4. ĐẶT CÂU HỎI: GÂY DỰNG NIỀM TIN, MỖI LẦN MỘT CÂU<br />
HỎI<br />
<br />
<br />
Đừng dành quá nhiều thời gian chỉ để chọn ra một cơ hội lý tưởng, bạn<br />
sẽ bỏ lỡ cơ hội phù hợp <br />
<br />
<br />
—MICHAEL DELL—<br />
<br />
<br />
Trong chương này, bạn sẽ hiểu được tường tận:<br />
<br />
- Liệu cách đặt câu hỏi của bạn có tạo được niềm tin và sự yên tâm cho<br />
khách hàng hay không?<br />
<br />
- Câu hỏi của bạn có phù hợp, có ý nghĩa và làm mọi người phải suy nghĩ<br />
hay không?<br />
<br />
- Tại sao bạn không có can đảm để tiếp tục đi theo quy trình khám phá,<br />
bạn chọn cách gọi một cách hấp tấp và rồi hy vọng rằng bạn sẽ bán được một<br />
cái gì đó?<br />
<br />
Bạn sẽ học được các công cụ và mẹo để:<br />
<br />
- Hiểu được thứ tự, chiến lược, phong cách, phương thức và các tiêu<br />
chuẩn để đặt câu hỏi một cách hiệu quả.<br />
<br />
- Phân biệt giữa việc nói và việc bán.<br />
<br />
- Tổ chức các câu hỏi bằng các tiêu chuẩn xác định quyền hạn.<br />
<br />
- Học các kỹ năng đặt câu hỏi phân tích và tập trung vào cách bạn đặt<br />
câu hỏi để có được câu trả lời mà bạn mong muốn.<br />
<br />
<br />
Khi tôi bước đến bàn làm việc của Rick, anh đi thẳng vào vấn đề: “Tôi<br />
hy vọng chị sẽ nói cho tôi biết tôi phải làm gì với mấy cái cơ hội bán hàng<br />
dở hơi này” – anh nói.<br />
<br />
<br />
“Mấy cơ hội anh nhận được sau chiến dịch gọi điện thoại bị sao thế?”<br />
<br />
<br />
“Tệ lắm, đúng là buồn cười. Phải mấy cái chất lượng hơn thì mới dùng<br />
được”.<br />
<br />
<br />
“Chuyện gì đã xảy ra thế?” – tôi hỏi – “Tại sao chúng không trở thành cơ<br />
hội bán hàng thật sự hay cuộc hẹn gặp? Anh có phiền không nếu tôi ngồi<br />
nghe anh gọi và xem anh đã kiểm định chúng như thế nào?<br />
<br />
<br />
“Dĩ nhiên” – Rick trả lời. “Tôi đang định gọi đây. Hãy nghe nhé.” – Anh<br />
bắt đầu bấm số.<br />
<br />
<br />
“Xin chào, đây là Rick Reynolds. Ồ, tôi gọi không đúng lúc à?… Tôi<br />
đang định hỏi về buổi webminar mà anh đã tham dự… Các anh có gặp vấn<br />
đề gì mà chúng tôi có thể giúp được hay không?… Tôi hiểu. Anh có quyền<br />
phê chuẩn về các giải pháp này không?… OK, dự án này được duyệt kinh<br />
phí rồi chứ?… Dự án này sẽ diễn ra trong ba hay sáu tháng tới?… Anh còn<br />
câu hỏi nào khác cho tôi hay không?<br />
<br />
<br />
Sau đó Rick cúp máy và lắc đầu.<br />
<br />
<br />
“Anh nghĩ gì về cuộc gọi này?” – Tôi hỏi<br />
<br />
<br />
“Tôi nói với chị rồi đấy” – Rick nói và nhún vai – “toàn là những cơ hội<br />
không dùng được”.<br />
<br />
<br />
“Rick, đây không phải vấn đề về chất lượng của cơ hội mà là vấn đề về<br />
chất lượng câu hỏi của anh”.<br />
<br />
<br />
Đặt câu hỏi để tìm hiểu nhu cầu, thẩm định cơ hội và làm chủ cuộc gọi<br />
<br />
<br />
Theo báo cáo của IDC, 80% kinh phí tiếp thị bị phung phí vì nhân viên<br />
bán hàng chẳng quan tâm gì đến cơ hội chào hàng cả. Tuy nhiên, theo tài<br />
liệu của CSO’s Insight 2008 “Tăng cường việc tạo ra cơ hội để chào hàng và<br />
làm sạch danh sách những mối quan tâm”, định nghĩa thế nào là một cơ hội<br />
chào hàng có chất lượng được đội tiếp thị và đội bán hàng hiểu theo hướng<br />
rất khác nhau. Thêm vào đó, tài liệu này kết luận rằng khi các đội ngũ này<br />
