Báo cáo " Lí luận của Mác về hình thái kinh tế - xã hội và sự vận dụng nó vào nghiên cứu giảng dạy vấn đề "kiểu nhà nước và kiểu pháp luật""
lượt xem 7
download
Lí luận của Mác về hình thái kinh tế - xã hội và sự vận dụng nó vào nghiên cứu giảng dạy vấn đề "kiểu nhà nước và kiểu pháp luật" Điều 7 Luật tổ chức toà án năm 2002 quy định: “Toà án xét xử công khai, trừ trường hợp cần xét xử kín để bảo vệ truyền thống tốt đẹp của dân tộc”… Vấn đề đặt ra, đạo đức xã hội, truyền thống, thuần phong, mĩ tục của dân tộc cần được hiểu như thế nào? Điều 128 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định: “...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo " Lí luận của Mác về hình thái kinh tế - xã hội và sự vận dụng nó vào nghiên cứu giảng dạy vấn đề "kiểu nhà nước và kiểu pháp luật""
- nghiªn cøu - trao ®æi TS. NGuyÔn V¨n §éng * 1. Lí lu n c a Mác v hình thái kinh v t ch t là cơ s t n t i và phát tri n c a xã t - xã h i - hòn á t ng c a ch nghĩa h i. Mác vi t: "Vi c s n xu t ra các tư li u duy v t l ch s sinh ho t v t ch t tr c ti p… t o ra m t cơ ưa ra ư c ph m trù tri t h c "hình s , t ó ngư i ta phát tri n các th ch thái kinh t - xã h i", Mác ã phân tích sâu nhà nư c, các quan i m pháp quy n, ngh s c và toàn di n ba v n quan tr ng là: thu t và th m chí c nh ng quan ni m tôn S n xu t v t ch t - cơ s t n t i và phát giáo c a con ngư i ta".(1) i v i s phát tri n c a xã h i; quan h gi a l c lư ng s n tri n c a xã h i, vai trò c a s n xu t v t xu t và quan h s n xu t; quan h gi a cơ ch t th hi n ch nó là i u ki n cho s s h t ng và ki n trúc thư ng t ng. t n t i c a xã h i n u ng ng s n xu t thì xã Trư c Mác, h u h t các nhà tri t h c, h i không th t n t i ư c; nó còn là cơ s xã h i h c ã xu t phát t quan i m duy hình thành nên các quan h xã h i, trong tâm gi i thích nguyên nhân làm cho xã quá trình lao ng s n xu t, con ngư i có h i v n ng. H cho r ng xã h i th nh hay m i quan h h p tác, trao i v i nhau t o suy, phát tri n hay không phát tri n là do ý nên quan h s n xu t và quan h s n xu t th c, tư tư ng, vai trò c a vĩ nhân ho c c a tr thành quan h cơ b n hình thành các m t l c lư ng siêu nhiên quy t nh. Tuy t quan h khác như quan h chính tr , quan i hoá vai trò c a khoa h c, kĩ thu t, m t h pháp lu t, quan h o c, quan h tôn s nhà tri t h c, xã h i h c tư s n hi n i giáo, quan h văn hoá…; s n xu t v t ch t l i kh ng nh r ng xã h i phát tri n ư c cũng là cơ s cho s ti n b c a xã h i, là do nh ng ti n b c a khoa h c, kĩ thu t. trong quá trình s n xu t v t ch t, các Khác v i h , Mác ã tìm ra m t cách gi i phương ti n kĩ thu t s n xu t ngày càng thích m i: Chính con ngư i làm ra l ch s phát tri n, hoàn thi n d n t i năng su t lao nhưng làm ra l ch s thì trư c h t con ng tăng lên và s n ph m lao ng v a ngư i ph i s ng, t n t i; và s ng ư c, nhi u v a m i ngày m t t t hơn, làm cho t n t i ư c thì con ngư i c n ăn, u ng, , m c… vì v y, con ngư i ph i s n xu t ra * Gi ng viên chính Khoa hành chính - nhà nư c c a c i v t ch t. Như v y, chính s n xu t Trư ng i h c lu t Hà N i 8 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004
