BÀI KI M TRA Ể
MÔN : QU N LÝ NHÀ N C V KINH TẢ ƯỚ Ề Ế
Đề bài : Qu n lý Nhà n c v kinh t là gì ? Vì sao nói qu n lý Nhà n c v aả ướ ề ế ả ướ ừ
là m t khoa h c v a là ngh thu t, ngh nghi p ? Đ qu n lý Nhà n c ph iộ ọ ừ ệ ậ ề ệ ể ả ướ ả
dùng ph ng pháp nào, các ph ng pháp này trong các ch đ xã h i khác nhauươ ươ ế ộ ộ
có gì gi ng và khác nhau ? Vì sao ?ố
Bài làm
1. Kh ái ni m qu n lý Nhà n c v kinh t :ệ ả ướ ề ế
Qu n lý Nhà n c v kinh t là s tác đ ng có t ch c và b ng pháp quy nả ướ ề ế ự ộ ổ ứ ằ ề
c a Nhà n c lên n n kinh t qu c dân nh m s d ng có hi u qu nh t cácủ ướ ề ế ố ằ ử ụ ệ ả ấ
ngu n l c kinh t trong và ngoài n c, các c h i có th có, đ đ t đ c cácồ ự ế ướ ơ ộ ể ể ạ ượ
m c tiêu phát tri n kinh t đ t n c đ t ra trong đi u ki n h i nh p và mụ ể ế ấ ướ ặ ề ệ ộ ậ ở
r ng giao l u qu c t .ộ ư ố ế
Theo nghĩa r ng, qu n lý Nhà n c v kinh t d c th c hi n thông qua cộ ả ướ ề ế ượ ự ệ ả
ba lo i c quan l p pháp, hành pháp và t pháp c a Nhà n c.ạ ơ ậ ư ủ ướ
Theo nghĩa h p, qu n lý Nhà n c v kinh t đ c hi u nh ho t đ ngẹ ả ướ ề ế ượ ể ư ạ ộ
qu n lý có tính ch t Nhà n c nh m đi u hành n n kinh t , đ c th c hi n b iả ấ ướ ằ ề ề ế ượ ự ệ ở
c quan hành pháp (Chính ph ).ơ ủ
2. Qu n lý Nhà n c v kinh t v a là m t khoa h c v a là ngh thu t,ả ướ ề ế ừ ộ ọ ừ ệ ậ
ngh nghi p :ề ệ
a) Qu n lý Nhà n c v kinh t là m t khoa h c ả ướ ề ế ộ ọ vì nó có đ i t ng nghiên c uố ượ ứ
riêng và có nhi m v ph i th c hi n riêng. Đó là các quy lu t và các v n đệ ụ ả ự ệ ậ ấ ề
mang tính quy lu t c a các m i quan h tr c ti p và gián ti p gi ã các ch thậ ủ ố ệ ự ế ế ư ủ ể
tham gia các ho t đ ng kinh t c a xã h i.ạ ộ ế ủ ộ
Tính khoa h c c a qu n lý Nhà n c v kinh t ọ ủ ả ướ ề ế có nghĩa là ho t đ ng qu nạ ộ ả
lý c a Nhà n c trên th c t không th ph thu c vào ý chí ch quan hay sủ ướ ự ế ể ụ ộ ủ ở
thích c a m t c quan Nhà n c hay cá nhân nào mà ph i d a vào các nguyênủ ộ ơ ướ ả ự
t c, các ph ng pháp, xu t phát t th c ti n và đ c th c ti n ki m nghi m,ắ ươ ấ ừ ự ễ ượ ự ễ ể ệ
t c là xu t phát t các quy lu t khách quan và đi u ki n c th c a m i qu cứ ấ ừ ậ ề ệ ụ ể ủ ỗ ố
gia trong t ng giai đo n phát tri n.ừ ạ ể
Đ qu n lý Nhà n c mang tính khoa h c c n :ể ả ướ ọ ầ
- Tích c c nh n th c các quy lu t khách quan, t ng k t th c ti n đ đ raự ậ ứ ậ ổ ế ự ễ ể ề
