intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bản lĩnh văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập

Chia sẻ: Kequaidan Kequaidan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

33
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đề cập đến bản lĩnh văn hóa dân tộc, một lần nữa khẳng định dân tộc Việt Nam có bản lĩnh văn hóa dày dặn, đã được tôi luyện qua lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, nó có ý nghĩa to lớn đối với công cuộc hội nhập quốc tế hiện nay.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bản lĩnh văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập

DiÔn ®µn th«ng tin khoa häc x· héi<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc<br /> trong bèi c¶nh héi nhËp<br /> <br /> <br /> NguyÔn TiÕn Dòng(*)<br /> <br /> ChiÒu s©u, c¨n cèt cña v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam tõ l©u ®· ®−îc giíi nghiªn<br /> cøu v¨n hãa quan t©m. Tr−íc bèi c¶nh toµn cÇu hãa vµ héi nhËp, b¶n lÜnh<br /> v¨n hãa d©n téc ®øng tr−íc nh÷ng thö th¸ch lín, cã nguy c¬ lung lay gèc rÔ.<br /> Tuy nhiªn, ®ã còng cã thÓ xem lµ c¬ héi ®Ó chóng ta thÓ hiÖn vµ n©ng cao b¶n<br /> lÜnh v¨n hãa d©n téc. Trong bµi viÕt nµy, t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn b¶n lÜnh v¨n hãa<br /> d©n téc, mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh d©n téc ViÖt Nam cã b¶n lÜnh v¨n hãa dµy<br /> d¹n, ®· ®−îc t«i luyÖn qua lÞch sö hµng ngµn n¨m dùng n−íc vµ gi÷ n−íc,<br /> nã cã ý nghÜa to lín ®èi víi c«ng cuéc héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay.<br /> <br /> <br /> 1. B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam ngé ®ã, ViÖt Nam hoÆc ph¶i bÞ nghiÒn<br /> n¸t nh− t−¬ng, hoÆc ph¶i trë nªn r¾n<br /> B¶n lÜnh lµ “®øc tÝnh tù quyÕt ®Þnh<br /> nh− thÐp. QuyÕt kh«ng chÞu bÞ nghiÒn<br /> mét c¸ch ®éc lËp th¸i ®é, hµnh ®éng cña<br /> n¸t nh− t−¬ng, mµ quyÕt lµm tÊt c¶ ®Ó<br /> m×nh, kh«ng v× ¸p lùc bªn ngoµi mµ<br /> trë nªn r¾n nh− thÐp, ®ã lµ b¶n lÜnh<br /> thay ®æi quyÕt ®Þnh” [11, 31]. Theo ®ã,<br /> ViÖt Nam” [5, 3]. B¶n lÜnh ViÖt Nam mµ<br /> nhµ nghiªn cøu Hå SÜ VÞnh quan niÖm,<br /> TrÇn V¨n Giµu ®Ò cËp ®Õn chÝnh lµ b¶n<br /> b¶n lÜnh cña mét d©n téc lµ phÈm chÊt<br /> lÜnh d©n téc ViÖt Nam. (<br /> tù quyÕt ®Þnh mét c¸ch ®éc lËp th¸i ®é,<br /> B¶n lÜnh d©n téc ViÖt Nam suy cho<br /> hµnh ®éng cña m×nh, kh«ng v× ¸p lùc<br /> cïng l¹i lµ kÕt qu¶ ®−îc hun ®óc tõ<br /> bªn ngoµi mµ thay ®æi quan ®iÓm, hµnh<br /> chÝnh v¨n hãa ViÖt Nam. Héi nghÞ<br /> ®éng, nã lµ céng h−ëng b¶n lÜnh cña c¸c<br /> Trung −¬ng 5 khãa VIII nhËn ®Þnh:<br /> c¸ nh©n con ng−êi cô thÓ trong céng<br /> “V¨n hãa ViÖt Nam ®· hun ®óc nªn t©m<br /> ®ång hîp thµnh [12, 305].