intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Cộng đồng an ninh ASEAN "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

76
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo bài viết 'báo cáo " cộng đồng an ninh asean "', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Cộng đồng an ninh ASEAN "

  1. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng TS. Lª Mai Anh * T rong l ch s h p tác c a mình, ASEAN ã s d ng khá nhi u công c như Tuyên b v khu v c hoà bình, t do và liên k t v kinh t , cùng chia s trách nhi m xã h i, các m c tiêu và v n m nh chung. Cơ s pháp lí quan tr ng xây d ng và phát trung l p (ZOPFAN), Hi p ư c v ông tri n ASC là Hi p ư c thân thi n và h p tác Nam Á không có vũ khí h t nhân ông Nam Á năm 1976 (TAC) cùng hai (SEANWFZ), Di n àn khu v c ASEAN ngh nh thư b sung và Hi n chương Hi p (ARF) xây d ng và phát tri n quan h h i các qu c gia ông Nam Á (Hi n chương h p tác v an ninh. Nhưng các công c này ASEAN). T i l i nói u c a Hi n chương, không mang tính ràng bu c c a th ch pháp các thành viên ASEAN ã cam k t: “ y lí nên hi u qu i u ch nh còn b h n ch m nh vi c xây d ng c ng ng thông qua nhi u m t. T th c t này, trong i u ki n tăng cư ng h p tác và liên k t khu v c, c quan h qu c t m i khu v c, các thành bi t thông qua vi c hình thành C ng ng viên ASEAN ph i tính n s có m t c a cơ ASEAN bao g m C ng ng an ninh ch h p tác an ninh theo hư ng xây d ng ASEAN, C ng ng kinh t ASEAN và C ng C ng ng an ninh ASEAN (ASEAN Security ng văn hoá-xã h i ASEAN”. Các văn ki n Community - ASC). V i môi trư ng h p tác pháp lí qu c t này ã có s th ch hoá sâu c a ASEAN, ASC gi v trí c a m t trong s c nhu c u t t y u c a vi c hình thành và ba tr c t chính c a C ng ng ASEAN là phát tri n C ng ng an ninh trong mô hình mô hình h p tác ư c các nhà lãnh o c a c ng ng phát tri n c a ASEAN. m i thành viên ASEAN ch p thu n t i H i 1. B i c nh hình thành ASC ngh C p cao ASEAN l n th 9 h p Bali, Trong lăng kính h i nh p qu c t , Indonesia vào tháng 11/2003. Sáng ki n v ASEAN ang là m t trong s nh ng liên k t thành l p ASC do Indonesia ưa ra v i m c khu v c ư c ánh giá là khá thành công ích thúc y s h p tác v chính tr và an trên c hai phương di n là hi u qu h p tác ninh toàn kh i ASEAN. Các thành viên và ti n trình phát tri n mô hình th ch . ASEAN mu n xây d ng ASC theo hư ng Không ch có v y, s trư ng thành c a không ph i là liên minh quân s , hi p ư c ASEAN trong b n th p k t n t i và phát phòng th hay m t chính sách ngo i giao tri n còn kh ng nh ư c v th c a m t chung mà là m t trong nh ng tr c t h p tác th c th chính tr -kinh t quan tr ng châu chính c a C ng ng ASEAN, trong ó các Á-Thái Bình Dương và là i tác không th thành viên có s g n k t ch t ch v i nhau * Gi ng viên chính Khoa ào t o th m phán v chính tr -an ninh, d a trên n n t ng c a H c vi n tư pháp t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008 17
