Báo cáo "KHẢ NĂNG PHÒNG BỆNH XUẤT HUYẾT VÀ GAN THẬN MỦ Ở CÁ TRA CỦA BỘT LÁ CÂY XUÂN HOA"

Chia sẻ: Phạm Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bột lá xuân hoa được bổ sung vào thức ăn phòng bệnh cho cá tra gây nhiễm với Aeromonas hydrophila và Edwardsiella ictaluri và được so sánh với Nova Sultrim 240. Thí nghiệm được tiến hành tại Trại thực nghiệm của Trường Đại Học An Giang. Kết quả khảo sát cho thấy nồng độ ức chế tối thiểu (MIC) của bột lá xuân hoa đối với Aeromonas hydrophila là 512 g/ml và Nova Sultrim 240 là128 g/ml, trong khi đối với Edwardsiella ictaluri là 512 và 64 g/ml. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "KHẢ NĂNG PHÒNG BỆNH XUẤT HUYẾT VÀ GAN THẬN MỦ Ở CÁ TRA CỦA BỘT LÁ CÂY XUÂN HOA"

KHAÛ NAÊNG PHOØNG BEÄNH XUAÁT HUYEÁT VAØ GAN THAÄN MUÛ ÔÛ CAÙ TRA CUÛA BOÄT LAÙ CAÂY XUAÂN HOA Huyønh Kim Dieäu Ñaïi hoïc Caàn Thô TOÙM TAÉT Boät laù xuaân hoa ñöôïc boå sung vaøo thöùc aên phoøng beänh cho caù tra gaây nhieãm vôùi Aeromonas hydrophila vaø Edwardsiella ictaluri vaø ñöôïc so saùnh vôùi Nova Sultrim 240. Thí nghieäm ñöôïc tieán haønh taïi Traïi thöïc nghieäm cuûa Tröôøng Ñaïi Hoïc An Giang. Keát quaû khaûo saùt cho thaáy noàng ñoä öùc cheá toái thieåu (MIC) cuûa boät laù xuaân hoa ñoái vôùi Aeromonas hydrophila laø 512 g/ml vaø Nova Sultrim 240 laø128 g/ml, trong khi ñoái vôùi Edwardsiella ictaluri laø 512 vaø 64 g/ml. Söû duïng boät laù xuaân hoa ôû lieàu 15g /kg thöùc aên trong 1 thaùng caù taêng troïng hôn ñoái chöùng 27%, trong khi Nova Sultrim 240 chæ hôn 15%. Tæ leä soáng cuûa caù ôû lieàu 20g boät xuaân hoa/kg thöùc aên laø 98,3%, Nova Sultrim 240 laø 91,7%, trong khi ñoái chöùng chæ 88,3%. Khi gaây nhieãm vôùi Aeromonas hydrophila vaø Edwardsiella ictaluri vaø söû duïng boät laù xuaân hoa vôùi lieàu 20g /kg thöùc aên ñeå phoøng trò beänh, tæ leä caù cheát trong 2 thí nghieäm thaáp nhaát, laàn löôït laø 11,67% vaø 15%, ôû thí nghieäm söû duïng Nova Sultrim 240 laø 16,67% vaø 25%, coøn ôû loâ ñoái chöùng laø 28,33% vaø 33,33% . Nhö vaäy, boät laù xuaân hoa coù theå thay theá khaùng sinh trong phoøng trò beänh xuaát huyeát vaø gan thaän muû ôû caù tra. Töø khoùa: Caù tra, Bột lá xuaân hoa, Tác dụng khaùng sinh, Beänh gan thận mủ, Bệnh xuất huyết The efficacy of prevention from bacillary necrosis and haemorrhagic septiceamia in fresh water catfish of Pseuderanthemum palatiferum leaf powder Huyønh Kim Dieäu SUMMARY The efficacy of prevention from fresh water catfish diseases of Pseuderanthemum palatiferum (PP) leaf powder in comparison with Sultrim 240 antibiotic was determined. The results of experiments showed that MIC of Nova Sultrim 240 against Aeromonas hydrophila was 128 g/ml and with Edwardsiella ictaluri was 64 g/ml, more effective than PP leaf powder (MIC=512 g/ml). PP leaf powder was used at the dose of 15g leaf powder/kg feed during one month was positively affected on the growth (27% increased when comparing with the control) and the