intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Khái niệm và các yếu tố cấu thành của cơ chế thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

88
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khái niệm và các yếu tố cấu thành của cơ chế thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người năng lực chuyên môn kém; bị tước giấy phép lái xe đối với người lái xe; người nước ngoài không có giấy phép lao động...), liên quan đến thái độ của NLĐ (chẳng hạn đi muộn, về sớm dù đã được nhắc nhở; từ chối làm thêm giờ trong những trường hợp cần thiết; vi phạm quy định về cấm uống rượu, hút thuốc trong giờ làm việc...)...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Khái niệm và các yếu tố cấu thành của cơ chế thực hiện điều ước quốc tế về quyền con người "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Ths. NguyÔn ThÞ Kim Ng©n * T rong b i c nh hi n nay, quy n con ngư i và th c hi n i u ư c qu c t v quy n con ngư i ã tr thành v n thu ch th pháp lu t”.(2) Trong lu t qu c t , khái ni m “th c hi n i u ư c qu c t ” ư c c p trong m t s tài li u nghiên hút s chú ý r ng rãi c a dư lu n th gi i c u, theo ó “th c hi n i u ư c qu c t ” là và là nhân t không kém ph n quan tr ng “nh ng ho t ng mà thành viên i u ư c trong các chương trình ngh s , các văn qu c t ti n hành nh m hi n th c hoá các ki n c a các h i ngh qu c t , t ch c qu c cam k t trong i u ư c qu c t ”.(3) t toàn c u và khu v c. Trên phương di n “Cơ ch ” là thu t ng ư c s d ng lí lu n, cơ ch th c hi n i u ư c qu c t trong nhi u lĩnh v c khoa h c khác nhau v quy n con ngư i có nh ng i m khác như kinh t h c, tâm lí h c, chính tr h c, bi t v i cơ ch th c hi n các i u ư c hoá h c, y h c... Khi s d ng k t h p v i qu c t khác. Xu t phát t c thù c a lĩnh m t s thu t ng khác, thu t ng “cơ ch ” v c h p tác (quy n con ngư i), ngoài cơ góp ph n t o thành các khái ni m chuyên ch chung c a lu t qu c t , các i u ư c môn c a các lĩnh v c khoa h c ó như “cơ qu c t v quy n con ngư i còn xây d ng ch kinh t ”, “cơ ch tâm lí ”, “cơ ch th c cơ ch th c hi n chuyên bi t. hi n quy n l c”... Trong khoa h c pháp lí 1. Khái ni m “cơ ch th c hi n i u ư c t n t i khái ni m “cơ ch i u ch nh pháp qu c t v quy n con ngư i” là khái ni m lu t”, “cơ ch áp d ng pháp lu t”… Tuy ph c t p. ưa ra khái ni m này c n ph i nhiên, n i dung c a thu t ng “cơ ch ” ư c làm rõ ng nghĩa c a thu t ng “th c hi n gi i thích ôi khi khác nhau. i u ư c qu c t ”, thu t ng “cơ ch ” và Trong m t s ngôn ng như Nga, Anh, xác nh n i hàm c a khái ni m. Pháp, thu t ng “cơ ch ” (ti ng Nga: механизм; ti ng Anh: mechanism; ti ng Thu t ng “th c hi n” ư c hi u là Pháp: mécanisme) thư ng ư c gi i thích là “b ng ho t ng làm cho tr thành s (1) “c u trúc bên trong và phương th c v n th t”. Trong lĩnh v c pháp lu t có khái hành c a m t b máy ho c c a m t t p h p ni m “th c hi n pháp lu t” là “m t quá các y u t ph thu c vào nhau”.(4) Trong trình ho t ng có m c ích làm cho nh ng quy nh c a pháp lu t i vào cu c s ng, * Gi ng viên Khoa lu t qu c t tr thành hành vi th c t h p pháp c a các Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010 39