  2. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng thi u trong chính sách khu v c c a các nư c mình, ó là l a ch n s liên minh khu v c trên th gi i. Th c t ch ng t các qu c gia vĩnh vi n xoá b tình tr ng b chia r b i ASEAN ã l a ch n cho mình con ư ng tác ng c a nhi u y u t khách quan, ch phát tri n phù h p v i xu th t t y u c a th i quan và t p h p nhau l i trong m t hi p h i i qu c t hoá khu v c và toàn c u, trong v i m c tiêu quan tr ng là n nh, phát ó, không qu c gia nào, dù l n hay nh , phát tri n kinh t , xã h i, hoà bình, ti n b , có s tri n hay ang phát tri n có th tách r i kh i m b o v ng ch c v an ninh-chính tr và môi trư ng h p tác c a c ng ng khu v c không có s can thi p t bên ngoài. T t c và qu c t . Tuy nhiên, vi c nh v ư c cho ư c t trong b i c nh qu c t và khu v c ASEAN v th chi n lư c nói trên trong b i ch a ng nh ng s ki n, bi n c quan c nh qu c t ngày nay v n không d dàng tr ng, làm thay i sâu s c i s ng c ng mà ngư c l i còn c bi t khó khăn i v i ng qu c t và t ng qu c gia: khu v c mang nhi u y u t nh y c m cao Ngay sau chi n tranh l nh, h th ng như ông Nam Á. qu c t có nh ng chuy n bi n áng k do Nhìn l i nh ng giai o n phát tri n trư c s k t thúc c a nh ng cu c i u ông - ây, ASEAN ã ph i i m t v i không ít Tây d n d ch chuy n sang hình thái phát khó khăn, nh t là trong lĩnh v c h p tác v tri n m i, trên n n c a hai xu th th i i là an ninh phi truy n th ng như hu ho i môi toàn c u hoá và khu v c hoá. S i m i trư ng sinh thái, n n di cư b t h p pháp, t i c a h th ng qu c t hi n i g n v i ba ph m có t ch c, xuyên qu c gia, t tham y u t ch y u, có tính th b c, ó là: (1) nhũng cùng các t i ph m v kinh t , t i Các qu c gia dân t c; (2) H th ng kinh t ph m công ngh cao… Hàng lo t v n nêu toàn c u; (3) Các n n văn minh-văn hoá c a trên có tác ng tiêu c c n môi trư ng h p nhân lo i. Các y u t này l ng ghép vào tác kinh t c a ASEAN, bu c ASEAN ph i nhau, t o nên tính a di n, phát tri n ng tính n v n h p tác v an ninh, chính tr . th i v i s tùy thu c l n nhau ngày càng Quan ni m truy n th ng v an ninh qu c gia tăng trong ch nh th ph c t p c a i s ng c a các nư c ông Nam Á, trong ó nh n qu c t , làm cho m i dân t c u b cu n m nh khía c nh b o v c l p, ch quy n vào dòng ch y c a quá trình qu c t hoá và n nh c a h th ng chính tr , vì v y c n bình di n khu v c và toàn c u. Tr t t th ph i ư c nhìn nh n theo tư duy hi n i, có gi i m i ang trên à hình thành t xu th s thích ng tích c c v i tình hình m i c a qu c t hoá này, vì th cũng chuy n ng quan h qu c t di n ra trong khu v c. m t cách m nh m , trong ó nhu c u h i a. Trong th i i m chuy n ti p c a th nh p qu c t và khu v c v t t c các lĩnh gi i t i u sang i tho i, khi c ng ng v c kinh t , an ninh-chính tr , văn hoá-xã qu c t ang d n bư c ra kh i chi n tranh h i... tr thành nhu c u thư ng tr c i v i l nh t ng t n t i nhi u th p k thì các dân t c t ng qu c gia. thích ng v i i u ki n ông Nam Á ã có quy t nh sáng su t cho quan h qu c t này, t ng th c th , m t m t 18 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008
  3. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng ph i c g ng làm ch ư c b n thân trong bư c ưa ông Nam Á tr thành khu v c các quan h tùy thu c l n nhau ngày càng hoà bình, n nh và phát tri n. sâu s c gi a các qu c gia, m t khác luôn b. Bên c nh ó, s thay i tr t t kinh tìm ki m, duy trì và phát tri n chính sách t qu c t và khu v c cũng t ra không ít cũng như quan h có tính khu v c c a v n cho vi c m b o an ninh chung c a mình. ây là h qu tác ng chính c a s các qu c gia ông Nam Á. Sau chi n tranh thay i tr t t quan h qu c t sau chi n l nh, th gi i chuy n m nh t ch y ua tranh l nh n h th ng qu c t toàn c u. quy t li t v quân s tranh giành kho ng Nó giúp lí gi i vì sao trên th gi i ngày tr ng quy n l c sang c nh tranh v kinh t càng xu t hi n nhi u mô hình liên k t toàn và chi m lĩnh th trư ng