fish survival rate was highest at the dose of 20g leaf powder/kg feed (98,3%). After one month of feeding leaf powder, fresh water catfish were infected with Aeromonas hydrophila and Edwardsiella ictaluri, the mortality was the lowest at the dose of 20g leaf powder/kg feed (11,67% and 15%). It was lower than using Nova Sultrim 240 (16,67% and 25%) and control (28,33% and 33,33%).It should concluded that the use of PP leaf powder could prevent Bacillary necrosis and hemorrhagic septicemia in fresh water catfish. Key words: Fresh water catfish, Pseuderanthemum palatiferum leaf powder, Antimicrobial susceptibility , Bacillary necrosis , Haemorrhagic septiceamia I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ Caây xuaân hoa ñöôïc sử dụng điều trò nhiều beänh trong daân gian, nhưng mãi ñeán naêm 1996 môùi ñöôïc Traàn Coâng Khaùnh xaùc ñònh teân khoa hoïc. Töø ñoù nhieàu nghieân cöùu veà caây xuaân hoa ñöôïc thöïc hieän. Phaân tích thaønh phaàn hoùa hoïc cho thaáy caây chöùa haøm löôïng 74
döôõng chaát raát cao (ñaïm chieám 30,80%) vaø chöùa ñaày ñuû caùc khoaùng chất cũng như nhieàu axít amin thieát yeáu (Voõ Hoaøi Baéc vaø Leâ Thò Lan Oanh, 2003). Caây cuõng chöùa hoaït chaát coù hoaït tính khaùng khuaån cao ñoái vôùi vi khuaån gram aâm, gram döông vaø naám (Traàn Coâng Khaùnh vaø ctv,1998). Ngoaøi ra coøn chöùa nhöõng flavonoid vaø steroid ñoùng vai troø quan troïng trong trò lieäu (Phan Minh Giang vaø ctv, 2005). Gaàn ñaây caây naøy ñaõ ñöôïc öùng duïng trong phoøng trò tieâu chaûy heo con, khoâng nhöõng coù hieäu quaû ñieàu trò baèng hoaëc cao hôn nhöõng khaùng sinh ñang ñöôïc söû duïng nhö Cotrimoxazole, Coli-norgent vaø Aralis, maø coøn giuùp taêng troïng toát (Huyønh Kim Dieäu, 2009). Trong thôøi gian gaàn ñaây, thuûy saûn ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng ngaønh kinh teá muõi nhoïn cuûa caû nöôùc, neân nuoâi troàng thuûy saûn phaùt trieån maïnh ôû khu vöïc Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long. Ñoàng thôøi nhieàu dòch beänh cuõng xuaát hieän, quan troïng laø beänh gan thaän muû (do Edwardsiella ictaluri) vaø xuaát huyeát (do Aeromonas hydrophila) ôû ôû caù tra vaø basa. Ñeå goùp phaàn nghieân cöùu khaû naêng öùng duïng cuûa caây xuaân hoa trong thuûy saûn, phuïc vuï saûn xuaát vaø moâi sinh, chung toâi ñaõ thöïc hieän ñeà taøi nghieân cöùu khaû naêng phoøng beänh cuûa boät laù xuaân hoa treân vi khuaån Edwardsiella ictaluri vaø Aeromonas hydrophila gaây beänh treân caù tra. Baøi baùo naøy taäp hôïp nhöõng keát quaû nghieân cöùu cuûa ñeà taøi noùi treân. II.VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 2.1. Vaät lieäu - Vi khuaån thöû nghieäm: Edwardsiella ictaluri vaø Aeromonas hydrophila - Khaùng sinh söû duïng: Nova Sultrim 240 (goàm Sulfamethoxazole + Trimethoprim) cuûa coâng ty ANOVA ñöôïc boå sung vaøo thöùc aên caù. - Boät laù xuaân hoa: laù xuaân hoa ñöôïc saáy khoââ coøn 20 % troïng löôïng ban ñaàu, aåm ñoä khoaûng 