<br /> hån, khÝ ph¸ch, b¶n lÜnh ViÖt Nam, lµm<br /> B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ViÖt Nam r¹ng rì lÞch sö vÎ vang cña d©n téc” [3,<br /> lµ mét phÇn kÕt qu¶ cña mét hoµn c¶nh 40]. Huy CËn còng tõng viÕt: “B¶n s¾c<br /> ®Þa chÝnh trÞ mµ theo ®ã, khã cã sù lùa v¨n hãa s©u ®Ëm cña chóng ta lµ nguån<br /> chän nµo hay h¬n thÕ, nÕu kh«ng lµ øng sèng mµ chóng ta tiÕp tôc hót ra ®−îc<br /> xö v¨n hãa vµ cã b¶n lÜnh. NhËn ®Þnh vÒ søc m¹nh vµ søc sèng cho nÒn v¨n hãa<br /> ®iÒu nµy, TrÇn V¨n Giµu viÕt “ë vÞ thÕ hiÖn ®¹i” [1, 155].<br /> ®Þa lý Êy, ViÖt Nam kh¸c nµo miÕng thÞt<br /> ngon ph¬i tr−íc måm hæ ®ãi, tr¸nh ®©u<br /> bÞ khái x©u xÐ, dÉm ®¹p. Trong c¶nh (*)<br /> ThS., Phã HiÖu tr−ëng tr−êng §¹i häc Trµ Vinh.<br /> B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc... 45<br /> <br /> B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc kh«ng tù Còng nhê vËy, tiÕng ViÖt ®−îc phong<br /> cã, mµ ph¶i tr¶i qua mét qu¸ tr×nh x©y phó h¬n rÊt nhiÒu [5, 7].<br /> ®¾p vµ tù kh¼ng ®Þnh. §Ò cËp ®Õn b¶n Tuy nhiªn, kh«ng phñ nhËn r»ng,<br /> lÜnh v¨n hãa ViÖt Nam, tøc lµ nãi ®Õn ng−êi ViÖt chÞu ¶nh h−ëng rÊt lín v¨n<br /> th¸i ®é øng xö v¨n hãa dµy d¹n, ®−îc c« hãa H¸n. Minh chøng râ nhÊt lµ trong<br /> ®óc trong hµng ngµn n¨m lÞch sö, lµ gi¸ vèn tõ sö dông cña tiÕng ViÖt hiÖn nay<br /> trÞ kh¸ch quan do lÞch sö t¹o dùng, chø cã tíi 70% l−îng tõ tiÕng H¸n-ViÖt.<br /> kh«ng ph¶i lµ c¸i míi ph¸t sinh h«m NhiÒu phong tôc, tËp qu¸n ë ViÖt Nam<br /> nay, còng kh«ng ph¶i lµ c¸i b¶n lÜnh còng chÞu ¶nh h−ëng hoÆc cã nguån gèc<br /> duy ý chÝ. tõ Trung Quèc.<br /> B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ®· ®−îc Trong thêi kú B¾c thuéc, cã kh«ng Ýt<br /> thÓ hiÖn râ trong lÞch sö dùng n−íc vµ lÇn ng−êi ViÖt ph¶i ®èi mÆt víi th¸ch<br /> gi÷ n−íc, ®¸ng ®Ó c¸c thÕ hÖ ng−êi ViÖt thøc v¨n hãa ®Õn cao ®é. TriÒu Minh<br /> tù hµo. Trong lÞch sö, d©n téc ViÖt Nam khi sang x©m l−îc §¹i ViÖt ®· cho ng−êi<br /> ®· tr¶i qua nhiÒu thêi kú tiÕp biÕn vµ t×m ®èt hÕt s¸ch cña ng−êi ViÖt. Kh«ng<br /> héi nhËp v¨n hãa. Theo c¸c nhµ nghiªn Ýt s¸ch vë quý gi¸ - nguån t− liÖu v¨n<br /> cøu, cho ®Õn hiÖn nay, nÕu ngo¹i trõ hãa khæng lå - cña ng−êi ViÖt ®· trë<br /> thêi v¨n hãa tiÒn sö, th× ViÖt Nam ®· thµnh tro bôi, nh−ng søc sèng cña v¨n<br /> qua ba lÇn héi nhËp tiÕp biÕn v¨n hãa hãa ViÖt kh«ng hÒ mÊt ®i v× nã ®· ®−îc<br /> lín. LÇn thø nhÊt lµ qu¸ tr×nh H¸n hãa l−u gi÷ trong kÝ øc d©n gian, trong t©m<br /> vµ chèng H¸n hãa kÐo dµi h¬n mét ngµn thøc tËp thÓ cña c¶ céng ®ång d©n téc.