khu v c cũng như di n gi a các qu c gia thành viên trong th trư ng toàn c u. N n kinh t th gi i có cùng khu v c a lí và ASEAN không n m s thay i l n. Kinh t th trư ng tr nên ngoài quy lu t phát tri n chung ó. Ngoài ph bi n v i nhi u hình th c, nhi u c p , ra, v phương di n an ninh qu c t và khu trong ó t do hoá kinh t -thương m i v c thì s k t thúc c a chi n tranh l nh ã chi m ưu th . Có th th y n n kinh t th không t t y u m ra k nguyên ch hoàn toàn gi i th c s chuy n mình dư i tác ng c a có hoà bình và th nh vư ng chung. Trái l i, ti n b khoa h c kĩ thu t, c bi t là công trên th gi i cũng như t i ông Nam Á ang ngh tin h c và vi n thông. S phát tri n d n t o ra s bi n i quan tr ng c a c u c a xã h i qu c t không còn ch d a vào trúc quan h qu c t theo hư ng a t ng n c các ngu n d tr t nhiên như trư c ây mà và a phương di n (song phương và a ch y u d a vào ngu n l c có y u t tri phương; khu v c và toàn c u; h p tác và th c, trong ó thông tin và tri th c tr thành c nh tranh...). Trong các t ng n c và phương u vào c a h th ng qu n lí, s n xu t trên di n ó, quan h gi a các qu c gia luôn th gi i cũng như t i t ng qu c gia. i u ư c t trư c hàng lo t các v n mang này kéo theo s v n hành c a ngu n v n, tính khu v c và toàn c u mà ch có thông trao i hàng hoá, d ch v , s c lao ng... qua liên k t, n nh và hoà bình cùng u ho t ng theo hư ng xuyên qu c gia. nhau phát tri n thì m i mong có s c m nh C nh tranh gi a các qu c gia v kinh t vì gi i quy t n th a nh ng v n ó. v y tr nên quy t li t hơn bao gi h t và Th c ti n quan h qu c t nói trên tác ng trong xu th toàn c u hoá n n kinh t th sâu s c n ý th c và quan i m phát tri n gi i, m i nư c khó có th ho t ng ơn c a nhi u qu c gia ông Nam Á, qua ó c mà ph i tìm cách liên minh v i các làm cho ASEAN ý th c hơn n a ý nghĩa nư c khác có cùng l i ích và i u ki n c a vi c ph i t p h p nhau l i trong m t tương t như mình. Do v y, xu th liên k t liên k t mang tính hi p h i ưa các qu c kinh t khu v c phát tri n m nh m nhi u gia trong khu v c vĩnh vi n thoát kh i tình c p khác nhau như Liên minh châu Âu tr ng chia r , l thu c vào bên ngoài, t ng (EU), hay ch nghĩa khu v c m và mô t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008 19
  4. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng hình liên k t xuyên châu l c như Di n àn quan h qu c t bên trong và ngoài khu v c h p tác kinh t châu Á-Thái Bình Dương ông Nam Á. Do n m trên vùng t v a (APEC)... Quá trình toàn c u hoá n n kinh giàu tài nguyên thiên nhiên, v a án ng v trí t th gi i di n ra song hành v i quá trình a lí tr ng y u c a tuy n ư ng hàng h i khu v c hoá n n kinh t th gi i, làm thay qu c t thông thương ông - Tây nên trong i áng k i s ng chính tr , an ninh qu c l ch s ây t ng là khu v c ch u nh hư ng gia, qu c t và khu v c theo hư ng liên k t n ng n c a nhi u th l c qu c, th c (1) kinh t khu v c ph i d a trên s hi u qu dân. T nh ng th p niên cu i th k XX c a h p tác an ninh-chính tr (bao hàm c n nay, ông Nam Á luôn là khu v c thu an ninh phi truy n th ng), hình thành gi a hút m i quan tâm c a nhi u nư c l n thu c các thành viên c a liên k t kinh t v i nhau các h th ng chính tr khác nhau. Trong su t và v i bên ngoài liên minh. B i khi xác th i kì chi n tranh l nh, c hai siêu cư ng và nh phát tri n kinh t là m c tiêu chi n m t s các cư ng qu c t i khu v c như Nh t lư c c a t ng qu c gia trong liên k t khu B n, Trung