  2. nghiªn cøu - trao ®æi ti ng Vi t, “cơ ch ” ư c các nhà ngôn ng c a ch nh th theo nh ng nguyên t c và quá h c gi i thích là “cách th c theo ó m t trình xác nh. Như v y, có th hi u cơ ch quá trình th c hi n”(5) ho c “cách th c s p th c hi n i u ư c qu c t v quy n con x p theo m t trình t nh t nh”.(6) Nh ng ngư i là cách th c theo ó ch th c a lu t gi i thích c a các nhà ngôn ng h c u qu c t (trư c tiên và ch y u là các qu c g n “cơ ch ” v i cách th c th c hi n hay gia), d a trên nh ng nguyên t c cơ b n c a cách th c s p x p. Tuy nhiên, nghiên c u lu t qu c t , làm cho nh ng quy nh c a trong lĩnh v c tâm lí, các nhà tâm lí h c l i i u ư c qu c t v quy n con ngư i tr gi i thích thu t ng “cơ ch ” theo nghĩa thành hi n th c dư i s giám sát c a các r ng hơn khi xây d ng khái ni m: “cơ ch thi t ch ư c hình thành trên cơ s i u tâm lí là s tác ng l n nhau theo m t quy ư c qu c t v quy n con ngư i. cách nh t nh gi a các thành ph n c a Cơ ch th c hi n i u ư c qu c t v m t c u trúc tâm lí …”.(7) V i khái ni m quy n con ngư i v a có nh ng c trưng ó, các nhà tâm lí h c không ch gi i thích chung c a cơ ch th c hi n lu t qu c t ng thu t ng “cơ ch ” là cách th c, quy cách th i cũng có nh ng c trưng riêng c a lĩnh th c hi n mà còn gi i thích theo hư ng v c h p tác chuyên ngành này. C th : nh n m nh n s tác ng l n nhau gi a * Tính t i u ch nh c a ch th lu t các y u t c u thành c a m t h th ng. Các qu c t trong cơ ch th c hi n i u ư c qu c nhà kinh t h c cũng có ng quan i m v i t v quy n con ngư i: B n ch t c a lu t các nhà tâm lí h c khi xây d ng khái ni m qu c t là s tho hi p v m t l i ích gi a “cơ ch kinh t ” và “cơ ch qu n lý kinh các ch th trong quá trình v a u tranh t ”. Các nhà kinh t h c cho r ng: “Cơ ch v a h p tác v i nhau. Các nguyên t c và quy là khái ni m dùng ch s tương tác gi a ph m c a lu t qu c t ư c các ch th tho các y u t k t thành m t h th ng mà nh thu n xây d ng ng th i cũng ư c chính ó h th ng có th ho t ng”.(8) các ch th t nguy n th c hi n và ư c M c dù còn có s khác nhau nh t nh, m b o b i cơ ch th c hi n lu t qu c t . thu t ng “cơ ch ” luôn ư c gi i thích g n Cơ ch th c hi n i u ư c qu c t v quy n li n v i ho t ng c a m t h th ng các b con ngư i cũng th hi n c trưng có tính ph n tác ng qua l i l n nhau. V i phân b n ch t này c a lu t qu c t . Quan h gi a tích nêu trên có th hi u “cơ ch th c hi n các qu c gia c l p có ch quy n ã lo i i u ư c qu c t v quy n con ngư i” ch a b quy n l c siêu qu c gia và nh ng kh ng hai n i dung ó là: 1) C u trúc c a năng áp t các quy ph m pháp lu t qu c t m t ch nh th bao g m nhi u b ph n khác v quy n con ngư i mang tính b t bu c i nhau h p thành và 2) Cách th c v n hành v i các qu c gia. Do ó, không có cơ ch hay ho t ng c a ch nh th ó, t c là s mang tính quy n l c qu c t nào áp t cho tương tác gi a các b ph n trong c u trúc quá trình th c hi n i u ư c qu c t v 40 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010
  3. nghiªn cøu - trao ®æi quy n con ngư i. Trong quá trình này, các thành viên s xây d ng cơ ch qu c gia ch th lu t qu c t t i u ch nh hành vi tri n khai th c hi n i u ư c qu c t v c a mình trên cơ s các quy nh c a i u quy n con ngư i trong ph m vi lãnh th ư c qu c t v quy n con ngư i i v i các qu c gia. V t ng th , cơ ch qu c gia th c ho t ng th c hi n nghĩa v chung c a ch hi n i u ư c qu c t v quy n con ngư i th lu t qu c t và nh ng nghĩa v c th bao g m m t là các i u ki n v th ch phát sinh t tư cách thành viên i u ư c nhà nư c cũng như t ch c xã h i liên