intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo " Cơ sở của trách nhiệm hình sự "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST
Báo xấu
46
lượt xem 3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cơ sở của trách nhiệm hình sự Ngược lại, có những hành vi chỉ thoả mãn nhu cầu của chủ thể nhất định nhưng lại xâm phạm tới lợi ích của người khác, xâm phạm tới lợi ích chung của cộng đồng, đi ngược với mong muốn chung của xã hội. Điều đó làm cho đời sống xã hội mất đi sự ổn định, trật tự, thậm chí trở nên hỗn loạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Cơ sở của trách nhiệm hình sự "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. Ph¹m m¹nh hïng * V Ên ®Ò c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l mét trong nh÷ng vÊn ®Ò trung t©m cña luËt h×nh sù. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ së cña + “CÊu th nh téi ph¹m l c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù”.(5) + “C¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l cÊu tr¸ch nhiÖm h×nh sù kh«ng chØ cã ý nghÜa th nh téi ph¹m cña mét lo¹i téi ®−îc quy ph¸p lÝ m cßn cã ý nghÜa quan träng vÒ ®Þnh trong luËt h×nh sù”.(6) chÝnh trÞ - x héi v l mét trong nh÷ng tiÒn + “Nh÷ng dÊu hiÖu cÊu th nh téi ph¹m l ®Ò quan träng ®Ó b¶o ®¶m c¸c nguyªn t¾c c¬ c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù v chØ nh÷ng b¶n cña luËt h×nh sù nh− nguyªn t¾c ph¸p dÊu hiÖu ®ã míi l c¬ së cña tr¸ch nhiÖm chÕ, nguyªn t¾c c«ng b»ng (c«ng minh), h×nh sù... Ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng c¬ së cña nguyªn t¾c nh©n ®¹o. tr¸ch nhiÖm h×nh sù l sù hiÖn diÖn cña tÊt c¶ C¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l c¨n cø nh÷ng dÊu hiÖu do luËt ®Þnh vÒ téi ph¹m chø chung m dùa v o ®ã Nh n−íc, th«ng qua kh«ng thÓ thiÕu mét yÕu tè n o”.(7) c¸c c¬ quan ®¹i diÖn, cã thÓ truy cøu, ¸p dông + “CÊu th nh téi ph¹m l c¬ së cña tr¸ch tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi ng−êi n o ®ã. nhiÖm h×nh sù v ®ã l c¬ së duy nhÊt cÇn v 1. Trong khoa häc luËt h×nh sù Liªn X« ®ñ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù”.(8) tr−íc ®©y v Céng ho liªn bang Nga hiÖn + “CÊu th nh téi ph¹m ®−îc coi l c¬ së nay cã c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ c¬ së ph¸p lÝ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù, l ®iÒu kiÖn cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù. cÇn v ®ñ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù”.(9) + Quan ®iÓm 1: Lçi cña ng−êi ph¹m téi + “C¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l viÖc l c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù.(1) thùc hiÖn h nh vi cã ®Çy ®ñ c¸c dÊu hiÖu cña + Quan ®iÓm 2: Trong mét sè tr−êng cÊu th nh téi ph¹m ® ®−îc luËt h×nh sù quy hîp, nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña ng−êi ®Þnh”.