intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học " 60 năm phát triển văn hóa Trung Quốc từ nhận thức đến thực tiến "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST
Báo xấu
109
lượt xem 21
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáu m-ơi năm qua, kể từ khi n-ớc CHND Trung Hoa ra đời (năm 1949), nhất là từ khi thực hiện công cuộc cải cách mở cửa (cuối năm 1978 đến nay), nền kinh tế Trung Quốc đã phát triển nhanh chóng, đời sống ng-ời dân đ-ợc nâng cao rõ rệt. Đặc biệt, trải qua một quá trình nhận thức lâu dài, Chính phủ Trung Quốc đã xác định văn hóa là nội dung quan trọng của sự phát triển kinh tế xã hội, là nhân tố chính trong cạnh tranh quốc lực tổng hợp ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " 60 năm phát triển văn hóa Trung Quốc từ nhận thức đến thực tiến "

  1. 60 n¨m ph¸t triÓn v¨n hãa Trung Quèc… ts. nguyÔn thu ph−¬ng ths. chö bÝch thu ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc ¸u m−¬i n¨m qua, kÓ tõ khi chóng t«i quan t©m vµ b−íc ®Çu tiÕn S hµnh tæng kÕt trong bµi viÕt nµy. n−íc CHND Trung Hoa ra ®êi (n¨m 1949), nhÊt lµ tõ khi thùc 1. Nh×n l¹i 60 n¨m chÆng ®−êng nhËn hiÖn c«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa (cuèi thøc cña §CS Trung Quèc vÒ ph¸t triÓn n¨m 1978 ®Õn nay), nÒn kinh tÕ Trung v¨n hãa Quèc ®· ph¸t triÓn nhanh chãng, ®êi 1.1. “V¨n hãa phôc vô chÝnh trÞ” – lÝ sèng ng−êi d©n ®−îc n©ng cao râ rÖt. §Æc luËn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña v¨n biÖt, tr¶i qua mét qu¸ tr×nh nhËn thøc hãa Trung Quèc giai ®o¹n 1949-1978 l©u dµi, ChÝnh phñ Trung Quèc ®· x¸c ®Þnh v¨n hãa lµ néi dung quan träng cña Trong thêi kú c¸ch m¹ng D©n chñ, sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, lµ nh©n tè Mao Tr¹ch §«ng ®Ò xuÊt ph−¬ng ch©m chÝnh trong c¹nh tranh quèc lùc tæng ph¸t triÓn v¨n ho¸ “phôc vô quÇn chóng hîp. Trªn c¬ së ®ã, Trung Quèc ®· coi nh©n d©n” (c«ng – n«ng – binh). Ph−¬ng v¨n hãa lµ mét “ngµnh” thuéc nhãm ch©m nµy ®· chØ ®¹o s¸ng t¸c v¨n nghÖ “ngµnh nghÒ thø ba” (dÞch vô), tÝch cùc cña khu gi¶i phãng thêi kú sau chiÕn tiÕn hµnh c¶i c¸ch thÓ chÕ, ®iÒu chØnh cã tranh chèng NhËt vµ b−íc ®Çu thóc ®Èy träng t©m c¸c chÝnh s¸ch v¨n hãa, qua sù ph¸t triÓn trong ho¹t ®éng s¸ng t¸c ®ã ®· gi¶i phãng søc s¶n xuÊt v¨n hãa, v¨n nghÖ cña Trung Quèc sau khi thµnh tõng b−íc t¹o nªn sù ph¸t triÓn nhÞp lËp n−íc. Tuy nhiªn, sau ®ã kh«ng l©u, nhµng cña c¸c ngµnh nghÒ v¨n hãa. Bªn trong “Bµi ph¸t biÓu t¹i buæi täa ®µm c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®−îc, mét sè v¨n nghÖ Diªn An”, Mao Tr¹ch §«ng ®· tån t¹i trong nhËn thøc còng nh− trong nªu lªn quan ®iÓm “v¨n nghÖ phô thuéc thùc tiÔn thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®· Ýt chÝnh trÞ”. Ngay lËp tøc, quan ®iÓm nµy nhiÒu c¶n trë tíi sù ph¸t triÓn, kh¶ n¨ng ®−îc ®Èy lªn thµnh khÈu hiÖu “v¨n nghÖ s¸ng t¹o vµ søc c¹nh tranh cña v¨n hãa phôc vô chÝnh trÞ” vµ trë thµnh h¹t nh©n Trung Quèc. §©y chÝnh lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña hÖ thèng lÝ luËn, coi tiªu chuÈn Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 73
  2. nguyÔn thu ph−¬ng – chö bÝch thu triÓn tõ “lÊy ®Êu tranh giai cÊp lµm chÝnh trÞ, tÝnh giai cÊp, lµ tiªu chuÈn chÝnh” sang “lÊy x©y dùng kinh tÕ lµm quan träng ®Þnh gi¸ sù ph¸t triÓn cña trung t©m”, thùc hiÖn c¶i c¸ch më cöa, v¨n hãa Trung Quèc sau gi¶i phãng. Cô ®¸nh dÊu mét b−íc chuyÓn biÕn lín thÓ, trong lÜnh vùc v¨n ho¸, viÖc lÊy ®Êu trong lÞch sö Trung Quèc. Theo ®ã, x©y tranh giai cÊp lµm c−¬ng lÜnh ®· th−êng dùng v¨n hãa còng ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu xuyªn ch©m ngßi næ cho nh÷ng cuéc phª vµ nhiÖm vô míi ®Ó b¾t kÞp víi sù ph¸t ph¸n gay g¾t ®èi víi nh÷ng ng−êi lµm triÓn cña thêi ®¹i míi. Trªn c¬ së kÕ c«ng t¸c v¨n ho¸ vµ nh÷ng t¸c phÈm v¨n thõa t− t−ëng x©y dùng v¨n hãa cña nghÖ, phñ ®Þnh nh÷ng dßng ch¶y chÝnh Mao Tr¹ch §«ng, thÕ hÖ l·nh ®¹o thø vµ thµnh tÝch cña c«ng t¸c v¨n ho¸, dÉn hai do §Æng TiÓu B×nh lµm ®¹i diÖn ®· ®Õn hµng lo¹t c¸c sù kiÖn ph¶n v¨n hãa ®−a ra nh÷ng ®iÒu chØnh míi vÒ ph−¬ng nh−: cuéc “VËn ®éng t− t−ëng” (1951), h−íng ph¸t triÓn v¨n hãa. Trong giai “TrÊn ¸p ph¶n c¸ch m¹ng” (1953), "§¹i ®o¹n nµy, c¨n cø theo yªu cÇu cña c«ng c¸ch m¹ng v¨n hãa" (1966 -1976)... Víi cuéc c¶i c¸ch më cöa ®Êt n−íc vµ nh÷ng lèi t− duy “c¸ch m¹ng hãa” v¨n hãa nh− bµi häc ®¾t gi¸ rót ra tõ nhËn thøc “t¶ vËy, §CS Trung Quèc, v« h×nh chung ®· khuynh” cña c«ng t¸c v¨n ho¸ giai ®o¹n biÕn v¨n hãa thµnh c«ng cô ph¸ hñy hÖ sau ngµy thµnh lËp n−íc, c¸c nhµ l·nh gi¸ trÞ truyÒn thèng, hñy ho¹i di s¶n, ®¹o Trung Quèc ®· quyÕt ®Þnh kh«ng “tÈy n·o” vµ ®Èy hµng triÖu trÝ thøc vµo ®−a ra khÈu hiÖu “v¨n nghÖ thuéc vÒ kÕt côc bi th¶m. Tõ mét nÒn v¨n hãa cã chÝnh trÞ”, “v¨n nghÖ phôc vô chÝnh trÞ”, diÖn m¹o phong phó, søc sèng m·nh