Báo cáo nghiên cứu khoa học " Cận cảnh về văn học Trung Quốc những năm đầu thế kỷ mới "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

84
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mặc dù có những b-ớc thăng trầm điêu đứng [Thời kì chống phái hữu năm 1957 và m-ời năm Cách mạng văn hóa (1966-1976)], nh-ng thành tựu 50 năm nền văn học mới Trung Quốc (19491999) rất lớn, đáng tự hào. Thập kỉ 90 của thế kỷ tr-ớc (thế kỷ 20) văn học đ-ơng đại Trung Quốc gặt hái một mùa bội thu, chuẩn bị điều kiện tốt để b-ớc vào thế kỷ mới với nhiều hứa hẹn và kết quả mới. Có nhìn lại những việc đã làm của văn học thời kỳ mới [tức văn học thời kỳ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Cận cảnh về văn học Trung Quốc những năm đầu thế kỷ mới "

71 C¶m nhËn vÒ v¨n häc Trung Quèc… Hå SÜ HiÖp* Æc dï cã nh÷ng b−íc nhiªu n¨m bÞ gß bã, h¹n hÑp, ngµy nay M th¨ng trÇm ®iªu ®øng v¨n häc ®−¬ng ®¹i Trung Quèc ®· "§i ra [Thêi k× chèng ph¸i h÷u thÕ giíi" lµm cho ng−êi ®äc n¨m ch©u n¨m 1957 vµ m−êi n¨m C¸ch m¹ng v¨n bèn biÓn ng−ìng mé vµ kinh ng¹c. hãa (1966-1976)], nh−ng thµnh tùu 50 Mét thêi "tr¨m hoa ®ua në" vµ "tr¨m n¨m nÒn v¨n häc míi Trung Quèc (1949- nhµ ®ua tiÕng", v¨n häc ®−¬ng ®¹i Trung 1999) rÊt lín, ®¸ng tù hµo. ThËp kØ 90 Quèc ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu tèt ®Ñp víi nh÷ng t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm næi tiÕng cña thÕ kû tr−íc (thÕ kû 20) v¨n häc lµm r¹ng rì nÒn v¨n häc x· héi chñ ®−¬ng ®¹i Trung Quèc gÆt h¸i mét mïa nghÜa d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ t− béi thu, chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó b−íc t−ëng v¨n nghÖ Mao Tr¹ch §«ng. KhÈu vµo thÕ kû míi víi nhiÒu høa hÑn vµ kÕt hiÖu "V¨n nghÖ phôc vô chÝnh trÞ" trë qu¶ míi. Cã nh×n l¹i nh÷ng viÖc ®· lµm thµnh kim chØ nam hµnh ®éng cña v¨n cña v¨n häc thêi kú míi [tøc v¨n häc thêi häc ®−¬ng ®¹i mÊy m−¬i n¨m ®Çu. kú sau C¸ch m¹ng V¨n hãa (thËp kû 80) Ph−¬ng h−íng "V¨n nghÖ phôc vô c«ng - vµ v¨n häc thêi kú c¶i c¸ch më cöa (thêi n«ng - binh" râ rµng cã t¸c dông tÝch cùc. kú 90)] míi thÊy hÕt nh÷ng thµnh tùu to H×nh t−îng nh©n vËt anh hïng c¸ch lín cña v¨n häc ®−¬ng ®¹i Trung Quèc ë m¹ng lu«n lu«n rùc s¸ng trong c¸c t¸c thêi ®¹i míi. Thµnh tùu ®ã thÓ hiÖn ë lùc phÈm v¨n häc −u tó. Phong trµo "®¹i l−îng s¸ng t¸c h¬n 6.000 héi viªn, c¸c c¬ nh¶y vät", "ba ngän cê hång" vµ "®−êng së