8%, xay mòn vaø troän vaøo thöùc aên caù. - Caù tra gioáng (Pangasianodon hypophthalmus) coù troïng löôïng 15-20g/con: 900 con 2.2. Phöông phaùp nghieân cöùu - Khaùng sinh ñoà: duøng phöông phaùp pha loaõng trong thaïch. - Xaùc ñònh LD50 theo phöông phaùp cuûa Reed vaø Muench (1938), muïc ñích xaùc ñònh noàng ñoä vi khuaån gaây nhieãm cho caù thí nghieäm. - Thöû nghieäm treân caù, boá trí theo khoái hoaøn toaøn ngaãu nhieân goàm 5 nghieäm thöùc vaø 3 laàn laëp laïi, tieán haønh taïi Traïi thöïc nghieäm Tröôøng Ñaïi Hoïc An Giang. Caù mua veà sau khi thuaàn hoùa 2 tuaàn, baét ñaàu tieán haønh thí nghieäm phoøng beänh. Sô ñoà boá trí thí nghieäm ñöôïc trình baøy qua baûng 1. Baûng 1: Sô ñoà boá trí thí nghieäm Nghieäm Soá löôïng caù Nguoàn taùc ñoäng Ñöôøng caáp Lieàu duøng thöùc (con) (g/kg thöùc aên) Ñoái chöùng 60 Khoâng AÊn 0 NT1 60 Boät Xuaân Hoa AÊn 10 NT2 60 Boät Xuaân Hoa AÊn 15 NT3 60 Boät Xuaân Hoa AÊn 20 NT4 60 Thuoác Nova AÊn 2 Sultrim 240 75
- Gaây caûm nhieãm: sau khi phoøng beänh 1 thaùng, ngaâm caù tra trong vi khuaån (lieàu LD50), thôøi gian 1 giôø. Sau ñoù cho caù trôû laïi beå ñeå theo doõi vaø ghi soá löôïng caù cheát trong ngaøy. 2.3. Caùch xöû lyù soá lieäu Soá lieäu thu nhaän ñöôïc xöû lyù vaø phaân tích yù nghóa thoáng keâ baèng Excel vaø Minitab Version 13 (ôû möùc yù nghóa 5%). III. KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN 3.1. Keát quaû khaùng sinh ñoà Baûng 2. Noàng ñoä öùc cheá toái thieåu (MIC) cuûa boät laù xuaân hoa vaø thuoác Nova Sultrim 240 ( g/ml) Vi khuaån Boät Xuaân hoa Nova Sultrim Edwardsiella ictaluri 512 64 Aeromonas hydrophila 512 128 Qua baûng 3.1, keát quaû MIC cuûa boät xuaân hoa ñoái vôùi vi khuaån thöû nghieäm ñeàu cao hôn thuoác Nova Sultrim 240. 3.2. AÛnh höôûng cuûa boät xuaân hoa leân taêng troïng vaø treân tæ leä soáng cuûa caù Sau khi phoøng baèng boät xuaân hoa 1 thaùng, keát quaû veà tæ leä soáng coøn cuõng nhö taêng troïng cuûa caù ñöôïc trình baøy qua baûng 3 vaø 4. 3.2.1 Treân tæ leä soáng cuûa caù Baûng 3. Tæ leä soáng cuûa caù sau khi phoøng beänh baèng boät laù xuaân hoa Nghieäm thöùc Soá löôïng caù Soá löôïng caù Soá caù hao Tæ leä soáng (%) thaû (con) soáng (con) huït (con) Ñoái chöùng 60 53 7 88,3 2,89c NT1 60 54 6 90 5bc NT2 60 57 3 95bc NT3 60 59 1 98,3 2,89a NT4 60 55 5 91,7 2,89bc Caùc giaù trò treân cuøng moät coät coù muõ khaùc nhau thì khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ ( P < 0,05) Qua baûng 3 cho thaáy khi phoøng baèng boät xuaân hoa tæ leä soáng cuûa caù cao hôn ñoái chöùng vaø phoøng baèng Nova Sultrim 240, roõ nhaát ôû lieàu phoøng 20 g/kg thöùc aên (P