liÖt, mµ thay ®æi thµnh “v¨n nghÖ phôc vô v¨n hãa Trung Quèc dÇn dÇn r¬i vµo nh©n d©n, phôc vô CNXH”. Ngµy 16-1- khñng ho¶ng do bÞ bã hÑp ph¹m vi ph¸t 1980, trong bµi nãi chuyÖn vÒ “T×nh h×nh triÓn, trãi buéc t− t−ëng vµ k×m h·m søc vµ nhiÖm vô tr−íc m¾t”, §Æng TiÓu B×nh s¸ng t¹o. ®· chØ râ: “HiÖn nay, chóng ta kh«ng 1.2. Qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh vµ lµm tiÕp tôc ®−a ra khÈu hiÖu v¨n nghÖ míi hÖ thèng lÝ luËn vÒ ph−¬ng thuéc vÒ chÝnh trÞ n÷a, v× khÈu hiÖu nµy h−íng, nhiÖm vô, vÞ trÝ, vai trß vµ dÔ trë thµnh c¨n cø lý luËn can thiÖp søc m¹nh cña ph¸t triÓn v¨n hãa ngang ng−îc ®èi víi v¨n nghÖ. Thùc tiÔn trong giai ®o¹n c¶i c¸ch më cöa l©u dµi ®· cho thÊy râ lîi Ýt h¹i nhiÒu (1978- nay) cña nã ®èi víi sù ph¸t triÓn cña v¨n 1.2.1. “V¨n hãa phôc vô nh©n d©n, phôc nghÖ”(1). QuyÕt ®Þnh cña Trung −¬ng vô CNXH” – ph−¬ng h−íng chØ ®¹o nh»m §CS Trung Quèc vÒ ph−¬ng ch©m tuyªn më réng ph¹m vi phôc vô cña v¨n hãa truyÒn, ph¸t thanh, tin tøc, b¸o chÝ ngµy Trªn c¬ së nhËn thøc kh¸ch quan vÒ 29-1-1981 còng ®· nªu lªn ph−¬ng nh÷ng sai lÇm trong ®Þnh h−íng ph¸t h−íng ph¸t triÓn cña v¨n nghÖ, ®ã lµ: triÓn giai ®o¹n sau gi¶i phãng, Héi nghÞ “kiªn tr× phôc vô nh©n d©n, phôc vô chñ Trung −¬ng 3 khãa XI §CS Trung Quèc nghÜa x· héi”. Tõ ®ã, khÈu hiÖu “phôc vô ®· quyÕt ®Þnh chuyÓn träng t©m ph¸t nh©n d©n, phôc vô chñ nghÜa x· héi” ®· Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 74
  3. 60 n¨m ph¸t triÓn v¨n hãa Trung Quèc… trë thµnh ph−¬ng h−íng c¬ b¶n cña c«ng thiÕt), mµ cßn lµ t− t−ëng, lý t−ëng, niÒm t¸c v¨n nghÖ Trung Quèc trong thêi kú tin, ®¹o ®øc XHCN, lËp tr−êng vµ míi (gäi t¾t lµ ph−¬ng h−íng “hai phôc nguyªn t¾c c¸ch m¹ng, quan hÖ ®ång chÝ gi÷a ng−êi víi ng−êi v.v....”(3) vô”). Ph−¬ng h−íng nµy kh«ng nh÷ng ®· x¸c ®Þnh râ tÝnh chÊt, ph−¬ng h−íng cña §¹i héi XII §CS Trung Quèc (n¨m v¨n hãa nghÖ thuËt vµ tr¸ch nhiÖm lÞch 1982) ®· nhÊn m¹nh “V¨n minh tinh sö cña v¨n nghÖ sÜ, mµ cßn ®¶m b¶o ®èi thÇn XHCN lµ ®Æc tr−ng quan träng cña t−îng phôc vô chÝnh lµ quÇn chóng nh©n CNXH, lµ sù biÓu hiÖn quan träng cña d©n, ®em l¹i sù ph¸t triÓn phån vinh cña tÝnh −u viÖt cña chÕ ®é XHCN”. Cã thÓ v¨n hãa – nghÖ thuËt. nãi r»ng, nh÷ng quan ®iÓm trªn ®· ®¸nh dÊu sù h×nh thµnh kh¸i niÖm vÒ “V¨n 1.2.2 X¸c ®Þnh “v¨n hãa XHCN” minh tinh thÇn XHCN”. Tuy nhiªn, mïa chÝnh lµ “V¨n minh tinh thÇn” - b−íc hÌ n¨m 1989, néi bé ban l·nh ®¹o §CS tiÕn míi trong nhËn thøc vÒ n©ng cao vÞ Trung Quèc ®· xuÊt hiÖn nh÷ng bÊt trÝ, vai trß cña v¨n hãa ®ång trong viÖc gi¶i quyÕt sù kiÖn Thiªn Kh¸i niÖm “V¨n minh tinh thÇn An M«n. Sù lóng tóng khi ¸p dông hÖ XHCN” ®−îc tËp thÓ c¸c nhµ l·nh ®¹o thèng lÝ luËn v¨n minh tinh thÇn vµo thÕ hÖ thø hai cña Trung Quèc ®Ò xuÊt thùc tiÔn ®· dÉn ®Õn mét sè lÖch chuÈn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¶i c¸ch më trong viÖc x¸c ®Þnh b¶n chÊt cña cuéc cöa. Héi nghÞ Trung −¬ng 4 kho¸ XI cña biÓu t×nh. Tõ ®éng c¬ ban ®Çu, “chèng §¶ng Céng s¶n Trung Quèc (th¸ng tham « hñ b¹i”, “chèng l¹m ph¸t t¨ng 9/1979) ®· th«ng qua DiÔn v¨n chµo cao”, cuéc biÓu t×nh bÞ coi lµ cuéc “b¹o mõng Quèc kh¸nh lÇn thø 30 (1949- lo¹n ph¶n c¸ch m¹ng” trë thµnh sù kiÖn 1979), trong ®ã cã ®o¹n viÕt “§ång thêi Thiªn An M«n chÊn ®éng d− luËn trong víi viÖc x©y dùng nÒn v¨n minh vËt chÊt vµ ngoµi n−íc. MÆc dï, §CS Trung Quèc cã tr×nh ®é cao, chóng ta ph¶i x©y dùng lu«n kh¼ng ®Þnh, viÖc ChÝnh phñ tiÕn nÒn v¨n minh tinh thÇn XHCN cã tr×nh hµnh biÖn ph¸p kiªn quyÕt nh»m dÑp ®é cao, n©ng cao tr×nh ®é gi¸o dôc, khoa yªn c¬n b·o chÝnh trÞ Thiªn An M«n lµ häc, v¨n ho¸ vµ søc khoÎ cña toµn d©n cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, ngay sau sù kiÖn téc, x©y dùng lý t−ëng c¸ch m¹ng cao c¶ nµy, viÖc §Æng TiÓu B×nh lËp tøc ®−a ra vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, ph¸t quan ®iÓm ph©n ®Þnh râ h¬n mèi quan triÓn ®êi sèng v¨n ho¸ cao ®Ñp vµ phong hÖ gi÷a “hai nÒn v¨n minh”, trong ®ã phó”(2). Héi nghÞ c«ng t¸c cña Trung nhÊn m¹nh “c¶ hai tay ®Òu ph¶i cøng” −¬ng §CS Trung Quèc th¸ng 12/1980 ®· cho thÊy, ®· cã sù nh×n nhËn l¹i vµ ®−a ®−a vÊn ®Ò v¨n minh tinh thÇn XHCN ra nh÷ng ®iÒu chØnh phï hîp h¬n ®èi víi vµo ch−¬ng tr×nh nghÞ sù. T¹i Héi nghÞ t×nh h×nh thùc tiÔn cña c¸c nhµ l·nh ®¹o nµy, §Æng TiÓu B×nh ®· nªu râ néi hµm §CS Trung Quèc. Quan ®iÓm nµy tËp cña v¨n minh tinh thÇn: “V¨n minh tinh thÇn kh«ng nh÷ng lµ gi¸o dôc, khoa häc, trung vµo viÖc x¸c ®Þnh v¨n hãa lµ h¹t v¨n ho¸ (nh÷ng c¸i ®ã hoµn toµn cÇn nh©n c¬ b¶n cña v¨n minh tinh thÇn, Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 75