vµ c¬ quan b¸o chÝ v¨n häc, c¸c viÖn lèi chung x©y dùng chñ nghÜa x· héi" víi nghiªn cøu v¨n häc, c¸c gi¶i th−ëng v¨n ph−¬ng ch©m "nhanh, nhiÒu, tèt, rÎ" häc, ®Æc biÖt lµ c¸c gi¸ trÞ nh÷ng t¸c mang ®Õn cho t¸c phÈm v¨n häc luång phÈm v¨n häc ®−îc d− luËn x· héi chó ý giã míi kÝch thÝch phong trµo s¸ng t¸c, vµ nh÷ng nhµ v¨n, nhµ th¬ Trung Quèc nghiªn cøu, lý luËn vµ phª b×nh v¨n häc cã ¶nh h−ëng trªn v¨n ®µn trong vµ thêi kú 17 n¨m x©y dùng chñ nghÜa x· ngoµi n−íc. Tuy ch−a ®o¹t gi¶i Nobel héi (1949 - 1966). "Ba tÝnh" (tÝnh §¶ng, v¨n häc nh−ng nhiÒu t¸c gi¶ vµ t¸c tÝnh giai cÊp vµ tÝnh d©n téc) mét thêi phÈm v¨n häc ®−¬ng ®¹i Trung Quèc ®−îc thÕ giíi ®¸nh gi¸ cao. Sau bao * PGS.TS. §¹i häc S− ph¹m Hå ChÝ Minh
nghiªn cøu trung quèc sè 4(62) - 2005 72 thêi ®−îc coi lµ tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ t¸c cña nÒn v¨n häc míi. "V¨n häc thêi kú phÈm v¨n häc mµ bÊt kú ng−êi cÇm bót míi" (v¨n häc thêi kú cuèi nh÷ng n¨m 70 nµo khi s¸ng t¸c còng ph¶i nhËn thøc vµ thËp kû 80) b¾t ®Çu víi nh÷ng quan ®Çy ®ñ vµ tu©n thñ nghiªm tóc. §Ò tµi niÖm, nhËn thøc lý luËn míi ®−îc h×nh s¸ng t¸c v¨n häc d−íi chÕ ®é x· héi chñ thµnh, t¹o tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn nÒn v¨n nghÜa ®−îc réng më, phong phó nh−ng häc míi. "Vïng cÊm" cña "thêi kú v¨n vÉn ch−a v−ît qua giíi h¹n cña "vïng häc 17 n¨m" (1949 - 1966) ®−îc xãa bá. cÊm" do §¶ng vµ Nhµ n−íc quy ®Þnh. NÒn "v¨n nghÖ tuyÕn ®en" cña v¨n häc Trong s¸ng t¸c v¨n häc nhµ v¨n kh«ng "thêi kú C¸ch m¹ng v¨n hãa" bÞ ch«n vïi nªn "t« hång" vµ còng kh«ng ®−îc "b«i theo sè phËn cña "BÌ lò bèn tªn". Tõ ®en" chÕ ®é. Nhµ v¨n ph¶i "ba cïng" ngµy 27 -5 ®Õn ngµy 5-6-1978 §¹i héi më (cïng ¨n, cïng ë, cïng lµm) víi nh©n réng Ban chÊp hµnh Héi liªn hiÖp v¨n d©n, ph¶i ®Õn víi nh÷ng ®iÓn h×nh tiªn häc nghÖ thuËt Trung Quèc lÇn thø ba tiÕn vµ ph¶i ph¶n ¸nh cho ®−îc "h×nh ®−îc khai m¹c t¹i B¾c Kinh chÝnh thøc t−îng nh©n vËt anh hïng" kiÓu §æng tuyªn bè tËp ®oµn ph¶n c¸ch m¹ng ®· bÞ Tån Thôy, L−u Hå Lan vµ L«i Phong ®Ëp tan, v¨n häc nghÖ thuËt Trung Quèc trong t¸c phÈm nh»m cæ vò tinh thÇn ®−îc kh«i phôc vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng yªu n−íc, c¸ch m¹ng vµ x©y dùng tæ theo ph−¬ng h−íng míi. Tõ ®©y, v¨n häc quèc cña nh©n d©n trong thêi ®¹i x· héi Trung Quèc thùc sù c¶i c¸ch, ®æi míi vÒ chñ nghÜa. mäi mÆt, nhÊt lµ vÒ chñ tr−¬ng, ®−êng TiÕp thu lý luËn v¨n