<br /> n¨m, lÇn thø hai lµ v¨n hãa thùc d©n Do vËy, n−íc ta ®· bao phen mÊt ®éc lËp<br /> Ph¸p-Mü, vµ lÇn thø ba lµ v¨n hãa x· nh−ng kh«ng mÊt v¨n hãa, ng−êi ViÖt<br /> héi chñ nghÜa, chñ yÕu lµ Nga-X« viÕt. kh«ng bÞ ®ång thuéc vÒ H¸n, bëi chÝnh<br /> Víi h¬n mét ngµn n¨m x©m l−îc lµ nhê cèt c¸ch vµ b¶n lÜnh v¨n hãa d©n<br /> ViÖt Nam, c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn téc. Ngay c¶ mét sè t«n gi¸o nh− Nho<br /> Ph−¬ng B¾c ®· ®−a v¨n hãa cña ng−êi gi¸o, §¹o gi¸o, PhËt gi¸o B¾c T«ng...<br /> H¸n ®i n« dÞch c¸c d©n téc tø di theo ®−îc du nhËp vµo ViÖt Nam tõ ph−¬ng<br /> quan niÖm cña hä (man, di, ®Þch, rî), B¾c qua h¬n mét thiªn niªn kû ®« hé,<br /> chñ yÕu lµ v¨n hãa Nho gi¸o. V¨n hãa ®Òu ®−îc b¶n ®Þa hãa (ViÖt hãa) mang<br /> Nho gi¸o g¾n liÒn víi giai cÊp thèng trÞ, t©m thøc ng−êi ViÖt, gÇn gòi víi v¨n<br /> mét kiÓu v¨n hãa mang nÆng tÝnh hãa d©n gian ng−êi ViÖt.<br /> phong kiÕn, ph©n chia ®¼ng cÊp. Theo §Õn thêi kú thùc d©n kiÓu cò vµ<br /> nghiªn cøu cña TrÇn V¨n Giµu, ®ång kiÓu míi, thùc d©n Ph¸p lu«n qu¶ng b¸<br /> hãa lµ c¸ch thøc næi bËt cña thùc d©n v¨n hãa cña hä trªn ®Êt n−íc ta, nãi<br /> phong kiÕn H¸n. ë nhiÒu n¬i hä ®· nh− c¸ch cña ng−êi Ph¸p lµ “khai hãa<br /> thµnh c«ng vÒ c¬ b¶n, song khi ®Õn n−íc v¨n minh”. Ng−êi ViÖt cã thÓ sö dông<br /> ViÖt ta, cã mét thùc tÕ ng−îc l¹i lµ ViÖt tiÕng Ph¸p rÊt giái, chÝnh thøc trë<br /> hãa m¹nh h¬n H¸n hãa, H¸n hãa yÕu thµnh mét quèc gia nãi tiÕng Ph¸p<br /> h¬n ViÖt hãa... Vµ thÊt b¹i cña hä ë ¢u trong céng ®ång Ph¸p ng÷, cã thÓ dÞch<br /> L¹c lµ mét trong vµi ngo¹i lÖ. Ng−êi c¸c t¸c phÈm v¨n häc d©n téc sang tiÕng<br /> ViÖt häc ch÷ H¸n mµ ®äc b»ng tiÕng Ph¸p nh− tr−êng hîp NguyÔn Kh¾c<br /> H¸n ViÖt, dùa vµo ch÷ H¸n ®Ó s¸ng t¹o ViÖn dÞch TruyÖn KiÒu. Ng−êi ViÖt còng<br /> ra ch÷ N«m cña riªng d©n téc m×nh. cã thÓ øng dông khoa häc kü thuËt cña<br /> 46 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 8.2013<br /> <br /> <br /> Ph¸p kh¸ thuÇn thôc. Tuy nhiªn, ng−êi 2. Gi÷ g×n vµ n©ng cao b¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc<br /> ViÖt vÉn mang t©m hån, cèt c¸ch ViÖt trong bèi c¶nh ViÖt Nam héi nhËp quèc tÕ<br /> chø kh«ng bÞ Ph¸p hãa. HiÖn nay, cã thÓ nãi, ViÖt Nam ®ang<br /> §Õn thêi ®Õ quèc Mü x©m l−îc ViÖt thùc hiÖn mét cuéc “®¹i héi nhËp” vµo<br /> Nam, v¨n hãa Mü chñ yÕu thÈm thÊu ë thÕ giíi. Tr−íc hÕt lµ héi nhËp kinh tÕ<br /> Sµi Gßn vµ vïng phô cËn. §ã lµ v¨n hãa quèc tÕ, song kh«ng dõng l¹i ë ®ã mµ<br /> tiªu dïng, v¨n hãa h−ëng thô, tù do c¸ cßn tiÕp diÔn nhiÒu qu¸ tr×nh, trong ®ã<br /> nh©n vµ dôc tÝnh lªn ng«i... Cã mét giai cã giao l−u v¨n hãa quèc tÕ.