(10) ph¹m téi còng l c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh + “C¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l viÖc sù.(2) thùc hiÖn h nh vi nguy hiÓm cho x héi m + Quan ®iÓm 3: C¬ së cña tr¸ch nhiÖm luËt h×nh sù quy ®Þnh l téi ph¹m”.(11) h×nh sù l cÊu th nh téi ph¹m hay h nh vi cã + “C¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l viÖc c¸c dÊu hiÖu cña cÊu th nh téi ph¹m.(3) thùc hiÖn h nh vi tho¶ m n c¸c dÊu hiÖu cña + Quan ®iÓm 4: C¬ së cña tr¸ch nhiÖm cÊu th nh téi ph¹m cô thÓ”.(12) h×nh sù l viÖc thùc hiÖn téi ph¹m.(4) 2. VÒ c¸c quan ®iÓm trªn, chóng t«i cã ý kiÕn nh− sau: Trong khoa häc luËt h×nh sù ViÖt Nam * VÒ quan ®iÓm coi lçi l c¬ së cña tr¸ch còng cã nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau, biÓu hiÖn ë nh÷ng c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau vÒ c¬ * ViÖn nghiªn cøu khoa häc c«ng t¸c kiÓm s¸t së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù nh−: ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao 16 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi nhiÖm h×nh sù. cña ng−êi ®ã. Quan ®iÓm n y râ r ng l sai lÇm v× ® Trong nh÷ng tr−êng hîp m h nh vi cña ®ång nhÊt c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù víi mét sè ng−êi ®Òu cã c¸c dÊu hiÖu cña cÊu ®iÒu kiÖn cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù. th nh téi ph¹m nh−ng ®èi víi ng−êi n y §óng l ®Ó x¸c ®Þnh h nh vi n o ®ã l kh«ng bÞ ¸p dông tr¸ch nhiÖm h×nh sù v× cã h nh vi ph¹m téi v ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm mét sè ®Æc ®iÓm riªng biÖt n o ®ã ®¸ng ®−îc h×nh sù th× ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc ng−êi thùc khoan hång ®Æc biÖt, cßn ®èi víi ng−êi kh¸c hiÖn h nh vi ®ã cã lçi. Téi ph¹m ph¶i l h nh cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt kh¸c l¹i bÞ truy vi thùc hiÖn víi lçi cè ý hoÆc v« ý nh−ng lçi cøu, ¸p dông tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Nh÷ng chØ l mét trong c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ coi ®Æc ®iÓm riªng biÖt ®ã kh«ng ph¶i l c¬ së h nh vi n o ®ã l téi ph¹m v do vËy, còng cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù còng nh− c¬ së cña chØ l mét trong c¸c ®iÒu kiÖn cña tr¸ch viÖc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Trong nh÷ng nhiÖm h×nh sù. Ngo i lçi, ®Ó cã thÓ ¸p dông tr−êng hîp n y, ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù cßn ph¶i x¸c ®Þnh thªm ng−êi ph¹m téi chØ l mét trong c¸c ®iÒu c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c n÷a nh− h nh vi thùc hiÖn kiÖn ®Ó cã thÓ ¸p dông tr¸ch nhiÖm h×nh sù ph¶i nguy hiÓm cho x héi ®¸ng kÓ, h nh vi hay miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù. C¬ së cña ®ã ph¶i ®−îc quy ®Þnh trong luËt h×nh sù, tr¸ch nhiÖm h×nh sù còng nh− cña viÖc miÔn ng−êi thùc hiÖn h nh vi ph¶i ®¹t ®Õn ®é tuæi tr¸ch nhiÖm h×nh sù trong nh÷ng