Báo cáo nghiên cứu khoa học " CHÍNH SÁCH HƯỚNG NAM VÀ QUAN HỆ ĐẦU TƯ, THƯƠNG MẠI ĐÀI LOAN - ASEAN "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đài Loan - nền kinh tế phát triển lên sau chiến tranh, là một nền kinh tế hải đảo phát triển theo mô hình h-ớng về xuất khẩu. Tr-ớc những năm 80 của thế kỷ XX, kinh tế Đài Loan có tính phụ thuộc lớn vào kinh tế Mỹ và Nhật Bản. Nh-ng từ giữa những năm 80 trở về sau, chính quyền Đài Loan đã đề ra sách l-ợc phân tán hóa thị tr-ờng n-ớc ngoài và đa dạng hóa các quan hệ kinh tế th-ơng mại để thích ứng với xu thế nhất thể hóa và khu vực...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " CHÍNH SÁCH HƯỚNG NAM VÀ QUAN HỆ ĐẦU TƯ, THƯƠNG MẠI ĐÀI LOAN - ASEAN "

73 ChÝnh s¸ch h−íng Nam… D−¬ng V¨n Lîi* µi Loan - nÒn kinh tÕ ph¸t 70% lao ®éng lµm n«ng nghiÖp. NÒn § triÓn lªn sau chiÕn tranh, lµ kinh tÕ ph¶i ®èi diÖn víi mu«n vµn khã mét nÒn kinh tÕ h¶i ®¶o kh¨n: s¶n xuÊt ®×nh ®èn, l¹m ph¸t t¨ng ph¸t triÓn theo m« h×nh h−íng vÒ xuÊt cao, c¬ së vËt chÊt thiÕu thèn, ®êi sèng khÈu. Tr−íc nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû ng−êi d©n gÆp nhiÒu khã kh¨n.... Tuy XX, kinh tÕ §µi Loan cã tÝnh phô thuéc nhiªn, chØ sau hai thËp kû §µi Loan lín vµo kinh tÕ Mü vµ NhËt B¶n. Nh−ng ®· khiÕn c¶ thÕ giíi ph¶i ngì ngµng tõ gi÷a nh÷ng n¨m 80 trë vÒ sau, chÝnh tr−íc søc bËt m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ, quyÒn §µi Loan ®· ®Ò ra s¸ch l−îc ph©n §µi Loan ®· ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn tíi t¸n hãa thÞ tr−êng n−íc ngoµi vµ ®a møc “thÇn kú” vµ ®−îc coi lµ mét trong d¹ng hãa c¸c quan hÖ kinh tÕ th−¬ng “bèn con rång ch©u ¸”. Tõ mét nÒn kinh m¹i ®Ó thÝch øng víi xu thÕ nhÊt thÓ hãa tÕ n«ng nghiÖp tù cung tù cÊp v−¬n lªn vµ khu vùc hãa trªn thÕ giíi. Sù trçi dËy thµnh nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn cña c¸c nÒn kinh tÕ §«ng Nam ¸ ®· thu ®¹i hãa khiÕn c¶ thÕ giíi ph¶i chó ý. hót sù quan t©m, chó ý cña c¸c nhµ ®Çu Cïng víi nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng t− §µi Loan, ®Æc biÖt sau khi chÝnh mõng trong ph¸t triÓn kinh tÕ, th× phÝa quyÒn §µi Loan thóc ®Èy “ChÝnh s¸ch sau thµnh c«ng Êy còng ®· tån t¹i kh«ng h−íng Nam” th× c¸c quèc gia §«ng Nam Ýt nh÷ng vÊn ®Ò ¶nh h−ëng xÊu tíi m«i ¸ trë thµnh träng t©m cña chÝnh s¸ch ®ã. tr−êng ®Çu t− trªn ®¶o §µi Loan. Vµ I. Néi dung cña chÝnh s¸ch chÝnh nh÷ng vÊn ®Ò nµy ®· trë thµnh h−íng nam mét “lùc ®Èy” ®èi víi c¸c doanh nghiÖp §µi Loan h−íng ra bªn ngoµi t×m kiÕm §µi Loan ngµy nay ®−îc biÕt ®Õn nh− mét trong nh÷ng nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt ch©u ¸, nh−ng tõ sau chiÕn tranh * Th¹c sü. ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc. thÕ giíi thø II ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 50 kh«ng gian ph¸t triÓn trong ®ã cã Trung cña thÕ kû XX, §µi Loan chØ lµ mét hßn Quèc ®¹i lôc vµ khu vùc §«ng Nam ¸. ®¶o hÕt søc nghÌo nµn, l¹c hËu, nÒn kinh “ChÝnh s¸ch h−íng Nam” ®−îc ra ®êi tÕ chñ yÕu dùa vµo n«ng nghiÖp víi trªn trong bèi c¶nh khi c¸c doanh nghiÖp §µi