qu c t . Quá trình t i u ch nh này ư c quan n quá trình th c hi n i u ư c qu c th c hi n dư i hai hình th c: t và hai là các m b o pháp lí, th c t - Thông qua hành vi ơn phương c a th c hi n i u ư c qu c t . qu c gia, ó là vi c qu c gia xây d ng, b o Bên c nh cơ ch qu c gia, vi c th c hi n m môi trư ng pháp lu t và th ch qu c i u ư c qu c t v quy n con ngư i còn gia nh m b o v và phát tri n các quy n và ư c m b o thông qua cơ ch qu c t . Cơ t do cơ b n c a con ngư i theo yêu c u c a ch qu c t ư c hình thành v a có tính ch t các i u ư c qu c t v quy n con ngư i. h tr qu c gia trong vi c th c hi n nghĩa v ng th i qu c gia cũng ki m ch không thành viên v a có tính ch t ki m soát qu c t th c hi n nh ng hành vi trái v i các cam k t nh m m b o i u ư c qu c t v quy n trong i u ư c qu c t v quy n con ngư i con ngư i ư c qu c gia thành viên tuân mà qu c gia là thành viên. th . Cơ ch này bao g m các thi t ch qu c - Thông qua hành ng t p th c a các t ư c thành l p phù h p v i hai ch c năng qu c gia như tri n khai các ho t ng h p ho t ng chính là h tr và ki m soát qu c tác qu c t th c hi n quy n và nghĩa v qu c t v i quan i m phòng ng a gi m thi u t c a qu c gia, tri u t p h i ngh qu c t t i a s vi ph m các quy nh c a i u ư c xem xét vi c th c hi n i u ư c qu c t v qu c t cũng như phòng ng a x y ra tranh quy n con ngư i ho c thành l p các cơ quan, ch p gi a các thành viên trong quá trình thi t ch qu c t chuyên trách duy trì cơ th c hi n i u ư c qu c t . Cùng v i s t n ch giám sát qu c t vi c thi hành các nghĩa t i c a các thi t ch nêu trên, các i u ư c v ã cam k t trong các i u ư c qu c t v qu c t v quy n con ngư i còn duy trì th quy n con ngư i mà qu c gia là thành viên. t c xây d ng và b o v báo cáo qu c gia v * Cơ ch th c hi n i u ư c qu c t v quá trình th c hi n i u ư c qu c t nh m quy n con ngư i ư c tri n khai thông qua b o m các i u kho n tho thu n trong cơ ch qu c gia và cơ ch qu c t : Vi c i u ư c qu c t ư c các thành viên tuân th c hi n i u ư c qu c t v quy n con th và th c hi n y . ngư i ư c xác nh là m t trong nh ng Cơ ch th c hi n i u ư c qu c t v nghĩa v pháp lí c a qu c gia thành viên quy n con ngư i luôn có s g n k t c a cơ i u ư c qu c t . Chính vì v y, qu c gia ch qu c gia và cơ ch qu c t . Trong ó, t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010 41
  4. nghiªn cøu - trao ®æi cơ ch qu c t có vai trò ch mang tính b qu c gia thành viên k t th i i m i u ư c tr cho cơ ch c a qu c gia m c dù cơ ch qu c t phát sinh hi u l c. này duy trì s ki m soát c n thi t vi c qu c 2) Các qu c gia thành viên ph i th c gia tuân th các nghĩa v theo các i u ư c hi n i u ư c qu c t v quy n con ngư i qu c t v quy n con ngư i. S ph i h p m t cách thi n chí. gi a hai cơ ch này ph i m b o quá trình N i dung th hai khá quan tr ng vì nó th c hi n i u ư c qu c t v quy n con xác nh rõ yêu c u v m c th c hi n ngư i v a xu t phát t yêu c u c a chính i u ư c qu c t v quy n con ngư i c a i u ư c qu c t v a ph i g n v i i u qu c gia thành viên. D a trên Công ư c ki n, hoàn c nh c th c a qu c gia thành Viên năm 1969 v lu t i u ư c qu c t kí viên có tính n nh ng nét c thù v l ch k t gi a các qu c gia và th c ti n th c hi n s , truy n th ng và trình phát tri n kinh i u ư c qu c t v quy n con ngư i, có th t , xã h i c a qu c gia. gi i thích n i dung c