- nghiªn cøu - trao ®æi b m t xã h i không ng ng thay i và chuyên ch , b o qu n s n ph m lao ng. phát tri n. Quan h s n xu t là quan h gi a ngư i v i Mác ti p t c phát tri n lí lu n c a mình ngư i trong quá trình s n xu t v t ch t, v xã h i b ng vi c lu n gi i v n g m quan h s h u i v i tư li u s n "phương th c s n xu t" và kh ng nh r ng xu t, quan h v t ch c và qu n lí lao l ch s xã h i loài ngư i là l ch s thay th ng và quan h phân ph i s n ph m lao các phương th c s n xu t. Phương th c s n ng, trong ó quan h s h u i v i tư xu t là cách th c mà con ngư i s d ng li u s n xu t là quan tr ng nh t vì nó quy t s n xu t ra c a c i v t ch t m t giai o n nh a v th ng tr v kinh t c a ngư i l ch s nh t nh; là s th ng nh t bi n s n xu t, t ó chi ph i vi c t ch c, phân ch ng gi a l c lư ng s n xu t và quan h công lao ng và phân ph i s n ph m lao s n xu t. M i hình thái kinh t - xã h i có ng xã h i. phương th c s n xu t c thù và khi Gi a l c lư ng s n xu t và quan h s n phương th c s n xu t bi n i thì hình thái xu t có m i quan h ch t ch , tác ng qua kinh t - xã h i s thay i theo. M t l i l n nhau, th hi n ch quan h s n phương th c s n xu t m i ra i v i k t xu t phù h p v i tính ch t, trình c al c c u kinh t m i và m t giai c p c m quy n lư ng s n xu t và ây là quy lu t cơ b n, m i s kéo theo s thay i c a các quan h chi ph i t t c các giai o n phát tri n c a v chính tr , tư tư ng, pháp lu t, văn hoá, xã h i loài ngư i. Trong quan h gi a l c o c…. Theo Mác, nguyên nhân làm lư ng s n xu t và quan h s n xu t thì l c cho phương th c s n xu t thay i là do s lư ng s n xu t (n i dung) quy t nh quan tác ng qua l i l n nhau gi a l c lư ng h s n xu t (hình th c), vì l c lư ng s n s n xu t và quan h s n xu t. L c lư ng xu t là y u t ng nh t, cách m ng nh t s n xu t th hi n m i quan h gi a con trong phương th c s n xu t, luôn luôn phát ngư i v i t nhiên trong quá trình s n xu t tri n theo xu hư ng ngày càng cao, càng v t ch t; là k t qu tác ng c a năng l c hoàn thi n, trư c h t và ch y u là công c th c ti n c a con ngư i vào t nhiên. L c lao ng và ngư i lao ng. Bên c nh ó, lư ng s n xu t có k t c u hai thành ph n là hình th c cũng tác ng m nh m t i n i tư li u s n xu t và ngư i lao ng có kinh dung theo hai hư ng: N u quan h s n xu t nghi m s n xu t, v a bi t s d ng công c phù h p v i tính ch t, trình c a l c lao ng v a sáng t o ra công c lao ng. lư ng s n xu t thì nó s thúc y, m Tư li u s n xu t g m i tư ng lao ng và ư ng cho l c lư ng s n xu t phát tri n; tư li u lao ng. Trong tư li u lao ng có ngư c l i thì quan h s n xu t s kìm hãm công c lao ng và các v t li u ph tr s phát tri n c a l c lư ng s n xu t, làm khác b o qu n công c lao ng và cho n n s n xu t xã h i không ti n tri n T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004 9
- nghiªn cøu - trao ®æi ư c. Tuy nhiên, s kìm hãm ó ch là t m h gi a chúng v i nhau, ư c thi t l p trên th i, vì l c lư ng s n xu t luôn có xu cơ s h t ng nh t nh và ph n ánh cơ s hư ng phát tri n ngày càng cao, do ó, s m h t ng y. K t c u c a ki n trúc thư ng mu n thì quan h s n xu t cũ s b thay th t ng trong xã h i có nhi u giai c p, t ng b ng quan h s n xu t m i phù h p v i tính l p xã h i có l i ích khác nhau, th m chí ch t và trình c a l c lư ng s n xu t. i l p nhau g m h tư tư ng và th ch Vi c xoá b quan h s n xu t cũ chính là s c a giai c p th ng tr , các quan