nghiªn cøu trung quèc sè 6(70) - 2006 74 Thø hai, tËn dông thÞ tr−êng réng lín Loan qu¸ tËp trung ®Çu t− vµo thÞ cña khu vùc §«ng Nam ¸. Khu vùc nµy tr−êng Trung Quèc ®¹i lôc dÔ x¶y ra cã diÖn tÝch réng 4,48 triÖu km2, d©n sè t×nh tr¹ng bÞ lÖ thuéc vÒ kinh tÕ dÉn ®Õn trªn 450 triÖu ng−êi, rÊt giµu tµi nguyªn phô thuéc vÒ chÝnh trÞ - ®iÒu mµ chÝnh thiªn nhiªn vµ cã thÞ tr−êng lao ®éng dåi quyÒn §µi Loan kh«ng mong muèn. dµo, gi¸ ®Êt vµ nh©n c«ng rÎ, tiÒm lùc N¨m 1993, lÇn ®Çu tiªn “Bé Kinh tÕ” ph¸t triÓn kinh tÕ hÕt søc hïng hËu. §µi Loan ®−a ra “ChÝnh s¸ch ®Çu t− Nh÷ng n¨m gÇn ®©y khu vùc ®ang ¸p xuèng phÝa Nam” ®Ó hç trî cô thÓ cho c¸c dông rÊt nhiÒu nh÷ng ®iÒu kiÖn −u ®·i doanh nghiÖp s¶n xuÊt tËp trung nhiÒu vµ c¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng chµo ®ãn vµ søc lao ®éng di chuyÓn sang §«ng Nam ¸. thu hót c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi. Kh¸c N¨m 1994, ViÖn Hµnh chÝnh §µi Loan víi mét sè khu vùc ®ang ph¸t triÓn hiÖn ®· th«ng qua “C−¬ng lÜnh t¨ng c−êng ho¹t nay trªn thÕ giíi, n¬i mµ c¸c cuéc xung ®éng th−¬ng m¹i ®èi víi khu vùc §«ng ®ét s¾c téc, t«n gi¸o côc bé ®ang diÔn ra Nam ¸”, vµ chÝnh thøc thóc ®Èy “ChÝnh ngµy mét phøc t¹p, th× khu vùc §«ng Nam ¸ ®−îc coi lµ khu vùc cã sù æn ®Þnh s¸ch h−íng Nam”. Môc ®Ých chñ yÕu cña chÝnh trÞ - x· héi nhÊt. Khu vùc nµy chÝnh s¸ch h−íng Nam gåm nh÷ng néi ®ang cã sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng vÒ kinh dung sau: tÕ vµ ngµy cµng cã søc ¶nh h−ëng lín Thø nhÊt, nh»m ph©n t¸n rñi ro khi trong c¸c c«ng viÖc quèc tÕ. tËp trung ®Çu t− cao ®é vµo Trung Quèc Thø ba, t¹o dùng tr−íc mét “c¨n cø ®¹i lôc. §©y lµ lý do chñ yÕu mµ chÝnh ®Þa sinh tån” ®Ó ®Ò phßng nh÷ng rñi ro quyÒn §µi Loan khuyÕn khÝch c¸c doanh khi quan hÖ hai bê trë nªn c¨ng th¼ng, nghiÖp ®Çu t− vµo §«ng Nam ¸. Nh÷ng thËm chÝ c¶ khi x¶y ra chiÕn tranh. Khu n¨m nµy, ®Çu t− cña §µi Loan vµo vùc §«ng Nam ¸ cã sù gÇn gòi víi §µi Trung Quèc ®¹i lôc kh«ng ngõng t¨ng Loan vÒ ®Þa lý vµ nhiÒu ®iÓm t−¬ng ®ång cao, kim ng¹ch ®Çu t− n¨m 1993 lµ 3,1 vÒ v¨n hãa, cã lùc l−îng lín ng−êi Hoa, tû USD, n¨m 1997 lµ 4,3 tû USD, n¨m Hoa kiÒu sinh sèng ®· kh«ng chØ t¹o 2000 lµ 2,6 tû USD, n¨m 2003 cao nhÊt ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho quan hÖ hîp t¸c lªn tíi 7,69 tû USD vµ n¨m 2005 lµ 6 tû vÒ kinh tÕ mµ cßn th«ng qua quan hÖ USD1. Do khèi l−îng ®Çu t− ngµy cµng h«n nh©n §µi Loan ®· x©y dùng ®−îc t¨ng vµo Trung Quèc, mét khi quan hÖ mét “c¨n cø ®Þa” thø hai t−¬ng ®èi bÒn hai bê trë nªn c¨ng th¼ng th× ng−êi chÞu v÷ng gi÷a hai bªn. tæn thÊt chÝnh lµ c¸c doanh nghiÖp §µi Thø t−, phèi hîp víi chiÕn l−îc ph¸t Loan. ChÝnh v× vËy, chÝnh quyÒn §µi Loan ®· khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp triÓn §µi Loan trë thµnh Trung t©m cña cña m×nh ph©n t¸n ®Çu t− vµo khu vùc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ch©u ¸. Khi §«ng Nam ¸ an toµn h¬n. Tuy nhiªn, “ChÝnh s¸ch h−íng Nam” ®−îc ®−a ra, b¶n chÊt cña chÝnh s¸ch nµy kh«ng ph¶i kh«ng Ýt ng−êi cho r»ng ®©y chØ lµ gi¶i lµ dõng h¼n ho¹t ®éng “h−íng T©y” tËp ph¸p t¹m thêi ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò víi trung vµo “h−íng Nam” mµ chØ ®Ó ph©n Trung Quèc ®¹i lôc. Tuy nhiªn, quan s¸t t¸n rñi ro trong ®Çu t−, tr¸nh “®Ó hÕt sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn, nã ®· thÓ hiÖn trøng vµo mét giá”. râ lµ mét xuÊt ph¸t ®iÓm cho kÕ ho¹ch
75 ChÝnh s¸ch h−íng Nam… “ph¸t triÓn §µi Loan thµnh trung t©m c«ng xuÊt khÈu vµ thay thÕ nhËp khÈu cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ch©u ¸”. lÇn thø hai; tõ n¨m 1987-1999 lµ thêi kú ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ tËp trung kü KÕ ho¹ch nµy ®−îc “Tæng thèng” Lý §¨ng thuËt cao; tõ n¨m 2000-2002 lµ thêi kú Huy lóc ®ã ®Ò xuÊt ngµy 4/1/1995, chØ sau “Tæng thèng” TrÇn Thñy BiÓn ®¨ng cã mét ngµy 5/1 ®· ®−îc ViÖn Hµnh chÝnh quang. Sè liÖu thèng kª cña ba thêi kú lµ: th«ng qua. Tõ ®ã cã thÓ thÊy “ChÝnh s¸ch thêi kú thø nhÊt tæng céng cã 417 dù ¸n, h−íng Nam” kh«ng ph¶i