Qu c u mu n gây nh hư ng v c thì h p tác là cách th c ch y u và n c a mình i v i s phát tri n c a khu v c. nh là i u ki n quan tr ng có s b n Sau chi n tranh c a Mĩ t i Vi t Nam, Lào, v ng trong quan h h p tác gi a các nư c Cămpuchia, nh t là sau chi n tranh l nh, cùng liên minh. Nó có giá tr ràng bu c nh ng i u ch nh chi n lư c c a Mĩ và các qu c gia và các th c th qu c t khác tham cư ng qu c i v i khu v c này dư ng như gia vào các khuôn kh và thi t ch h p tác ã t o ra m t kho ng tr ng quy n l c và n u an ninh, chính tr nh t nh duy trì tính các qu c gia t i khu v c này không t xoá hi u qu c a h p tác kinh t , thương m i b b ng nh ng n l c trong n i b các nư c hi n hành t i t ng khu v c. thì ó s là nguy cơ m i e d a hoà bình, an c. S thay i quan h và tr t t kinh t ninh và n nh khu v c. qu c t tr c ti p tác ng n tương quan Song song v i hi n tr ng nói trên c a l c lư ng gi a các qu c gia trong và ngoài khu v c ông Nam Á, v nh ng phương khu v c ông Nam Á. Nguy cơ v s xu t di n khác, như phương di n l ch s , dân t c, hi n kho ng tr ng quy n l c trong khu v c truy n th ng văn hoá, tôn giáo... thì ông và nh ng khác bi t gi a các qu c gia t t y u Nam Á là khu v c bao g m các qu c gia r t t ra cho ASEAN con ư ng phát tri n i a d ng mà n i b t hơn c là s a d ng v lên m t cách cân b ng, ó là phát tri n h p dân t c và tôn giáo.(2) Trong i u ki n ó, s tác v kinh t song hành v i h p tác v an gia tăng c a các v n dân t c, tôn giáo ninh, chính tr . c i m này c a khu v c (như khuynh hư ng òi li khai c a các th ông Nam Á có xu t phát i m t chính l ch l c tôn giáo t i m t s nư c ông Nam Á), s c a khu v c, ó là ti n trình phát tri n c a s xu t hi n c a khuynh hư ng qu c t hoá các qu c gia ông Nam Á thư ng ch u nh các th l c tôn giáo, dân t c nh m chi ph i hư ng quan tr ng b i m i tương quan c a và tham d vào các công vi c thu c th m 20 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008
  5. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng quy n c a c ng ng qu c t , c bi t là s thành và phát tri n ASC ư c ghi nh n trong phát tri n c a khuynh hư ng b o l c trong TAC và Hi n chương ASEAN g m: vi c gi i quy t các v n tôn giáo, dân t c a. Thúc y h p tác chính tr và an ninh c a l c lư ng tôn giáo c c oan, khuy n ASEAN lên t m cao m i, phù h p v i “T m khích b o l c kh ng b t i m t s qu c gia nhìn ASEAN năm 2020” và không nh m t ông Nam Á, như nhóm h i giáo li khai t i hi p ư c qu c phòng, liên minh quân s Abu Sayyaf Philippine... ã ti m n trong hay có chính sách i ngo i chung lòng các qu c gia ông Nam Á y u t gây S dĩ các thành viên ASEAN xác nh m t n nh v an ninh-chính tr trong quá nguyên t c và phương châm xây d ng ASC kh , hi n t i cũng như trong tương lai. theo n i dung nêu trên là do ngay t khi m i Ngoài ra, ngay t nh ng th p niên 60 - thành l p, ASEAN ã s m kh ng nh m c 70 c a th k XX cho n nay, gi a các qu c tiêu chính c a Hi p h i là thông qua nh ng gia ông Nam Á v n t n t i kho ng cách n l c chung, d a trên nguyên t c bình ng, khá l n v trình phát tri n. Kho ng cách cùng có l i hư ng n phát tri n b n v trình phát tri n các nư c ông Nam v ng m t xã h i hài hoà m i nư c, c ng Áb cl nh ng c p khác nhau.