intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Hành vi pháp luật trong hoạt động kinh doanh "

Chia sẻ: Mơ Mộng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

40
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hành vi pháp luật trong hoạt động kinh doanh chức liên kết theo pháp luật lao động Đó là các tổ chức công đoàn và các hiệp hội NSDLĐ, được hình thành trên cơ sở quyền tự do liên kết do Hiến pháp bảo vệ. Theo khoản 3 Điều 9 Hiến pháp, mỗi người ở mọi ngành nghề đều được bảo đảm quyền liên kết để duy trì và thúc đẩy các điều kiện lao động và điều kiện kinh tế

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Hành vi pháp luật trong hoạt động kinh doanh "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn V¨n TuyÕn * T rong n n kinh t th trư ng, h u như m i ho t ng kinh doanh u ư c th c hi n thông qua các hành vi pháp lu t Trong i s ng xã h i, hành vi có th bao g m nhi u d ng khác nhau nhưng quan tr ng nh t v n là nh ng hành vi thu c ph m trù o c a m t lo i ch th g i là thương nhân. Các c (hành vi o c) và nh ng hành vi thu c hành vi này di n ra hàng ngày trong i s ng ph m trù pháp lu t (hành vi pháp lu t). kinh doanh v i nhi u hình th c khác nhau, Nh ng hành vi mang ý nghĩa o c r t a d ng, ph c t p và có th t o ra nhi u khác v i nh ng hành vi mang ý nghĩa pháp h u qu pháp lí khác nhau cho các bên liên lu t ch các hành vi pháp lu t khi ư c quan. i u này cho th y vi c nghiên c u và th c hi n bao gi cũng làm phát sinh hi u l c nh n di n chính xác b n ch t c a các hành vi pháp lí nh t nh cho ch th th c hi n hành pháp lu t trong kinh doanh t ó tìm ra cơ vi, th m chí là cho c nh ng ch th khác có ch i u ch nh thích h p b ng pháp lu t i liên quan, trong khi các hành vi mang ý nghĩa v i các hành vi ó là r t c n thi t. o c thì không nh t thi t ph i có h qu Bài vi t dư i ây xin trao i m t vài ý này. i u ó ng nghĩa v i vi c có th t n ki n xung quanh ch này nh m giúp ích t i trong th c t nh ng hành vi v a mang ý cho vi c làm sáng t hơn b n ch t pháp lí nghĩa o c, v a mang ý nghĩa pháp lu t. c a nh ng hành vi mang tính ngh nghi p do Hi n tư ng này hoàn toàn có th hi u các thương nhân th c hi n trong i s ng ư c b i l trong xã h i con ngư i, nh t là kinh doanh Vi t Nam hi n nay. trong xã h i hi n i ngày nay ph n l n các 1. B n ch t c a hành vi pháp lu t hành vi c a con ngư i u ư c i u ch nh Hành vi, theo T i n Hán Vi t, ư c ng th i b ng c hai h th ng chu n m c, nh nghĩa m t cách ơn gi n là vi c làm c a bao g m các chu n m c o c và chu n con ngư i.(1) Nói như v y, hành vi có nghĩa là m c pháp lu t. t t c nh ng gì thu c v cách hành x c a Trong khoa h c pháp lí, v n b n ch t con ngư i trong i s ng xã h i. Xét v b n c a hành vi pháp lu t ã t ng ư c các h c gi ch t, b t k hành vi nào cũng u g n v i m t c p trong nhi u tài li u khác nhau. Theo tác ch th xác nh (ch th th c hi n hành vi) gi Tr n Thúc Linh, hành vi pháp lu t có nghĩa và thông thư ng th hi n ý chí c a chính ch là m i s bi u dương ý chí có m c ích gây ra th ó. Tuy nhiên, trong th c t cũng có nh ng m t hi u l c pháp lí.(2) Suy cho cùng, tuy có hành vi hoàn toàn không th hi n ý chí c a nhi u cách nh nghĩa khác nhau v hành vi ch th th c hi n chúng, ó là trư ng h p nh ng pháp lu t nhưng m i cách nh nghĩa u hành vi vô th c c a ngư i không có kh năng nh n th c và i u khi n hành vi c a mình. * Trư ng i h c Lu t Hà N i 52 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2010
