mexico, nay đang giữ cương vị điều hành Trường đại học Yale, dù lịch làm<br /> việc khít khao vẫn dành thời gian đọc cuốn sách này. Tôi rất vui khi được làm việc với bà<br /> Elizabeth Daniel, cùng hai cộng sự Paul Tan và Pauline Lim của nhà xuất bản Thomson<br /> Learning, đã nhiệt thành biên tập hết sức kỹ lưỡng để bản thảo gốc trở thành một tác phẩm<br /> hoàn hảo.<br /> Rất nhiều cảm nhận ẩn chứa đằng sau nội dung sách, đã được thu thập trong suốt 27 năm<br /> tôi làm việc với tổ chức Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Đồng nghiệp và các giám sát viên tiền<br /> nhiệm, cũng như các viên chức chính phủ và nhiều người khác, kể cả các viên chức Ngân<br /> hàng Thế giới mà tôi có dịp tiếp xúc thường xuyên, đã tận tình hướng dẫn tôi rất nhiều.<br /> Khi viết sách, tôi có lợi thế của một người đứng ngoài cuộc phát hiện ra những nét quyến<br /> rũ độc đáo của Singapore. Và tôi thấy cần phải nhanh chóng học hỏi nhiều điều. Những<br /> cảm nhận riêng được bộc lộ trong một số bài viết của các giáo sư Gavin Peebles, Peter<br /> <br /> Wilson, Lim Chong Yah, Linda Low, Diane Maury, R.S. Milne, và của các viên chức Quỹ<br /> Tiền tệ Quốc tế từng làm việc ở Singapore nhiều năm, là hết sức giá trị đối với tôi. Nhưng<br /> tôi cần nhấn mạnh rằng mọi quan điểm nhận thức trình bày trong cuốn sách này hoàn toàn<br /> là cảm nhận của riêng tôi, chứ không hề là của bất kỳ một tổ chức nào khác mà tôi đã<br /> từng, hoặc đang cộng tác làm việc. Mọi nhầm lẫn về sự kiện, về diễn dịch, hay phán đoán,<br /> nếu có, đều là do sai sót của cá nhân tôi.<br /> Cuốn sách đầu tiên Giữa Chốn thiên đường và Nơi không tưởng – Sự phát triển ở Đông<br /> Nam Á, xuất bản năm 1976, tôi viết dành cho lớp người trẻ trong khu vực này, những<br /> người mà đối với họ, phát triển cũng có nghĩa là một thách thức duy nhất đối với tài năng<br /> và tài lãnh đạo. Thành công Singapore xin được dành tặng cho Mike, vợ tôi, với lòng biết<br /> ơn chân thành vì đã hỗ trợ tôi trong suốt quá trình thực hiện. Cuốn sách này, cũng như<br /> nhiều thứ khác trong đời sống chúng tôi, nếu không có cô sẽ không bao giờ trở thành hiện<br /> thực.<br /> <br /> Phần mở đầu<br /> THÀNH CÔNG SINGAPORE CÓ THỂ CHUYỂN GIAO ĐẾN CÁC NƠI KHÁC?<br /> Thành công của Singapore, như một số chuyên gia nhận định, là không thể mô phỏng.<br /> Quốc gia này có những lợi thế riêng biệt. Sự tập trung 4,3 triệu dân trên một quần đảo có<br /> diện tích chưa đến 800 km2 đã tạo thuận lợi cho việc tiết giảm chi phí khi phân bố các<br /> phúc lợi xã hội, cơ sở hạ tầng và công tác điều hành quản lý, theo một cách thức mà các<br /> quốc gia lục địa rộng lớn như Ấn Độ hay Brazil đều không thể có được. Không giống thủ<br /> phủ ở các quốc gia khác, chính quyền thủ đô được luật pháp tối cao nhà nước Singapore<br /> trao quyền kiểm soát việc nhập cư từ các vùng nội địa. Hải cảng với mực nước