i m tư di t vong c a phương th c s n xu t cũ tư ng là tàn dư c a xã h i cũ l i, quan (cũng là hình thái kinh t - xã h i cũ) và s i m tư tư ng c a các giai c p m i ra i, ra i c a phương th c s n xu t m i (cũng quan i m tư tư ng c a các t ng l p trung là hình thái kinh t - xã h i m i). gian. B ph n ch y u, quy t nh trong Cơ s h t ng là toàn b các quan h ki n trúc thư ng t ng là h tư tư ng, các s n xu t t o thành cơ c u kinh t c a m t quan i m chính tr - pháp lí, văn hoá, o hình thái kinh t - xã h i, trên ó hình c và các th ch c a giai c p th ng tr . thành nên ki n trúc thư ng t ng chính tr - Nhà nư c và pháp lu t là hai thi t ch tr ng pháp lí tương ng. Mác vi t: "Toàn b y u c a ki n trúc thư ng t ng, vì nhà nư c nh ng quan h s n xu t y h p thành cơ là t ch c quy n l c chính tr c bi t c a c u kinh t c a xã h i, t c là cái cơ s hi n giai c p th ng tr còn pháp lu t là phương th c, trên ó d ng nên m t ki n trúc pháp ti n h u hi u nh t nhà nư c s d ng lí, chính tr và nh ng hình thái ý th c xã trong vi c th c hi n nh ng nhi m v , m c h i nh t nh tương ng v i cơ s hi n th c tiêu cơ b n mà giai c p th ng tr t ra. ó". (2) K t c u c a cơ s h t ng g m quan Gi a cơ s h t ng v i ki n trúc thư ng h s n xu t th ng tr , quan h s n xu t là t ng có m i quan h ch t ch , tác ng qua tàn dư c a xã h i cũ, quan h s n xu t là l i l n nhau: Cơ s h t ng quy t nh ki n m m m ng c a xã h i tương lai. Các quan trúc thư ng t ng còn ki n trúc thư ng t ng h s n xu t này t n t i khách quan và thay tác ng tr l i m t cách m nh m iv i i khi tính ch t và trình c a l c lư ng cơ s h t ng. Tính quy t nh c a cơ s h s n xu t bi n i. t ng i v i ki n trúc thư ng t ng th hi n Ki n trúc thư ng t ng là toàn b nh ng ch cơ s h t ng nào thì sinh ra ki n trúc quan i m tư tư ng, chính tr , pháp lu t, thư ng t ng y, giai c p nào th ng tr v o c, xã h i, văn hoá, ngh thu t, tôn kinh t thì cũng th ng tr v chính tr và tư giáo… cùng v i các thi t ch xã h i tương tư ng, tính ch t c a quan h s n xu t th ng ng như nhà nư c, ng phái chính tr , t tr quy t nh tính ch t c a các m i quan h ch c xã h i, t ch c tôn giáo và m i quan trong ki n trúc thư ng t ng, s thay i hay 10 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004
- nghiªn cøu - trao ®æi m t i c a cơ s h t ng s làm thay i quan tr ng như quan h dân t c, quan h ho c m t i c a ki n trúc thư ng t ng: "Cơ giai c p, quan h gia ình, quan h h hàng s kinh t thay i thì toàn b cái ki n trúc và các ho t ng xã h i khác, góp ph n t o thư ng t ng s cũng b o l n ít nhi u nên tính toàn v n c a xã h i và làm cho xã (3) nhanh chóng". Ki n trúc thư ng t ng h i v n ng, phát tri n không ng ng. cũng tác ng m nh m t i cơ s h t ng, Mác cho r ng s phát tri n c a các nó b o v , c ng c , duy trì và phát tri n cơ hình thái kinh t - xã h i là quá trình l ch s s h t ng ã sinh ra nó. S tác ng tr l i - t nhiên, không ph thu c vào ý mu n c a ki n trúc thư ng t ng i v i cơ s h ch quan c a con ngư i mà nguyên nhân t ng theo hai hư ng tích c c và tiêu c c. ch y u là do s phát tri n c a l c lư ng N u ki n trúc thư ng t ng v n ng phù s n xu t. Tính ch t xã h i hoá và trình h p v i quy lu t kinh t mang tính khách phát tri n ngày càng cao c a l c lư ng s n quan thì nó s tác ng tích c c. Còn ngư c