không thống nhất, các công ty sẽ bị thiệt hại nặng nề: 10% các hợp đồng và<br />
5,7% doanh thu. Tuy nhiên, các công ty vẫn cứ hối thúc nhân viên tiếp thị<br />
tìm nhiều cơ hội chào hàng có chất lượng hơn và quăng nó cho đội bán hàng.<br />
Nhưng đội tiếp thị và đội bán hàng lại không nhất trí thế nào là một cơ hội<br />
chào hàng có chất lượng. Nhân viên bán hàng rất dễ theo đuổi một cơ hội<br />
chào hàng không có chất lượng và sau đó yêu cầu đội tiếp thị cho họ nhiều<br />
cơ hội chào hàng hơn. Vấn đề nằm ở chỗ, khi bán hàng tại chỗ, bạn chỉ có<br />
thể làm tốt như cơ hội chào hàng cuối cùng mà thôi và có một mối liên kết<br />
trực tiếp giữa việc vượt chỉ tiêu và việc có cơ hội chào hàng chất lượng hơn.<br />
Tại sao thế? Vì đội bán hàng cứ mải bám theo những thứ mà họ không<br />
muốn.<br />
<br />
<br />
Đặt câu hỏi là cơ hội đầu tiên để biết về công ty và tìm hiểu xung quanh.<br />
Câu hỏi của bạn được xem như đôi mắt của bạn trên điện thoại. Đặt câu hỏi<br />
vẫn là kỹ năng được sử dụng hiệu quả nhất trên điện thoại chứ không phải<br />
trên email và các kỹ năng này rất cần thiết để khám phá nhu cầu và cơ hội<br />
với công ty khách hàng. Kỹ năng đặt câu hỏi tốt sẽ ngay lập tức cho bạn<br />
quyền làm chủ cuộc gọi và mang lại hợp đồng. Kỹ năng đặt câu hỏi yếu sẽ<br />
phá hủy ngay cả cơ hội chào hàng tốt nhất. <br />
<br />
<br />
Ngày nay, khách hàng ngày càng thiếu kiên nhẫn đối với người bán hàng.<br />
Họ mệt mỏi khi phải lắng nghe cùng một câu hỏi và bực mình vì các kỹ năng<br />
bán hàng quá lỗi thời. Thông thường, các nhân viên bán hàng thiếu kỹ năng<br />
và chưa được đào tạo đúng mức hỏi quá ít câu hỏi, bỏ ra quá nhiều thời gian<br />
hỏi những câu vô bổ dành cho những người không có liên quan, hoặc làm<br />
người nghe rối trí với các câu hỏi không mạch lạc.<br />
<br />
<br />
Phát triển kỹ năng đặt câu hỏi yêu cầu bạn phải xem lại các hoạt động<br />
thẩm định cơ hội chào hàng của mình một cách hoàn chỉnh. Cách bạn đặt<br />
<br />
câu hỏi có làm khách hàng tin tưởng và cảm thấy thoải mái hay không? Câu<br />
hỏi của bạn có ý nghĩa và phù hợp hay không hay chúng chỉ làm cho khách<br />
hàng cảm thấy bị liên tục tra hỏi? Tại sao khách hàng thật sự muốn nói<br />
chuyện với bạn? Có phải là vì những câu hỏi của bạn khiến họ phải suy nghĩ<br />
hay không? Làm thế nào bạn có can đảm hỏi thêm một câu và mạnh dạn<br />
bước dần qua các quy trình thẩm định lại? Trí tò mò của bạn có dẫn đường<br />
giúp bạn học hỏi và tìm hiểu kỹ hơn không? Đặt câu hỏi là một việc rất nguy<br />
hiểm. Bạn cần phải có lòng can đảm và có khuynh hướng bẩm sinh. Tuy<br />
nhiên kỹ năng đặt câu hỏi lại là thứ bạn có thể học và sử dụng được ngay.<br />
<br />
<br />
Bán hàng 2.0 là một thực thể<br />
<br />
<br />
Để sống sót trong trận chiến bán hàng ngày nay đòi hỏi bạn phải thiết lập<br />
được các mối quan hệ thật sự. Khách hàng ngày nay nắm nhiều thông tin<br />
hơn trước đây nhưng họ cũng dễ rối trí và sợ hãi hơn. Khi mọi thứ không<br />
chắc chắn và không ổn định, kinh phí bị kiểm soát gắt gao hơn, nhân viên<br />
bán hàng phải thẩm định cơ hội chào hàng với sự tò mò, sự sâu sắc và tính<br />
thực tế chứ không phải chỉ nói theo cách cũ: “Anh có dự án à?” – đặc biệt là<br />