th c a vi c th c hi n 2. Cơ ch th c hi n i u ư c qu c t v thi n chí i u ư c qu c t v quy n con quy n con ngư i ư c c u thành b i 4 y u ngư i như sau: t , ó là: Nguyên t c th c hi n i u ư c + Th c hi n úng các quy nh v i qu c t , ch th th c hi n i u ư c qu c t , ph m vi, n i dung phù h p v i m c ích quy ph m xác l p nghĩa v c a các ch th c a i u ư c. trong quá trình th c hi n i u ư c qu c t + Áp d ng y các cách th c th c và thi t ch giám sát vi c th c hi n i u hi n i u ư c nhanh chóng, hi u qu . ư c qu c t . + Không kí k t các i u ư c qu c t mâu * Nguyên t c th c hi n i u ư c qu c thu n v i nghĩa v c a mình ã ư c ghi t v quy n con ngư i: Quá trình th c hi n nh n trong i u ư c qu c t mà qu c gia ã i u ư c qu c t v quy n con ngư i ph i kí k t ho c tham gia trư c ó. tuân th các nguyên t c ã ư c ghi nh n + Không ơn phương ng ng th c hi n trong Công ư c Viên năm 1969 v lu t và xem xét l i i u ư c qu c t , tr nh ng i u ư c qu c t kí k t gi a các qu c gia trư ng h p ngo i l ư c lu t qu c t cho và các văn b n pháp lí qu c t có liên quan phép (khi có s thay i cơ b n v hoàn c nh khác, c th : – Rebus sic stantibus). - Nguyên t c Pacta sunt servanda: ây là - Nguyên t c i u ư c qu c t v quy n m t trong các nguyên t c cơ b n c a lu t con ngư i có hi u l c ràng bu c trên toàn qu c t . i v i các i u ư c qu c t v b lãnh th c a qu c gia thành viên: Theo quy n con ngư i, nguyên t c Pacta sunt i u 29 Công ư c Viên năm 1969 v lu t servanda xác l p hai n i dung c th : i u ư c qu c t kí k t gi a các qu c gia, 1) Th c hi n i u ư c qu c t v quy n khi i u ư c qu c t nói chung và i u ư c con ngư i là nghĩa v b t bu c i v i các qu c t v quy n con ngư i nói riêng phát 42 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010
  5. nghiªn cøu - trao ®æi sinh hi u l c, các quy nh c a i u ư c - Nguyên t c các qu c gia có nghĩa v qu c t s ư c th c hi n trên toàn b lãnh h p tác trong vi c th c hi n i u ư c qu c t th c a qu c gia thành viên. Lãnh th qu c v quy n con ngư i: Nguyên t c các qu c gia ây ư c hi u bao g m c lãnh th mà gia có nghĩa v h p tác ư c th hi n qua qu c gia có trách nhi m qu c t i v i n i dung c a kho n 3 i u 1 Hi n chương vùng lãnh th ó như lãnh th ư c giao Liên h p qu c: Liên h p qu c “th c hi n quy n qu n thác, lãnh th h i ngo i, lãnh s h p tác qu c t … trong vi c khuy n th thuê mư n.(9) khích phát tri n và s tôn tr ng nhân quy n - Nguyên t c không vi n d n quy nh và nh ng quy n t do cơ b n cho t t c m i c a pháp lu t trong nư c không th c hi n ngư i, không phân bi t ch ng t c, nam, n , i u ư c qu c t v quy n con ngư i: M t ngôn ng ho c tôn giáo”. Nguyên t c các o lu t c a qu c gia ư c ban hành m i qu c gia có nghĩa v h p tác xác l p hai hay ư c s a i, b sung, ngoài vi c ph i nghĩa v c th cho các qu c gia là nghĩa phù h p v i n n t ng chính tr , i u ki n v h p tác v i nhau và h p tác v i Liên h p kinh t , văn hoá, xã h i c a qu c gia còn c n qu c khuy n khích s tôn tr ng và th c ph i ư c xây d ng theo yêu c u c a nh ng hi n i u ư c qu c t v quy n con ngư i. nghĩa v thành viên i u ư c qu c t trong T t nhiên, hình th c và m c h p tác tuỳ ó có i u ư c qu c t v quy n con ngư i. thu c vào s l a ch n c a chính qu c gia Trong quá trình t o ra s tương thích gi a trên cơ s i u ki n hoàn c nh th c t c a quy ph m pháp lu t qu c gia v i i u ư c qu c gia