<br /> ®o¹n sau chiÕn tranh, ng−êi ta thÊy Trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa vµ héi<br /> ngét ng¹t víi r¸c r−ëi cña v¨n hãa thÞ nhËp, b¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ViÖt<br /> d©n Mü, coi ®ã lµ thø cÆn b· cña v¨n Nam mét lÇn n÷a l¹i bÞ t¸c ®éng, cã<br /> hãa, vµ ng−êi ViÖt ®· tèng khø nã, tr¶ nguy c¬ lung lay gèc rÔ. Tr−íc kh«ng<br /> l¹i cho miÒn Nam ViÖt Nam mét nÒn gian kinh tÕ thÞ tr−êng toµn cÇu, ®an<br /> v¨n hãa kh¸ thuÇn d©n téc. xen trong ®ã c¶ nh÷ng quan hÖ vÒ<br /> V¨n hãa thùc d©n Ph−¬ng T©y tuy ph−¬ng diÖn v¨n hãa, nguy c¬ th¸ch<br /> ®−îc b¶o trî bëi häng sóng vµ søc m¹nh thøc víi v¨n hãa ViÖt Nam lín h¬n gÊp<br /> cña ®ång §« la song nã kh«ng thÓ nhÊn béi, ®ßi hái chóng ta mét lÇn n÷a ph¶i<br /> ch×m v¨n hãa b¶n ®Þa mµ tr¸i l¹i ®−îc t¨ng c−êng båi ®¾p vµ kh¼ng ®Þnh b¶n<br /> sµng läc, cñng cè ®Ó råi trë thµnh mét lÜnh v¨n hãa cña d©n téc. §ã lµ c¸ch ®Ó<br /> phÇn di s¶n vµ b¶n s¾c cña v¨n hãa ViÖt ph¸t huy søc m¹nh d©n téc, cã ®ñ søc<br /> Nam hiÖn ®¹i. kh¸ng l¹i nh÷ng “luång khÝ ®éc” t¸c<br /> Cã thÓ nãi, n−íc ta ®· cã kho¶ng 12 ®éng ®Õn b¶n s¾c v¨n hãa ViÖt Nam,<br /> thÕ kû cïng víi lÞch sö chèng ngo¹i x©m con ng−êi ViÖt Nam.<br /> lµ cuéc héi nhËp, tiÕp nhËn vµ ph¶n øng Ph¶i nhËn thÊy r»ng, héi nhËp nÒn<br /> v¨n hãa kh¸ gay g¾t, cã lóc ©m thÇm kinh tÕ thÞ tr−êng toµn cÇu lµ ®èi mÆt<br /> lÆng lÏ. Nh−ng nh×n xuyªn suèt, chóng víi mét cuéc th¸ch thøc ®Çy nghiÖt ng·,<br /> ta ®· thu nhËn v¨n hãa bªn ngoµi ®Ó ë ®ã ph« diÔn sù sßng ph¼ng vÒ mäi<br /> chuyÓn tiÕp, biÕn ®æi vµ t¸i t¹o chø ph−¬ng diÖn, v¨n hãa kh«ng lµ ngo¹i lÖ.<br /> kh«ng tiÕp nhËn mét c¸ch thô ®éng, Cã cho vµ nhËn, cã giao l−u, tiÕp biÕn,<br /> sèng s−îng. Ng−êi ViÖt vÉn ®øng trªn cã c¹nh tranh gi÷a v¨n hãa d©n téc nµy<br /> nÒn t¶ng hån cèt cha «ng m×nh, v× thÕ víi v¨n hãa d©n téc kia, ai m¹nh h¬n ai;<br /> mäi ©m m−u ®ång hãa v¨n hãa, hoÆc cã sö dông v¨n hãa v× môc ®Ých kinh tÕ<br /> m−în danh v¨n hãa ®Ó thèng trÞ ®Òu vµ cã ho¹t ®éng kinh tÕ trong v¨n hãa,<br /> thÊt b¹i cay ®¾ng. trong ®ã ng−êi ta xuÊt khÈu kh«ng chØ<br /> BÞ x©m l−îc lµ ®iÒu kh«ng ai mong t− b¶n, mµ cßn xuÊt khÈu v¨n hãa...<br /> muèn, song “löa thö vµng, gian nan thö Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ ng−êi ta<br /> søc”, chÝnh c¸i kh«ng may Êy l¹i lµ quan ng¹i vÒ c¸i gäi lµ “¢u hãa”, “Mü<br /> tr−êng thêi gian vµ tr−êng v¨n hãa qua hãa”... bëi chñ thÓ cña nh÷ng nÒn v¨n<br /> ®ã d©n téc ViÖt t«i luyÖn b¶n lÜnh v¨n hãa ®ã lµ nh÷ng quèc gia, khu vùc cã<br /> hãa cña m×nh. B¶n lÜnh ®ã ®· chøng tá tiÒm lùc to lín vÒ kinh tÕ, qu©n sù vµ v×<br /> chiÒu s©u, søc sèng cña v¨n hãa ViÖt vËy hä cã vÞ thÕ bÊt ®èi xøng trªn<br /> Nam, tinh hoa vµ ý chÝ, nghÞ lùc cña tr−êng quèc tÕ. B−íc sang thÕ kû XXI,<br /> ng−êi ViÖt Nam ®−îc b¶o tån, trao c¸c häc gi¶ còng bµn nhiÒu ®Õn gi¸ trÞ<br /> truyÒn qua nhiÒu thÕ hÖ. §«ng ¸, thËm chÝ cã ý kiÕn cho r»ng<br /> B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc... 47<br /> <br /> ch©u ¸ hãa ¢u, H¸n hãa thÕ giíi... do sù NhiÒu quèc gia d©n téc trªn thÕ giíi<br /> trçi