  2. nghiªn cøu - trao ®æi th ng nh t v i nhau nh ng v n mang tính Vi t, th m chí cho n mãi t n sau này, b n ch t sau ây c a hành vi pháp lu t: ngư i dân nư c Vi t v n xem tr ng ngh Th nh t, m i hành vi pháp lu t u g n nông như m t ngh truy n th ng lâu i. v i m t ch th xác nh, b i l , hành vi M t s công trình nghiên c u chuyên sâu v pháp lu t bao gi cũng là hành vi c a ch lĩnh v c lu t thương m i ã nh n nh r ng th pháp lu t. Có th kh ng nh không m t các ho t ng thương m i Vi t Nam m c ch th pháp lu t nào mu n xác l p và th c dù ư c manh nha t giai o n tr vì c a các hi n các quan h pháp lu t v i các ch th tri u i phong ki n Vi t Nam nhưng nó ch khác mà l i không thông qua vi c th c hi n th c s b t u phát tri n k t khi th c dân các hành vi pháp lu t. Nói cách khác, hành Pháp thi t l p n n th ng tr Vi t Nam.(3) vi pháp lu t chính là phương th c cơ b n Trong các tri u i Lý, Tr n, Lê, thương các ch th pháp lu t tham gia vào m t quan m i nư c ta tuy có ư c chú tr ng nh ng h pháp lu t c th nh m t ư c các m c m c khác nhau nhưng ch y u v n ch là s tiêu mang tính ch ích c a mình. giao thương trong nư c ch không phát tri n Th hai, m i hành vi pháp lu t u có h các ho t ng thương m i v i nư c ngoài, có qu gây ra m t hi u l c pháp lí nh t nh cho l xu t phát t lí do b o v ch quy n lãnh th . ch th th c hi n hành vi ó. H qu pháp lí Cho n th i kì Tr nh, Nguy n phân tranh, vì này có th n m trong ho c ngoài ý mu n ch nh ng lí do l ch s mà ho t ng buôn bán quan c a ch th th c hi n hành vi nhưng u v i các thương nhân nư c ngoài (ch y u là có giá tr pháp lí ràng bu c v i ch th ó. thương nhân Trung Qu c và Nh t B n) m i Th ba, hành vi pháp lu t u là s ki n ư c quan tâm phát tri n. Nh ng thương pháp lí làm phát sinh các quan h pháp lu t i m n i ti ng Vi t Nam trong giai o n gi a ch th th c hi n hành vi v i các ch này là ph Khách (H i An ngày nay) phía th khác. V khía c nh này, hành vi pháp Nam và Kinh Kỳ, Ph Hi n phía B c. lu t khác v i các s bi n pháp lí ch n u Sau này, trong th i kì Pháp thu c, do hành vi pháp lu t luôn g n li n v i y u t ý nhu c u khai thác thu c a mà n n thương chí c a ch th pháp lu t thì trái l i, các s m i và kĩ ngh Vi t Nam m i b t u phát bi n pháp lí, m c dù cũng ư c xem là m t tri n m nh m , không ch trong ph m vi lo i s ki n pháp lí làm phát sinh quan h qu c n i mà còn m r ng r t nhi u v i bên pháp lu t, l i không xu t phát t hành vi có ngoài, trong ó bao g m c vi c giao thương ch ích c a ch th pháp lu t mà ch là v i các qu c gia phương Tây. nh ng s ki n khách quan do i u ki n t Có th nói n n thương m i và kĩ ngh nhiên t o ra. Vi t Nam tuy xu t hi n và phát tri n mu n 2. Khái lư c v s hình thành các ho t hơn so v i Trung Qu c, Nh t B n hay các ng thương m i Vi t Nam nư c phương Tây nhưng ch thương m i Không th ph nh n r ng Vi t Nam v n nư c ta ã t ng ư c quy nh và áp d ng là cái nôi c a n n văn minh lúa nư c. i u khá chi ti t, bài b n d a trên căn b n n n y lí gi i vì sao n n kinh t c xưa c a ngư i pháp ch thương m i Tây phương.(4) ây t¹p chÝ luËt häc sè 11/2010 53