tr−êng hîp chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù... ChÝnh v× vËy, ®ã ®Òu l h nh vi m ng−êi ph¹m téi thùc kh«ng thÓ coi lçi l c¬ së cña tr¸ch nhiÖm hiÖn tho¶ m n c¸c dÊu hiÖu cña cÊu th nh téi h×nh sù. ph¹m chø kh«ng ph¶i do ng−êi ph¹m téi cã * VÒ quan ®iÓm cho r»ng mét sè dÊu nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt n o ®ã. hiÖu (®Æc ®iÓm) riªng biÖt cña ng−êi ph¹m * VÒ quan ®iÓm cho r»ng c¬ së cña tr¸ch téi trong mét sè tr−êng hîp l c¬ së cña nhiÖm h×nh sù l cÊu th nh téi ph¹m. tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Theo chóng t«i, quan ®iÓm n y còng Quan ®iÓm n y râ r ng còng kh«ng kh«ng phï hîp. Chóng ta ®Òu biÕt, téi ph¹m chÝnh x¸c. §óng l trong nhiÒu tr−êng hîp v cÊu th nh téi ph¹m l nh÷ng kh¸i niÖm nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña ng−êi thùc kh«ng ®ång nhÊt. NÕu téi ph¹m l h nh vi cô hiÖn h nh vi nguy hiÓm cho x héi (nh©n thÓ ®−îc thùc hiÖn trªn thùc tÕ th× cÊu th nh th©n cña ng−êi thùc hiÖn h nh vi) cã ý nghÜa téi ph¹m l ph¹m trï ph¸p lÝ trõu t−îng kÕt quan träng ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh chÊt, møc ®é qu¶ cña ho¹t ®éng nhËn thøc cña con ng−êi nguy hiÓm cho x héi cña h nh vi do ng−êi v do nh l m luËt x¸c ®Þnh trong qu¸ tr×nh ®ã thùc hiÖn l ®¸ng kÓ hay kh«ng ®¸ng kÓ l m luËt b»ng c¸ch ghi nhËn c¸c dÊu hiÖu v do vËy còng cã ý nghÜa ®Ó x¸c ®Þnh h nh ®Æc tr−ng, ®iÓn h×nh, ph¶n ¸nh b¶n chÊt nguy vi n o ®ã l téi ph¹m hay kh«ng ph¶i l téi hiÓm cho x héi cña h nh vi bÞ coi l téi ph¹m. Nh−ng ®iÒu n y kh«ng cã nghÜa l chØ ph¹m. Nh− vËy, kh¸i niÖm cÊu th nh téi dùa v o ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña ng−êi thùc ph¹m kh«ng ph¶i l sù kiÖn ph¸p lÝ mang hiÖn h nh vi nguy hiÓm cho x héi l cã thÓ tÝnh hiÖn thùc. Tù b¶n th©n cÊu th nh téi gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm h×nh sù ph¹m, víi tÝnh c¸ch l khu«n mÉu ph¸p lÝ T¹p chÝ luËt häc - 17
  3. nghiªn cøu - trao ®æi cña téi ph¹m do nh l m luËt x¸c ®Þnh trong kh¶o “nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ tr¸ch nhiÖm qu¸ tr×nh l m luËt, kh«ng thÓ l c¬ së cña h×nh sù” xuÊt b¶n n¨m 1982 ® xÕp tr¸ch nhiÖm h×nh sù. C¬ së cña tr¸ch nhiÖm Пионтковский A. A, Kазпушин M. П, h×nh sù ph¶i l sù kiÖn cô thÓ mang tÝnh hiÖn Kузляндский В. И v o sè nh÷ng nh luËt thùc, ®ã l h nh vi thùc tÕ bÞ luËt h×nh sù coi h×nh sù häc x« viÕt cã quan ®iÓm coi c¬ së l téi ph¹m. duy nhÊt cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l cÊu Koзаченко И.Я ® ®óng khi viÕt r»ng th nh téi ph¹m.(16) ThÕ nh−ng, thùc ra quan c¸ch diÔn ®¹t cÊu th nh téi ph¹m l c¬ së cña ®iÓm cña c¸c nh luËt h×nh sù häc trªn l¹i tr¸ch nhiÖm h×nh sù “® vi ph¹m quy luËt l« kh«ng ph¶i ho n to n nh− vËy.