dËy n¨ng ®éng vµ m¹nh mÏ cña c¸c còng ®· vµ ®ang t×m kiÕm nh÷ng m«<br /> nÒn kinh tÕ lín ë §«ng ¸ nh− Trung thøc øng xö kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n, chÊp<br /> Quèc, NhËt B¶n, Hµn Quèc... còng nh− nhËn ¢u hãa (tr−êng hîp NhËt B¶n), Mü<br /> sù tham dù cña c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng hãa (tr−êng hîp Hµn Quèc),... hoÆc chÊp<br /> §«ng ¸ vµo sù ph¸t triÓn cña chÝnh khu nhËn hçn dung v¨n hãa hay ®a nguyªn<br /> vùc, ®iÒu khiÕn kh«ng Ýt c¸c häc gi¶ tß v¨n hãa, chø kh«ng thÓ ®ãng cöa vÒ v¨n<br /> mß kh¸m ph¸ vÎ huyÒn bÝ Èn sau tÊm hãa. Xu thÕ chung lµ ®a phÇn chÊp nhËn<br /> g−¬ng ch©u ¸. “Sù trçi dËy cña khu vùc ®a d¹ng v¨n hãa thÕ giíi nh− tinh thÇn<br /> §«ng ¸ b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 80 (thÕ cña UNESCO kªu gäi ®Çu thËp kû thø<br /> kû XX) vµ ngµy cµng ®¸ng kÓ trong nhÊt cña thÕ kû XXI, tuy nhiªn kh«ng<br /> nh÷ng n¨m gÇn ®©y, trªn tÊt c¶ c¸c mÆt quèc gia d©n téc nµo muèn ngän giã v¨n<br /> chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa... (trong ®ã, hãa toµn cÇu thæi m×nh ®i, thËm chÝ tÊt<br /> ph¶i kÓ ®Õn Trung Quèc nh− lµ mét c¶ ®Òu b¨n kho¨n lo ng¹i vÒ ®iÒu ®ã. (*)<br /> hiÖn t−îng ch©u ¸ ®Æc biÖt), ®· lµm cho Víi ViÖt Nam, tr−íc kh«ng gian<br /> ch©u ¸ trë thµnh mét chñ ®Ò võa hÊp toµn cÇu, v¨n hãa ViÖt Nam cã mét sè c¬<br /> dÉn, võa khã kiÕn gi¶i” [10, 103]. héi lín. Tr−íc hÕt lµ c¬ héi tiÕp nhËn<br /> nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa qua ngo¹i giao<br /> Tham gia vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng<br /> v¨n hãa vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ. C¬ héi<br /> toµn cÇu kh«ng biªn ®é vµ thËm chÝ víi<br /> nµy ngµy cµng lín vµ cµng ®i vµo chiÒu<br /> kh«ng gian më/¶o, xÐt vÒ khÝa c¹nh v¨n<br /> s©u. Giao th−¬ng kinh tÕ víi c¸c quèc<br /> hãa, tÝnh phøc t¹p cµng cã nguy c¬ t¨ng<br /> gia trªn thÕ giíi, c¸c doanh nh©n ViÖt<br /> lªn. Bëi khi v¨n hãa ngµy cµng ®−îc<br /> kh«ng thÓ kh«ng biÕt vµ kh«ng chó ý<br /> nhiÒu quèc gia nh×n nhËn lµ ®éng lùc<br /> ®Õn nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa cña hä. Bªn<br /> cña sù ph¸t triÓn th× sù khai th¸c khÝa<br /> c¹nh ®ã lµ c¬ héi qu¶ng b¸ nh÷ng gi¸ trÞ<br /> c¹nh v¨n hãa ngµy cµng lín vµ theo ®ã,<br /> ®Æc s¾c cña v¨n hãa d©n téc, mang v¨n<br /> hä còng ph¶i ®èi mÆt víi c¸c th¸ch thøc<br /> hãa ViÖt Nam ®Õn víi thÕ giíi. Trong<br /> lín h¬n vÒ c¹nh tranh v¨n hãa.<br /> kho¶ng chôc n¨m trë l¹i ®©y, nhiÒu di<br /> Trung Hoa d−êng nh− ®ang thµnh s¶n v¨n hãa vËt thÓ vµ phi vËt thÓ cña<br /> c«ng víi m« h×nh Häc viÖn Khæng Tö ViÖt Nam ®· ®−îc thÕ giíi ghi nhËn vµ<br /> mµ theo ®¸nh gi¸ cña giíi b×nh luËn th× vinh danh. §ã chÝnh lµ niÒm tù hµo cña<br /> ®ã lµ c¸ch qu¶ng b¸ v¨n hãa vµ ngù trÞ ng−êi ViÖt khi giao l−u víi b¹n bÌ quèc tÕ.