sâu tự<br /> nhiên và vị thế chiến lược có nhiều ưu điểm, đã mang đến cho Singapore một sự khởi đầu<br /> đầy thuận lợi trong thương mại và giao dịch quốc tế mà những quốc gia nằm sâu trong lục<br /> địa như Nepal chỉ có thể mơ tới. Và liệu các quốc gia khác, điển hình là Campuchia, nơi<br /> nền nông nghiệp cổ truyền vẫn còn chiếm ưu thế, sẽ học hỏi được những gì khi xuất phát<br /> từ một nền kinh tế đất nước mà khu vực hạ tầng chỉ khoanh lại trong việc trồng hoa lan và<br /> nuôi cá, làm thu hẹp đi bức tranh kinh tế tổng thể?<br /> Tuy nhiên vẫn còn những quốc gia khác phải học hỏi Singapore. Quyết định hết sức quan<br /> trọng của Trung Quốc vào năm 1978 nhằm thay đổi năm thế kỷ cô lập về kinh tế đã chịu<br /> ảnh hưởng phần nào từ chuyến viếng thăm Singapore của ông Đặng Tiểu Bình vào năm<br /> đó. Giấc mơ “xây dựng một ngàn Singapore tại Trung Quốc” của ông Đặng đã thúc đẩy<br /> nhiều phái đoàn đại diện Trung Quốc đến đảo quốc này với mục đích tham quan nghiên<br /> cứu. Hàn Quốc cũng hết sức ấn tượng trước thành tích đẩy lùi nạn tham nhũng của<br /> Singapore. Việc điều hành chặt chẽ lưu lương xe cộ giao thông nội thị của đất nước này đã<br /> làm ngẩn ngơ các viên chức chính phủ đến từ nhiều quốc gia khác nhau, và chương trình<br /> nhà ở của Singapore cũng đang được nhiều chuyên gia kế hoạch từ khắp thế giới nghiên<br /> cứu. Dubai liên tục dõi mắt theo Singapore. Việc nghênh đón các tập đoàn đa quốc gia của<br /> Singapore, với những chính sách ưu đãi cùng nhiều khích lệ và chính sách một cửa – vào<br /> thời điểm mà các quốc gia khác còn đang né tránh – đã được rất nhiều nước noi theo.<br /> Những chính sách về nền công nghiệp định hướng ưu tiên xuất khẩu giờ đây không còn<br /> gây ngạc nhiên nữa. Năm 1970, trong cuộc viếng thăm Istana – Dinh Tổng thống<br /> Singapore – nguyên Thủ tướng Malaysia, ngài Mahathir Mohamad, đã tỏ ý ngạc nhiên,<br /> quan tâm hỏi han đến việc làm cách nào mà những khu vườn rộng mênh mông trong dinh<br /> lại xanh tốt đến như vậy. Phép lịch sự ngoại giao có thể đã làm cho các viên chức cao cấp<br /> khi đi tham quan thường hay bày tỏ những nhận xét tỉ mỉ, nhưng ở trường hợp này không<br /> hề là sự xã giao tâng bốc.<br /> Mỗi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, đều có thể học hỏi lẫn nhau. Vào thế kỷ thứ 19, nước Đức<br /> đã học hỏi kinh nghiệm cuộc cách mạng công nghiệp Anh Quốc; nước Nhật sau Công<br /> cuộc khôi phục Meiji (Minh Trị) giai đoạn 1867-1868 cũng đã nhận thức rõ sự vực dậy<br /> của nền kinh tế Đức; Singapore cũng chịu tác động thành công của Nhật; và Đảng Lao<br /> Động Anh mới đây đã thực hiện một chuyến tham quan nghiên cứu mạng lưới chăm sóc<br /> sức khỏe của Singapore, kết thúc một chu trình học hỏi lẫn nhau. Việc học hỏi không nhất<br /> thiết là phải cấy ghép một cách mù quáng những sách lược dù đã thành công ở đâu đó lên<br /> <br />