lµ ý t−ëng ngÉu tæng kim ng¹ch ®¹t 753,456 triÖu USD, nhiªn mµ lµ mét bé phËn trong chiÕn l−îc lÇn l−ît chiÕm 4,38% vµ 28,15% tæng sè ph¸t triÓn tæng thÓ vÒ ®Çu t− vµ th−¬ng dù ¸n vµ kim ng¹ch ®Çu t− cña Hoa kiÒu m¹i ch©u ¸ cña §µi Loan. Môc tiªu cña §«ng Nam ¸ ®Çu t− vµo §µi Loan. Thêi nã lµ tËn dông vÞ trÝ kinh tÕ chiÕn l−îc kú thø hai cã 516 dù ¸n, tæng kim ng¹ch trong khu vùc ®Ó th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t− ®¹t 1,57 tû USD, chiÕm 42,54% ®Çu t−, th−¬ng m¹i lµm cho kinh tÕ §µi vµ 58,67% tæng sè dù ¸n vµ kim ng¹ch Loan cã thÓ th©m nhËp vµo nÒn kinh tÕ ®Çu t−. Thêi kú thø ba cã 78 dù ¸n, kim khu vùc. Do ®ã, sù thµnh c«ng cña ng¹ch ®Çu t− ®¹t 92, 641 triÖu USD, “ChÝnh s¸ch h−íng Nam” sÏ ®Æt nÒn chiÕm 23,08% vµ 13,18% tæng sè dù ¸n mãng v÷ng ch¾c cho ®Þa vÞ trung t©m vµ kim ng¹ch ng−êi Hoa, Hoa kiÒu §«ng trong nÒn kinh tÕ ch©u ¸ cña §µi Loan. Nam ¸ ®Çu t− vµo §µi Loan. NÕu nh− II. Thùc tr¹ng quan hÖ ®Çu t−, tÝnh b×nh qu©n kim ng¹ch ®Çu t− trong th−¬ng m¹i §µi Loan – ASEAN n¨m cña ba thêi kú nµy th× thêi kú thø nhÊt b×nh qu©n kim ng¹ch ®Çu t− cña 1. Quan hÖ ®Çu t− ng−êi Hoa, Hoa kiÒu §«ng Nam ¸ ®Çu a. §Çu t− cña c¸c n−íc §«ng t− vµo §µi Loan lµ 47 triÖu USD, thêi kú Nam ¸ vµo §µi Loan thø hai lµ 121 triÖu USD, thêi kú thø ba §Çu t− cña c¸c n−íc §«ng Nam ¸ vµo lµ 30,9 triÖu USD. Nh− vËy cã thÓ thÊy §µi Loan trªn thùc tÕ lµ ®Çu t− cña cao trµo ®Çu t− cña ng−êi Hoa, Hoa kiÒu ng−êi Hoa, Hoa kiÒu t¹i c¸c n−íc §«ng §«ng Nam ¸ ®Çu t− vµo §µi Loan tËp Nam ¸ vµo §µi Loan. trung ë thêi kú thø hai. ThÊp nhÊt lµ Theo sè liÖu thèng kª cña ñy ban thêi kú thø ba, tøc lµ thêi kú cña Tæng Kinh tÕ §µi Loan (2003), tõ n¨m 1952 thèng TrÇn Thñy BiÓn. Tuy nhiªn ®©y ®Õn n¨m 2002, Hoa kiÒu ®· ®Çu t− vµo còng chØ lµ c¸ch ph©n kú mang tÝnh chÊt §µi Loan tæng sè 2.022 dù ¸n, víi 3,71 tû t−¬ng ®èi. USD. Trong ®ã, phÇn lín lµ cña Hoa Nh÷ng ngµnh hµng ng−êi Hoa, Hoa kiÒu ë c¸c n−íc §«ng Nam ¸ víi 1.213 kiÒu §«ng Nam ¸ ®Çu t− vµo §µi Loan dù ¸n, tæng kim ng¹ch ®¹t 2,678 tû USD. trong thêi gian nµy chñ yÕu tËp trung Tr−íc n¨m 1965, Hoa kiÒu ë khu vùc trong ngµnh b¶o hiÓm tµi chÝnh, chiÕm §«ng Nam ¸ ch−a ®Çu t− vµo §µi Loan. 34,26%, thø hai lµ ngµnh dÞch vô, chiÕm Trong thêi gian 37 n¨m tõ n¨m 1965 16,98%, tæng hai ngµnh nµy chiÕm ®Õn n¨m 2002, cã thÓ chia lµm 3 thêi kú: 61,24%, ®iÒu nµy nãi lªn r»ng ®Çu t− cña tõ n¨m 1965 ®Õn n¨m 1986 lµ thêi kú hä chñ yÕu tËp trung vµo ngµnh s¶n §µi Loan ph¸t triÓn c«ng nghiÖp gia nghiÖp thø ba. Cßn ®Çu t− vµo ngµnh
nghiªn cøu trung quèc sè 6(70) - 2006 76 chÕ t¹o chñ yÕu tËp trung vµo ngµnh chÕ ®¹t 103 triÖu USD, n¨m 1990 ®¹t 1,55 tû t¹o s¶n phÈm phi kim lo¹i, chiÕm 7,6%, USD. ngµnh dÖt chiÕm 6,57%, ngµnh s¶n §Çu t− cña §µi Loan tõ sau nh÷ng phÈm ®iÖn, ®iÖn tö chiÕm 5,6%. n¨m 80 trªn thùc tÕ lµ qu¸ tr×nh di chuyÓn c¸c ngµnh nghÒ tËp trung nhiÒu b. §Çu t− cña §µi Loan vµo c¸c søc lao ®éng ra bªn ngoµi. Cßn c¸c quèc n−íc §«ng Nam ¸ gia §«ng Nam ¸ thêi kú nµy l¹i ®ang Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû XX thu hót vèn n−íc ngoµi vµ nh÷ng thiÕt bÞ trë vÒ tr−íc, chÝnh quyÒn §µi Loan thùc kü thuËt ph¸t triÓn ngµnh nghÒ tËp hiÖn c¸c biÖn ph¸p qu¶n chÕ nghiªm trung nhiÒu lao ®éng, gia c«ng xuÊt ngÆt c¸c ho¹t ®éng ®Çu t− ra n−íc ngoµi khÈu ®Õn Mü vµ c¸c n−íc ph¸t triÓn cña c¸c nhµ ®Çu t−. Tõ niªn ®¹i 80 trë vÒ kh¸c, céng thªm sù hç trî cña chÝnh sau, mét mÆt c¸c tËp ®oµn doanh nghiÖp s¸ch h−íng Nam do chÝnh quyÒn §µi lín §µi Loan ®· h×nh thµnh, tiÒn vèn Loan ®Ò ra nh»m ph©n t¸n rñi ro tõ thÞ ®· ®−îc