khi chỉ một phần rất nhỏ các cơ hội chào hàng có nhiều khả năng thành công.<br />
Trong thời kỳ kinh tế khó khăn, giới bán hàng phải dành thời gian củng cố<br />
quan hệ khách hàng, nhen nhóm lại các mối quan hệ cũ và đặt nền móng cho<br />
tương lai.<br />
<br />
<br />
Thói quen đặt câu hỏi hợp lý thiết lập nên mối quan hệ và lòng tin. Nếu<br />
bạn đặt câu hỏi đúng đắn và lắng nghe nhu cầu của khách hàng, bạn sẽ dẫn<br />
họ thẳng đến khu vực họ cảm thấy yên tâm, làm họ tập trung hơn và có<br />
nhiều khả năng ký được hợp đồng hơn.<br />
<br />
<br />
Việc bạn phải chuẩn bị rất quan trọng. Khách hàng ngày nay đòi hỏi giới<br />
bán hàng phải biết rõ khách hàng là ai trước khi gọi điện. Cũng như đối với<br />
kỹ năng giới thiệu thành thạo, bạn phải có một số kiến thức nào đó về tổ<br />
chức mà bạn nhắm đến. Việc này phải được thực hiện trước khi bạn gọi điện<br />
thoại nhờ việc sử dụng các công cụ Bán hàng 2.0 mà bạn có.<br />
<br />
<br />
Kỹ năng “săn bắn” điêu luyện là một nghệ thuật đang dần biến mất vì đội<br />
ngũ bán hàng tại chỗ nghĩ họ có thể thay thế nó bằng các công cụ tự động và<br />
email. Những công cụ này có cùng mục đích: chúng có thể giúp bạn quyết<br />
<br />
định được chiến lược thẩm định thông tin về khách hàng thông qua việc theo<br />
dõi khách hàng từ những lần thăm website, tham gia hội thảo trực tuyến, tải<br />
tài liệu, và xác định xem họ gọi từ danh sách nào. Bạn có thể tìm hiểu về<br />
công ty mà bạn nhắm đến, biết được đường lối, các sản phẩm mới tung ra, vị<br />
thế trên thị trường và quy mô của các phòng ban và các nhóm khác nhau. Sử<br />
dụng tất cả các thông tin này trong cuộc gọi sẽ giúp bạn đẩy nhanh tiến độ<br />
thẩm định và tăng cường cơ hội thực hiện một cuộc trao đổi tốt với khách<br />
hàng và gặt hái thành công. <br />
<br />
<br />
Đây chính là sự thật: với quá nhiều tổ chức tiếp thị tự động với đủ loại<br />
sản phẩm giúp tạo ra cơ hội chào hàng, nuôi dưỡng và quản lý nó, nhu cầu<br />
về kỹ năng đặt câu hỏi và lắng nghe ngày càng tăng. Các kỹ năng quan trọng<br />
này không thể được quản lý trực tuyến vì chúng đòi hỏi bạn phải tích cực<br />
trao đổi, phải bán được hàng và phải thảo luận - việc trao đổi được thực hiện<br />
hiệu quả nhất khi bạn gặp được khách hàng ở đầu dây bên kia. Hãy nghĩ<br />
xem: Khách hàng luôn luôn bận bịu của bạn liệu có thời gian để trả lời một<br />
email với hàng loạt câu hỏi thẩm định hay không? <br />
<br />
<br />
Khách hàng ghét bạn ở điểm nào?<br />
<br />
<br />
Trong cuốn sách The Secrets of Power Selling (tạm dịch: Những bí mật<br />
của bán hàng quyền năng) của Kelly Robertson năm 2008, Kelly nhận thấy<br />
có 8 lý do để khách hàng ghét giới bán hàng. Bảy lý do đầu được đề cập đến<br />
trong phần “Khách hàng ghét bạn ở điểm nào?” này:<br />
<br />
<br />
1. Không lắng nghe (được trình bày trong chương 5, Lắng nghe).<br />
<br />
<br />
2. Nói quá nhiều (được trình bày trong chương này).<br />
<br />
<br />
3. Thiếu kiến thức (được trình bày trong chương này).<br />
<br />
<br />
4. Không tiếp tục (được trình bày trong chương 9: Ký hợp đồng).<br />
<br />
<br />
5. Nói dối (được trình bày trong chương 8: Xử lý các phản đối).<br />
<br />
<br />