nguyên lý cho lĩnh v c ho t đ ng qu n lý c a Nhà n c v kinh t .ự ạ ộ ả ủ ướ ề ế
- T ng k t kinh nghi m, nh ng mô hình qu n lý kinh t c a Nhà n c trênổ ế ệ ữ ả ế ủ ướ
th gi i.ế ớ
- Áp d ng các ph ng pháp đo l ng đ nh l ng hi n đ i, s đánh giáụ ươ ườ ị ượ ệ ạ ự
khách quan các quá trình kinh t .ế
- Nghiên c u toàn di n đ ng b các ho t đ ng c a n n kinh t , không chứ ệ ồ ộ ạ ộ ủ ề ế ỉ
gi i h n m t kinh t - k thu t mà còn ph i suy tính đ n các m t xã h i vàớ ạ ở ặ ế ỹ ậ ả ế ặ ộ
tâm lý t c là ph i gi i quy t t t v n đ th c ch t và b n ch t c a qu n lý.ứ ả ả ế ố ấ ề ự ấ ả ấ ủ ả
b) Qu n lý Nhà n c v kinh t còn là m t ngh thu t và là m t ngh ả ướ ề ế ộ ệ ậ ộ ề vì nó lệ
thu c không nh vào trình đ ngh nghi p, nhân cách, b n lĩnh c a đ i ngũ cánộ ỏ ộ ề ệ ả ủ ộ
b qu n lý kinh t , phong cách làm vi c, ph ng pháp và hình th c t ch cộ ả ế ệ ươ ứ ổ ứ
qu n lý; kh năng thích nghi cao hay th p v.v... c a b máy qu n lý kinh t c aả ả ấ ủ ộ ả ế ủ
Nhà n c. ướ
Tính ngh thu t c a qu n lý Nhà n c v kinh tệ ậ ủ ả ướ ề ế th hi n vi c x lý linhể ệ ở ệ ử
ho t các tình hu ng phong phú trong th c ti n kinh t trên c s các nguyên lýạ ố ự ễ ế ơ ở
khoa h c. B n thân khoa h c không th đua ra câu tr l i cho m i tình hu ngọ ả ọ ể ả ờ ọ ố
trong ho t đ ng th c ti n. Nó ch có th đ a ra các nguyên lý khoa h c là c sạ ộ ự ễ ỉ ể ư ọ ơ ở
cho các ho t đ ng qu n lý th c t . Còn v n d ng nh ng nguyên lý này vào th cạ ộ ả ự ế ậ ụ ữ ự
ti n cu c s ng ph thu c nhi u vào ki n th c, ý chí và tài năng c a các nhàễ ộ ố ụ ộ ề ế ứ ủ
qu n lý kinh t . K t qu c a ngh thu t qu n lý là đ a ra quy t đ nh qu n lýả ế ế ả ủ ệ ậ ả ư ế ị ả
h p lý t i u nh t cho m t tình hu ng qu n lsy.ợ ố ư ấ ộ ố ả
Qu n lý Nhà n c v kinh t là m t ngh nghi pả ướ ề ế ộ ề ệ v i b máy là h th ng tớ ộ ệ ố ổ
ch c bao g m nhi u ng i, nhi u c quan, nhi u b ph n có nh ng ch c năngứ ồ ề ườ ề ơ ề ộ ậ ữ ứ
quy n h n khác nhau nh m đ m b o t ch c và qu n lý có hi u qu các lĩnhề ạ ằ ả ả ổ ứ ả ệ ả
v c kinh t c a Nhà n c. Nh ng ng i làm vi c trong các c quan đó đ uự ế ủ ướ ữ ườ ệ ơ ề
ph i đ c qua đào t o nh m t ngh nghi p đ có đ tri th c, k năng năngả ượ ạ ư ộ ề ệ ể ủ ứ ỹ
l c làm công tác qu n lý các lĩnh v c kinh t c a Nhà n c.ự ả ự ế ủ ướ
3. C ác ph ng pháp qu n lý c a Nhà n c v kinh t :ươ ả ủ ướ ề ế