xu t tác ng m nh m t i quan h s n l i thì nó s là tr l c, gây tác h i cho phát xu t. N u quan h s n xu t không phù h p tri n kinh t - xã h i. Tuy nhiên, s kìm v i tính ch t và trình phát tri n c a l c hãm này cũng ch là t m th i, vì v i vai trò lư ng s n xu t thì nó tr thành v t c n c a quy t nh c a mình thì s m hay mu n, cơ l c lư ng s n xu t. Do ó, quan h s n xu t s h t ng s phá v ki n trúc thư ng t ng này ph i b xoá b , b thay th b ng quan l c h u thông qua cu c cách m ng xã h i. h s n xu t m i cho phù h p v i tính ch t T s phân tích ưa ra nh ng lu n và trình phát tri n c a l c lư ng s n c khoa h c trên, Mác ưa ra nh n th c xu t. Quan h s n xu t thay i s làm cho khái quát v hình thái kinh t - xã h i và phương th c s n xu t thay i. Phương k t c u c a nó. Hình thái kinh t - xã h i là th c s n xu t thay i d n t i s thay i ph m trù tri t h c, dùng ch xã h i m t c a thư ng t ng ki n trúc, trong ó có nhà giai o n l ch s nh t nh v i m t phương nư c và pháp lu t. Toàn b s thay i ó th c s n xu t nh t nh, trong ó, quan h d n t i s thay i c a c hình thái kinh t - s n xu t phù h p v i tính ch t, trình xã h i. Theo Mác, n u tính c ch công phát tri n c a l c lư ng s n xu t; v i m t xã th t c thì có năm hình thái kinh t - xã ki n trúc thư ng t ng nh t nh ư c xây h i ã t n t i trong l ch s là hình thái kinh d ng trên quan h s n xu t ó và phù h p t - xã h i công xã th t c (hay hình thái v i nó. K t c u c a hình thái kinh t - xã kinh t - xã h i c ng s n nguyên thu ), h i g m ba y u t cơ b n là l c lư ng s n hình thái kinh t - xã h i chi m h u nô l , xu t, quan h s n xu t và ki n trúc thư ng hình thái kinh t - xã h i phong ki n, hình t ng. Ngoài ra, còn có các quan h xã h i thái kinh t - xã h i tư b n ch nghĩa, hình T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004 11
- nghiªn cøu - trao ®æi thái kinh t - xã h i xã h i ch nghĩa. hình thái kinh t - xã h i chi m h u nô l ), 2. S v n d ng lí lu n c a Mác v ki u nhà nư c và pháp lu t phong ki n hình thái kinh t - xã h i vào vi c nghiên (tương ng v i hình thái kinh t - xã h i c u và gi ng d y v n "ki u nhà nư c phong ki n), ki u nhà nư c và pháp lu t tư và ki u pháp lu t" s n (tương ng v i hình thái kinh t - xã Khoa h c lí lu n v nhà nư c và pháp h i tư b n ch nghĩa) và ki u nhà nư c và lu t ã v n d ng sáng t o lí lu n c a Mác pháp lu t xã h i ch nghĩa (tương ng v i v hình thái kinh t - xã h i trong vi c hình thái kinh t - xã h i xã h i ch nghĩa). nghiên c u và ưa vào gi ng d y cho sinh S phân chia này là hoàn toàn khoa h c và viên lu t v n "ki u nhà nư c và ki u úng n, phù h p v i quy lu t hình thành, pháp lu t". Thành t u nghiên c u ó g m phát tri n, tiêu vong c a nhà nư c và pháp ba i m chính: M t là: D a vào lí lu n c a lu t trong l ch s nhân lo i. ng th i, ây Mác v hình thái kinh t - xã h i (cơ s cũng là s ph n bác có căn c v ng ch c khoa h c) phân chia các nhà nư c và i v i các cách phân lo i nhà nư c và pháp lu t trong l ch s ra thành t ng ki u pháp lu t theo quan i m duy tâm, siêu và nêu rõ ý nghĩa nh n th c c a các khái hình, ph n khoa h c ã t ng t n t i trư c ni m "ki u nhà nư c", "ki u pháp lu t"; hai Mác và c nh ng cách phân chia trong các là: Phân tích quá trình thay th các ki u nư c tư b n phát tri n hi