Báo cáo khoa học: "VAI TRÒ CỦA THÀNH PHẦN KINH TẾ CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI SAU 20 NĂM ĐỔI MỚI"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

122
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Năm 1986, Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó thừa nhận sự tồn tại và phát triển của nền kinh tế nhiều thành phần. Bài báo trình bày vai trò của thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sau 20 năm đổi mới, trong cơ cấu kinh tế nhiều thành phần ở nước ta.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "VAI TRÒ CỦA THÀNH PHẦN KINH TẾ CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI SAU 20 NĂM ĐỔI MỚI"

VAI TRÒ CỦA THÀNH PHẦN KINH TẾ CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI SAU 20 NĂM ĐỔI MỚI ThS. NGUYỄN THẾ TẤN Bộ môn Đường lối CM của Đảng CSVN Khoa Lý luận chính trị Trường Đại học Giao thông Vận tải Tóm tắt: Năm 1986, Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó thừa nhận sự tồn tại và phát triển của nền kinh tế nhiều thành phần. Bài báo trình bày vai trò của thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sau 20 năm đổi mới, trong cơ cấu kinh tế nhiều thành phần ở nước ta. Summary: VietNam’s communist party mitiated and led the national reforms in all social aspects, in which, the existence and development of the multi – sectoral economy were acknowledged. The article presents some achievements of the economic sector with foreig investment after 20 years reforms in the multi – sectoral economy of VietNam. toàn dân và sở hữu tập thể. Đến Đại hội VI, I. ĐẶT VẤN ĐỀ MLN- Đảng chủ trương phát triển nền kinh tế hàng VTKT Một trong những nguyên nhân quan trọng hoá nhiều thành phần có sự quản lý của Nhà đem đến sự thành công của công cuộc đổi mới nước theo định hướng XHCN, trong đó thừa đất nước là Đảng ta đã nắm vững và vận dụng nhận các yếu tố của kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Các Đại hội lần thứ VII (6/1991), sáng tạo, phù hợp những nguyên lý của học lần thứ VIII (6/1996) của Đảng, thành phần thuyết Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài chưa được vào quá trình đổi mới, lấy đổi mới kinh tế làm phân định là một thành phần kinh tế riêng trọng tâm, kết hợp chặt chẽ đổi mới kinh tế với biệt, lúc này được thể hiện trong thành phần từng bước đổi mới chính trị. Trong đổi mới kinh tế tư bản Nhà nước và các thành phần kinh tế, Đảng thực hiện nhất quán chủ trương kinh tế dưới dạng đan xen nhau. phát triển kinh tế nhiều thành phần, thúc đẩy Thực tiễn công cuộc đổi mới đất nước, tiềm năng to lớn của các thành phần kinh tế, cùng với vai trò ngày một tăng của kinh tế có trong đó có vai trò quan trọng của thành phần vốn đầu tư nước ngoài trong cơ cấu GDP, Đại kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. hội IX của Đảng (4/2001) xác định kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là thành phần kinh tế II. NỘI DUNG độc lập, cần phải "tạo điều kiện cho kinh tế có Trước Đại hội VI (12/1986), nền kinh tế vốn đầu tư nước ngoài phát triển thuận lợi, XHCN ở nước ta chỉ được thừa nhận chủ yếu hướng vào xuất khẩu, xây dựng kết cấu hạ có chế độ công hữu với hai hình thức sở hữu tầng kinh tế, xã hội gắn với thu hút công nghệ