(3) Hi n c hoà bình khu v c, không ng ng m r ng th c này luôn là m t trái áng lo ng i cho và phát tri n h p tác chính tr , an ninh, ngo i quá trình liên k t gi a các nư c trong khu giao… ây v a là chi n lư c phát tri n v c, c ng hư ng v i nh ng xung t, mâu chung c a khu v c, v a là quy t sách phù thu n ti m tàng gi a các nư c trong khu v c h p v i m i giai o n xây d ng mô hình (như mâu thu n gi a Trung Qu c - Vi t h p tác c a ASEAN. Hoàn toàn có th hi u Nam trên qu n o Hoàng Sa, Trư ng Sa, nguyên t c và phương châm thúc y h p mâu thu n gi a các nư c ông Nam Á v tác chính tr và an ninh ASEAN lên t m cao các tranh ch p bi n o...) tr thành nh ng m i, phù h p v i “T m nhìn ASEAN năm c n tr không nh c a quá trình liên k t, h p 2020” và không nh m t t i hi p ư c qu c tác bình ng gi a các nư c thành viên. phòng, liên minh quân s hay có chính sách Nh ng th c t nêu trên ã t o ra s c n tr i ngo i chung theo úng cách mà các l n i v i ti n trình h i nh p và liên k t thành viên ASEAN ã hình dung, ó là b ng khu v c ông Nam Á và i u này ch có th m t t m nhìn, m t b n s c, m t c ng ng, ư c kh c ph c b ng vi c s m hình thành ASEAN s tr thành m t nhóm hài hoà các mô hình h p tác an ninh-chính tr thích h p dân t c ông Nam Á hư ng ra bên ngoài, gi a các nư c thành viên ASEAN, ó là mô quan h gi a các thành viên ư c duy trì và hình c ng ng an ninh n m trong c u trúc phát tri n trong môi trư ng hoà bình, n c ng ng ASEAN. nh, th nh vư ng, g n bó v i nhau b i quan 2. Các nguyên t c và phương châm ch h i tác, phát tri n b n v ng có ư c o xây d ng ASC c ng ng các xã h i ùm b c, cùng chia s Các nguyên t c cơ b n cho vi c hình trách nhi m. C ng ng ASEAN trong t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008 21
  6. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng tương lai ph i nh n th c ư c các m i liên ư c t trong t ng th các m i quan h h trong l ch s , ph i hi u và b o t n ư c bên trong và bên ngoài khu v c, liên quan di s n văn hoá c a các dân t c ông Nam Á n nhi u lĩnh v c, t quân s , kinh t n t o s c m nh c a s g n bó v i nhau chính tr , văn hoá, xã h i, môi trư ng… b ng b n s c chung c a khu v c. C ng ng Tương ng v i cách t v n ó, n u ASEAN c a nh ng năm t i ây là c ng trư c ây, v i ZOPFAN là s cao vai trò ng phát tri n hi n i, trong ó quan h t cư ng, t kháng dân t c và khu v c, gi a các thành viên v i nhau và v i bên không mu n có s can thi p c a các nư c ngoài Hi p h i là quan h : vào công vi c n i b c a mình thì v i tư - Không có vũ khí h t nhân, vũ khí gi t duy c a an ninh toàn di n, n n an ninh ích ngư i hàng lo t; th c và b n v ng c a ASEAN l i c n có s - S d ng hi u qu Di n àn khu v c tham gia c a các nư c m b o duy trì (ARF) và xây d ng C ng ng an ninh thư ng xuyên môi trư ng an ninh khu v c, ASEAN nh m c ng c và tăng cư ng lòng phát huy tính tích c c c a các công c h p tin, th c hi n ngo i giao phòng ng a, thúc tác an ninh hi n có như ZOPFAN, y gi i quy t, lo i b xung t; SEANWFZ, ARF, dư i tác ng c a “ch - Lo i b ư c n n ói, suy dinh dư ng, nghĩa khu v c m ”, ch nghĩa a phương thi u th n, nghèo kh , ma túy; và an ninh t p th . Phương châm hi n th c - Có kh năng c nh tranh v công ngh , hoá ASC d a trên n n t ng an ninh toàn ngu n nhân l c trình và ư c ào t o; di n t i K ho ch hành ng ASC thông - Có s phát tri n b n v ng v môi qua trong H i ngh C p cao ASEAN năm trư ng, tài nguyên thiên nhiên và ch t lư ng 2004 là i u ch nh chi n lư c úng n cu c s ng c a ngư i dân; Hi p h i có ư c s c m nh t p th cũng - Có s ng thu n và tham gia qu n lí như s c t cư ng qu c gia-dân t c và khu c a ngư i dân vào ho t ng c a nhà