n nay ch d a trên nhà nư c và các ki u pháp lu t trong l ch m t vài tiêu chí ơn thu n v trình phát s ; ba là: Phân tích v trí, vai trò, s m nh tri n kinh t ho c v ch ng t c hay v i u l ch s c a ki u nhà nư c xã h i ch nghĩa ki n, môi trư ng t nhiên… và ki u pháp lu t xã h i ch nghĩa. T cách phân chia nêu trên ã ra i hai - S phân chia các nhà nư c và pháp khái ni m khoa h c là "ki u nhà nư c" và lu t trong l ch s thành t ng ki u và ý "ki u pháp lu t". Ki u nhà nư c là t ng th nghĩa nh n th c c a các khái ni m "ki u nh ng c i m cơ b n c a nhà nư c, ph n nhà nư c" và "ki u pháp lu t" ánh ngu n g c phát sinh, b n ch t, vai trò Các nhà khoa h c mácxít ã d a trên lí xã h i và các i u ki n t n t i, phát tri n lu n c a Mác v hình thái kinh t - xã h i c a nhà nư c trong m t hình thái kinh t - phân chia các nhà nư c và pháp lu t xã h i nh t nh. Ki u pháp lu t là t ng th trong l ch s thành t ng ki u, theo ó, các nh ng c i m cơ b n c a pháp lu t, th nhà nư c và pháp lu t trong l ch s ư c hi n ngu n g c phát sinh, b n ch t, vai trò phân thành b n ki u tương ng v i b n xã h i và các i u ki n t n t i, phát tri n hình thái kinh t - xã h i mà trong ó có c a pháp lu t trong m t hình thái kinh t - nhà nư c và pháp lu t. ó là: Ki u nhà xã h i nh t nh. Ý nghĩa nh n th c c a các nư c và pháp lu t ch nô (tương ng v i khái ni m "ki u nhà nư c" và "ki u pháp 12 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004
- nghiªn cøu - trao ®æi lu t" th hi n ch m i khi ti p c n chúng lu t phong ki n, nhà nư c và pháp lu t xã thì i u u tiên ngư i ta có th c m nh n h i ch nghĩa thay th nhà nư c và pháp ư c là nhà nư c và pháp lu t y ra i lu t tư s n. như th nào, chúng d a trên cơ s kinh t - - V trí, vai trò, s m nh l ch s c a xã h i gì, b o v và ph c v quy n l i c a ki u nhà nư c xã h i ch nghĩa và ki u giai c p nào, vai trò trong xã h i ra sao và pháp lu t xã h i ch nghĩa xu hư ng phát tri n như th nào. Nhà nư c và pháp lu t xã h i ch nghĩa - Quá trình thay th các ki u nhà nư c là ki u nhà nư c và ki u pháp lu t cao nh t và các ki u pháp lu t trong l ch s và ti n b nh t trong l ch s , ư c xây N u như s thay i hình thái kinh t - d ng và ho t ng trên cơ s kinh t - xã xã h i này b ng hình thái kinh t - xã h i h i xã h i ch nghĩa, do giai c p công nhân khác là quy lu t thì s thay th ki u nhà lãnh o nh m th c hi n m c tiêu: Dân nư c và ki u pháp lu t này b ng ki u nhà giàu, nư c m nh, xã h i công b ng, dân nư c và ki u pháp lu t khác ti n b hơn ch văn minh, d n d n ti n t i m t xã h i cũng là t t y u khách quan (hay quy lu t), không có giai c p. g n li n v i s thay th các hình thái kinh V n d ng sáng t o nh ng quan i m t - xã h i. Cũng gi ng s thay th các hình c a ch nghĩa Mác- Lênin và c a Ch t ch thái kinh t - xã h i, phương th c th c H Chí Minh v nhà nư c và pháp lu t xã hi n s thay th ki u nhà nư c và pháp lu t h i ch nghĩa, ng c ng s n Vi t Nam này b ng ki u nhà nư c và pháp lu t khác xác nh: “Nhà nư c ta là công c ch y u là cách m ng xã h i. Cách m ng xã h i như th c hi n quy n làm ch c a nhân dân, th c ti n ã ch ng minh, có th ư c ti n là nhà nư c pháp quy n c a dân, do dân, vì hành dư i hình th c b o l c ho c hình th c dân. Quy n l c nhà nư c là th ng nh t, có c i cách, i m i xã h