  4. nguyÔn thu ph−¬ng – chö bÝch thu cÇn ph¶i n©ng v¨n hãa lªn vÞ trÝ ngang trong nh÷ng tr−êng hîp nh¹y c¶m, ®Õn hµng víi c¸c lÜnh vùc kh¸c, ®−a v¨n hãa x¸c ®Þnh “v¨n hãa XHCN” chÝnh lµ “v¨n trë thµnh mét néi dung quan träng trong minh XHCN” ph©n biÖt víi “v¨n minh chiÕn l−îc ph¸t triÓn quèc gia cña Trung chÝnh trÞ XHCN” vµ “v¨n minh vËt chÊt Quèc. §©y chÝnh lµ t− t−ëng h¹t nh©n ®Ó XHCN”, ®· t¹o nªn mét b−íc tiÕn míi c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc Trung trong nhËn thøc cña §CS Trung Quèc vÒ Quèc tõng b−íc hoµn thiÖn hÖ thèng lÝ ph¸t triÓn v¨n hãa. Sù thay ®æi nµy ®· luËn theo h−íng ph¸ vì sù coi träng ph¸t x¸c lËp nªn lÝ luËn chØ ®¹o coi ph¸t triÓn triÓn v¨n minh vËt chÊt, xem nhÑ ph¸t v¨n hãa chÝnh lµ néi dung quan träng triÓn bÒn v÷ng, chuyÓn sang ph¸t triÓn cña ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ lµ nh©n hµi hßa gi÷a hai nÒn v¨n minh: tinh tè quan träng cña c¹nh tranh quèc lùc tæng hîp trong giai ®o¹n míi. thÇn vµ vËt chÊt. T¹i §¹i héi XV (1997) §CS Trung Quèc ®· ®i ®Õn x¸c ®Þnh 1.2.3 Hoµn thiÖn lÝ luËn ph¸t triÓn “v¨n hãa XHCN” ®ång nhÊt víi “V¨n nguån lùc v¨n hãa vµ x©y dùng v¨n ho¸ minh tinh thÇn XHCN”. Trong ®ã, kh¸i XHCN mang ®Æc s¾c Trung Quèc niÖm “V¨n minh tinh thÇn XHCN” ®−îc Nh»m thùc hiÖn môc tiªu biÕn v¨n dïng ®Ó ph©n biÖt víi “V¨n minh vËt hãa thµnh néi dung quan träng cña sù chÊt XHCN”, cßn kh¸i niÖm “V¨n hãa ph¸t triÓn, thÕ hÖ l·nh ®¹o thø 3 cña XHCN” ®−îc dïng ®Ó ph©n biÖt víi Trung Quèc do Giang Tr¹ch D©n ®øng “Kinh tÕ XHCN”, “ChÝnh trÞ XHCN. ®Çu ®· cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc trong Trªn tinh thÇn nµy, héi nghÞ ®· ®Ò xuÊt viÖc bæ sung vµ hoµn thiÖn lÝ luËn vÒ c−¬ng lÜnh c¬ b¶n cña giai ®o¹n ®Çu ph¸t ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn nguån lùc v¨n triÓn CNXH, trong ®ã môc tiªu ph¸t ho¸ XHCN. Giang Tr¹ch D©n ®· chØ râ, triÓn v¨n hãa chÝnh thøc ®−îc ®Æt ngang ph¸t triÓn v¨n hãa XHCN mang tÝnh tÇm víi môc tiªu x©y dùng kinh tÕ, d©n téc, khoa häc, ®¹i chóng ph¶i h−íng chÝnh trÞ… Tõ viÖc ph¸ vì vµ t¹o ra sù tíi hiÖn ®¹i ho¸, h−íng ra thÕ giíi vµ c©n b»ng trong ph¸t triÓn c¶ hai nÒn v¨n h−íng tíi t−¬ng lai (1997). ¤ng còng lµ minh, §¹i héi XVI ®· t¸ch néi dung ng−êi ®Ò ra t− t−ëng “ba ®¹i diÖn”, trong chÝnh trÞ ra khái kh¸i niÖm v¨n minh ®ã §CS Trung Quèc “®¹i diÖn cho tinh thÇn, ph¸t triÓn tõ lÝ luËn hai nÒn ph−¬ng h−íng tiÕn lªn cña nÒn v¨n ho¸ v¨n minh thµnh lÝ luËn vÒ ba nÒn v¨n tiªn tiÕn Trung Quèc” (2000). Theo quan minh, ®−a ra kh¸i niÖm “v¨n minh chÝnh ®iÓm cña §CS Trung Quèc, ®¹i diÖn cho trÞ XHCN” vµ ®Æt ra nhiÖm vô “X©y ph−¬ng h−íng tiÕn lªn cña v¨n ho¸ tiªn dùng v¨n minh chÝnh trÞ XHCN”, ngang tiÕn Trung Quèc chÝnh lµ s¸ng t¹o vµ hµng víi x©y dùng v¨n minh tinh thÇn” ph¸t triÓn v¨n ho¸ XHCN ®Æc s¾c Trung vµ “X©y dùng v¨n minh vËt chÊt”(4). Nh− Quèc, ®¸p øng yªu cÇu v¨n ho¸ tinh vËy, sù thay ®æi tõ viÖc coi v¨n hãa chØ lµ thÇn ngµy cµng cao cña quÇn chóng nh©n d©n, thóc ®Èy tiÕn bé toµn diÖn x· mét lÜnh vùc n»m trong ph¹m vi “v¨n héi d−íi sù chØ ®¹o cña chñ nghÜa M¸c. minh tinh thÇn”, dÔ bÞ “chÝnh trÞ hãa” Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 76
  5. 60 n¨m ph¸t triÓn v¨n hãa Trung Quèc… Nh− vËy, viÖc §CS Trung Quèc coi v¨n Quèc. Trong b¶n b¸o c¸o chÝnh trÞ, ho¸ lµ kÕt tinh cña tiÕn bé v¨n minh Giang Tr¹ch D©n ®· tr×nh bµy mét c¸ch nh©n lo¹i, ®¹i diÖn cho ph−¬ng h−íng hÖ thèng vÊn ®Ò x©y dùng v¨n hãa tiÕn lªn cña v¨n ho¸ tiªn tiÕn ®· t¹o XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc, ®−a ra ®éng lùc tinh thÇn vµ hç trî trÝ tuÖ cho c−¬ng lÜnh c¬ b¶n vÒ x©y dùng v¨n hãa sù tiÕn bé cña x· héi Trung Quèc. Bªn giai ®o¹n ®Çu CNXH cña Trung Quèc. c¹nh ®ã, qu¸ tr×nh thay ®æi vÒ nhËn thøc ¤ng chØ ra r»ng: “V¨n ho¸ XHCN mang ®i ®Õn x¸c ®Þnh søc s¶n xuÊt lµ ®éng lùc ®Æc s¾c vËt chÊt cña Trung Quèc, nh×n c¨n b¶n cña ph¸t triÓn v¨n ho¸, còng lµ tõ gãc ®é néi dung chÝnh, th× ®ång nhÊt tiªu chuÈn c¨n b¶n cña v¨n ho¸ tiªn tiÕn víi v¨n minh tinh thÇn XHCN mµ chóng chÝnh lµ thay ®æi c¨n b¶n vÒ t− duy ph¸t ta ®Ò x−íng tõ c¶i c¸ch më cöa ®Õn nay. triÓn gióp §CS Trung Quèc tõng b−íc V¨n ho¸ so s¸nh víi kinh tÕ, chÝnh trÞ n©ng cao vÞ trÝ, vai trß v¨n hãa trong còng nh− v¨n minh tinh thÇn so víi v¨n viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ, minh vËt chÊt. X©y dùng nÒn v¨n ho¸ chÝnh trÞ, biÕn v¨n hãa thµnh lùc l−îng XHCN mang ®Æc s¾c Trung Quèc, tøc lµ quan träng ®Ó tËp hîp søc m¹nh toµn lÊy Chñ nghÜa M¸c lµm chØ ®¹o, lÊy gi¸o d©n. dôc c«ng d©n cã lý t−ëng, cã ®¹o ®øc, cã Trªn c¬ së x¸c ®Þnh v¨n hãa lµ mét v¨n ho¸, cã kû luËt lµm môc tiªu ®Ó ph¸t nguån lùc quan träng cña sù ph¸t triÓn, triÓn h−íng tíi hiÖn ®¹i ho¸, h−íng tíi ngµy 1-7-1991, trong bµi ph¸t biÓu kû thÕ giíi, h−íng tíi t−¬ng lai, nÒn v¨n niÖm 70 n¨m ngµy thµnh lËp §¶ng Céng ho¸ x· héi chñ nghÜa mang tÝnh ®¹i s¶n Trung Quèc, Tæng bÝ th− Giang chóng, khoa häc vµ d©n téc”(6). Cã thÓ Tr¹ch D©n ®· nªu ra kh¸i niÖm “V¨n thÊy, C−¬ng lÜnh ®· kÕt hîp gi÷a t− ho¸ XHCN mang ®Æc s¾c Trung Quèc”. t−ëng v¨n ho¸ ®¹i chóng - khoa häc - Trong ®ã, b−íc ®Çu kh¸i qu¸t lÝ luËn vµ d©n téc cña Mao Tr¹ch §«ng vµ t− t−ëng nh÷ng néi dung chñ yÕu vÒ x©y dùng “h−íng tíi hiÖn ®¹i ho¸, h−íng tíi thÕ v¨n hãa XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc, «ng giíi, h−íng tíi t−¬ng lai” mµ §Æng TiÓu chØ ra r»ng: “v¨n hãa XHCN ®Æc s¾c B×nh ®Ò xuÊt, ®Ó ®−a ra mét néi hµm Trung Quèc ph¶i lÊy chñ nghÜa M¸c - toµn diÖn h¬n cho lÝ luËn vÒ nÒn v¨n ho¸ Lªnin, t− t−ëng Mao Tr¹ch §«ng lµm t− XHCN mang ®Æc s¾c Trung Quèc, chØ râ t−ëng chØ ®¹o, kiªn tr× ph−¬ng h−íng h¬n môc tiªu chiÕn l−îc vµ nhiÖm vô c¨n “phôc vô nh©n d©n, phôc vô CNXH” vµ b¶n trong x©y dùng v¨n ho¸ giai ®o¹n ph−¬ng ch©m ‘tr¨m hoa ®ua në, tr¨m ®Çu chñ nghÜa x· héi ë Trung Quèc. nhµ ®ua tiÕng”, kÕ tôc vµ ph¸t huy v¨n 1.2.4. X¸c lËp chiÕn l−îc ph¸t triÓn hãa truyÒn thèng −u tó cña d©n téc, thÓ v¨n hãa toµn diÖn - khoa häc hiÖn tinh thÇn thêi ®¹i XHCN...”(5). Tuy Tõ §¹i héi XVI (n¨m 2002) cho ®Õn nhiªn, §¹i héi XV cña §CS Trung Quèc nay, trªn c¬ së ph¸n ®o¸n mét c¸ch khoa (th¸ng 9-1997) míi ®−îc xem lµ mèc häc t×nh h×nh trong n−íc vµ quèc tÕ, ®i quan träng trong viÖc h×nh thµnh lý luËn s©u ph©n tÝch nhiÖm vô chiÕn l−îc trong x©y dùng v¨n hãa XHCN ®Æc s¾c Trung Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 77
  6. nguyÔn thu ph−¬ng – chö bÝch thu ph¸t triÓn ®Êt n−íc, thÕ hÖ l·nh ®¹o thø míi nµy ®· cung cÊp c¬ së lÝ luËn quan 4 cña Trung Quèc ®øng ®Çu lµ Tæng BÝ träng cho viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l−îc, c¶i th− Hå CÈm §µo ®· ®Ò xuÊt “Quan ®iÓm c¸ch thÓ chÕ vµ thùc thi chÝnh s¸ch ph¸t ph¸t triÓn v¨n ho¸ míi” nh»m ®Þnh triÓn v¨n ho¸ qua tõng thêi kú ph¸t h−íng râ h¬n ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn triÓn cña ®Êt n−íc. v¨n hãa cña Trung Quèc. VÒ c¬ b¶n, 2. Thùc tiÔn c¶i c¸ch thÓ chÕ v thùc quan ®iÓm nµy tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò: thi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn v¨n hãa gi¶i phãng vµ ph¸t triÓn søc s¶n xuÊt ViÖc x¸c ®Þnh v¨n hãa nh− lµ mét v¨n ho¸, x©y dùng v¨n ho¸ tiªn tiÕn nguån lùc, øng xö víi v¨n hãa nh− c¸c XHCN, x©y dùng v¨n ho¸ hµi hoµ nhãm ngµnh nghÒ thø nhÊt (n«ng l©m XHCN, n©ng cao quyÒn lùc mÒm v¨n ng− nghiÖp), ngµnh nghÒ thø hai( c«ng ho¸ Trung Quèc... §©y chÝnh lµ lÝ luËn nghiÖp vµ x©y dùng) ®· khiÕn cho c«ng khung ®−îc sö dông ®Ó x©y dùng “C−¬ng cuéc c¶i c¸ch thÓ chÕ vµ thùc thi c¸c yÕu quy ho¹ch ph¸t triÓn v¨n ho¸ thêi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn v¨n hãa cña Trung kú KÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø m−êi mét” Quèc ®i vµo chiÒu s©u, cã t¸c ®éng tÝch (th¸ng 9 n¨m 2006). Víi nh÷ng néi dung cùc tíi qu¸ tr×nh gi¶i phãng vµ ph¸t c¬ b¶n ®−îc ®Ò cËp tíi, ®ã lµ: “kh«ng triÓn søc s¶n xuÊt v¨n hãa, më réng ngõng ®i s©u nhËn thøc vÒ vÞ trÝ, ph−¬ng kh«ng gian ph¸t triÓn cho c¸c nghµnh, h−íng, ®éng lùc, ®−êng lèi t− t−ëng, côc c¸c tËp ®oµn v¨n hãa, tõ ®ã ®−a c¸c diÖn vµ môc ®Ých trong ph¸t triÓn v¨n ngµnh nghÒ v¨n hãa b−íc vµo thêi kú ho¸, ph¸ vì mäi quan niÖm t− t−ëng, ph¸t triÓn nhanh chãng, ®ãng gãp ®¸ng c¸ch lµm, quy ®Þnh vµ trë ng¹i mang kÓ cho sù ph¸t triÓn chung cña Trung tÝnh thÓ chÕ, c¬ chÕ trong ph¸t triÓn v¨n Quèc. Tuy nhiªn, bªn c¹nh thµnh c«ng, ho¸, kh«ng ngõng gi¶i phãng vµ ph¸t mét sè vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh triÓn søc s¶n xuÊt v¨n ho¸, thóc ®Èy sù nhËn thøc ®· ®em l¹i nh÷ng bÊt cËp ph¸t triÓn hµi hoµ gi÷a kinh tÕ, chÝnh trong viÖc thùc hiÖn c¶i c¸ch thÓ chÕ vµ trÞ, x· héi”(7), b¶n C−¬ng yÕu ®· cho thÊy thùc thi chÝnh s¸ch, g©y c¶n trë ®Õn sù b−íc tiÕn míi trong nhËn thøc cña ph¸t triÓn cña v¨n hãa trong tiÕn tr×nh Trung Quèc vÒ vai trß vµ ®Þa vÞ ngµy c¶i c¸ch më cöa vµ héi nhËp cña Trung cµng quan träng cña v¨n ho¸ trong c¹nh Quèc. tranh quèc lùc tæng hîp. 2.1. Thµnh tùu Nh− vËy, trong 60 n¨m qua, §CS Trung Quèc ®· kh«ng ngõng ®i s©u vµ 2.1.1. C¶i c¸ch thÓ chÕ v¨n hãa ®· “cëi trãi” vµ t¨ng c−êng søc sèng cho sù ph¸t ngµy mét hoµn thiÖn h¬n hÖ thèng lÝ triÓn cña v¨n hãa luËn vÒ ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô, vai trß, vÞ trÝ cña sù nghiÖp ph¸t triÓn v¨n Trong thêi kú kinh tÕ kÕ ho¹ch, Trung ho¸ XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc trong Quèc ®· thùc hiÖn thÓ chÕ qu¶n lý v¨n ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr−êng vµ héi nhËp ho¸ do Nhµ n−íc bao cÊp vµ qu¶n lý hoµn toµn. ThÓ chÕ nµy trªn thùc tÕ quèc tÕ. Thµnh qu¶ cña qu¸ tr×nh ®æi Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 78