tÝch lòy ®Õn mét møc ®é nhÊt tr−êng Trung Quèc ®¹i lôc nªn ®èi t−îng ®Þnh vµ xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng nguån vèn träng ®iÓm ®Çu t− ra bªn ngoµi cña §µi d− thõa; mÆt kh¸c c¸c n−íc §«ng Nam ¸ Loan ®· chuyÓn tõ c¸c n−íc Mü, NhËt lÊy xuÊt khÈu ®Ó dÉn d¾t c¸c ngµnh B¶n vµ Trung Quèc sang c¸c n−íc §«ng nghÒ tËp trung nhiÒu søc lao ®éng ph¸t Nam ¸. triÓn. Trªn thÞ tr−êng quèc tÕ, ¸p lùc Theo sè liÖu thèng kª cña ñy ban c¹nh tranh cña c¸c mÆt hµng cïng thÈm ®Þnh ®Çu t− Bé Kinh tÕ §µi Loan chñng lo¹i víi mÆt hµng cña §µi Loan th× tõ n¨m 1959 ®Õn n¨m 1990, ®Çu t− ngµy cµng lín ®· t¹o cho m«i tr−êng ®Çu cña §µi Loan sang Malaixia, Philippin, t− cña c¸c ngµnh nghÒ tËp trung nhiÒu Th¸i Lan vµ In®«nªxia víi 284 dù ¸n vµ søc lao ®éng trë nªn xÊu ®i. Do ®ã ®· cã kim ng¹ch 925 triÖu USD. Tõ n¨m 1991 rÊt nhiÒu c¸c nhµ ®Çu t− §µi Loan lÇn ®Õn n¨m 1998, theo sè liÖu thèng kª cña l−ît ®em tiÒn vèn vµ thiÕt bÞ ra n−íc In®«nªxia, Malaixia, Philippin, Xingapo, Th¸i Lan vµ ViÖt Nam, ®Çu t− cña §µi ngoµi t×m kiÕm c¬ héi ph¸t triÓn. ChÝnh Loan vµo 6 n−íc §«ng Nam ¸ nµy cã quyÒn §µi Loan ®Ó thÝch øng víi tiÕn kim ng¹ch kho¶ng 24,044 tû USD, do sè tr×nh “quèc tÕ hãa vµ chÕ ®é hãa”, mét liÖu thèng kª cña c¸c n−íc kh«ng ghi râ mÆt khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp lµ kim ng¹ch ®Çu t− theo ph¸p ®Þnh hay n©ng cÊp ngµnh nghÒ cña m×nh, mÆt lµ ®Çu t− thùc tÕ nªn sè liÖu nµy cßn cã kh¸c ®· níi réng nh÷ng h¹n chÕ vÒ ®Çu thÓ lªn xuèng. Theo sè liÖu thèng kª cña t− ra n−íc ngoµi, hñy bá chÕ ®é qu¶n lý ñy ban thÈm ®Þnh ®Çu t− cña Bé Kinh tÕ ngo¹i hèi. ChÝnh v× vËy, ®Çu t− ra n−íc §µi Loan, n¨m 1999 vµ n¨m 2000, kim ngoµi cña §µi Loan b¾t ®Çu b−íc vµo ng¹ch ®Çu t− cña §µi Loan vµo 6 quèc giai ®o¹n t¨ng tr−ëng nhanh. N¨m 1979, gia §«ng Nam ¸ lµ 3,603 tû USD, n¨m kim ng¹ch ®Çu t− cña §µi Loan ra bªn 2001 vµ 2002, kim ng¹ch ®Çu t− cña §µi ngoµi chØ cã 9,364 triÖu USD, n¨m 1986 Loan vµo 4 n−íc §«ng Nam ¸ (Philippin, ®· ®ét ph¸ tíi 50 triÖu USD, n¨m 1987 Malaixia, Xingapo vµ ViÖt Nam) lµ 696,2
77 ChÝnh s¸ch h−íng Nam… triÖu USD. Tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 10 2. Quan hÖ th−¬ng m¹i n¨m 2003, kim ng¹ch ®Çu t− cña §µi §µi Loan tõ khi thùc hiÖn c«ng Loan vµo In®«nªxia lµ 70,9 triÖu USD; nghiÖp hãa tíi nay, tèc ®é t¨ng tr−ëng n¨m 2003 ®Çu t− vµo Th¸i Lan lµ 74,24 xuÊt nhËp khÈu th−¬ng m¹i kh«ng triÖu USD, gi¶m so víi n¨m tr−íc.2 ngõng t¨ng cao. Tõ n¨m 1966 ®Õn n¨m Tõ nh÷ng sè liÖu thèng kª trªn cã thÓ 1990, tæng gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu tõ thÊy, quy m« ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi 1,16 tû USD t¨ng lªn 121,93 tû USD, cña §µi Loan vµo khu vùc §«ng Nam ¸ trong thêi gian 25 n¨m ®· t¨ng 104,24 cã xu thÕ më réng. Tuy nhiªn, do cã hiÖn lÇn. Trong thêi gian nµy, Mü vµ NhËt B¶n lu«n lµ n−íc cã quan hÖ th−¬ng m¹i t−îng tõ n¨m 1990 chÝnh quyÒn §µi Loan chñ yÕu víi §µi Loan, ®· h×nh thµnh lªn níi réng qu¶n lý c¸c nhµ ®Çu t− §µi Loan tam gi¸c quan hÖ NhËt - §µi - Mü, tøc lµ ®Çu t− gi¸n tiÕp vµo Trung Quèc ®¹i lôc, §µi Loan nhËp khÈu nguyªn liÖu, linh ®· xuÊt hiÖn ba lÇn cao trµo ®Çu t− sang kiÖn chñ yÕu tõ NhËt B¶n sau ®ã gia Trung Quèc vµo c¸c n¨m 1993, 1998 vµ c«ng, l¾p r¸p xuÊt khÈu sang Mü, tõ ®ã 2000, nªn ®· ¶nh h−ëng lín ®Õn t×nh h×nh thµnh côc diÖn §µi Loan nhËp siªu h×nh ®Çu t− cña §µi Loan vµo khu vùc tõ NhËt B¶n vµ xuÊt siªu sang Mü. §«ng Nam ¸. Tõ sau nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû XX, S¸ch l−îc kinh doanh cña c¸c th−¬ng kinh