<br /> thÕ giíi kiÓu Trung Hoa. Sù hiÖn diÖn C¬ héi th× ®· râ, song ®iÒu cÇn ph¶i<br /> cña ng−êi Mü, víi c¸c ®ång minh s©n chó träng nhÊn m¹nh lµ nh÷ng th¸ch<br /> sau, ®· më réng ¶nh h−ëng cña ®¹o Tin thøc cña toµn cÇu hãa vµ héi nhËp ®èi<br /> Lµnh. Víi tÝnh n¨ng ®éng vµ tiÖn gi¶n víi v¨n hãa d©n téc. HiÖn nay, nhiÒu<br /> cña ®¹o nµy, nã ®· th©m nhËp s©u réng gi¸ trÞ v¨n hãa d©n téc ®ang cã nguy c¬<br /> vµo Hµn Quèc thêi kú c«ng nghiÖp hãa, mai mét, sù lai c¨ng v¨n hãa, sù lªn<br /> hiÖn ®¹i hãa. “HÇu hÕt c¸c hÖ ph¸i Tin ng«i cña v¨n hãa tiªu dïng, thùc dông<br /> Lµnh ë Nam Hµn dËp theo khu«n cña trong mét bé phËn giíi trÎ ®ang lµm<br /> hÖ ph¸i truyÒn b¸ phóc ©m cña Tin<br /> Lµnh Mü [American evangelism]” [5], (*)<br /> N¨m 2004, Trung Quèc b¾t ®Çu x©y dùng c¸c<br /> trong khi thêi ®iÓm tr−íc ®ã Hµn Quèc tr−êng d¹y tiÕng Trung Quèc ë n−íc ngoµi ®Ó më<br /> réng vïng phñ sang v¨n hãa víi tªn gäi c¸c Häc<br /> lµ mét n−íc ch©u ¸, chÞu ¶nh h−ëng viÖn Khæng Tö. Trªn thÕ giíi cã kho¶ng 320 häc<br /> nÆng cña v¨n hãa Nho gi¸o. viÖn nh− vËy [Xem 14].<br /> 48 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 8.2013<br /> <br /> <br /> vÈn ®ôc m«i tr−êng v¨n hãa, lµm ®au t©m thÕ “chñ ®éng héi nhËp” - mét sù<br /> ®Çu nh÷ng ng−êi t©m huyÕt víi ®Êt x¸c ®Þnh t©m thÕ héi nhËp ®Çy b¶n lÜnh,<br /> n−íc, nh÷ng ng−êi thùc sù cã tr¸ch chóng t«i cho r»ng, ViÖt Nam cã c¬ së ®Ó<br /> nhiÖm víi t−¬ng lai v¨n hãa n−íc nhµ. tin vµo b¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc, b¶n<br /> Thùc tÕ ®ã ®· cã kh«ng Ýt c¸c c«ng tr×nh lÜnh ng−êi ViÖt tr−íc nh÷ng th¸ch thøc<br /> nghiªn cøu c¶nh b¸o trong nhiÒu thËp v¨n hãa trong héi nhËp quèc tÕ ®Ó ®i tíi<br /> kû qua. Tuy nhiªn, lêi gi¶i cho vÊn ®Ò con ®−êng giµu m¹nh, d©n chñ, tiÕn bé,<br /> vÉn cßn ch−a kh¶ dÜ. v¨n minh, h¹nh phóc <br /> §øng tr−íc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch<br /> thøc to lín nµy, nÕu b¶n lÜnh v¨n hãa tá<br /> Tµi liÖu tham kh¶o<br /> ra v÷ng vµng, kiªn ®Þnh, th× th¸ch thøc<br /> sÏ ®−îc v−ît qua vµ c¬ héi sÏ biÕn thµnh 1. Huy CËn (1994), Suy nghÜ vÒ b¶n s¾c<br /> hiÖu qu¶, th¾ng lîi. Lóc ®ã, v« h×nh v¨n hãa d©n téc, Nxb. ChÝnh trÞ quèc<br /> trung, b¶n lÜnh v¨n hãa cña chñ thÓ v¨n gia, Hµ Néi.<br /> hãa ®· gióp v¨n hãa trë thµnh nguån 2. NguyÔn Träng ChuÈn, NguyÔn V¨n<br /> lùc néi sinh ®Çy søc sèng ®Ó øng xö víi Huyªn (®ång chñ biªn) (2002). Gi¸<br /> nh÷ng biÕn ®éng cña toµn cÇu hãa kinh trÞ tinh thÇn truyÒn thèng tr−íc<br /> tÕ. Ng−îc l¹i, nÕu kh«ng gi÷ ®−îc b¶n th¸ch thøc cña toµn cÇu hãa, Nxb.<br /> lÜnh v¨n hãa, nghÜa lµ chóng ta sÏ Khoa häc x· héi, Hµ Néi.<br /> bu«ng xu«i theo dßng n−íc cuèn cña lµn<br /> 3. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1998),<br /> sãng toµn cÇu hãa vµ sù tr¶ gi¸ sÏ lµ rÊt<br /> V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø 5 Ban<br /> ®¾t, thËm chÝ hµng nhiÒu thÕ hÖ.<br /> chÊp hµnh trung −¬ng khãa VIII,<br /> Tuy nhiªn, “gi¸ trÞ sù tån t¹i cña<br /> Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.<br /> mçi d©n téc kh«ng cßn chøa ®ùng trong<br /> ý niÖm ‘®éc lËp’ (indÐpendance) cña thÕ 4. Ph¹m V¨n §øc (2004), “Ph¸t huy<br /> kû tr−íc mµ b»ng ý niÖm liªn lËp (inter tinh thÇn d©n téc trong bèi c¶nh<br /> dÐpendance). §ã còng lµ th−íc ®o vÒ toµn cÇu hãa ë ViÖt Nam hiÖn nay”,<br /> n¨ng lùc héi nhËp cña mçi quèc gia” [9, TriÕt häc, sè 8, trang 5-10.<br /> 18]. Gi÷ g×n b¶n lÜnh v¨n hãa kh«ng 5. TrÇn V¨n Giµu (2004), “B¶n lÜnh<br /> ph¶i lµ b¶o thñ, cè thñ v¨n hãa mµ ph¶i ViÖt Nam”, T¹p chÝ X−a & Nay, sè<br /> tiÕp nhËn thªm tinh hoa v¨n hãa nh©n 216 (th¸ng 7).<br /> lo¹i ®Ó lµm phong phó thªm v¨n hãa<br /> 6. Héi ®ång lý luËn Trung −¬ng (2008),<br /> d©n téc. B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc ph¶i<br /> Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn míi<br /> lµ mét b¶n lÜnh cã trÝ tuÖ, cã kh¸t väng<br /> ®Æt ra trong t×nh h×nh hiÖn nay, TËp<br /> v−¬n lªn m·i... ®ã còng lµ mèi quan hÖ<br /> 1, Nxb. ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi.<br /> biÖn chøng gi÷a c¸i h»ng sè vµ c¸i biÕn<br /> sè, gi÷a b¶n s¾c d©n téc vµ nh©n lo¹i 7. TrÇn Chung Ngäc (2011), Thùc chÊt<br /> réng lín ®a d¹ng s¾c mµu, kh«ng ngõng cña Tin Lµnh Nam Hµn,<br /> biÕn ®æi. Héi nhËp h«m nay ph¶i lµ mét http://sachhiem.net/TCN/TCNtg/TC<br /> sù héi nhËp kh«n ngoan, mét cuéc ch¬i N112.php<br /> ®Çy trÝ tuÖ, v× vËy ®Ó båi ®¾p b¶n lÜnh 8. NguyÔn V¨n Thanh, NguyÔn N¨ng<br /> nhÊt ®Þnh ph¶i t¨ng cho ®−îc hµm l−îng Nam (2012), “B¶n lÜnh v¨n hãa ViÖt<br /> trÝ tuÖ trong b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc. Nam tr−íc ®ßi hái cña d©n téc vµ<br /> Qua thùc tiÔn lÞch sö d©n téc vµ ý thêi ®¹i”, T¹p chÝ V¨n hãa NghÖ<br /> chÝ ®æi míi cña ng−êi ViÖt h«m nay, víi thuËt, sè 334 (th¸ng 4), trang 3-6.<br /> B¶n lÜnh v¨n hãa d©n téc... 49<br /> <br /> 9. D−¬ng Trung Quèc (2004), “N¨ng lùc víi xu thÕ toµn cÇu hãa, trong s¸ch:<br /> ®èi tho¹i cña mét d©n téc ‘¨n b»ng Gi¸ trÞ tinh thÇn truyÒn thèng tr−íc<br /> ®òa vµ nãi tiÕng Ph¸p’”, T¹p chÝ X−a th¸ch thøc cña toµn cÇu hãa, Nxb.<br /> & Nay, sè 219 (th¸ng 9). Khoa häc x· héi, Hµ Néi.<br /> 10. Hå SÜ Quý (2006), VÒ gi¸ trÞ vµ gi¸ 13. V¨n hãa trong thÕ giíi héi nhËp,<br /> trÞ ch©u ¸ (T¸i b¶n), Nxb. ChÝnh trÞ http://huc.edu.vn/chi-tiet/1340/Hoi-<br /> quèc gia, Hµ Néi. thao-quoc-te-Van-hoa-trong-the-gioi-<br /> 11. ViÖn Ng«n ng÷ häc (2002), Tõ ®iÓn hoi-nhap-2010.html<br /> tiÕng ViÖt, Nxb. §µ N½ng. 14. http://vef.vn/2011-01-21-trung-quoc-<br /> 12. Hå SÜ VÞnh (2002), X©y dùng b¶n dung-khong-tu-de-xay-anh-huong,<br /> lÜnh v¨n hãa ViÖt Nam ®Ó thÝch nghi ngµy 22/1/2011.