i d n d n nhưng s phân công và ph i h p gi a các cơ quan m c ích cu i cùng mà giai c p, t ng l p nhà nư c trong vi c th c hi n các quy n xã h i ti n hành cách m ng ph i t ư c là l p pháp, hành pháp, tư pháp. Nhà nư c giành toàn b quy n l c nhà nư c v tay qu n lí xã h i b ng pháp lu t. M i cơ mình t c là ph i xoá b nhà nư c cũ, thi t quan, t ch c, cán b , công ch c, m i công l p nhà nư c m i. T t c các cu c cách dân có nghĩa v ch p hành hi n pháp và m ng xã h i theo m c tiêu ó ã di n ra pháp lu t”.(4) không ng ng tăng cư ng trong l ch s u d n t i k t qu là nhà s c m nh c a nhà nư c và pháp lu t, th c nư c và pháp lu t phong ki n thay th nhà hi n thành công s nghi p i m i nư c nư c và pháp lu t ch nô, nhà nư c và ta. ng ã ra năm phương hư ng quan pháp lu t tư s n thay th nhà nư c và pháp tr ng: Xây d ng nhà nư c pháp quy n xã T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004 13
- nghiªn cøu - trao ®æi h i ch nghĩa dư i s lãnh o c a ng; pháp lu t v i kinh t , chính tr , văn hoá, c i cách th ch và phương th c ho t ng o c, tôn giáo, dân t c, giai c p, t ng c a Nhà nư c; phát huy dân ch gi v ng l p xã h i, cá nhân con ngư i… k ku t, k cương tăng cư ng pháp ch ; xây Nhóm hai g m các v n v i m i, d ng i ngũ cán b công ch c trong s ch, hoàn thi n b máy nhà nư c và h th ng (5) có năng l c; u tranh ch ng tham nhũng. pháp lu t mà quan tr ng và c p bách nh t là 3. M t s v n quan tr ng c a Nhà i m i t ch c và ho t ng c a Qu c h i, nư c và pháp lu t Vi t Nam hi n nay c n h i ng nhân dân, Chính ph , y ban nhân ư c ti p t c nghiên c u và ng d ng, dân các c p, toà án, vi n ki m sát, công an, trên cơ s lí lu n c a Mác v hình thái các cơ quan b tr tư pháp và các cơ quan kinh t - xã h i chuyên trách b o v pháp lu t khác; rà soát Trong i u ki n i m i toàn di n t và h th ng hoá văn b n quy ph m pháp nư c và h i nh p qu c t hi n nay nư c lu t; t ng k t ho t ng xây d ng và ban ta, chúng tôi cho r ng c n ti p t c v n d ng hành văn b n quy ph m pháp lu t; ánh giá m t cách sáng t o lí lu n c a Mác v hình vi c t ch c th c hi n pháp lu t, th c hi n thái kinh t - xã h i vào vi c nghiên c u, pháp lu t và b o v pháp lu t nư c ta làm sáng t nh ng v n lí lu n và th c hi n nay; i u tra, kh o sát th c ti n xây ti n v nhà nư c và pháp lu t nh m m t d ng lu n c cho vi c hoàn thi n h th ng m t, góp ph n xây d ng lu n c khoa h c pháp lu t kinh t trong i u ki n toàn c u ng, Nhà nư c ưa ra nh ng ch hoá; hoàn thi n pháp lu t v các v n xã trương, chính sách úng n v nâng cao h i, văn hoá, giáo d c, khoa h c, công hi u l c c a b máy nhà nư c và hi u l c ngh , an ninh, qu c phòng trong i u ki n c a pháp lu t trong qu n lí kinh t - xã h i; i m i và h i nh p qu c t ; hoàn thi n m t khác, ng d ng h p lí nh ng thành qu pháp lu t v quy trình xây d ng và ban nghiên c u y vào th c ti n, trong ó có hành văn b n quy ph m pháp lu t c a h i vi c truy n bá, gi ng d y cho sinh viên lu t ng nhân dân và y ban nhân dân và và các i tư ng h c lu t khác. nh ng v n khác./. Theo chúng tôi, trư c h t có hai nhóm (1).Xem: C.Mác và Ph. Ăngghen, Toàn t p, T p 9, v n lí lu n và th c ti n c n ư c ti p t c Nxb. Chính tr qu c gia, H. 1995, tr.500. nghiên c u, làm sáng t sau ây: (2), (3). C. Mác và Ph. Ăngghen, Toàn t p, T p 13, Nhóm m t g m nh ng v n liên quan Nxb. Chính tr qu c gia, H. 1993, tr 18, 15. t i các m i quan h gi a nhà nư c, pháp (4), (5). §¶ng céng s¶n ViÖt Nam. V¨n kiÖn §¹i héi lu t v i xã h i, trong ó ch y u và n i b t ®¹i biÓu to n quèc lÇn thø IX, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, nh t là các m i quan h gi a nhà nư c, H 2001, tr.131-132, 137. 