häc tiªn tiÕn cña lèi vµ nhËn thøc. Tinh thÇn "V¨n nghÖ Liªn X« (cò) vµ t− t−ëng v¨n nghÖ Mao Diªn An" (Tøc v¨n nghÖ thêi kú kh¸ng Tr¹ch §«ng nÒn v¨n häc cña n−íc Trung chiÕn) ®−îc thay ®æi cho phï hîp víi Hoa míi ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu t×nh h×nh míi. "Vïng cÊm" vµ "V¨n nghÖ hÕt søc to lín. "B¶n lµng ®æi míi" (Chu tuyÕn ®en" ®−îc xãa bá vµ coi ®ã lµ LËp Ba), "Rõng th¼m tuyÕt dµy" (Khóc nh÷ng "rµo c¶n" nguy hiÓm cña sù s¸ng Ba), "§¸ ®á" (La Qu¶ng B©n vµ D−¬ng t¹o vµ tù do cña v¨n häc. KhÈu hiÖu Ých Ng«n), "Bµi ca tuæi trÎ" (D−¬ng M¹t), "v¨n nghÖ phôc vô chÝnh trÞ" ®−îc thay "Th−îng H¶i ban mai" (Chu Nhi Phôc), b»ng ph−¬ng ch©m "V¨n nghÖ phôc vô "MÆt trêi ®á" (Ng« C−êng), v.v... ®−îc coi nh©n d©n". Ph−¬ng ch©m "Tr¨m hoa ®ua lµ nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc −u tó ra ®êi në" vµ "Tr¨m nhµ ®ua tiÕng" b−íc vµo trong thêi ®¹i míi d−íi ¸nh s¸ng cña thêi kú míi ®−îc ph¸t huy cao ®é. C¸c ®−êng lèi v¨n nghÖ míi mµ c¸c thÕ kû trµo l−u t− t−ëng cña dßng "v¨n häc vÕt tr−íc v¨n häc kh«ng thÓ nµo cã ®−îc. th−¬ng", "v¨n häc tÇm c¨n" vµ "v¨n häc Sau "10 n¨m ®éng lo¹n" (1966 - 1976) ph¶n t−" nhanh chãng n¶y sinh, thu hót cuéc "C¸ch m¹ng v¨n hãa" chÊm døt, më sù chó ý, t×m tßi, s¸ng t¹o vµ nghÜ suy ra mét thêi kú míi d©n chñ vµ s¸ng t¹o cña c¸c nhµ v¨n trong thêi ®¹i míi. Bªn
73 C¶m nhËn vÒ v¨n häc Trung Quèc… c¹nh tiÓu thuyÕt víi nh÷ng tr−êng ph¸i lý luËn, v¨n häc Trung Quèc tiÕp thu míi, th¬ Trung Quèc häc tËp th¬ ph−¬ng quan ®iÓm lý luËn, phª b×nh v¨n häc cña T©y cho ra ®êi mét lo¹i th¬ tù do hoµn Liªn X« (cò) th× nay hä chuyÓn h−íng toµn tr¸i ng−îc víi quy t¾c cña th¬ sang ®ãn nhËn quan ®iÓm lý luËn phª truyÒn thèng thêi §−êng Tèng xa x−a. b×nh v¨n häc cña ph−¬ng T©y. V¨n häc §ã lµ lo¹i "Th¬ m«ng lung" víi nh÷ng ph−¬ng T©y chñ yÕu lµ v¨n häc ¢u - Mü tªn tuæi tiªu biÓu nh− Th− Dòng, Cè trë thµnh ch©n trêi míi mµ c¸c nhµ lý Thµnh vµ Giang Hµ. Sau nh÷ng n¨m 80 luËn, phª b×nh vµ s¸ng t¸c v¨n häc trªn thi ®µn Trung Quèc l¹i ré lªn mét Trung Quèc muèn t×m ®Õn. Lý luËn, phª trµo l−u th¬ ca míi - Th¬ ca hiÖn ®¹i b×nh cña v¨n häc ph−¬ng T©y kh«ng míi mang phong c¸ch cña th¬ ph−¬ng T©y. nh−ng ®èi víi c¸c nhµ lý luËn, phª b×nh §ã lµ th¬ cña "líp nhµ th¬ hÖ thø ba" vµ v¨n häc cña Trung Quèc lµ rÊt míi. TiÕp "th¬ hËu t©n trµo". thu t− t−ëng lý luËn, phª b×nh cña ph−¬ng T©y kÕt hîp víi t− t−ëng v¨n Thêi ®¹i míi s¶n sinh nhµ v¨n míi vµ nghÖ truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i cña t¸c phÈm míi. §ã lµ mét quy luËt tÊt Trung Quèc, c¸c nhµ lý luËn, phª b×nh yÕu cña v¨n häc. C«ng cuéc c¶i c¸ch më Trung Quèc tù nªu lªn nh÷ng vÊn ®Ò lý cöa cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ®Ò luËn vµ quan ®iÓm cña m×nh do ®ã x−íng mµ tæng c«ng tr×nh s− lµ §Æng kh«ng tr¸nh khái hiÖn t−îng võa "míi" TiÓu B×nh nh− mét c¬n lèc t¸c ®éng võa "cò" trong lÜnh vùc lý luËn vµ phª m¹nh ®Õn ®êi sèng x· héi Trung Quèc. b×nh v¨n häc. Nãi "khñng ho¶ng" trong B¾t ®Çu thËp kû 90 v¨n häc Trung Quèc lý luËn, phª b×nh v¨n häc ë Trung Quèc b−íc vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng víi thÕ hiÖn nay lµ "h¬i qu¸" vµ kh«ng kh¸ch m¹nh vµ chç yÕu cña thêi buæi kinh tÕ quan, tháa ®¸ng nh−ng nÕu nãi ®Õn thÞ tr−êng th× nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ nh÷ng vÊn ®Ò míi, kh¸m ph¸ cã tÝnh ®ét kû míi nã l¹i cµng thÓ hiÖn vµ bÞ th¸ch ph¸ trong lÜnh vùc nµy lµ rÊt khã. §iÒu thøc nhiÒu h¬n. MÆc dï ®· chuÈn bÞ néi ®ã thÓ hiÖn ë nh÷ng c«ng tr×nh lý luËn, lùc vµ t− thÕ tõ tr−íc nh−ng b−íc vµo phª b×nh v¨n häc vµ nh÷ng "nhµ" lý luËn thÕ kû míi v¨n häc Trung Quèc vÉn bÞ phª b×nh v¨n häc cã uy tÝn vµ tÇm cì cña chao ®¶o. C¸nh buåm v¨n häc khã mµ nã. Nãi ®éi ngò nh÷ng ng−êi lµm c«ng chèng ®ì næi tr−íc lèc xo¸y cña nÒn kinh t¸c lý luËn, phª b×nh v¨n häc cña Trung tÕ thÞ tr−êng. Ch−a bao giê v¨n häc Quèc hiÖn nay bÞ "hôt hÉng" vµ "trèng Trung Quèc bÞ th¸ch thøc to lín nh− thêi v¾ng" lµ kh«ng ®óng vµ cã phÇn thiÕu gian võa qua. B»ng chøng cô thÓ lµ trªn chÝnh x¸c nh−ng nãi ®éi ngò nµy ®«ng lÜnh vùc lý luËn phª b×nh ch−a cã nh÷ng ®¶o, hïng hËu, v÷ng m¹nh vÒ chÊt vµ vÊn ®Ò g× míi ngoµi c¸c "mèi quan hÖ" l−îng th× kh«ng cã c¬ së. Hµng tr¨m cuéc gi÷a v¨n häc víi ®êi sèng vµ sù t¸c ®éng héi th¶o, héi nghÞ vµ täa ®µm vÒ lý luËn, c¸c mÆt kh¸c cña x· héi. Tr−íc ®©y giíi
nghiªn cøu trung quèc sè 4(62) - 2005 74 TiÓu thuyÕt Trung Quèc nh÷ng n¨m phª b×nh v¨n häc tæ chøc ë B¾c Kinh, ®Çu thÕ kû míi "®−îc" hay "ch−a ®−îc", Th−îng H¶i, Trïng Kh¸nh, Thiªn T©n, "tèt" hay "xÊu"? §ã lµ ý kiÕn tr¸i ng−îc Vò H¸n, Hµng Ch©u mÆc dï ®«ng ®¶o nhau ë Trung Quèc hiÖn nay. ý kiÕn thø ng−êi dù, th¶o luËn s«i næi nh−ng vÉn nhÊt cho lµ ®¸ng lo ng¹i cho s¸ng t¸c ch−a t×m ®−îc tiÕng nãi chung. NhiÒu tiÓu thuyÕt nh÷ng n¨m gÇn ®©y. DÉn t¸c phÈm ®−îc