và yêu c u òi h i t t y u c a quá qu c t v quy n con ngư i, s thi u v ng trình h i nh p. quy ph m pháp lu t qu c gia s có th ư c * Ch th th c hi n i u ư c qu c t v b sung b i quy ph m pháp lu t qu c t . quy n con ngư i. Trên phương di n pháp lí, Nhưng ngay c khi không t ư c s hài i u ư c qu c t v quy n con ngư i ràng hoà ó và gi a i u ư c qu c t v quy n bu c quy n và nghĩa v i v i t t c các con ngư i mà qu c gia là thành viên và pháp thành viên c a i u ư c qu c t . Do ó, ch lu t qu c gia có s khác bi t thì th c t này th th c hi n i u ư c qu c t v quy n con v n không lo i b nghĩa v th c hi n i u ngư i trư c tiên chính là thành viên c a i u ư c qu c t c a qu c gia, hay nói cách khác ư c qu c t - các qu c gia c l p có ch qu c gia không ư c vi n d n nh ng quy quy n. Các i u ư c qu c t v quy n con nh c a pháp lu t trong nư c làm lí do cho ngư i ghi nh n tư cách thành viên i u ư c vi c không thi hành các quy nh c a i u c a các qu c gia sau khi ti n hành các th ư c qu c t v quy n con ngư i. Nguyên t c t c pháp lí theo quy nh c a i u ư c.(10) này ã ư c th hi n qua n i dung i u 27 M c dù không ph i là thành viên c a Công ư c Viên năm 1969 v lu t i u ư c i u ư c qu c t v quy n con ngư i nhưng qu c t kí k t gi a các qu c gia. các t ch c qu c t liên chính ph cũng là t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010 43
  6. nghiªn cøu - trao ®æi ch th th c hi n i u ư c qu c t . M t s nghiêm tr ng nghĩa v thành viên i u ư c i u ư c qu c t v quy n con ngư i, bên qu c t v quy n con ngư i c a mình. T t c nh vi c xác l p nghĩa v cho các qu c gia nhiên, ch c năng giám sát này c a các t thành viên còn tr c ti p quy nh nghĩa v ch c qu c t liên chính ph ch có th c a t ch c qu c t liên chính ph . iv i ư c xác l p n u các qu c gia thành viên các công ư c qu c t a phương toàn c u v c a t ch c, thành viên c a i u ư c qu c quy n con ngư i, t ch c qu c t liên chính t tho thu n trao cho. ph tham gia vào quá trình hi n th c hoá các Các i u ư c qu c t v quy n con quy nh c a công ư c chính là Liên h p ngư i ghi nh n các quy n cơ b n c a con qu c. Kho n 2 i u 16 Công ư c qu c t ngư i trong ó có các quy n cá nhân như năm 1966 v các quy n kinh t , xã h i và quy n ư c s ng, quy n có qu c t ch, quy n văn hoá quy nh: “T t c các báo cáo v ư c pháp lu t b o h bình ng… Tuy vi c th c hi n Công ư c c a qu c gia thành nhiên, cá nhân không ph i là ch th th c viên s ư c trình lên T ng thư kí Liên h p hi n i u ư c qu c t v quy n con ngư i. qu c, T ng thư kí Liên h p qu c s g i các i u ư c qu c t v quy n con ngư i không b n sao cho H i ng kinh t và xã h i xác l p các nghĩa v th c hi n i u ư c cho xem xét theo úng quy nh c a Công các cá nhân. Cá nhân là i tư ng ư c th ư c”.(11) i v i các i u ư c qu c t v hư ng nh ng l i ích mà i u ư c qu c t v quy n con ngư i khu v c, vai trò này thu c quy n con ngư i mang l i. Xu t phát t v các t ch c qu c t khu v c như Liên nh ng nghĩa v ghi nh n trong i u ư c minh châu Âu (European Union), Liên minh qu c t , qu c gia, t ch c qu c t liên chính châu Phi (Africa Union)… ph có trách nhi m ph i th c hi n nh ng Ngoài vai trò là ch th tr c ti p th c hành ng tích c c nh m thúc y th c hi n hi n các nghĩa v ư c ghi nh n trong i u và tôn tr ng quy n c a cá nhân con ngư i ã ư c qu c t , các t ch c qu c t cũng ng ư c ghi nh n trong các i u ư c qu