(17)(18) gÝch: biÓu hiÖn c¬ b¶n, cã tÝnh gèc rÔ, cô thÓ Theo quan ®iÓm cña c¸c t¸c gi¶ trªn th× v thùc tÕ (h nh vi) ® bÞ thay thÕ b»ng sù h nh vi cña ng−êi cã c¸c dÊu hiÖu cña cÊu nhËn thøc do con ng−êi t¹o ra, cã tÝnh t−¬ng th nh téi ph¹m l c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh ®èi v trõu t−îng vÒ biÓu hiÖn n y (cÊu sù chø kh«ng ph¶i: “cÊu th nh téi ph¹m l c¬ th nh téi ph¹m)”.(13) së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù”. C¸ch diÔn ®¹t Ph¶n ®èi viÖc coi cÊu th nh téi ph¹m l rót gän, coi cÊu th nh téi ph¹m l c¬ së cña c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù, Ткачевский tr¸ch nhiÖm h×nh sù nh− chóng t«i ® ph©n Ю.М còng ® viÕt: “Kh«ng ph¶i cÊu th nh tÝch, kh«ng ph¶n ¸nh ®−îc ®óng b¶n chÊt cña téi ph¹m - mét kh¸i niÖm ph¸p lÝ trõu t−îng - vÊn ®Ò c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù. m l h nh vi cã c¸c dÊu hiÖu cña mét cÊu * VÒ quan ®iÓm coi cÊu th nh téi ph¹m th nh téi ph¹m cô thÓ míi l c¬ së cña tr¸ch l c¬ së ph¸p lÝ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l nhiÖm h×nh sù”.(14) ®iÒu kiÖn cÇn v ®ñ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù Trong chuyªn ®Ò “Téi ph¹m v cÊu Chóng t«i cho r»ng, vÒ mÆt khoa häc luËt th nh téi ph¹m”, TS. TrÇn V¨n §é còng ® h×nh sù cã thÓ x¸c ®Þnh c¬ së cña tr¸ch ®ång t×nh víi quan ®iÓm n y khi viÕt: “l nhiÖm h×nh sù trªn c¸c ph−¬ng diÖn kh¸c khu«n mÉu ph¸p lÝ, l kh¸i niÖm chñ quan, nhau nh− ph−¬ng diÖn triÕt häc (gi¶i quyÕt tù m×nh cÊu th nh téi ph¹m kh«ng thÓ l c¬ vÊn ®Ò tù do ý chÝ), ph−¬ng diÖn thùc tÕ (téi ph¹m hoÆc viÖc thùc hiÖn téi ph¹m) v së l m ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Tr¸ch ph−¬ng diÖn ph¸p lÝ (cÊu th nh téi ph¹m). Ba nhiÖm h×nh sù chØ ph¸t sinh khi téi ph¹m ph−¬ng diÖn tiÕp cËn ®ã tr¶ lêi cho ba c©u ®−îc thùc hiÖn”. (15) hái : V× sao mét ng−êi cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch Nghiªn cøu quan ®iÓm cña c¸c t¸c gi¶ vÒ nhiÖm tr−íc Nh n−íc v x héi vÒ h nh vi ®iÒu kh¼ng ®Þnh “cÊu th nh téi ph¹m l c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù”, chóng t«i cho r»ng cña m×nh? (c¬ së triÕt häc), mét ng−êi ph¶i ®iÒu kh¼ng ®Þnh n y chØ l c¸ch diÔn ®¹t rót chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ c¸i g×? (c¬ së gän cña quan ®iÓm coi c¬ së cña tr¸ch nhiÖm thùc tÕ) v dùa trªn c¬ së ph¸p luËt n o? (c¬ h×nh sù l viÖc thùc hiÖn h nh vi cã c¸c dÊu së ph¸p lÝ). Tuy nhiªn, tÊt c¶ c¸c c¸ch tiÕp hiÖu cña cÊu th nh téi ph¹m. C¸ch diÔn ®¹t n y cËn trªn chØ nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ së nh− chóng t«i ® ph©n tÝch l kh«ng phï hîp. duy nhÊt cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l g×. Ch¼ng h¹n, Санталов А.