Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Chức năng của Trung tâm học tập cộng đồng."

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

127
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 3. Nguyễn Xuân Đường, Chức năng của Trung tâm học tập cộng đồng.Giáo dục là quá trình được tổ chức có ý thức, hướng tới mục đích khơi gợi hoặc biến đổi nhận thức, năng lực, tình cảm, thái độ của người dạy và người học theo hướng tích cực. Nghĩa là góp phần hoàn thiện nhân cách người học bằng những tác động có ý thức từ bên ngoài, góp phần đáp ứng các nhu cầu tồn tại và...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Chức năng của Trung tâm học tập cộng đồng."

§¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 Chøc n¨ng cña Trung t©m häc tËp céng ®ång NguyÔn Xu©n §−êng (a) Tãm t¾t. Bµi b¸o lµm râ sù cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn c¸c trung t©m häc tËp céng ®ång (TTHTC§). §©y lµ mét m« h×nh gi¸o dôc míi, ®¸p øng nhu cÇu häc tËp suèt ®êi cña mäi ng−êi trong x· héi häc tËp. Tõ ®ã, bµi b¸o ®Ò cËp ®Õn mét sè vÊn ®Ò lý luËn cña TTHTC§ nh−: kh¸i niÖm TTHTC§, chøc n¨ng gi¸o dôc, chøc n¨ng th«ng tin - t− vÊn vµ chøc n¨ng ph¸t triÓn céng ®ång. S ù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn 1. Kh¸i niÖm TTHTC§ ®¹i ho¸ ®ßi hái chóng ta ph¶i ®æi Xung quanh kh¸i niÖm TTHTC§ cã míi toµn diÖn hÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. Sau ®©y lµ t¹o, chÊn h−ng nÒn gi¸o dôc n−íc nhµ mét sè ®Þnh nghÜa tiªu biÓu: theo h−íng chuÈn ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ - TTHTC§ lµ c¬ së gi¸o dôc kh«ng x· héi ho¸. chÝnh quy cña mét x·/ph−êng/lµng/b¶n V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc do céng ®ång ®Þa ph−¬ng ®øng ra thµnh lÇn thø X cña §¶ng ®· chØ râ: “ChuyÓn lËp vµ qu¶n lý, nh»m gãp phÇn n©ng dÇn m« h×nh gi¸o dôc hiÖn nay sang m« cao chÊt l−îng cuéc sèng cña ng−êi d©n vµ ph¸t triÓn céng ®ång th«ng qua viÖc h×nh më - m« h×nh x· héi häc tËp t¹o c¬ héi häc tËp suèt ®êi cho hä. (XHHT), víi hÖ thèng häc tËp suèt ®êi, - TTHTC§ lµ m« h×nh gi¸o dôc míi, ®µo t¹o liªn tôc, liªn th«ng gi÷a c¸c bËc ngoµi nhµ tr−êng ®−îc tæ chøc trªn c¸c häc, ngµnh häc; x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Þa bµn x· ph−êng, tËp trung vµo viÖc hÖ thèng häc tËp cho mäi ng−êi vµ tæ chøc c¸c h×nh thøc häc tËp ®a d¹ng, nh÷ng h×nh thøc häc tËp, thùc hµnh kh«ng chÝnh quy theo h−íng cÇn g× häc linh ho¹t, ®¸p øng nhu cÇu häc tËp nÊy: xo¸ mï ch÷, bæ tóc v¨n ho¸, phæ th−êng xuyªn; t¹o nhiÒu kh¶ n¨ng, c¬ biÕn c¸c chuyªn ®Ò khoa häc kü thuËt, héi kh¸c nhau cho ng−êi häc, b¶o ®¶m thêi sù chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, d¹y tin c«ng b»ng x· héi trong gi¸o dôc” (1). häc, ngo¹i ng÷… cho nh÷ng ®èi t−îng lµ TTHTC§ lµ m« h×nh gi¸o dôc míi, ng−êi lao ®éng. ngoµi nhµ tr−êng, ®−îc x©y dùng trªn - TTHTC§ lµ mét tæ chøc gi¸o dôc c¸c ®Þa bµn x·, ph−êng, thÞ trÊn, tho¶ kh«ng chÝnh quy cña céng ®ång, do céng m·n nhu cÇu häc tËp suèt ®êi cña ng−êi ®ång vµ v× céng ®ång; lµ mét m« h×nh d©n trong céng ®ång. gi¸o dôc míi cã kh¶ n¨ng t¹o c¬ héi häc Ph¸t triÓn m« h×nh TTHTC§ ®· trë tËp suèt ®êi cho mäi ng−êi d©n trong thµnh mét xu thÕ tÊt yÕu nh»m thùc céng ®ång vµ ph¸t huy sù lµm chñ vµ hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh xo¸ mï ch÷, gi¸o tham gia tÝch cùc cña céng ®ång ®èi víi dôc tiÕp tôc sau khi biÕt ch÷ vµ ®µo t¹o gi¸o dôc, lµ c¬ chÕ cã hiÖu qu¶ trong nguån nh©n lùc cho ®Þa ph−¬ng, ®¸p viÖc thùc hiÖn x· héi ho¸ gi¸o dôc, ®Æc øng môc tiªu x©y dùng XHHT. biÖt trong lÜnh vùc xo¸ mï ch÷ vµ NhËn bµi ngµy 27/3/2008. Söa ch÷a xong 12/4/2008. (1) V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X, NXB CTQG, Hµ Néi, 2006, trang 95. 19
... cña Trung t©m häc tËp céng ®ång, Tr. 19-22 NguyÔn Xu©n §−êng gi¸o dôc th−êng xuyªn. 2. Chøc n¨ng cña TTHTC§ - TTHTC§ lµ mét m« h×nh míi, §Ó ®Þnh h−íng cho qu¸ tr×nh hoµn h−íng tíi XHHT nh»m thùc hiÖn c¸c thiÖn quy chÕ tæ chøc, më réng quy m«, môc tiªu: t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho n©ng cao chÊt l−îng vµ n¨ng lùc ho¹t mäi ng−êi trong céng ®ång ®−îc häc tËp ®éng cña TTHTC§, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt b×nh ®¼ng, ®−îc trang bÞ kiÕn thøc nhiÒu vÊn ®Ò lý luËn liªn quan ®Õn m« nhiÒu mÆt, gãp phÇn n©ng cao mÆt h×nh gi¸o dôc nµy,trong ®ã cã vÊn ®Ò b»ng d©n trÝ, khuyÕn häc, t¨ng n¨ng Chøc n¨ng cña TTHTC§. suÊt lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖc lµm, lµnh Theo chóng t«i, TTHTC§ cã c¸c m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ x· héi céng chøc n¨ng sau ®©y: ®ång. 2.1. Chøc n¨ng gi¸o dôc - TTHTC§ lµ c¬ së gi¸o dôc ®−îc §©y lµ chøc n¨ng quan träng nhÊt thµnh lËp t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn ho¹t cña TTHTC§. TTHTC§ tr−íc hÕt ph¶i ®éng theo ph−¬ng thøc gi¸o dôc kh«ng lµ mét ®Þa ®iÓm häc tËp suèt ®êi cña chÝnh quy. TTHTC§ ®−îc lËp ra nh»m ng−êi d©n trong céng ®ång. Ng−êi d©n cung cÊp c¬ héi häc tËp cho mäi ng−êi cã thÓ ®Õn ®©y bÊt cø khi nµo hä muèn, trong x·, ph−êng, thÞ trÊn ®Ó ph¸t triÓn ®Ó häc hái nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt cho nguån nh©n lùc, c¶i thiÖn ®êi sèng vµ cuéc sèng, cho s¶n xuÊt hµng ngµy cña ph¸t triÓn céng ®ång, x©y dùng XHHT, m×nh. TTHTC§ cßn lµ n¬i khuyÕn gãp