c t v th i là các thi t ch giám sát vi c th c hi n quy n con ngư i. nghĩa v thành viên i u ư c qu c t v * Quy ph m xác l p nghĩa v c a ch th quy n con ngư i c a các qu c gia. Ch ng trong quá trình th c hi n i u ư c qu c t v h n, trong khuôn kh Liên h p qu c, các quy n con ngư i: V pháp lí, khi là thành cơ quan như i h i ng, H i ng b o viên c a m t i u ư c qu c t v quy n con an…, c bi t là H i ng nhân quy n, u ngư i, qu c gia thành viên c a i u ư c ó th c hi n ch c năng giám sát vi c th c ph i có nghĩa v hi n th c hoá các quy n và hi n i u ư c qu c t v quy n con ngư i t do cơ b n c a con ngư i trên lãnh th c a các qu c gia thành viên và khi c n có qu c gia mình. m b o cho quá trình th áp d ng các bi n pháp tr ng ph t khi hi n th c hoá này, các i u ư c qu c t v qu c gia thành viên có hành vi vi ph m quy n con ngư i ã xác nh các nghĩa v 44 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010
  7. nghiªn cøu - trao ®æi r t c th cho các qu c gia. Các nghĩa v nghĩa v thu c ho t ng l p pháp, nghĩa v này bao g m c nghĩa v có tính b t bu c và thu c ho t ng hành pháp và tư pháp liên nghĩa v có tính khuy n ngh . quan n nhi u i tư ng và nhi u lĩnh v c - Nghĩa v thu c ho t ng l p pháp: khác nhau tuỳ thu c vào ph m vi i u ch nh V i tư cách là thành viên c a i u ư c c a các i u ư c qu c t v quy n con qu c t v quy n con ngư i, qu c gia ph i ngư i. Các thi t ch hành pháp và tư pháp xây d ng pháp lu t qu c gia phù h p v i ư c qu c gia xây d ng tri n khai th c yêu c u c a vi c th c hi n các i u ư c hi n nghĩa v thành viên i u ư c qu c t v qu c t v quy n con ngư i. ây là m t quy n con ngư i r t a d ng, bao g m các trong nh ng nghĩa v b t bu c c a qu c thi t ch ho t ng v i tư cách là cơ quan gia thành viên vì nh ng chu n m c qu c t c a chính ph và các thi t ch là u ban v quy n con ngư i không th n m ngoài qu c gia v quy n con ngư i óng vai trò là khuôn kh c a pháp lu t qu c gia. R t cơ quan tư v n trong vi c th c hi n i u ư c nhi u i u ư c qu c t v quy n con ngư i qu c t v quy n con ngư i. Trong ph m vi ã xác nh c th nghĩa v này i v i các nhi m v , quy n h n c a mình, các thi t ch qu c gia thành viên.(12) này có trách nhi m trong vi c ra k ho ch Ho t ng ban hành pháp lu t qu c gia c th và các bi n pháp m b o kh thi các m b o cho vi c th c thi các i u ư c cam k t qu c t v quy n con ngư i mà qu c t v quy n con ngư i t i các qu c gia qu c gia tham gia. thành viên nh m m c ích t o ra s tương Trong các nghĩa v thu c ho t ng thích gi a h th ng các quy ph m pháp lu t hành pháp và tư pháp, nghĩa v xây d ng và trong nư c v quy n con ngư i v i các cam b o v báo cáo qu c gia v vi c th c hi n k t c a qu c gia t i các i u ư c qu c t i u ư c qu c t v quy n con ngư i là quy n con ngư i. ây th c ch t là quá trình nghĩa v quan tr ng và mang tính b t ưa các i u ư c qu c t v quy n con bu c.(14) Nghĩa v này t o cơ h i cho các ngư i vào khuôn kh pháp lu t trong nư c qu c gia công b nh ng bi n pháp ã th c t o cơ s pháp lí cho vi c th c hi n hi n c i thi n tình hình nhân quy n trong nghĩa v thành viên các i u ư c qu c t v nư c, qua ó xem xét, ánh giá nh ng bư c quy n con ngư i. phát tri n tích c c và thách th c mà các - Nghĩa v thu c ho t ng hành pháp và qu c gia ph i i m t trong quá trình tri n tư pháp: Nghĩa v thu c ho t ng hành khai th c hi n i u ư c qu c t v quy n pháp và tư pháp là nghĩa v b t bu c ư c con ngư i trong ph m vi lãnh th qu c gia xác nh b ng vi c qu c gia xây d ng các ng th i khuy n khích các qu c gia th c thi t ch qu c gia hi u qu m b o th c hi n các nghĩa v và cam k t c a mình hi n các tiêu chí qu c t v quy n con ngư i trong lĩnh v c quy n con ngư i. Qua quy quy nh trong i u ư c qu c t .(13) Khác v i trình ti n hành xây d ng và b o v báo cáo, t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010 45