hiện đại tạo thêm nhiều việc làm "[1,99]. Đại của nước ta vào loại cao trong khu vực, các hội X của Đảng (4/2006), tiếp tục khẳng định năm sau đều cao hơn năm trước: 5 năm "Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 1986 - 1990, GDP tăng bình quân 4,4% năm; là một bộ phận quan trong của nền kinh tế 1991 - 1995 là 8,2% năm; 1996 - 2000 là 7% Việt Nam, được đối xử bình đẳng như doanh năm; 2001 -2005 là 7,51% năm. Để có được nghiệp Việt Nam trong kinh doanh” [2,238] tăng trưởng trên là có sự đóng góp quan trọng cần phải "Tạo điều kiện cho đầu tư nước từ hoạt động đầu tư nước ngoài: "Giai đoạn ngoài tham gia nhiều hơn vào phát triển các 1991-1997, vốn đầu tư nước ngoài bao gồm ngành, các vùng lãnh thổ phù hợp với các cam cả vốn ODA đã chiếm hơn 40% vốn đầu tư xã kết quốc tế của nước ta" [2,238] . hội, bình quân hàng năm vốn đầu tư nước ngoài thực hiện trên 2 tỷ USD, chiếm khoảng Như vậy, từ chỗ phủ nhận sự tồn tại, đến 13 - 15% tổng vốn đầu tư xã hội. Hàng năm, chỗ thừa nhận và coi khu vực có vốn đầu tư các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đã tạo ra nước ngoài là một thành phần kinh tế độc lập, doanh thu tăng khoảng 24% năm, kim ngạch thể hiện sự nhận thức và đánh giá đúng bản Xuất khẩu tăng 22% năm. Doanh thu những chất, vai trò của thành phần kinh tế này trong năm 1991 -1995 khoảng 4 tỷ USD, giai đoạn nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở 1996 - 2000 là 27 tỷ USD tăng gấp 6.7 lần. nước ta. Tính chung từ năm 1988 - 2004, vốn đầu tư Để tạo điều kiện cho thành phần kinh tế nước ngoài đã tạo ra khoảng 14,3% tổng GDP này phát triển, Đảng và Nhà nước đã đề ra của cả nước" [3 . 200 ; 201]. nhiều giải pháp thực hiện, đa dạng hoá hình Dưới tác động của thành phần kinh tế có thức và cơ chế đầu tư, bảo đảm tính thống vốn đầu tư nước ngoài, thông qua các hoạt nhất, ổn định, minh bạch và ngày càng hấp động đầu tư của các doanh nghiệp dưới hình dẫn trong chính sách đầu tư nước ngoài, chú MLN- thức 100% vốn nước ngoài hoặc liên doanh, VTKT trọng phát triển các hình thức tổ chức kinh tế liên kết, nước ta đã hình thành các ngành công đan xen, hỗn hợp nhiều hình thức sở hữu giữa nghiệp mới mà trước kia hầu như chưa có như: các thành phần kinh tế với nhau, giữa trong khai thác dầu khí, công nghiệp ô tô, công nước và ngoài nước. Thực tiễn và thành tựu nghiệp xe máy, công nghiệp điện tử với tỷ lệ của công cuộc đổi mới đất nước đã khẳng nội địa hoá trong quá trình sản xuất ngày càng định vai trò của thành phần kinh tế có vốn đầu cao. Trong lĩnh vực công nghiệp xây dựng, đầu tư nước ngoài trên một số lĩnh vực sau. tư nước ngoài đã tạo ra quá trình chuyển giao Một là, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài công nghệ hiện đại vào Việt Nam, góp phần đã đóng góp quan trọng vào phát triển chung đào tạo lực lượng lao động có tay nghề cao, của kinh tế - xã hội nước ta trong những năm từng bước làm chủ các công nghệ hiện đại. đổi mới. Nước ta đi lên xây dựng từ một xuất phát Sau 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới, điểm thấp kém, một nền kinh tế nông nghiệp kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thông qua lạc hậu. Trước đây, do nhiều nguyên nhân từ các hoạt động đầu tư đã thúc đẩy kinh tế tăng khách quan và chủ quan, cơ cấu kinh tế ở trưởng, hình thành cơ cấu kinh tế hợp lý, nước ta chưa hợp lý, chưa phát huy được thế chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển giao công mạnh vốn có của đất nước. Hoạt động đầu tư nghệ, phát triển lực lượng sản xuất. nước ngoài, sự xuất hiện kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đã góp phần tác động vào quá Về tăng trưởng kinh tế, từ khi chuyển trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Trong cơ cấu dịch cơ cấu kinh tế, tốc độ tăng trưởng GDP
ngành kinh tế, đã từng bước phù hợp giữa hội, điều này thể hiện rõ trong việc đóng góp công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ. Đầu tư vào GDP chung của đất nước. "Năm 1993, tỷ nước ngoài đã tác động làm chuyển dịch cơ lệ của khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước cấu vùng kinh tế, xuất hiện các vùng kinh tế ngoài trong GDP là 3,6%, năm 2004 là 15,2%, trọng điểm, tập trung chủ yếu các hoạt động năm 2005 là 18%. Đầu tư nước ngoài đã tăng đầu tư, đó là: Thành phố Hồ Chí Minh và các thu ngân sách Nhà nước thông qua việc đóng vùng phụ cận chiếm 48,8% tổng số vốn đầu tư thuế và phí: Năm 2001 số thu ngân sách của nước ngoài, Hà Nội và các tỉnh đồng bằng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chiếm 7%, Sông Hồng là 25,8%. Việc hình thành các năm 2002 chiếm 8%, năm 2003 chiếm 9%, năm 2004 chiếm 10%" [3. 3 10] . Đầu tư nước vùng kinh tế trọng điểm kéo theo sự thay đổi ngoài còn góp phần quan trọng vào việc gia đáng kể về tình hình kinh tế xã hội ở các nơi tăng tốc độ của kim ngạch xuất khẩu, làm thay đó; sự dịch chuyển lao động, xuất hiện các đô đổi cơ cấu hàng xuất khẩu theo hướng tăng tỷ thị mới hiện đại; cơ cấu dân cư, ngành nghề trọng hàng công nghiệp chế biến và giảm xuất thay đổi. Đầu tư nước ngoài cũng tác động khẩu sản phẩm thô và tài nguyên, tác động đến cơ cấu kinh tế, khi các nhà đầu tư hướng tích cực đến cân đối lớn của các nền kinh tế vào một lĩnh vực cụ thể, tất yếu sẽ diễn ra sự quốc dân, góp phần cân bằng cán cân thanh tập trung vốn, công nghệ và từ đó thúc đẩy toán quốc tế. lĩnh vực đó phát triển. Trước đây, trên lĩnh vực kinh tế chúng ta Hai là, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đã vi phạm các quy luật kinh tế, xây dựng quan tác động đến sự phát triển kinh tế thị trường hệ sản xuất quá tiến bộ, đi trước một bước, định hướng XHCN. trong khi lực lượng sản xuất hết sức thấp kém. Sự tác động của thành phần kinh tế có Quá trình đổi mới Đảng và Nhà nước đã thực vốn đầu tư nước ngoài đến phát triển kinh tế MLN- hiện một loạt các chủ trương, chính sách, giải VTKT thị trường định hướng XHCN ở nước ta được pháp nhằm khơi dậy các nguồn lực của đất thông qua bằng các hoạt động đầu tư. Từ khi nước, phát triển lực lượng sản xuất từng bước thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng luôn luôn phù hợp với quan hệ sản xuất mới. Trên ý nghĩ khẳng định thực hiện nhất quán chính sách đó, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tác động kinh tế nhiều thành phần, đảm bảo định hướng đến phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN. Trên lĩnh vực kinh tế, điều quan trọng XHCN thông qua việc phát triển lực lượng sản nhất là phải xây dựng được một nền kinh tế xuất. Đầu tư nước ngoài đã góp phần tạo ra độc lập tự chủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, khu năng lực sản xuất mới, công nghệ mới, phương vực kinh tế XHCN phải giữ được vai trò chủ thức kinh doanh mới, nâng cao năng lực quản đạo. lý và trình độ người lao động, đưa nền kinh tế Nhằm thực hiện các mục tiêu của công từng bước chuyển biến theo hướng một nền cuộc đổi mới, trên lĩnh vực thu hút đầu tư kinh tế thị trường hiện đại, định hướng XHCN. nước ngoài, hệ thống pháp luật đầu tư của Hoạt động đầu tư nước ngoài còn tác động tích nước ta từng bước được sửa đổi, phù hợp các cực vào việc phát triển các khu vực kinh tế thông lệ quốc tế, từ đó tạo ra khả năng thu hút trong nước, góp phần phát triển một nền kinh một lượng lớn đầu tư nước ngoài. Kết quả đầu tế đa sở hữu. tư nước ngoài đã tác động đến kinh tế vĩ mô, Ba là, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài giúp chính phủ chủ động trong việc bố trí tác động đến quan hệ đối ngoại và quá trình ngân sách trong việc xây dựng kết cấu hạ tầng hội nhập quốc tế của nước ta. kinh tế - xã hội và giải quyết các mục tiêu xã