phÇn thùc hiÖn sù ph¸t triÓn kinh khÝch thãi quen ®äc s¸ch b¸o,häc tËp tÕ, v¨n ho¸, x· héi t¹i ®Þa ph−¬ng. th−êng xuyªn, suèt ®êi. Chøc n¨ng gi¸o - TTHTC§ lµ ®Þa ®iÓm häc tËp ë dôc cña TTHTC§ ®−îc thÓ hiÖn ë céng ®ång, lµ ®Çu mèi liªn kÕt ®Ó tÊt c¶ nh÷ng ®iÓm d−íi ®©y: c¸c ban ngµnh, ®oµn thÓ cïng víi - TTHTC§ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng Ngµnh gi¸o dôc vµ nhµ tr−êng cung tr×nh gi¸o dôc kh¸c nhau øng/tæ chøc c¸c c¬ héi häc tËp, c¸c ho¹t TTHTC§ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng ®éng tuyªn truyÒn gi¸o dôc tíi mäi tr×nh xo¸ mï ch÷, gi¸o dôc tiÕp tôc sau ng−êi d©n, d−íi sù qu¶n lÝ, ®iÒu phèi khi biÕt ch÷ vµ c¸c ch−¬ng tr×nh gi¸o chung cña UBND x·. Mäi ng−êi d©n dôc ®¸p øng yªu cÇu cña ng−êi häc trong céng ®ång cã thÓ ®Õn TTHTC§ ®Ó trong céng ®ång d©n c−. Kh«ng ë c¬ së t×m cho m×nh mét ch−¬ng tr×nh, h×nh gi¸o dôc nµo, ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc nµo thøc vµ ph−¬ng thøc häc phï hîp víi l¹i ®a d¹ng, phong phó nh− ë c¸c ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh cô thÓ cña mçi TTHTC§. ViÖc thùc hiÖn c¸c ch−¬ng ng−êi. tr×nh gi¸o dôc kh¸c nhau t¹o ®iÒu kiÖn Nh− vËy, theo chóng t«i, khi nãi tíi thuËn lîi ®Ó mäi ng−êi d©n ®Òu cã thÓ TTHTC§ lµ nãi tíi mét m« h×nh gi¸o tham gia häc tËp mét c¸ch chñ ®éng, dôc míi, ®−îc më ë x·/ ph−êng/ lµng/ phï hîp víi nhu cÇu c¸ nh©n cña m×nh. b¶n. TTHTC§ thuéc lÜnh vùc gi¸o dôc - TTHTC§ tæ chøc gi¸o dôc liªn tôc, th−êng xuyªn, cã kh¶ n¨ng to lín trong gi¸o dôc th−êng xuyªn viÖc ®¸p øng nhu cÇu häc tËp suèt ®êi Gi¸o dôc liªn tôc, gi¸o dôc th−êng cña mçi ng−êi d©n vµ cña c¶ céng ®ång, xuyªn lµ mét nÐt chñ ®¹o cña gi¸o dôc gãp phÇn n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o trong thÕ kØ XXI. ChiÕn l−îc ph¸t triÓn nh©n lùc, h−íng tíi môc tiªu x©y dùng gi¸o dôc cña UNESCO ®· dµnh hai ®iÒu c¶ n−íc trë thµnh mét XHHT. ®Çu tiªn cho gi¸o dôc th−êng xuyªn, ®ã 20
§¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 1B-2008 lµ: gi¸o dôc th−êng xuyªn ph¶i lµ c¬ së suèt ®êi, häc tËp dùa trªn n¨ng lùc, häc cña mäi chÝnh s¸ch gi¸o dôc; gi¸o dôc tËp tù chñ vµ häc tËp theo hîp ®ång lµ th−êng xuyªn ®èi víi mäi løa tuæi vµ nh÷ng ý t−ëng g¾n bã víi gi¸o dôc trong suèt cuéc ®êi. V× thÕ,viÖc chuyÓn ng−êi lín. Trong gi¸o dôc ng−êi lín, vÊn nÒn gi¸o dôc sang hÖ thèng gi¸o dôc ®Ò tæ chøc ho¹t ®éng häc tËp cho häc suèt ®êi, hiÖn ®ang lµ mét trong nh÷ng viªn cã mét ý nghÜa rÊt quan träng. VÊn môc tiªu −u tiªn cña nhiÒu n−íc trªn ®Ò nµy chØ cã thÓ ®−îc gi¶i quyÕt mét thÕ giíi, trong ®ã cã ViÖt Nam. c¸ch hiÖu qu¶ ë c¸c TTHTC§. - TTHTC§ h×nh thµnh vµ n©ng cao 2.2. Chøc