  3. nghiªn cøu - trao ®æi cũng là cơ h i thương m i Vi t Nam Th nh t, v phương di n ch th , các ư c ti p c n tr c ti p v i nh ng i n ch hành vi pháp lu t trong kinh doanh trư c h t thương m i tân ti n th i b y gi c a phương là ho t ng ý chí c a thương nhân, do chính Tây nh m khuy ch trương và t o ti n cho các thương nhân th c hi n nh m m c ích rõ s phát tri n c a ho t ng thương m i ràng là thu l i nhu n. Vi t Nam sau này. Thương nhân - y u t ch th c a lo i 3. M t s c trưng c a các hành vi hành vi pháp lu t này ư c xem như là m t pháp lu t trong lĩnh v c kinh doanh trong nh ng d u hi u cơ b n phân bi t Theo nghĩa h p, hành vi pháp lu t trong gi a hành vi pháp lu t trong kinh doanh (hay ho t ng kinh doanh có th hi u là nh ng còn ư c g i là hành vi thương m i) v i các ho t ng ý chí do ch th kinh doanh hành vi pháp lu t trong các lĩnh v c khác. (thương nhân) th c hi n m t cách t nguy n, i u ó có nghĩa là xác nh m t hành vi có ch ích trong khi ti n hành các công pháp lu t nào ó có ph i là hành vi pháp lu t vi c kinh doanh c a mình nh m m c tiêu thu trong kinh doanh hay không, trư c h t ph i l i nhu n t i a. xác nh xem ch th th c hi n hành vi ó Trong ho t ng kinh doanh, các hành vi có ph i là thương nhân hay không. pháp lu t di n ra khá a d ng và ph c t p. Tuy nhiên, cũng c n lưu ý r ng trong Chúng ta có th d dàng nh n di n ư c các l ch s n n pháp ch thương m i phương hành vi pháp lu t trong kinh doanh thông qua Tây ( i n hình là Pháp và c), ngư i ta ã nh ng ho t ng i n hình như vi c các t ng ch p nh n nh ng hành vi thương m i thương nhân mua hàng v bán i hay cung mang tính b n ch t, ví d như vi c mua hàng c p nh ng d ch v cho ngư i khác nh m m c hoá v bán l i nh m m c ích ki m l i; ích ki m l i. Khó nh n di n hơn m t chút có vi c môi gi i thương m i hay ho t ng h i l là nh ng ho t ng dư ng như chưa thông oái; vi c kinh doanh ch ng khoán hay kinh d ng và ít ư c bi t n trong i s ng doanh b o hi m; vi c s n xu t hàng hoá có thương m i các nư c ang trong quá trình tính ch t công nghi p và kĩ ngh v.v.. b t k chuy n i cơ ch kinh t như hành vi chuy n ngư i th c hi n chúng có tư cách c a m t giao công ngh , b n quy n phát minh sáng thương nhân hay không.(5) ch các gi i pháp h u ích, bí quy t kĩ thu t, Ngày nay, khái ni m thương nhân thư ng cho thuê doanh nghi p, như ng quy n thương ư c hi u theo nghĩa r t r ng, bao g m t t m i và ho t ng bán hàng a c p… c nh ng ngư i nào có ho t ng thương T t c nh ng hành vi này u hàm ch a m i m t cách c l p, chuyên nghi p và nh ng i m c trưng c a ho t ng thương nh m m c ích ki m l i, không phân bi t m i khi n chúng ta không có lí do gì ngư i ó có ăng kí v i chính quy n v nh m l n v i nh ng hành vi pháp lu t trong nh ng ho t ng thương m i do chính h các lĩnh v c khác như ho t ng l p pháp th c hi n hay không.(6) Quan i m này có s hay ho t ng hành pháp và tư pháp. tương ng v i lu t thương m i c a nhi u Nh ng i m c trưng ó là gì? nư c trên th gi i và chính i u ó khi n 54 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2010