И trong chuyªn XuÊt ph¸t tõ sù ph©n tÝch khoa häc, ë 18 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi ph−¬ng diÖn ph¸p lÝ, cã thÓ nãi c¬ së ph¸p lÝ hiÖn téi ph¹m” kh¸c víi thuËt ng÷ “chuÈn bÞ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l cÊu th nh téi thùc hiÖn téi ph¹m”, “xói giôc ng−êi kh¸c ph¹m v× “ph¶i dùa v o nh÷ng dÊu hiÖu cña thùc hiÖn téi ph¹m” hay “tæ chøc, gióp søc cÊu th nh téi ph¹m ®Ó nhËn ®Þnh h nh vi cã cho ng−êi kh¸c thùc hiÖn téi ph¹m”. Nh− ph¶i l téi ph¹m hay kh«ng v ng−êi thùc vËy, thuËt ng÷ “viÖc thùc hiÖn téi ph¹m” hiÖn h nh vi cã ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh ch−a ®−îc ph¶n ¸nh râ trong ®ã néi dung cña sù hay kh«ng”.(19) Tuy nhiªn, chØ dõng l¹i ë h nh vi chuÈn bÞ ph¹m mét téi còng nh− c¸c viÖc ®Ò cËp c¨n cø ph¸p lÝ khi ph©n tÝch c¬ së h nh vi ®ång ph¹m (h nh vi tæ chøc, h nh vi cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù (quy ®Þnh t¹i §iÒu 2 xói giôc v h nh vi gióp søc thùc hiÖn téi BLHS) th× ch−a ®Çy ®ñ. H¬n n÷a, tõ chç ph¹m) m theo luËt h×nh sù, nh÷ng h nh vi kh¼ng ®Þnh cÊu th nh téi ph¹m l c¬ së ph¸p n y còng cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh lÝ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l¹i ®i ®Õn kÕt luËn sù. MÆt kh¸c, nÕu chØ dõng l¹i ë c¸ch diÔn r»ng cÊu th nh téi ph¹m “l ®iÒu kiÖn cÇn v ®¹t coi viÖc thùc hiÖn téi ph¹m l c¬ së cña ®ñ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù” th× kh«ng chÝnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù th× ch−a thÓ hiÖn ®−îc x¸c. Bëi v×, nh− chóng t«i ® ®Ò cËp, cÊu c¨n cø ph¸p lÝ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù, nghÜa th nh téi ph¹m l ph¹m trï ph¸p lÝ trõu l ch−a gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò l dùa v o c¬ t−îng, l khu«n mÉu ph¸p lÝ cña téi ph¹m. Sù së ph¸p lÝ n o m mét ng−êi cã thÓ ph¶i chÞu tån t¹i cña c¸c cÊu th nh téi ph¹m trong luËt tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ h nh vi cña m×nh. h×nh sù l kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng nhËn thøc, ChÝnh v× vËy, quan ®iÓm coi c¬ së cña tr¸ch ®¸nh gi¸ v ghi nhËn nh÷ng dÊu hiÖu ®Æc nhiÖm h×nh sù l viÖc thùc hiÖn téi ph¹m l tr−ng ®iÓn h×nh, ph¶n ¸nh b¶n chÊt nguy kh«ng phï hîp. hiÓm cho x héi cña tõng téi ph¹m cña nh * VÒ quan ®iÓm coi c¬ së cña tr¸ch l m luËt. Trong khi ®ã tr¸ch nhiÖm h×nh sù l nhiÖm h×nh sù l viÖc thùc hiÖn h nh vi cã hËu qu¶ ph¸p lÝ cña viÖc ph¹m téi v chØ g¾n (®Çy ®ñ) c¸c dÊu hiÖu cña cÊu th nh téi ph¹m víi viÖc thùc hiÖn h nh vi bÞ coi l téi ph¹m. ® ®−îc luËt h×nh sù quy ®Þnh. ChÝnh v× vËy, kh«ng thÓ nãi cÊu th nh téi Theo chóng t«i quan ®iÓm n y cã ®iÓm ph¹m “l ®iÒu kiÖn cÇn v ®ñ cña tr¸ch hîp lÝ l kÕt hîp ®−îc c¶ c¬ së thùc tÕ (viÖc nhiÖm h×nh sù”. thùc hiÖn h nh vi) v c¬ së ph¸p lÝ (cÊu th nh C¸ch nãi rót gän n y, còng gÇn gièng téi ph¹m) cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù khi ®Ò cËp víi c¸ch nãi “cÊu th nh téi ph¹m l c¬ së cña c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Tuy nhiªn, tr¸ch nhiÖm h×nh sù”, cã thÓ dÉn ®Õn c¸ch h nh vi l ho¹t ®éng cña con ng−êi diÔn ra hiÓu sai lÖch nÕu bá qua sù diÔn gi¶i sau ®ã. trªn thùc tÕ, trong kho¶ng thêi