  7. 60 n¨m ph¸t triÓn v¨n hãa Trung Quèc… còng ®· ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc nhÊt ChÝnh phñ thµnh lËp vµ ®¬n vÞ ®−îc ®Þnh trong viÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ChÝnh phñ hç trî. Nh÷ng ®¬n vÞ míi do v¨n hãa, song do qu¸ chó träng vµo môc ChÝnh phñ lËp, ®−îc ®Çu t− nguån vèn tiªu ph¸t triÓn v¨n hãa nh»m phôc vô vµ x©y dùng toµn lùc, ho¹t ®éng theo yªu chÝnh trÞ nªn thÓ chÕ nµy ®· t¹o ra c¸c cÇu nhiÖm vô míi. C¸c ®¬n vÞ ®−îc chÝnh rµo c¶n bÊt lîi, k×m h·m søc s¸ng t¹o phñ hç trî tµi chÝnh ®−îc x¸c ®Þnh râ cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp v¨n ho¸ vµ v¨n nhiÖm vô, thùc hiÖn c¸c h¹ng môc do nghÖ sü. Tõ khi c¶i c¸ch më cöa, Trung ChÝnh phñ giao. Tuy nhiªn, bªn c¹nh sù Quèc còng b¾t tay vµo thùc hiÖn c«ng hç trî cña ChÝnh phñ, b¶n th©n c¸c ®¬n cuéc c¶i c¸ch thÓ chÕ v¨n hãa. Môc tiªu vÞ còng ph¶i tiÕn hµnh c¶i c¸ch s©u s¾c c¨n b¶n cña c¶i c¸ch thÓ chÕ lµ c¶i c¸ch vµ tÝch cùc chuyÓn ®æi c¬ chÕ. ph−¬ng thøc qu¶n lý v¨n hãa, nh»m §èi víi c¸c ®¬n vÞ v¨n ho¸ cã tÝnh t¨ng c−êng søc sèng cho sù nghiÖp ph¸t kinh doanh, Trung Quèc tiÕn hµnh triÓn v¨n ho¸. Qu¸ tr×nh c¶i c¸ch tËp chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ doanh nghiÖp trung vµo 3 vÊn ®Ò c¬ b¶n: v¨n ho¸ theo h−íng x©y dùng chÕ ®é Thø nhÊt, x· héi hãa ho¹t ®éng v¨n doanh nghiÖp hiÖn ®¹i. Râ rµng, viÖc hãa, tõ c¬ chÕ Nhµ n−íc bao cÊp hoµn toµn thùc hiÖn c¶i c¸ch c¬ chÕ néi bé ®· gãp chuyÓn sang Nhµ n−íc kÕt hîp víi tËp thÓ, phÇn ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc cña c¬ c¸ nh©n cïng qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng v¨n chÕ thÞ tr−êng trong ph¸t triÓn v¨n hãa, hãa. Sù thay ®æi nµy ®· tõng b−íc t¹o ®iÒu x©y dùng c¬ chÕ kinh doanh, c¬ chÕ sö kiÖn cho sù ph¸t triÓn ®a d¹ng trong lÜnh dông nh©n lùc, c¬ chÕ ph©n phèi vµ c¬ vùc v¨n hãa cña Trung Quèc. chÕ l·nh ®¹o nghÖ thuËt hîp lý, qua ®ã Thø hai, kiÖn toµn c¬ chÕ qu¶n lý v¨n t¨ng c−êng søc sèng cho c¸c ho¹t ®éng hãa theo hai h−íng. H−íng thø nhÊt, tõ v¨n hãa cña Trung Quèc. chç nhµ n−íc qu¶n lý hoµn toµn sang trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng cïng qu¶n lý 2.1.2. §iÒu chØnh cã träng t©m hÖ quy tr×nh ho¹t ®éng v¨n hãa. H−íng thø thèng chÝnh s¸ch ®· gi¶i phãng vµ ph¸t hai, tõ chç qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng v¨n triÓn søc s¶n xuÊt v¨n hãa, tõng b−íc n©ng cao søc m¹nh mÒm v¨n hãa hãa theo chØ thÞ, nghÞ quyÕt sang qu¶n lý Trung Quèc theo ph¸p luËt. Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi ®· tõng b−íc t¹o sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh ChÝnh s¸ch thÞ tr−êng v¨n hãa ®· cho thÞ tr−êng v¨n hãa Trung Quèc. t¨ng c−êng søc c¹nh tranh cña v¨n hãa Thø ba, tiÕp tôc c¶i c¸ch c¬ chÕ vËn Trung Quèc hµnh néi bé. Qu¸ tr×nh c¶i c¸ch nµy vÒ §Ó phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn c¬ b¶n tËp trung vµo c¸c ®¬n vÞ v¨n hãa v¨n hãa, ChÝnh phñ Trung Quèc ®· ban c«ng Ých vµ c¸c ®¬n vÞ mang tÝnh kinh hµnh vµ ®iÒu chØnh hµng lo¹t c¸c chÝnh doanh. ViÖc c¶i c¸ch ®· ph©n c¸c ®¬n vÞ s¸ch cã liªn quan ®Õn thÞ tr−êng v¨n v¨n hãa c«ng Ých thµnh 2 lo¹i: ®¬n vÞ do hãa, ®Æt träng t©m vµo viÖc s¶n xuÊt vµ Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 79
  8. nguyÔn thu ph−¬ng – chö bÝch thu tiªu dïng c¸c s¶n phÈm v¨n hãa. Trong ®a d¹ng, ®¸p øng nhu cÇu th−ëng thøc ®ã, næi bËt lµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî ®Çu v¨n hãa cho mäi ng−êi d©n(8). vµo, chÝnh s¸ch thuÕ vµ gi¸ c¶, chÝnh ChÝnh s¸ch s¶n nghiÖp v¨n hãa ®· s¸ch chèng ®éc quyÒn,... Trong lÜnh vùc t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng nghiÖp v¨n hãa ®Çu t− nghiªn cøu ph¸t triÓn, Trung ph¸t triÓn ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù ph¸t Quèc chñ tr−¬ng c¶i c¸ch vµ n©ng cao triÓn kinh tÕ x· héi n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña c¸c ViÖc coi v¨n hãa lµ mét “ngµnh” n»m tr−êng, viÖn, trung t©m nghiªn cøu, trong nhãm ngµnh nghÒ thø ba – dÞch ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm v¨n hãa chñ lùc vô, øng xö víi v¨n hãa nh− víi c¸c nhãm ®−îc Bé V¨n hãa c«ng nhËn. C¸c chÝnh ngµnh nghÒ thø nhÊt - n«ng l©m ng− s¸ch míi nµy nh»m gi¶m ®i thÕ mÊt c©n nghiÖp, ngµnh nghÒ thø hai – c«ng ®èi gi÷a hai nguån: s¶n phÈm v¨n hãa nghiÖp vµ x©y dùng ®· khiÕn cho c¸c néi ®Þa vµ ngo¹i nhËp, ®ång thêi thÓ hiÖn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn träng ®iÓm s¶n xu h−íng ph¸t triÓn cã lîi cho thÞ tr−êng nghiÖp v¨n hãa ®i vµo chiÒu s©u, cã t¸c v¨n hãa Trung Quèc. ®éng tÝch cùc tíi gi¶i phãng vµ ph¸t ChÝnh s¸ch ®Çu t− cho v¨n hãa c«ng triÓn søc s¶n xuÊt v¨n hãa, më réng céng ®· t¹o nªn diÖn m¹o míi cho h¹ kh«ng gian ph¸t triÓn cho c¸c ngµnh, c¸c tÇng v¨n hãa Trung Quèc tËp ®oµn v¨n hãa cã søc c¹nh tranh cao, Tõ khi tiÕn hµnh c¶i c¸ch më cöa, sù tõ ®ã ®−a s¶n nghiÖp v¨n ho¸ cña Trung ®Çu t− m¹nh vµ cã träng ®iÓm cña Nhµ Quèc b−íc vµo thêi kú ph¸t triÓn nhanh n−íc vµo c¸c h¹ng môc, c«ng tr×nh v¨n chãng ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho sù ph¸t hãa c«ng céng ®· t¹o nªn diÖn m¹o míi triÓn chung cña Trung Quèc. Theo thèng cho c¬ së h¹ tÇng v¨n hãa Trung Quèc. kª tõ Côc thèng kª Trung Quèc, tÝnh ®Õn Hµng lo¹t r¹p h¸t cã kiÕn tróc mang cuèi n¨m 2007, c¶ n−íc cã tæng céng ®Ëm d¸ng nÐt v¨n hãa Trung Quèc 2856 ®oµn biÓu diÔn nghÖ thuËt; 151,18 nh−ng kh«ng kÐm phÇn hiÖn ®¹i ®· ®−îc triÖu thuª bao c¸p; 26,16 triÖu thuª bao kh¸nh thµnh, nh−: Nhµ h¸t lín quèc gia, truyÒn h×nh; ph¸t thanh tæng hîp ®· Nhµ h¸t kÞch Mai Lan Ph−¬ng… Bªn phñ sãng 95,4% d©n sè; truyÒn h×nh tæng c¹nh ®ã, nhiÒu c«ng tr×nh v¨n ho¸ chÊt hîp phñ sãng 96,6% d©n sè; xuÊt b¶n l−îng cao còng ®· liªn tiÕp mäc lªn ë c¸c 43,9 tû tê b¸o, t¹p chÝ c¸c lo¹i, 2,9 tû tËp tØnh, nh−: Trung t©m nghÖ thuËt cña tØnh san c¸c lo¹i, 6,6 tû quyÓn (tê) s¸ch h×nh. Hå B¾c, nhµ h¸t lín CÇm §µi ë Vò H¸n, Nh÷ng s¶n phÈm v¨n hãa tõ c¸c ngµnh Trung t©m v¨n ho¸ thÓ dôc thÓ thao thµnh nghÒ nµy ®−îc ®¸nh gi¸ lµ phong phó, phè Kinh M«n … Theo thèng kª, ®Õn n¨m ®Æc s¾c chiÕm mét phÇn quan träng 2007, Trung Quèc víi 3.171 nhµ v¨n ho¸, trong tæng gi¸ trÞ gia t¨ng 9.632,8 tû 2.825 th− viÖn c«ng céng, 1.798 b¶o tµng... NDT cña nhãm ngµnh nghÒ thø 3(9). ®· t¹o nªn kh«ng gian v¨n ho¸ c«ng céng §iÒu nµy cho thÊy râ sù thµnh c«ng b−íc Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 80
  9. 60 n¨m ph¸t triÓn v¨n hãa Trung Quèc… x©y dùng mét x· héi thÞnh v−îng hµi ®Çu cña Trung Quèc trong lÜnh vùc ph¸t hoµ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. Cã thÓ nãi, triÓn c¸c ngµnh nghÒ v¨n hãa. ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn, vÊn ®Ò b¶o tån v¨n ChÝnh s¸ch b¶o tån vµ ph¸t huy ho¸ ®−îc ®−a vµo mét v¨n kiÖn chÝnh trÞ truyÒn thèng v¨n hãa d©n téc ®−îc coi quan träng cña §¶ng Céng s¶n Trung träng ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ Quèc. Theo ®ã, sÏ thùc hiÖn kÕ ho¹ch trong c«ng t¸c b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa ®Õn n¨m 2010 hoµn thiÖn s¬ bé chÕ ®é Trung Quèc ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o vÖ di s¶n v¨n ho¸, ®Õn n¨m 2015 c¬ ph©n cÊp b¶o vÖ v¨n vËt, quy ®Þnh râ b¶n sÏ h×nh thµnh hÖ thèng b¶o vÖ di tr¸ch nhiÖm tr−íc tiªn thuéc vÒ Nhµ s¶n toµn diÖn cã tÝnh minh b¹ch cao, cã n−íc, tiÕp ®ã, yªu cÇu c¸c cÊp chÝnh gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n hãa vµ khoa häc. quyÒn ®−a c«ng t¸c b¶o vÖ v¨n vËt vµo ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn v¨n hãa theo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña h−íng g¾n víi du lÞch ®· n©ng cao søc ®Þa ph−¬ng. §ång thêi còng nhÊn m¹nh m¹ng tæng hîp quèc gia vµ søc m¹nh nghÜa vô b¶o vÖ cña céng ®ång, huy ®éng mÒm cña v¨n hãa Trung Quèc lùc l−îng cña toµn x· héi tham gia c«ng Trung Quèc cã truyÒn thèng lÞch sö t¸c b¶o vÖ v¨n vËt. §Ò c−¬ng vÒ ch−¬ng v¨n hãa l©u ®êi, nÕu cã thÓ kÕt hîp khai tr×nh: “Mçi ng−êi ®Òu cã tr¸ch nhiÖm b¶o th¸c tèt, v¨n hãa sÏ mang l¹i lîi Ých to vÖ di s¶n v¨n hãa cña ®Êt n−íc” do Bé lín th«ng qua viÖc phèi hîp víi ho¹t V¨n hãa vµ Côc Di s¶n c«ng bè tõ n¨m ®éng du lÞch. N¾m b¾t thÕ m¹nh trªn, 1989, ®−îc qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn trong ChÝnh phñ Trung Quèc ®· chñ tr−¬ng c¶ n−íc. C¸c viÖn b¶o tµng, nhµ t−ëng phèi hîp ®ång bé vµ hiÖu qu¶ gi÷a hai niÖm vµ c¸c c¬ quan b¶o vÖ di s¶n v¨n lÜnh vùc trªn, coi ®ã lµ mét trong nh÷ng hãa ®· më cöa ®ãn c«ng chóng vµ cung vÊn ®Ò träng t©m cña qu¸ tr×nh x· héi cÊp nhiÒu ch−¬ng tr×nh vÒ b¶o vÖ di s¶n hãa v¨n hãa. Nh− vËy, ngoµi c¸c chÝnh v¨n hãa. H¬n n÷a, b¸o chÝ, th«ng luËn s¸ch b¶o tån di tÝch v¨n hãa, duy tr× vµ vµ c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ph¸t triÓn ho¹t ®éng b¶o tµng v.v., kh¸c còng ®Ò cËp nhiÒu tíi tÇm quan Trung Quèc còng ®−a c¸c ho¹t ®éng v¨n träng vµ gi¸ trÞ lÞch sö, thÈm mü vµ khoa hãa, nhÊt lµ v¨n hãa truyÒn thèng vµo häc cña di s¶n v¨n hãa Trung Quèc. kinh doanh du lÞch. VÒ ph−¬ng diÖn nµy, NhiÒu tê b¸o lín ®· cã chuyªn môc vÒ Trung Quèc ban hµnh c¸c quy ®Þnh phèi luËt b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa víi nhiÒu bµi hîp, hç trî kinh doanh gi÷a hai lÜnh vùc viÕt vÒ vÊn ®Ò b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa. §Æc phï hîp víi t×nh h×nh míi. Ngµy nay, biÖt tõ sau khi gia nhËp WTO, c«ng t¸c bÊt k× du kh¸ch nµo tíi th¨m quan t¹i b¶o tån, ph¸t huy vµ qu¶ng b¸ di s¶n c¸c khu du lÞch, khu nghØ m¸t träng v¨n ho¸ d©n téc cña Trung Quèc cµng ®iÓm cña Trung Quèc, bªn c¹nh viÖc ®−îc coi träng. B¸o c¸o chÝnh trÞ cña §¹i mua s¾m c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü héi XVII ®· nªu râ, Trung Quèc sÏ ®Èy nghÖ ®Æc s¾c, ®Òu cã thÓ th−ëng thøc c¸c m¹nh b¶o tån v¨n ho¸ trong qu¸ tr×nh ®iÖu móa truyÒn thèng, c¸c lµn ®iÖu d©n Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 81
  10. nguyÔn thu ph−¬ng – chö bÝch thu ca mang ®Ëm b¶n s¾c Trung Hoa. §èi qu¶ x· héi. HÖ qu¶ lµ c¸c c¬ quan qu¶n víi c¸c d©n téc thiÓu sè, Trung −¬ng ®· lý v¨n hãa Trung Quèc ®ang ph¶i chËt kÕt hîp víi ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn nhiÒu vËt chèng ®ì víi sù x©m lÊn å ¹t cña c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé s¶n xuÊt vµ bao tiªu Ên phÈm v¨n hãa kh«ng lµnh m¹nh s¶n phÈm v¨n hãa, ®−a vµo khai th¸c ®ang x©m h¹i vµ lµm ®¶o lén c¸c gi¸ trÞ chung víi thÞ tr−êng du lÞch. C¸c ho¹t d©n téc truyÒn thèng tèt ®Ñp. Dï ®· nç ®éng nµy ®· ph¸t huy vai trß quan träng lùc rÊt nhiÒu, song cho ®Õn nay, Trung trong viÖc giíi thiÖu s¶n phÈm v¨n hãa Quèc vÉn ch−a gi¶i quyÕt triÖt ®Ó ®−îc −u tó cña Trung Quèc, tõng b−íc qu¶ng viÖc ng¨n chÆn c¸c Ên phÈm kh«ng lµnh b¸ h×nh ¶nh cña Trung Quèc ra thÕ giíi. m¹nh trªn thÞ tr−êng. Phim ¶nh b¹o lùc, t¹p chÝ khiªu d©m xuÊt hiÖn c«ng khai 2.2. Nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trªn thÞ tr−êng s¸ch b¸o, c¸c kÞch b¶n, 2.2.1. C¶i c¸ch thÓ chÕ v¨n hãa cña c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt kinh ®iÓn bÞ Trung Quèc cßn nãng véi, ch¹y theo lîi xuyªn t¹c, trang web cæ xóy cho sù cëi Ých kinh tÕ vµ xem nhÑ hiÖu qu¶ x· héi më th¸i qu¸ vÒ ®êi sèng t×nh dôc còng Më cöa héi nhËp ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho xuÊt hiÖn trµn lan trªn m¹ng. §©y lµ hÖ Trung Quèc tiÕp thu nh÷ng kinh nghiÖm qu¶ tÊt yÕu cña mét x· héi ®ang trong ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña thÕ giíi, nh−ng qu¸ tr×nh héi nhËp, g©y t¸c ®éng xÊu tíi ®ång thêi còng khã tr¸nh khái viÖc du sù æn ®Þnh vÒ x· héi vµ sù lµnh m¹nh nhËp nh÷ng ¶nh h−ëng tiªu cùc cña v¨n cña nÒn v¨n hãa Trung Hoa. ho¸ ph−¬ng T©y, ®ßi hái viÖc c¶i c¸ch thÓ 2.2.2. Nh÷ng bÊt cËp trong qu¸ tr×nh chÕ v¨n hãa ph¶i ®−îc tiÕn hµnh toµn ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ®· khiÕn v¨n hãa diÖn, s©u réng vµ linh ho¹t. Nh−ng, trªn Trung Quèc ch−a thùc sù ph¸t huy hÕt thùc tÕ, Trung Quèc vÉn ch−a x©y dùng søc m¹nh toµn diÖn ®−îc hÖ thèng lý luËn c¶i c¸ch v¨n ho¸ C«ng nghiÖp v¨n hãa ch−a h×nh thµnh khoa häc vµ toµn diÖn. Do ®ã, viÖc c¶i ®−îc −u thÕ tæng thÓ c¸ch v¨n ho¸ t¹i Trung Quèc vÉn gÆp nhiÒu bÊt cËp vµ ph¶i thùc hiÖn l¹i ë MÆc dï ®· cã nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng nhiÒu kh©u. NÕu so s¸nh víi c¶i c¸ch kÓ, song nh×n chung, theo ®¸nh gi¸ cña kinh tÕ th× c¶i c¸ch thÓ chÕ v¨n ho¸ diÔn chóng t«i, c«ng nghiÖp v¨n hãa cña ra cßn chËm, ch−a cã chiÒu s©u. C¸c nhµ Trung Quèc tõ khi tiÕn hµnh c¶i c¸ch më nghiªn cøu cho r»ng, viÖc c¶i c¸ch thÓ cöa ®Õn nay, vÉn ch−a ph¸t triÓn ®Çy chÕ v¨n ho¸ ë Trung Quèc tuy ®−îc tiÕn ®ñ, n¨ng lùc tù chñ s¸ng t¹o ch−a m¹nh, hµnh rÇm ré, nh−ng hiÖu qu¶ vÉn ch−a thiÕu nh÷ng s¶n phÈm v¨n hãa d©n téc cao. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do ngµnh cã th−¬ng hiÖu næi tiÕng. Sè l−îng vµ v¨n ho¸ ch−a cã mét quy ho¹ch tæng thÓ, chÊt l−îng cña c¸c s¶n phÈm v¨n hãa vµ nh÷ng biÖn ph¸p ®ång bé, dÉn ®Õn viÖc dÞch vô vÉn ch−a ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu thùc hµnh c¶i c¸ch mang tÝnh nãng véi, cÇu v¨n hãa tinh thÇn ngµy cµng t¨ng ch¹y theo lîi Ých kinh tÕ, xem nhÑ hiÖu cña nh©n d©n. Trong khi c¸c n−íc ph¸t Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 82
  11. 60 n¨m ph¸t triÓn v¨n hãa Trung Quèc… thÞ, sinh ho¹t v¨n hãa cña ®«ng ®¶o triÓn nh− Mü, NhËt tá râ −u thÕ khoa n«ng d©n cßn thiÕu thèn. §Çu t− cho c¸c häc kü thuËt vµ c¸c nÐt ®Æc thï v¨n hãa lÜnh vùc v¨n hãa - x· héi cña Trung trong c¸c s¶n phÈm v¨n hãa th× c¸c s¶n Quèc kh«ng b¾t kÞp víi nhÞp ®é t¨ng cña nghiÖp v¨n hãa Trung Quèc víi kÕt cÊu tæng ng©n s¸ch nhµ n−íc. Trong qu¸ s¶n phÈm ®¬n nhÊt, thiÕu quan hÖ s¶n tr×nh thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch v¨n hãa, xuÊt liªn hoµn, hµm l−îng kü thuËt Trung Quèc ®· tËn dông tèt −u thÕ vÒ vÞ thÊp, n¨ng lùc s¸ng t¹o kh«ng ®ñ, ý thøc trÝ ®Þa lý còng nh− −u thÕ vÒ c¸c nguån b¶o hé b¶n quyÒn tri thøc kÐm ®· ch−a lùc kh¸c cña khu vùc miÒn §«ng vµ thÓ hiÖn ®−îc hÕt tÝnh ®a d¹ng, tÝnh d©n duyªn h¶i ven biÓn vµ thµnh thÞ, biÕn téc cña v¨n hãa trong qu¸ tr×nh tham ®©y thµnh tÊm g−¬ng s¸ng trong ph¸t gia c¹nh tranh quyÕt liÖt vµo thÞ tr−êng triÓn v¨n hãa. Tuy nhiªn, hÖ lôy cña viÖc v¨n hãa quèc tÕ. ®Çu t− ph¸t triÓn cã −u tiªn nµy l¹i cµng Sau 30 n¨m tiÕn hµnh c¶i c¸ch më khoÐt s©u h¬n kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn cöa vµ héi nhËp quèc tÕ, Trung Quèc vÉn v¨n hãa t¹i c¸c vïng miÒn. SÏ thËt khã cßn lóng tóng trong viÖc x¸c ®Þnh chÊt v−¬n lªn, khi miÒn T©y vèn ®· l¹c hËu l−îng c¸c s¶n phÈm v¨n hãa vµ dÞch vô vµ c¸c vïng n«ng th«n víi gÇn 900 triÖu v¨n hãa. §iÒu nµy ®· ¶nh h−ëng rÊt n«ng d©n vèn ®· nghÌo ®ãi nay l¹i ph¶i nhiÒu tíi nhu cÇu v¨n hãa tinh thÇn vËt lén nhiÒu h¬n víi mÊt ®Êt, mÊt dÇn ®ang ngµy cµng t¨ng cña ng−êi d©n sù b¶o hé cña nhµ n−íc – nh÷ng th¸ch Trung Quèc còng nh− nhu cÇu muèn thøc thùc tÕ ®Æt ra tõ viÖc Trung Quèc th−ëng thøc v¨n hãa Trung Quèc cña c¶i c¸ch më cöa ®Æt träng t©m vµo ph¸t thÕ giíi. Ngoµi ra, viÖc Trung Quèc ®¸nh triÓn kinh tÕ mµ xem nhÑ ph¸t triÓn bÒn thuÕ nhËp khÈu kh¸ cao ®èi víi c¸c Ên v÷ng. §©y lµ mét bµi to¸n nan gi¶i ®èi phÈm v¨n hãa n−íc ngoµi phÇn nµo còng víi Trung Quèc trong thêi gian tíi, ®Æc h¹n chÕ nhu cÇu ®−îc th−ëng thøc v¨n biÖt lµ trong lÜnh vùc ph¸t triÓn v¨n hãa hãa thÕ giíi cña thÞ tr−êng trong n−íc. K Õt luËn Sù ph¸t triÓn v¨n hãa ch−a c©n ®èi Nh− vËy, tr¶i qua chÆng ®−êng 60 gi÷a c¸c vïng miÒn n¨m, §CS Trung Quèc ®· kh«ng ngõng Trong khi tËp trung cao ®é cho c¸c ®i s©u nhËn thøc tÝnh quy luËt trong x©y môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, Trung Quèc dùng v¨n ho¸ XHCN ®Æc s¾c Trung ®· cã phÇn xem nhÑ c¸c môc tiªu ph¸t Quèc, tõ chç kh«ng rµnh m¹ch trong triÓn x· héi. HÖ qu¶ lµ kÓ tõ nh÷ng n¨m viÖc x¸c ®Þnh vai trß thùc sù cña v¨n 1990 trë ®i, nhiÒu th¸ch thøc míi ®· hãa, ®Õn x¸c ®Þnh v¨n ho¸ võa cung cÊp xuÊt hiÖn cïng víi qu¸ tr×nh c¶i c¸ch. §ã ®éng lùc tinh thÇn to lín cho sù ph¸t lµ, sù ph¸t triÓn chªnh lÖch gi÷a c¸c triÓn toµn diÖn, ®ång thêi còng lµ néi vïng miÒn, miÒn Trung, miÒn T©y l¹c dung, lµ nguån lùc quan träng cña sù hËu h¬n miÒn §«ng, chªnh lÖch thu ph¸t triÓn. Tõ ®ã, ®· cung cÊp thµnh qu¶ nhËp qu¸ lín gi÷a d©n n«ng th«n vµ lý luËn phong phó cho viÖc x©y dùng thµnh thÞ, n«ng th«n l¹c hËu h¬n thµnh Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 83
  12. nguyÔn thu ph−¬ng – chö bÝch thu (9) Theo sè liÖu cña côc thèng kª n−íc chiÕn l−îc ph¸t triÓn v¨n ho¸ quèc gia CHND Trung Hoa ngµy 28/2/08. Nguån: qua tõng thêi kú. MÆc dï, tõ nhËn thøc http://www.stats.gov.cn/tjgb/ndtjgb/qgndtjgb/ ®Õn thùc tiÔn vÉn cßn tån t¹i nh÷ng bÊt t20090226_402540710.htm cËp, song vÒ c¬ b¶n, viÖc øng xö víi v¨n hãa nh− lµ mét ngµnh nghÒ, ®· khiÕn cho chÝnh s¸ch ph¸t triÓn träng ®iÓm c¸c Tµi liÖu tham kh¶o ngµnh nghÒ v¨n hãa cña Trung Quèc ®i vµo chiÒu s©u, cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi 1. B¸o c¸o ph¸t triÓn s¶n nghiÖp v¨n ho¸ qu¸ tr×nh gi¶i phãng vµ ph¸t triÓn søc Trung Quèc n¨m 2008, Nxb V¨n hiÕn s¶n xuÊt v¨n hãa, më réng kh«ng gian KHXH, B¾c Kinh, 2008 ph¸t triÓn cho c¸c nghµnh v¨n hãa, tõ ®ã 2. Bé V¨n hãa Trung Quèc, Quy ho¹ch biÕn v¨n hãa thµnh mét nguån lùc quan x©y dùng v¨n hãa N¨m n¨m lÇn thø XI, träng gãp phÇn tÝch cùc vµo c«ng cuéc Nxb. V¨n hãa nghÖ thuËt, B¾c Kinh, 2008. chÊn h−ng Trung Hoa, t¹o ®µ cÊt c¸nh 3. Cao Thô Hu©n cb. Ph¸p quy vµ c¬ cÊu cho Trung Quèc trong thêi kú hiÖn ®¹i v¨n ho¸ Trung Quèc, Nxb. ThÕ giíi, 2002. hãa vµ héi nhËp quèc tÕ. 4. §Æng TiÓu B×nh, Bµn vÒ c¶i c¸ch vµ më cöa cña Trung Quèc, Nxb. ThÕ giíi, 1995. 5. §ç TiÕn S©m, Trung Quèc víi Quy ho¹ch quèc gia vÒ ph¸t triÓn v¨n hãa, T¹p chó thÝch: chÝ Nghiªn cøu Trung Quèc, sè 4/2007. (1) §Æng TiÓu B×nh: Bµn vÒ c¶i c¸ch vµ 6. Lý luËn vµ thùc tiÔn trong nghiªn cøu më cöa cña Trung Quèc. Nxb. ThÕ giíi, Hµ hÖ thèng dÞch vô v¨n ho¸ c«ng céng ë Trung Néi, 1995.tr 124 Quèc. Nguån: http://www.yinxiangcn.com/ (2) TuyÓn tËp c¸c v¨n kiÖn tõ sau Héi xueshu/2007. nghÞ Trung −¬ng 3, Nxb. Nh©n d©n 1982 7. Trung Quèc tÞch thu 30 triÖu Ên phÈm QuyÓn Th−îng tr.234 bÊt hîp ph¸p. Nguån :http://www.amworld. (3) V¨n tuyÓn §Æng TiÓu B×nh, TËp II. com.vn/home/detail.aspx Nxb Nh©n d©n 1983 tr.367 8. TuyÓn tËp c¸c v¨n kiÖn tõ sau Héi nghÞ (4) V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc Trung −¬ng 3 (quyÓn Th−îng), Nxb. Nh©n lÇn thø XVI §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, d©n, 1982. Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 2003 tr.56 (5) “TuyÓn chän nh÷ng v¨n kiÖn quan 9. TuyÓn chän nh÷ng v¨n kiÖn quan träng träng tõ §¹i héi 13” (quyÓn h¹), NXB Nh©n tõ §¹i héi 13” (quyÓn H¹), Nxb Nh©n d©n, d©n n¨m 1993, trang 1646. 1993. (6) B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi XV §¶ng 10. V¨n tuyÓn §Æng TiÓu B×nh, TËp II. Céng s¶n Trung Quèc. Nxb Nh©n d©n, 1983. (7) Bé V¨n hãa Trung Quèc, Quy ho¹ch 11. V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc x©y dùng v¨n hãa N¨m n¨m lÇn thø XI, lÇn thø XVI §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, Nxb. V¨n hãa nghÖ thuËt, B¾c Kinh, 2008. Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 2003. (8) Theo sè liÖu cña côc thèng kª n−íc 12. V−¬ng §¹t Tam, Trªn lÜnh vùc v¨n hãa CHND Trung Hoa ngµy 28/2/08 . Nguån: truyÒn thèng: B×nh luËn sù kiÖn v¨n hãa Trung http://www.stats.gov.cn/tjgb/ndtjgb/qgndtjgb/ Quèc n¨m 2007, Nguån :www.eyii.com/news/ t20090226_402540710.htm comment. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 84
  13. 60 n¨m ph¸t triÓn v¨n hãa Trung Quèc… Nghiªn cøu Trung Quèc sè 10(98) - 2009 85
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1468 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2