Ph ng pháp qu n lý c a Nhà n c v kinh t là t ng th nh ng cách th cươ ả ủ ướ ề ế ổ ể ữ ứ
tác đ ng có ch đích và có th có c a Nhà n c lên n n kinh t qu c dân vàộ ủ ể ủ ướ ề ế ố
các b ph n h p thành c a nó đ th c hi n các m c tiêu qu n lý kinh t qu cộ ậ ợ ủ ể ự ệ ụ ả ế ố
dân ( tăng tr ng kinh t , n đ nh kinh t và công b ng kinh t ...).ưở ế ổ ị ế ằ ế
Qúa trình qu n lý là quá trình th c hi n các ch c năng qu n lý theo đúngả ự ệ ứ ả
nh ng nguyên t c đã đ nh. Nh ng nguyên t c đó ch đ c v n d ng và đ cữ ắ ị ữ ắ ỉ ượ ậ ụ ượ
th hi n thông qua các ph ng pháp qu n lý nh t đ nh. Vì v y, v n d ng cácể ệ ươ ả ấ ị ậ ậ ụ
ph ng pháp qu n lý là m t n i dung c b n c a qu n lý kinh t .ươ ả ộ ộ ơ ả ủ ả ế
Các ph ng pháp qu n lý kinh t mang tính ch t đa d ng và phong phú, đóươ ả ế ấ ạ
là v n đ c n ph i đ c bi t l u ý trong qu n lý kinh t vì nó chính là b ph nấ ề ầ ả ặ ệ ư ả ế ộ ậ
năng đ ng nh t c a h th ng qu n lý kinh t . Ph ng pháp qu n lý kinh tộ ấ ủ ệ ố ả ế ươ ả ế
th ng xuyên thay đ i trong t ng tình hu ng c th , tuỳ thu c vào đ c đi mườ ổ ừ ố ụ ể ộ ặ ể
c a t ng đ i t ng cũng nh năng l c và kinh nghi m c a Nhà n c và đ i ngũủ ừ ố ượ ư ự ệ ủ ướ ộ
cán b , viên ch c Nhà n c.ộ ứ ướ
Các ph ng pháp qu n lý ch y u c a Nhà n c v kinh t bao g m :ươ ả ủ ế ủ ướ ề ế ồ
3.1 Các ph ng pháp hành chính :ươ
Các ph ng pháp hành chính trong qu n lý kinh t là các cách tác đ ng tr cươ ả ế ộ ự
ti p b ng các quy t đinhj d t khoát mang tính b t bu c c a Nhà n c lên đ iế ằ ế ứ ắ ộ ủ ướ ố
t ng và khách th trong qu n lý kinh t c a Nhà n c nh m đ t m c tiêu đ tượ ể ả ế ủ ướ ằ ạ ụ ặ
ra trong nh ng tình hu ng nh t đ nh.ữ ố ấ ị
Ph ng pháp này có hai đ c đi m c b n là :ươ ặ ể ơ ả
- Tính b t bu c : các đ i t ng qu n lý ph i ch p hành nghiêm ch nh cácắ ộ ố ượ ả ả ấ ỉ
tacs đ ng hành chính, n u vi ph m s b x lý k p th i thích đáng.ộ ế ạ ẽ ị ử ị ờ
- Tính quy n l c : các c quan qu n lý Nhà n c ch đ c phép đ a ra cácề ự ơ ả ướ ỉ ượ ư
tác đ ng hành chính đúng v i th m quy n c a mình.ộ ớ ẩ ề ủ
Vai trò c a các ph ng pháp hành chính là xác l p tr t t k c ng làm vi củ ươ ậ ậ ự ỷ ươ ệ
trong h th ng; khâu n i các ph ng pháp khác l i thành m t h th ng; có thệ ố ố ươ ạ ộ ệ ố ể
gi u đ c ý đ ho t đ ng và gi i quy t các v n đ đ t ra trong qu n lý r tấ ượ ồ ạ ộ ả ế ấ ề ặ ả ấ
nhanh chóng.