tÕ §µi Loan thùc hiÖn quèc tÕ hãa nh©n §µi Loan ë §«ng Nam ¸ phÇn lín vµ tù do hãa. §Ó tr¸nh côc diÖn kinh tÕ lµ xuÊt ph¸t tõ viÖc lÊy tiÒn vèn vµ kü §µi Loan qu¸ phô thuéc vµo kinh tÕ Mü thuËt lµm gèc, chØ lîi dông lùc l−îng lao vµ NhËt B¶n, §µi Loan ®· ph©n t¸n thÞ ®éng dåi dµo, gi¸ rÎ vµ nguån tµi nguyªn tr−êng xuÊt khÈu, thay ®æi kÕt cÊu nhËp thiªn nhiªn phong phó ë n−íc b¶n ®Þa, khÈu tõ mét khu vùc ®¬n nhÊt. Trong sau ®ã tõng b−íc ph¸t triÓn lªn møc kÕt lÜnh vùc ®Çu t− n−íc ngoµi, §µi Loan hîp chÆt chÏ víi nÒn kinh tÕ cña n−íc ®· t¨ng c−êng ®Çu t− vµo c¸c n−íc §«ng b¶n ®Þa. VÒ ngµnh ®iÖn tö, phÇn lín ®Çu Nam ¸ vµ më ra mét nguån nguyªn t− cña ngµnh lµ x©y dùng trung t©m chÕ nhiªn vËt liÖu míi. §Çu t− cña §µi Loan t¹o ë khu vùc §«ng Nam ¸ s¶n xuÊt s¶n vµo §«ng Nam ¸ ®· kÐo theo quan hÖ phÈm trung gian vµ nghiªn cøu nh÷ng th−¬ng m¹i víi c¸c quèc gia nµy. s¶n phÈm míi, cßn nhËn ®¬n ®Æt hµng N¨m 1987, tæng gi¸ trÞ th−¬ng m¹i th× do c«ng ty mÑ ë §µi Loan ®¶m nhiÖm, cña §µi Loan lµ 88,662 tû USD, trong ®ã s¶n phÈm chñ yÕu lµ ®Ó xuÊt khÈu. VÒ cã 5,238 tû USD lµ kim ng¹ch th−¬ng ngµnh dÖt may, ngoµi mét sè dù ¸n ®Çu m¹i víi khu vùc §«ng Nam ¸, chiÕm t− cña c«ng ty lín ra th× chñ yÕu lµ c¸c 5,91% tæng gi¸ trÞ th−¬ng m¹i; n¨m 1994, c«ng ty võa vµ nhá cña §µi Loan ®Çu t− tæng gi¸ trÞ th−¬ng m¹i ®¹t 178,402 tû vµo khu vùc nµy. ¸p dông ph−¬ng thøc USD, trong ®ã kim ng¹ch th−¬ng m¹i víi OEM ®−a ®¬n ®Æt hµng vµ m¸y mãc kü khu vùc §«ng Nam ¸ lµ 20,212 tû USD, thuËt sang s¶n xuÊt ë n−íc së t¹i, s¶n chiÕm 11,33%, trong thêi gian 8 n¨m xuÊt c¸c phô kiÖn s¶n phÈm dÖt víi khèi t¨ng 5,42 ®iÓm phÇn tr¨m; n¨m 2000, l−îng Ýt nh−ng ®a d¹ng nh»m n©ng cao tæng gi¸ trÞ th−¬ng m¹i ®¹t 228,331 tû gi¸ trÞ vµ søc c¹nh tranh. USD, gi¸ trÞ th−¬ng m¹i víi §«ng Nam
nghiªn cøu trung quèc sè 6(70) - 2006 78 ¸ ®¹t 38,708 tû USD, chiÕm 16,95%; vÒ tØ lÖ; n¨m 2003, tæng gi¸ trÞ th−¬ng n¨m 2002, tæng gi¸ trÞ th−¬ng m¹i cña m¹i ®¹t 271,4 tû USD, trong ®ã gi¸ trÞ th−¬ng m¹i víi §«ng Nam ¸ ®¹t 34,9 tû §µi Loan ®¹t 243,127 tû USD, trong ®ã gi¸ trÞ th−¬ng m¹i víi §«ng Nam ¸ ®¹t USD, chiÕm 12,86%, tû lÖ tiÕp tôc gi¶m.3 (Xem B¶ng 1). 32,477 tû USD, chiÕm 13,36%, cã gi¶m B¶ng 1: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu mËu dÞch gi÷a §µi Loan víi 10 quèc gia §«ng Nam ¸ (Tõ n¨m 1989 ®Õn 10/2006) §¬n vÞ: USD Tæng gi¸ trÞ th−¬ng m¹i xuÊt khÈu nhËp khÈu chªnh lÖch N¨m Kim ng¹ch Tû lÖ % Kim ng¹ch Tû lÖ % Kim ng¹ch Tû lÖ % Kim ng¹ch Tû lÖ % 1989 8.738.021.702 --- 5.504.788.182 --- 3.233.233.520 --- 2.271.554.662 --- 1990 11.022.180.585 26,14 6.853.452.426 24,5 4.168.728.159 28,934 2.684.724.267 18,189 1991 12.602.347.688 14,336 7.530.078.525 9,873 5.072.269.163 21,674 2.457.809.362 -8,452 1992 14.739.523.928 16,959 8.448.477.830 12,196 6.291.046.098 24,028 2.157.431.732 -12,221 1993 16.438.904.608 11,529 9.418.825.681 11,485 7.020.078.927 11,588 2.398.746.754 11,185 1994 20.212.864.863 22,957 11.459.388.497 21,665 8.753.476.366 24,692 2.705.912.131 12,805 1995 25.544.649.150 26,378 14.984.083.067 30,758 10.560.566.083 20,644 4.423.516.984 63,476 1996 26.693.196.384 4,496 15.498.151.235 3,431 11.195.045.149 6,008 4.303.106.086 -2,722 1997 29.708.236.409 11,295 16.317.200.268 5,285 13.391.036.141 19,616 2.926.164.127 -31,999 1998 24.520.195.511 -17,463 11.869.794.675 -27,256 12.650.400.836 -5,531 -780.606.161 --- 1999 28.770.231.325 17,333 14.292.596.358 20,411 14.477.634.967 14,444 -185.038.609 -76,296 2000 38.706.625.044 34,537 18.475.852.163 29,269 20.230.772.881 39,738 -1.754.920.718 848,408 2001 30.953.475.131 -20,031 14.955.205.700 -19,055 15.998.269.431 -20,921 -1.043.063.731 -40,563 2002 32.475.613.697 4,918 15.877.672.896 6,168 16.597.940.801 3,748 -720.267.905 -30,947 2003 34.876.825.093 7,394 17.407.333.654 9,634 17.469.491.439 5,251 -62.157.785 -91,37 2004 43.450.294.807 24,582 23.173.884.879 33,127 20.276.409.928 16,068 2.897.474.951 --- 2005 47.649.436.821 9,664 26.568.896.450 14,65 21.080.540.371 3,966 5.488.356.079 89,419 1~10/ 39.260.609.374 8,272 21.830.431.761 13,047 17.430.177.613 2,833 4.400.254.148 86,372 2005 1~10/ 44.895.102.259 14,352 25.197.750.189 15,425 19.697.352.070 13,007 5.500.398.119 25,002 2006 Nguån: Côc Th−¬ng m¹i quèc tÕ §µi Loan, (URL: http://www.trade.gov.tw/) Chó thÝch: --- Kh«ng cã gi¸ trÞ hoÆc kh«ng tÝnh to¸n ®−îc. vùc §«ng Nam ¸ t¨ng tr−ëng -27,26%, Nh− vËy, víi sè liÖu thèng kª quan hÖ th−¬ng m¹i §µi Loan - §«ng Nam ¸ nhËp khÈu t¨ng tr−ëng -5,53%. Nguyªn trong m−êi mÊy n¨m qua cã thÓ nhËn nh©n lµ do trong n¨m nµy khu vùc §«ng Nam ¸ x¶y ra cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ thÊy mét sè xu thÕ thay ®æi vµ ®Æc tr−ng nh− sau: lµm cho nÒn kinh tÕ suy tho¸i trÇm Thø nhÊt, tõ n¨m 1987 ®Õn n¨m 2003, träng, lóc ®ã kinh tÕ §µi Loan chÞu t¸c quan hÖ th−¬ng m¹i gi÷a §µi Loan vµ ®éng t−¬ng ®èi nhá nªn møc ©m nhËp khu vùc §«ng Nam ¸ xuÊt hiÖn hai lÇn khÈu còng nhá. LÇn thø hai t¨ng tr−ëng t¨ng tr−ëng ©m. LÇn thø nhÊt vµo n¨m ©m vµo n¨m 2001, xuÊt khÈu cña §µi Loan vµo §«ng Nam ¸ lµ -19,1%, nhËp 1998, xuÊt khÈu cña §µi Loan vµo khu
79 ChÝnh s¸ch h−íng Nam… khÈu -21%. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña lªn lµm cho kÕt cÊu s¶n phÈm cña c¸c lÇn t¨ng tr−ëng ©m lÇn nµy thuéc vÒ ngµnh hµng nµy chiÕm tû träng trong phÝa §µi Loan. Do m«i tr−êng kinh tÕ c¸c mÆt hµng tËp trung nhiÒu vèn vµ kü chÝnh trÞ trong néi bé §µi Loan trë nªn thuËt còng ®−îc n©ng cao. §ång thêi thÓ hiÖn râ, c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ ®· thu xÊu ®i, céng víi sù suy tho¸i cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· lµm cho nÒn kinh tÕ hót ®−îc nh÷ng ngµnh nghÒ tËp trung nhiÒu tiÒn vèn vµ kü thuËt cña §µi Loan. §µi Loan t¨ng tr−ëng ©m, hiÖn t−îng nµy ch−a tõng x¶y ra kÓ tõ sau chiÕn Thø ba, th−¬ng m¹i cña §µi Loan víi tranh thÕ giíi tíi nay. §«ng Nam ¸ tõ tr−íc ®Òu lµ xuÊt siªu, Thø hai, vÒ kÕt cÊu hµng ho¸ xuÊt nh−ng tõ khi xuÊt hiÖn cuéc khñng nhËp khÈu ®· cã sù thay ®æi lín. So ho¶ng tiÒn tÖ §«ng Nam ¸ th× §µi Loan s¸nh n¨m 1995 víi n¨m 2003, vÒ mÆt ®· chuyÓn tõ xuÊt siªu sang nhËp siªu. kÕt cÊu hµng hãa xuÊt nhËp khÈu gi÷a N¨m 1998, nhËp siªu 780 triÖu USD, §µi Loan víi 5 n−íc: In®«nªxia, sang n¨m 2000 vµ 2001 nhËp siªu lªn Malaixia, Philippin, Th¸i Lan, vµ ®Õn trªn 1,7 tû vµ 1 tû USD vµ tiÕp tôc Xingapo, th× tû träng hµng ho¸ xuÊt nhËp siªu trong hai n¨m tiÕp theo. khÈu cña §µi Loan vµo 5 quèc gia nµy Nguyªn nh©n lµ do nÒn kinh tÕ §µi Loan gåm nh÷ng s¶n phÈm tËp trung nhiÒu b−íc sang thÕ kû XXI xuÊt hiÖn suy vèn vµ kü thuËt nh− ®iÖn, ®iÖn tö vµ c¸c tho¸i ®· ¶nh h−ëng ®Õn xuÊt khÈu cña s¶n phÈm ho¸ häc... kh«ng ngõng t¨ng §µi Loan sang khu vùc §«ng Nam ¸. lªn. NÕu nh− xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng MÆt kh¸c, ®Çu t− cña §µi Loan ®· xuÊt ®iÖn, ®iÖn tö cña §µi Loan sang hiÖn hiÖn t−îng chuyÓn träng t©m tõ Malaixia chiÕm 23,18% n¨m 1995 th× khu vùc §«ng Nam ¸ sang Trung Quèc ®Õn n¨m 2003 ®· t¨ng lªn 34,04%, s¶n ®¹i lôc t¹o nªn hiÖu øng ®Çu t− kÐo theo phÈm ho¸ häc tõ 5,43% t¨ng lªn 17,97%; xuÊt khÈu th−¬ng m¹i tõ §«ng