nư c v c, qua ó nâng cao v th pháp lí c a nh m m b o phúc l i xã h i, l i ích c ng ASEAN t i các di n àn qu c t . ng và nhân ph m c a con ngư i; c. ASC nói riêng và C ng ng ASEAN - T o d ng m t ASEAN hư ng ra bên nói chung s không t o thành m t kh i khép ngoài tăng cư ng quan h i tho i, i kín mà m r ng h p tác v i bên ngoài qua tác phát tri n v i các qu c gia, vùng lãnh th các cơ ch , khuôn kh i tho i và h p tác và các t ch c qu c t . v an ninh-chính tr ã ư c thi t l p b. ASC s ư c th c hi n d a trên các Th c ti n h p tác an ninh-chính tr trong khái ni m b o m “an ninh toàn di n” cho b n th p niên qua c a ASEAN cho th y có các qu c gia thành viên ASEAN s ng hành gi a quá trình m r ng Hi p Trên di n àn khu v c và toàn c u, khái h i và xu th tăng cư ng quan h i tho i ni m an ninh toàn di n hi n không d ng v i các nư c trong, ngoài khu v c và các t các m i quan h i ngo i thu n túy mà ch c qu c t . Hi n t i cũng như th i gian 22 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008
  7. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng t i, h p tác an ninh c a ASEAN v n ư c phiên h p cho C p cao ASEAN, i u ph i duy trì thông qua ARF (m t thi t ch khác vi c tri n khai các th a thu n và quy t nh v i s hi n di n c a 26 qu c gia và n n kinh c a C p cao ASEAN và quan tr ng hơn c là t , theo tính ch t c a cơ ch h p tác an ninh ph i h p v i ASC nh m tăng cư ng tính a phương). Theo phương châm không t o ng b v chính sách, hi u qu c a h p tác thành kh i khép kín mà m r ng h p tác v i an ninh ASEAN. bên ngoài qua các cơ ch , khuôn kh i b. H i ng C ng ng an ninh ASEAN tho i và h p tác v an ninh-chính tr ã ư c V nguyên t c, ASC s h p ít nh t 2 l n thi t l p, hi n ph n l n các thành viên c a m t năm, do b trư ng có liên quan c a di n àn ang mu n y nhanh ti n trình qu c gia thành viên gi cương v Ch t ch phát tri n ARF nh m th ch hoá cơ ch m ASEAN ch trì. Hi n chương ASEAN quy b o an ninh t ng th . nh tr c thu c ASC s có các cơ quan c p 3. Cơ c u c a ASC b trư ng chuyên ngành như H i ngh b Phù h p v i các m c tiêu c a Hi n trư ng qu c phòng (ADMM); H i ngh b chương ASEAN như: Duy trì, thúc y hoà trư ng pháp lu t (ALAWMM); H i ngh bình, an ninh, n nh và tăng cư ng hơn c p b trư ng v phòng ch ng t i ph m n a các giá tr hư ng t i hoà bình trong khu xuyên qu c gia (AMMTC). Bên c nh cơ v c; duy trì ông Nam Á là khu v c không quan này, ASC còn bao g m c U ban khu có vũ khí h t nhân và các lo i vũ khí h y v c ông Nam Á không có vũ khí h t nhân di t; m b o nhân dân và các qu c gia (SEANWFZ Commision) và Di n àn an thành viên ASEAN s ng hoà bình v i th ninh khu v c. gi i trong môi trư ng công b ng, dân ch và S ra i c a Di n àn an ninh khu v c hoà h p; tăng cư ng dân ch , thúc y qu n ASEAN bi u hi n rõ nét nh t cơ ch h p tác tr t t, pháp quy n, b o v và thúc y nhân an ninh m i t i khu v c châu Á-Thái Bình quy n và các quy n t do cơ b n, v i s tôn Dương. Trong chi n tranh l nh, an ninh khu tr ng thích áng các quy n và trách nhi m v c này g n li n v i s c m nh c a Mĩ, thông c a các qu c gia thành viên ASEAN; cùng qua các hi p ư c phòng th song phương kí nhau i phó h u hi u v i t t c các nguy gi a Mĩ và m t s nư c châu Á. S k t thúc cơ, các lo i t i ph m xuyên qu c gia và các c a chi n tranh l nh ã có nh hư ng sâu s c thách th c xuyên biên gi i… ASC ư c n c c di n chính tr ây, v i s i u thi t k theo mô hình sau: ch nh l i chính