Công cuộc đổi mới của nước ta diễn ra giới như: Ngân hàng thế giới WB (1993) quỹ trong bối cảnh quốc tế có nhiều biến động lớn, tiền tệ quốc tế IMF (1993); APEC (11 -1998); nhưng xu thế hoà bình, hợp tác và phát triển WTO (11 -2006). Từ chỗ bị bao vây cấm vận, giữa các quốc gia vẫn là xu thế chủ đạo, điểm Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nổi bật là xu hướng liên kết kinh tế. Các nước khu vực và thế giới; có quan hệ ngoại giao với trên thế giới đều coi trọng, ưu tiên hợp tác để 169 nước, quan hệ kinh tế thương mại với trên phát triển kinh tế. Nước ta trong quá trình thực 180 nước và vùng lãnh thổ, quan hệ đầu tư với hiện đổi mới cần phải phát huy được sức mạnh hơn 70 nước và vùng lãnh thổ. dân tộc với sức mạnh thời đại, đưa Việt Nam vào ngôi nhà chung của thế giới, phát triển đi III. KẾT LUẬN lên. Thành tựu của ngoại giao và quá trình hội Sau 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới, nhập quốc tế của nước ta có vai trò quan trọng thông qua các hoạt động đầu tư nước ngoài, từ các hoạt động đầu tư nước ngoài, khu vực nước ta đã từng bước hình thành một thành kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phần kinh tế độc lập, riêng biệt, góp phần Từ sau năm 1986, cùng với việc chuyển quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội đổi nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang của đất nước. Bên cạnh các mặt tích cực, hoạt nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo động đầu tư nước ngoài hiện nay còn một số định hướng XHCN, nước ta đã từng bước tạo tồn tại, hạn chế như: Sự mất cân đối về ngành lập những điều kiện kinh tế và cơ sở pháp lý nghề, vùng lãnh thổ trong quá trình đầu tư, cho việc liên kết, hợp tác kinh tế với các nước. vấn đề tranh chấp lao động trong khu vực có Sau khi Nhà nước ban hành luật đầu tư nước ngoài tháng 12 -1987, với nhiều lần bổ sung vốn đầu tư nước ngoài chậm được giải quyết, sửa đổi, luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam sự yếu kém trong chuyển giao công nghệ... MLN- đã tạo điều kiện pháp lý thuận lợi cho hoạt VTKT Nước ta cần phải tiếp tục phát huy các thành động đầu tư nước ngoài phát triển. Hoạt động tựu đạt được, khắc phục dần các hạn chế, để trên lĩnh vực đầu tư nước ngoài đã tác động đưa hoạt động đầu tư nước ngoài, thành phần mạnh mẽ đến xu thế hội nhập, mở cửa của kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động nước ta với quốc tế. Mặt khác, chính đòi hỏi lành mạnh, hiệu quả, đáp ứng mục tiêu công của xu thế hội nhập, của môi trường đầu tư nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. thuận lợi, đã đặt ra cho các nước cần phải cải thiện quan hệ chính trị, ngoại giao, tiến tới bình thường hoá quan hệ ngoại giao, hướng Tài liệu tham khảo tới mục tiêu chung cùng ổn định và phát triển. [1]. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Tác động của đầu tư nước ngoài cùng với đại biểu toàn quốc lần thứ IX, NXB Chính trị các hoạt động khác về chính trị, ngoại giao, Quốc gia. Hà Nội, 2001. văn hoá của nhà nước ta, đã quyết định đến [2]. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội việc bình thường hoá với các nước lớn và các đại biểu toàn quốc lần thứ X, NXB Chính trị quốc tổ chức quốc tế trên thế giới, đó là các sự gia, Hà Nội, 2006. kiện: Việt Nam bình thường hoá quan hệ ngoại giao với Mỹ (7-1995); gia nhập ASEAN [3]. Nguyễn Bích Đạt: Khu vực kinh tế có vốn đầu (7-1995); ký hiệp định về hợp tác với Liên tư nước ngoài trong nền kinh tế thị trường định minh châu Âu EU (7-1995), và thiết lập quan hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, NXB Chính hệ với tất cả các tổ chức kinh tế lớn trên thế trị quốc gia, Hà Nội, 2006♦