Caùc giaù trò treân cuøng moät coät coù muõ khaùc nhau thì khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ ( P < 0,05) Qua keát quaû baûng 3.3, khi söû duïng boät xuaân hoa phoøng cho taêng troïng cao hôn ñoái chöùng 2- 27% vaø töông ñöông Nova Sultrim 240 (15,4% so 15,2%), nhöng sai khaùc khoâng coù yù nghóa thoáng keâ (ngoaïi tröø NT2, ôû lieàu 15 g/kg thöùc aên, sai khaùc coù yù nghóa). 3.3 Keát quaû thöû nghieäm phoøng beänh treân caù baèng boät laù xuaân hoa 3.3.1 Thöû nghieäm phoøng beänh do A.hydrophila treân caù baèng boät laù xuaân hoa Khi gaây nhieãm caù vôùi A.hydrophila caùc loâ phoøng baèng boät xuaân hoa ñeàu coù tæ leä caù cheát thaáp hôn ñoái chöùng, thaáp nhaát ôû nghieäm thöùc phoøng baèng boät xuaân hoa lieàu 20 g/kg thöùc aên (11,67%), keá ñeán phoøng baèng boät xuaân hoa lieàu 15 g/kg thöùc aên (15%) sai khaùc coù yù nghóa (P
caù da trôn, tæ leä töû vong thöôøng 60-70% (coù khi leân ñeán 100%)(Dung et al., 2008). Do trong laù xuaân hoa coù chöùa thaønh phaàn döôõng chaát cao, chöùa ñaày ñuû caùc nguyeân toá vi löôïng vaø ña löôïng, caùc acid amin, caùc flavonoid, steroid giuùp naâng cao söùc ñeà khaùng cô theå choáng laïi maàm beänh, ñoàng thôøi cuõng chöùa caùc hoaït chaát coù hoaït tính khaùng khuaån cao treân vi khuaån gram aâm laãn gram döông (Traàn Coâng Khaùnh vaø ctv, 1998; Voõ Hoaøi Baéc vaø Leâ Thò Lan Oanh, 2003), keát quaû khaùng sinh ñoà ñaõ cho thaáy khaû naêng öùc cheá ñöôïc Aeromonas hydrophila vaø Edwardsiella ictaluri (MIC=512 g/ml) cuûa boät Xuaân hoa (Baûng 2) neân ñaõ giuùp cô theå caù choáng choïi vôùi vi khuaån gaây beänh. Trong khi ñoù, Nova Sultrim 240 laø hoãn hôïp chöùa Trimethoprim vaø Sulfamethoxazole laø 2 taùc nhaân kìm khuaån, nhöng khi phoái hôïp laïi coù taùc duïng khaùng khuaån, taùc ñoäng maïnh treân vi khuaån gram aâm vaø gram döông ....(Prescott et al, 1994) Keát quaû khaùng sinh ñoà cuûa Nova Sultrim 240 treân Aeromonas hydrophila vaø Edwardsiella ictaluri vôùi MIC laàn löôït 128 vaø 64 g/ml, thaáp hôn boät xuaân hoa (MIC = 512 µg/ml) (Baûng 3.1), chöùng toû khaû naêng khaùng khuaån cuûa Nova Sultrim 240 maïnh hôn nhieàu so vôùi caây xuaân Hoa. Tuy nhieân, qua keát quaû thöû nghieäm treân caù Nova Sultrim 240 cho khaû naêng khaùng laïi Aeromonas hydrophila vaø Edwardsiella ictaluri khoâng hieäu quaû baèng boät xuaân hoa. Xuaân hoa laø thaûo döôïc, trong ñoù thaønh phaàn bao goàm nhieàu chaát taùc ñoäng hoã töông nhau, neân vi khuaån khoù phaùt trieån söï ñeà khaùng. Trong khi Nova Sultrim 240 noùi rieâng, hay taân döôïc noùi chung, ñöôïc söû duïng thöôøng xuyeân trong phoøng trò beänh neân vi khuaån deã phaùt trieån tính khaùng thuoác vaø ñaõ khaùng raát nhieàu loaïi khaùng sinh. Aeromonas hydrophila ñaõ khaùng nhieàu khaùng sinh maïnh nhö ampicillin (100%), tetracycline (26%), oxacillin (100%), bacitracin (100%), streptomycin (26%), clindamycin (43%), nalidixic acid (26%), novobiocin (87%), rifampicin (4%), vancomycin (9%),…(Orozoval et al., 2008); coøn Edwardsiella ictaluri cuõng ñaõ khaùng colistin (>90%), flumequin (8%), oxolinic acid (6%), enrofloxacin (5%), streptomycin (83%), oxytetracycline (81%), trimethoprim (71%) vaø ñaõ ñöôïc xaùc ñònh treân 73% chuûng bieåu hieän söï ña khaùng, ít nhaát khaùng 3 loaïi khaùng sinh (Dung et al., 