sách và chi n lư c quan h a. H i ngh B trư ng ngo i giao gi a các qu c gia. Trong lĩnh v c an ninh ASEAN (AMM) chung, ASEAN c g ng tháo g nh ng ngòi Trong khuôn kh th ch ASEAN, liên n d gây xung t trong khu v c ng th i quan n ASC thì AMM chính là tr c t c a tìm cách khai phá các con ư ng ti n t i H i ng i u ph i chung c a ASEAN, thi t l p cơ ch h p tác an ninh a phương, ư c thi t k v i ch c năng chu n b các phù h p v i tính a d ng c a châu Á-Thái t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008 23
  8. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng Bình Dương. Chính thông qua quá trình này bi n ông (v n Hoàng Sa, Trư ng Sa), ã hình thành sáng ki n v thành l p Di n v n Campuchia, v n bán o Tri u àn khu v c ASEAN và sáng ki n ó ư c Tiên.... Không nh ng th , thông qua ARF, ch p nh n t i H i ngh l n th 26 các b cu i cùng, ASEAN ã ưa Trung Qu c vào trư ng ngo i giao ASEAN. Sau ó, nhi u ti n trình c a Di n àn a phương này v i cư ng qu c trong và ngoài khu v c ông các cu c i tho i tích c c. ARF ã t o ra cơ Nam Á ng h sáng ki n này như Mĩ, Trung c u quan tr ng Trung Qu c hoà nh p vào Qu c, Nh t B n, Nga... khu v c châu Á-Thái Bình Dương. i u này M c ích mà các thành viên kì v ng vào ng nghĩa v i hoà bình, n nh trong khu Di n àn này là khuy n khích s i tho i, v c ư c m b o hơn. tham kh o có tính ch t xây d ng v các v n - Thông qua s hi n di n c a mình, ARF chính tr -an ninh mà các bên cùng quan không ch cung c p cho các nư c v a và nh tâm và hư ng t i vi c xây d ng lòng tin m t công c gi gìn an ninh khu v c mà còn cũng như ngo i giao phòng ng a khu v c t o i u ki n cho các nư c l n như Mĩ, Nh t châu Á-Thái Bình Dương. Trong su t 14 B n, Nga, Trung Qu c óng vai trò xây năm ho t ng, ARF ã áp ng ư c m t d ng i v i an ninh và n nh châu Á- ph n quan tr ng mong mu n c a các thành Thái Bình Dương. viên, i u này th hi n rõ nh ng óng góp - B ng nh ng ho t ng trao i thông c a di n àn này: tin, ARF ã và s xây d ng, nuôi dư ng m t - Di n àn ã thu hút ư c các cư ng h th ng thông tin m r ng v h p tác an qu c l n cũng như các nư c có vai trò quan ninh gi a chính ph và các quan ch c quân tr ng v h p tác chi n lư c châu Á-Thái s , gi a chính ph và lĩnh v c phi chính Bình Dương tham gia. Th c t , ARF ã ưa ph . i u này cũng là óng góp quan tr ng các qu c gia v n khác bi t v l ch s , tôn i v i vi c xây d ng lòng tin, tăng cư ng giáo, văn hoá, s c t c, ch chính tr và s hi u bi t l n nhau gi a các nư c thành trình phát tri n th m chí thù ch nhau viên ARF. cùng ng i vào bàn h i ngh th o lu n các Nhìn l i l ch s hình thành và phát tri n v n liên quan t i hoà bình và an ninh c a ARF, có th th y Di n àn ra i mang trong khu v c. Ch riêng i u này ã mang ý nghĩa quy t nh i v i các v n c a an l i ý nghĩa to l n cho s phát tri n c a châu ninh a phương ASEAN và các qu c gia Á-Thái Bình Dương, v n là khu v c trư c châu Á-Thái Bình Dương. Trong quan h ây còn thi u v ng nh ng n l c chung v gi a các thành viên hi p h i, ARF óng vai h p tác an ninh a phương. trò gi i quy t các v n tranh ch p m t - Trên th c ti n, t i Di n àn ARF ã có cách hoà bình, ch ng l i s e d a c a các các cu c i tho i v i c p , hi u qu khác nư c l n ng th i t o cho ASEAN phát huy nhau v nhi u v n b t ng gi a các qu c vai trò ch ng c a mình. Vì là khu v c mà gia trong khu v c, như các tranh ch p trên các nư c l n luôn mu n m r ng nh hư ng 24 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008