gi¶i th−ëng v¨n häc Mao chøng lµ "kh«ng cã th«ng tin, hoÆc th«ng ThuÉn, Lç TÊn vÉn cã nh÷ng ý kiÕn tin trïng lÆp" hay "rÊt nhiÒu tiÓu thuyÕt kh¸c nhau. T×m ®−îc sù ®ång thuËn trë thµnh n¬i phãng uÕ bõa b·i vÒ tinh trong viÖc phª b×nh t¸c phÈm v¨n häc lµ thÇn, trë thµnh b·i r¸c tinh thÇn vµ t×nh rÊt khã. Sù khen chª ®èi víi t¸c phÈm c¶m xÊu xa" (Hµn ThiÕu C«ng - V¨n häc cña Gi¶ B×nh Ao, M¹c Ng«n vµ V−¬ng tuyÓn san, sè 1, 2004). §ång ý kiÕn phª Sãc cßn rÊt c¸ch xa nhau. Tr−êng hîp b×nh gay g¾t trªn ®©y lµ ý kiÕn cho r»ng phª b×nh t¸c phÈm "PhÕ ®«" cña Gi¶ tiÓu thuyÕt ®−¬ng ®¹i "chØ loanh quanh B×nh Ao vµ "B¸u vËt cña ®êi" cña M¹c trong vßng s¸ng t¸c c¸ nh©n hãa, ph¬i Ng«n lµ sù th−êng t×nh dÔ hiÓu nh−ng cã bµy nh÷ng chuyÖn kÝn ®¸o riªng t−. V¨n sù kh¸c xa nhau vÒ quan niÖm phª b×nh häc bÞ son phÊn bao v©y, qu¸ ®am mª víi v¨n häc vµ thÈm mü nhËn thøc lµ ®iÒu c¶m gi¸c mÒm yÕu, ®ã chÝnh lµ nçi bi ai ph¶i suy nghÜ. cña v¨n häc" (Sai T−êng, Cèc Nguyªn S¸ng t¸c v¨n häc dµnh cho thiÕu nhi, b¸o T©n Hoa v¨n trÝch" sè 8, 2004) s¸ng t¸c th¬, t¶n v¨n vµ b¸o c¸o v¨n häc V−¬ng LÖ B×nh, Tr−¬ng §«ng KiÖt (V¨n ë thËp kû 80, 90 cña thÕ kû tr−íc rÊt nghÖ b¸o, ngµy 3-6-2004). ý kiÕn thø hai ph¸t triÓn th× nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho r»ng tiÓu thuyÕt Trung Quèc trong "chùng l¹i" lµ dÊu hiÖu ®¸ng suy nghÜ. thêi gian qua cã nh÷ng biÓu hiÖn nh− Trung Quèc lµ ®Êt n−íc cña th¬ ca trªn nh−ng kh«ng ®¸ng lo ng¹i. C¸ch nh−ng th¬ Trung Quèc hiÖn nay Ýt ng−êi nh×n "tèi" nh− vËy lµ "qu¸ khe kh¾t", s¸ng t¸c, Ýt ng−êi ®äc, thËm chÝ cã nhµ "qu¸ lý t−ëng hãa v¨n häc, kh«ng ®Õm th¬ cßn ®Ò nghÞ ph¶i "x©y dùng l¹i thÓ xØa ®Õn hoµn c¶nh lÞch sö trong thêi ®¹i th¬". Trong nh÷ng n¨m võa qua cã thÓ mµ tiÓu thuyÕt bÞ c¸c h×nh thøc tiªu nãi tiÓu thuyÕt vµ truyÖn ng¾n ®−¬ng dïng do khoa häc kÜ thuËt cao cÊp chÕ ®¹i Trung Quèc ®−îc mïa lín. Gi¶i t¸c ra chÌn Ðp nh− hiÖn nay th× chØ riªng th−ëng v¨n häc Mao ThuÉn lÇn thø 6 viÖc Trung Quèc vÉn cßn cã nh÷ng t¸c võa qua ®· cã hµng ngµn tiÓu thuyÕt dù phÈm −u tó ®· lµ ®¸ng quý l¾m råi". b×nh chän vµ 23 t¸c phÈm ®−îc lät vµo (M¹nh Phån Hoa - TiÓu thuyÕt tuyÓn chung kh¶o nãi lªn sù ph¸t triÓn m¹nh san, sè 4, 2004). mÏ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng ë thÓ lo¹i Tõ chç v¨n häc lµ trung t©m, b−íc vµo v¨n häc nµy trong mÊy n¨m ®Çu ë thÕ kû thÕ kû míi, tr−íc c¬n lèc cña kinh tÕ thÞ míi.