<br /> <br /> <br /> <br /> (tiÕp theo trang 62) häc cña n−íc nhµ. H¬n lóc nµo hÕt trong<br /> VÊn ®Ò vËn dông lý thuyÕt kinh tÕ lÞch sö, kh¾p n¬i trªn thÕ giíi ng−êi ta<br /> nh»m x©y dùng cho ViÖt Nam con ®Òu hÕt søc coi träng gi¸o dôc. H¬n n÷a,<br /> ®−êng ph¸t triÓn lµ vÊn ®Ò lu«n cã ngµnh nµy ®· thay ®æi s©u s¾c trong<br /> nh÷ng b−íc biÕn ®éng vµ míi. TËp 1 cña mÊy thËp kû qua. Ngµy cµng râ lµ chóng<br /> cuèn s¸ch n»m trong bé s¸ch ®−îc h×nh ta kh«ng chØ tôt hËu mµ nguy hiÓm h¬n<br /> thµnh trªn c¬ së biªn so¹n tõ c¸c b¸o lµ ®ang ®i l¹c kh¸ xa con ®−êng chung<br /> c¸o tham luËn t¹i Héi th¶o “C¸c lý cña thÕ giíi. T×nh h×nh nghiªm träng ®ã<br /> thuyÕt kinh tÕ chÝnh trong bèi c¶nh ®· ®−îc b¸o ®éng tõ l©u, nh−ng chóng ta<br /> ph¸t triÓn míi vµ nh÷ng vÊn ®Ò rót ra vÉn döng d−ng, tù ru ngñ b»ng nh÷ng<br /> cho ViÖt Nam” do Héi ®ång Lý luËn thµnh tÝch gi¶ vµ lón s©u vµo khñng<br /> Trung −¬ng tæ chøc. ho¶ng mµ kh«ng hay biÕt. NÕu kh«ng<br /> Néi dung s¸ch tËp trung vµo nh÷ng sím tØnh ngé ®Ó chÊn h−ng gi¸o dôc th×<br /> vÊn ®Ò c¬ b¶n: Häc thuyÕt kinh tÕ cña héi nhËp sÏ v« cïng khã kh¨n”.<br /> C.M¸c, V.I.Lªnin vÒ lý thuyÕt kinh tÕ vµ §ã lµ nh÷ng lêi thÓ hiÖn ®Çy t©m<br /> vËn dông vµo cña ViÖt Nam hiÖn nay; Lý huyÕt vµ niÒm tr¨n trë ®· ®−îc t¸c gi¶<br /> thuyÕt cña J.M.Keynes vµ c¸c tr−êng ®óc kÕt trong cuèn s¸ch - lµ tËp hîp<br /> ph¸i - mét sè vÊn ®Ò rót ra cho ViÖt Nam. nh÷ng bµi viÕt vÒ gi¸o dôc cña t¸c gi¶<br /> Qua ®ã, thÓ hiÖn sù nghiªn cøu chuyªn trong kho¶ng h¬n chôc n¨m trë l¹i ®©y.<br /> s©u, c«ng phu cña c¸c chuyªn gia, c¸c nhµ §ång thêi víi nh÷ng ph©n tÝch s©u s¾c<br /> khoa häc, c¸c nhµ nghiªn cøu cña Héi vÒ thùc tr¹ng nÒn gi¸o dôc n−íc nhµ,<br /> ®ång Lý luËn Trung −¬ng, ViÖn Khoa häc t¸c gi¶ liªn tôc rung nh÷ng håi chu«ng<br /> x· héi ViÖt Nam, Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ c¶nh tØnh thèng thiÕt ®èi víi c¸c nhµ<br /> Quèc d©n, Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ (§¹i qu¶n lý vµ c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh<br /> häc Quèc gia Hµ Néi),... s¸ch gi¸o dôc. T¸c gi¶ vµ c¸c céng sù<br /> TA. còng ®· kiªn tr×, quyÕt liÖt ®Ò xuÊt<br /> Hoµng tôy. Gi¸o dôc: xin cho t«i nh÷ng ph−¬ng ¸n, gi¶i ph¸p kh¾c phôc<br /> nãi th¼ng. H.: Tri thøc, 2012, 342 tr., nh÷ng bÊt cËp trong gi¸o dôc n−íc nhµ,<br /> Vb 50639. ®iÓn h×nh lµ hai b¶n kiÕn nghÞ n¨m<br /> 2004 vµ 2009.<br /> “Lµ ng−êi g¾n bã víi gi¸o dôc h¬n 60<br /> n¨m nay… t«i hÕt søc lo l¾ng cho nÒn Ph¹m nguyÔn ®øc<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2