  8. nghiªn cøu - trao ®æi các qu c gia có th chia s kinh nghi m và - Giám sát, ánh giá, i u tra vi c th c h p tác h tr trong vi c thúc y và b o v hi n các i u ư c qu c t v quy n con quy n con ngư i. ngư i c a các qu c gia thành viên. - Các nghĩa v mang tính khuy n ngh : - Áp d ng các bi n pháp có tính ch t V i tư cách là thành viên c a các i u ư c cư ng ch i v i các qu c gia vi ph m qu c t v quy n con ngư i, quá trình xây nh ng nghĩa v v b o v và phát tri n d ng, hoàn thi n pháp lu t qu c gia phù quy n con ngư i ã ư c xác l p trong các h p v i quy nh c a i u ư c qu c t v i u ư c qu c t . quy n con ngư i và xây d ng cơ ch qu c - y m nh vi c giáo d c, h p tác khu gia tri n khai th c hi n các i u ư c v c và qu c t trong lĩnh v c quy n con ngư i. qu c t ó luôn là nghĩa v b t bu c c a Trong khuôn kh ho t ng c a Liên các qu c gia. Bên c nh ó, qu c gia thành h p qu c, các thi t ch giám sát vi c th c viên còn có nh ng nghĩa v không hoàn hi n i u ư c qu c t v quy n con ngư i toàn b t bu c khác nhưng v n h t s c c n bao g m hai h th ng thi t ch là h th ng thi t như v n y m nh tuyên truy n, thi t ch ư c thành l p trên cơ s các quy giáo d c hi u bi t c n thi t trong c ng ng nh c a Hi n chương Liên h p qu c và h các ki n th c khoa h c và pháp lí v quy n th ng thi t ch ư c thành l p trên cơ s các con ngư i. Vi c giáo d c ki n th c v công ư c qu c t v quy n con ngư i. quy n con ngư i cho c ng ng là m t H th ng thi t ch ư c thành l p trên trong nh ng cách th c giúp qu c gia ngăn cơ s Hi n chương Liên h p qu c bao g m ng a nh ng vi ph m quy n con ngư i.(15) các cơ quan c a Liên h p qu c như i Ngoài các nghĩa v ư c xác l p cho các h i ng, H i ng b o an, H i ng kinh qu c gia thành viên, i u ư c qu c t v t xã h i, Văn phòng cao u v nhân quy n quy n con ngư i còn quy nh nghĩa v c a (UNHCHR), H i ng nhân quy n… M i các t ch c qu c t liên chính ph trong vi c cơ quan s giám sát vi c th c hi n i u th c hi n i u ư c qu c t v quy n con ư c qu c t v quy n con ngư i t góc ngư i như ph n trên ã phân tích. ch c năng và lĩnh v c chuyên môn c a * Thi t ch qu c t giám sát vi c th c mình phù h p v i quy nh c a Hi n hi n i u ư c qu c t v quy n con ngư i: chương Liên h p qu c. Hi n nay, h th ng thi t ch giám sát vi c Ngoài h th ng thi t ch ư c thành l p th c hi n nghĩa v thành viên i u ư c qu c trên cơ s Hi n chương Liên h p qu c, m t t v quy n con ngư i bao g m thi t ch s Công ư c qu c t v quy n con ngư i giám sát nhân quy n c a Liên h p qu c và còn thành l p các u ban (thư ng ư c g i thi t ch giám sát nhân quy n khu v c. Nhìn là u ban công ư c) giúp c ng ng chung các thi t ch qu c t này u th c qu c t th c hi n s ki m soát c n thi t i hi n các ch c năng: v i vi c th c thi nghĩa v thành viên c a 46 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010