75 C¶m nhËn vÒ v¨n häc Trung Quèc… tr−êng, v¨n häc ®−¬ng ®¹i Trung Quèc bÞ tiªn tiÕn, t¸c phÈm cã thÓ ph¬i bµy ®Èy "ra r×a" (ngo¹i diªn). V¨n häc bÞ ®Èy nh÷ng kÎ xÊu, kÎ ¸c vµ nãi ®Õn sù thÇm kÝn riªng t−. "ý thøc tù ng·", "s¸ng t¸c "ra r×a", t¸c phÈm lµ mét thø "m× ¨n liÒn", "n¬i phãng uÕ bõa b·i" hay "b·i r¸c mü n÷" lµ nh÷ng khuynh h−íng s¸ng t¸c tinh thÇn" theo nhiÒu nhµ v¨n, nhµ míi ®−îc nhiÒu nhµ v¨n theo ®uæi. nghiªn cøu v¨n häc Trung Quèc th× ®ã lµ "V¨n häc tiªu dïng" lµ mét kh¸i niÖm ®iÒu "kh«ng ®¸ng buån mµ lµ ®¸ng míi cña v¨n häc Trung Quèc hiÖn nay. mõng". V× r»ng, theo c¸c nhµ v¨n, nhµ V¨n häc kh«ng thÓ tho¸t ly víi tiªu nghiªn cøu víi "néi lùc" tèt, "lu«n lu«n dïng, ®êi sèng x· héi vµ truyÒn thèng tËp luyÖn", th©n thÓ mçi ngµy mét c−êng ®¹i chóng. Quan niÖm "t¸c phÈm hay tr¸ng, v¨n häc Trung Quèc trong thêi ph¶i lµ t¸c phÈm cã ng−êi ®äc" dÇn dÇn ®¹i kinh tÕ thÞ tr−êng sÏ cã chç ®øng h×nh thµnh trong ý nghÜ nhµ v¨n Trung v÷ng ch¾c trong lßng ng−êi ®äc. Quèc khi hä cÇm bót s¸ng t¸c. C¸c nhµ MÆc dï bÞ ®Èy "ra r×a" vµ kinh tÕ thÞ v¨n Trung Quèc h«m nay kh«ng chØ "bã tr−êng lÊn ¸t nh−ng v¨n häc Trung Quèc m×nh" ë c¸c thµnh phè lín nh− B¾c trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû "®−îc" vÉn Kinh, Th−îng H¶i vµ Qu¶ng Ch©u mµ nhiÒu h¬n, c¸i "míi", c¸i "tèt" vÉn næi hä tù gi¸c lªn miÒn T©y, ®Õn vïng s©u, tréi vµ lÊn ¸t. §Æc ®iÓm næi bËt cña v¨n vïng xa ®Ó sèng vµ s¸ng t¸c v¨n häc. häc lµ míi vÒ ý thøc, tù do nhËn thøc vµ C¸c nhµ v¨n næi tiÕng nh− V−¬ng M«ng, "tho¸ng" vÒ s¸ng t¸c. Quan niÖm "®a Gi¶ B×nh Ao, Tr−¬ng HiÒn L−îng, DiÖp nguyªn hãa" vµ "cëi trãi" trong v¨n häc T©n vÉn lu«n theo ®uæi ®Ò tµi vÒ miÒn ®−îc thùc thi, d©n chñ trong v¨n häc T©y cßn khã kh¨n vµ nghÌo khæ. Nhµ ®−îc ph¸t huy. Ngµy nay v¨n häc ®−îc v¨n M¹c Ng«n vÉn kh«ng xa rêi ®Ò tµi ë coi lµ "thÞ tr−êng", s¸ng t¸c v¨n häc ®−îc vïng §«ng B¾c Cao MËt thuéc tØnh S¬n §«ng. Nhµ v¨n n÷ V−¬ng An øc vÉn g¾n coi lµ "hµng