14 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tiểu luận triết học - CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN KINH TẾ HÀNG HÓA NHIỀU THÀNH PHẦN TRONG THỜ
18 p | 567 | 155
-
Đề tài " CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA NGHIỆP VỤ XÚC TIẾN BÁN TẠI CÁC CÔNG TY KINH DOANH "
48 p | 251 | 89
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " VẬN DỤNG MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG GIẢNG DẠY HỌC PHẦN "LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÍ" NHẰM PHÁT HUY NĂNG LỰC TỰ HỌC, TỰ NGHIÊN CỨU CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM ĐỊA LÍ"
6 p | 206 | 52
-
Báo cáo kế toán: Hoàn thiện công tác kế toán nguyên vật liệu tại công ty cổ phần đá vôi Hà Nam
92 p | 187 | 49
-
Khóa luận tốt nghiệp Kế toán tài chính: Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Xây dựng Giao thông Thừa Thiên Huế
119 p | 89 | 28
-
Khóa luận tốt nghiệp Kế toán-Kiểm toán: Phân tích Báo cáo tài chính Công ty Cổ phần xây dựng giao thông Thừa Thiên Huế
129 p | 47 | 20
-
Khóa luận tốt nghiệp: Tìm hiểu quy trình kiểm toán khoản mục thuế trong kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty kiểm toán AAC
85 p | 121 | 18
-
Báo cáo tổng kết đề tài: Cơ sở lý luận của việc phát triển các chiến lược giáo dục
208 p | 116 | 17
-
Báo cáo tổng luận: Đặc trưng giáo dục thời Lý - Trần - Hồ
50 p | 87 | 12
-
Tóm tắt Luận văn thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Phố Núi
26 p | 76 | 10
-
Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính của các doanh nghiệp vay vốn tại Ngân hàng Công thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
123 p | 14 | 9
-
Báo cáo tóm tắt đề tài khoa học và công nghệ cấp ĐH: Giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận giáo dục đại học cho học sinh hiện nay (nghiên cứu trường hợp tại thành phố Đà Nẵng)
23 p | 43 | 8
-
Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp vay vốn tại Ngân hàng TMCP Đông Á – Chi nhánh Đà Nẵng
106 p | 17 | 8
-
Khoá luận tốt nghiệp: Kế toán vốn bằng tiền và thiết lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ tại Công ty Cổ phần In – Bao bì Đồng Tháp
105 p | 13 | 7
-
Khóa luận tốt nghiệp Kế toán - Kiểm toán: Hoàn thiện công tác lập và phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại Công ty Cổ phần Công trình Giao thông Hải Phòng
81 p | 75 | 5
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ: Hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp vay vốn tại ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín – Chi Nhánh Daklak
26 p | 41 | 3
-
Vận dụng lí luận giá trị sức lao động để chứng minh căn cứ khoa học việc đẩy mạnh Công nghiệp hoá - hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn của Đảng và trình bày những nội dung chính của đường lối này
10 p | 75 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn