Báo cáo nghiên cứu khoa học " BƯỚC PHÁT TRIỂN CỦA QUAN HỆ VIỆT - TRUNG QUA CÁC CHUYẾN THĂM CẤP CAO "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

82
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngày 5-11-1991, đoàn đại biểu cấp cao n-ớc ta do Tổng Bí th- Đỗ M-ời và Chủ tịch Hội đồng Bộ tr-ởng Võ Văn Kiệt dẫn đầu sang thăm Trung Quốc đánh dấu chính thức bình th-ờng hoá quan hệ hai n-ớc. Từ đó trở đi, gặp gỡ cấp cao hàng năm đã trở thành truyền thống của lãnh đạo hai n-ớc. Thông qua các chuyến thăm này, quan hệ Việt - Trung đã không ngừng đ-ợc củng cố và phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, từ đó tạo cơ sở và thúc đẩy các mối quan...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " BƯỚC PHÁT TRIỂN CỦA QUAN HỆ VIỆT - TRUNG QUA CÁC CHUYẾN THĂM CẤP CAO "

nghiªn cøu trung quèc sè 6(70) - 2006 42 NguyÔn Ph−¬ng Hoa* 2001, 2003 vµ 2006. N¨m 2006 lµ n¨m gµy 5-11-1991, ®oµn ®¹i biÓu N Tæng BÝ th− hai n−íc cïng sang th¨m cÊp cao n−íc ta do Tæng BÝ lÉn nhau. ChuyÕn th¨m Trung Quèc th− §ç M−êi vµ Chñ tÞch th¸ng 8-2006 cña Tæng BÝ th− N«ng §øc Héi ®ång Bé tr−ëng Vâ V¨n KiÖt dÉn M¹nh lµ chuyÕn th¨m n−íc ngoµi ®Çu ®Çu sang th¨m Trung Quèc ®¸nh dÊu tiªn cña «ng kÓ tõ khi ®−îc §¹i héi X chÝnh thøc b×nh th−êng ho¸ quan hÖ hai bÇu l¹i gi÷ c−¬ng vÞ ng−êi l·nh ®¹o cao n−íc. Tõ ®ã trë ®i, gÆp gì cÊp cao hµng nhÊt cña §¶ng ta. ChuyÕn th¨m ViÖt n¨m ®· trë thµnh truyÒn thèng cña l·nh Nam tõ ngµy 15-17/11 võa qua cña Tæng ®¹o hai n−íc. Th«ng qua c¸c chuyÕn BÝ th−, Chñ tÞch n−íc Hå CÈm §µo lµ th¨m nµy, quan hÖ ViÖt - Trung ®· chuyÕn th¨m ViÖt Nam lÇn thø 4 vµ lµ kh«ng ngõng ®−îc cñng cè vµ ph¸t triÓn lÇn thø 2 trªn c−¬ng vÞ l·nh ®¹o cao c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, tõ ®ã t¹o nhÊt cña §¶ng vµ Nhµ n−íc Trung Quèc. c¬ së vµ thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ kh¸c §iÒu nµy mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh, hai ph¸t triÓn, ®ång thêi còng gãp phÇn gi¶i §¶ng vµ hai n−íc hÕt søc coi träng vµ quyÕt nhanh chãng c¸c vÊn ®Ò tån t¹i. quyÕt t©m thóc ®Èy quan hÖ h÷u nghÞ, Bµi viÕt nµy ®iÓm l¹i c¸c chuyÕn th¨m hîp t¸c toµn diÖn theo ph−¬ng ch©m 16 cÊp cao cña l·nh ®¹o hai n−íc trong 15 ch÷ vµ tinh thÇn 4 tèt. n¨m qua vµ ý nghÜa cña nã ®èi víi chÆng Trong 15 n¨m qua, Chñ tÞch n−íc cña ®−êng ph¸t triÓn cña quan hÖ hai n−íc hai n−íc ®· 7 lÇn th¨m viÕng lÉn nhau, trªn c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ còng trong ®ã, Chñ tÞch n−íc ta th¨m Trung nh− gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i. Quèc 4 lÇn vµo c¸c n¨m 1993, 2000, 2003 vµ 2005, cßn Chñ tÞch n−íc CHND I. §iÓm l¹i c¸c chuyÕn th¨m Trung Hoa th¨m n−íc ta 4 lÇn vµo c¸c cÊp cao cña l nh ®¹o hai n−íc n¨m 1994, 2002, 2005 vµ 2006. tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 2006 Thñ t−íng hai n−íc ®· 7 lÇn th¨m viÕng KÓ tõ n¨m 1991 cho ®Õn nay, Tæng BÝ lÉn nhau, trong ®ã Thñ t−íng ViÖt Nam th− cña hai §¶ng ®· 11 lÇn th¨m viÕng th¨m Trung Quèc 4 lÇn vµo c¸c n¨m 1991, lÉn nhau, trong ®ã Tæng BÝ th− §CS 1998, 2000 vµ 2004, cßn Thñ t−íng Trung Quèc th¨m ViÖt Nam 4 lÇn vµo Trung Quèc th¨m ViÖt Nam 3 lÇn vµo c¸c n¨m 1994, 2002, 2005 vµ 2006, Tæng c¸c n¨m 1992, 1999 vµ 2004. BÝ th− ViÖt Nam th¨m Trung Quèc 7 lÇn vµo c¸c n¨m 1991, 1995, 1997, 1999, * Th¹c sü. ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc.
43 B−íc ph¸t triÓn cña quan hÖ ViÖt – Trung… C¸c chuyÕn th¨m cÊp cao th−êng L−¬ng). N¨m 2006 nh©n chuyÕn th¨m xuyªn cña l·nh ®¹o hai n−íc, ®Æc biÖt lµ Trung Quèc cña Tæng BÝ th− N«ng §øc tõ n¨m 2004 ®Õn nay ®· trë thµnh M¹nh hai bªn ®· ra Th«ng c¸o B¸o chÝ nh÷ng sù kiÖn hiÕm thÊy trong lÞch sö chung. Nh÷ng Tuyªn bè chung vµ Th«ng quan hÖ cña hai n−íc vµ còng hiÕm thÊy c¸o chung nµy ®¸nh dÊu thµnh c«ng cña trong lÞch sö ngo¹i giao cña mçi n−íc víi c¸c chuyÕn viÕng th¨m lÉn nhau gi÷a c¸c n−íc kh¸c. l·nh ®¹o cÊp cao hai n−íc. Ngoµi c¸c chuyÕn th¨m h÷u nghÞ Nh÷ng chuyÕn th¨m cÊp cao cña chÝnh thøc, l·nh ®¹o hai n−íc cßn l·nh ®¹o hai n−íc ®· cã t¸c dông kh«ng th−êng xuyªn gÆp gì nhau bªn lÒ c¸c héi thÓ thay thÕ ®èi víi viÖc ph¸t triÓn quan nghÞ nh− Thñ t−íng Trung Quèc Chu hÖ hai §¶ng, hai n−íc, tõng b−íc ®−a Dung C¬ gÆp Thñ t−íng n−íc ta t¹i Héi quan hÖ hai n−íc ph¸t triÓn s©u s¾c, toµn di n, phï hîp víi t×nh h×nh còng nghÞ th−îng ®Ønh ¸ - ¢u lÇn thø 4 t¹i nh− yªu cÇu cña mçi n−íc. C¸c chuyÕn §an M¹ch vµo th¸ng 9-2002, Chñ tÞch th¨m nµy ®· t¨ng c−êng mèi quan hÖ Hå CÈm §µo gÆp Thñ t−íng Phan V¨n l¸ng giÒng h÷u nghÞ, t¹o dùng lßng tin Kh¶i t¹i héi nghÞ APEC t¹i B¨ng Cèc vµ sù tin cËy lÉn nhau, kÞp thêi trao ®æi, th¸ng 10-2003. Th¸ng 10 v a qua, Th th¸o gì nh÷ng v−íng m¾c tån t¹i cò vµ tư ng Nguy n TÊn Dòng tham d H i vÊn ®Ò míi n¶y sinh trong quan hÖ hai ngh cÊp cao ASEAN – Trung Quèc k n−íc. ni m 15 n¨m quan hÖ ®èi tho¹i gi÷a ASEAN v i Trung Qu c t¹i Nam Ninh – II. B−íc ph¸t triÓn cña quan Qu¶ng T©y vµ cã cuéc héi ®µm v i Th hÖ ViÖt - Trung th«ng qua c¸c tư ng ¤n Gia B¶o. chuyÕn th¨m Qua c¸c chuyÕn th¨m, hai bªn ®· ra 4 1. VÒ ph¸t triÓn quan hÖ hai n−íc, hai Tuyªn bè chung (n¨m 1999 nh©n chuyÕn §¶ng th¨m Trung Quèc cña Tæng BÝ th− Lª Kh¶ Phiªu, n¨m 2000 nh©n chuyÕn VÒ quan hÖ hai n−íc, tõ khi l·nh ®¹o th¨m Trung Quèc cña Chñ tÞch n−íc hai n−íc nhÊt trÝ “khÐp l¹i qu¸ khø, më TrÇn §øc L−¬ng, n¨m 2005 vµ n¨m 2006 ra t−¬ng lai”, chÊm døt t×nh tr¹ng ®èi nh©n chuyÕn th¨m ViÖt Nam cña Tæng kh¸ng, x©y dùng quan hÖ l¸ng giÒng h÷u BÝ th−, Chñ tÞch n−íc Hå CÈm §µo) vµ 5 nghÞ, quan hÖ hai n−íc ®· tõng b−íc Th«ng c¸o chung (n¨m 1991 nh©n ph¸t triÓn phï hîp víi lîi Ých cña tõng chuyÕn th¨m ViÖt Nam cña Tæng BÝ th− n−íc còng nh− víi t×nh h×nh chung cña §ç M−êi vµ Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng thÕ giíi. Th«ng qua c¸c chuyÕn th¨m, Vâ V¨n KiÖt, n¨m 1992 nh©n chuyÕn l·nh ®¹o hai n−íc võa cñng cè quan hÖ, th¨m ViÖt Nam cña Thñ t−íng Quèc vô x©y dùng lßng tin, võa ®−a ra c¸c viÖn Lý B»ng, n¨m 1994 nh©n chuyÕn ph−¬ng h−íng, biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy th¨m ViÖt Nam cña Tæng BÝ th−, Chñ tÞch quan hÖ hai n−íc ph¸t triÓn. Víi viÖc n−íc Giang Tr¹ch D©n, n¨m 1995 nh©n ®−a ra ph−¬ng ch©m chØ ®¹o ph¸t triÓn chuyÕn th¨m Trung Quèc cña Tæng BÝ th− quan hÖ gi÷a hai n−íc b»ng 16 ch÷: §ç M−êi, n¨m 2005 nh©n chuyÕn th¨m “Ph−¬ng h−íng râ rµng, xóc tiÕn tõng Trung Quèc cña Chñ tÞch n−íc TrÇn §øc b−íc, chó träng ®¹i thÓ, bµn b¹c th©n
nghiªn cøu trung quèc sè 6(70) - 2006 44 thiÖn”, chuyÕn th¨m h÷u nghÞ chÝnh ph¸p cã hiÖu qu¶, lµm s©u s¾c vµ triÓn thøc ViÖt Nam ®Çu tiªn cña Tæng BÝ th− khai toµn diÖn quan hÖ hai §¶ng, hai §CS Trung Quèc Giang Tr¹ch D©n vµo n−íc…” (Th«ng c¸o chung ViÖt Nam - th¸ng 11-1994 ®· “®−a quan hÖ hîp t¸c Trung Quèc n¨m 2005). §©y lµ nÐt míi ®¸nh dÊu b−íc ph¸t triÓn cña quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a hai n−íc ViÖt Nam - ViÖt - Trung trong thêi gian gÇn ®©y. Vµ Trung Quèc lªn tr×nh ®é cao h¬n vµ víi ph¹m vi réng h¬n”(1). Sau khi cñng cè ®Õn chuyÕn th¨m cña Tæng BÝ th− N«ng quan hÖ, t¹o dùng lßng tin, tr−íc thÒm §øc M¹nh vµo th¸ng 8-2006, hai bªn thÕ kû míi, l·nh ®¹o hai n−íc ®· x¸c kh¼ng ®Þnh mét c¸ch râ rµng, cô thÓ: “§Ó ®Þnh khu«n khæ míi cho quan hÖ hai t¨ng c−êng tin cËy lÉn nhau, më réng n−íc trong thÕ kû míi b»ng 16 ch÷ “l¸ng giao l−u, ®i s©u hîp t¸c, cïng nhau ph¸t giÒng h÷u nghÞ, hîp t¸c toµn diÖn, æn triÓn, hai bªn sÏ tu©n thñ ph−¬ng ch©m ®Þnh l©u dµi, h−íng tíi t−¬ng lai” nh©n ‘l¸ng giÒng h÷u nghÞ, hîp t¸c toµn diÖn, chuyÕn th¨m Trung Quèc n¨m 1999 cña æn ®Þnh l©u dµi, h−íng tíi t−¬ng lai” vµ Tæng BÝ th− Lª Kh¶ Phiªu. M−êi s¸u tinh thÇn ‘l¸ng giÒng tèt, b¹n bÌ tèt, ®ång chÝ tèt, ®èi t¸c tèt’…”(2) ch÷ nµy ®· trë thµnh ph−¬ng ch©m ph¸t tri n quan h hai n−íc tõ ®ã ®Õn nay. VÒ quan hÖ hai §¶ng, c¸c cuéc tiÕp xóc cÊp cao ViÖt - Trung diÔn ra th−êng §Ó ®−a quan hÖ hai n−íc ph¸t triÓn xuyªn ®· t¨ng thªm sù hiÓu biÕt, cã ý theo chiÒu s©u, trong chuyÕn th¨m Trung nghÜa chØ ®¹o ®èi víi sù ph¸t triÓn cña Quèc sau thµnh c«ng tèt ®Ñp cña §¹i héi quan hÖ song ph−¬ng, ®ång thêi còng cã IX §CS ViÖt Nam, Tæng BÝ th− N«ng §øc ý nghÜa v« cïng to lín ®èi víi viÖc ph¸t M¹nh ®· cïng th¶o luËn víi Tæng BÝ th− triÓn quan hÖ gi÷a hai §¶ng. Giang Tr¹ch D©n vÒ néi hµm phong phó cña ph−¬ng ch©m 16 ch÷. Nh©n chuyÕn Th«ng qua c¸c chuyÕn th¨m, quan hÖ th¨m ViÖt Nam n¨m 2002 cña Tæng BÝ gi÷a hai §¶ng ®· cã b−íc ph¸t triÓn thùc th− Giang Tr¹ch D©n, l·nh ®¹o hai n−íc chÊt. Trao ®æi trong lÜnh vùc lý luËn, nhÊt trÝ cho r»ng, hai n−íc vµ nh©n d©n trao ®æi kinh nghiÖm qu¶n lý ®Êt n−íc, hai n−íc cÇn ph¶i lµ l¸ng giÒng tèt, b¹n bÌ x©y dùng §¶ng lµ mét ®iÓm næi bËt, tèt, ®ång chÝ tèt, ®èi t¸c tèt, tin cËy lÉn ®¸nh dÊu b−íc ph¸t triÓn míi cña hai nhau, th«ng c¶m vµ nh©n nh−îng lÉn §¶ng trong thêi gian qua, ®ång thêi nhau, cïng nhau ph¸t triÓn. §©y chÝnh lµ còng thÓ hiÖn, quan hÖ gi÷a hai §¶ng nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn ph−¬ng kh«ng chØ mang yÕu tè h÷u nghÞ mµ yÕu ch©m 16 ch÷ mµ hai Tæng BÝ th− ®· nªu tè hîp t¸c còng ngµy cµng trë nªn râ nÐt. lªn vµo n¨m 1999. Trong cuéc gÆp gì vµo n¨m 1991, Th«ng qua c¸c chuyÕn th¨m cÊp cao l·nh ®¹o cao nhÊt cña hai §¶ng nhÊt trÝ n¨m 2005, l·nh ®¹o hai n−íc ngoµi viÖc sÏ kh«i phôc quan hÖ b×nh th−êng theo 4 tá râ sù ®ång thuËn trong viÖc ph¸t huy nguyªn t¾c vµ c¸c cuéc gÆp gì sau nµy, nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc, ®−a quan hÖ Th«ng c¸o chung c¸c n¨m 1992, 1994 vµ ViÖt - Trung ph¸t triÓn mét c¸ch toµn 1995 míi chØ nh¾c ®Õn viÖc "trao ®æi diÖn h¬n, cã chiÒu s©u h¬n, cßn ®Ò cËp kinh nghiÖm vÒ ®æi míi, më cöa, l·nh nhiÒu tíi x©y dùng mèi quan hÖ tin cËy ®¹o vµ qu¶n lý ®Êt n−íc" vµ hai bªn vµ bÒn v÷ng, nhÊt trÝ “¸p dông c¸c biÖn nhÊt trÝ "cñng cè vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a
45 B−íc ph¸t triÓn cña quan hÖ ViÖt – Trung… N«ng §øc M¹nh còng x¸c ®Þnh mét trong quan hÖ hîp t¸c, h÷u nghÞ gi÷a hai nh÷ng ph−¬ng h−íng, biÖn ph¸p ®Ó t¨ng §¶ng, hai n−íc, phï hîp víi lîi Ých c¬ c−êng tin cËy lÉn nhau, më réng giao l−u, b¶n cña hai §¶ng, hai Nhµ n−íc vµ nh©n d©n hai n−íc…"(3). ®i s©u hîp t¸c, cïng nhau ph¸t triÓn lµ ®i s©u trao ®æi lý luËn, trao ®æi kinh nghiÖm Cïng víi sù ph¸t triÓn cña quan hÖ x©y dùng vµ qu¶n lý ®Êt n−íc. hai n−íc còng nh− ®ßi hái cña thùc tiÔn, quan hÖ gi÷a hai §¶ng ngµy cµng thiÕt Nh»m thùc hiÖn chñ tr−¬ng t¨ng thùc, chÆt chÏ h¬n. T¨ng c−êng mèi c−êng hîp t¸c gi÷a hai §¶ng, ®Æc biÖt lµ quan hÖ nµy, ®Æc biÖt lµ trao ®æi, häc hái hîp t¸c vÒ lÜnh vùc trao ®æi lý luËn, kinh lÉn nhau trong vÊn ®Ò lý luËn ®· ®−îc nghiÖm, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hai nhÊn m¹nh trong nh÷ng chuyÕn th¨m §¶ng, hai n−íc ®· phèi hîp tæ chøc cña c¸c l·nh ®¹o cÊp cao hai §¶ng sau nhiÒu cuéc héi th¶o lín nh»m trao ®æi nµy. VÊn ®Ò hîp t¸c gi÷a hai §¶ng trong kinh nghiÖm vÒ x©y dùng §¶ng, qu¶n lý ®ã nhÊn m¹nh t¨ng c−êng trao ®æi kinh Nhµ n−íc, x©y dùng CNXH nh− héi th¶o nghiÖm, lý luËn cña hai §¶ng ®−îc ®Ò "Chñ nghÜa x· héi: TÝnh phæ biÕn vµ tÝnh cËp mét c¸ch cô thÓ trong chuyÕn th¨m ®Æc thï", héi th¶o "Chñ nghÜa x· héi - Trung Quèc n¨m 2001 cña Tæng BÝ th− Kinh nghiÖm cña ViÖt Nam, kinh N«ng §øc M¹nh. Nãi vÒ quan hÖ hai nghiÖm cña Trung Quèc", héi th¶o "X©y §¶ng, Tuyªn bè chung n¨m 2001 kh¼ng dùng §¶ng cÇm quyÒn - Kinh nghiÖm ®Þnh "hai §¶ng, hai n−íc ®· trao ®æi cña ViÖt Nam, kinh nghiÖm cña Trung réng r·i vµ s©u s¾c vÒ nh÷ng kinh Quèc" v.v…. Nh÷ng héi th¶o nµy ®· nghiÖm ®æi míi, c¶i c¸ch më cöa, x©y cung cÊp cho hai §¶ng nh÷ng kinh dùng §¶ng vµ qu¶n lý nhµ n−íc, lý luËn nghiÖm phong phó vÒ x©y dùng CNXH, vµ thùc tiÔn x©y dùng CNXH" vµ "hai x©y dùng §¶ng, häc tËp lÉn nhau, cïng bªn quyÕt t©m, xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ cña n©ng cao tr×nh ®é lý luËn. Nã còng lµ sù mçi n−íc, tiÕp tôc t×m tßi vµ gi¶i quyÕt thÓ hiÖn cô thÓ, thùc chÊt cña hîp t¸c nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn träng hai §¶ng, cña quan hÖ "®ång chÝ tèt" ®¹i trong viÖc x©y dùng §¶ng vµ Nhµ nh− l·nh ®¹o hai §¶ng mong muèn. n−íc, thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn vµ x· Ngoµi ra, hai ®¶ng còng th−êng héi tiÕn bé". N¨m 2002, trong chuyÕn xuyªn quan t©m ®Õn nh÷ng sù kiÖn th¨m ViÖt Nam cña Tæng BÝ th− Giang chÝnh trÞ ®Æc biÖt cña nhau. Th¸ng 6- Tr¹ch D©n, hai bªn nhÊt trÝ quan hÖ hai 1996, Uû viªn th−êng vô Bé ChÝnh trÞ, n−íc ph¶i thùc hiÖn 4 tèt, trong ®ã "®ång Thñ t−íng Quèc vô viÖn Trung Quèc Lý chÝ tèt" lµ néi dung thø ba; mét trong 5 B»ng dù §¹i héi §¶ng céng s¶n ViÖt kiÕn nghÞ ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn quan Nam lÇn thø VIII. Th¸ng 4-2001, Uû hÖ hai n−íc lµ cÇn t¨ng c−êng giao l−u viªn th−êng vô Bé ChÝnh trÞ, Phã Chñ kinh nghiÖm vÒ x©y dùng §¶ng, qu¶n lý tÞch Trung Quèc Hå CÈm §µo sang dù Nhµ n−íc gi÷a hai §¶ng, hai n−íc. Mét §¹i héi §¶ng céng s¶n ViÖt Nam lÇn trong 5 ph−¬ng h−íng lín ®−a ra trong thø IX. Trong chuyÕn th¨m ViÖt Nam chuyÕn th¨m Trung Quèc cña Tæng BÝ th− n¨m 2005, Tæng BÝ th−, Chñ tÞch Hå N«ng §øc M¹nh vµo th¸ng 4-2003 lµ t¨ng c−êng hîp t¸c trong lÜnh vùc lý luËn. CÇm §µo ®· ph¸t biÓu tr−íc quèc héi ChuyÕn th¨m míi ®©y cña Tæng BÝ th− ViÖt Nam. Víi tinh thÇn ®ång chÝ th©n
nghiªn cøu trung quèc sè 6(70) - 2006 46 mËt, «ng ®· chia sÎ víi ViÖt Nam nh÷ng hiÖn tr−íc thêi h¹n môc tiªu ®−a kim bµi häc, kinh nghiÖm trong x©y dùng ng¹ch th−¬ng m¹i hai n−íc ®¹t 10 tû §¶ng vµ qu¶n lý ®Êt n−íc. ChuyÕn th¨m USD vµo n¨m 2010. Trong chuy n thăm chÝnh th c ViÖt Nam c a Tæng BÝ th−, Vi t Nam l n nµy c a Tæng BÝ th−, Chñ Chñ tÞch n−íc Hå CÈm §µo võa qua tÞch n−íc Hå CÈm §µo, hai bªn nhÊt trÝ chÝnh lµ thÓ hiÖn sù ñng hé m¹nh mÏ thùc hiÖn môc tiªu míi n©ng kim ng¹ch cña §¶ng, ChÝnh phñ Trung Quèc ®èi víi th−¬ng m¹i hai chiÒu lªn 15 tû USD vµo n¨m 2010. Héi nghÞ APEC mµ lÇn ®Çu tiªn ViÖt Nam ®¨ng cai. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy Trong c¸c chuyÕn th¨m gÇn ®©y, hai cho thÊy quan hÖ gi÷a hai ®¶ng ViÖt bªn nhÊt trÝ kh«ng ngõng më réng quy Nam - Trung Quèc lµ mét mèi quan hÖ m« th−¬ng m¹i, thu hÑp dÇn sù mÊt c©n ®Æc biÖt. ®èi trong th−¬ng m¹i song ph−¬ng, ®Èy nhanh viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n hîp t¸c 2. VÒ quan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i ®· x¸c ®Þnh. BiÖn ph¸p thóc ®Èy th−¬ng Quan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i ViÖt - m¹i song ph−¬ng ph¸t triÓn c©n ®èi ®ã Trung tõng b−íc ph¸t triÓn t−¬ng xøng lµ: Trung Quèc cam kÕt s½n sµng më cöa víi quan hÖ chÝnh trÞ còng nh− tiÒm thÞ tr−êng h¬n n÷a ®Ó hµng ho¸ cña ViÖt n¨ng cña mçi n−íc. L·nh ®¹o cÊp cao hai Nam nhÊt lµ n«ng s¶n, thuû s¶n, thñ n−íc ®· lu«n quan t©m vµ ®Æt ra môc c«ng mü nghÖ cã thÓ vµo thÞ tr−êng tiªu phÊn ®Êu cho th−¬ng m¹i ViÖt - Trung Quèc nhiÒu h¬n. PhÝa Trung Quèc Trung. Trong chuyÕn th¨m Trung Quèc còng ®Ò cËp ®Õn viÖc khuyÕn khÝch c¸c cña Tæng BÝ th− Lª Kh¶ Phiªu n¨m doanh nghiÖp Trung Quèc ®Çu t− t¹i 1999, hai bªn nhÊt trÝ t×m biÖn ph¸p ®−a kim ng¹ch song ph−¬ng lªn Ýt nhÊt lµ 2 ViÖt Nam ®Ó s¶n xuÊt hµng ë ViÖt Nam tû USD vµo n¨m 2000. ChuyÕn th¨m sau ®ã xuÊt khÈu sang Trung Quèc hoÆc Trung Quèc n¨m 2000, Thñ t−íng Phan n−íc thø ba. Trong chuyÕn th¨m ViÖt V¨n Kh¶i ®· tËp trung th¶o luËn ph−¬ng Nam võa qua, hai bªn nhÊt trÝ më réng h−íng t¨ng c−êng quan hÖ kinh tÕ gi÷a h¬n n÷a quy m«, n©ng cao chÊt l−îng vµ hai n−íc, t×m biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó ®Èy tr×nh ®é hîp t¸c kinh tÕ th−¬ng m¹i, nhanh hîp t¸c kinh tÕ, th−¬ng m¹i tõng b−íc c¶i thiÖn c¬ cÊu mËu dÞch, nh»m ®¹t môc tiªu 2 tû USD. Sau ®ã thùc hiÖn ph¸t triÓn c©n b»ng vµ t¨ng l·nh ®¹o hai n−íc l¹i n©ng môc tiªu ®¹t tr−ëng bÒn v÷ng th−¬ng m¹i hai chiÒu. 5 tû USD kim ng¹ch th−¬ng m¹i song Hai bªn nhÊt trÝ sÏ sím ®Ò ra ph−¬ng ph−¬ng vµo n¨m 2005. Nh©n chuyÕn h−íng tæng thÓ vÒ hîp t¸c kinh tÕ th¨m Trung Quèc 4 n¨m sau cña «ng, th−¬ng m¹i gi÷a hai n−íc trong 5-10 hai bªn l¹i cam kÕt n©ng kim ng¹ch n¨m tíi, x¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc hîp t¸c th−¬ng m¹i song ph−¬ng lªn 10 tû USD träng ®iÓm. §©y sÏ lµ c¬ së ®Ó quan hÖ vµo n¨m 2010. N¨m 2005 vµ 2006, qua th−¬ng m¹i song ph−¬ng ngµy cµng ph¸t c¸c cuéc gÆp gì, l·nh ®¹o hai n−íc ®· triÓn. ®Æt ra môc tiªu míi vµ ®−a ra nhiÒu biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy quan hÖ TÝnh ®Õn th¸ng 8-2006, hai n−íc ®· th−¬ng m¹i song ph−¬ng ph¸t triÓn lµnh ký 51 hiÖp ®Þnh vµ gÇn 30 v¨n kiÖn cÊp m¹nh. Hai bªn nhÊt trÝ phÊn ®Êu thùc nhµ n−íc, trong ®ã h¬n mét nöa liªn
47 B−íc ph¸t triÓn cña quan hÖ ViÖt – Trung… quan trùc tiÕp ®Õn hîp t¸c kinh tÕ hÖ hai n−íc theo chiÒu s©u, tin cËy, bÒn th−¬ng m¹i, t¹o c¬ së ph¸p lý thóc ®Èy v÷ng cña l·nh ®¹o cÊp cao hai n−íc. quan hÖ bu«n b¸n vµ hîp t¸c ®Çu t− gi÷a TÝnh ®Õn cuèi th¸ng 10-2006, Trung hai n−íc. Nh©n chuyÕn th¨m cña Tæng Quèc cã 399 dù ¸n cã hiÖu lùc ®Çu t− t¹i BÝ th−, Chñ tÞch n−íc Hå CÈm §µo, l·nh ViÖt Nam víi tæng sè vèn 834,7 triÖu ®¹o hai n−íc ®· chøng kiÕn lÔ ký kÕt 11 USD. v¨n kiÖn hîp t¸c gi÷a ChÝnh phñ hai MÆc dï trong th−¬ng m¹i, trong ®Çu n−íc vµ c¸c doanh nghiÖp hai n−íc, t− vÉn cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò nh−ng trong ®ã cã HiÖp ®Þnh vÒ ph¸t triÓn s©u nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®−îc lµ minh réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ th−¬ng m¹i chøng sinh ®éng cho tÝnh ®óng ®¾n cña gi÷a ChÝnh phñ hai n−íc, ngoµi ra cßn cã nh÷ng ®Þnh h−íng vÒ ph¸t triÓn quan hÖ 5 dù ¸n míi ký kÕt trÞ gi¸ 3,6 tû USD. hai n−íc mµ l·nh ®¹o cÊp cao hai n−íc Trong 15 n¨m qua, quan hÖ kinh tÕ, ®· ®Ò ra, còng lµ minh chøng cho thÊy th−¬ng m¹i gi÷a hai n−íc ®· cã b−íc quan hÖ hai n−íc ®ang ph¸t triÓn theo ph¸t triÓn ngo¹n môc, víi kim ng¹ch chiÒu s©u, phï hîp víi lîi Ých cña mçi bu«n b¸n hai chiÒu t¨ng tõ 32,23 triÖu n−íc. USD n¨m 1991 lªn 8,739 tØ USD n¨m 3. VÒ viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cßn tån 2005, trong nöa ®Çu n¨m nay ®¹t 4,46 tû t¹i gi÷a hai n−íc USD (t¨ng 17,32 lÇn so víi cïng kú n¨m ngo¸i)(4). Nh− vËy, trong 15 n¨m, kim Biªn giíi l·nh thæ lu«n lµ vÊn ®Ò ®−îc ng¹ch th−¬ng m¹i song ph−¬ng ®· t¨ng quan t©m, ®Ò cËp ®Õn trong c¸c cuéc gÆp kho¶ng 270 lÇn. gì cÊp cao cña l·nh ®¹o hai §¶ng, hai n−íc. Th«ng qua nh÷ng cuéc gÆp gì cña Trong lÜnh vùc ®Çu t−, lÇn ®Çu tiªn Tuyªn bè chung n¨m 2005 nhÊn m¹nh l·nh ®¹o cÊp cao, vÊn ®Ò nµy tõng b−íc ®Õn “tÝch cùc triÓn khai ®Çu t− hai ®−îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng. NÕu nh− chiÒu”. L·nh ®¹o hai n−íc nhÊt trÝ tÝch Th«ng c¸o chung n¨m 1991 míi chØ cùc khuyÕn khÝch vµ ñng hé doanh “®ång ý th«ng qua th−¬ng l−îng gi¶i nghiÖp hai bªn triÓn khai hîp t¸c l©u dµi quyÕt hoµ b×nh c¸c vÊn ®Ò l·nh thæ, biªn trong c¸c dù ¸n h¹ tÇng vµ c«ng nghiÖp giíi... tån t¹i gi÷a hai n−íc” th× ®Õn quan träng, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh Th«ng c¸o chung n¨m 1994 ®−a ra “cè ®é vµ chÊt l−îng hîp t¸c. Trong 11 v¨n g¾ng sím gi¶i quyÕt vÊn ®Ò biªn giíi trªn kiÖn võa ký kÕt cã nhiÒu v¨n kiÖn liªn bé vµ ph©n ®Þnh vÞnh B¾c Bé” vµ “hai quan ®Õn lÜnh vùc ®Çu t− nh− B¶n tho¶ bªn sÏ bµn b¹c kÞp thêi vµ gi¶i quyÕt thuËn khung vÒ hîp t¸c nguån vèn ®Çu tho¶ ®¸ng nh÷ng bÊt ®ång n¶y sinh víi t− dù ¸n thuéc “Hai hµnh lang, mét th¸i ®é b×nh tÜnh, x©y dùng, kh«ng ®Ó vµnh ®ai kinh tÕ” vµ c¸c dù ¸n liªn quan bÊt ®ång ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn gi÷a Ng©n hµng Ph¸t triÓn ViÖt Nam vµ b×nh th−êng cña quan hÖ hai n−íc”. Cuéc Ng©n hµng Ph¸t triÓn nhµ n−íc Trung gÆp gì gi÷a hai Tæng BÝ th− n¨m 1995 Quèc, B¶n ghi nhí vÒ viÖc x©y dùng nhµ ®· ®−a ra ph−¬ng h−íng gi¶i quyÕt vÊn m¸y nhiÖt ®iÖn than miÒn Nam giai ®Ò biªn giíi l·nh thæ mét c¸ch cô thÓ h¬n ®o¹n 1… Nh÷ng v¨n kiÖn nµy chÝnh lµ lµ “víi tinh thÇn lÊy ®¹i côc lµm träng, sù cô thÓ ho¸ quyÕt t©m ph¸t triÓn quan th«ng c¶m vµ nh©n nh−îng lÉn nhau,
nghiªn cøu trung quèc sè 6(70) - 2006 48 triÓn khai c«ng t¸c ph©n giíi c¾m mèc c«ng b»ng hîp lý, hiÖp th−¬ng h÷u nghÞ, trªn toµn tuyÕn biªn giíi víi tæng sè vµ c¨n cø vµo luËt ph¸p quèc tÕ, tham kh¶o thùc tiÔn quèc tÕ, th«ng qua ®µm 1533 mèc quèc giíi trªn ®−êng biªn giíi ph¸n hoµ b×nh gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng ®Êt liÒn dµi kho¶ng 1350 km. nh÷ng vÊn ®Ò biªn giíi l·nh thæ tån t¹i C¸c cuéc gÆp gì cÊp cao n¨m 2005, gi÷a hai n−íc, kh«ng ®Ó bÊt ®ång ¶nh n¨m 2006 còng ®−a ra môc tiªu cô thÓ h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn b×nh th−êng cña cho ph©n giíi c¾m mèc, ®ã lµ hoµn thµnh quan hÖ hai n−íc”. Trong chuyÕn th¨m c¾m mèc vµ n¨m 2008, ký v¨n kiÖn míi Trung Quèc vµo th¸ng 7 n¨m 1997 cña vÒ quy chÕ qu¶n lý biªn giíi chËm nhÊt Tæng BÝ th− §ç M−êi, c¸c nhµ l·nh ®¹o vµo n¨m 2008. Hai bªn tho¶ thuËn sím hai n−íc ®· “kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m ®Èy b¾t ®Çu ®µm ph¸n vÒ ph©n ®Þnh vïng nhanh qu¸ tr×nh ®µm ph¸n nh»m sím biÓn ngoµi cöa VÞnh B¾c Bé, triÓn khai ký HiÖp −íc vÒ biªn giíi trªn bé vµ ph©n tuÇn tra chung gi÷a h¶i qu©n hai n−íc ë VÞnh B¾c Bé. Ngµy 18-8-2006, héi ®µm ®Þnh VÞnh B¾c Bé ®Ó khi b−íc sang thÕ vßng 1 cña Nhãm c«ng t¸c liªn hiÖp vÒ kû XXI ®· cã biªn giíi hßa b×nh, h÷u ph©n ®Þnh vïng biÓn ngoµi cöa VÞnh B¾c nghÞ, æn ®Þnh l©u dµi trªn ®Êt liÒn vµ Bé ViÖt Nam - Trung Quèc ®· diÔn ra t¹i VÞnh B¾c Bé; nh− vËy cã thÓ hiÓu hai Hµ Néi. vÊn ®Ò nµy cã thÓ gi¶i quyÕt chËm nhÊt vµo n¨m 2000”(5). Trªn c¬ së ®ã, trong §iÒu ®¸ng nãi h¬n lµ, th«ng qua c¸c chuyÕn th¨m Trung Quèc vµo n¨m 1999 cuéc gÆp gì cÊp cao, viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò biªn giíi trªn biÓn ®· cã tiÕn triÓn cña Tæng BÝ th− Lª Kh¶ phiªu, hai bªn míi. Hai bªn kh«ng chØ ®ång ý tu©n thñ ®· x¸c ®Þnh râ thêi h¹n ký hiÖp −íc: “Ký t«n chØ, nguyªn t¾c cña “Tuyªn bè vÒ kÕt HiÖp −íc vÒ biªn giíi trªn bé trong c¸ch øng xö cña c¸c bªn ë BiÓn §«ng”, n¨m 1999, gi¶i quyÕt xong vÊn ®Ò ph©n tu©n theo nhËn thøc chung cña l·nh ®¹o ®Þnh vÞnh B¾c Bé trong n¨m 2000”. cÊp cao hai n−íc, ®ång ý tiÕp tôc duy tr× HiÖp −íc biªn giíi trªn ®Êt liÒn ký c¬ chÕ ®µm ph¸n vÒ vÊn ®Ò trªn biÓn, n¨m 1999 vµ HiÖp ®Þnh ph©n ®Þnh l·nh kiªn tr× th«ng qua ®µm ph¸n hoµ b×nh, h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc t×m kiÕm gi¶i ph¸p c¬ b¶n vµ l©u dµi mµ ®Þa trong vÞnh B¾c Bé (HiÖp ®Þnh ph©n hai bªn ®Òu chÊp nhËn ®−îc mµ Tuyªn ®Þnh trªn biÓn ®Çu tiªn cña Trung Quèc bè chung ViÖt Nam - Trung Quèc n¨m víi c¸c n−íc l¸ng giÒng cã tranh chÊp 2005 lÇn ®Çu tiªn ®−a ra “hai bªn sÏ trªn biÓn), HiÖp ®Þnh hîp t¸c nghÒ c¸ ë nghiªn cøu kü vÊn ®Ò hîp t¸c cïng ph¸t vÞnh B¾c Bé ký n¨m 2000 còng nh− viÖc triÓn ®Ó t×m ®−îc m« h×nh vµ khu vùc tiÕn hµnh ph©n giíi, c¾m mèc ë biªn giíi hîp t¸c cïng ph¸t triÓn…” §©y chÝnh lµ ®Êt liÒn ®· cho thÊy ý nghÜa v« cïng ®iÓm míi trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn biÓn gi÷a hai n−íc vµ ®iÒu nµy ®−îc quan träng cña nh÷ng ®Þnh h−íng, chØ kh¼ng ®Þnh l¹i trong Th«ng c¸o chung ®¹o trong c¸c cuéc gÆp gì cÊp cao cña n¨m 2006. l·nh ®¹o hai §¶ng, hai n−íc. Hai trong ba vÊn ®Ò tån t¹i gi÷a hai n−íc ®−îc gi¶i Nh÷ng sù kiÖn nh− viÖc ký kÕt “Tho¶ quyÕt, gãp phÇn ®−a quan hÖ ViÖt - thuËn ba bªn vÒ kh¶o s¸t ®Þa chÊn biÓn Trung b−íc vµo thêi kú ph¸t triÓn míi. chung t¹i khu vùc tho¶ thuËn ë biÓn Tõ th¸ng 9-2002, hai bªn ®ang tÝch cùc §«ng” do ba c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam
49 B−íc ph¸t triÓn cña quan hÖ ViÖt – Trung… (Petro ViÖt Nam), Trung Quèc hai n−íc vµ nh©n d©n hai n−íc. Trong (CNOOC), Philippin (PNOC) vµo th¸ng ®−êng lèi ®èi ngo¹i, §¹i héi X cña §¶ng 3 n¨m 2005; Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt ta ®· nhÊn m¹nh “®−a c¸c quan hÖ quèc Nam vµ Tæng c«ng ty dÇu khÝ ngoµi kh¬i tÕ ®· ®−îc thiÕt lËp vµo chiÒu s©u, æn quèc gia Trung Quèc ký tho¶ thuËn ®Þnh, bÒn v÷ng”. Xu h−íng ph¸t triÓn khung vÒ hîp t¸c dÇu khÝ trong khu vùc cña quan hÖ ViÖt - Trung chÝnh lµ biÓu tho¶ thuËn ngoµi kh¬i VÞnh B¾c Bé nh©n hiÖn sinh ®éng cña ®−êng lèi nµy. chuyÕn th¨m ViÖt Nam n¨m 2005 cña Trong chuyÕn th¨m ViÖt Nam n¨m Tæng BÝ th− Hå CÈm §µo; hai bªn nèi l¹i 2005, Tæng BÝ th−, Chñ tÞch n−íc Trung hîp t¸c vÒ th¨m dß nguån lîi thuû s¶n Quèc Hå CÈm §µo tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh sau h¬n 45 n¨m gi¸n ®o¹n; viÖc hai bªn Trung Quèc sÏ kiªn ®Þnh thi hµnh ký “Tho¶ thuËn vÒ tuÇn tra liªn hîp trªn ph−¬ng ch©m ngo¹i giao víi c¸c n−íc vïng biÓn VÞnh B¾c Bé gi÷a h¶i qu©n xung quanh lµ th©n thiÖn víi l¸ng giÒng, hai n−íc” ®· cho thÊy nç lùc cña hai bªn lµm ®èi t¸c víi l¸ng giÒng, còng nh− trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tranh chÊp chÝnh s¸ch ngo¹i giao víi c¸c n−íc xung còng nh− hîp t¸c trªn biÓn. quanh lµ hoµ môc víi l¸ng giÒng, lµm III. KÕt luËn yªn víi l¸ng giÒng vµ cïng giµu víi l¸ng giÒng. Trong chuyÕn th¨m ViÖt Nam Cã thÓ thÊy, tr¶i qua 15 n¨m kÓ tõ n¨m nay, Tæng BÝ th− Hå CÈm §µo ®· khi b×nh th−êng ho¸ quan hÖ, l·nh ®¹o kh¼ng ®Þnh hai n−íc chóng ta “nói liÒn hai n−íc ®· tõng b−íc ®−a quan hÖ l¸ng nói, s«ng liÒn s«ng, v¨n ho¸ t−¬ng ®ång, giÒng h÷u nghÞ ph¸t triÓn ®i vµo chiÒu lý t−ëng t−¬ng th«ng, vËn mÖnh t−¬ng s©u thiÕt thùc: Tõ kh«i phôc vµ cñng cè quan”. TruyÒn thèng h÷u nghÞ cïng víi quan hÖ theo tinh thÇn “khÐp l¹i qu¸ sù “t−¬ng ®ång, t−¬ng th«ng, t−¬ng khø, më ra t−¬ng lai” cho ®Õn ®Þnh ra quan” nªu trªn chÝnh lµ c¬ së v÷ng ch¾c khu«n khæ hîp t¸c, t¨ng c−êng hiÓu biÕt, ®¶m b¶o cho quan hÖ ViÖt - Trung sÏ tin cËy vµ ®Õn nay quan hÖ hai n−íc tiÕp tôc ph¸t triÓn theo chiÒu h−íng tÝch ®ang ph¸t triÓn theo h−íng l©u dµi, bÒn cùc, bÒn v÷ng trong thêi gian tíi. v÷ng. Th«ng c¸o chung ViÖt Nam - Trung Quèc n¨m 2005 kh¼ng ®Þnh “quan hÖ gi÷a hai §¶ng, hai n−íc ViÖt - Trung ®· cã ®µ ph¸t triÓn toµn diÖn tèt ®Ñp theo chó thÝch: ph−¬ng ch©m 16 ch÷”, cßn Tuyªn bè (1) chung ViÖt Nam - Trung Quèc n¨m 2005 Th«ng c¸o chung ViÖt Nam - Trung Quèc n¨m 1994 kh¼ng ®Þnh hai bªn “¸p dông c¸c biÖn (2) Th«ng c¸o b¸o chÝ chung ViÖt Nam - ph¸p cã hiÖu qu¶ lµm s©u s¾c vµ triÓn Trung Quèc n¨m 2006 khai toµn diÖn quan hÖ hai §¶ng, hai (3) Th«ng c¸o chung ViÖt Nam - Trung n−íc”. §Õn nay, “l¸ng giÒng h÷u nghÞ, Quèc n¨m 1995 hîp t¸c toµn diÖn, æn ®Þnh l©u dµi, h−íng (4) T¨ng c−êng t×nh h÷u nghÞ, thóc ®Èy tíi t−¬ng lai” ®· trë thµnh ph−¬ng ch©m quan hÖ hîp t¸c toµn diÖn ViÖt Nam - Trung chØ ®¹o ph¸t triÓn quan hÖ hai ®¶ng, hai Quèc, B¸o Nh©n d©n ngµy 22-8-2006, tr 3. n−íc trong thêi kú míi. M·i m·i lµ “l¸ng (5) Bé tr−ëng NguyÔn M¹nh CÇm tr¶ lêi giÒng tèt, b¹n bÌ tèt, ®ång chÝ tèt, ®èi t¸c pháng vÊn cña b¸o Nh©n d©n ngµy 20-7- 1997. tèt” ®· trë thµnh môc tiªu cña hai §¶ng