n¨ng th«ng tin vµ t− vÊn kü n¨ng lao ®éng cho ng−êi d©n TTHTC§ kh«ng chØ lµ mét ®Þa ®iÓm ë TTHTC§, ng−êi d©n cã thÓ ®−îc häc tËp mµ cßn lµ mét ®Þa ®iÓm th«ng h×nh thµnh vµ n©ng cao kü n¨ng lao tin, t− vÊn. ë nh÷ng vïng n«ng th«n xa ®éng cña m×nh th«ng qua c¸c líp tËp x«i, hÎo l¸nh, ch−a cã th− viÖn vµ cßn huÊn, häc tËp nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt thiÕu c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i giái, nh÷ng nghÖ nh©n ®ang sèng ë ®Þa chóng th× TTHTC§ ®ãng vai trß nh− ph−¬ng; qua c¸c ph−¬ng tiÖn gi¸o dôc mét th− viÖn nhá, mét Trung t©m ®äc hoÆc qua nh÷ng viÖc lµm thùc tÕ hµng s¸ch cña lµng/x· hoÆc mét Trung t©m ngµy. Nh÷ng kü n¨ng nµy sÏ t¹o ®iÒu th«ng tin cña céng ®ång. Ng−êi d©n cã kiÖn cho nh©n d©n t¨ng thu nhËp, gãp thÓ ®Õn TTHTC§ ®Ó t×m hiÓu c¸c chñ phÇn c¶i thiÖn nÒn kinh tÕ céng ®ång. tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ - TTHTC§ gãp phÇn gi¶m thiÓu n−íc, nh÷ng vÊn ®Ò thêi sù trong n−íc, nh÷ng c¶n trë trong gi¸o dôc thÕ giíi vµ ë ®Þa ph−¬ng m×nh, hoÆc xin Trong gi¸o dôc, nhÊt lµ ®èi víi gi¸o chØ dÉn vÒ mét kÕ ho¹ch lµm ¨n, gi¶i dôc kh«ng chÝnh quy, ng−êi häc th−êng quyÕt nh÷ng khã kh¨n, khóc m¾c trong ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n vÒ gia ®×nh… Cßn ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn thêi gian, kh«ng gian, tuæi t¸c, tËp tôc, thuËn lîi vÒ trao ®æi th«ng tin th× ng©n s¸ch eo hÑp… H¬n n÷a, hä l¹i TTHTC§ cÇn tËp trung vµo viÖc thùc chÞu sù chi phèi cña nh÷ng tr¹ng th¸i hiÖn chøc n¨ng t− vÊn. t©m lý ®èi lËp nhau: tù ti vµ tù t«n. C¶ Nh÷ng vÊn ®Ò mµ ng−êi d©n cÇn hai tr¹ng th¸i t©m lý nµy ®Òu ¶nh ®−îc t− vÊn rÊt ®a d¹ng, phong phó: tõ h−ëng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ häc tËp cña kinh nghiÖm s¶n xuÊt, kinh doanh ®Õn ng−êi häc, nhÊt lµ ng−êi lín. Ngoµi ra, thÞ tr−êng, hµng ho¸; tõ søc khoÎ, t©m nh÷ng tr¹ng th¸i t©m lý kh¸c, nh−: lý- t×nh c¶m ®Õn cuéc sèng løa ®«i, gia kh«ng yªn t©m häc tËp, kh«ng tËp ®×nh; tõ chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®Õn ph¸p trung t− t−ëng cho häc tËp... còng t¸c luËt… NÕu TTHTC§ lµm tèt chøc n¨ng ®éng ®Õn ng−êi häc. C¸c TTHTC§ cã t− vÊn th× kh«ng nh÷ng gióp ng−êi d©n thÓ gi¶m thiÓu nh÷ng c¶n trë ®ã. ë céng ®ång tù gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng - TTHTC§ ®¸p øng nhu cÇu häc tËp khã kh¨n th−êng nhËt cña m×nh mµ cßn cña ng−êi lín gãp phÇn më réng d©n chñ ë c¬ së. Gi¸o dôc ng−êi lín lµ mét xu thÕ tÊt 2.3. Chøc n¨ng ph¸t triÓn céng ®ång yÕu cña thêi ®¹i, cã ¶nh h−ëng ®Õn TTHTC§ lµ cña céng ®ång, g¾n bã nh÷ng thay ®æi s©u s¾c vÒ chÝnh trÞ, m¸u thÞt víi céng ®ång. TTHTC§ chØ cã kinh tÕ, x· héi, khoa häc, kü thuËt. thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn nÕu nh− nã Ngµy nay, nh÷ng t− t−ëng vÒ häc tËp 21
... cña Trung t©m häc tËp céng ®ång, Tr. 19-22 NguyÔn Xu©n §−êng biÕt dùa vµo céng ®ång, biÕt ph¸t huy m×nh. sù tham gia vµ quyÒn lµm chñ cña céng Ngoµi ra, TTHTC§ cßn ph¶i gãp ®ång. TTHTC§ kh«ng chØ lµ Trung t©m phÇn ®¾c lùc vµo viÖc n©ng cao chÊt häc tËp, Trung t©m th«ng tin - t− vÊn l−îng cuéc sèng cña céng ®ång th«ng mµ cßn lµ n¬i tæ chøc c¸c sinh ho¹t qua c¸c buæi nãi chuyÖn chuyªn ®Ò, phæ chung, c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ - v¨n biÕn khoa häc th−êng thøc… Ng−êi d©n nghÖ, thÓ dôc - thÓ thao cña céng ®ång. cã thÓ ph¸t triÓn phóc lîi céng ®ång Ng−êi d©n cã thÓ tham gia s−u tÇm, b»ng c¸ch duy tr× phong trµo gi÷ g×n ghi chÐp c¸c c©u chuyÖn d©n gian, c¸c søc khoÎ, phßng ngõa bÖnh tËt, nu«i phong tôc, bµi ca, ®iÖu móa… nh»m b¶o d−ìng con c¸i khoa häc, ¨n ë vÖ sinh, tån v¨n ho¸ d©n téc. §ång thêi, ng−êi c¶i thiÖn m«i tr−êng… d©n còng cã thÓ sö dông vèn v¨n ho¸ ®Ó Tãm l¹i: TTHTC§ lµ mét m« h×nh h×nh thµnh c¸c tiÕt môc phôc vô cho gi¸o dôc míi, ®¸p øng nhu cÇu häc tËp sinh ho¹t tËp thÓ cña céng ®ång. th−êng xuyªn, häc tËp suèt ®êi cña NÕu lµm ®−îc nh− thÕ, TTHTC§ ng−êi d©n. TTHTC§ cã c¸c chøc n¨ng võa gãp phÇn ph¸t triÓn céng ®ång,võa gi¸o dôc, th«ng tin t− vÊn vµ ph¸t triÓn trë nªn hÊp dÉn vµ thu hót nhiÒu tÇng céng ®ång. §Ó TTHTC§ thùc hiÖn tèt líp nh©n d©n ®Õn víi TTHTC§ h¬n. V× chøc n¨ng cña m×nh ®ßi hái ph¶i cã sù thÕ, TTHTC§ ph¶i xem viÖc hç trî c¸c quan t©m cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ ho¹t ®éng chung cña céng ®ång lµ mét ngµnh gi¸o dôc. chøc n¨ng kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cña T i liÖu tham kh¶o [1] Ph¹m TÊt Dong, X©y dùng XHHT, biÖn ph¸p quan träng ®Ó ®µo t¹o nguån nh©n lùc phôc vô CNH-H§H, Kû yÕu Héi th¶o khoa häc “T©m lý häc, Gi¸o dôc häc trong thêi kú ®æi míi: Thµnh tùu vµ triÓn väng”, Hµ Néi, 2006. [2] NguyÔn Xu©n §−êng, T×m hiÓu vÒ triÕt lý cña TTHTC§, T¹p chÝ Gi¸o dôc, sè 156, th¸ng 2/2007. [3] NguyÔn V¨n NghÜa, TTHTC§ - m« h×nh lý t−ëng cho x· héi häc tËp, B¸o Nh©n D©n, sè ra ngµy 21/8/2005. SUMMARY The functions of Community Learning Center In the article the author has emphasized the need for the development of Community Learning Center. This is a new educational model ansewring the demands of people's whole - life studies. Then the article mentioned a theory of its functions such as: concept of community learning center, education, information - consultation and community development. (a) Uû Ban Nh©n d©n TØnh NghÖ An. 22