gian v kh«ng C¸ch diÔn ®¹t rót gän m kh«ng ph¶n ¸nh gian nhÊt ®Þnh, cßn cÊu th nh téi ph¹m l ®−îc b¶n chÊt cña vÊn ®Ò th× cÇn ®−îc xem ph¹m trï ph¸p lÝ trõu t−îng ®−îc nh l m xÐt l¹i. luËt ghi nhËn trong luËt. Do vËy, vÒ mÆt * VÒ quan ®iÓm coi c¬ së cña tr¸ch logic, c¸c dÊu hiÖu cña cÊu th nh téi ph¹m nhiÖm h×nh sù l viÖc thùc hiÖn téi ph¹m. cã trong luËt kh«ng thÓ ®ång thêi cã trong Theo chóng t«i, b¶n th©n thuËt ng÷ “thùc h nh vi ® thùc hiÖn. Trªn thùc tÕ, ®Ó cã thÓ T¹p chÝ luËt häc - 19
  5. nghiªn cøu - trao ®æi x¸c ®Þnh h nh vi n o ®ã l h nh vi ph¹m téi, Víi nh÷ng néi dung ®ã, quy ®Þnh t¹i trªn c¬ së ®ã ¸p dông tr¸ch nhiÖm h×nh sù §iÒu 2 BLHS n¨m 1999 ® thÓ hiÖn ®−îc ®èi víi ng−êi thùc hiÖn h nh vi, c¸c c¬ quan quan ®iÓm tiÕn bé l tr¸ch nhiÖm h×nh sù chØ tiÕn h nh tè tông ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc sù tho¶ cã thÓ ®−îc ¸p dông ®èi víi ng−êi thùc hiÖn m n (hay sù phï hîp) cña h nh vi ® thùc h nh vi m BLHS quy ®Þnh l téi ph¹m, hiÖn víi c¸c dÊu hiÖu cña cÊu th nh téi ph¹m kh«ng ai cã thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh ®−îc luËt h×nh sù quy ®Þnh. ChÝnh v× vËy, sù nÕu h nh vi m ng−êi ®ã thùc hiÖn kh«ng thay v× nãi viÖc thùc hiÖn h nh vi cã ®Çy ®ñ ®−îc BLHS quy ®Þnh l téi ph¹m. c¸c dÊu hiÖu cña cÊu th nh téi ph¹m ® ®−îc Tuy nhiªn, theo chóng t«i, c¸ch diÔn ®¹t luËt h×nh sù quy ®Þnh l c¬ së cña tr¸ch t¹i §iÒu 2 BLHS vÒ c¬ së cña tr¸ch nhiÖm nhiÖm h×nh sù, cÇn ph¶i nãi l viÖc thùc hiÖn h×nh sù vÉn cßn mét sè h¹n chÕ. h nh vi tho¶ m n (®Çy ®ñ) c¸c dÊu hiÖu cña - Thø nhÊt, §iÒu 2 BLHS nãi vÒ c¬ së cÊu th nh téi ph¹m ®−îc luËt h×nh sù quy cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù nh−ng trong c¸ch ®Þnh l c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù. diÔn ®¹t l¹i theo c«ng thøc ghi nhËn vÒ ®iÒu Nh− vËy, theo chóng t«i, c¬ së cña tr¸ch kiÖn cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù: “chØ ng−êi nhiÖm h×nh sù l viÖc thùc hiÖn h nh vi tho¶ n o... míi ph¶i chÞu...”. Râ r ng ë ®©y thiÕu m n c¸c dÊu hiÖu cña cÊu th nh téi ph¹m sù thèng nhÊt vÒ logic ph¸p lÝ gi÷a néi dung ®−îc luËt h×nh sù quy ®Þnh. v h×nh thøc thÓ hiÖn.(20) 3. §iÒu 2 Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 khi - Thø hai, thuËt ng÷ “ph¹m mét téi” vÒ ®Ò cËp c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù ® quy h×nh thøc kh¸c víi h nh vi “chuÈn bÞ ph¹m ®Þnh: “chØ ng−êi n o ph¹m mét téi ® ®−îc mét téi”, “ph¹m téi ch−a ®¹t” v ch−a thÓ Bé luËt h×nh sù quy ®Þnh míi ph¶i chÞu tr¸ch hiÖn ®−îc c¸c h nh vi ®ång ph¹m (h nh vi tæ nhiÖm h×nh sù h×nh sù”. chøc, h nh vi xói giôc, h nh vi gióp søc Quy ®Þnh trªn ® thÓ hiÖn ®−îc mét sè ng−êi kh¸c ph¹m mét téi) m theo BLHS néi dung c¬ b¶n nh−: n−íc ta, nh÷ng h nh vi n y còng cã thÓ ph¶i - Theo luËt h×nh sù ViÖt Nam, tr¸ch chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Nh− vËy, thuËt ng÷ nhiÖm h×nh sù lu«n lu«n l tr¸ch nhiÖm c¸ “ph¹m mét téi” ch−a bao qu¸t ®−îc hÕt nh©n, tr¸ch nhiÖm h×nh sù chØ cã thÓ ®Æt ra nh÷ng h nh vi m BLHS coi l téi ph¹m ®èi víi con ng−êi cô thÓ m kh«ng thÓ ¸p - Thø ba, quy ®Þnh t¹i §iÒu 2 BLHS ch−a dông ®èi víi ph¸p nh©n. kh¼ng ®Þnh ®−îc vai trß quan träng cña viÖc - Tr¸ch nhiÖm h×nh sù chØ cã thÓ ¸p thùc hiÖn h nh vi víi tÝnh c¸ch l c¬ së thùc dông ®èi víi ng−êi “ph¹m mét téi ® ®−îc tÕ v cña cÊu th nh téi ph¹m víi tÝnh c¸ch l Bé luËt h×nh sù quy ®Þnh”. Ngo i BLHS c¬ së ph¸p lÝ cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù. kh«ng thÓ cã v¨n b¶n ph¸p luËt n o kh¸c Theo quan ®iÓm chóng t«i th× quy ®Þnh quy ®Þnh vÒ téi ph¹m v mét ng−êi chØ cã vÒ c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù cÇn thÓ thÓ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ h nh hiÖn ®−îc c¶ vai trß quan träng cña viÖc thùc vi cña m×nh nÕu h nh vi ®ã phï hîp víi hiÖn h nh vi (c¬ së thùc tÕ) v cÊu th nh téi h nh vi ®−îc BLHS quy ®Þnh l téi ph¹m. ph¹m (c¬ së ph¸p lÝ) ®Ó coi h nh vi n o ®ã l 20 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi téi ph¹m v ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. ChÝnh v× vËy, ®iÒu luËt vÒ c¬ së cña tr¸ch (7),(8). Xem: § o TrÝ óc, “T×m hiÓu kh¸i niÖm v nhiÖm h×nh sù nªn söa ®æi l¹i nh− sau: C¬ së nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n cña téi ph¹m theo luËt h×nh sù cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù l viÖc thùc hiÖn ViÖt Nam”, T¹p chÝ Nh n−íc v ph¸p luËt, 2001 sè 6, tr.42-43, tr.5-6. h nh vi tho¶ m n c¸c dÊu hiÖu cña cÊu th nh (9). Xem: “Gi¸o tr×nh LuËt h×nh sù ViÖt Nam”, PhÇn téi ph¹m ®−îc Bé luËt h×nh sù quy ®Þnh./. chung, TS. NguyÔn Ngäc Hßa chñ biªn, Tr−êng ®¹i häc ph¸p lÝ H Néi, 1992, tr.58; “Gi¸o tr×nh luËt h×nh (1). Xem: Трайнин А. Н “CÊu th nh téi ph¹m theo sù ViÖt Nam”, PGS.TS. NguyÔn Ngäc Hßa chñ biªn, luËt h×nh sù X« ViÕt”, M.1951, tr.125 (tiÕng Nga); Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi, Nxb. C«ng an nh©n d©n, Никифоров Б. С “Nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph¸p H. 2001, tr. 59. luËt Liªn X« v c¸c n−íc céng hßa liªn bang” - Trong (10). Xem: Vâ Kh¸nh Vinh, “Nguyªn t¾c c«ng b»ng s¸ch: Giai ®o¹n quan träng trong sù ph¸t triÓn cña trong luËt h×nh sù ViÖt Nam”, Nxb. C«ng an nh©n ph¸p luËt x« viÕt, M.1960, tr.32 (tiÕng Nga); d©n, H. 1994, tr. 72. Cергеева Т . Л “C¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo (11). Xem: Lª C¶m, Chuyªn kh¶o thø hai: “Nh÷ng luËt h×nh sù x« viÕt”, M.1964, tr.11, 15 (tiÕng Nga). vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh sù” - Trong s¸ch: (2). Xem: Утевский Б. С “C¸c ph−¬ng ph¸p míi ®Êu C¸c nghiªn cøu chuyªn kh¶o vÒ PhÇn chung luËt h×nh tranh chèng téi ph¹m v mét sè vÊn ®Ò vÒ tr¸ch nhiÖm sù, TËp III, Nxb. C«ng an nh©n d©n, H. 2000, tr.133. h×nh sù”, LuËt häc 1961, sè 