Nam ¸ mÆt hµng ®iÖn, ®iÖn tö xuÊt khÈu sang chuyÓn sang Trung Quèc ®¹i lôc. Tuy Philippin tõ 8,49% t¨ng lªn 33,85%. Cßn nhiªn, sang n¨m 2004 §µi Loan ®· l¹i hµng hãa mµ §µi Loan nhËp khÈu tõ c¸c xuÊt siªu sang c¸c n−íc §«ng Nam ¸ tíi quèc gia nµy chñ yÕu lµ nh÷ng s¶n phÈm trªn 2,89 tû USD vµ liªn tôc t¨ng trong s¬ cÊp trong thËp kû 80 vµ tõ gi÷a nh÷ng n¨m sau. N¨m 2005, ®¹t trªn 5,4 nh÷ng n¨m 90 trë vÒ sau, c¸c s¶n phÈm tû USD, 10 th¸ng ®Çu n¨m 2006 ®· xuÊt tËp trung nhiÒu tiÒn vèn vµ kü thuËt siªu ®¹t 5,5 tû USD. Ph¶i ch¨ng ®©y lµ còng t¨ng lªn t−¬ng øng. Nh− trong hµng hãa xuÊt khÈu cña Malaixia sang thêi ®iÓm §µi Loan ®· t¸i kh¼ng ®Þnh §µi Loan mÆt hµng ®iÖn, ®iÖn tö chiÕm chÝnh s¸ch h−íng Nam cña m×nh. 35,93% t¨ng lªn 51,31% tæng gi¸ trÞ xuÊt Thø t−, tõ tr−íc n¨m 1990, tû lÖ t¨ng khÈu, Philippin t¨ng tõ 32,49% lªn tr−ëng xuÊt khÈu cña §µi Loan sang 65,21%. Tãm l¹i, vÒ kÕt cÊu s¶n phÈm §«ng Nam ¸ lu«n ë møc trªn 24%, tõ mËu dÞch gi÷a §µi Loan víi §«ng Nam sau n¨m 1990, tû lÖ t¨ng tr−ëng nµy ¸ do kÕt cÊu s¶n phÈm cña ngµnh ®iÖn, chËm dÇn vµ kh«ng æn ®Þnh. Mét phÇn ®iÖn tö vµ s¶n phÈm hãa häc ®Òu t¨ng nguyªn nh©n do b¾t ®Çu xuÊt hiÖn quan
nghiªn cøu trung quèc sè 6(70) - 2006 80 hÖ ®Çu t− vµ th−¬ng m¹i gi¸n tiÕp gi÷a cÊu hµng hãa nhËp khÈu cña c¸c quèc hai bê eo biÓn §µi Loan tõ sau nh÷ng gia §«ng Nam ¸. Tû träng hµng ho¸ n¨m 1990. XuÊt hiÖn hai lÇn ®Çu t− xuÊt khÈu cña §µi Loan vµo mét sè quèc nãng vµo Trung Quèc vµ ®Çu t− ®· kÐo gia §«ng Nam ¸ ®· kh«ng ngõng t¨ng theo xuÊt khÈu mËu dÞch, tõ ®ã ®· lµm lªn ®èi víi nh÷ng mÆt hµng tËp trung gi¶m nhÑ quan hÖ mËu dÞch gi÷a §µi nhiÒu vèn vµ kü thuËt nh− ®iÖn, ®iÖn tö Loan víi §«ng Nam ¸. vµ c¸c s¶n phÈm ho¸ häc.... III. §¸nh gi¸ vµ triÓn väng Trong quan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i Nh×n chung, tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ §µi Loan - §«ng Nam ¸, hai bªn lu«n kû XX, §µi Loan ®· b¾t ®Çu tiÕn hµnh chÞu sù c¹nh tranh tõ phÝa Trung Quèc, quan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i víi c¸c quèc ®· xuÊt hiÖn ba lÇn cao trµo ®Çu t− sang gia §«ng Nam ¸ nh−ng ph¶i tõ n¨m Trung Quèc vµo n¨m 1993, 1998 vµ 2000 1980 trë ®i, quan hÖ kinh tÕ nµy míi ®i lµm ¶nh h−ëng ®Õn tèc ®é t¨ng tr−ëng vµo thùc chÊt vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn. cña mèi quan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i nµy. Khu vùc §«ng Nam ¸ cã nguån tµi Víi ba lÇn cao trµo nµy th× chÝnh quyÒn nguyªn thiªn nhiªn phong phó vµ nguån §µi Loan còng ®· ba lÇn ®Ò ra vµ thóc nh©n lùc dåi dµo, cã m«i tr−êng ®Çu t− lý ®Èy chÝnh s¸ch h−íng Nam: t−ëng trë thµnh “lùc hót” m¹nh mÏ ®èi - LÇn thø nhÊt tõ th¸ng 8 n¨m 1993 víi c¸c th−¬ng nh©n §µi Loan. KÕt cÊu ®Õn n¨m 1996, chÝnh quyÒn §µi Loan ngµnh nghÒ còng phï hîp víi §µi Loan ®· ®Ò ra ChÝnh s¸ch h−íng Nam khi nªn hai bªn cã tÝnh t−¬ng hç cao. Bëi l−îng ®Çu t− cña c¸c doanh nghiÖp §µi vËy, trong nh÷ng n¨m qua kim ng¹ch Loan tËp trung qu¸ nãng vµo thÞ tr−êng ®Çu t− vµ th−¬ng m¹i gi÷a §µi Loan vµ Trung Quèc. §«ng Nam ¸ liªn tôc t¨ng. §Çu t− cña - LÇn thø hai ®−îc thóc ®Èy vµo thêi c¸c th−¬ng nh©n §µi Loan sang §«ng kú x¶y ra cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ §«ng Nam ¸ kh«ng chØ lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu cña §µi Loan t¨ng cao mµ cßn Nam ¸, tuy cã gi¶m ®−îc mét phÇn gióp ng−êi tiªu dïng n−íc b¶n ®Þa ®−îc l−îng ®Çu t− vµo Trung Quèc nh−ng sö dông hµng hãa cã chÊt l−îng nhËp kh«ng ®−îc nh− mong muèn. - LÇn thø ba thóc ®Èy chÝnh s¸ch khÈu tõ §µi Loan. VÒ ®Çu t−, s¸ch l−îc cña c¸c th−¬ng h−íng Nam ®−îc diÔn ra trong bèi c¶nh nh©n §µi Loan ë §«ng Nam ¸ ®Òu xuÊt ngoµi viÖc chÞu ¸p lùc ®èi víi lµn sãng ph¸t tõ viÖc lÊy tiÒn vèn vµ kü thuËt lµm ®Çu t− thø ba vµo Trung Quèc ra cßn gèc, chØ lîi dông lùc l−îng lao ®éng dåi ®øng tr−íc nguy c¬ bÞ g¹t ra ngoµi khi dµo, gi¸ rÎ vµ nguån tµi nguyªn thiªn Trung Quèc cïng ASEAN x©y dùng khu nhiªn phong phó ë n−íc b¶n ®Þa, sau ®ã mËu dÞch tù do 10+1. Ngµy 29 th¸ng 7 tõng b−íc ph¸t triÓn lªn kÕt hîp chÆt n¨m 2002 trong Héi nghÞ Liªn hîp chÏ víi nÒn kinh tÕ cña n−íc b¶n ®Þa. VÒ th−¬ng m¹i ch©u ¸ - §µi Loan, Tæng th−¬ng m¹i, ®· xuÊt hiÖn sù thay ®æi kÕt thèng §µi Loan ®· kªu gäi c¸c th−¬ng
81 ChÝnh s¸ch h−íng Nam… nh©n cña m×nh tÝch cùc ®Çu t− sang khu chó thÝch: vùc §«ng Nam ¸. LÇn kªu gäi nµy d−êng ñy ban ®Çu t− Bé Kinh tÕ §µi Loan, 1 nh− ®· cã hiÖu qu¶ h¬n lÇn tr−íc, nã ngµy 4 th¸ng 8 n¨m 2006, http://www.dois. ®−îc thÓ hiÖn ë kim ng¹ch ®Çu t− vµ moea.gov.tw th−¬ng m¹i gi÷a §µi Loan víi khu vùc 2 “ViÖn Nghiªn cøu Trung Hoa”, §µi Loan, §«ng Nam ¸ kh«ng ngõng t¨ng cao. (URL: http://www.cier.edu.tw/kmportal-delu xe/front/bin/home.phtml) Lµ thµnh viªn cña Tæ chøc Th−¬ng 3 “NguyÖt b¸o thèng kª xuÊt nhËp khÈu m¹i thÕ giíi (WTO), §µi Loan ®ang tÝch mËu dÞch”, §µi Loan, 3/2004. cùc thóc ®Èy viÖc ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh Tµi liÖu tham kh¶o th−¬ng m¹i tù do víi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸. §µi Loan ®· ký ®−îc HiÖp ®Þnh 1. Th¸i Hång Minh: T¸c ®éng cña cuéc b¶o hé ®Çu t− víi Xingapo, In®«nªxia, khñng ho¶ng tiÒn tÖ ®èi víi th−¬ng nh©n §µi Philippin, Malaixia, ViÖt Nam, Th¸i Lan Loan ®Çu t− vµo §«ng Nam ¸ vµ triÓn väng, T¹p chÝ Hîp khè ngµy nay, §µi Loan, th¸ng vµ ®ang chuÈn bÞ ký víi Campuchia. §µi 7/1999. Loan cßn ký víi c¸c quèc gia nµy HiÖp 2. Tiªu T©n Hoµng chñ biªn: ChÝnh s¸ch ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ hai lÇn. Ký kÕt víi h−íng Nam cña §µi Loan víi §«ng Nam ¸ vµ c« d©u ViÖt Nam, Nxb Trung t©m chuyªn Xingapo, Philippin hiÖp ®Þnh vÒ cho ®Ò nghiªn cøu khu vùc ch©u ¸-TBD, ViÖn phÐp hµng ho¸ th«ng quan t¹m thêi vµ Nghiªn cøu Trung −¬ng, §µi B¾c, 2003. ®ang th−¬ng th¶o víi Th¸i Lan, 3. Cè Tr−êng VÜnh: Quan hÖ kinh tÕ In®«nªxia, Malaixia vµ ViÖt Nam. chÝnh trÞ §µi Loan víi §«ng Nam ¸, Nxb C«ng ty cæ phÇn Phong V©n, §µi B¾c, 7/2000. Tãm l¹i, víi nh÷ng nç lùc thóc ®Èy 4. Bµnh V¨n B×nh: ViÖt Nam lµ tiªu ®iÓm cña chÝnh quyÒn §µi Loan, cïng víi søc cña chÝnh s¸ch h−íng Nam míi?, T¹p chÝ hót m¹nh mÏ cña m«i tr−êng ®Çu t− ë §Çu t− quèc tÕ, B¾c Kinh, sè 4 - 2003. c¸c quèc gia §«ng Nam ¸, triÓn väng 5. Ph¹m §øc Thµnh: Quan hÖ th−¬ng m¹i, ®Çu t− §µi Loan vµ c¸c n−íc §«ng Nam ¸, cña hîp t¸c kinh tÕ th−¬ng m¹i gi÷a §µi T¹p chÝ Nghiªn cøu §«ng Nam ¸, sè 6-2002. Loan - ASEAN cã thÓ kh¼ng ®Þnh lµ kh¶ 6. D−¬ng V¨n Lîi: T¸c ®éng cña cuéc quan. Trong nh÷ng n¨m tíi, mÆc dï t×nh khñng ho¶ng tµi chÝnh-tiÒn tÖ §«ng Nam h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ cña quèc tÕ vµ ¸.víi §µi Loan, T¹p chÝ Nghiªn cøu §«ng Nam ¸, sè 2-1999. khu vùc diÔn biÕn phøc t¹p, nh−ng §µi 7. Côc Th−¬ng m¹i quèc tÕ-Bé Kinh tÕ Loan vÉn lu«n lµ mét trong nh÷ng ®èi §µi Loan, T¹p chÝ Dù b¸o xu thÕ th−¬ng m¹i, t¸c quan träng vÒ ®Çu t− vµ th−¬ng m¹i sè ngµy 31-8-2006. cña c¸c n−íc ASEAN. §ång thêi, quan 8. Taiwan Economic Statistics, Taiwan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i gi÷a §µi Loan vµ Economic Forum, August 2006. khu vùc §«ng Nam ¸ sÏ tiÕp tôc ®−îc t¨ng c−êng h¬n n÷a v× lîi Ých cña c¶ hai bªn.