2008). Trong nuoâi troàng thuûy saûn, söû duïng khaùng sinh thôøi gian daøi trong caùc ao nuoâi, khaùng sinh toàn löu trong moâi tröôøng buøn vaø nöôùc laø nguyeân nhaân daãn ñeán söï khaùng khaùng sinh cuûa vi khuaån. Khoâng nhöõng theá, caùc vi khuaån gaây beänh treân caù coøn thoâng qua plasmid ñaõ truyeàn gen ña khaùng khaùng sinh cho vi khuaån gaây beänh cho ngöôøi vôùi taàn suaát cao. Ñaây laø moái nguy cô trong ñaûm baûo an toaøn söùc khoûe cho con ngöôøi. Qua keát quaû coù ñöôïc cho thaáy xuaân hoa coù tieàm naêng thay theá ñöôïc vai troø cuûa khaùng sinh trong phoøng trò hai beänh nguy hieåm vaø phoå bieán treân caù da trôn (beänh xuaát huyeát do Aeromonas hydrophila vaø gan thaän muû do Edwardsiella ictaluri), giaûm bôùt söï toàn dö khaùng sinh trong saûn phaåm thuûy saûn laø raøo caûn xuaát khaåu chuû yeáu hieän nay cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam. IV. KEÁT LUAÄN Söû duïng boät xuaân hoa boå sung vaøo thöùc aên caù ñaõ cho hieäu quaû toát trong ngöøa hai beänh phoå bieán laø xuaát huyeát vaø gan thaän muû ôû caù tra. Nhö vaäy, boät laù xuaân hoa coù tieàm naêng lôùn, coù theå thay theá khaùng sinh khoâng nhöõng trong lónh vöïc chaên nuoâi thuù y maø coøn trong nuoâi troàng thuûy saûn, goùp phaàn trong baûo veä söùc khoûe con ngöôøi vaø moâi sinh. 78
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Prescott, J. F. and J. D. Baggot, 1994. Antimicrobial Therapy in Veterinary Medicine. 2nd Ed. Iowa State University Press. The United States. 21-581. Buøi Quang Teà, Ñoã Thò Hoøa, Nguyeãn Höõu Duõng vaø Nguyeãn Thò Muoäi (2004), Beänh hoïc thuûy saûn, NXB Noâng Nghieäp, trang 215-239 Orozoval P., Chikova V., Kolarova V., Nenova R., Konovska M. and Najdenskil H. (2008), Antibiotic resistance of potentially pathogenic Aeromonas strains, Trakia journal of sciences, 6: 71-77. Dung T.T.,F. Heasebrouck, N.A.Tuan, P.Sorgeloos, M. Baele and A. Decostere (2008), Antimicrobial susceptibility pattern of Edwardsiella ictaluri isolates from natural outbreaks of Bacillary necrosis of Pangasianodon hypophthalmus in Vietnam, Microbial drug resistance, 14(4): 311-316. Phan Minh Giang, Haø Vieät Baûo vaø Phan Toáng Sôn (2005), Nghieân cöùu hoaït tính choáng oxy hoaù vaø khaûo saùt sô boä taùc duïng khaùng khuaån, khaùng naám cuûa caùc phaàn chieát giaøu flavonoid töø laù xuân hoa (Pseuderanthemum palatiferum (Nees), Radlk), Döôïc Hoïc 353(45): 9-12. Traàn Coâng Khaùnh, Nguyeãn Vaên Huøng, Nguyeãn Thò Thanh Nhaøi vaø Leâ Mai Höông (1998), Goùp phaàn nghieân cöùu veà thöïc vaät, thaønh phaàn hoùa hoïc vaø taùc duïng sinh hoïc cuûa caây xuaân hoa, Döôïc Lieäu 3(2): 37-41. Huyønh Kim Dieäu (2009), Hieäu quaû phoøng trò tieâu chaûy heo con cuûa laù xuaân hoa (Pseuderanthemum palatiferum), Taïp chí tröôøng Ñaïi hoïc Caàn Thô 11:217-224 Voõ Hoaøi Baéc vaø Leâ Thò Lan Oanh (2003), Haøm löôïng acid amin vaø caùc nguyeân toá khoaùng trong laù caây xuân hoa, Döôïc Lieäu 8(1):11-15. 79