S d ng các ph ng pháp hành chính đòi h i các c p qu n lý ph i n mử ụ ươ ỏ ấ ả ả ằ
v ng nh ng yêu c u ch t ch sau :ữ ữ ầ ặ ẽ
- Quy t đ nh hành chính ch có hi u qu cao khi quy t đ nh đó có căn cế ị ỉ ệ ả ế ị ứ
khoa h c, đ c lu n ch ng đ y đ v m t kinh t .ọ ượ ậ ứ ầ ủ ề ặ ế
- Khi s d ng các ph ng pháp hành chính ph i g n ch t quy n h n vàử ụ ươ ả ắ ặ ề ạ
trách nhi m c a c p ra quy t đ nh, ch ng vi c l m d ng quy n hành nh ngệ ủ ấ ế ị ố ệ ạ ụ ề ư
không có trách nhi m cũng nh ch ng hi n t ng tr n tránh trách nhi m, khôngệ ư ố ệ ượ ố ệ
s d ng nh ng quy n h n đ c phép.ử ụ ữ ề ạ ượ
3.2. Các ph ng pháp kinh t :ươ ế
Là ph ng pháp tác đ ng vào đ i t ng qu n lý thông qua các l i ích kinhươ ộ ố ượ ả ợ
t đ cho đ i t ng b qu n lý l a ch n ph ng án ho t đ ng có hi u qu nh tế ể ố ượ ị ả ự ọ ươ ạ ộ ệ ả ấ
trong ph m vi ho t đ ng. Các ph ng pháp kinh t chính là các ph ng phápạ ạ ộ ươ ế ươ
tác đ ng c a Nhà n c thông qua s v n d ng các ph m trù kinh t , các đònộ ủ ướ ụ ậ ụ ạ ế
b y kinh t , các đ nh m c kinh t - k thu t; t c là v th c ch t các ph ngẩ ế ị ứ ế ỹ ậ ứ ề ự ấ ươ
pháp kinh t là m t bi n pháp đ s d ng các quy lu t kinh t .ế ộ ệ ể ử ụ ậ ế
Đ c đi m c a các ph ng pháp kinh t là nó tác đ ng lên đ i t ng qu n lýặ ể ủ ươ ế ộ ố ượ ả
không b ng c ng b c hành chính mà b ng l i ích, t c là ch đ ra m c tiêu,ằ ưỡ ứ ằ ợ ứ ỉ ề ụ
nhi m v ph i đ t, đ a ra nh ng đi u ki n khuy n khích v kinh t , nh ngệ ụ ả ạ ư ữ ề ệ ế ề ế ữ
ph ng ti n v t ch t có th s d ng đ h t t ch c vi c th c hi n nhi mươ ệ ậ ấ ể ử ụ ể ọ ự ổ ứ ệ ự ệ ệ
v .ụ
Vi c s d ng các ph ng pháp kinh t luôn luôn đ c Nhà n c đ nhệ ử ụ ươ ế ượ ướ ị
h ng, nh m th c hi n các nhi m v k ho ch, các m c tiêu kinh t t ng th iướ ằ ự ệ ệ ụ ế ạ ụ ế ừ ờ
kỳ c a đát n c. Nh ng đây không ph i là nh ng nhi m v gò ép, m nh l nhủ ướ ư ả ữ ệ ụ ệ ệ
ch quan mà là nh ng m c tiêu, nhi m v có căn c khoa h c và c s chủ ữ ụ ệ ụ ứ ọ ơ ở ủ
đ ng. Nhà n c tác đ ng lên đ i t ng qu n lý b ng các ph ng pháp kinh tộ ướ ộ ố ượ ả ằ ươ ế
theo nh ng h ng sau :ữ ướ
- Đ nh h ng phát tri n chung b ng các m c tiêu, nhi m v phù h p v iị ướ ể ằ ụ ệ ụ ợ ớ
đi u ki n th c t c a h th ng, b ng nh ng ch tiêu c th cho t ng th i gian,ề ệ ự ế ủ ệ ố ằ ữ ỉ ụ ể ừ ờ
t ng phân h , t ng cá nhân c a h th ng.ừ ệ ừ ủ ệ ố
- S d ng các đ nh m c kinh t ( m c thu , m c lãi su t ngân hàng v.v...),ử ụ ị ứ ế ứ ế ứ ấ
các bi n pháp đòn b y, kích thích kinh t đ lôi cu n, thu hút, khuy n khích cácệ ẩ ế ể ố ế
cá nhân và doanh nghi p phát tri n s n xu t theo h ng v a l i nhà, v a íchệ ể ả ấ ướ ừ ợ ừ
n c.ướ
- B ng chính sách u đãi kinh t đ đi u ch nh ho t đ ng kinh t trong cằ ư ế ể ề ỉ ạ ộ ế ả