hãa", mµ ®· nãi ®Õn "hµng hãa" lµ cã s¶n phÈm "chÊt l−îng cao" vµ bã m¸u thÞt víi ®Ò tµi Th−îng H¶i. Cã cã t¹p phÈm, thø phÈm vµ thËm chÝ cã thÓ nãi ch−a bao giê c¸c "thÇn ®ång v¨n c¶ phÕ phÈm. §Ò tµi s¸ng t¸c v¨n häc häc" vµ nhµ v¨n trÎ l¹i xuÊt hiÖn ®«ng kh«ng nh÷ng xãa bá "vïng cÊm" mµ cßn ®¶o trªn v¨n ®µn nh− nh÷ng n¨m võa ®−îc më réng theo quy luËt "cïng t¾c qua. Tr−¬ng Thiªn Thiªn vµ Høa Giai biÕn". Bªn c¹nh ®Ò tµi truyÒn thèng, lÞch mÊy n¨m tr−íc lµ nh÷ng bÐ g¸i viÕt v¨n sö nhµ v¨n cßn ®−îc khuyÕn khÝch s¸ng khi cßn quµng kh¨n ®á th× nay ®· trë t¸c c¸c ®Ò tµi ®−¬ng ®¹i. Chèng tham thµnh nh÷ng nhµ v¨n n÷ tµi n¨ng. §ã nhòng, phª ph¸n quyÒn lùc, miªu t¶ lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng cña v¨n häc th©n phËn nghÌo khæ, thËm chÝ v¨n häc Trung Quèc trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ ph¶n ¸nh t×nh yªu tr¾c trë, o¸i o¨m. kû míi. "DiÔn ®µn c¸c nhµ v¨n" do nhµ Ngoµi viÖc miªu t¶ nh÷ng con ng−êi tèt, v¨n M¹c Ng«n khëi x−íng vµ ®· tæ chøc
nghiªn cøu trung quèc sè 4(62) - 2005 76 hai lÇn ë §¹i Liªn (tØnh Liªu Ninh) vµ quan hÖ gi÷a v¨n häc vµ tiªu dïng, gi÷a T« Ch©u (tØnh Giang T«) vµ sau ®ã xuÊt v¨n häc vµ truyÒn th«ng sÏ rÊt mËt hiÖn chuyªn môc trªn t¹p chÝ "B×nh luËn thiÕt. V¨n häc muèn ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c nhµ v¨n ®−¬ng ®¹i" lµ mét ho¹t kh«ng thÓ t¸ch víi c¸c mèi quan hÖ ®ã. ®éng bæ Ých, lý thó cña c¸c nhµ v¨n. C¸c Lµm thÕ nµo ®Ó s¸ch v¨n häc ®−îc nhµ v¨n næi tiÕng nh− V−¬ng M«ng, Gi¶ "b¸n ch¹y"? Tr¶ lêi c©u hái nµy c¸c nhµ B×nh Ao, M¹c Ng«n, D− Hoa vµ Sö ThiÕt v¨n Trung Quèc cho r»ng s¸ch v¨n häc Sinh ®· nãi lªn nh÷ng quan niÖm vµ suy muèn ng−êi ®äc ®ãn nhËn tr−íc hÕt ph¶i nghÜ cña m×nh vÒ s¸ng t¸c v¨n häc trong ®¶m b¶o "hai tÝnh" (tÝnh v¨n häc vµ tÝnh hoµn c¶nh míi. Bªn c¹nh sù ®am mª vµ thÞ tr−êng). Bªn c¹nh ®ã t¸c phÈm v¨n kh¸t khao s¸ng t¸c, n¨ng ®éng vµ t¸o häc muèn ®i vµo ®êi sèng cña c«ng chóng b¹o s¸ng t¹o nghÖ thuËt c¸c nhµ v¨n ph¶i nhê truyÒn th«ng (b¸o chÝ, phª b×nh Trung Quèc ngµy nay rÊt quan t©m ®Õn vµ xuÊt b¶n). Cuèi cïng t¸c phÈm ®−îc t×nh h×nh chÝnh trÞ cña quèc gia, quèc tÕ ng−êi ®äc mua nhiÒu, ®äc nhiÒu th× ph¶i vµ toµn cÇu hãa. N¨m 2001 c¸c nhµ v¨n ®¹t ®−îc hai môc ®Ých c¬ b¶n. §ã lµ ph¶i Trung Quèc s«i næi kû niÖm 80 thµnh lËp "hay" ®èi víi ng−êi s¸ng t¸c vµ ph¶i §¶ng Céng s¶n Trung Quèc. N¨m 2002 "hay" ®èi víi ®éc gi¶. Ng−îc l¹i, t¸c c¸c nhµ v¨n l¹i th¶o luËn vÒ ph−¬ng phÈm mµ ng−êi s¸ng t¸c cho r»ng "m¸u h−íng ph¸t triÓn v¨n hãa v¨n nghÖ tiªn thÞt", "t©m huyÕt" mµ ng−êi ®äc kh«ng tiÕn do §¹i héi lÇn thø 16 cña §¶ng "c¶m" vµ kh«ng "®éng" th× sè t¸c phÈm Céng s¶n Trung Quèc ®Ò ra cïng víi viÖc còng nhanh chãng bÞ l·ng quªn. tæ chøc täa ®µm nh©n kû niÖn 60 n¨m Bèn n¨m, thêi gian kh«ng dµi nh−ng "Täa ®µm v¨n nghÖ ë Diªn An" cña Mao ®ñ ®Ó b¸o hiÖu nh÷ng thµnh tùu míi cña Tr¹ch §«ng (1942). Häc tËp thuyÕt "Ba v¨n häc Trung Quèc trong thÕ kû míi. ®¹i diÖn" (®¹i diÖn vÒ v¨n hãa, kinh tÕ vµ MÆc dï cã "tranh s¸ng tranh tèi" nh−ng ®êi sèng), "Tam n«ng" (n«ng th«n, n«ng v¨n häc ®−¬ng ®¹i Trung Quèc vÉn cã d©n vµ n«ng nghiÖp) vÉn lµ nh÷ng quan dßng "chñ l−u" võa kÕ thõa, võa c¸ch t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ v¨n Trung t©n vµ s¸ng t¹o ®Ó ph¸t triÓn kh«ng Quèc trong thÕ kû 21. Võa qua vµ nh÷ng ngõng. Sù thµnh c«ng cña v¨n häc Trung Quèc thêi gian qua vÒ mÆt lý luËn n¨m tíi nh÷ng t¸c phÈm viÕt vÒ n«ng vµ thùc tiÔn sÏ lµ mét bµi häc tèt, thiÕt th«n sÏ cµng nhiÒu. N«ng th«n, vïng thùc vµ bæ Ých ®èi víi v¨n häc ViÖt Nam s©u, vïng xa, miÒn T©y d−íi ngßi bót trong thêi gian tíi. cña c¸c nhµ v¨n sÏ lµ nh÷ng bøc tranh phong c¶nh, t×nh c¶m ch©n thËt vµ cuéc sèng cña n«ng d©n v−¬n m×nh lªn trong (*) Bµi viÕt cã tham kh¶o bµi viÕt cña x· héi "kh¸ gi¶" (tiÓu khang). C¸c nhµ Phan V¨n C¸c, Ph¹m Tó Ch©u vµ Lª Huy v¨n cßn dù b¸o r»ng hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai Tiªu.