2, tr.62-72 (tiÕng Nga); (12). Xem: TrÇn V¨n §é, “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù”, Утевский Б. С “Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ luËt h×nh sù trong Ch−¬ng V - Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt dù th¶o luËt”, Nh n−íc v ph¸p luËt x« viÕt, sè 1, Nam, PhÇn chung, TSKH. Lª C¶m chñ biªn, Khoa tr.118 (tiÕng Nga). luËt §¹i häc Quèc gia H Néi, 2001, tr. 93. (3). Xem: Трайнин А. Н “LÝ luËn chung vÒ cÊu th nh (13). Xem: Козаченко И. Я, “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù”, téi ph¹m”, M. 1957, tr.4 (tiÕng Nga); Брайнин Я . М S®d, tr. 74 (tiÕng Nga). “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v c¬ së cña tr¸ch nhiÖm h×nh (14). Xem: “LuËt h×nh sù X« viÕt”, PhÇn chung, Nxb. sù trong luËt h×nh sù x« viÕt”, Nxb. S¸ch ph¸p lÝ, M. Tr−êng ®¹i häc tæng hîp Московского, 1981, tr. 28 1963, tr. 85 (tiÕng Nga). (tiÕng Nga). (4). Xem: Лейкиа Н. С “Nh©n th©n ng−êi ph¹m téi (15). Xem: TrÇn V¨n §é, “Téi ph¹m v cÊu th nh téi v tr¸ch nhiÖm h×nh sù”, Nxb.Tr−êng ®¹i häc tæng ph¹m”, Ch−¬ng VI - Trong s¸ch: Téi ph¹m häc, luËt hîp Ленйнградского, Л. 1968, tr.39 (tiÕng Nga); h×nh sù v luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam, GS.TSKH. “LuËt h×nh sù X« viÕt”, PhÇn chung, Nxb.Tr−êng ®¹i § o TrÝ óc chñ biªn, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, H. häc tæng hîp Московского, M.1988, tr.25 (tiÕng 1994, tr. 183. Nga); Козаченко И. Я “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù”, (16). Xem: Санталов А. И “Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ Ch−¬ng III - Trong s¸ch: LuËt h×nh sù, PhÇn chung, tr¸ch nhiÖm h×nh sù, Nxb. Tr−êng ®¹i häc tæng hîp Nhãm xuÊt b¶n ИНФРА, M - НОРМА, M.1997, Ленйнградского, Л. 1982, tr. 32 (tiÕng Nga). tr.75 (tiÕng Nga); “Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù”, PhÇn (17). Xem: Пйонтковскй А. А, “TËp b i gi¶ng luËt chung, Nxb. СПАРК, M.1996, tr.159-160 (tiÕng h×nh sù X« viÕt”, TËp III, M.1970, tr. 114 (tiÕng Nga). Nga). (18). Xem: Карпушин М. П, Курляндский В. И, (5). Xem: “LuËt h×nh sù ViÖt Nam”, PhÇn chung, “Tr¸ch nhiÖm h×nh sù v cÊu th nh téi ph¹m”, Tr−êng ®¹i häc ph¸p lÝ H Néi, Nxb. Ph¸p lÝ, H. 1984, M.1974, tr. 196 (tiÕng Nga). tr.63; (19). Xem: “Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt Nam”, PhÇn (6). Xem: KiÒu §×nh Thô, “CÊu th nh téi ph¹m”, chung, Tr−êng ®¹i häc ph¸p lÝ H Néi, S®d, tr.58; Ch−¬ng VII - Trong s¸ch: Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt “Gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ViÖt Nam”, Tr−êng ®¹i häc Nam, PhÇn chung, TSKH. Lª C¶m chñ biªn, Khoa luËt H Néi, S®d, tr. 59. luËt §¹i häc quèc gia H Néi, 2001, tr.128. (20). Xem: Lª C¶m, S®d, tr. 141. T¹p chÝ luËt häc - 21
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1470 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2