  4. nghiªn cøu - trao ®æi cho Lu t thương m i Vi t Nam hi n t i tr tính ch t ki m l i hay m c ích sinh l i ã nên phù h p hơn v i nhu c u th c ti n kinh ư c pháp lu t chính th c th a nh n như doanh và có kh năng th c thi d dàng trong m t thu c tính b n ch t c a ho t ng b i c nh h i nh p qu c t . thương m i - t c hành vi pháp lu t trong Th hai, v phương di n khách th , các kinh doanh: “Ho t ng thương m i là ho t hành vi pháp lu t trong kinh doanh, b t lu n ng nh m m c ích sinh l i, bao g m mua nó thu c lo i nào và do ai th c hi n, u bán hàng hoá, cung ng d ch v , u tư, xúc hư ng t i m t l i ích gi ng nhau, ó là l i ti n thương m i và các ho t ng nh m m c nhu n. Không m t ch th nào có th ư c ích sinh l i khác”.(8) xem là nhà kinh doanh th c th , n u không Th ba, v tính ch t, m i hành vi pháp coi vi c thu l i nhu n như là m c tiêu chính lu t trong kinh doanh - hành vi thương m i y u c a mình. u ư c các ch th kinh doanh th c hi n V i d u hi u này, hành vi pháp lu t m t cách thư ng xuyên, liên t c và mang trong kinh doanh ư c hi u theo nghĩa tương tính ch t chuyên nghi p. i h p nhưng r t c th , bao g m t t c Tính thư ng xuyên và liên t c c a các nh ng hành vi do ch th kinh doanh th c hành vi thương m i - hành vi kinh doanh hi n m t cách t nguy n, thư ng xuyên, ư c th hi n ch hành vi ó ư c ch th chuyên nghi p v i m c ích rõ ràng là thu kinh doanh th c hi n l p i, l p l i nhi u l n l i nhu n t i a. N u quan ni m hành vi trong kho ng th i gian dài liên t c mà không pháp lu t trong kinh doanh theo nghĩa ó thì có gián o n, v i n i dung và phương th c b t kì ho t ng mua hàng nào v i m c ích cơ b n gi ng nhau. bán l i ki m l i cũng u ư c xem là Còn tính ch t chuyên nghi p c a các hành vi kinh doanh hay hành vi thương m i - hành vi pháp lu t trong kinh doanh ư c th t c hành vi pháp lu t trong kinh doanh, b t hi n ch nhà kinh doanh luôn ý th c ư c k trong thương v ó nhà kinh doanh thu tính ch t ngh nghi p c a công vi c kinh l i hay b thua l . Như v y, ngoài d u hi u doanh nên s n sàng tìm cách u tư tho áng ch th th c hi n hành vi, nh n di n v ti n b c (v n kinh doanh), ngu n nhân l c hành vi nào ó có ph i là hành vi pháp lu t (ngư i lao ng v i trình chuyên môn trong kinh doanh hay không, nh t thi t ph i thích h p) và công ngh qu n lí (phương ti n làm rõ khách th c a hành vi ó là gì - t c là kĩ thu t và khoa h c qu n lí) sao cho công l i ích mà ch th kinh doanh nh m hư ng vi c kinh doanh ư c ti n hành trôi ch y v i t i khi th c hi n hành vi, có ph i là nh m ch t lư ng và hi u qu cao nh t. thu l i nhu n hay không. Tính ch t ki m l i Các thu c tính này khi n cho các hành vi c a hành vi pháp lu t trong kinh doanh pháp lu t trong kinh doanh khác bi t v i không ph thu c vào vi c nhà kinh doanh có nh ng hành vi pháp lí thông thư ng trong i thu ư c kho n l i hay không ho c kho n s ng dân s như vi c mua bán hàng hoá (h p l i là bao nhiêu trên th c t .(7) ng mua bán hàng hoá) vì nhu c u tiêu dùng Trong pháp lu t th c nh Vi t Nam, hay th c hi n các công vi c theo yêu c u c a t¹p chÝ luËt häc sè 11/2010 55
  5. nghiªn cøu - trao ®æi ngư i khác vì nhu c u dân s (h p ng d ch Trong b i c nh h i nh p kinh t toàn c u v hay h p ng khoán vi c). như hi n nay, các hành vi pháp lu t trong Th tư, v cách th c và m c can thi p ho t ng kinh doanh có xu hư ng ngày c a Nhà nư c i v i hành vi pháp lu t càng vư t ra ngoài khuôn kh biên gi i lãnh trong kinh doanh - t c hành vi kinh doanh th qu c gia. i u ó cũng cho th y xu hay hành vi thương m i. Do các hành vi hư ng chung là vi c i u ch nh b ng pháp pháp lu t c thù này có nh ng nh hư ng lu t và l a ch n pháp lu t áp d ng cho c bi t n l i ích chung c a c ng ng nh ng hành vi này s ngày càng tr nên cũng như l i ích c a Nhà nư c (k t qu c a ph c t p. H u qu ó b t ngu n t m t trong vi c th c hi n các hành vi pháp lu t trong nh ng nguyên nhân ch y u, ó là v n kinh doanh là t o ra c a c i v t ch t cho xã xung t pháp lu t trong lĩnh v c thương h i nhi u hay ít) nên chính quy n luôn mong m i. kh c ph c h u qu này, v n hài mu n áp d ng ch pháp lí riêng bi t cho hoà hoá pháp lu t kinh doanh gi a các nư c các nhà kinh doanh. nh m t o ra môi trư ng pháp lí thu n l i cho các ho t ng kinh doanh mang tính toàn Ch pháp lí này bao g m các quy nh c u là i u c n thi t và áng ư c các qu c v th t c thành l p doanh nghi p, ăng kí gia quan tâm gi i quy t./. kinh doanh, ăng kí mã s thu , kê khai thu và th c hi n nghĩa v n p thu . c bi t, các (1).Xem: ào Duy Anh, T i n Hán Vi t, Nxb. ch th kinh doanh khi có s d ng ngu n Khoa h c xã h i, tr. 348. nhân l c bên ngoài ti n hành các ho t (2).Xem: Tr n Thúc Linh, Danh t pháp lu t lư c gi i, Nhà sách Khai Trí, Sài Gòn, tr. 35. ng kinh doanh u ph i tuân th các quy (3).Xem: Lê Tài Tri n, Lu t thương m i Vi t Nam nh v h p ng lao ng, ch b o h lao d n gi i, quy n I, Sài Gòn, 1972, tr. 5. ng, ch b o hi m xã h i, th i gian làm (4). Năm 1864, ngư i Pháp em áp d ng Nam Kỳ vi c và ngh ngơi, ch ti n lương và ph B lu t thương m i Pháp. Sau ó, B lu t này cũng ư c em ra áp d ng t i B c Kỳ t năm 1888. c p, b o m quy n ình công h p pháp c a Ngu n: Lê Tài Tri n, Lu t thương m i Vi t Nam d n gi i th theo quy nh c a lu t lao ng. gi i, quy n I, Sài Gòn, 1972, tr. 20. Ngoài ra, tính c thù trong ch pháp lí (5).Xem thêm: - Francis Lemeunier, Nguyên lí và th c hành Lu t i v i các ch th kinh doanh còn ư c th thương m i – Lu t kinh doanh, Nxb. Chính tr qu c hi n nh ng quy nh v ch ng c nh tranh gia, Hà N i, 1993, tr. 20, 21. không lành m nh và ki m soát c quy n; - TS. Ph m Duy Nghĩa, Tìm hi u Lu t thương m i quy nh v qu ng cáo, khuy n m i, ti p th Vi t Nam, Nxb. Chính tr qu c gia, Hà N i, 2000, tr. 28. (6). Hi n t i, Lu t thương m i c a Vi t Nam năm và chuy n giao công ngh hay như ng quy n 2005 ch p nh n c nh ng ngư i ho t ng thương thương m i; quy nh v ch m d t ho t ng m i mà chưa có ăng kí kinh doanh v i cơ quan nhà kinh doanh b ng hình th c gi i th , phá s n nư c có th m quy n – trư ng h p này thư ng ư c g i là thương nhân th c t . hay bán, khoán, cho thuê doanh nghi p; quy (7).Xem thêm: Lê Tài Tri n, Lu t thương m i Vi t nh v chia tách, h p nh t, sáp nh p hay Nam d n gi i, quy n I, Sài Gòn 1972, tr. 34. chuy n i mô hình doanh nghi p. (8).Xem: Kho n 1 i u 3 Lu t thương m i năm 2005. 56 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2010
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2