n c và thu hút đ c ti m năng c a Vi t ki u cũng nh các t ch c, cá nhânướ ượ ề ủ ệ ề ư ổ ứ
n c ngoài.ướ
Xu h ng chung ngày nay c a các qu c gia là m r ng vi c áp d ng cácướ ủ ố ở ộ ệ ụ
ph ng pháp kinh t . Đ th c hi n hi u qu ph ng pháp này c n chú ý đ n :ươ ế ể ự ệ ệ ả ươ ầ ế
- Hoàn thi n h th ng các đòn b y kinh t , nâng cao năng l c v n d ng cácệ ệ ố ẩ ế ự ậ ụ
quan h hàng hoá - ti n t , quan h th tr ng.ệ ề ệ ệ ị ườ
- Th c hi n s phân c p đúng đ n gi a các c p qu n lý theo h ng mự ệ ự ấ ắ ữ ấ ả ướ ở
r ng quy n h n cho các c p d i.ộ ề ạ ấ ướ
- Các cán b qu n lý ph i là nh ng ng i có trình đ và năng l c v nhi uộ ả ả ữ ườ ộ ự ề ề
m t. B i vì s d ng ph ng pháp kinh t đòi h i cán b qu n lý ph i hi u bi tặ ở ử ụ ươ ế ỏ ộ ả ả ể ế
và thông th o nhi u lo i ki n th c và kinh nghi m qu n lý đ ng th i ph i cóạ ề ạ ế ứ ệ ả ồ ờ ả
b n lĩnh t ch v ng vàng.ả ự ủ ữ
3.3. Ph ng pháp giáo d cươ ụ :
Ph ng pháp giáo d c trong qu n lý Nhà n c v kinh t là cách th c tácươ ụ ả ướ ề ế ứ
đ ng c a Nhà n c vào nh n th c và tình c m c a nh ng con ng i thu c đ iộ ủ ướ ậ ứ ả ủ ữ ườ ộ ố
t ng qu n lý Nhà n c v kinh t , nh m nâng cao tính t giác, tích c c vàượ ả ướ ề ế ằ ự ự
nhi t tình lao đ ng c a h trong vi c th c hi n t t nhi m v đ c giao.ệ ộ ủ ọ ệ ự ệ ố ệ ụ ượ
Ph ng pháp giáo d c có ý nghĩa to l n trong qu n lý kinh t vì đ i t ngươ ụ ớ ả ế ố ượ
c a qu n lý là con ng i - m t th c th năng đ ng và là t ng hoà c a nhi uủ ả ườ ộ ự ể ộ ổ ủ ề
m i quan h xã h i. Ph ng pháp giáo d c d a trên c s v n d ng các quyố ệ ộ ươ ụ ự ơ ở ậ ụ
lu t tâm lý. ậ
Đ c tr ng c a ph ng pháp này là tính thuy t ph c, t c là làm cho ng iặ ư ủ ươ ế ụ ứ ườ
lao đ ng phân bi t ph i - trái, đúng - sai, l i - h i, đ p - x u, thi n - ác, t đóộ ệ ả ợ ạ ẹ ấ ệ ừ
nâng cao tính t giác làm vi c và s g n bó v i doanh nghi p.ự ệ ự ắ ớ ệ
Ph ng pháp giáo d c th ng đ c s d ng k t h p v i các ph ng phápươ ụ ườ ượ ử ụ ế ợ ớ ươ
khác m t cách uy n chuy n, linh ho t, v a nh nhàng v a sâu sát đ n t ngộ ể ể ạ ừ ẹ ừ ế ừ
ng i lao đ ng, có tác đông giáo d c r ng rãi trong xã h i.ườ ộ ụ ộ ộ
N i dung c a ph ng pháp giáo d c bao g m :ộ ủ ươ ụ ồ
- Giáo d c đ ng l i, ch tr ng c a Đ ng và Nhà n c đ m i ng i dânụ ườ ố ủ ươ ủ ả ướ ể ọ ườ
đ u hi u, đ u ng h và đ u quy t tâm xây d ng đ t n c, có ý chí làm giàu.ề ể ề ủ ộ ề ế ự ấ ướ
- Giáo d c ý th c lao đ ng sáng t o, có năng su t, có hi u qu , có t ch c.ụ ứ ộ ạ ấ ệ ả ổ ứ
- Xoá b tâm lý và phong cách c a ng i s n xu t nh mà bi u hi n là chỏ ủ ườ ả ấ ỏ ể ệ ủ
nghĩa cá nhân, thu vén nh m n, tâm lý ích k gia đình, đ u óc thi n c n, h pỏ ọ ỷ ầ ể ậ ẹ
hòi, t t ng đ a ph ng, c c b , b n v , ph ng h i, bình quân ch nghĩa,ư ưở ị ươ ụ ộ ả ị ườ ộ ủ