  9. X©y dùng Céng ®ång ASEAN theo HiÕn ch−¬ng (nh t là Mĩ) nên các nư c ASEAN có l i ích tư ng vào mình và t ki m ch . Có như v y, s ng còn trong vi c làm th nào cân b ng các qu c gia m i có th góp ph n vào vi c l i ích gi a các nư c l n, lo i b kh năng hình thành vòng cung an ninh ông dân cư t n t i “kho ng tr ng quy n l c”. Vi c hình nh t trên th gi i và cũng là vòng cung hoà thành m t di n àn v i s tham gia c a 26 bình, n nh, h a h n s phát tri n t t p. nư c, trong ó có các cư ng qu c Nga, Mĩ, Mu n v y, v phương di n chính tr thì ARF Nh t, Trung Qu c, EU và các nư c khác ph i duy trì ư c “mô hình ng x thân trong khu v c ông Nam Á ã làm cho thi n” c trong hi n t i l n tương lai, dư i ông Nam Á tr thành trung tâm trong h hình th c Di n àn i tho i và h p tác v th ng b o m an ninh ông Á và c khu an ninh khu v c. Riêng các nư c ASEAN, v c châu Á-Thái Bình Dương. qua ARF, vai trò i u hoà quan i m khác V i các nư c ngoài Hi p h i, ARF là bi t gi a các thành viên nh m tăng cư ng s tâm i m c a c u trúc an ninh a phương t i ng thu n s thúc y ARF ti n tri n vì khu v c, óng vai trò h u ích trong vi c m c tiêu hoà bình, n nh và h p tác phát ngăn ch n nh ng cu c xung t trong tương tri n châu Á-Thái Bình Dương./. lai t i khu v c châu Á-Thái Bình Dương. Theo các nư c thành viên ngoài ASEAN, (1). ông Nam Á t th k XVI ã tr thành i tư ng thông qua ARF, l n u tiên, các nư c có cơ xâm lư c c a các nư c tư b n phương Tây. T i th k XIX, h u như t t c các nư c ông Nam Á u tr h i th o lu n v i nhau v các v n an ninh thành thu c a c a ch nghĩa tư b n phương Tây và chính tr t p th . Ngoài ra, ARF cũng t o (Philippine b Tây Ban Nha th ng tr t cu i th k vai trò lãnh o trong vi c v ch ra các quá XVI; Indonesia b Hà Lan th ng tr t cu i th k XVII; trình h p tác an ninh khu v c châu Á-Thái Malaysia b Anh th ng tr t cu i th k XIX; Vi t Nam, Lào, Campuchia b Pháp th ng tr t cu i th k Bình Dương c a ASEAN và ba nư c quan XIX; Brunei b Anh chi m óng t cu i th k XIX), sát viên là Vi t Nam, Lào, Papua New tr Thái Lan (nhưng cũng b ph thu c ch t ch vào Gunea. Hi n nay, ARF có 26 thành viên, bao Anh). Xem: “Con ư ng phát tri n c a m t s nư c g m 10 qu c gia ASEAN, 10 nư c i tho i châu Á-Thái Bình Dương”, GS.PTS. Dương Phú Hi p, c a ASEAN (là Úc, Canada, Trung Qu c, Nxb. Chính tr qu c gia, Hà N i, 1996, tr. 156. n , Nh t B n, Hàn Qu c, Hoa Kỳ, New (2). Qua so sánh cho th y chưa có khu v c nào trên th gi i l i bao g m y các tôn giáo l n như Ph t Zeland, Nga), m t quan sát viên c a ASEAN giáo, Thiên chúa giáo, H i giáo, Kh ng giáo như là Papua New Gunea và m t s qu c gia ông Nam Á. Ch ng h n, Thái Lan qu c giáo là khác, ó là C ng hoà dân ch nhân dân o Ph t; Philippine qu c giáo là Thiên Chúa giáo; Tri u Tiên, Mông C , Pakistan, ông Timo Brunei là trung tâm h i giáo l n nh t khu v c ông và Bangladesh. Nam Á... (3). t m khu v c, ó là kho ng cách gi a các nư c Như v y, m t vài th p k t i, ho t ng là thành viên ban u v i các thành viên gia nh p sau c a ARF trong khuôn kh ASC ph i có ư c c a t ch c này; kho ng cách phát tri n cũng t n t i c tính quan tr ng c a cơ ch an ninh a trong t ng qu c gia, ó là kho ng cách gi a các vùng, phương khu v c, ó là t giúp mình, t tin mi n ngay trong m t qu c gia. t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008 25
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0