  9. nghiªn cøu - trao ®æi m i qu c gia. Hi n nay ã có 8 u ban ư c thành l p trên cơ s các công ư c qu c t - Le Petit Larousse illustré, Pari Larousse, 1999, p. 642. v quy n con ngư i.(16) (5).Xem: Vi n ngôn ng h c, S d, tr. 214. Khác v i h th ng thi t ch ư c thành (6).Xem: Nguy n Lân, T i n t và ng Hán - Vi t, l p trên cơ s Hi n chương Liên h p qu c, Nxb. T i n bách khoa, Hà N i, 2002, tr. 149. các u ban công ư c ch gi i quy t các v n (7).Xem: H i ng qu c gia ch o biên so n T i n bách khoa Vi t Nam, T i n bách khoa Vi t liên quan n vi c tuân th công ư c c a Nam, Trung tâm biên so n T i n bách khoa Vi t qu c gia thành viên và ch áp d ng nh ng Nam, Hà N i, 1995, tr. 613. quy t c ư c quy nh trong công ư c. Ch c (8).Xem :Lương Xuân Quỳ, Nguy n ình Hương, Lê năng, quy n h n và th t c làm vi c c a u Anh S c, Nguy n Doãn Khánh, Nguy n Văn Nghĩa, ban công ư c ư c xác nh rõ trong công oàn Quang Th , Mai Ng c Cư ng, Cơ ch th trư ng và vai trò c a nhà nư c trong n n kinh t th ư c. Trong khi ó h th ng thi t ch ư c trư ng Vi t Nam, Nxb. Th ng kê, Hà N i, 1994, tr. 6. hình thành trên cơ s Hi n chương Liên h p (9).Xem: i u 12 Công ư c ngăn ng a và tr ng tr t i qu c th c hi n giám sát trong khuôn kh di t ch ng năm 1948. quy n h n chung ư c quy nh trong Hi n (10).Xem: i u 48 Công ư c qu c t v các quy n chương Liên h p qu c và Ngh quy t c a dân s và chính tr năm 1966. (11). Nghĩa v c a Liên h p qu c trong th c hi n i u i h i ng. ư c qu c t v quy n con ngư i còn ư c quy nh t i Trên cơ s các i u ư c qu c t khu Ph n IV Công ư c qu c t v các quy n dân s và v c v quy n con ngư i các thi t ch giám chính tr năm 1966, Ph n II Công ư c qu c t v lo i sát nhân quy n khu v c cũng ã ư c hình tr các hình th c phân bi t ch ng t c năm 1965... thành như thi t ch giám sát nhân quy n (12).Xem: Kho n 2 i u 2 Công ư c v các quy n dân s và chính tr năm 1966. (Xem ti p trang 38) (13).Xem: i m c i u 2 Công ư c v xoá b m i hình th c phân bi t i x v i ph n năm 1979. (1).Xem: Vi n ngôn ng h c, T i n ti ng Vi t, Nxb. (14).Xem: i u 40 Công ư c v các quy n dân s và à N ng, Trung tâm t i n h c, Hà N i - à N ng, chính tr năm 1966. 2005, tr. 940. (15). L i nói u c a Tuyên ngôn nhân quy n c a (2).Xem: Trư ng i h c Lu t Hà N i, Giáo trình lí Liên h p qu c ã c pv n này “m i cá nhân, lu n nhà nư c và pháp lu t, Nxb. Công an nhân dân, m i t ch c xã h i, luôn ghi nh ... giáo d c và gi ng Hà N i, 2001, tr. 461. (3).Xem: Nguy n Th Thu n, Hoàn thi n pháp lu t d y s n l c thúc y s tôn tr ng i v i các quy n Vi t nam v kí k t và th c hi n i u ư c qu c trong và nh ng t do cơ b n”. i u ki n h i nh p qu c t - Cơ s lí lu n và th c (16). ó là các y ban: U ban quy n con ngư i ti n, Lu n án ti n sĩ lu t h c, Trư ng i h c Lu t (CCPR), U ban v quy n kinh t , xã h i và văn hoá Hà N i, Hà N i, 2008, tr.16. (CESCR), U ban v xoá b phân bi t ch ng t c (4).Xem: - Толковый Словарь Русского Языка (1994), (CERD), U ban v xoá b phân bi t i x v i ph Том II, Государственое Издательство Иностранных n (CEDAW), U ban ch ng tra t n (CAT), U ban и Национальных Словарей, Москва, c.203. v quy n c a tr em (CRC), U ban v ngư i lao - Oxford University The New Oxford Dictionary ng di trú (CMW), U ban v quy n c a ngư i of English, Clarendon Press, Oxford, 1998, p.1148 -1149. khuy t t t (CRPD). t¹p chÝ luËt häc sè 6/2010 47
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2